Solidariteit houdt rijen nog gesloten SCHOOL De 'Oost-politiek' van Bonn is nog lang niet af Sovjetunie maakt eind aan boycot olie tegen Litouwen Zeven miljoen Chinezen op pad om landgenoten te tellen Verzet Liberia belegert Monrovia Kaunda haalt bezem door legertop na couppoging Israël laat traditiegetrouw Palestijnse gevangenen vrij MAANDAG 2 JULI 1990 I BUITENLAND I PAGINA 5 PEKING (AP) - Hoe moet een land ruim een miljard mensen tellen, als tallozen van hen niet geteld willen worden? China denkt dit probleem te hebben opgelost met de aanstel ling van zeven miljoen volkstellers, die zijn opgeleid in honderdduizen den centra. Ze zijn gisteren begon nen aan de grootste volkstelling ter door wereld, die ongeveer tien dagen duurt. De regering heeft de afgelopen tijd miljoenen Chinezen gemobili seerd die rode vlaggen in de straten hangen, op trommels slaan en lied jes zingen en materiaal uitdelen dat de leus "De volkstelling - iedereen dan één kind te nemen. Omdat ze bang zijn voor hoge boe tes, zien veel ouders ervan af om hun tweede kind aan te geven bij de burgerlijke stand. De niet-geregi- streerde kinderen worden daarom in China "zwarte kinderen" ge noemd. 'Het is best mogelijk dat zich in Zhang Sai zei dat een exacte tel ling nu nodig is om een goede plan ning van de Chinese economie mo gelijk te maken. Daarom kloppen de volkstellers dit jaar op elke deur in plaats van bewoners te vragen naar telbureaus te komen, de werk wijze die werd toegepast tijdens de drie eerdere vplkstellingen die milie zelf, terwijl een tweede wordt der het communistisch bewind zijn TEHERAN (GPD) Iran heeft niet bewaard op het plaatselijke politie- uitgevoerd. Ook spelen computers langer de inzet nodig van buiten- een grotere rol. Zij vervangen de landse hulpverleners jr exemplaar is in het bezit de fa- Iran: hulp uit buitenland is niet meer nodig bureau. Enkele maanden geleden al zijn controleurs op veel plaatsen abacus, het traditionele telraam. De hun tocht langs de deuren begon- eerste resultaten van de telling w verantwoordelijk" populair moet elk flatgebouw een zwart kind be- maken. De meeste Chinezen reage- vindt", zegt Zhang Yuesi, die als te kijken of klopt. Zhang Sai, onderdirecteur het telcomite van de regering, ander den in oktober verwacht, terwijl gedetailleerd overzicht pas in 1992 beschikbaar is. Zelfs de best voorbereide volks- daarop met dezelfde passieve volksteller is aangesteld i houding als i wijk onlangs op een persconferentie dat teller kan echter voor verrassingen de bevolking niet bang hoeft te zijn komen te staan. Veel Chinezen wo- correspondent Runa Hellinga het nu gaat om een oproep om mas saal vliegen dood te slaan of socia listische modellen te bestuderen. Een aanzienlijk aantal Chinezen BUDAPEST/WARSCHAU De basis van de Poolse vak- heeft het echter moeilijk met de bond Solidariteit heeft het afgelopen weekeinde duidelijk j^jstelling, de eerste sinds 1982 laten merken niets te voelen voor een splitsing. Vertegen- regeringscampagnes onthalen, of Honggui, onderdirecteur nationale telbureau, zei dat er ge speculeerd wordt dat in heel China tientallen miljoenen "zwarte kinde ren" aan het licht zullen komen. namelijk al lang niet r huizen woordigers van de plaatselijke Burgercomités, die zaterdag platteland Onder hen zijn miljoenen die zonder toestemming ook andere in het noordoosten van Peking. Li voor represailles, omdat de gege vens niet worden doorgespeeld aan de politie of functionarissen die toe zicht houden op de gezinsplanning. Bij de laatste telling in 1982 wer den 1,03 miljard Chinezen geregi- de volkstelling streerd. Rekening houdend met het blijven vaak ingeschreven rege- geboorte- en het sterftecijfer wordt ningvan hun ouders, in de hoop op den van het land, dat anderhalve week geleden werd getroffen door een zware aardbeving. De Iraanse minister van binnenlandse zaken Abdollah Noori zei gisteren in Tehe ran dat "we op dit moment hebben geen aanvullende hulp meer nodig hebben. Maar als die ons bereikt, de zullen we deze niet weigeren". De streerd zijn. Sommige gezinnen len hun flat, on werk te kunnen die buiten Peking zijn getrouwd, officieel geregi- regering kan wel geld en geprefabri- de stad zijn het met Walesa en gisteren met zijn opponenten vergaderden, huisd, of die de regels gaven duidelijk te kennen dat ze in het conflict tussen de zinsplanning hebben overtreden twee fracties geen standpunt willen innemen. Solidariteit is verwikkeld in een ongestoord mogelijk te kunnen uit- ernstig machtsconflict, sinds Wale- voeren. sa te kennen heeft gegeven presi- Vorige week dreigde op korte ter- dent van Polen te willen worden. De mijn een splitsing in de vakbond, politieke vleugel van de organisatie, Toen gaven 63 belangrijke leden dat wil zeggen de aan de bond geli- van Solidariteit op een bijeenkomst eerde parlementsfractie onder lei- van het 'Comité rond Lech Walesa' ding van Bronislav Geremek en te kennen dat deze steunorganisatie premier Tadeusz Mazowiecki, voe- van de voorzitter zijn langste tijd len hier niets voor en ze worden had gehad. Ze dreigden op te stap- daarin gesteund door de hele linker- pen als Walesa de club niet ophief, vleugel van Solidariteit. Het afgelopen weekeinde kwam Walesa heeft de politici verder te- de basis, de Burgercomités, echter gen zich in het harnas gejaagd door aan het woord. Zaterdag en zondag aan de ene kant te zeggen dat de werd dezelfde conclusie getrokken: ontwikkelingen in Polen sneller de leden van Solidariteit willen moeten gaan en op korte termijn geen keuze maken voor het ene of echte politieke partijen moeten ont- het andere standpunt en ze zijn ook staan, maar aan de andere kant te niet bereid zich voor het karretje ringstoezicht. Voor de volkstelling de bevolking van China nu geschat zijn op veel plaatsen de huishoudre- op 1,112 miljard zielen. China blijft gistraties onderzocht. In kleine nog steeds het land met de meeste boekjes staan de gezinsleden die inwoners ter wereld, gevolgd door onder een dak wonen vermeld. Eén India met 785 miljoen. dag terug te kunnen keren. De Chinese volktellers lopen daardoor de kans dat ze menser hoofd zien, maar ook dat dubbel tellen. ceerde huizen gebruiken. Het Ne- dichter bij hun derlandse team van Artsen zonder Kinderen Grenzen heeft inmiddels de terug reis aanvaard. Eén medewerker is in Manjil achtergebleven. Het officiële Iraanse persbureau IRNA meldde dat gisteren de pro vincie Gilan het toneel was van twee nieuwe naschokken. Volgens mensen IRNA zijn geen slachtoffers of scha de gemeld. pleiten voor een minder snelle eco nomische hervorming dan de rege ring wil. Het parlement wil op dit moment juist politieke rust in Polen om het hervormingsprogramma zo Herstel relatie China-Indonesië PEKING (AFP) - Niets lijkt het herstel van de diplomatieke betrek kingen tussen China en Indonesië, die in 1967 werden verbroken, meer in de weg te staan. De voorwaarden" voor herstel zijn aanwezig, zo ver klaarde de Chinese minister van buitenlandse zaken Qian Qichen gisteren bij een diner ter ere van zijn de eenhêid of de ander te laten span nen. Over drie weken zullen ze nog eens nader over de kwestie discus siëren. Ze hebben de troebele poli tieke situatie in Polen overigens nog verwarrender gemaakt door het afgelopen weekeinde hun eigen Conferentie van Burgercomités op te richten. Daarmee is een nieuwe macht binnen Solidariteit gecre ëerd. Premier Mazowiecki heeft inmid dels een flauwe poging gedaan om, op verzoek van de leden, weer met de vakbondsvoorzitter in gesprek te komen. "In het telefoonverkeer tus sen Walesa en mij ging het initiatief altijd van één kant uit, namelijk van mij", aldus de premier. "Ik hoop dat Lech snel de telefoon pakt zodat we deze week nog kunnen praten over de organisatie". Indonesische ambtgenoot Ali Ala- tas, die voor een bezoek van drie da- Prij SVerhogingen De Poolse regering heeft het afgelo- gen in China Het is voor het eerst sinds 1967 dat een Indonesische minister van buitenlandse zaken een bezoek brengt aan China. Jakarta verbrak in dat jaar de betrekkingen en be schuldigde China van medeplich tigheid aan een poging die de com munisten zouden hebben onderno te brengen, pen weekeinde een aantal forse prijsverhogingen doorgevoerd. De prijzen van aardgas en woningver warming zijn gisteren met honderd procent gestegen. Elektriciteit wordt tachtig procent duurder, posttarieven zestig procent en kijk- en luistergeld vijftig procent. De re- president Soekarno ten val gering gaat ook de subsidies op ko. len, vetarme melk en kaas afschaf fen. Die prijzen worden vrijgelaten. MONROVIA (Rtr/AP) - De Liberi- brengen aanse opstandelingen onder leiding den is va van Charles Taylor zijn de hoofd stad Monrovia tot op schootsaf stand genaderd. Gisteren doodden bertsfield, dat zij zij drie regeringssoldaten nabij de hadden ingenomen Monrovia en werd Buchanan, dat in han- de opstandeling. De rebellen rukten gisteren op het internationale vliegveld Ro- eekeinde terminal te hebben beschoten en vernietigd. vochten op acht kilometer afstand Het door Amerikanen aangelegde van het regeringsgebouw waarin vliegveld was een belangrijk tank president Samuel Doe zich met vijf- station voor Amerikaanse toestel- honderd man keurtroepen heeft len. Ook andere strategische Ameri- verschanst. kaanse installaties bevonden zich voor de oprukkende troepen, zoals Amerikaans radiostation en het voed- navigatiestation Omega. De opstan- zelfs water af- delingen beloofden eerder Ameri kaanse installaties te ontzien. Inwoners van Caldwell stroom den zaterdag na de aanval de stad De opstandelingen belegeren de stad en willen de sel, elektriciteit snijden. Zij dwongen gisteren schip dat met rijst onderweg naar Monrovia van koers te vt deren en zijn lading aan land te uit, terwijl de opstandelingen zich LUSAKA (AP/Rtr/AFP/DPA/UPI) - President Kaunda van Zambia •heeft gisteren, een dag na een mis lukte militaire coup tegen zijn be wind, een nieuwe minister fensie en legerbevelhebber be noemd. Militairen hebben van de voedselrellen door het leger was afgezet. Hij herhaalde dit be richt bijna elke tien minuten totdat kort na zeven uur 's ochtends via de de- radio een verklaring werd uitgege- die de machtsovername ont kende. Regeringswoordvoerder de hoofdstad Lusaka legeroffi- Grey Zulu verklaarde zaterdag 1oners van de Liberiaanse hoofdstad Monrovia moeten zich behel pen sinds de watertoevoer vorige week als gevolg van de hevige gevechten is gestopt. (foto ap> Buitenland kort Aanslag Een sluipschutter heeft zaterdag op klaarlichte dag in het centrum van Belfast twee politiemannen dood geschoten. De politie van de Noor- dierse stad zei dat de twee dienst hadden in een drukke winkelstraat. Daar werden zij onverwacht onder vuur genomen. Het verboden Ierse Republikeinse Leger (IRA) heeft de verantwoordelijkheid voor de aan slag opgeëist. Protest In de Bulgaarse hoofdstad Sofia hebben gisteren ongeveer 15.000 studenten gedemonstreerd voor een onderzoek naar de uitslag van de parlementsverkiezingen van 10 en 17 juni die door de communisten werden gewonnen. De demonstra tie was georganiseerd door het co mité van stakende studenten en heeft de steun van professoren en de ouders van de studenten. Het co mité beweert 130.000 handtekenin gen te hebben verzameld van men sen die de actie ondersteunen, maar de beweging Studenten voor De mocratie zegt 50.000 handtekenin gen te hebben van mensen die tegen de staking zijn. VILNIUS (AP/RTR) - De Sovjetu nie heeft zaterdag, een dag nadat het parlement van de Baltische re publiek instemde met bevriezing van zijn onafhankelijkheidsverkla ring, de olieleveranties aan Litou wen hervat. "Wij begonnen weer olie te ontvangen om 15.35 uur (17.35 uur Nederlandse tijd)", aldus de woordvoerder van het Litouwse parlement, Rita Dapkus. De olie komt binnen met een snel heid van ongeveer 20.000 ton per dag, ongeveer de helft van wat vóór de boycot werd geleverd. Dapkus: "Wij hebben om een kleinere hoe veelheid gevraagd omdat de raffina derij zo lang heeft stilgelegen". Volgens Radio Vilnius kan het enkele weken duren voor de consu ment iets zal merken van de hervat ting van de olieleveranties. In het bericht werd niet gezegd wat de re den van die vertraging is. De olieboycot heeft de industrie en de landbouw van de Baltische re publiek zwaar getroffen. Honder den fabrieken moesten de poorten sluiten en meer dan 40.000 werkne mers werden naar huis gestuurd. Litouwen is voor zijn olie en gas geheel afhankelijk van de Sovjetu- Mwamba Luchembe gearres teerd, die via de staatsradio het be richt had verspreid dat Kaunda was afgezet. kaunda kondigde gisteren aan dat legerbevelhebber Gary Kalenge een andere functie krijgt en wordt opgevolgd door generaal-m^joor Francis Sibamba, de voormalige plaatsvervangend legerbevelheb ber. Oud-legerbevelhebber luite nant-generaal Hanniah wordt de nieuwe minister van defensie, een post die drie weken vacant was na dat Frederick Hapunda bij een reor ganisatie in het kabinet moest ver trekken. Soldaten hebben zaterdag door het lossen van waarschuwingsscho ten en het afschieten van traangas granaten duizenden burgers uiteen gejaagd die zich na de coupmelding feestend en hossend op straat bega ven. Vermoedelijk is één dode ge vallen. De staatstelevisie meldde dat meer dan duizend mensen zijn de televisie dat geen sprake een staatssgreep. "Het was het werk van een ongedisciplineerde soldaat die geen vrienden of aanhangers heeft". Kaunda was ten tijde van de coup-melding op bezoek in de noordelijke provin cie Copperfield. terugtrokken in de bush. Zij kun nen vanuit hun positie de enige toe gangsweg over land aanvallen, die Monrovia verbindt met Sierra Leo ne. Onder de duizenden vluchtende stedelingen bevinden zich een aan tal ministers van de regering van Doe. Charles Taylor, leider van het Na tionaal Patriottisch Front, heeft Doe, die in 1980 via een staatsgreep aan de macht kwam, opgeroepen af te treden, maar die heeft dit gewei gerd. Taylors strategie lijkt te zijn Doe te dwingen te vertrekken door de toevoer van water en energie naar de stad af te snijden. De 500.000 inwoners van Monrovia zit ten al zonder water en stroom sinds de opstandelingen vlieden week aanvallen uitvoerden óp het water reservoir en de dam van de water krachtcentrale van de hoofdstad. Westerse artsen en verpleegkun dig personeel zeiden berichten te hebben ontvangen dat in de op een na grootste stad van Liberia, Bucha nan, jonge kinderen en oude men sen van honger waren gestorven. Volgens diplomaten zijn in de zes maanden oude burgeroorlog enkele duizenden doden gevallen. Volgens waarnemers gaat de strijd niet om ideologische geschillen, maar is het puur een strijd om macht en geld. Taylor werd er verleden week van beschuldigd de executie te hebben verordend van een van de oprich ters van zijn Nationaal Patriottisch Front. Hij heeft duidelijk gemaakt dat verkiezingen niet hoog op zijn agenda staan. Beide partijen wor den ervan beschuldigd dat zij hon derden burgers om het leven heb ben gebracht. krijgt de brandstof tegen gearresteerd wegens overtreding de sinds dinsdag geldende sterk gesubsidieerde prijzen. Het stopzetten van de leveranties op 18 avondklok. Naar verluidt april vormde een van de krachtigste gisteren zowel in de hoofdstad als maatregelen van Sovjet-president andere steden Michail Gorbatsjov tegen de afge- scheiden republiek, die een bevol king van 3,8 miljoen heeft. MEGIDDO (AP) - Israël is gisteren, he Arens, zei dat de vrijlating deel aan de vooravond van de islami- uitmaakt van Arens' plan om Pales- tische feestdag Eid al-Adha, begon- tijnen over te halen tot vredesbe- nen met de vrijlating van Palestijn- sprekingen. Naveh kondigde vrij- se gevangenen. De Israëlische le- dag al aan dat Israël honderden ge- gerradio meldde dat zestig gevange- vangenen zou vrijlaten. Hij zei dat nen waren vrijgelaten uit kampen de betrokkenen het grootste gedeel- ïn de bezette Gazastrook. Volgens te van een eerste straf voor deelna- televisieploegen had een bus met me aan rellen hadden uitgezeten, ongeveer veertig gevangenen het Onder hen zouden zich kinderen kamp Ketziot verlaten. In Meggido onder de 14 jaar bevinden, zei een zegsman van het leger dat Het vrijlaten van Palestijnen op tachtig gevangenen zouden worden islamitische feestdagen is traditie, vrijgelaten. Het tijdstip van de vrijlating riep de ljr vraag op of er verband bestaat met de Dan Naveh, een naaste medewer- een bericht dat een westerse gijze- Libanon wordt vrijgelaten. r rustig. Zaterdagochtend rond drie lokale tijd meldde Luchembe vi staatsradio dat Kaunda als gevolg ker van minister van defensie Mos- Taar ADVERTENTIE De schoolcampus is weer begonnen. Kom dus nü langs bij V&D! VmDREESMANN BERLIJN Feitelijk is de eenwor ding van Duitsland, met de invoe ring van een munteenheid en met de opheffing van de grenscontroles, al geschied. De burgers zullen er weinig meer van merken dat er in principe nog twee staten zijn. De DDR heeft een belangrijk deel van de regeringsbevoegdheden in han den van Bonn gelegd. En de grens van 'Oost-Europa' is vijfhonderd ki lometer opgeschoven naar de Oder en de Neisse. Staatsrechtelijk is dat ene Duits land nog niet gevormd. De DDR en de Bondsrepubliek hebben onder ling nog een paar zaken te regelen. De DDR heeft bijvoorbeeld nog niet het deelstatensysteem van de Bondsrepubliek. Daaraan wordt nu, met alweer forse hulp uit Bonn, hard gewerkt. De DDR heeft ook nog niet de zelfde Kieswet. Er is nog forse dis cussie over de vraag of de kiesdrem pel in de DDR lager (drie procent) moet zijn dan in de Bondsrepubliek (vijf procent). De FDP en SPD in de Bondsrepubliek voelen weinig voor zo'n lagere drempel, want vooral de SPD geeft daarmee zetels weg aan klein links en aan de PDS in de DDR. In de DDR wordt wel gepleit voor een drie-procentdrempel, omdat daardoor de groepen die de vreemd- zame revolutie hebben gedragen, verenigd in Bündnis Neunzig, nog Canada Koningin Elizabeth II heeft giste ren de Canadezen opgeroepen zich te verenigen in plaats van te blijven stilstaan bij de verschillen. Zij deed dit in een deels in het Frans deels in het Engels uitgesproken rede in Ot tawa ter gelegenheid van de Cana dese nationale feestdag. enige kans op afgevaardigden heb ben. Los van dat interne probleem, is de grootste drempel voor het Einig Vaterland nu de instemming van de vier bezettingsmachten met het ver enigde Duitsland. De Verenigde Staten, Engeland en Frankrijk aan de ene kant en de Sovjetunie aan de andere kant, moeten hun toestem ming geven voor de staatsrechtelij ke soevereiniteit van dat verenigde Duitsland. Pas dan heeft het mach tigste land in West-Europa weer de volle zeggenschap over alle kwes ties waarover een soeverein land kan beslissen, zoals het aangaan van bondgenootschappelijke be trekkingen en over de omvang van een leger. In de Sovjetunie bestaan er, althans voor de tribune, nog wel twijfels. Minister van buitenlandse zaken Sjevardnadze heeft na het laatste twee-plus-viergesprek (de vier geal lieerden en de twee Duitslanden) weliswaar gezegd dat de Sovjetunie het Duitse proces niet wil vertra gen. Maar de indruk bestaat dat de russische leiders nog even tijd no dig hebben om Duitsland, tot 1985 voor de Russen het voorbeeld van alles wat slecht was, als een be trouwbaar land te beschouwen, na het aantreden van Gorbatsjov in 1985 is de anti-Duitse houding ver anderd, maar veertig jaar propagan da lijkt niet makkelijk uit te wissen. Sjevardnadze kwam in het laatste twee-plus-vieroverleg daarom met een gedetailleeerde knevelregeling sentie van die regeling was dat het land nog vijf jaar een soort dubbel- bondgenootschap moest respecte ren met NAVO en Warschaupact. Die voorstellen zijn door de andere overlegpartijen afgewezen, omdat men geen uitzonderingspositie voor Duitsland wil. Half juli gaat bondskanselier Ko- lijk officieel ëen krediet van vijf mil jard mark aanbieden. Daarmee kan een begin van verbetering worden gefinancierd. Eindpunt Of de Sovjets voor dat bedrag tegen de bevolking willen zeggen dat het 'gevaar Duitsland' niet meer be staat, valt te bezien. Hoe groter de terughoudendheid in Moskou, hoe sterker de Duitse neiging om alle westerse bondgenoten te bewegen mee te doen aan de redding van Rusland. Nu zijn er nog bezwaren, vooral in de VS en Engeland, tegen een blanco chèque voor het Krem lin. Concrete projecten willen de landen wel financieren, maar blin delings geld toezeggen, stuit op weerstand. De Bondsrepubliek is minder sceptisch over grootscheepse hulp, en men heeft haast. Eind dit jaar wil Kohl gezamenlijk in Oost- en West- Duitsland verkiezingen houden voor een gemeenschappelijke Bondsdag. Kohl wil de geschiede nisboekjes in als de kanselier van de vereniging. Die haast zal op komen de bijeenkomsten van Europese mi nisterraden merkbaar zijn. Dat interne belang van Bonn bij snelle en omvangrijke hulp voor de Sovjetunie is overigens maar één kant van de zaak. De politieke taxa tie van de regering-Kohl is even eens dat een doodbloedende Sov jetunie voor heel Europa een onbe- Een Westduitse politieman houdt de wacht terwijl Westduitse marken een heersbaar probleem kan worden. w Oostduitse bank worden binnengedragen. De monetaire unie mag een feit Bij alle eigen belang bij snelle op- het nieuwe Duitsland. De es- zijn, de politieke hereniging tussen de Duitslanden heeft nog de nodige lossingen ziet Bonn, vooral sinds voeten in de aarde. hl naar Moskou om te onderzoeken Bondsrepubliek de belangrijkste of hij de Russische bezwaren uit de pleitbezorger van een omvattend weg kan ruimen. Behalve minister hulpprogramma voor de Sovjetu- van buitenlandse zaken Genscher, nie, waar de problemen, vooral in de neemt hij ook minister van financi- verzorging en de distributie, blijven ën Waigel mee. In Europeees ver- groeien. Waigel kan bij die bespre- band en binnen de NAVO is de kingen op 15 en 16 juli waarschijn- de persoon van Lothar de Maizière een soort trait d'union heeft met het oostblok, een zeer dui delijk beeld van de werkelijkheid in dat oostelijke deel van Europa. En heeft daarmee ook een duidelijk beeld van de risico's als de Duitse vereniging het eindpunt zou zijn van de openingen naar het oosten.

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Leidsch Dagblad | 1990 | | pagina 5