Sovjet-parlement steimt hervormingen Confrontatie Shamir met VS onvermijdelijk ■HBS Westduits bedrijf bouwde deel gifgasfabriek Libië VS dreigen Israël met stoppen vredespoging EG blijft bij sancties Zitid-Afrika Kamsteeg Auto Rental DONDERDAG 14 JUNI 1990 Aantal prijsstijgingen uitgesteld Van onze correspondent Hans Geleijnse MOSKOU De Sovjet-regering heeft gisteren een compromis met het parlement bereikt over een omstreden regeringsprogramma voor economische hervormingen. Na heftige de batten ging het parlement akkoord met een afgezwakte versie van het door premier Ryzjk- ov op 24 mei gepresenteerde plan. Het Kremlin heeft besloten de economische sancties te gen de Baltische republiek Litouwen te verzachten, heeft de Litouwse premier Prunskie- ne gezegd na een ontmoeting met Sovjet-premier Ryzjkov. Het gisteren berekte compromis in het parlement houdt in dat de aan gekondigde prijsstijgingen, waar onder een stijging van driehonderd procent voor de brood- en meelprij- zen, voorlopig niet ingaan. Premier Ryzjkov heeft tot 1 september de tijd gekregen om de gisteren aange nomen hoofdlijnen van het pro gramma aan te vullen met concrete prijsmaatregelen. Een gisteren in gediende resolutie steunt de rege ringsplannen met de broodprijzen maar vraagt ook om volledige com pensatie. Wanneer de prijsstijgin gen ingaan, bleef gisteren onduide lijk. Met de prijsverhogingen voor vrijwel alle voedingsmiddelen moet de afschaffing van de gigantische staatssubsidies in deze sector wor den bereikt. De hoofdlijnen van het gisteren aangenomen regeringsplan voor zien in een overgang naar wat wordt genoemd een 'gereguleerde markt- e'. Voorlopig zijn dit echter Van onze correspondent Hans Hoogendijk BONN De vroegere directeur van het chemische bedrijf Imhausen in het Zuidduitse Lahr heeft gisteren bekend delen van de gifgasfabriek voor het Libische Rabta te hebben geleverd. Voor de rechters in Mannheim legde Jürgen Hippens- tie-Imhausen een uitvoerige beken tenis af, maar weigerde te spreken van een gifgasfabriek. Hij had het consequent over een "chemische fabriek". Hippenstiel nam alle verantwoor delijkheid op zich om een eind te maken aan de internationale dis cussies over mogelijke betrokken heid van de Westduitse regering bij deze geruchtmakende zaak. De ex- directeur gaf toe zonder de noodza kelijke exportvergunningen aan Li bië te hebben geleverd. De winst van ruim 20 miljoen gulden had hij niet opgegeven aan de belasting, maar gebruikt voor het oprichten en opkopen van schijnfirma's om de handel met Libië te versluieren. Hippenstiel wordt ervan beschul digd sinds 1984 illegaal op beslis sende wijze te hebben mee gewerkt aan de bouw van een gifgasfabriek in het Libische Rabta. De affaire zorgde tussen eind 1988 en begin 1989 voor ernstige spanningen tus sen West-Duitsland enerzijds en Is raël en de VS anderzijds. Ondanks tips van de eigen geheime dienst, die al dateerden uit 1986, hield Bonn vol niets te weten van de ille gale export van blauwdrukken en onderdelen voor de fabriek. Vol gens de Westduitse naspeuringen had Imhausen een farmaceutische Barry stelt zich niet herkiesbaar WASHINGTON (GPD) - De in op spraak gekomen burgemeester van Washington Marion Barry stelt zich niet herkiesbaar. Tegen Barry loopt een proces wegens het gebruik van Barry maakte zijn besluit gisteren bekend tijdens een door de lokale tv uitgezonden rede. "Nu is de tijd voor genezing aangebroken", zo motiveerde hij dat besluit. "Gene zing voor mij persoonlijk en voor de stad". Barry's besluit heeft twee tacti sche bedoelingen. Hij kan ermee sympathie winnen bij de jury in zijn proces, die op dit moment nog wordt samengesteld. Immers, Bar ry's verdedigers kunnen hem dan presenteren als een man "die alles al verloren heeft, en die daarom niet nog erger moet worden gestraft". n de tweede plaats kan Barry ho pen, dat de openbare aanklager nu bereid is een zogenaamde "plea bar gaining" overeenkomst met hem aan te gaan. Daarbij zouden de zwaarste aanklachten tegen Barry komen te vervallen, in ruil voor diens schuldbekentenis op onder geschikte punten. Een proces zou dan niet nodig zijn. Het is goed mo gelijk dat de regering druk uitoe fent op de aanklager om over zo'n overeenkomst te platen. Want een proces zal ongetwijfeld leiden tot verscherping van de raciale tegen stellingen in in ieder geval Washing ton. Massagraf De KGB heeft een bos aan de rand van de stad Charkov in de Oekraïne aangewezen als de plek waar waar schijnlijk 3900 Poolse officieren zijn begraven die in 1940 door haar stali nistische voorloper NKVD werden vermoord. De slachtoffers behoren tot de naar schatting 15.000 Poolse officieren die zijn verdwenen nadat zij in het begin van de Tweede We reldoorlog door de Sovjetunie ge vangen waren genomen. nog voornemens, omdat het Sovjet- parlement, de Opperste Sovjet, eerst goedkeuring moet hechten aan een groot aantal wetten, vari ërend van banksysteem- tot werk loosheidswet. Maar dat het plan nu in principe is aanvaard, betekent dat de Sovjet-economie definitief op de heling gaat. Het parlement aanvaardde giste ren de uitgangspunten van het Ry- zjkov-programma met een resolutie waarin Gorbatsjov nadrukkelijk wordt uitgenodigd per presiden tieel decreet een aantal economi sche maatregelen af te kondigen zo lang het economisch programma nog niet van kracht is. Volgens het partijdagblad Pravda* was Gor batsjov al eerder akkoord gegaan met de inhoud van de resolutie. Litouwen Volgens premier Prunskiene Litouwen is de aanvoer van olie en gas vanuit Rusland al gedeeltelijk hervat. Premier Ryzjkov zei echter na aflOop van het gesprek met Prunskiene dat over normalisering van de economische relaties pas ge sproken kan worden als Litouwen bereid is de op 11 maart eenzijdig uitgeroepen onafhankelijkheid op te schorten. Prunskiene is al zover: er moet in Litouwen een 'weloverwogen dis cussie' moet plaatshebben over be vriezing van de onafhankelijkheid "voor de periode die nodig is om met de Sovjet-leiding te onderhan delen", zei ze gisteren. •Gorbatsjovs woordvoerder Ar kady Maslennikov verklaarde giste ren dat de voorstellen die Gor batsjov dinsdag deed tijdens een bijeenkomst van de Federatieraad bedoeld zijn om een 'Unie van vrije socialistische staten' te creëren. Binnen Gorbatsjovs concept is het mogelijk dat elke republiek naar ei gen wensen relaties met het rege ringscentrum van de Unie onder houdt. fabriek in Hongkong gebouwd Pas toen de Amerikanen met on omstotelijke bewijzen kwamen, waaruit onder meer bleek dat de fa briek in Hongkong uitsluitend diende om de handel met de Libi sche dictator Gaddafi te camoufle ren, liet de regering-Kohl-Genscher een diepgaand onderzoek instellen. Het resultaat was de arrestatie van Hippenstiel-Imhausen. Hij werd aangeklaagd wegens ontduiking van de exportwetgeving, waarop een celstraf staat van drie jaar, en belastingfraude waarvoor hij maxi maal tien jaar de gevangenis in zou kunnen gaan. Hippenstiel stelde als voorwaar de voor zijn bekentenis dat de offi cier van justitie beide strafbare fei ten in één proces zou behandelen, hetgeen hem een lichtere straf kan opleveren. De rechtbank ging daar mee akkoord. Imhausen schetste uitvoerig hoe de levering aan Libië is uitgevoerd via postbusfirma's en de schijnfir- ma in Hongkong. Hippenstiel be lastte ook het staatsbedrijf Salzgit- ter AG buitengewoon zwaar, dat aan zijn eigen bedrijf leverde. Hij verklaarde al in 1984 een hoogge plaatste medewerker van dit bedrijf te hebben verteld dat hij een farma ceutische fabriek in Hongkong bouwde, maar dat dit een dekman tel was voor zijn zaken met Libië. In de Westduitse Bondsdag wordt volgende week gedebatterd over de mogelijke verwikkeling van het staatsbedrijf in deze gifgasaffai- Van t correspondent Henk Dam WASHINGTON - Als de nieuwe Israëlische regering van premier Shamir zich niet snel bereid ver klaart met een Palestijnse delegatie de toekomst van de Westbank en de Gazastrook te praten, stopt de Amerikaanse regering haar vredes poging voor het Midden-Oosten. Minister Baker (buitenlandse za ken) heeft dat gisteren gezicht tij dens een bijeenkomst met Congre sleden. Een zo nu en dan zichtbaar woe dende Baker gaf de Israëlische re gering ook voor het eerst openlijk 'Stasi werkte nauw samen met RAF-terroristen' Mandela: opheffing zou ramp zijn BONN (AFP/Rtr) - De minister van binnenlandse zaken van de DDR, Peter-Michael Diestel, heeft giste ren openlijk de voormalige geheime dienst Stasi beschuldigd van nauwe samenwerking met terroristen van de Bondsrepubliek actieve jjat ^ij inderdaad de Amerikaanse de schuld voor het tot nu toe vastlo pen van de Amerikaanse vredespo ging. Baker drong er met klem bij de Israëlische regering op aan het Amerikaanse vredesplan alsnog te accepteren. Direct tot de Israëlische regering, en dan in het bijzonder tot Shamir, gericht was Baker's opmerking: "Als het u ernst is met de vrede, bel ons dan. Ons nummer (het nummer van het Witte Huis) is 202-456-1414". De minister beschreef hoe begin dit jaar een Amerikaanse poging om uit de impasse te komen, op Israëli sche onwil vastliep. Hij zei dat hij had voorgesteld dat de Palestijnen een lijst van mogelijke onderhande- laars zouden samenstellen, waaruit Israël dan de aanvaardbare mensen zou mogen kiezen. "Wij begrijpen nog steeds niet waarom Israël daar geen ja op zei", aldus Baker. Het was voor het eerst dat de mi nister deze details van zijn bemid delingspoging vrijgaf. Dat hij dat eerder niet deed, kwam omdat hij nog altijd geloofde dat hij succes zou hebben. Dat hij die voorzichtig- - heid nu liet varen, is een indicatie BRUSSEL (Rtr/UPI/GPD) - De Eu- alle plannen om sancties gedeelte- ropese Gemeenschap zal tijdens de lijk of geleidelijk op te heffen topontmoeting van haar regerings- Fundamentalisten ^sr E°;vr°°r:Haugheyf'mds pre' bij; be- Algerije: landelijk ook verkiezingen Afrika voorlopig handhaven. Vol- kaanse bevolking worden inds pre- schouwd als een dolksteek in de hierover rug", aldus Mandela. Hij erkende dat sprake is van veranderingen van de democratisering in Zuid- Afrika ernstig in gevaar brengen. Dat zou rampzalig zijn". Mandela vroeg economische steun voor het ANC. Dat krijgt straks te maken met de terugkeer RAF. "Het was een bij: combinatie van een zich socialis tisch noemende staat en duivelse geesten die in elke democratie ac tief zijn", aldus Diestel gisteren in Bonn. Westduitse veiligheidsambtena ren zeiden dat de voormalige com munistische DDR-regering inten sief betrokken is geweest bij het in ternationale terrorisme. Volgens hen was het land een basis voor guerrilla-strijders, onder wie leden dan 20.000 verbannen of Fraktion de extreem-linkse Rote Armee sus bereikt. Volgens hem zullen de regeringsleiders tijdens de bijeen komst wel een boodschap sturen Zuid-Afrika, i voldoende. Mandela ze die zijn nog ALGIERS (AP) - De leider van de fundamentalistische partij die dins dag de lokale verkiezingen in Alge rije heeft gewonnen heeft de rege ring opgeroepen het parlement te ontbinden en binnen drie maanden landelijke verkiezingen uit te schrij-' ming uitspreken over de "moedige" stappen die De Klerk de afgelopen maanden heeft gedaan. De opmerkingen van Haughey maken een einde aan geruchten dat de EG van plan zou zijn om tijdens de top in Dublin het sanctiebeleid "volgens voorzitter Abassi Madani 'eSe.n Z™d\Afrika,ta van hit Front van Islamitische Red- Eerder die dag had de chnsten-de- ding moet nu och het parlement van het sin'ds l^egTendLVatlo' saSlSfte' nale Bevrijdingsfront (FLN), snel ffi^t versoe" worden ontbonden om landelijke H dhavi van de was verkiezingen mogelijk te maken. een van de zeaken dje ANC.leider niVoproeif gereageerd P Nels°n Mandela ®isteren 'n het Eu" nis oproep g S „jo+o ropees Parlement vurig bepleitte. H°eZi ffbfS'l" ml! "All^n de zwarte bevolking, en nie ren nog M mand anders, kan beslissen of de mster van binnenlandse zaken Mo- tjjd rijp js 0'm de sanctjes ,egen kS dattpa^vrn Madanrde Zuid-Afrika te beëindigen Wij al- meerderheid van de rond 15.000 te laen. m°e'™ dat beoordelen. U verdelen zetels had verworven. On- "1°' geveer 13 miljoen kiesgerechtigden a ons vertrouwen dat w ij konden afgevaardigden kiezen voor °f ,het 8°ede moment zullen zeggen 1541 gemeente- en 48 provinciera- dat onze eisen zijn gehonoreerd den. Mandela verzette zich hevig tegen gevluchte zwarten die naar Zuid- Afrika willen terugkeren en met ruim duizend vrijgelaten politieke gevangenen die dan huisvesting en op te vertrouwen verzorging nodig hebben. Het her- stel van het ANC als politieke orga nisatie is volgens hem van vitaal be lang voor de onderhandelingen met de Zuidafrikaanse regering. geen enkele reden voor herzie ning. Elke stap terug zal het proces "Aanslagen werden soms voorbe reid in de DDR. De autoriteiten na men daarbij alle mogelijke moeite te voorkomen dat deze connecties bekend zouden worden", aldus een veiligheidsfunctionaris. "We staan nog maar aan het begin van allerlei onthullingen over de connecties van de Stasi". perverse vredespoging wil stopzetten. En dat kan ernstige gevolgen heb ben, zo voorspelde hij. In antwoord op vragen van. Congres-leden zei Baker te geloven dat door de afwe zigheid van een vredesproces de kans op oorlog in het Midden-Oos ten nu weer net zo groot is als in 1967, vóór de Israëlisch-Arabische oorlog. De Arabische Liga heeft Israël er van beschuldigd dat het zich pro beert "meester te maken" van de VN-missie naar de bezette gebie den. De Liga reageerde hiermee op de uitnodiging van Israël aan secre taris-generaal van de VN Javier Pe rez de Cuellar om zijn adviseur voor het Midden-Oosten, Jean-Claude Aime, naar de bezette gebieden te sturen. Aime zou zich daar op de hoogte moeten stellen van de veilig heid in het gebied en de situatie van de Palestijnen. Servië Ongeveer 30.000 anti-communisti sche demonstranten hebben giste ren tijdens een vreedzame betoging in Belgrado opgeroepen tot ophef fing van het een-partijstelsel en het houden vrije verkiezingen in de Joegoslavische deelrepubliek Ser vië. In april werden in de deelrepu blieken Slovenië en Kroatië voor het eerst sinds 45 jaar vrije verkie zingen gehouden. Overwinning betwist De zege van Joaquin Balaguer bij de presidentsverkiezingen in de Dominicaanse Republiek wordt be twist door zijn belangrijkste rivaal Juan Bosch. Volgens Bosch, die zich met hand en tand zal verzetten tegen de installatie van de.conserva- tieve Balaguer, is zijn rivaal door fraude aan de macht gekomen. Estland Premier Savisaar van Estand vindt dat er snel een tweede Helsinki-con- ferentie moet komen waar het zelf- bestemmingsrecht van volkeren aan de orde komt. Hij hoopt voor dit idee steun te vinden in Nederland, waar hij gisteren aankwam om de Hanzedagen in Overijssel bij te wo- Drugslijn opgerold De Spaanse politie-heeft een be langrijk succes geboekt in de strijd met drugskoeriers in Galicië, de noordwestelijke provincie die over een lange kustlijn beschikt. Acht tien leiders van deze "Spaanse con nectie" zijn gearresteerd. ADVERTENTIE TEL AVIV - "De kracht van onze democratie is dat he,t publiek ge bonden is aan wat de meerderheid beslist", zei de Israëlische premier Jitschak Shamir deze week bij de installatie van zijn kabinet. De nieu we rechtse regering steunt op 62 van de 120 leden van de Knesset, maar onder het publiek zijn vreug dekreten over de triomf van Israëls democratie uitgebleven. Zelfs de Israëlische dagbladen die in principe welwillend staan te genover de Likoed-partij en pre mier Shamir, publiceerden deze week matte commentaren, waarin het kabinet een moeilijke toekomst wordt voorspeld en weinig meer krijgt toebedeeld dan het voordeel van de twijfel. De reacties van Arabische kant zijn ronduit vijandig. Zelfs Jorda nië, door Israëlische regeringen tra ditioneel aangeprezen als een toon beeld van gematigdheid, doet niet onder voor de broederlanden. De krant Ad-Dustour bij voorbeeld meent dat de Arabische wereld nu nog maar één ding te doen staat, na melijk "zich serieus voorbereiden op een oorlog die al is voorbereid door Israël". Volgens de Jordaanse k Jitschak Shamir. kaanse minister va zaken James Baker. Die kwamen er in het kort op neer koning Husayn bedreigt de nieuwe dat in Cairo Israëlische en Palestijn- Israëlische regering de stabiliteit in se vertegenwoordigers zouden de regio "vanwege haar rechtse pro- moeten praten over een Israëlisch gramma, omdat ze weigert met de plan voor het hóuden PLO te praten en omdat ze tegen te- gen in de bezette gebieden. Die rugtrekking is uit de bezette gebie- kiezingen zouden moeten leiden tot den" Het idee dat Israël nu een 'oor logskabinet' heeft, vindt ruime aan hang in de Arabische media. En beperkt zelfbestuur voor de Weste lijke Jordaanoever en de Gaza strook, en later tot onderhandelin gen over de definitieve status Tel. 071-177158 I Tel. 01720-21521 Centrale Leiden e.o. Centrale Alphen a/d Rijn Te: Oegstgeest. Katwijk, Lisse. Hillegom. Leiderdorp. Voorscholen. Alphen a/d Rij Damascus profeteerde president het gebied. Grootste problemen: Hafez al-Assad een Arabisch-Israë- wie mogen er deel uitmaken van de lische oorlog, waarbij de Arabische Palestijnse delegatie en wat i§ pre- landen ondanks hun technologi- cies de agenda van de besprekin- sche achterstand een betere overle- gen? vingskans hebben omdat ze be- De Amerikanen zeggen dat Sha- schikken over wat hij omschreef als mir "geen nee" heeft gezegd tegen "menselijke diepte". Met die ge- de voorstellen en dat meneer Baker ruststellende uitspraak bedoelde de dus nog steeds op antwoord wacht. Syrische leider dat als de laatste Is- De Israëlische premier hoopte de raëliër het loodje legt, er in ieder ge- onvermijdelijke confrontatie met val nog Arabieren in leven zullen de Amerikanen over het vredespro- zijn. ces zo lang mogelijk uit te stellen. TT Mede daarom toonde hij zich deze Verkiezingen week ineens bereid een afgevaar- Maar het Israëlische kabinet maakt digde van de VN te ontvangen, die buitenlandse alleen maar een kwestie de wil. Bij de officiële aanvaarding van zijn functie deze week deed hij een beroep op de Amerikaanse re gering om vooral te kijken naar wat de twee landen bindt, zoals verzet verkiezin- tegen de vorming van een onafhan kelijke Palestijnse staat en de Ame rikaanse belofte "de PLO niet aan Israël op te dringen". "Als de VS en Israël het over die twee principes eens zijn, dan volgt de rest vanzelf', stelde hij optimistisch vast. Smalle basis De basis waarop Levy en Shamir hun verhouding met de VS willen vestigen, is nogal smal. Waar de nieuwe regering voor staat, heeft Shamir eerder deze week duidelijk gemaakt in zijn rede voor de Knes set, het parlement. In die toespraak vindt het ministerie van buiten landse zaken in Washington niet zo gek veel terug van zijn eigen be leidslijnen. Shamir wil strikt de hand houden aan enkele traditionele Israëlische zich niet in de eerste plaats zorgen volgende week een ronde door het uitgangspunten, waarvan de Ameri de reacties in Arabische lan- Midden-Oosten maakt. De VS had den. Waar het Shamir om gaat, is den vorige maand, na de massa een goede verstandverhouding met moord in Rishon Lezion, op zo'r de Verenigde Staten, Israëls enige VN-bezoek aangedrongen, maar de kanen nu juist hadden gehoopt dat ze geschiedenis waren geworden. De klassieke Likoed-opvatting is dat het Israëlisch-Palestijnse con- machtige bondgenoot. Het vorige' demissionaire Israëlische regering flict ondergeschikt i kabinet, waarvan ook de Arbeiders- wilde daar toen niets van weten. partij deel uitmaakte, struikelde Ook de nieuwe minister yan bui- door de weigering van de Likoed tenlandse zaken, David Levy, vasthouden aan iedere centimeter bezet gebied, zal ze nooit tot een ak koord kunnen komen met de Pales tijnen. Daarom willen Shamir en zijn politieke vrienden onderhande lingen met inwoners van de bezette gebieden koppelen aan vredesbe sprekingen met Arabische regerin gen. Vooruitgang in het overleg met de Palestijnen kan zo afhankelijk worden gesteld van voortgang in de Israëlisch-Arabische besprekingen. Palestijnen die willen deelnemen aan een dialoog met Israël, moeten volgens Shamir instemmen met Pa lestijns zelfbestuur zoals vermeld in het Akkoord van Camp David. Dat wil zeggen dat ze zich moeten neer leggen bij eeuwige Israëlische heer schappij over de Westelijke Jor daanoever en Gaza. Dat verschilt nogal van de formu le die Israël en Amerika vorig jaar overeenkwamen en volgens welke alle inwoners van de bezette gebie den deel zouden kunnen uitmaken van de onderhandelfngsdelegatie in Cairo. De verse oppositieleider Shimon Peres reageerde op Shamirs 'vre desbeleid' dan ook met de constate ring: "Als we vooruitgang in onder handelingen met de Palestijnen af hankelijk gaan stellen van vooruit gang in besprekingen met Arabi sche landen, zullen we uiteindelijk met geen van beide onderhandelen. De nieuwe voorwaarden die Shamir stelt aan de Palestijnen die willen deelnemen aan het overleg, wijken af van die in het huidige vredespro ces. Als er voorwaarden worden ge steld, zullen er geen onderhandelin gen zijn". Wrijving met de Verenigde Sta ten dreigt ook op het gebied van het nederzettingenbeleid. De nieuwe regering probeert al te grote span ning te voorkomen door voorlopig geen plannen aan te kondigen voor nieuwe, nederzettingen en alleen be staande nederzettingen uit te brei den. Het was tekenend dat minister Moshe Arens, die is verhuisd van buitenlandse zaken naar defensie, zijn ambtstermijn deze week begon met een bezoek aan de nederzetting Ariel op de Westelijke Jordaanoe ver. Hij wilde daarmee laten zien dat de nieuwe regering zich de vei ligheidssituatie van de kolonisten aantrekt. Arens voorganger, de so cialist Jitschak Rabin, heeft in de af gelopen vijf jaar nooit een officieel bezoek gebracht aan enige neder zetting en dat is hem niet in dank af genomen.

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Leidsch Dagblad | 1990 | | pagina 7