Slagzwaard van jonge held
Bruce Kaakebeks moord op de grijze plaag
GEVARIEERD
Pluimage met verrassende 'My Fair Lady'
Didactiek
Myra Ward: vertegenwoordigde 'mooie' toneel
ZATERDAG 30 JUNI 1990
PAGINA 39
Vestigingen onder vuur worden ge-
AMSTERDAM - "Ik roep
op tot een beeldenstorm, een
heilige oorlog tegen ieder
een die ons tegenhoudt.
(..J'Bomaanslagen' door een
Nieuwe Jonge Kultureele
Maffia op alle decadente
pleisterplaatsen van de mo
dieuze en verveelde pseudo-
intellectuelen. Vernietig
de veertigers en de meeste
dertigers! Ze zijn nefast en
gehot, bezwalkt en rans..
wormstekig en kwaadsap
pig. Ze zijn morsig en meme-
lig, het maakt me buikziek!
(pag. 14)
Freek de Jonge, Koot en Bie, de ver
moeide veertigers van de VPRO; ze
hebben jarenlang gretig hele com
plexen heilige huisjes neergehaald.
Nu zijn ze zelf heilige huisjes gewor
den. Bruce Kaakebek zet er met
graagte de botte bijl in.
Jules Deelder 'zeurt en zevert'.
Boudewijn Büch is een 'roemzui-
gend insekt', een 'typische beiers-
burgerlijke-bolknak-biedermeier-
intellectueel'. Jan Kuitenbrouwer
de 'Professor Sickbock van Onze
Taal'.
Een moord met voorbedachte ra
de van een Jonge Held op de Grijze
Plaag. Hij oogt stoer en strijdlustig
op het fotootje op de achterflap van
z'n onlangs verschenen essay, waar
in 'met het onverbiddelijke slag
zwaard in den vuist allerlei onneem
baar geachte modieuze Verheven
In werkelijkheid blijkt onze Jon
ge Held, achter z'n glaasje bitter-le-
mon in het Amsterdamsch literair
café De Engelbewaarder, een tenge
re, zeer bedeesde verschijning, 'die
makkelijker schrijft dan praat'.
Bruce Kaakebek, noemt-ie zichzelf.
Een pseudoniem. Z'n echte voor
naam is Meinoud. Z'n ware achter
naam, ach, die doet er niet toe: „Ik
wil dat een beetje een mythe laten,
ik vind Kaakebek wel mooi klin
ken." 1
Vijfentwintig jaar, geboren en op
gegroeid in Middelburg. Na de havo
en twee jaar heao trok hij naar Am
sterdam, waar-ie z'n gedichten uit
vent op terrasjes en in treinen, uit
eigen werk voorleest in cafés en jon
gerencentra. En als-ie écht geld no
dig heeft, gaat hij druiven plukken
of werkt hij in de horeca.
'Voorspel van vertrekkende
vliegtuigen' heet het werkje dat hij
in eigen beheer heeft uitgegeven.
Slechts honderd exemplaren telt de
eerste druk van dit 'krachtigste Ma
nifest van een nieuwe generatie
sinds 1885'. Maar een tweede is op
komst.
Tachtig vellletjes lang gaat hij te
keer tégen vrijwel alle kopstukken
van Neerlands culturele wereldje.
Tegen al die dertigers en veertigers
%die 'zo'n beetje op alle terreinen' de
touwtjes in handen hebben en hun
zaakjes stevig hebben dichtgetim
merd uit angst voor ongewenste in
dringers: de nieuwe talentvollen.
Ballads
Wilson Phillips Wilson Phillips
- EMI 7937452
Wilson Phillips is een nieuwe
Amerikaanse meidengroep die di
rect debuteert met een grote hit
'Hold on'. Het trio bestaat uit Chyn-
na Phillips en de zusjes Carnie en
Wendy Wilson. Vooral de laatsten is
muziek met de paplepel naar bin
nen gegoten want het zijn de doch
ters van Brian Wilson, een van de le
den van de legendarische surfgroep
The Beach Boys.
De nazaten treden in enkele op
zichten duidelijk in de voetsporen
van hun vader. Dat is bijvoorbeeld
het zoeken naar harmonieuze zang.
Zorgden de leden van de Beach
Boys voor een opmerkelijk goed bij
elkaar passende stemmencombina-
tie, bij Wilson Phillips is dat zeker
ook het geval.
Verder zoekt het damestrio het in
originaliteit op repertoiregebied.
Van de 10 songs op de debuut-cd
zijn er 6 door Carnie, Chynna en
Wendy gecomponeerd en van tekst
voorzien. Daarbij wel deskundig
terzijde gestaan door producer Glen
Ballard, een oude rot in het vak die
onder meer betrokken was bij de sa
menstelling van Michael Jackson's
'Man in the mirror'.
De leden van de groep kennen el
kaar al sinds hun kinderjaren en
hun opvattingen over muziek lig
gen vrijwel op één lijn: merendeels
emotionele ballads in een moderne
muzikale omlijsting.
Een enkel keertje wordt terugge
grepen op een oude hit, zoals de co
verversie van 'A reason to believe',
een evergreen uit de midden zesti
gerjaren van de tragisch om het le
ven gekomen zanger en componist
Tim Hardin.
Sisters boeien
The Emotional Way - The Sisters
- WPP CD 0047
'The Emotional Way' is het twee
de album van de Nederlandse mei
dengroep The Sisters na hun suc
cesvolle debuut met 'Near me'. De
groep bestaat uit Saskia Riemens,
Roelina Holtrop, Phyllis Elaine
Harrell en Linda Joan Schwartz,
een viertal dat besloot samen te
gaan optreden na een reeks van
meer en minder geslaagde solo-
-carrières.
Na de hit 'Swingtime' van twee
jaar geleden hebben ze nu weer een
nieuwe single die het goed doet:
'You're all I need to get by'. Een
nummer van het duo Ashford en
Simpson dat ook op de nieuwe cd te
vinden is.
Samen met een aantal composi-
Solo-lp
Pathetisch
„Als je kijkt naar het aantal schrij
vers van boven de dertig en de veer
tig; dat is een generatie die de over
macht heeft. Schrijvers van onder
de dertig zijn er heel weinig. Uitge
vers willen uit zakelijk oogpunt
geen enkel risico nemen. Ze gooien
liever het zoveelste slechte boek
van Reve of zo op de markt, dan dat
van een onbekende jonge debutant.
Het klinkt misschien een beetje pa
thetisch. Maar ik denk dat het voor
de toekomst van de Nederlandse li
teratuur slecht is als jonge schrij
vers te veel worden tegengehou
den".
Ooit bij stil gestaan dat het wel
eens aan de kwaliteit van het gebo-
dene zelf zou kunnen liggen?
De Jonge Held blaast zich de
wangen bol. „Aan de ene kant denk
ik dat ze inderdaad niet goed ge
noeg zijn. Maar: jonge schrijvers,
dat zijn vaak mensen die studeren.
En die studies zijn op het ogenblik
zo, datje alleen nog tijd hebt om in
de kroeg te zitten en voor niks an
ders. Studenten - die lazen vroeger
boeken, maar de meesten die ik
ken, lezen helemaal niks. Dat is de
ene oorzaak. Maar aan de andere
kant: wanneer wordt een boek ver
kocht? Als Adriaan van Dis en Bou
dewijn Büch er in hun televisiepro
gramma's aandacht aan besteden.
Voor de rest hangt het van de recen
senten af. En dat zijn allemaal vijf
endertigers en veertigers."
Schelden
Tina Turner is een 'ouwe heks'.
Crosby, Stills, Nash Young vor
men een stel 'afgeleefde figuren'.
Koot en Bie ('De botte bijl lijkt ook
hier de enige oplossing') zijn 'de
vleeschgeworden blaséheid van
verveelde veertigers'. Lucht zeker
wel lekker op, zo'n potje ongege
neerd schelden?
De Jonge Held schudt het hoofd
over zoveel onbegrip. „Als je schop
pen leuk vindt, ben je gauw klaar,
heb je in drie bladzijden je gram wel
gehaald. Maar de manier waarop ik
het heb gedaan is niet makkelijk.
Zo'n essay is heel arbeidsintensief.
Bijvoorbeeld Gerrit Komrij; ik heb
wat kritisché opmerkingen over
hem gemaakt. Maar ik heb wél al
zijn gedichtenbundels moeten le
zen. Dat kost een paar dagen tijd.
Van al die mensen die in mijn boek
voorkomen, dat zijn er een stuk of
vijftig; ik moet hun werk kennen,
alle interviews die ze hebben gege
ven, al hun achtergronden".
Teodoor Holman blinkt uit in
'vervelende holle-bolle-praatjes van
een schoolmeesterachtige allure'.
Gerrit Komrij is een 'Winterswijkse
appelflap', Theo van Gogh een 'lar
moyant villadorps jochie dat zo no
dig de rebel, de 'pain-in-the-ass',
moet gaan uithangen'. Echte woede
of gespeelde woede? „Ik ben er een
half jaar full-time mee bezig ge
weest. En als je ergens zo lang aan
werkt, is het niet meer dezelfde
woede als die van een driftbui die
na tien minuten weer overdrijft. Ik
heb geprobeerd die woede aan te la
ten houden. Maar als je alleen je
woede op papier zet, is het niet lees
baar meer. Het moet een gedoseer
de woede zijn. Het is eigenlijk een
soort moord met voorbedachten ra
de. Maar ik heb er. ook wel plezier
aan beleefd; om al die dingen ge
woon 's te durven zeggen."
Van Deyssel
Maar hoe zit het met het talent
van de Jonge Held zélf; wel een gro
te mond opzetten, maar kan-ie het
zelf eigenlijk wel: schrijven. Die
vraag wuift hij luchtigjes als niet
terzake doend weg. „Als je zo rede
neert, zou je nergens meer iets over
mogen zeggen. Dan zou je alleen
nog maar over kernenergie mogen
meepraten als je zelf kernfysicus
bent. Ik pretendeer helemaal niet
Bruce Kaakebek: "Ik beschouw dit als
"Of Bruce Kaakebek de Lodewijk
van Deyssel van de 21e eeuw wordt
zal de toekomst moeten gaan uitwij
zen", trompettert de Jonge Held op
het achterkaftje. Het duidt niet op
een ernstige vorm van bescheiden
heid. Valt mee hoor, klinkt het ge
ruststellend achter het glaasje bit-
ter-lemon. „Die vergelijking met
Van Deyssel - dat is er een met een
knipoog. Het heeft meer te maken
met de functie-eisen die aan een
achterflap gesteld moeten worden.
Die moet de lezer prikkelen".
'U hoort nog van mij...binnenkor
t—eerder dan U denkt!..', tikte hij
dreigend op pagina 55. Hoezo? Met
welke wapenen denkt de Jonge
Held al die modieuze en verveelde
pseudo-intellectuelen uit hun deca
dente pleisterplaatsen te verdrij
ven? Geen paniek. Bruce Kaakeke-
bek zal slechts naar z'n pen blijven
grijpen. „Wat het wordt ik ben er al
een half jaar mee bezig. Het ligt een
beetje in de sfeer van de korte ver
halen en romans. Maar verder wil ik
daar nog niks over zeggen."
Erg veel tijd rest Bruce Kaakebek
niet meer. Nog een paar jaar, dan is-
ie zelf dertiger, behoort-ie zelf mis
schien tot het door hem zo verfoeide
establishment.
Diepe zucht: ,,Ik ben bang dat ik
tot een generatie behoor, waarvan
over vijftien jaar wordt gezegd: 'dat
was een verloren generatie'. Maar ik
hoop dat ze dan oók zullen zeggen:
'maar er was toch nog iemand die
daar tegenin durfde gaan'. Ik be
schouw dit als een afdronk van mijn
eigen jeugd. Ik wilde nog één keer
puberaal en jonge-honderig toe
slaan voordat ik zelf oud ben".
Bijdrage: Bram van Leeuwen
ties van het duo Klarman en Weber,
die onder meer muziek schreven
voor Latoya Jackson, een tweetal
nummers van Billy Preston (You
can run en Anytime) en Stevie Won
der's 'Don't you worry about a
thing'. Het is een mix van ballads en
up-tempo nummers waarbij vooral
het futuristische 'We are number
one' er uitspringt.
Van de langzamere nummers be
viel me vooral de interpretatie van
'I'll be there' (ooit onder meer door
een zeer jeugdige Michael Jackson
op de plaat gezet) uitstekend. Maar
dat geldt zeker ook voor de titel
song.
De stemmen passen evenals bij
de groep Wilson Phillips uitstekend
bij elkaar. Dankzij de grotere varia
tie, waarop de soul steeds als bin
dend element duidelijk zijn stempel
drukt, blijft het nieuwe album boei
en tot het laatste stevig neergezette
'I can cook too'.
'Face One' - Mildred Douglas -
Polydor 843521
Een zangeres die juist de tegen
overgestelde richting volgde is
Mildred Douglas. Ze maakte deel
uit van diverse groepen als Fruit
cake, Rockaway Boulevard en The
Daniel Sahuleka Band, alvorens ze
de roos trof met de Nederlandse
meidengroep 'Mai Tai' die in het
midden van de jaren 80 grote hits
had met 'History' 'Female intuition'
en vooral 'Am I losing you forever'.
Terwijl de groep nog steeds veel
succes had besloot Mildred er tot
veler verrassing toch uit te stappen
en zich aan een solocarrière te wa
gen. 'Face One' moet daarvan het
startpunt zijn.
Omdat wat je van ver haalt altijd
lekker wordt gevonden, reisde ze
naar de woestijnstad San Diego in
de VS om daar de plaat te produce
ren met Alphonso Johnson, de gro
te man achter groepen als Santana
en Weather Report.
Een concert van de eerste groep
leidde ook tot contacten tussen
Mildred en Alphonso. Het album
bevat louter nieuwe nummers met
uitzondering van Leon Russells 'A
Song for you' dat zij samen zingt
met Santana-zanger Greg Walker.
Verder schreef Dianne Quander
(die onder meer Anita Baker van re
pertoire voorziet) een drietal nieu
we composities.
Vooral 'Starcrossed Lovers' is
haar op de huid geschreven en stelt
Mildred in staat de vele mogelijkhe
den die haar stem biedt ten volle te
ontplooien. Een wat vreemde af
sluiting is de swingende meringue
'Back to Curacao' die ze samen met
haar broer Franky maakte.
Ingrid Mank als Eliza Doolittle (met geruit, kort jasje) omringd door leden van de Stichting Leids Musical Gezel
schap 'Pluimage' dat gisteren de musical 'My Fair Lady' in de Leidse Schouwburg op de planken zette. (foto Loek
'My Fair Lady' van Lerner Loewe door het
Leids Musical Gezelschap 'Pluimage'. Re
gie: Norman Longdon. Muzikale leiding:
Koos Mark. Gezien op 29 juni in de Leidse
schouwburg. Aldaar nog vanavond en mor
genmiddag te zien.
LEIDEN 'Eerst zien en dan ge
loven' dacht menigeen vorig jaar,
toen initiatiefnemer Ronald Vee-
ren zijn plannen bekend maakte.
Er zou een nieuw musicalgezel
schap komen, 'Pluimage' gehe
ten, dat 'My Fair Lady' zou gaan
uitvoeren. Een sprong in het die
pe was dat. Orkestleider Koos
Mark en regisseur Norman Long
don hadden hun medewerking al
toegezegd. Verder was er nog he
lemaal niets geregeld; 'Pluimage'
moest zelfs nog officieel worden
opgericht. Nu, een jaar later, heb
ben de twijfelaars ongelijk gekre
gen. De musical is er gekomen, en
het resultaat is zonder meer ver
rassend te noemen.
Een sterke typecasting, een ef
ficiënte regie en een kundige mu
zikale leiding zijn de pijlers waar
op dit succes berust. Geen 'My
Fair Lady' echter zonder een goe
de Elisa Doolittle-vertolkster.
.Heel terecht viel de keus op In
grid Mank die deze veelzijdige rol
overtuigend blijkt aan te kunnen.
Vooral in haar soms felle reacties
tegenover een sympathieke, ego
centrische botterik als Henry
Higgins schittert zij het meest.
Peter van der Voort weet dat te
genstrijdige beeld van die Hig
gins met de vereiste flair over te
brengen. Knap gedaan; het acte
ren gaat hem kennelijk vrij ge
makkelijk af, mits hij geconcen
treerd blijft spelen. Han Prins
tenslotte geeft als de vader van
Elisa bruisende vertolkingen van
onvergetelijke nummers als 'As 't
effe kan' en de Nederlandse ver
sie van 'Get me to the church on
time'.
Koos Mark heeft goed het klan-
kevenwicht tussen zang en mu
ziek in de gaten gehouden. Geen
enkele solist hoeft zich te force
ren teneinde boven het orkest uit
te komen. Dat alleen al is pure
winst. Voor de vele scènewisse
lingen heeft de regisseur doeltref
fende oplossingen gevonden. Met
weinig middelen weet hij veel te
suggereren. Bovendien zijn alle
ensemblenummers handig geën
sceneerd en zien er feestelijk uit.
De beroemde Ascot-race met de
prachtige costumering bijv. is een
lust voor het oog. Pluimage heeft
zich voortreffelijk gepresenteerd.
De producent glunderde dan ook
vanwege het succes van zijn 'My
Veeren Lady'.
WIJNAND ZEILSTRA
Rotterdam krijgt
grote cultuurprijs
PARIJS/ROTTERDAM (GPD) -
De gemeente Rotterdam zal in
september de instelling bekend
maken van de grootste culturele
prijs van Nederland. De prijs be
staat uit een kosteloos verblijf
vaneen halfjaar in een atelier in
Parijs.
Sponsor is de Nederlandse
vestiging van het Franse drank-
concern Cointreau. In het stich
tingsbestuur, dat deze week
wordt samengesteld, zullen on
der meer zitten: een conservator
van het Centre Pompidou (Mu-
sée Beaubourg) in Parijs; Jan
Debbaut, de directeur van het
Van Abbe Museum in Eindho
ven; en mogelijk nog twee of
drie kunstkenners.
Bij toekenning van de prijs zal
onder meer worden gelet op de
mate waarin de kunstenaar
heeft bijgedragen aan het uit
bouwen van internationale con
tacten en het ontwikkelen van
een reputatie in het buitenland.
Lezers schrijven
In deze krant van 16 juni stond een
interview met Willem Vos, die als
muzikaal adviseur bij het Rotter
dams Philharmonisch orkest ver
trekt, waar hij jarenlang een centra
le rol bij de programmering speel
de. Er was, zegt hij, een periode van
de 'sandwich-formule'; een modern
stuk geplaatst tussen twee beken
de. Hoogtepunt volgens Vos: Van
Vlijmens 'Interpolations', gecombi-
neerdmet Beethovens vioolconcert.
Hij vertelt er niet bij dat het pu
bliek zich bij de, een half uur duren
de, Interpolations zo verveelde dat
het met honderden de zaal verliet.
Vos wil opvoeden: 'Intelligente
mix' en 'verholen didactiek' zijn de
formules die hij nu bij de AVRO wil
gaan toepassen. Hij denkt zo het pu
bliek mee te kunnen krijgen voor
die hedendaagse muziek die het tot
nu toe niet de moeite van het aanho
ren waard vond, zoals blijkbaar de
Interpolations. Óver de benadering
van het publiek zegt Vos in het in
terview: 'programmering heeft een
opvoedende waarde', maar je moet
het er 'niet duimendik' bovenop
leggen, want dan 'gaan ze steige-
Het feit dat hij dergelijke door-
drukmethodes nodig denkt te heb
ben voor zijn keuze is geen aanwij
zing voor grote waarde van deze
muziek. Mengelberg, die Vos ook
noemt, had zo'n trucendoos hele
maal niet nodig toen hij Mahler in
Nederland introduceerde, want de
ze muziek bewees zichzelf.
Kort na de Interpolations-rel was
er een Rotterdamse affaire die door
Vos niet is vermeld. Toen publiek in
Rotterdam verzocht een heden
daags orkeststuk op het program
ma te plaatsen dat elders bewezen
had het publiek wél te boeien, ver
dedigde Vos zeer zelfbewust een
weigering om aan dat verzoek van
200 Rotterdammers te voldoen.
Deze affaire die tot reeksen arti
kelen leidde was niet alleen voor
Rotterdammers interessant. Opval
lend is ook dat Vos, zoals toentertijd
bleek in een uitvoerige radiodiscus- i
sie, had toegegeven dat het stuk ook
in de Doelen veel succes zou heb
ben. Het was het aan Janine Dacos-
ta opgedragen Scherzo voor piano
en orkest van oud-Leidenaar
Rudolf Perdeck, dat op 3 mei j.l.
voor de tiende maal is uitgevoerd,
ditmaal door het Koninklijk Filhar
monisch orkest van Vlaanderen olv
Carlos Kalmar, chef-dirigent van de
Hamburger Symphoniker.
Heimelijke bevoogding door 'ver
holen didactiek' in plaats van open
hartige informatie, dat doet me stei
geren!
Drs. E.W. Vlaanderen
St. Jansberg 3, Milsbeek
Van onze correspondent
Hans Lutz
UTRECHT Myra Ward, deze
week 73 jaar oud overleden, was wat
men noemt een 'Haagse' actrice. Ze
heeft met al haar grote acteurstalent
een wezenlijke bijdrage geleverd
aan die speciale toneelcultuur, die
de Haagse Comedie in Nederland
lange tijd een speciale status'heeft
gegeven: degelijk, bijna 'vooroor
logs' vakmanschap, een repertoire
keuze die het engagement niet
schuwde, maar nooit de echte
avant-garde omhelsde. Het was de
periode van het 'mooie' toneel.
Myra Ward voelde zich kiplekker
in die sfeer. Dat zal zeker te maken
hebben gehad met het feit dat zij ge
trouwd was met Paul Steenbergen.
Maar het had nog veel meer te ma
ken met het gegeven, dat zij een 'to-
neeldier' was. Ze kon zich volledig
in een rol inleven, maar er onmid
dellijk na afloop van de voorstelling
afstand van nemen: een drankje bij
Saur om op de goede afloop van de
première te drinken; thuis krypto-
grammen oplossen.
Dat theaterbloed had ze van haar
vader, die weliswaar voor chirurg
had gestudeerd en vervolgens de di
rectie van een ijzerfabriek voerde,
maar in het Limburgse Tegelen met
hart en ziel amateurtoneel speelde.
Myra mocht op haar 13de haar eer
ste rolletje spelen. Ze had dansles
sen gekregen van Daija Collin en
Gertrud Leistikow, maar haar eer
ste betaalde baan kreeg ze in het cir
cus, als berijdster van een olifant
met slangen om haar nek. Begin
1935 kwam ze bij het gezelschap van
Cor van der Lugt Melsert, waar ze
écht toneel leerde spelen. Ze speel
de bij Louis de Bree, met wie ze van
1941 tot 1949 getrouwd was. In 1950
leerde ze Paul Steenbergen op een
tournee door Indonesië goed ken
nen; haar tweede huwelijk vloeide
daar uit voort. In de jaren die daar
op volgden ontwikkelde zij zich tot
een topactrice: in 1956,1958,1960 en
1965 werd zij uitgeroepen tot 'actri
ce van het jaar' voor haar rollen in
Requiem voor een non, De goede
mens van Sezuan, Principes en Na
de zondeval. In 1957 kreeg ze boven
dien de Theo d'Or voor Een maan
voor de misdeelden.
- Myra Ward met echtgenoot Paul Steenbergen in een van
