Klachtencommissie stuurt
Duracell-konijntjes 't bos in
--3 DAGEN
WARNECKE MODE fff „persoonlijkeZAAK
Gebruiksaanwijzingen kleurentv's
met teletekst niet erg duidelijk
Cafetaria's
krijgen
kwaliteits
keurmerk
Bcf-blusser
wordt verboden
De zomer staat voor de deur. Daarom
verkopen we restanten van de
voorjaarscollectie voor prijzen waar u
van staat te kijken.
U kunt er niet snel genoeg bij zijn, want
Zoveel kwaliteit voor zulke prijzen is
uniek en op op.
Samenstelling Raymond Peil
Particulieren melden vaker overtredingen reclamecode
Regelmatig verdwijnen
reclamespotjes geruisloos van
radio en televisie en
advertenties uit bladen,
omdat de reclame is
veroordeeld door de Reclame
Code Commissie. Iedere
particulier kan gratis en ieder
bedrijf tegen betaling van 500
gulden, een klacht indienen
bij deze Commissie. In het
afgelopen jaar behandelde de
Commissie 398 klachten,
waarvan ruim 50 procent
gegrond bleek te zijn.
Zo komen in het Ster-blok al ruim
drie maanden de trommelende
speelgoedkonijnen niet meer voor.
In dit reclamespotje hielden deze
konijnen één voor één op met trom
melen tot er nog eentje overbleef:
het konijn 'gevuld' met een Dura-
cell batterij. Een man uit Maasber
gen diende een klacht in tegen deze
spot. De Commissie veroordeelde
daarop deze commercial. Met als ge
volg dat de adverteerder de reclame
van de buis moest halen, omdat de
tekst "Duracell gaat tot vijf maal
langer mee dan gewone batterijen"
misleidend is.
"De gemiddelde consument weet
niet dat de levensduur van gewone
batterijen, de zogeheten zinkkool-
stof batterijen, so wie so veel korter
is dan de levensduur van alkaline
batterijen. En Duracell is een alkali
ne batterij en om die met gewone
batterijen te vergelijken, is appels
met peren 'vergelijken en dus mis
leidend. De adverteerder erkent dat
zelf ook", legt P. Ancion-Kors, di
recteur van de Stichting Reclame
Code uit.
Afmaken
De Stichting Reclame Code werd in
1964 opgericht. Alle groepen die
met reclame te maken hadden, ad
verteerders, reclamemakers, media
en consumentenorganisaties, beslo
ten gezamenlijk dat het beter was
regels te maken. De organisaties
zijn niet alleen de oprichters, maar
ook de financiers van de Stichting.
"Voor de makers was en is het een
rustgevend idee dat er regels zijn
waar ook hun concurrent zich aan
moet houden", aldus Ancion.
"Dit voorkomt dat we in Neder
land vervallen in de aantijgingen
van de ene wasmiddelenfabrikant
tegen de andere die dagelijks op de
Amerikaanse tv verschijnen. Daar
maken fabrikanten herhaaldelijk
hun concurrenten af die ze met
de produkten ook nog laten zien",
vervolgt zij.
Het is niet zo dat de organisaties
de koppen pas bij elkaar staken, na
dat er al excessen hadden plaatsge
vonden. De branches voelden en
voelen zelf vrij redelijk aan dat er re
gels nodig zijn. Zo bestaan er naast
de basisregels - waarin onder meer
is vastgelegd dat een reclamebood
schap niet in strijd mag zijn met de
wet en waarheid, noch discrimine
rend en misleidend - bijzondere ge
dragsregels voor reclame voor alco
hol, tabak, geneesmiddelen, postor
derbedrijven, dieetprodukten en
zoetwaren. Deze regels zijn aange
dragen door de branche-organisa
ties zelf.
"Overigens zou de overheid in
grijpen, wanneer de branche-orga
nisaties dat niet zouden doen. Het is
daarom handiger en beter de zaken
in eigen handen te houden. Tot nu
toe heeft de overheid nog nooit in
gegrepen, maar misschien komt
daar verandering in zodra de gren
zen in 1992 opengaan. Op EG-ni-
veau gaan namelijk stemmen op ta
baksreclame helemaal te verbieden
en dat gaat de Nederlandse tabaks
industrie te ver", vertelt Ancion.
Adviseren
of afkeuren. Bedrijven kunnen
geen advies inwinnen over 'tot hoe
ver ze kunnen gaan'. "Wij beoorde
len of veroordelen reclamebood
schappen anders rijden we onszelf
in de wielen. Maar er zijn genoeg ad
vocaten gespecialiseerd op dit ge
bied en zij kunnen reclamemakers
adviseren", vindt Ancion.
Wanneer een bedrijf of een parti
culier een klacht indient, duurt het
twee tot drie maanden voor de zaak
is afgehandeld. Soms vorig jaar
waren dat er 80 van de 465 neemt
de Commissie de klachten niet in
behandeling. De voorzitter van de
Commissie kan een klacht weige
ren wanneer hij vindt dat deze van
te weinig belang is of wanneer hij de
klacht op het eerste gezicht onge
grond acht.
De commercial verdwijnt onmid
dellijk als de Commissie de klacht
wel gegrond acht en de adverteer
der niet in beroep gaat. Hierover
zijn afspraken gemaakt met de Ster
en Veronique. Gedrukte reclame
moet op straffe van een geldboete
worden geweigerd door de media.
Gratis
Voor bedrijven en particulieren die
zich ergeren aan een reclamebood
schap en goed kunnen beargumen
teren waarom deze boodschap niet
door de beugel kan, heeft het dus
zin hiertegen een klacht in te die
nen. Dat bedrijven een klacht indie
nen is niet zo gek. Vaak speelt con
currentie hierin een rol. "Maar om
dat particulieren gratis een klacht
kunnen indienen, is de drempel
voor hen lager", zegt Ancion.
Er zijn natuurlijk genoeg voor
beelden van klachten die de Com
missie als ongegrond heeft bestem
peld. Een mevrouw uit Uden dien
de begin dit jaar een klacht in tegen
het spotje van Choq, chocolade
melk. Het gaat hier om het spotje
waarin een jongen, aangekleed als
een volwassen yuppie, via zijn ant
woordapparaat hoort dat zijn vrien
dinnetje er vandoor is. Hij realiseert
zich dat zij alle Choq heeft meege
nomen. Terneergeslagen gaat hij op
zoek naar nog aanwezige Choq die
hij uiteindelijk in een kluis achter
een schilderij vindt. Hij begint te la
chen en schenkt genietend een glas
cholademelk in. De klaagster vindt
dat in de reclameboodschap over de
gevoelens die optreden wanneer ie
mand uit je leven verdwijnt, wordt
heengewalst.
"De Commissie achtte de klacht
ongegrond, omdat deze recla
mespot niet in strijd is met de basis
regels. Je moet denk ik ook een on
derscheid kunnen maken tussen
iets wat grappig is bedoeld en iets
wat serieus is bedoeld. Hier is het
volgens mij heel duidelijk dat het
om een geintje gaat".
Milieu
Volgens Ancion is het aantal klach
ten de afgelopen vijfjaar niet opval
lend gestegen. "Wel verandert de
Alle lege batterijen zijn klein chemisch afval. Maar verder is de ene batte
rij de andere niet, zoals Duracell verzuimde te vermelden in zijn tromme
lende-konijntjes-reclame
aard van de klachten. We krijgen te- 'milieuvriendelijk' en 'minder
genwoordig met steeds meer zaken milieu belastend' een steeds be
te maken waarin het milieu een rol langrijkere rol gaan spelen in de re-
speelt. In 1988 deed de Commissie clame, komt er zo snel mogelijk
nog maar vier uitspraken waarin naast de bestaande codes zoals de
het milieu aan de orde kwam, in alcohol- en tabakscode een milieu-
1989 waren dat er al achttien". code. De verwachting is dat deze co-
Omdat het milieu en kreten als de er voor het einde van het jaar is.
Gebruiksaanwijzingen van kleu
rentelevisies met teletekst schieten
vrijwel alle tekort. Zij zijn vaak niet
logisch en overzichtelijk, belangrij
ke informatie als waarschuwingen
of voorzorgsmaatregelen ontbreekt
en in een aantal gevallen is er even
min een lijst met storingen of voor
schriften voor onderhoud inge
voegd. Veel gebruiksaanwijzingen
zijn in een krom en kreupel, Engels-
achtig Nederlands opgesteld.
Er zijn nogal wat gebruiksaanwij
zingen die een weinig duidelijke
handleiding bieden en meer roman
tische en/of impressionistische be
schrijvingen van het genot van tele
visiekijken. Een goede uitleg van
technische eigenschappen en we
tenwaardigheden ontbreekt vaak.
Sommige gebruiksaanwijzingen
wekken de indruk meer als typogra
fisch meesterwerk te zijn bedoeld of
vertonen een merkwaardig samen
raapsel van tekst en afbeeldingen.
De conclusie dat gebruiksaanwij
zingen van ktv's met teletekst vaak
niet bieden wat zij wel zouden moe
ten bieden een duidelijke en be
grijpelijke uitleg van het bijbeho
rende apparaat laat zich simnpel
trekken uit het juryrapport van de
Studiekring voor technische Infor
matie en Communicatie (STIC).
STIC beoordeelde 31 gebruiksaan
wijzingen van 26 bedrijven en
kwam tot het oordeel dat er geen
een de eerste prijs 'met lof verdien
de.
De ingezonden gebruiksaanwij
zingen werden op vier punten be
oordeeld: alleerst of de fabrikant
met zijn verhaal goed inspeelt op de
volgorde van de handelingen die de
consument aan zijn toestel moet
verrichten. Zo heeft het weinig zin
eerst uit te leggen hoe men een zen
der opzoekt voordat is aangegeven
hoe het toestel op de antenne moet
worden aangesloten.
Het taalgebruik is tevens onder
de loupe gelegd. Veel fabrikanten
wekken de indruk ernstig te bezui
nigen op de vertaalafdeling voof ge
bruiksaanwijzingen. Een praktijk
voorbeeld gaf ing. A. J. van der Kolk
van de Consumentenbond bij de
uitreiking van de prijs: '(13) koptele-
foonkrik (minijack). Gebruik er om
met een koptelefoon te luisteren. Wa
neer een koptelefoon verbind
woordt, zal de spreker gehuppeld
woorden. Regel de volume met de vo-
lumne regelaar', zo citeerde hij de
handleiding van een kleine tv. "Dat
is geen Nederlands, maar dat van
een Oosterling die de Engels taal
woord voor woord met een woor
denboek vertaald heeft".
Speciaal is ook gelet op onduide
lijke of verwarrende vertalingen.
Voorts werden de (grafische) over
zichtelijkheid van de handleiding
en de vermelding van technische
specificaties mede beoordeeld.
De Jan Veeringprijs 1990 die de
jury had te vergeven werd uitge
reikt aan Sony voor de gebruiksaan
wijzing van de Trinitron KV-FX 29
TD. De STIC reikt deze prijs, ver
noemd naar de oprichter van het
Genootschap Onze Taal, jaarlijks
uit voor de beste gebruiksaanwij
zing bij een technisch produkt. De
prijs is in samenwerking met de
Consumentenbond en financiële
steun van het ministerie van econo
mische zaken in het leven geroepen.
De jury sprak overigens de wens
uit dat 'het maken van gebruiksaan
wijzingen niet langer een sluitpost
blijft op de begroting, en de prijs
mag bijdragen aan een verbetering
van consumentenvoorlichting,
waarbij de consument daadwerke
lijk centraal staat'. De STIC heeft
namelijk als doelstelling communi
catie door kennis en ervaring daar
over uit te wisselen en wil tot een
standaard voor Nederlandse ge
bruiksaanwijzingen komen.
Vanaf vorige week hebben 56 cafe
taria's de nieuwe beschermde naam
'kwalitariar\ Het betreft hier een ini
tiatief van de sectie IJsfrica van de
ondernemersorganisatie Horeca
Nederland.
Met dit nieuwe kwaliteitskeur
merk voor cafetaria's hopen de on
dernemers iets te doen aan het vol
gens hen vaak te negatieve imago
van hun branche. Voor het predi
kaat 'kwalitaria' komen alleen die
cafetaria's in aanmerking die vol
doen aan een aantal volgens de sec
tie IJsfrica 'strenge' eisen op het ge
bied van vakbekwaamheid, hygië
ne en produktassortiment.
Zo zullen de kwalitaria's tenmin
ste drie keer per jaar onaangekon
digd worden gecontroleerd op hygi
ëne, is voor het exploiteren van een
kwalitaria minimaal het officiële di
ploma Snackspecialist vereist en
moet de uitbater van een kwalitaria
bovendien zes of meer kwaliteits-
produkten in de aanbieding heb
ben. Ook zal een kwalitaria moeten
voldoen aan de landelijk vastgestel
de normen ten aanzien van gewicht
en samenstelling van produkten als
frites, frikadel, loempia en huzaren
salade.
De regeling wordt uitgevoerd
door de speciaal opgerichte Stich
ting Erkende Cafetaria's (SEC).
Daar kunnen snackbarhouders een
zogenaamde kwalitaria-keuring
aanvragen. Komen zij in aanmer
king voor het keurmerk, dat duide
lijk zichtbaar in de snackbar kan
worden aangebracht, dan moeten
zij bovendien 2500 gulden per jaar
betalen. Dat geld wordt mede ge
bruikt voor gezamenlijke promotie
activiteiten.
Het ministerie van milieu gaat op
korte termijn brandblussers met
het gas bef (broom-chloorfluormet-
haan) als blusmiddel verbieden. Ha-
lonen als bef zijn slecht voor de
ozonlaag rond de aarde. Bovendien
zijn er goede vervangers beschik
baar voor het gebruik bef als blus
middel.
Op de verpakking van de brand
blusser moet vermeld staan of er bef
in zit. De Consumentenbond raadt
aan mensen die een bcf-blusser
hebben om te proberen deze in te
ruilen. Lukt dat niet dan verdient
inleveren bij een gemeentelijk de
pot voor chemisch afval.
Mode-Braderie
Breestraat 151, Leiden
