„Taal is eenvoudig, gevoel ingewikkeld'' K&O biedt veel klassieke muziek Groots opgezet'Seropositive Ball' in Paradiso Gevarieerde expositie Aanmoediging beeldende kunstenaars Sujata Bhatt, cultuurschok op Poetry Festival-reservaat vol nieuwe Duitse muziek Opera van Warschau komt naar Leiden Jan Wolkers presenteert beeldontwerp DINSDAG 19 JUNI 1990 PAGINA 9 Expositie: Werk van Bunny Soeters, Jan Wagner en Rinie Otte, galerie Bianca, Gra- vestraat 1Wassenaar. Tot 1 juli 1990 te be zichtigen op donderdag, vrijdag en zondag 1.00 tot 17.00 uur en op zaterdag van 12.00 tc 17.00 u In galerie Bianca WASSENAAR Een expositie van galerie Bianca is altijd iets om naar uit te kijken. De lopende ex positie, de laatste van het seizoen, heeft me niet teleurgesteld. Tot 1 juli exposeert Bianca het werk van drie kunstenaars: Rinie Otte, Jan Wagner en Bunny Soeters. Bunny Soeters woont en werkt in Leiden. Deze kunstenares maakt overwegend portretten in uiteenlopende grafische-, teken en schildertechnieken. De por tretten zijn voortreffelijk. Bunny Soeters laat de geportretteerden herleven op het papier. Maar Bunny Soeters heeft- ook gevoel voor humor. 'Het Nieuwe Kabinet' is een gouache met een opstapeling van herenhoofden, waar roze vlekken overheen gezet zijn. De bollen aan de bovenzijde zijn nog wel herkenbaar als ge zichten; naar onderen toe gaat het groepsportret echter meer en meer lijken op een bos roze bloe men. Kennelijk bepalen de heren in de bovenzone van het schilde rij het gezicht van het kersverse kabinet. De overige heren vor men nog een vage wolk van onbe kende gezichten. Ik vind dit grap pig en vooral herkenbaar. De Rotterdamse kunstenaar Jan Wagner gaat minder speels te werk. In zijn pastels overheersen de landschappen. Ik heb met ge past respect stilgestaan bij de technische kwaliteiten van de kunstenaar. Jan Wagner ziet kans om de mogelijkheden van het ma teriaal maximaal uit te buiten. De pastels zijn helder van kleur en soms bijna abstrat. Ze doen denken aan het late werk van de Franse impressionisten. Jan Wag ner maakt er geen geheim van dat hij hun werk waardeert. Een van de pastels heeft als titel: 'Homma ge aan Monet'. De Oegstgeestse kunstenares Rinie Otte koestert een voorliefde voor steen. Ze maakt abstracte beelden van graniet, marmer, ard uin en albast. Het zijn fraaie vor men gegroeid uit een bewonde ring voor de natuur. De stenen zijn ten dele gestileerd en gepo lijst en ten dele in hun natuurlijke staat gelaten. Ook Rinie Otte kan speels zijn. Grillige kiezels, die tegen een gladgepolijst arduinen beeld om hoog lijken te kruipen bijvoor beeld. Galerie Bianca heeft een leuke en vrij grote expositieruimte. De huidige expositie telt zeventig kunstwerken en is gevarieerd in samenstelling. De moeite van het bezoeken waard. LISETTE OOMEN AMSTERDAM (ANP) - Het be stuur van het Amsterdams Fonds voor de Kunst heeft de aanmoedi gingsprijzen beeldende kunst van dit jaar "toegekend aan Guido Gee- len, Hein Jacobs, Ben Sleeuwen- hoek, Lidwien van de Ven en Ben Zegers. Zij krijgen elk een prijs van 5000 gulden voor de kwaliteit van hun tentoonstellingen bij Amsterdamse galeries. De aanmoedigingsprijs grafische vormgeving 1990 van eveneens 5000 gulden, is toegekend aan Arnold Leeuwis. goed merken dat de ROTTERDAM - Wie een beetje kritisch doordenkt, kan onmogelijk staande houden dat Poetry Interna tional een poëziefestival is. Er wordt poëzie voorgele zen, maar dat is geen poëzie, dat is voorlezen. Nee, zo Poe try iets is, dan is het een cul tuurschok. Uit alle hoeken van de wereld ko men dichters overwaaien om een sterk op zijn eigen cultuur betrok ken, tamelijk gezapig Hollands pu bliek te overspoelen met de poli tiek, de zeden en gebruiken, de ethiek en esthetiek van uit den vreemde. En dat gebeurt dan. alle maal heel écht, op een podium. Van alle deelnemers aan het festi val van dit jaar, dat nog tot en met 23 juni in de Rotterdamse Doelen plaatsheeft en waarvan vertakkin gen in Enschede en Assen te zien zijn, is de Indiase dichteres Sujata Bhatt wel de vleesgeworden cul tuurschok. Zij werd in 1956 geboren buitenlanders gewend zijn. Ik voel me er niet zo welkom als in En geland of Holland, waar we zelfs ge trouwd zijn omdat we zo van dit land houden. In Holland word ik be handeld alsof ik er woon". niet tasie haar in de laatste strofe terug het India van haar jeugd, haar vriend Amrit. Een poëtische, Hond In het gedicht 'The undertow' uit de meermalen gelauwerde bundel 'Brunizem' onderzoekt Sujata Bhatt de fonetische overeenkom sten van het woord 'hond' in de ta len Gujarati, Engels en Duits: 'Kootro in Gujarati, Koter German Hund in High German, hound in English'. Het lijkt zo toevallig, haast escapistische oplossing voor Bhatt's persoonlijke conflict dat te vergelijken is met het gevoel van een jood die de Tweede Wereldoor log heeft doorgebracht in Engeland. Sujata Bhatt kent een soort plaatsvervangend schuldgevoel doordat ze in Duitsland woont. „Veel van mijn vrienden in Ameri ka zijn joods. Via hen ben ik doordrongen geraakt van de Eu ropese geschiedenis. Eén hele goe- Low de joodse vriendin van mij heeft door heel Europa gereisd, maar ze like wilde me aanvankelijk nooit komen opzoeken in Duitsland. Ik moest weten- voor haar beschrijven hoe het eruit de Indiase deelstaat Gujarat, jaren steeds het Gujarati, de taal 1 hatma Ghandi, haar moedertaal werd. Het begin van haar pubertijd schappers hebben al lang geleden zag", de Indogermaanse taalfamilie ont dekt: het oud-Indiase Sanskriet van „In diezelfde tijd heb ik gewerkt duizenden jaren geleden is regel- aan een zeer gecompliceerd gedicht recht verwant aan onze huidige over schuld. Terwijl ik naar de klei- westerse talen; alleen buitenbeen- ne kinderen om me heen keek, tjes als de Basken en de Finnen heb- vroeg ik me af: waar liggen de gren- ben zich aan die grote grijze taal- en zen van de schuld? Het was door cultuurgolf, die vanuit midden-Azië mijn Amerikaanse vrienden dat ik me schuldig voelde over het feit dat ik in Bremen woonde. Ik vond het naar om tegen mijn joodse vrienden te zeggen dat ik zulke aardige Duit sers had ontmoet. Ik voelde mij hun plaatsvervanger". Als oosterling die in de loop der westerse talen haar zegekar bond, ziet Sujata Bhatt echter niet meer dan uiterlij ke kenmerken in afzonderlijke Ondef de noemer 'Neues vom Tage' is Duitse muziek een hoofd thema van het Holland Festival. De recentste 'stand van zaken', met veel voor het festival geschre ven premières, in het Duitse mu ziekleven werd afgelopen week einde in de Beurs van Berlage ge geven: vijf concerten en een com ponistenforum. De Duitse programma's zijn op persoonlijke keuze gemaakt door Elmer Schónberger en Joel Bons. Sehönberger liet van tevoren al doorschemeren dat dit festival thema niet voor zulke 'openbarin gen' zou zorgen als de Russische concerten van vorig jaar en daarin kan men hem gelijk geven. Het huidige programma, zonder "afvragen van Heinz Holliger (door het Asko Ensemble en het Nederlands Ka merkoor) bleek af. Bij het uit pre mières bestaande concert van het Nieuw Ensemble hoorde men een vrij krachteloos neo-modernisme in Randgewachse van Günter Steinke: typisch muziek die voor al in het reservaat van een festival kan gedijen en waarvan men zich zo al Stockhausen en vrijwel zonder neo-romantiek is, door Konrad Boehmer (als componist in het fo rum aanwezig) als een 'waren huis' omschreven. In zekere zin was dit weekeinde dat ook: een warenhuis met zeer uiteenlopen- de artikelen in verschillende stij- Verfrissende stukken De Hamburgse componist Manfred Stahnke stelde op het verder weinig opzienbarende fo rum terecht, dat dit typerend was voor de'postmoderne situatie'. Er ook wat typisch postmodern yan Hespos bracht het Nieuw En- doet denken. In wezen 'hors con cours', omdat het om gevestigde namen gaat, waren het fraaie nieuwe, door het Schönberg En semble gespeelde Kammerkon- zert no. 1 van de Duits-Koreaanse componist Isang Yun en de altijd Mauri- Kagel. Manfred Stahnke en Hans- Joachim Hespos bleken de eigen- zinnigste figuren tussen de hier nog onbekende componisten. werk waarin nogal vrijblijvend gespeeld werd met gegevens uit de goede oude tonaliteit: Begin nen van de Oostenrijker Thomas Pernes (een romantische vioolso lo met enkele gebroken akkoor den eronder), het naar zeer veel stijlen verwijzende Konzert für Klavier und Blasinstrumente van Reinhard Febel en het fraai beti telde A propos...et le Baron per- ché? van de Canadees-Duitser Denys Bouliane, dat op jazzy licks en riffjes is gebaseerd. Vrij veel werk (20 stukken van 18 componisten) bleek weinig semble Hifi-Unklange für ble. Het was een theatraal-muzi- kale 'act', waarin de musici gelui den maakten op nog ingepakte in strumenten en allerlei keukenge rei luidruchtig werd behamerd en waar in de laatste minuut ook een tapdanseres op het podium ver scheen. Het was een beetje 'terug naar de happening', maar het was tenminste anders. En dat geldt ook voor Stahnkes Kreislieder. Zijn bezig zijn met laat-middel- eeuwse ritmiek en 'afwijkende' (micro-tonale) stemmingen resul teerde in een soms pop-achtige omdat het voortborduurt taliteit die nadrukkelijk buiten op de avant-garde uit de jaren 60- 70. Er zat heel goed werk tussen, zoals Mythos (voor instrumenten en elektronische klanken) van York Holler, waarmee het Radio Kamerorkest het weekeinde be sloot. Daarnaast stak de louter es thetische mooiigheid van de se lectie uit de Scardanelli-cyclus het academische festival- vaat trad. Want een reservaat was de Beurs van Berlage. Enkele in de vrij kleine Aga-zaal gegeven concerten zijn wegens uitver koop herhaald, maar de concer ten in de Wang-zaal trokken wei nig publiek. PAUL HERRUER Vlaams theater in De Brakke Grond AMSTERDAM (ANP) - Het Vlaams Cultureel Centrum De Brakke Grond aan de Nes in Amsterdam presenteert het komende theaterseizoen alle premières van de Vlaamse theatergroepen De Tijd, De Blauwe Maandag Compagnie en Het Gevolg. Het centrum wil ondanks het verschillende ka rakter van de opeenvolgende produkties de artistieke samenhang in hun oeuvre laten zien, aldus de toelichting bij het nieuwe programma. Het programma bestaat uit 96 Vlaamse theatervoorstellingen, waaron der 15 premières voor Nederland. Ook onbekende Vlaamse theatermakers krijgen onder het motto „Vlaamse Nieuwe" in Amsterdam een kans. met haar verhuizing woorden. „Talen zijn ten diepste naar de Verenigde Staten, haar vader in 1968 hoogleraar werd aan de Yale-universiteit. In die vervreemdende Ameri- rati spreek, toch anders dan 1 verschillend. Ik wil niet schizofreen klinken, maar op een heel rustige voel ik me wanneer ik Guja- kaanse jeugdjaren ontstond bij Su jata Bhatt de drang om zich in poë zie te uiten. Anctere kinderen van haar leeftijd zouden een dagboek hebben bijgehouden of een geheim- ik Engels of Duits spreek. De ziel van de taal verschilt, de grappen zijn anders, het vermogen om te nu anceren is onvergelijkbaar. Het be grip dat men van de wereld heeft schrift hebben ontwikkeld, Sujata wordt beïnvloed door de taal die dichtte. Ze ontwikkelde een geco deerde vorm voor haar gedachten en fantasieën en leerde in code te denken en fantaseren. Het gedicht was het slot, de eventuele lezer was op zoek naar de sleutel. Anders De god der cultuurschokken be dacht dat Sujata Bhatt de Westduit- se schrijver Michael Augustin als echtgenoot tegen het lijf moest lo pen. Sinds 1987 woont ze in Bremen, waar ze haar boodschap pen doet in Duits, haar gedichten schrijft in Engels en' haar gedachten vaak in India zijn. „Ik heb me nooit verzet tegen de mogelijkheid dat ik een all Ameri can girl zou'worden. Dat werd ik toch niet. Ik was wezenlijk anders, heb alleen bepaalde gemakken en sociale gedragingen van de wester se wereld overgenomen. Een door snee Indiaas meisje zou niet zo maar een serieus gesprek met een man kunnen hebben, dat zelfvertrouwen en die vrijheid heb ik wel". „Naar Duitsland gaan betekende voor mij niet alleen een grote taal kundige schok. Elk land in West- Europa heeft zijn eigen sfeer en he laas houd ik niet van de sfeer in Duitsland. Als je op straat loopt, kun je voelen hoe de mensen op je reageren en in Duitsland kun je heel Dansers Nat. Ballet dreigen met staking AMSTERDAM (GPD) - De dan sers van Het Nationale Ballet drei gen met een staking wanneer de lei ding niet vóór morgen instemt met hogere tarieven voor televisie-regi straties. Op die dag wil de NOS in het Amsterdamse Muziektheater opnamen maken van het stuk 'Corps' van Hans van Manen. Twee weken géleden werd een re petitie van 'Corps' geboycot. Vol gens het huidige tarief ontvangen de dansers voor een tv-optreden tweehonderd gulden, maar de Kun stenbond FNV eist namens de dan sers vijfhonderd gulden. Daarnaast wil de bond een forse verhoging voor uitzendrechten in het buiten land en voor distributie op video. De huidige regeling bestaat nu vijfjaar. Via het Werkgeversoverleg Podiumkunsten (WOP) wordt wel gepraat over een verhoging, maar dat gaat de Kunstenbond te lang zaam. Zij wil rechtstreeks met de Ballet-leiding onderhandelen. Om die eis kracht bij te zetten, spande de Kunstenbond FNV eind vorige week'een kort geding aan te gen de leiding van Het Nationale Ballet. De president van de Amster damse rechtbank wee ren echter af, maar weigerde staking bij voorbaat te verbieden. spreekt. Meertalige moeten wel een ruimere opvatting over de wereld hebben dan mensen die tot één taal veroordeeld zijn." Gevoel „Natuurlijk is het logisch dat som mige Afrikaanse talen wel 10 ver schillende woorden voor 'banaan' hebben, terwijl het Engels er daar maar één voor heeft. Als je het zo be kijkt, zijn talen slechts oppervlakki ge afspiegelingen beeld. Maar taal heeft ook met ge voel te maken. Als mijn echtgenoot geen vloeiend Engels had gespro ken, was de eerste kennismaking zeker niet zo gemakkelijk verlopen: zoveel van onze vriendschap zat in onze hoofden". „Ook nu ik meerdere talen goed genoeg beheers om gedichten in de oorspronkelijke versie te lezen, kom ik vaak tot de conclusie: de taal is eenvoudig, maar het gêvoel is in gewikkeld. Daarom mis je in een vertaling ook altijd de essentie". Sujata Bhatt schrijft gedichten over een heleboel onderwerpen: liefde, dieren, haar grootvader. Zelfs over politiek, getuige het ge dicht '3 November 1984'. Naar aan leiding van een bloedbad dat Sikhs en Hindoe's onder elkaar hebben aangericht, begint ze haar gedicht met de mededeling: 'Ik zal de New York Times van daag niet kopen'. Schuld De dichteres wil niet naar de dode gezichten kijken van hen die ze bij leven gezien heeft, In plaats van het gedicht af te maken brengt haar fan- LEIDEN Leiden blijft ook in het komende seizoen niet van (klassieke) muziek ver stoken. Het door K&O sa mengestelde concertpro gramma voor het seizoen 1990-'90 bevat weer een reeks van meesterseriecon- certen, kamermuziekcon certen, koffieconcerten en een internationale pianisten serie. Bovendien komt de het wereld- Opera van Warschau naar Leiden met een uitvoering van Mozarts 'Die Zauberflö- te'. Wat de meesterserieconcerten be treft, hiervoor zijn het Residentie Orkest, het Forum Philharmonisch, het Arion Kamerorkest en het ver maarde Amsterdan Nieuw Sinfo- nietta aangetrokken. Deze grote concerten worden op verschllende avonden gegeven, maar in elk geval niet meer op de donderdagavond. In verband met de toenemende par keerproblemen in de binnenstad en de moeilijke bereikbaarheid van de Stadsgehoorzaal op de koopavond heeft K&O besloten geen meester serieconcerten op deze avond te nale pianistenreeks in de Stadsge- 'ten als Andrei Gavrilov, Ronald muziekconcerten gebruikt, Brautigam, Ivan Moravec en Rian de Waal mee. Ook de namen van de violiste Vera Beths en de cellist He- inrich Schiff staan in het meesterse- rieprogramma vermeld. Opera De uitvoering van Mozarts 'Die Zauberflöte' door de Opera van samenwerking met de kan men in het komende seizoen de Stadsgehoorzaal, met K&O naar Haagse voorstellin- grote bezetting op de gen van het Nationele Toneel en to neelgroep De Appel. Niet alleen voor concert- en thea terabonnementen kan men bij K &0 terecht, ook op het gebied van cursussen, excursies en lezingen heeft de Leidse Volksuniversiteit &0, zij het ii directie vai een opera ir planken zet. Balletliefhebbers hebben bij K &0 een keuze uit drie abonne mentsseries van het Nederlands Danstheater en een serie van het Koninklijk Ballet van Vlaanderen. op zondagochtend en de internatio- hoorzaal. Het i De voorstellingen worden in den het een en ander te bieden. De pas haag gegeven, maar voor vervoer verschenen K&O-programagids het eerst dat K per bus zal worden gezorgd. Ook maakt er gedetailleerd melding van. sporen achtergelaten. Verbijsterd wordt geleverd door door de grilligheid van het leven door middel van een computernet kan men geen oplossing of uitleg werk verbonden zullen zijn met het vinden die tevreden stelt. Daarom zogenaamde 0+/netwerk in Paradi- Het 0+/netwerk is een experi- AMSTERDAM (GPD) Een 'Ser- vrienden en geliefden hebben hun Een speciale bijdrage aan het bal opositive Ball'. Onder deze titel or ganiseert het Amsterdamse cul tuurcentrum Paradiso vanaf don derdag 21 juni een 69 uur durende manifestatie waar aids-slachtoffers worden herdacht en tevens wordt geprobeerd inzicht te krijgen in hoe aids de wereld verandert. De manifestatie, 'voor mensen met en zonder hiv', bevat voor een bal verrassend veel activiteiten. De batten, workshops, lezingen, films, theatervoorstellingen en perfor mances worden afgewisseld met concerten, installaties en tentoon stellingen. co, waar tegelijkertijd de Vie Inter nationale Conferentie over Aids ge houden wordt. Verschillende malen per dag zullen mensen vanuit de Organisatrice Caroline Nevejan ligt in een voorwoord van het pro- giste- grammaboekje de reden om het bal te organiseren als volgt toe: „Te veel zijn te vroeg gestorven, organiseren we het bal. Wij gebrui ken onze kunst en kennis om dege nen te eren die we liefhebben en hieruit inspiratie op te doen om te zorgen dat een mogelijk gruwelijke toekomst niet zal uitkomen". Ze vervolgt: „Aids fungeert als kata lysator voor sociale veranderingen en rijst uit boven de som van alle persoonlijke tragedies. Het heeft machtige politieke gevolgen die in openbare debatten besproken die nen te worden. Daarom wordt ICA- TA '90 (International Conference on the Alternative use of Technology concerning Aids) als onderdeel van het Seropositive Ball georgani seerd". conferentie via fax, telefoon, en/of werking Rot, de aids-trilogie van Rosa von Praunheim, het theaterstuk Mister Sero (in regie van Gerardjan Rijn- ders en Martien Krouwel met mede- Mimi Kok, Ischa menteel computerproject dat, als het goed is, de mogelijkheid biedt van wereldwijde communicatie. Ontwerper Rolf Pixley heeft een zo danige opzet gemaakt dat het sys teem ook toegankelijk moet zijn voor mensen die weinig kennis heb ben van computers. Als alles naai wens verloopt zullen patiénten in het Academisch Medisch centrum in Amsterdam en het New York Hospital in staat zijn aan het O -(-/netwerk mee te doen. Een ander belangrijk onderdeel van het Seropositive Ball is de dage lijkse verbinding met San Francis- computer meewerken aan het festi val. Ook wordt samengewerkt met mensen van '69 Hours' en Act Now, een politieke organisatie voor men sen die seropositief zijn, die op het medewerking van o.a. journalist zelfde moment een boycot organi- columnist h. nk Hofland seren in San Fransisco gratie-wetten 1 overheid aan de kaak te stellen. i de Amerikaanse Fred Bol Meijer en Hans Dulfer), performer Elkie Deadman, het Sattyricon Saxofoon kwartet, een debat onder de titel 'Schrijven of Zwijgen' (met hoofdredacteur Medisch contact samenspraak met Het programma wordt donderdagmiddag uur geopend door vijf n onder Hans Paul Verhoef Paradiso Francisco), i forum dat opereert vanuit San ZAANSTAD (ANP) De beeld houwer/schrijver Jan Wolkers heeft gistermiddag zijn omstre den ontwerp van een beeld ge presenteerd in «het gemeente huis van Zaanstad. Het ontwerp is omstreden omdat enkele le den van de Adviescommissie Beeldende Kunst het werkstuk van Wolkers niet zagen zitten. Het kunstwerk, dat geen naam draagt, beeldt het gedachten- goed van wijlen J.M. den Uyl uit en wordt half december ge plaatst bij de gelijknamige brug over de Zaan die dan gereed is. Bij het bekendworden van de opdracht van het college van b en w aan Jan Wolkers stonden enkele leden van de adviescom missie op hun achterste benen en keurden het ontwerp af. Niet alleen ageerden zij tegen het feit dat was gekozen voor een be kende kunstenaar maar ook te gen de in hun ogen gemaakte procedurele fouten. De op dracht voor een schetsontwerp was de deur al uit voordat de commissie om advies was ge vraagd. Het beeld bestaat uit vier ge bogen, afzonderlijke roest vrijstalen segmenten van elk vijf meter hoog. De afzonderlij ke delen komen bovenaan bijna bij elkaar. In het hart van elke boog glimmen stukken rood glas. Het kunstwerk komt bij de brug over de Zaan op een sokkel van zo'n 3,5 meter hoog te staan. Het beeld kost 2,5 ton. Wolkers krijgt daarvan 75 duizend gul den. Wolkers met het ontwerp v het beeld dat 5 meter hoog worden. <f0to a Danskern. Het Seropositive Ball aar- wordt zondagmiddag om 12.15 uur de afgesloten door een optreden van HIV-vereniging en minister Hedy Het Locke Consort. d'Ancona. Na de openingsmanifes- Seropositive Ball, van donder- tatie kan er tot zondagmiddag twee dag 21 juni (17.00 uur) tot en met uur afwisselend worden gekeken zondag 24 juni (14.00 uur). Inlich- en geluisterd naar o.a. zang van Jan tingen 020-264521 of 020-237348. INJECTIE - De noodlijdende Britse filmindustrie krijgt van de overheid een financiële injectie van vijf mil joen pond (ruim 16 miljoen gulden). Het geld wordt beschikbaar gesteld over een periode van driejaar en zal vooral worden gebruikt om Europe se co-produkties te realiseren.

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Leidsch Dagblad | 1990 | | pagina 9