TAD LEIDEN
Ernstige problemen
in gezinsverzorging
LEIDSCH <Êh DAGBLAD
Massaal vertrek van personeel
KENNISMAKEN MET PLANTEN
'Parkeervergunning aan leeftijd binden'
SOOL krijgt drie maanden
om orde op zaken te stellen
Familie Chaudron
verhuur
s
DONDERDAG 7 JUNI 1990
LEIDEN - De Stichting Ge
zinsverzorging Leiden kan
veel cliënten niet meer de
noodzakelijke hulp bieden
omdat er niet genoeg perso
neel is. Dit blijkt uit het jaar
verslag van de Stichting Ge
zinszorg Leiden.
Directeur A. Claassen van de stich
ting spreekt van een 'zorgwekken
de toestand'. "De populairiteit van
dit vak neemt af en medewerkers
worden weggekaapt door het be
drijfsleven waar meer wordt ver
diend".
Net als in vorige jaren was het
verloop in het personeelsbestand
van de gezinszorg erg groot. Maar
liefst 200 medewerkers zegden hun
arbeidscontract op, hetgeen een
verloop betekent van bijna 35 pro
cent. Eind vorig jaar waren 580
mensen in dienst.
Het bestuur spreekt zijn voldoe
ning uit over het feit dat de stichting
Van sloop gered
mozaïek herplaatst
LEIDEN - Het mozaïek van de
Haagse kunstenaar H. Berserik
wordt herplaatst op de plek waar de
peuterspeelzaal 't Klinkertje aan de
Berlagestraat wordt gebouwd. De
gemeente heeft hiervoor ruim
12.400 gulden uitgetrokken.
Het mozaïek, dat een clown op
een fiets voorstelt, bleef enkele
maanden geleden op het laatste mo
ment gespaard. Het was aange
bracht op de inmiddels gesloopte
school aan de Berlagestraat. Omdat
architect Joop Vollmer de aanwe
zigheid van het kunstwerk meldde
bij de gemeentelijke directie kunst
en cultuur, is vernietiging voorko-
"Ik ben na de melding gelijk gaan
kijken. Het bleek om een mozaïek
van Berserik te gaan dat aan de bui
tenkant van het gebouw zat. Het
was heel gaaf, zeven meter hoog en
anderhalve meter breed", vertelt A.
van der Ree van de gemeentelijke
directie kunst en cultuur.
Voor de sloop van de oude school
is het kunstwerk verwijderd en el
ders opgeslagen. Het bestaat uit vijf
betonblokken waarop het mozaïek
is aangebracht. Van der is blij
dat het werk kan worden erplaatst
bij de nieuwe peuterspeelzaal. "Het
past daar heel goed bij".
in 1989 hulp heeft geboden aan 273
cliënten meer dan het jaar daarvoor,
procentueel een toename van 11,5
procent. Verder steeg het aantal
hulpverleningsuren met 8802 uur.
Keerzijde van deze toegenomen
werkdruk is dat de wachtlijst ook
flink is gegroeid. Stonden begin vo
rig jaar 33 mensen op de wachtlijst,
in december waren dat er al 78.
Het bestuur wijt dit aan het grote
verloop onder het personeel. Een
groep hbo-studenten doet in de
loop van dit jaar een onderzoek om
uit te vinden wat de oorzaak is van
het grote verloop. Volgens het be
stuur biedt de gezinsverzorgenden
weinig perspectief voor beter opge
leiden. Directeur Claassen deelt die
mening. "Die mensen kunnen veel
meer verdienen in het bedrijfsle
ven, denk alleen maar aan hoe er
wordt getrokken aan herintredende
Voorts is het zeer moeilijk ver
vangers te vinden voor de vertrok
ken arbeidskrachten. Mensen aan
wie hulp wordt geboden hebben
hiervan ook te lijden. "Omdat niet
altijd direct in vervanging kan wor
den voorzien moet een aantal cliën
ten' het een tijd met minder hulp
doen dan noodzakelijk is".
Lichtpuntje is dat vorig jaar het
ziekteverzuim met 1,8 procent is te
ruggebracht tot 13,9 procent. Het is
Meisje (9) gewond
LEIDEN - Een 9-jarig meisje uit de
Verenigde Staten is gistermiddag
op de Witte Singel gewond geraakt
nadat zij door een bromfietser was
aangereden. Volgens de politie stak
het kind plotseling de weg over. De
bromfietser, een 18-jarige jongen
uit Zoetermeer, kon het meisje niet
meer ontwijken. Zij is met onbe
kend letsel overgebracht naar het
Academisch Ziekenhuis.
Bromfietsster
aangereden
LEIDEN - Een 43-jarige Leidse
vrouw is gisteren gewond geraakt
op de Brahmslaan. De vrouw reed
op de bromfiets toen zij bij een weg
versmalling, ter hoogte van de Max
Regerlaan, werd aangereden door
een auto. De automobilist reed na
het ongeval door. De vrouw is met
onbekend letsel overgebracht naar
het Academisch Ziekenhuis.
de bedoeling om dit percentage in
de toekomst verder te laten dalen.
Dit moet gebeuren door regelmati
ger contact te onderhouden met zie
ke medewerkers. Meteen de eerste
dag na ziekmelding worden ze ge
controleerd en daarna wordt de zie
ke regelmatig bezocht of telefo
nisch benaderd.
Dit systeem moet ertoe leiden dat
de betrokkenheid van de afwezige
op peil blijft, waardoor de werk
zaamheden sneller kunnen worden
hervat. Het bestuur benadrukt ove
rigens dat dit gebeurt zonder de me
dewerker onder druk te zetten.
In het jaarverslag wordt verder
gemeld dat de stichting steeds va
ker wordt betrokken bij overleg tus
sen verschillende hulpverlenings
instanties in de stad. Zo is ze betrok
ken bij het samenwerkingsproject
Zijloever, het Pancrat project, de
werkgroep hygiënische probleem
gevallen, en de stedelijke beraads-
groep vernieuwend ouderenbeleid.
LEIDEN - Zeventien kinderen in de leeftijd van 8 tot 12 jaar zijn gisteren begonnen aan een cursus in de Hortus
om kennis te maken met planten uit de hele wereld.
Op vier woensdagmiddagen krijgen ze te zien hoe planten kunnen worden gebruikt als bij voorbeeld medicijn,
bouwmateriaal of verfstof. De kinderen kunnen al knutselend, tekenend en kijkend zelfde mogelijkheden ontdek
ken van verschillende planten. (foto Jan Holvast)
Leidenaars
aangehouden
LEIDEN - De Leidse politie heeft
vannacht drie Leidenaars aange
houden wegens een poging tot in
braak en openlijke geweldpleging.
Het drietal gooide omstreeks 3.20
uur een steen door een ruit van café
De Twee Spieghels aan de Nieuw-
straat. Achter het glas zat echter nog
een kunststof ruit die niet stuk te
krijgen was. De drie gingen er daar
om na hun daad vandoor.
Dank zij een signalement van om
wonenden kon de politie de drie
jongens, twee van 23 en één van 20
jaar oud, even later aanhouden op
de Breestraat. Twee van de drie
knapen stonden nog bij de politie
geregistreerd in verband met een
diefstal en een niet betaalde boete
van 185 gulden of drie dagen hech
tenis.
Onderzoek naar
geringe interesse
winkeliers voor
bewakingsdienst
Pleidooi D66: alleen binnenstadsbewoners vanaf 27 jaar
LEIDEN - Groepen bewoners
van de Leidse binnenstad krij
gen in de toekomst mogelijk
geen parkeervergunning meer.
Een deel van de Leidse gemeen
teraad overweegt mensen tot 27
jaar geen vergunning meer te
verstrekken omdat er te weinig
parkeerplaatsen zijn. Dat bleek
gisteravond tijdens de vergade
ring van de commissie verkeer.
Hoewel pas in eerste instantie werd
gesproken over het parkeerbeleid
en er nog lang geen besluiten zijn
genomen, werd duidelijk dat een
meerderheid in de gemeenteraad
het aantal vergunningen voor be
woners wil beperken. Er zijn in be
paalde wijken, zoals Pancras-West,
meer vergunningen aan bewoners
uitgegeven dan er plaatsen zijn. Dat
houdt in dat sommige mensen geen
plek hebben, hoewel ze fors moeten
betalen voor de vergunning.
D66 pleitte gisteravond voor het
opnieuw hanteren van het leeftijds
criterium. Automobilisten jonger
dan 27 jaar zouden geen vergunning
meer moeten krijgen. Volgens
hoofd Wijbenga van de dienst par
keerbeheer valt 39 procent van de
vergunninghouders in deze catego
rie. Daarmee zou het capaciteitspro
bleem in één klap uit de wereld zijn
en zou een aantal parkeerplaatsen
voor bewoners kunnen worden op
geheven. Dat zouden plaatsen kun
nen worden voor mensen die het
Leidse centrum bezoeken.
Ook binnen de PvdA-fractie
wordt gedacht aan het wederom
hanteren van de leeftijdsgrens, zo
vertelde het raadslid Boot. In het
verleden, toen Leiden nog blauwe
zones kende waarbinnen met ver
gunning kon worden geparkeerd,
waren jongeren ook uitgesloten van
de regeling. Boot suggereerde dat
bij invoering van de openbaar-ver-
voerjaarkaart voor studenten in elk
geval deze categorie geen parkeer
vergunning meer zou moeten krij
gen.
Omdat er aan het uitsluiten van
een groep mensen op basis van hun
leeftijd of hun studie nogal wat be-
i kleven - sommigen vinden
het een vorm van discriminatie, an- belastingaanslag, de zogenoemde
deren wijzen op de mogelijkheden fiscalisering. Die verandering
voor fraude - stelde Boot ook voor wordt waarschijnlijk op 1 janauri
alleen aan hoofdbewoners van wo- 1991 ingevoerd. De PvdA en Groen
ningen vergunningen uit te geven. Links hielden een pleidooi om ook
Het Groen-Linksraadslid Laurier andere veranderingen in het par-
vond dat een veel beter idee, even- keerbeleid, zoals ruimt
als de WD'er Bakker. "Wij willen heden voor bedrijven om vergun-
wel dat studenten zich bij de ge- ningen te krijjgen, pas op die datum
meente inschrijven zodat we een
hogere uitkering krijgen uit het ge
meentefonds, maar zouden ze tege
lijkertijd uitsluiten voor een ver
gunning", zo schetste hij zijn be-
LEIDEN - Wethouder Walenkamp
(CDA/economische zaken) is 'on
aangenaam verrast' door de geringe
belangstelling van de Haarlemmer
straatwinkeliers voor deelname aan
een particuliere bewakingsdienst.
Vorige week werd bekend dat
slechts 23 van de 230 winkeliers wil
len mee betalen aan de door hen zelf
gewenste extra bewaking.
Gisteravond tijdens een vergade
ring van de commissie economi
sche zaken zei Walenkamp dat de
geringe belangstelling hem had te
leurgesteld. "Ik vond het idee voor
een bewakingsdienst bijzonder aar
dig. De verwachtingen waren hoog
gespannen. Er was door de winke
liers niet voor niets geklaagd over
mogeïijk- de situatie in de Haarlemmer
straat", aldus de CDA'er.
Walenkamp gaat op korte termijn
De automobilist wordt uitzoeken hoe het komt dat de win
keliers niet willen meedoen met de
invoering van de bewakingsdienst.
Walenkamp "Het resultaat is te onbevredigend
het hierbij te laten".
dan niet keer op keer met wijzigin
gen in het beleid geconfronteerd.
Verkeerswethouder
(CDA) nam dat voorstel in beraad.
Een meerderheid in de gemeente
raad heeft geen enkele moeite met
de uitbreiding van het gebied waar
binnen alleen met een vergunning
kan worden geparkeerd. Wanneer
de uitbreiding wordt ingevoerd en
hoe groot die zal zijn, bleef onduide
lijk. Veel hangt af van het beschik
bare geld om parkeercontrole uit te
Tot nu toe lijdt het parkeerfonds
van de gemeente alleen maar ver
lies, maar dat verandert mogelijk
LEIDEN - De gemeente Leiden
heeft tot september uitstel gekre
gen van het Commissariaat
Media voor een beslissing
representativiteit van de verschil-
tiging beschikt. Freewave en de
Stichting Overkoepelende Omroe-
de pen Leiden (SOOL) hebben om een
de representativiteitsverklaring ge
raagd. Op basis van die verklaring
als de huidige bekeuringen worden lende lokale omroepen. Omroep wordt de zendmachtiging verstrekt.
vervangen door een gemeentelijke Rijnland, die nu over de zendmach-
In het kader van de actie
'Leiden, stad van
vluchtelingen' is de
stamboom van een aantal
Leidse families uitgezocht.
Doel was duidelijk te
maken aan Leidenaars dat
ook zij vaak in vroeger
eeuwen als vluchteling
naar deze stad zijn
gekomen, meestal vanuit
Frankrijk, maar ook uit
België en Duitsland.
Al eerder verscheen in
deze krant de geschiedenis
van zeven Leidse
familienamen. Deze
maand verschijnen er in
totaal nog drie
afleveringen.
LEIDEN - In Leidse doopboe
ken en overlijdensakten
wordt de naam maar liefst op
33 verschillende wijzen ge
schreven: Sedon, Sedron, So-
dron, Chodon, Chodron, en
zovoort. Maar de oorspronke
lijke naam is Chaudron. Die
schrijfwijze van deze Leidse
familienaam komt ook nu nog
het meest voor, zij het niet zo
vaak meer als vroeger.
Thans wonen nog dertig tot veer
tig families in Leiden en omge
ving, die deze naam dragen. In
1947 waren dat er alleen in de stad
nog 94, terwijl ook in de duin- en
bollenstreek (met name Hillegom
en Wassenaar) nog zo'n twintig
gezinnen met die naam woonden.
Vooral om economische redenen
hebben veel families sinds het
einde van de vorige eeuw Leiden
verlaten en zijn naar andere plaat
sen uitgevlogen.
Het Franse woord chaudron be
tekent ketel, meestal wordt er een
grote kookketel mee aangeduid.
Alvorens de Chaudrons bij bosjes
naar Leiden kwamen, woonden
zij in Sédan in noord-Frankrijk,
net over de Belgi-sche grens ach-
(Sedon, Sodron, Chodron)
ter Namen en gelegen aan de
Maas. Het was in zekere zin een
beruchte plaats, omdat er veel
Hugenoten (protestanten) woon
den, terwijl Frankrijk een katho
lieke natie was, die niet veel van
andere gezindten moest hebben.
In het zogenaamde Edict van
Nantes (1598) was in zekere mate
de godsdienstvrijheid in Frank
rijk geregeld, maar dat werd, met
name door toedoen van katholie
ken, in 1685 ingetrokken. Dat
leidde tot een uittocht van onge
veer 400.000 protestanten-die over
heel Europa uitzwierven. Zij wa
ren in Frankrijk immers hun le
ven niet meer zeker.
Tot de grote groep protestanten
die elders haar heil zocht, behoor
den ook de Chaudrons. Zij zakten
de Maas af. Het ging eerst richting
Maastricht, waar meestal het pa
pisme werd afgezworen. Vaak
waren Hugenoten in Frankrijk
gedwongen tot het katholicisme
over te gaan. Uiteindelijk verlost
van dat katholieke Franse juk,
zworen zij dat opgedrongen ge
loof in Nederland af. Voor vele
Chaudrons was de gang naar Lei
den een logische stap. De stad
was protestant, tolerant en bo
vendien floreerde er de textiel- en
lakenindustrie.
Ook in Sédan in Frankrijk had
den de meeste Chaudrons zich
met werkzaamheden in die bran
che beziggehouden, zij het dat het
daar wel iets anders was georga
niseerd dan in Leiden. In hun ge
boorteplaats werkten de Chaud
rons in zeer grote fabrieken, ook
naar begrippen van deze tijd. In
grote hallen werden alle werk
zaamheden aan de laken^ ver
richt. In Leiden daarentegen
werd heel wat afgesleept alvorens
het laken gereed was. Op tal van
adressen werd telkens een andere
handeling verricht: vollen, ver
ven, droogscheren, e.d.
Droogscheerder
De eerste uit de Leidse stamreeks
van de familie was Jean Chodron.
Hij trouwde in 1705 in de Pieters
kerk met Catharine Bary, gebo
ren in Douay (Frankrijk). Ondui
delijk is wanneer hij zich precies
in Leiden vestigde. Hij was van
beroep droogscheerder, een zwa
re baan waarbij met soms wel
twintig kilo zware scharen de los
se draden van het dure Leidse la
ken moesten worden afgeknipt.
Voor het werken met de schaar
waren in de regel twee mensen
nodig: de een trok het apparaat
over het laken, de andere knipte.
Zijn zoon en stamhouder Pierre
Chaudron, geboren in 1715, was
eveneens droogscheerder. Hij
trouwde in 1735 met Maria van
Plaate. Over hem en zijn zoon Da
niel Chaudron (geboren 1736) is
niet veel bekend. Ook deze Daniel
trad in het beroep van zijn vader
en werd dus drooogscheerder.
Diens zoon, naar hem ver
noemd en geboren in 1767, was
ook nog droogscheerder, maar
werd later 'boodschaploper'. Mo
gelijk heeft hij ook nog in de han
del gezeten. Dat zou kunnen wor
den geconcludeerd uit het feit dat
hij na de ramp met het kruitschip
op 12 januari 1807 een uitkering
van bijna 80 gulden kreeg als ver
goeding voor geleden schade. Ge
zien de 'geringe' hoogte van het
bedrag is het onwaarschijnlijk
dat het om een huis ging, dat door
de ontploffing van het kruitschip
was weggeblazen. Waarschijnlijk
ging het om handelswaar die tij
dens de geweldige explosie is ver
nield. Overigens kwamen bij die
ramp, op de plaats van het Vaij
der Werfpark, 151 Leidenaars om
het leven.
Deze Daniel (de tweede dus)
trouwde in 1790 met Cornelia
Kuijters. Uit dat huwelijk werd
Droogscheerders aan het werk met grote scharen waarmee de losse
draden van het dure Leidse laken werden geknipt. De afbeelding is cir-
i Vliet, leerling van Rembrandt in
stamhouder Pieter geboren
(1792), die aan de kost kwam als
kleermaker en later - net als zijn
vader - 'boodschaploper' werd.
Uit zijn huwelijk in 1812 met San-
drina Slegtenhorst werd stam
houder Paulus Chaudron (1820)
geboren.
Erades, die hij huwde in 1843. Zij
overleed zes jaar later. Uit dat hu
welijk werden vier kinderen ge
boren, die evenwel allen binnen
anderhalf jaar na hun geboorte
overleden. Kinderloos hertrouw
de hij in 1851 met Johanna Maria
van Hooidonk die hem zes kinde
ren schonk van wie er overigens
ook weer twee stierven voordat
zij twee jaar werden.
Op 17 april 1855 werd uit dat hu
welijk stamhouder geboren, op
nieuw Paulus genaamd. Hij was
aanvankelijk postbode, later
vrachtrijder. Hij overleed in 1925.
Uit zijn huwelijk (in 1883) met He
lena Kret werden 8 kinderen ge
boren, onder wie Bartholomeus
(1885). Die was van zijn vak rij
tuigschilder. Het gezin 'zwierf
nogal door de stad, woonde op
veel verschillende adressen,
waarschijnlijk geplaagd door de
economische crisis van de jaren
twintig en dertig. Bartholemeus
Chaudron overleed in 1977. Uit
zijn huwelijk met Cornelia Ver
vers (1911) werden 9 kinderen ge
boren.
Vele families Chaudron zijn
sinds ongeveer 1880 weer wegge
trokken uit Leiden. Zij gingen
vooral naar Den Haag en Rotter
dam waar meer werkgelegenheid
was. De Sleutelstad zelf pikte
eind vorige eeuw wel iets mee van
de economische opbloei, maar
barstte aan alle kanten uit haar
voegen. Alle activiteiten hadden
plaats binnen de singels. Daar
buiten behoorde de grond toe aan
andere gemeenten. Vandaar dat
er weinig ruimte was voor het op
zetten en uitbreiden van indus
trie.
In 1896 had de eerste annexatie
plaats. Leiden kreeg er - ten koste
van Zoeterwoude, Leiderdorp en
Oegstgeest - flinke stukken grond
bij, onder meer de plek waar
thans het NS-station staat. Voorts
nabij het Pesthuis, een deel van
Roomburg, een gedeelte aan de
Lage Rijndijk en een deel van de
huidige Kooi.
In korte tijd werden die gebie
den volgebouwd, zodat in 1920
opnieuw grond moest worden 'in
gepikt' van nabuurgemeenten.
Leiden kreeg Zuid-West er bij,
evenals de Mors en het 'nieuwe'
deel van de Kooi (Sumatrastraat
en omgeving). In 1966 had de
laatste uitbreiding van het stads
gebied plaats: Stevenshof, Me-
renwijk, Cronesteijn (polderpark)
en Meerburg. Anno 1990 barst
Leiden opnieuw uit zijn voegen.
(Gegevens voor dit verhaal zijn ont
leend aan gesprekken met P.J.M. de
Baar, medewerker van het Gemeen
te-archief).
De langere termijn die de ge
meente heeft gekregen, is een direct
gevolg van het verzoek van de
SOOL om een machtiging. Volgens
CDA-wethouder Walenkamp, die
het uitstel gisteravond bekend
maakte tijdens de commissie eco
nomische zaken, is het normaal dat
aanvragers drie maanden de gele
genheid krijgen om aan de eisen
voor een machtiging te voldoen.
SOOL is pas onlangs met de aan
vraag gekomen, nadat was geble
ken dat Omroep Rijnland en Free
wave niet tot een overeenkomst
konden komen over het gebruik
van de machtiging. SOOL, opge
richt door een Rijnland-medewer
ker, vroeg daarop de machtiging
aan met de bedoeling deze weer te
verdelen onder de andere omroe
pen. De aanvraag van de stichting
voldoet echter niet geheel aan de ei
sen die het commissariaat stelt. De
komende drie maanden krijgt
SOOL de gelegenheid een en ander
in orde te brengen. Wat er precies
schort aan de aanvraag, deelt het
commissariaat de stichting binnen
kort in een brief mee.
Walenkamp was tevreden met het
uitstel. "Daarmee is iets meer speel
ruimte gekregen. De tijd was eigen
lijk op omdat de gemeente eind mei
had moeten adviseren over de re
presentativiteit", aldus Walen
kamp. De wethouder wil de komen
de maanden gebruiken om met de
lokale omroepen te overleggen over
de toekomst.
ADVERTENTIE
Mercedes-Benz bedrijfs-
en personenwagens,
contract hire en leasing.
LSL, Rijnsburgerweg 103a,
Rijnsburg. Tel.: 01718-32511
STAD LEIDEN STAD LEIDEN STAD LEIDEN STAD LEIDEN STAD LEIDEN STAD LEIDEN STAD LEIDEN
