Noordwijk Space Expo
brengt ruimte op aarde
'Bij mij wordt niet ingebroken'
Tuinvijvers en
open wateren
moeten veiliger
'Druk op Rijnstreek wordt te groot'
Badplaats heeft er een 'ster'attractie bij
Sproetenbus-campagne heeft
volgens artsen weinig effect
FNV informeert werknemers
bollenteelt over hun rechten
ZATERDAG 30 JUNI 199C
AMSTERDAM Aanleg en onder
houd van open water in wdonwijkj-
en. onbeveiligde tuinvijvers en on
juist aangeven diepten van meren
en plassen beïnvloeden niet alleen
de kans op verdrinking, maar ook
de afloop ervan. Afgekalfde be
schoeiingen, steile taluds en kroos-
vorming bemoeilijken het zicht èn
het redden van iemand die in het
water valt.
Dat blijkt uit een onderzoek van
de stichting Consument en Veilig
heid. Jaarlijks verdrinken 45 kinde
ren, van wie zestig procent jonger
dan vijf jaar. Daarnaast moeten 200
kinderen en jongeren tot twintig
jaar na een (bijna)verdrinking in het
ziekenhuis worden behandeld.
Hoeveel (bijna)verdrinkingen
plaatsvinden waarbij geen medi
sche hulp wordt gevraagd, is niet
bekend.
Verdrinkingen bij peuters en
kleuters vinden grotendeels plaats
in open water (sloot, vijver, gracht)
dicht bij huis. Bij kinderen ouder
dan vijf jaar komen verdrinkingen
voooral voor in open water verder
van huis en in zwembaden. Onder
de slachtoffers zijn relatief veel
Marokkaanse kinderen, omdat zij
pas op oudere leeftijd leren zwem-
Uit het onderzoek van Consu
ment en Veiligheid blijkt dat leef
tijd, geslacht (onder peuters en
kleuters verdrinken twee keer zo
veel jongens als meisjes), etnische
afkomst, zwemvaardigheid en geen
toezicht door volwassenen risicof
actoren zijn die de kans op verdrin
king beïnvloeden.
De stichting concludeert dat op
korte termijn maatregelen kunnen
worden genomen om het aantal ver
drinkingen drastisch te verminde
ren. Ouders, vooral ouders met een
Marokkaanse nationaliteit, moeten
voorlichting krijgen over de oorza
ken van verdrinkingen en de risi
co's die de kinderen lopen. Boven
dien zouden er landelijke richtlij
nen moeten komen voor gemeen
ten, met minimumeisen voor de
aanleg en het onderhoud van open
water in woonwijken. Tenslotte
moet in recreatiegebieden met open
water professioneel toezicht en re
gelmatige controle komen.
LEIDEN/ALPHEN - Industrie
en bedrijfsleven in Leiden en de
duin- en bollenstreek kijken met
steeds gretiger blikken richting
Rijnstreek. Daar is nog wat ruim
te voor nieuwe vestigingen, zelf
moet men bijna overal het bordje
'vol' plaatsen.
Met veel moeite zal, waar
schijnlijk pas na streekplanwijzi
ging, in Voorhout 15 hectare be
drijfsterrein beschikbaar komen.
Als in het gunstigste geval alle an
dere plannen in de duin- en bol
lenstreek worden gerealiseerd
voor het jaar 2000, dat komt dit in
de meest 'magere' variant nog
maar tegemoet aan de helft van
de uitbreidingsbehoefte van het
aldaar gevestigde bedrijfsleven.
In Leiden is de situatie niet
Leiden en duin- en bollenstreek raken vol
minder zorgelijk. Daar is voorlo
pig slechts zicht op realisering
van een kwart van de behoefte
aan bedrijfsterrein.
Het Intergemeentelijk Overleg
orgaan Rijnstreek (IGOR) heeft
bovenstaand verhaal als reactie
op een nota van de Kamer van
Koophandel verstuurd. Het
IGOR, waarin Alphen aan den
Rijn en omliggende gemeenten
bestuurlijk samenwerken, maakt
zich zorgen over deze ontwikke
lingen. Men spreekt van een 'ern
stige tekortsituatie'. De druk op
de Rijnstreek wordt te groot. "De
oplossing zal de komende jaren
gezocht moeten worden in het
ontwikkelen van nieuwe bedrijfs
terreinen buiten de Rijnstreek",
vindt het IGOR. "De ruimtelijke
problemen liggen niet in, maar
buiten het Groene Hart".
Sprekend over het Groene Hart
heeft fyet IGOR er bezwaar tegen,
dat de Kamer van Koophandel
zijn gebied gemakshalve tot het
Groene Hart rekent. "De west
grens van het Groene Hart loopt
van Leiden naar Amsterdam. Het
district van de Kamer van Koop
handel valt daar voor een deel dus
buiten". Dat heeft consequenties
voor het beleid, vindt het IGOR,
want het karakter van de Leidse
regio met dat van de bollenstreek
verschilt wezenlijk met dat van
de Rijnstreek en de rest van het
Groene Hart.
Koningin Beatrix en prins Johan Friso toonden veel belangstelling voor de ruimtevaartmodellen van het Noord-
wijk Space Expo
Tuinders uit randstad hebben interesse voor Noorden
WESTLAND/EELDE - Tientallen
tuinders uit het westen van Neder
land hebben belangstelling voor
verplaatsing van hun bedrijf naar
het Noorden. De interesse wordt ge
voed door gebrek aan schoon water,
arbeidskrachten en land in de rand
stad. Jaap Wieringa, voorzitter van
de Bloemenveiling in Eelde, be
weert dat op grond van een groot
aantal gesprekken met bloemente-
lers.
De bloemenveiling verwacht dat
vooral de streek rond Hoogezand-
Sappemeer zal uitgroeien tot een
tuinbouwgebied van formaat. Ook
in Friesland en Drenthe zal de teelt
van sierbloemen verder toenemen,
voorspelt Wieringa. Verantwoorde
lijk daarvoor is, naast de reeks al ge
noemde minpunten, onder andere
de mineervlieg. Het uit Zuid-Ameri-
ka afkomstige insect is bijzonder
schadelijk en tot nu toe niet te be
strijden. Terwijl de vlieg de tuin
ders in het Westen het afgelopen
jaar de stuipen op het lijf joeg, is hij
in het Noorden nog niet gesigna
leerd. "In het Noorden zijn we erg
oplettend; we werken hier alleen
met schone stekjes in schone kas
sen", aldus Wieringa.
NOORDWIJK - De gemeente
raadsleden die ruim vijfjaar ge
leden op een achternamiddag
bedachten dat het wel leuk zou
zijn als de badplaats Noord wijk
een permanente ruimtevaartex
positie zou krijgen, mogen trots
zijn hun brain-wave. Naast het
gebouwencomplex van de
ruimtevaartorganisatie Estec in
Noordwijk is een prachtig ruim
tevaartcentrum - Noordwijk
Space Expo - verrezen. NSE
werd gisteren officieel geopend
door koningin Beatrix.
Het 6,2 miljoen gulden kostende
project mag er zijn. De initiatiefne
mers wilden een tentoonstelling
maken waar de ruimtevaart niet al
leen zichtbaar maar ook tastbaar is.
De tentoonstellingsruimte is vrij
donker en heeft door het gebruik
van speciale verlichting een heel
spannende sfeer. Het gevoel op ont
dekkingsreis te zijn wordt nog eens
versterkt door de loopgang langs de
uitgestalde objecten. De route van
de bezoeker voert kruip door sluip
door omhoog en omlaag. Doordat
vrijwel alle paden voorzien zijn van
hellingbanen, kunnen ook rolstoel
gebruikers er terecht.
Er staan tientallen modellen, re
plica's en testuitrustingen opge
steld. Blikvanger is het motoren-
blok van de eerste trap van een Eu
ropese Ariane draagraket. Ook het
model op ware grootte van het Eu
ropese ruimtevaartstation Colum
bus spreekt tot de verbeelding.
NSE is een permanente expositie
die doorlopend aan de actualiteit
wordt aangepast. Ten tijde van lan
ceringen of andere belangwekken
de gebeurtenissen in de ruimte wor
den de bezoekers van de laatste ont
wikkelingen op de hoogte gehou
den. De eerste speciale tentoonstel
ling is vanaf 7 juli, de dag waarop
het publiek voor het eerst naar bin
nen mag, bestaat uit een groot aan-
Alphense slotendeskundige Van Tol waarschuwt voor te lakonieke houding
ALPHEN AAN DEN RIJN
"Het klinkt lullig, ik weet het,
maar je moet het een dief altijd
zó moeilijk maken, dat hij naar
je buren gaat. Móet hij binnen
zijn, dan kómt hij binnen. Des
noods dwars door het raam".
Rob van Tol verkoopt sloten,
maakt sleutels en helpt deuren
openmaken als de eigenaar z'n
sleutel heeft vergeten. Dage
lijks ervaart hij het: voor een
knopje op de video hebben men
sen meer geld over dan voor een
goed slot op de deur. Toch kun je
met weinig geld veel sluiten,
zegt hij.
Alleen, het wordt niet gedaan.
"De mensen denken dat er bij
hen niet wordt ingebroken. Dat
gebeurt altijd bij een ander.
Soms komen ze bij mij om een
sleutel van een slot dat ik weet
niet hoe oud is. Ik zeg dan dat ze
beter een ander op deur kunnen
zetten. De geijkte smoes is dan:
ik doe de knip er op. O, wee als
er bij hen wordt ingebroken of
in de buurt, dan kan ineens al
les. Dan moeten de beste sloten
op de deur worden gezet".
Rob van Tol heeft zelf een
bosje sleutels waarmee hij bij
de meeste Alphenaren kan bin
nenkomen. Maar hij kent ook
.sloten die hij in een ommezien
met een kromme spijker opent.
Zo nu en dan vragen mensen
hem hun huis te inspecteren en
te kijken of het voldoende be
veiligd is tegen inbraak. On
langs had hij een nieuwbouw
woning waarin voor duizend
gulden aan sloten moest worden
aangebracht om het dieven bui
ten te houden. "Sloten", zegt
Van Tol, "zijn het sluitstuk van
de bouw. De goedkoopste wor
den gemonteerd. Waarom? De
aannemer hoeft er alleen maar
voor te zorgen dat de deuren
kunnen worden afgesloten. Ver
zekeringen stellen er geen eisen
aan. Ze komen niet eens kijken
als er- een inboedel van een ton
staat. Bewoners beseffen trou
wens nauwelijks wat ze aan
waarde in huis hebben".
Verbaasd
Mensen staan soms verbaasd te
kijken hoe snel Van Tol een
deur open heeft. "Als mij dat
lukt, moet een geroutineerde
dief nog sneller kans zien bin
nen te komen. Ik probeer de
schade tot een minimum te be
perken, een inbreker let daar
niet op. Een dief heeft dan wel
een hekel aan lawaai en licht,
i Tol: "Een inbreker zoekt eerst een uitweg als bij eenmaal binnen is. Hij zal daartoe de knip
n de deur draaien waardoor bij ongehinderd naar buiten kan wandelen".(foto Wim Dijkman)
maar hij heeft ook haast. Daar
om moet het hem zo moeilijk
mogelijk worden gemaakt om
een woning binnen te dringen".
Met een goed slot en sluit-
kommen in de deurpost wordt
het moeilijk de zaak te forceren.
De kosten van zo'n slot zijn nog
geen honderd gulden, zegt Van
Tol. Zo n slot gaat een heel le
ven mee en is betrouwbaar.
Duur hoeft overigens niet in alle
gevallen voor kwaliteit te staan.
"De betrouwbaarheid van dure
sloten kan soms heel wat te
wensen overlaten. Zulke sloten
gaan bij geregeld gebruik niet
langer dan tien jaar mee".
Moeten sloten niet aan kwali
teitsnormen voldoen? Rob van
Tol vertelt dat dit aan de prijs
ligt. "Er zijn sloten die niet
meer dan 0.2 millimeter per pal
afwijken. Ja, die zijn kwalita
tief goed en praktisch niet na te
maken. Maar wijkt de pal een
halve tot één millimeter af, dan
praat je over een slecht slot dat
eenvoudig na te maken is. En,
dat is vanzelfsprekend, ook de
sleutel. Daarom", zegt hij, "ver
koop ik geen goedkope sloten.
Daar kan ik niet achter staan.
Wat ik in de aanbieding heb is
kwalitatief verantwoord. De
keerzijde van de medaille is wel
dat ik zo nu en dan de opmer
king krijg dat de sloten adn de
dure kant zijn. En daar blijkt
dan weer uit dat de mensen de
waarde van een slot niet zien".
Oneerbaar
Rob van Tol kent de sloten als
zijn broekzak. Heeft hij ooit uit
louche kringen oneerbare voor
stellen gehad? "Daar trap ik
niet in", reageert hij fel. "Nee,
het is me nooit overkomen. Ik
zou me kunnen voorstellen dat
iemand met kwade bedoelingen
mij belt en zegt dat 'ie zijn huis
niet binnen kan. Of ik de deur
even wil openmaken. Het zal
echter nooit gebeuren want in
de meeste gevallen komen deze
mensen via de politie of de wo
ningbouwvereniging bij mij".
Eén keer moest Van Tol de
strijd aanbinden met een slot
dat als inbraakvrij was geken
merkt. Het ging om het slot van
een auto. De eigenaar had de
sleutel in het contact laten zit
ten. Hoewel hij twintig minuten
nodig had de deur te openen,
was dat 'inbraakvrij' maar een
neus voor hem.
tal satellietopnamen van de damp
kring door de Franse SPOT 1 en 2.
Nuttig of niet?
"Een maansteen kan de magen van
de miljoenen hongerigen in Afrika
niet vullen. Waarom zouden we geld
op tafel leggen voor kennis over de
ruimte als een milieuramp op de
loer ligt? Het antwoord is simpel.
De ruimtevaart kan oplossingen
brengen voor de problemen waar
mee we hier op aarde te kampen
hebben. Ruimtevaart is van levens
belang".
Minister J. Andriessen van eco
nomische zaken leek in zijn toe
spraak ter gelegenheid van de ope
ning van de Noordwijk Space Expo
de knuppel in het hoenderhok te
gooien. Voor velen is de ruimte
vaart immers niet veel meer dan een
miljarden verslindende 'business'.
De minister, wiens departement fi
nancieel heeft bijgedragen aan de
totstandkoming van het NSE,
maakte evenwel duidelijk dat ruim
tevaart gewoon moet. "Door de
ruimtevaart komen we veel meer te
weten over onze planeet en hebben
daarmee een instrument in handen
om de problemen op te lossen of
zelfs rampen te voorkomen". Naar
Andriessens mening moet een
breed publiek weten wat ruimte
vaart te bieden heeft en'het NSE
biedt daarvoor een prima gelegen
heid.
Voor voorzitter van de stichting
Noordwijk Space Expo, R.P. Des-
sing, is het doel van de Expo "inte
resse opwekken voor de technologi
sche ontwikkelingen orti ons heen
om zodoende zeker jonge mensen te
inspireren in relatie tot hun toe
komst".
De komende week is het exposi
tiecentrum alleen toegankelijk voor
genodigden, onder wie een groep
van 60 astronauten uit de hele we
reld die in Nederland aan een con
gres deelnemen. Vanaf 7 juli kan het
publiek dagelijks van 10.00 tot 18.00
uur terecht. Op maandag is het NSE
gesloten.
Testen
Gistermorgen werd eveneens door
koningin Beatrix de uitbreiding
van het testcentrum van de ruimte
vaartorganisatie Estec geopend.
Het testcentrum heeft nu de be
schikking over een Large European
Acoustic Facility (LEAC) en een
Een van de blikvangers van de ruimtevaarttentoonstelling is het moto-
renblok van de eerste trap van een Europese Ariane draagraket. (foto Jan
Compact Payload Test Range (CP-
TR). In het LEAC worden ruimte
vaartuigen akoestisch getest. Bij de
lancering is er een heel hoog ge
luidsniveau en stroomt lucht met
zeer hoge snelheid langs de neuske-
gel. Vooraf moet worden getest of
het materiaal hiertegen wel bestand
De radioverbinding tussen een
ruimtevaarttuig en de grond en tus-
.sen ruimtevaarttuigen onderling is
van cruciaal belang. Bij communi
catiesatellieten spreekt dit al hele
maal voor zich. In het CPTR kun
nen ruimte-omstandigheden wor
den nagebootst en kunnen de ver
bindingen worden getest voordat
het ruimtevaarttuig in de ruimte is
geschoten.
De uitbreiding van het testcen
trum omvat bovendien een uitbrei
ding van de ruimte waarin ruimte
vaarttuigen worden klaargemaakt
om testen te ondergaan.
UTRECHT De sproetenbus-cam
pagne van vorig jaar op het strand
tussen Kijkduin en Noordwijk
heeft geen enkel meetbaar effect
opgeleverd. Dat constateren de der
matoloog dr. F. Rampen en de arts
G. Casparie-van Velsen in het blad
Medisch Contact.
De strandbus is in de zomer van
1989 vier zaterdagen ingezet om
mensen voor te lichten over en te
onderzoeken op huidkanker. Onge
veer 3000 mensen hebben van die
mogelijkheid gebruik gemaakt. Bij
ongeveer twee procent van hen zijn
serieuze aandoeningen vastgesteld.
Rampen en Casparie hebben bij
de pathologisch-anatomische labo
ratoria nagegaan of het aantal gedia-
gnostiseerde gevallen van mela-
noom (een kwaadaardige huidaan
doening) in de desbetreffende regio
hoger was dan in dezelfde periode
van 1987. Als vergelijkingsjaar was
1988 ongeschikt omdat toen de lan
delijke actie 'Zon wijzer' werd ge
houden.
De sproetenbusactie blijkt vol
gens hen geen duidelijke invloed te
hebben gehad op het aantal diagno
sen. Er was wel een toename, maar
die bleef zelfs achter bij de landelij
ke stijging. Vergelijkende cijfers
over de dikte van de melanomen
wijzen er evenmin op dat afwijkin
gen dank zij de publiciteit rond de
sproetenbus in een eerder - gunsti
ger - stadium zijn vastgesteld.
Rampen en Casparie concluderen
dat het sproetenbus-initiatief geen
meetbaar effect heeft gehad op een
vroege diagnose van melanomen.
Ze vinden dat daar 'ernstig' reke
ning mee moet worden gehouden
bij het lanceren van een eventuele
vervolgactie.
Het Integraal Kankercentrum
West maakte enkele dagen geleden
bekend begin juli de sproetenbus
weer op pad te sturen. Er werden
vorig jaar 65 mensen voor nader on
derzoek doorverwezen en dat is
voor het IKW voldoende reden het
project te continueren. Overigens
gaat het IKW nu wel onderzoeken of
door het inzetten van de. sproeten
bus het aantal vroegtijdige opspo
ringen van huidkanker echt wel toe
neemt.
DUIN- EN BOLLENSTREEK - On
der het motto 'Als je er geen bollen
van begrijpt' trekt een 'karavaan'
van de voedingsbond FNV de ko
mende week door de duin- en bol
lenstreek. De vakorganisatie wil op
die manier werknemers in de bol
lenteelt informeren over hun rech
ten. Volgens de FNV is dat geen
overbodige luxe. In het verleden is
namelijk al herhaaldelijk gebleken
dat vooral tijdelijke werknemers
vaak te weinig loon en toeslagen
ontvangen.
De bond bezoekt overdag een
aantal bedrijven en campings. Op
dinsdag, woensdag en donderdag
staat een bus van de voedingsbond
's avonds op het Henri Dunantplein
in Hillegom. Werknemers kunnen
daar van 18.00 tot 20.00 uur hun loon
laten narekenen. Op 8 en 9 augustus
herhaalt de Voedingsbond FNV
haar actie.
- Naar aanleiding van het feest
te Maintz ter viering van het
450-jarig jubilé van de uitvin
ding der boekdrukkunst, geeft
de Londensche „Standard" een
hoofdartikel over de quastie of
Guttenberg dan wel Laurens
Coster de uitvinder is geweest.
Het blad erkent de aanspraken
der Nederlanders op de eer voor
Coster als uitvinder, en het
spreekt verder ten gunste daar
van, zonder echter een beslis
send oordeel uit te spreken.
- Smartelijk ongeluk. - Men
meldt uit Hanau, in Pruisen,
dat een fabrikant uit die stad
met zijn eenige kind verdronken
is. Het ongeluk gebeurde in het
Franzosenloch, een diep water,
aldus genaamd omdat in den
slag van Hanau, in 1813, vele
Franschen daar den dood von
den. De zoon was te water ge
raakt; de vader sprong hem na
om hem te redden, maar beiden
kwamen om.
- De telephoonlijn van Koude
kerk naar Leiderdorp is gereed.
Met het plaatsen van de toestel
len wordt een aanvang gemaakt
en de indienststelling in de eer
ste helft van Juli tegemoetge-
Vijftig jaar geleden:
De gouverneur-generaal van
Libye, maarschalk Itala Balbo,
is gisteren bij een luchtgevecht
boven Tobroek om het leven ge
komen. Het door Balbo bestuur
de vliegtuig stortte brandend
-In den (ffgelopen nacht heb
ben Engelsche vliegers hun bom
bardementen op Nederlandsch
grondgebied voortgezet. Dade
lijk na het invallen van de duis
ternis ronkten de Engelsche ma
chines over Kerkrade. Er werd
spoedig luchtalarm gemaakt en
vele menschen begaven zich in
de schuilplaatsen. Om ongeveer
twee uur wierpen de vliegtuigen
een vijftal bommen uit op de
buurtschap Bleijerheide, tenge
volge waarvan 13 menschen
werden gedood en verscheidene
mijnwerkerswoningen werden
vernield.
