Zwaar verzilverd,
laag»
Minder wachtgeld
in hoger onderwijs
PvdA wekt jaloezie met 'claim' op Nelson Mandela
PvdA schort verzet
tegen Schengen op
Ritzen zet mes in rijksbijdragen
990-
1320,-
1642?°
1997,50
1745,-
2497,50
BON
Kamer maakt
weg viij voor
zondagreclame
DONDERDAG 14 JUNI 1990
DEN HAAG (GPD) Minister Ritzen (onderwijs) wil het mes zetten in de rijksbijdragen
aan de wachtgelden voor werkloos personeel bij universiteiten en academische ziekenhui
zen. "Dit bedrag zal na 1991 per instelling dalen", stelt Ritzen vandaag in een rapport aan
de Tweede Kamer. Het rapport is een nadere uitwerking van het totaal-pakket aan maatre
gelen waarmee het kabinet de voortdurende tegenvallers op de onderwijsbegroting te lijf
wil gaan.
derzoeksinstellingen en hbo-oplei- mie van vier procent gaan betalen,
dingen. meent 'Ritzen. Het gaat dan
De twee Leidse instellingen die
door de plannen van Ritzen worden
getroffen, reageerden vanochtend
terughoudend. "Natuurlijk zijn we
niet blij wanneer ons deze rekening
wordt gepresenteerd", aldus
voordvoerder Van Vliet
derwijspersoneel dat geen ambte
naar is, maar door de school zelf
wordt betaald. Zij behouden het
recht op wachtgelduitkeringen,
maar dan in ruil voor een premie.
Studieduur
Leidse universiteit. Zolang niet j?en Kamerbrede meerderheid
duidelijk is hoeveel we moeten be- keert zich tegen een verkorting
talen en of dat op een andere manier - -
gecompenseerd wordt, valt er wei-
Onduidelijk is overigens hoeveel
er bij de twee instellingen aan
wachtgeld wordt uitgekeerd. Die
cijfers zouden volgens Van Vliet al-
de studieduur in het hbo (hoger be
roeps onderwijs) voor studenten die
al een atheneum- of mbo-diploma
hebben. De'kans dat dit kabinets
voorstel ongeschonden de
eindstreep haalt is nul. Letterlijk al
le Tweede Kamer-fracties in de
leen bekend zijn bij het ministerie Tweede Kamer vinden dat het hbo
De uitkeringen aan werkloos onder
wijspersoneel kosten Ritzen dit jaar
250 miljoen gulden, oplopend tot
350 miljoen in 1994. Daarom wil hij
de rijksbijdrage voor wachtgelden
per instelling op den duur beperken
tot een bepaald percentage van de
totale loonsom. Welk percentage is
niet bekend.
De verwachting is dat universitei
ten en academische ziekenhuizen
zich dan wel twee keer zullen be
denken, voordat ze personeelsleden
ontslaan. Daarnaast wordt het fi
nancieel aantrekkelijk gemaakt om
bij vacatures voorrang te geven aan
ex-werknemers die op wachtgeld
staan. De bewindsman overweegt
dergelijke maatregelen ook bij on-
Studiefinanciering
kan simpeler, beter'
Uit het rapport blijkt dat tweeder- tuur in het HBO gaat ontstaan. Stu-
le van alle wachtgelders vrouw is. denten met een havo-diploma mo-
.erlijker, simpeler en beter dan het Zeventig procent van hen is ge- gen er immers wél vier jaar over
kabinet wil doen geloven. Dit huwd. Of wachtgelders wel genoeg blijven doen. De PvdA wil niet dat
schrijft Groen Links in een notitie solliciteren en/of geen geschikte ba- J L-: J Au-*
die vanochtend is gepubliceerd met nen weigeren, wordt "niet of r
de titel 'Valt er nog wat te ritselen...'.
Groen Links bepleit een studiefi
nancieringsfonds met een vergelijk
bare status als een ziekenfonds of
een pensioenfonds. Overheid, ou
ders en alle oud-studenten zouden
aan dit fonds moeten bijdragen. Het
fonds zou geheel onafhankelijk van
ouders of partners bedragen aan
studenten moeten uitkeren. Slechts
een beperkt deel van de studenten
is verplicht om later terug te beta
len, aldus de notitie, die daarom
voorstelt alle oud-studenten, afhan
kelijk van hun inkomen, te laten bij
dragen in het studiefinancierings
fonds.
relijks gecontroleerd", aldus het verder wordt vergroot. De rege-
rapport. Die controle wil Ritzen ringsfracties vinden dat Ritzen op
derwijs moeten een wachtgeldpre- diplomeerden hetzelfde uitpakt.
DEN HAAG - Minister Hirsch
Ballin (justitie) bestudeert enke
le in plastic gegoten stopkogels
die volgens de producent niet
kan versplinteren. De bewinds
man opende gisteren de politie-
beurs 'informatie door commu
nicatie'. De stopkogel die de poli
tie momenteel gebruikt is discus
sie sinds vorig jaar juni per on
geluk de gegijzelde kolonel Van
der Kieft dodelijk werd geraakt.
De bedoeling was de gijzelne
mer, een 34-jarige Westduitser,
uit te schakelen die naast de ko
lonel in een auto zat. Hirsch Bal
lin heeft het gebruik van deze zo
genaamde hollow point-kogel
door scherpschutters van de po
litie voorlopig verboden, in af
wachting van een nader onder
zoek. Hij heeft dat meegedeeld in
antwoord op vragen van het
Tweede-Kamerlid van Groen
LinksLankhorst.
(foto ANP)
ADVERTENTIE
Binnenland kort
Tankstations
De komende acht jaar wacht de
houders van benzinepompen een
omvangrijke bodemsaneringsope
ratie die hen ongeveer 800 miljoen
gulden gaat kosten. Daar bovenop
komt nog eens 700 miljoen gulden
aan maatregelen om vervuiling in
de toekomst te voorkomen. Mr J.A.
Peters, directeur Bestuurszaken
van het ministerie van VROM heeft
dat bekendgemaakt op de jaarver
gadering van de Novok. In de No-
vok zijn de ongeveer 2.000 houders
van vrije of witte pompen vertegen
woordigd.
Krakers
Volgens de Groningse advocaat mr.
W. de Haan, één van de advocaten
van krakers die zijn aangehouden
bij de ontruiming van het Wolters
Noordhoff Complex in Groningen,
worden de meeste verdachten 'ab
normaal lang' in voorarrest gehou
den. Volgens hem is het onzin dat
verdachten die hun aandeel in de
geweldplegingen hebben bekend
nog langer worden vastgehouden.
Het vasthouden van verdachten die
hun naam niet willen noemen en die
niets bekend hebben is volgens mr.
De Haan zelfs onrechtmatig.
Proefreferendum
In navolging van Leiden houdt ook
de gemeente Amsterdam volgend
jaar een proefreferendum. De
volksraadpleging vindt gelijktijdig
plaats met de verkiezingen voor
Provinciale Staten in maart 1991.
Omdat in Nederland nog geen erva
ring is opgedaan met referenda,
wordt tijdens de proef een onder
zoek naar de reikwijdte en de uit
voering van het experiment gedaan.
VVD en D66
Het zal in de tweede helft van de ne
gentiger jaren moeten komen tot
een fusie tussen de WD en D66. Er
moet dan een liberale middenpartij
ontstaan die goed is voor 25 tot 40
kamerzetels. Voor de fusie moet de
VVD echter eerst intern orde op za
ken stellen. D66 zal een tijdje zon
der de leider Van Mierlo moeten
functioneren. Dit zegt WD-kader-
lid P. Evenhuis in Elsevier van deze
week. Hij spreekt namens een pre-
siegroep van 35 WD-kaderleden
die de VVD naar het midden willen
sturen.
Ontucht
Als het aan de officier van justitie
bij de rechtbank in Zutphen ligt,
mag een 47-jarige muziekleraar uit
Epe twee jaar lang geen privélessen
geven. Mevrouw mr. M.H. de Weert
vroeg de rechtbank deze bijzondere
voorwaarde op te leggen omdat de
man de afgelopen tien jaar ontucht
heeft gepleegd met 'jongens en
meisjes in leeftijd variërend van
acht tot vijftien jaar. Zij eiste verder
drié maanden gevangenisstraf, die
vervangen mag worden door onbe
taalde arbeid, en twee maanden
voorwaardelijk.
Messcherpe prijzen door direkte fabrieksverkoop!
Sola levert rechtstreeks van fabriek naar kon-
sument. Omdat u bij de fabriek zelf koopt profi
teert u van ongekende lage fabrieksprijzen,
onze zwaar verzilverde kolfektle Is tijdelijk
wel héél voordelig geprijsd.
Komplete verzilverde cassettes
Keus uit meer dan 15 modellen o.a. Haagsch Lofje,
Hollands Glad, Puntfilet, Perle Classique.
Fabrieksprijs
6 persoons 40 delig
adviesprijs f 1980,-
9 persoons 60 delig
adviesprijs f 2640,-
9 persoons 90 delig
adviesprijs f 3285,-
9 persoons 105 delig
adviesprijs f 3995,-
12 persoons 78 delig
adviesprijs f 3490 -
12 persoons 135 delig
adviesprijs f 4995,
Losse bestekartikelen
Ook voor pannen, keukengerei, huishoudelijke arti
kelen, bestek in edelstaal uitvoering, porselein en
kristal bent u bij Sola aan het juiste adres.
Onze koopjeshal staat boordevol fantastische aan
biedingen en verrassende koopjes.
Sola Fabriek van Reenenweg 155 Zeist
Naam:
Adres:
Plaats:
DEN HAAG (AP/ANP/GPD) - De
PvdA staakt het verzet tegen onder
tekening van de aanvullende over
eenkomst bij het Akkoord van
Schengen. PvdA-woordvoerder
Van Traa onthield zich gisteren, tij
dens een door zijn fractie aange
vraagd spoeddebat, van inhoudelij
ke bezwaren. Was de PvdA de afge
lopen maanden een verklaarde te
genstander van Schengen, nu zei
Van Traa zijn oordeel op te schorten
tot na de ondertekening door het
kabinet.
Het kabinet liet de Kamer deze
week weten het verdrag volgende
week dinsdag in het Luxemburgse
Schengen te willen ondertekenen.
Het Akkoord van Schengen voor
ziet in het wegvallen van de grenzen
en vrij personen- en goederenver
keer tussen de Benelux-landen,
Bondsrepubliek Duitsland en
Frankrijk.
De PvdA vroeg prompt na de aan
kondiging van het kabinet een
spoeddebat aan, omdat de partij
grote moeite heeft met de inhoud
van het verdrag en de wijze waarop
het tot stand is gekomen. Maar toen
het spoeddebat gisteren plaatshad,
liet Van Traa geen bezwaren meer
horen. Hij zei de verantwoordelijk
heid van ondertekening aan de re
gering te laten.
Granaat ontploft bij
Egyptisch restaurant
HEERLEN (GPD) Op amper
;wee meter afstand van een Egyp-
:isch grillrestaurant in Heerlen is in
Ie nacht van dinsdag op woensdag
?en handgranaat ontploft. Het pro-
iectiel zorgde voor een enorme knal,
lie tot in de wijde omgeving hoor-
oaar was. Er deden zich geen per
soonlijke ongelukken voor. De
schade bleef beperkt tot enkele dui
zenden gulden. Ruiten van omlig
gende panden gingen aan diggelen
door rondvliegende scherven.
Een gedeelte van de omgeving
v^an het grillrestaurant werd gister
morgen enkele uren afgesloten voor
aen uitgebreid onderzoek door de
technische recherche. Van de dader
s) ontbreekt ieder spoor. Ook over
het motief tast de Heerlense politie
in het duister. "De gedachte aan een
vorm van voetbalvandalisme na het
teleurstellende 1-1-gelijkspel van
Oranje tegen Egypte gaat ons te
ver", aldus een politiewoordvoer
der
De PvdA sluit echter niet uit dat
ze straks, wanneer de overeen
komst is getekend, alsnog tegen
wordt gestemd. "U kunt niet uit
gaan van ons 'ja'", hield Van Traa
PvdA-staatssecretarissen Dankert
(buitenlandse zaken) en Kosto (jus
titie) voor. Het CDA heeft zich tot
nu toe als een enige voorstander be
toond van het Schengen-verdrag.
Van Traa verklaarde het spoedde
bat te hebben aangevraagd om dui
delijk te maken dat de gang van za
ken bij het totstandkomen van het
Schengen-verdrag niet voor herha
ling vatbaar is. Het zit de PvdA
vooral dwars dat 'Schengen' bijna
geheel is bekokstoofd door ambte
naren. "Als we praten over verster
king van de democratie in Europa is
deze weg een doodlopende", aldus
Van Traa.
Los van de inhoudelijke bezwa
ren die zich vooral richten op de
waarborgen voor de bescherming
van de privacy en de positie van de
asielzoekers hekelde Van Traa
opnieuw de geheimzinnigheid
waarmee het verdrag tot stand is ge
komen. Dat deden ook Groen Links
en D66. D66-woordvoerder
Wolffensperger betoogde dat dit
soort voor de rechtsbescherming
essentiële verdragen niet kunnen
worden afgesloten zonder "parle
mentaire en openbare maatschap
pelijke discussie". Wat Van Traa na
liet, deden Wolffensperger en Van
Es (Groen Links) wel. Zij drongen
er bij de regering op aan af te zien
van ondertekening.
Staatssecretaris Kosto hield de
Kamer voor dat hij het maximale
had gedaan om de Kamer toch zo
veel mogelijk te voorzien van infor
matie over 'Schengen'. De andere
landen hadden zelfs "meesmui
lend" gereageerd op de opstelling
van de Nederlandse regering, aldus
Kosto. Hij zegde de Kamer een dis
cussienota toe over hoe te handelen
bij toekomstige Europese verdra
gen over personenverkeer waarbij
een optimale democratische contro
le door het parlement centraal zou
moeten staan.
Het Westduitse kabinet heeft gis
teren besloten tot ondertekening
van 'Schengen'. Overigens kan het
akkoord in West-Duitsland pas van
kracht worden als het daar door de
parlementen van de afzonderlijke
deelstaten is goedgekeurd. Ver
wacht wordt dat dit over anderhalf
jaar het geval is.,
DEN HAAG (GPD) - De Tweede
Kamer heeft gisteravond de weg
vrijgemaakt voor reclame op zon
dag. In weerwil van bezwaren van
het CDA, steunde coalitiegenoot
PvdA een amendement van de
WD. Met de steun van D66 kwam
het voorstel om zondagsreclame toe
te staan aan een kamermeerder
heid.
De CDA-fractie leverde niet al
leen kritiek op de opstelling van de
PvdA, maar richtte ook harde woor
den aan het adres van de eigen
CDA-bewindslieden. CDA-woord-
voerder Beinema noemde het wets
voorstel van het kabinet, waarin re
clame op zondag op radio en televi
sie mogelijk wordt "voor de CDA-
leden in het kabinet een smet op het
blazoen".
In het voorstel van het kabinet
wordt reclame op zondag mogelijk
gemaakt, als de minister dat nodig
vindt vanwege de extra inkomsten.
Het amendement van VVD-kamer-
lid Hermans staat reclame op zon
dag zonder meer toe.
Beinema betreurde het dat de
PvdA reclame op zondag wil. "U
schept daarmee niet, alleen afstand
tot de coalitiepartner, maar ook tot
het kabinet", zei de CDA'er tegen
PvdA-woordvoerster Van Nieu-
wenhoven. Volgens Beinema heeft
de PvdA zich in haar keuze laten lei
den door de dertig miljoen gulden,
die reclame op zondag oplevert.
Beinema zei in de richting van de
PvdA "nog steeds van mening te
zijn dat het socialisme niet geneigd
is tot uitbreiding van de prikkels,
zelfs niet als daar enige tientallen
miljoenen tegenover staan. Het
siert socialisten niet dat zij een der
gelijk amendement ondersteunen".
Van Nieuwenhoven ontkende dat
het geld voor de PvdA de reden is
geweest zondagsreclame te willen
toestaan.
WD'er Hermans meende dat de
absolute afwijzing door Beinema
van zondagsreclame nuancering be
hoefde, omdat daar ook binnen het
CDA verschillend over wordt ge
dacht. Bovendien, zo verklaarde de
WD'er, is het voorstel van het kabi
net alleen maar gebaseerd op de
wens inkomsten te boeken. Wat Be
inema ertoe verleidde de eigen
CDA-ministers te kritiseren.
Kritiek oppositie
op brede studie
naar euthanasie
DEN HAAG (GPD) - De Tweede
Kamer is gisteren akkoord gegaan
met een uitbreiding van het onder
zoek naar de euthanasie-praktijk in
Nederland. Het kabinet wenst niet
alleen te onderzoeken op welke ma
nier en hoe vaak levensbeëindiging
op uitdrukkelijk verzoek van de pa
tiënt voorkomt, maar wil daarbij
ook betrekken het toedienen van
pijnbestrijdingsmiddelen die de
dood tot gevolg hebben.
De oppositie drong erop aan de
onderzoeksopdracht te beperken
tot de omvang en aard van de opzet
telijke levensbeëindiging op uit
drukkelijk verzoek van de patiënt.
Een verbreding van het onderzoek
werd door Kohnstamm (D66) be
oordeeld als een "ongewenste ver
menging" van totaal verschillende
zaken. Kohnstamm werd alleen
door de WD gesteund.
WD'er Hermans betoogde dat de
opzet die het kabinet voorstaat "vol
strekt onduidelijk" laat wat de be
doeling van het onderzoek is. Met
Kohnstamm meende hij dat op me
dische en ethische gronden grote
verschillen bestaan tussen hande
len (actief bijdragen aan de levens
beëindiging) en nalaten van behan
deling, bij voorbeeld bij een patiënt
die in coma ligt. Hij meent dat het
onderzoek slechts is bedoeld om de
onenigheid tussen" PvdA (voorstan
der van euthanasiewetgeving) en
CDA (tegenstander) te verdoezelen.
DEN HAAG ANC-leider Nelson
Mandela houdt waarschijnlijk za-
termiddag op het Leidseplein in
Amsterdam een korte toespraak.
Hij zal zeker niet naar Den Haag
gaan, waar op dat moment bij de
Zuidafrikaanse ambassade een So-
weto-herdenking wordt gehouden.
Er is gisteren druk overlegd om
een programma in elkaar te zetten
voor het onverwachte bliksembe
zoek van Mandela, die morgen
avond laat als gast van de Neder
landse regering in ons land arri
veert. Definitief is dat hij op het
Catshuis in Den Haag logeert en za
terdagmorgen tijdens het ontbijt
besprekingen voert met premier
Lubbers, vice-premier Kok en mi
nister Van den Broek (buitenlandse
zaken). Daarna is er een ontvangst
bij koningin Beatrix.
Het is nog niet helemaal zeker wat
Mandela 's middags doet. Gisteren
ontstond er enig getouwtrek tussen
diverse maatschappelijke organisa
ties die een claim op de ANC-leider
menen te mogen leggen. Het Komi-
te Zuidelijk Afrika (KZA), de Anti
Apartheidsbeweging Nederland
(AABN) en de werkgroep Cairos,
die belast zijn met de organisatie
van het 'vrije' middagprogramma,
hebben na langdurig overleg een
voorstel ingediend bij de naaste me
dewerkers van Mandela. Ze ver
wachten vandaag goedkeuring te
krijgen.
Vanuit Den Haag gaat Mandela in
Mandela, vanuit Duitsland via Frtitikrijk op weg naar Nederland, neemt
de toejuichingen van het publiek in Straatsburg in ontvangst. (foto EPA
elk geval naar Amsterdam. Burge- van de partijraad van de PvdA toe.
meester Van Thijn zal hem daar offi- De AABN en de KZA zijn er niet
cieel ontvangen en een lunch aan- helemaal gelukkig mee dat de PvdA
bieden. Omdat PvdA-minister Kok min of meer met Mandela aan de
het plotselinge bezoek heeft gere- haal gaat. Ze zijn niet bijster tevre- Toespraak
geld, spreekt Mandela later in ge- den met de inzet van de partijAn
bouw De Meervaart de vergadering strijd tegen de apartheid.
Mandela heeft echter een duide
lijk belang voor zijn bezoek aan de
PvdA. De ANC-leider probeert de
Europese sociaal-democraten te
winnen voor het standpunt om de
bestaande sancties van de Europese
Gemeenschap tegen Zuid-Afrika te
handhaven. Hij is daarvoor ook al
op bezoek geweest bij de Socialis
tisch Internationale, de socialisti
sche voorman Willy Brandt en bij
de Duitse SPD. Mandela doet deze
moeite met het oog op de komende
vergadering in Dublin van Europe
se regeringsleiders, tijdens welke
over de ontwikkelingen in Zuid-
Afrika wordt gesproken.
Na de rede van de ANC-leider bij
de PvdA, die ongeveer een kwartier
in beslag neemt, volgt een ontmoe
ting met vertegenwoordigers van
de solidariteitsgroepen. In eerste in
stantie zouden daarbij alleen verte
genwoordigers aanwezig zijn van
AABN, KZA en de kerken. Na veel
gepraat is de samenstelling van de
groep breder gemaakt.
Zo komen naar die bijeenkomst
nu ook mensen van de vakbonden
en van de medefinancieringsorgani
saties NOVIB, ICCO, IVOS en Ce-
bemo. Zelfs de kleine actiegroep
'Shell uit Zuid-Afrika' mag iemand
sturen. In totaal zullen ongeveer
vijftig mensen de hoge ANC-man
ontmoeten. Aansluitend wil Mande-
la met sommigen van hen apart nog
even praten.
Gehoopt wordt dat de ANC-leider
bereid is om vanaf het balkon van
de Stadsschouwburg aan het Leids
eplein een openbare toespraak te
houden. Het plein werd in februari
tijdelijk omgedoopt in Nelson Man-
dela-plein, toen er uitgebreid feest
werd gevierd vanwege de vrijlating
van de zwarte verzetsheld uit de ja
renlange Zuidafrikaanse gevangen
schap.
Het is mogelijk dat om veilig
heidsredenen van de openbare toe
spraak wordt afgezien. Het hele be
zoek van Mandela is omgeven met
zware veiligheidsmaatregelen. Zo is
de anders altijd openbare vergade
ring van de PvdA-partijraad voor
deze gelegenheid besloten. Alle ver
tegenwoordigers van de maat
schappelijke organisaties worden
voor hun ontmoeting met Mandela
gescreend.
Mandela vertrekt in de loop van
de zaterdagmiddag met het vlieg
tuig naar Londen. Er is zeker geen
tijd om in Den Haag de Soweto-her-
denking van het landelijk overleg
'Shell uit Zuid-Afrika' (SUZA) bij te
wonen. De SUZA deed gisteren alle
mogelijke moeite om de ANC-leider
toch naar de demonstratie te laten
komen.
"Wij vinden dat hij er niet om
heen kan om bij de Soweto-herden-
king het woord te voeren", zei S.
Blanksma van het landelijk overleg
gistermorgen, "Mandela heeft opge
roepen om de sancties tegen Zuid-
Afrika te intensiveren. Wij hebben
naar hem geluisterd. Dan moet hij
ons nu ondersteunen. Hij kan het
niet maken om ons in de steek te la
ten".
Later op de dag kreeg de SUZA
meer begrip voor de tijdnood van
Mandela. Overwogen wordt nu om
de herdenking van de bloedige op
stand in Soweto te verplaatsen naar
Amsterdam. Gisteravond laat was
de SUZA daar nog niet uit. Boven
dien zal de gemeente Amsterdam
daarmee ook nog akkoord moeten
gaan.
Geweldloos
De organisatie van de Soweto-her-
denking, die morgen vooraf wordt
gegaan met een blokkade van het
Shell-hoofdkantoor, is al lange tijd
in volle gang. Er is een grote demon-,
stratie door Den Haag gepland,
waarna bij de Zuidafrikaanse am
bassade een manifestatie wordt ge
houden met sprekers, muziek en
dans.
Peter Hermes van de AABN zegt
dat als Mandela meer tijd had gehad
toch nooit bij de herdenking van de
Soweto-opstand aanwezig zou zijn
geweest. "Hoewel de SUZA de
blokkade bij Shell principieel ge
weldloos) wil houden, weet je niet
wat er gebeuren gaat. Dat kan de
volgende dag toch van invloed zijn
op het verloop van de Soweto-her-
denking. Zo'n risico kan je niet ne-
Het AABN en het KZA hebben
zich al in een eerder stadium van de
blokkadë gedistantieerd, omdat die
op dit moment 'niet relevant' wordt
geacht. Ze ondersteunen wel de So-
weto-herdenking.
