'Van Gooise matras in hemelbed'
Tabori valt tegen met uitgedunde King Lear
Wim de Bie bij uitreiking Hemiette Roland Holst- prijs in Leiden:
Ned. Gitaarduo overtuigend
Uitzinnig enthousiasme voor
Strauss' Frau ohne Schatten
Groot (dans)feest met De Dijk
MAANDAG
PAGINA 19
Voorstelling: "Lear's Schatten" naar King
Lear van Shakespeare door Der Kreis. Re
gie: George Tabori. Spel: Hildegard Sch-
mahl e.a. Gezien: zaterdag 9 juni, Theater
Bellevue Amsterdam.
Van de ongeveer twintig persona
ges uit Shakespeare's King Lear
heeft George Tabori er maar vijf
gehandhaafd. Alleen de koning,
zijn drie dochters en de nar heb
ben de meedogenloze chirurgie
van dramaturge Ursula Voss
overleefd.
Het gevolg is, dat het thema van
'Lear's Schatten' (zoals deze ver
sie heet) zich beperkt tot de
schuldkwestie. Zijn de dochters
Regan en Cordelia misschien zul
ke monsterachtige wezens ge
worden omdat papa Lear altijd
het slechte voorbeeld gegeven
heeft? De vraag stellen is haar be
antwoorden: ja.
Maar Tabori doet verder niets
met deze op zich interessante
weergave van Lears geschiede
nis. In 'Masada' en 'Schuldig Ge
boren'. de twee eerdere voorstel
lingen die het Holland Festival
naar Nederland heeft gehaald,
bracht hij de tegenstelling tussen
slachtoffer en schuldigé zo, datje
als toeschouwer gedwongen
werd het probleem een plaats te
geven in je eigen leefwereld. Maar
bij 'Lear's Schatten' ben je eigen
lijk alleen maar benieuwd naar
hoe hij bepaalde scènes aan zijn
optiek heeft aangepast.
Het begin ziet er wel goed uit.
De speelvloer en Lears troon in
het midden zijn volledig met rood
doek overdekt en vanaf het pla
fond hangen lange tulen gordij
nen naar beneden. Het geheel
heeft iets van een bordeelinteri
eur. Hildegard Schmahl, Tabori's
primadonna, komt op in avond-
kl^dij. Op de voorgrond kleedt zij
zich om en in een mum van tijd is
zij veranderd in een oude man. De
naar voren gestoken onderkaak
maakt haar aftands en in haar
zwarte kleding is zij zo beangsti
gend als de dood. Maar vanaf het
moment dat zij met een felle
zweepslag het spel op gang heeft
gebracht, is alle betovering ver
dwenen.
Al snel doet zich het gemis aan
de andere personages voelen. Wie
de tekst van Shakespeare kent,
vraagt zich voortdurend af waar
om zo geschoven is met bepaalde
fragmenten. Wie de tekst niet
kent, moet al snel het spoor bijs
ter raken. Op de grond liggen ap
pels nadrukkelijk symbolisch te
wezen. Symbolisch is ongetwij
feld ook de zandloper die een
paar keer hinderlijk in de weg
staat. Maar het is een theatertaal
die niets toevoegt aan de eendui
dige boodschap die de opvoering
wil overdragen
De toeschouwer verveelt zich
en kijkt eens in het programma
boekje. Daarin leest hij, dat het
gezelschap geprobeerd heeft „de
Shakespeariaanse Eros weer in
ere te herstellen". Op het toneel is
daarvan niets te merken. Een
woest gebaar van Lear naar Re
gan's borst suggereert een in
cestueus verleden en tijdens zijn
ijle geraaskal op de heide leeft de
oude koning even op bij de ge
dachte aan natuurlijke parings
drift. Maar de term 'Shakespeari
aanse Eros' is voor die momenten
veel te pretentieus.
De enige boodschap bleef dus
dat Koning Lear zelf schuldig is
aan het gedrag van zijn boze
dochters. De appels vallen niet
ver van de boom! Veel toeschou
wers zagen zaterdagavond al aan
komen, dat het na de pauze niet
veel beter zou worden en glipten
schielijk weg. Uw verslaggever
was hen graag gevolgd.
HANS STUPERS
LEIDEN Met een mees
terlijke sketch als dank
woord heeft Wim de Bie za
terdagmiddag in het Leidse
Academiegebouw de Hen-
riette Roland Holst-prijs
1990 in ontvangst genomen.
"Na vijfentwintig jaar rolle
bollen op de Gooise Matras,
mag ik, op uw voorspraak,
plaatsnemen in het hemel
bed der Nederlandse litera
tuur" zo sprak de 51-jarige
schrijver en cabaretier uit
Bussum en vervolgde: "Mijn
paspoort vermeldt onder be
roep nog 'tv-medewerker'.
het is geldig tot mei 1993, ik
moet nog drie jaar wachten
om die schaamtevolle be
roepsaanduiding te kunnen
veranderen in 'schrijver'".
De driejaarlijkse prijs is aan DeUie
door de prestigieuze Maatschappij
der Nederlandse Letterkunde toe-
i gekend voor zijn boek 'Schoften-
tuig' uit 1988. Werken die voor de
Henriette Roland Holst-prijs in aan-
merking willen komen, moeten aan
twee eisen voldoen: uitmunten in
li sociale bewogenheid en uitmunten
in literair niveau. Volgens het jury-
rapport, opgesteld door Frida Balk-
Smit Duyzentkunst, Wiel Kusters
1 en Pim de Vroomen, waren deze
twee kenmerken van toepassing op
'Schoftentuig'. 'Schoftentuig' is het
1 derde werk in boekvorm van De
Bie, na 'Meneer Foppe en het gedoe'
en 'De Boekcorner van...Goos Ver
hoef!'. Het bestaat deels uit eerder
in kranten gepubliceerde korte
stukken, maar de meeste pagina's
worden in beslag genoemen door de
weergave van gesprekken, die Wim
de Bie voerde met mijnbouwkun-
dig ingenieur Walter de Rochebru-
Hiermee stelde De Bie, volgens
mevrouw Balk, 'de literatuurweten
schap voor een dilemma, want daar
in wordt het als doodzonde aange
merkt auteur en personage (Wim de
Bie is allebei) te vereenzelvigen'.
'Schoftentuig' doorbrak hierdoor
het onderscheid tussen fictie en
non-fictie.
De zaterdag afgetreden voorzitter
van de Maatschappij der Neder
landse Letterkunde, woordenboek
maker dr. Hans Heestermans, ana
lyseerde het woord 'schoftentuig'
alvorens De Bi^de prijs te overhan
digen. "Schoftentuig komt nog in
geen enkel woordenboek voor, het
is een neologisme en bovendien een
taalkundige tautologie. 'Tuig' bete
kende oorspronkelijk kleding. Bre-
dero lanceerde begin zeventiende
eeuw de betekenis 'bocht' en 'rom
mel' voor 'tuig'. Het werd later 'on
beschaamd volk, gepeupel'. Zoals
'tuig' sinds die tijd met Bredero ver
bonden is, zo is vanaf nu 'schoften
tuig' verbonden met de twintigste
eeuwse schrijver Wim de Bie".
Sketch
Na zoveel letter- en taalkundige
analyse werd het wachten op het
dankwoord van Wim de Bie be
loond. Tijdens dat als sketch ge
brachte dankwoord zou de stern-
kunstenaar drie keer zichzelf onder-
Concert door het Nederlands Gitaarduo be
staande uit Juun Voorhoeve en Erik Otte.
Werken van o.a. Duarte, Schubert, Grana-
dos en Rodrigo. Gehoord op 10 juni in de
Lokhorstkerk.
LEIDEN - Aan het eind van een
weekeinde, waarin de buitentem
peratuur niet erg hoog was opge
lopen, voelde de ruimte van de
Lokhorstkerk, waar het gitaar
concert zou plaatshebben, bij het
binnentreden kil aan. Het bezoe
kersaantal op deze avond was bo
vendien niet groot genoeg om de
temperatuur flink te laten stijgen.
Een en ander zou dus moeten af
hangen van het al dan niet warm
bloedige optreden van de beide
spelers.
Alhoewel gitaristen doorgaan
voor introverte mensen, wil dat
niets zeggen over de expressie in
hun spel. Het is zéker waar dat het
verschil tussen fluisterend zacht
en uitgesproken luid spel op gi
taar in een concertruimte niet erg
opvallend is. Grote contrasten
moeten vooral gezocht worden in
de complexiteit van de muziek;
heldere melodische lijnen met
welomschreven begeleidende ak
koorden steken af tegen passages
waarin ingewikkelde en vaak vir
tuoze omspelingen het de luiste
raar soms moeilijk maken het ver
loop van de muziek te volgen.
Ook de wisseling van klankkleur
kan het snarenspel uiterst boei
end maken.
Verrassend waren de stukken
voor gewone gitaar en zijn hoger
en helderder klinkende verwant
de tertsgitaar zoals in de eigen
tijdse bewerking door Giuliani
van de ouverture 'La Clemenza di
Tito' van Mozart. Meteen aan het
begin van het concert slaagden
Erik Otte en Juun Voorhoeve er
al in de luisteraar in de ban van
hun optreden te krijgen door de
intensiteit van hun spel en de
voortreffelijke muzikale voor-
drac'ht die ze tot aan het einde van
het concert wisten vol te houden.
Met gesloten ogen is hun spel
heel goed te genieten, maar het
kijken naar dit tweetal voegt een
dimensie toe aan het genot. De
eensgezindheid in hun voor
dracht is ook af te lezen aan het
verhaal van hun wenkbrauwen
en aan de betekenisvolle blikken
die ze elkaar toewerpen. Zoals je
bij een dirigent soms het verhaal
van de muziek afleest aan zijn ge
baren, zó vertellen Erik Otte en
vooral Juun Voorhoeve door hun
gezichtsuitdrukkingen waar het
verhaal van de muziek over gaat.
Van hun onlangs verschenen
cd met Erik Ottes bewerkingen
van romantische muziek werden
een andante van Schubert ge
speeld en de prachtige 'Valses
poeticos' van Granados. In de pi
kant gekruide nootjes van de 'Cu-
atro piezas espanolas' van Rodri
go kwam opnieuw hun aandacht
voor elk muzikaal detail tot uiting
en de verzorging en verfijning
van de klank van het instrument.
Met een warreling van handvol
le akkoorden sloten ze de avond
af in de 'softe bossa nova' sfeer
van de Braziliaanse componisten
Assad en Machado. Het in de loop
van de avond voor het gitaarduo
warm gelopen publiek werd voor
zijn applaus nog eens beloond
met een prachtige toegift in de
vorm van de orgelprelude van C.
Franck.
MONICA SCHIKS
Wim de Bie onderbrak zichzelf telefonisch drie keer tijdens zijn dankwoord
Van der Hoogtprijs Margriet de Moor
LEIDEN De schrijfster Margriet de Moor krijgt de Lucy B. en C. W. van
der Hoogtprijs van 5.000 gulden. De jaarvergadering van de Maatschappij
der Nederlandse Letterkunde heeft haar de aanmoedigingsprijs voor 1990
zaterdag toegekend in Leiden toegekend voor haar boek Dubbelportret.
De vier voorgaande jaren ging de prijs naar August Willemsen, Rogi
r Wieg, Jan Brokken en Mare Reugenbrink. De vergadering volgde de voor-
i dracht van de commissie voor schone letteren: A. J. Korteweg, R. Th. van
J der Paardt en E. van Vliet. De commissie noemt in haar rapport Margriet
i de Moor een geraffineerd vertelster en bekwaam stiliste.
Ze oordeelde dat de drie novellen in het boek getuigen van een bijna ver-
bluffend vakmanschap, zeker voor iemand die nog maar net haar entree in
de literaire wereld heeft gemaakt. De Moor schreef eerder de bundel 'Op
de rug gezien'. Hiermee werd ze vorig jaar genomineerd voor de AKO-lite-
ratuurprijs. Hqar tweede boek acht de commissie rijper.
Thematisch sluit Dubbelportret aan bij de eerste bundel verhalen. Ook
ifi het nieuwe boek worden de hoofdpersonen, allen vrouwen tegen de
veertig, geobsedeerd door gebeurtenissen uit hun leven. Ze zoeken er ver
klaringen voor, ook bij anderen. De gebeurtenissen blijven evenwel uitein-
delijk raadselachtig.
Op de jaarvergadering van de Maatschappij der Nederlandse Letterkun
de werd tevens een nieuw bestuur gekozen. De classicus dr. R. van der
Paardt, als wetenschappelijk medewerker aan de Leidse universiteit
werkzaam, volgde de afgetreden voorzitter dr. H. Heestermans op en drs.
P.A.W. van Zonneveld werd herkozen. Nieuwe leden in het bestuur wer-
den de Vlaamse schrijfster Monica van Paemel en de historicus dr. P. den
Boer.
breken met .een telefoon die onder
het spreekgestoelte van het audito
rium geplaatst was. En weei^yielen
fictie en non-fictie haast samen. De
Bie begon met het oog op zijp hoog
geleerde toehoorders nog 'serieus':
"In een tijd waarin bezorgde,
angstige en dringende stemmen
klinken, die pleiten voor bescher
ming van het gedrukte woord in het
huidige en toekomstige medialand
schap, een tijd waarin de overmach
tige suprematie van het visuele ele
ment in de momentane cultuur met
de dag groeit, in zo'n onzekere over
gangstijd een popularis van het ver
maledijde beeldscherm, door het
toekennen van een literaire prijs,
bevorderen tot literator, dat is een
besluit dat van een zekere moed ge
tuigt. Ik ben opgegroeid in het
ordinaire televisie-mlieu (schui-
nemoppentapperij in omroepkanti-
nes, drinkgelagen op de set, geflik
flooi met scriptgirls); ik zet nu mijn
eerste schreden in de literaire sa
lons, ik luister naar boeiende lezin
gen over de overdracht van Neder
lands cultuurgoed in vreemde ta
len".
En daar was het eerste telefoontje
van de Willem Bilderdijk Stichting:
of De Bie binnenkort de Rhijnvis
Feith Lezing wilde houden. "Wij
LEIDEN - Universal Art' is een
pleonasme, want elke kunst is uni
verseel". Met die woorden en twee
gedichten opende de schrijver en
dichter Simon Vinkenoog (rechts)-
gistermiddag aan de oude Singel
'Universal Art', het nieuwe onderko
men van de schilders Jacob Kanbier
en Alfred de Vries. Zij kregen hier
mee een ruimte waarin zowel een
atelier als een galerie en winkel ge
vestigd zijn. Ter gelegenheid van de
opening was er een jazzcombo, er
werd een bar geëxploiteerd en in de
open lucht konden tientallen bezoe
kers het schilder proces volgen.
'"Universal Art' is niet alleen voor
ons bedoeld" benadrukt de 40-jarige
Kanbier "maar speciaal voor Leid
se kiLnstenaars. Beeldende kunste
naars die bij de gemeente als zoda
nig staan ingeschreven en integere
kunst maken, kunnen hier terecht
om hun werk ter exposeren en te ver
kopen of verhuren." Kanbier heeft
er nog niet over nagedacht of er voor
dit laatste een vergoeding tegenover
moet staan. "Als dat werk goed zou
verkopen misschien wel". Voorals
nog nemen de doeken van Kanbier
zelf negentig procent van de ruimte
in beslag, maar als het aan de Leid
se schilder ligt gaat dat spoedig ver
anderen. "Ik ben nu eenmaal erg ac
tief en heb voor deze gelegenheid
mijn werk laag geprijsd. Er hangt
hier ook werk van vier, vijf anderen,
maar zij schilderen minder. Het
liefst zou ik, al klinkt dat misschien
pretentieus, met andere schilders
een Leidse School vormen". Kanbier
schildert zelf neo-symbolistisch.
"Werk dat verborgen waarheden be
vat".
"Alfred de Vries gaat zich met re
clame-opdrachten bezighouden.
Dat is een beetje een concessie, maar
je moet wel kunnnen leven natuur-
vragen u niet voor een lezing over
eigen werk, dat zou inderdaad bela
chelijk zijn, nee, het onderwerp is
Henriette Roland Holst. Gezien de
veranderingen in Oost-Europa bui
tengewoon interessant, als u be
denkt dat Henriette Roland Holst al
in 1925 zware kritiek uitte op het
Volgens De Bie ging dat sinds de
toekenning van de prijs aan hem de
hele dag zo door. En weer ging even
later de telefoon: Van der Maat van
de boekenbijlage van de Juinense
Courant. "Wij zijn eens in die prijs
gedoken en daar zijn een paar gekke
dingetjes uitgekomen. Zo weten we
dat commissielid Wiel Kusters uw
buurman is en dat u al jaren regel
matig samen gaat vissen. Het feit
dat u eerder getrouwd ben geweest
met Frida Smit-Balk Duyzentkunst
en dat Pim de Vromen een zwager is
van Kees van Kooten, spreekt in dit
verband boekdelen, dacht ik. U wilt
toch niet beweren dat een televisiel
olbroek zoals u 'zomaar' een presti
gieuze literaire prijs krijgt voor een
verzameling krantecollumpjes?".
De Bie noemde het allemaal leu
gens en zétte zijn dankwoord voor
de tientallen aanwezigen voort.
Maar nogmaals werd hij onder
broken: Walter de Rochebrune zelf.
"Ik heb vernomen dat u een prijs
krijgt voor een boek, waarin u veel
van mijn gedachtengoed hebt opge
tekend, zoniet wederrechtelijk ont
vreemd. Schrijvers? Het zijn jatters
en helers..het ergste schoftentuig..."
De Bie probeerde tevergeefs De Ro
chebrune te sussen met de medede
ling dat de helft van de verkregen
drieduizend gulden aan prijzengeld
naar een goed doel, te weten De Ro
chebrune zelf, zou gaan. Hy rondde
voor het Academiegebouw maar
snel af: "U begrijpt inmiddels waar
mijn narcistische opwinding van
daan komt. Het eigenlijke onder
werp van deze oratie: 'Wies Moens,
groot Dichter, fout mens' houdt u
van mij te goed. Ik moet nu trou
wens snel naar Sliedrecht, waar ik
een Herman Gorterlezing over E. du
Perron moet houden".
Wim de Bie blijft de hele zomer
aan een nieuw boek werken tot
'Keek op de week' in oktober weer
begint. Tijdens de receptie liet hij
los dat hij voor één keer wel zo'n
prijs wilde accepteren. "Het boek is
bovendien bijna nergens besproken
en het is alweer twee jaar geleden
verschenen." En medeschrijver
Kees van Kooten? Die was zaterdag
op vakantie.
lijk." Ook voor monumementale
kunst, zoals muur- en plafondschil
deringen en decors kan men zich tot
'Universal Art' wenden.
Kanbier is het afgelopen jaar met
subsidie van gemeente en provincie
enkele maanden in Parijs werk
zaam geweest. "Dat is een verhaal
apart, het was tijdelijk en ik heb er
zo'n veertig doeken gemaakt. Ik ben
in Los Angeles uitgenodigd, waar
het Museum of Modern Art belang
stelling voor me heeft. Maar ook dat
kost geld, dus zover ben ik nog niet.
Simon Vinkenoog wist trouwens
op de juiste momen ten tragiek te leg
gen in de voordracht van een ge
dicht van Paul van Ostaijen. Dat
handelde over die andere schilder
die naar Frankrijk ging. Vincent
vail Gogh: Kunst is de liefde in
elke daad.l Kwintessens. En het vol
ledig liefde zijnJEn dit is liefde als
Vincent deed: de talenten die hij
kreeg, tot de waanzin, tot het leed!
dat vreugde wordt, levend maken.
'Die Frau ohne Schatten' van Richard
Strauss. Concertuitvoering in het kader van
de VARA-matinees m.m.v. het Groot Om
roepkoor. de Kathedrale Koorschool St.
Bavo en het Radio Filharmonisch Orkest.
Dirigent: Edo de Waart. Gehoord in het Con
certgebouw op 9 juni. Herhaling: 12 juni, Dr.
Anton Philipszaal Den Haag, 19.00 uur. Ra
dio-uitzending: 25 juni, 20.20 uur (Radio-4).
AMSTERDAM (GPD) - De di
recteuren van het Holland Festi
val komen en gaan, maar het
maakt weinig uit wie nu weer
naar voren geschoven wordt. De
grote dagen van Peter Diamand
zijn voorgoed voorbij en keer op
keer blijken werkelijke hoogte
punten buiten het Festival om te
worden ingebracht. Dat geldt ze
ker voor de concertante uitvoe
ring van 'Die Frau ohne Schat
ten', het sluitstuk van een toch al
opmerkelijk VARA-seizoen, dat
zaterdagmiddag het Amsterdam
se Concertgebouw tot uitzinnig
enthousiasme bracht.
Dat zoiets gebeurt, is op zich
zelf al verbazend. Richard
Strauss' sprookjesopera behoort
tot de gecompliceerdste theater
werken aller tijden en bezit bij
lange na niet de melodieuze di
rectheid van Mozart's 'Zauberflö-
te', waardoor componist en tekst
dichter zich lieten inspireren.
Daarbij komt dat het met symbo
liek volgestouwde libretto van
Hofmannsthal in eerste instantie
duister en overdadig overkomt,
en dat Strauss hierbij een adequa
te, maar ook niet echt 'gemakke
lijke' muziek schreef. Die muziek
is trouwens in dubbel opzicht
'moeilijk': dat het werk zo zelden
wordt opgevoerd, hangt niet al
leen samen met de vele proble
men die het libretto met zich mee
brengt, maar ook met het feit dat
het werk nauwelijks te bezetten
is. De partituur eist alleen al twee
Wagner-sopranen van uitzonder
lijke klasse en louter praktische
redenen maken aldus een uitvoe
ring zonder coupures vrijwel on
mogelijk. (De omvang van het
werk blijkt uit het feit dat deze
VARA-matinee ondanks ver
schillende coupures - twee meer
dan het programmaboekje ver
meldde - ruim vier uur duurde!)
Welke goede geest de VARA
bestierde, is niet na te gaan, maar
er werd een bezetting op de been
gebracht die de grootste theaters
zich mochten wensen. Een plot
selinge afzegging bleek zelfs ten
goede te keren, toen niemand
minder dan James King bereid
werd gevonden de rol van de Kai
ser van een zieke collega over te
nemen. De nu 65-jarige tenor
maakte de kortste maar moeilijk
ste van de vijf hoofdrollen tot een
ervaring die de aanwezigen zich
lang kunnen heugen. Natuurlijk
klinkt zijn stem niet meer zo fris
als vroeger, maar zijn hoogte was
er nog helemaal, de autoriteit van
zijn voordracht stond recht over
eind en hij ontplooide een vocale
souplesse die zeldzaam is in een
tijd. waarin veel tenoren niet ver
der komen dan krampachtig hun
noten eruit persen.
Tegenover hem stonden twee
dramatische sopranen van ver
schillende generaties die even in
drukwekkende vocale prestaties
leverden. Johanna Meier, op het
ogenblik één van 's werelds grote
Isoldes, was een vocaal zelfverze
kerde en stralende Frberin, maar
even indrukwekkend was de
prestatie van Alessandra Mare als
de Kaiserin. Deze jonge Berlijns-
Amerikaanse sopraan beschikt
niet over een figuur dat haar tot
het idool van regisseurs zal ma
ken, maar met haar heldere, soms
bijna glasachtig timbre (wel toe
passelijk bij een 'doorzichtige
vrouw zonder schaduw'), egaal en
haarzuiver geplaatst, werd zij de
grote ontdekking van deze mid
dag.
Minder imponerend, maar als
vertolking mogelijk nog mooier
en doorleefder was het aandeel
van de bariton Franz Grundheber
als de verver Barak, veruit de
menselijkste flguur uit dit muzi
kale sprookje. Vocaal minder
meeslepend, maar dramatisch
steeds overtuigender bleek de
mezzo-sopraan Reinhild Runkei
in de duivels moeilijk rol van als
karakter al even duivelse Voed
ster.
Al deze krachten alsmede een
lange reeks vertolkers van kleine
re rollen (met mooie prestaties
van o.a. Saskia Gerritsen en Lieu-
we Visser) en een voortreffelijk
reagerend koor en orkest werden
tot het uiterste gedreven door een
kennelijk bevlogen Edo de Waart.
Zijn tempi kwamen een enkele
maal wat zakelijk over, maar het
klankenspectrum dat hij aan dit
uitgebreide apparaat ontlokte,
ging geheel in de tegenoverge
stelde richting, een effect dat
door een bescheiden regie nog da
nig versterkt werd. Dit was waar
lijk festivalniveau, iets waarvan
de liefhebber zich dinsdag in Den
Haag nogmaals kan overtuigen
(naar valt te hopen zijn er dan wel
meer tekstboekjes verkrijgbaar).
PAUL KORENHOF
Concert: De Dijk. Gehoord: LVC Leiden (9-
6-1990). Bezetting: Huub van der Lubbe
(zang), Nico Arzbach (gitaar), Pim Kops
(piano/hammond/mondharmonica), Hans
van der Lubbe (bas). Antonie Broek
(drums), Dirk Beets (saxofoon), Roland
Brunt (trompet).
LEIDEN Er zijn, eenvoudig ge
zegd, op het terrein van de pop
muziek twee circuits. Het 'alter
natieve' circuit bestaat hoofdza
kelijk uit (gesubsidieerde) jonge
rencentra en het 'commerciële'
uit discotheken, dorpshuizen,
feesttenten en omgebouwde
sportzalen. In haar negenjarig be
staan heeft popgroep 'De Dijk' tot
voor kort bijna alleen in het com
merciële circuit gewerkt. De eer
ste kleine hits en de compacte
popdeuntjes met hoge meezing-
factor werden aanvankelijk niet
gewaardeerd door de program
meurs van het alternatieve cir
cuit.
Totdat vorig jaar in muziekblad
Oor plotseling een groot inter
view verscheen met Dijk-zanger
Huub van der Lubbe en Rik de
Leeuw, zanger van de Tröckener
Kecks (overigens een typische 'al
ternatieve' band). In die tijd kreeg
ook opeens de VPRO oog en oor
voor deze sympathieke Amster
damse band. Eenvoudige liedjes
op basis van rock en róÜ kan op
eens, ook de boerenrockband
Normaal 'mag' nu van de alterna
tieve muziekliefhebber. De gou
deerlijke popliedjes met een kop
en een staart vormen een mooie
tegenhanger van de ondefinieer
bare techno-herrie die luistert
naar de naam 'house'. Dit moet
dan ook de verklaring zijn voor de
opwaardering voor bands als De
Dijk en Normaal.
Ook de programmeur van het
LVC achtte de tijd nu rijp voor
een concert van De Dijk en zo kon
de band afgelopen zaterdag op
treden voor een mudvolle zaal. De
500 beschikbare kaarten waren al
snel uitverkocht.
Nadat de band haar eerste to
nen had ingezet werd al duidelijk
dat het die avond een groot feest
ging worden. Meteen gingen de
handen op elkaar en de voeten
van de vloer. Hoewel de band in
het begin nog een beetje de in
druk wekte aan een routine-klus
bezig te zijn (dat is overigens niet
vreemd, aangezien De Dijk ge
middeld vier keer per week op
treedt) sloeg het enthousiasrr
van het publiek al snel over op d
muzikanten. Zanger Huub van
der Lubbe ging zelfs zo ver een
glas bier op z'n voorhoofd te laten
balanceren en later het 'olé' in te
zetten, natuurlijk meteen overge
nomen door het gretige publiek.
De muziek, beïnvloed door Rhy
thm and blues, soul en rock and
roll was net zo solide als de delta
werken.
Onlangs is de band uitgebreid
met twee blazers, zij rondden de
toch al perfecte popliedjes nóg
beter af. De muzikanten vormden
met name in de refreintjes ook
het achtergrondkoor en deden
steeds hun best om boven het
luidkeels meezingende publiek
uit te komen. Alle hits en bij na-
hits passeerden de revue: 'Binnen
zonder kloppen', 'Mag het licht
uit', 'Ik kan het niet alleen', 'Dan
sen op de vulkaan', 'Nergens goed
voor', 'Ik heb een groot hart' en
'Bloedend hart' deden de tempe
ratuur in het LVC oplopen tot tro
pisch niveau. Zelden is het pu
bliek in deze zaal zo collectief uit
z'n dak gegaan. Wie geen kaartje
heeft kunnen bemachtigen voor
het concert van afgelopen zater
dag kan nog altijd de onlangs uit
gebrachte dubbel-lp 'De Dijk Li
ve' aanschaffen, want live is deze
band op z'n allerbest.
JOOST NOORDMAN
Ruzie bij Nat. Ballet over honorering
AMSTERDAM (GPD) -. De Kun
stenbond FNV spant namens de
dansers een kort geding aan tegen
de leiding van Het Nationale Ballet.
Inzet van het conflict is onenigheid
over de hoogte van de aanvullende
honorering voor dansers bij tv-regi-
straties.
De NOS wil op 20 juni in het Am
sterdamse Muziektheater opnamen
maken van het stuk 'Corps' van
Hans van Manen. De dansers willen
Miljoen kaarten voor Van Gogh
DEN HAAG (GPD) Een miljoen kaarten zijn tot nu toe verkocht voor de
tentoonstelling 'Vincent van Gogh'. die sinds 30 maart wordt gehouden in
het Van Gogh-museum in Amsterdam en het rijksmuseum Kröller-Müller
in Otterlo. Volgens de Stichting Van Gogh 1990 zijn nog nooit eerder zo
veel toegangskaarten voor een expositie in ons land verkocht. In Neder
land gingen ruim een half miljoen entreebewijzen over de toonbank.
Frankrijk volgt met meer dan 130.000 verkochte kaarten. Voor de resteren
de zeven weken (tot 29 juli) zijn nog 200.000 toegangskaarten te koop. In
deze periode zijn enkele Weekeinden en avonden al uitverkocht.
De verwachtingen wat betreft het bezoekersaantal zijn volgens directeur
F. Becht van de Stichting Van Gogh 1990 hiermee overtroffen. "Verheu
gend is de grote verscheidenheid van het publiek uit alle maatschappelijke
lagen van fle bevolking", aldus Becht. Zestig procent van de bezoekers
kwam uit het buitenland.
daar onder de huidige voorwaarden
niet aan meewerken en hebben uit
protest afgelopen dinsdag het werk
voor korte tijd stilgelegd.
De NOS heeft aangedrongen op
duidelijkheid over de tarieven. In
dien die er niet komt. overweegt
men de samenwerking met Het Na
tionale Ballet te staken. Om dezelf
de reden worden er voorlopig geen
registraties gemaakt van het Neder
lands Dans Theater.
De huidige tarieven voor aanvul
lende honorering zijn vijf jaar gele
den vastgesteld. Voor vertoning
van een stuk op de Nederlandse te
levisie krijgen de dansers van Het
Nationale Ballet tweehonderd gul
den extra. Vertoning in.het buiten
land levert vierhonderd gulden ex
tra op en voor een video-band krij
gen ze vijfhonderd gulden.
De Kunstenbond FNV wil die
aanvullende honoraria verhogen tot
respectievelijk vijfhonderd, dui
zend en drieduizend gulden. Tach
tig procent van de dansers van Het
Nationale Ballet is bij de bond aan
gesloten.
