Geen akkoord over joodse emigranten Ontslag hoofd BVD België Top helpt impopulaire Gorbatsjov niet uit problemen Italianen stemmen, cloor weg te blijventegen jachtverbod i«#8Ba!ïï!ï icisssfi I s I u f Ruim miljoen Iraniërs herdenken dood Khomeini Gorbatsjov legt het aan met Z-Korea DINSDAG 5 JUNI 1990 BUITENLAND PAGINA 5 Gorbatsjov dreigt Israël met stop op visa WASHINGTON/TEL AVIV (GPD/AP/AFP) - De presidenten Gorbatsjov en Bush hebben tijdens hun top in Washington geen overeenstemming bereikt over de joodse emigratie vanuit de Sovjetunie naar Israël. Gorbatsjov heeft tijdens de top slechts vage toezeggingen gedaan over het van kracht worden van nieuwe en liberalere emigratiewetgeving voor Sovjetjoden. Bush ging niet in op suggesties om meer joodse emigranten toestemming te geven zich in de VS te vestigen. ROME - De Italiaanse kiezers heb ben dit weekeinde - door massaal weg te blijven - een reeks voorstel len verworpen die een verscherping van de milieuwetgeving tot gevolg zei een woordvoerder van de zou hebben gehad. Minder dan 43,5 milieuorganisaties, terwijl hij zich- procent van de Italiaanse kiezers zelf demonstratief een rouwband gaf gehoor aan de oproep zijn stem ombond, uit te brengen over de vraag of Italië een strengere jachtwet moet krij- De milieuorganisaties zijn woe- gen, en of men beperking wenst van dend over het feit dat hun tegen- het gebruik van onkruidverdel- standers "het niet hebben aange- gingsmiddelen in de landbouw. durfd om een eerlijke volksraadple ging te houden", waarbij voor- en De Italiaanse grondwet bepaalt tegenstanders van de jacht en het dat, wanneer meer dan 50 procent pesticidegebruik "zich in de stern- van de kiezers bij een algemene bus en op argumenten hadden kun- volksstemming thuis blijft, het hele nen meten", referendum nietig wordt verklaard. waarschijnlijk op een nederlaag uit gelopen. Uit opiniepeilingen bleek dat een grote meerderheid van de Italianen het niet eens is met de wrede prak tijken van de Italiaanse jagers, en strengere reglementering zers officieel opgeroepen om niet naar de stembus te gaan, en het refe rendum over de jacht en de verdel gingsmiddelen op die manier 'on geldig' te maken. Volgens de milieuorganisaties getuigt deze houding van een gevaarlijke min achting van de democratie van de kant van een politieke partij, die het "grondwettelijk vastgelegde recht op een algemene volksstemming juist zou moeten garanderen". De Italiaanse Groene partij dien de jacht zou willen. Ook op het punt de gisteren talloze kamervragen in van het pesticidegebruik zouden de over 'onregelmatigheden' die zich meeste Italianen het, volgens de tijdens het referendum zouden heb- vooronderzoeken, met de milieube weging eens zijn geweest. Italië Gorbatsjov heeft Israël bovendien gewaarschuwd dat mogelijk geen uitreisvisa meer worden verstrekt als Israël de vestiging van Sovjet- immigranten in bezette gebieden niet onmogelijk maakt. "We zijn ge bombardeerd met kritiek van de Arabische landen", aldus Gorbatjs- ov zondag. Zijn dreigement kan ge volgen hebben voor de status van bevoorrecht handelspartner die president Bush Moskou wil toeken- Ook Bush liet zich kritisch uit over de Israëlische politiek. Tel Aviv ontkent een politiek van her- bevolking van de bezette Jordaan- oever en de Gazastrook met Sovjet immigranten. Maar de Israëlische regering weigert de vrijheid van huisvesting in te trekken voor de circa 2500 sovjet-joden die weke lijks in Israël aankomen. Israël en de joodse gemeenschap in Moskou reageerden gisteren ver ontwaardigd op het dreigement van Gorbatsjov. Minister Peretz van im migratiezaken nodigde de Sovjet leider meteen uit ter plekke te ko men vaststellen dat er slechts een paar honderd Sovjet-joden in de be zette gebieden wonen en niet tien duizenden, zoals de Arabische lan den suggereren. Het Kremlin heeft die uitnodiging van de hand gewe- Havik' Gorbatsjov president Oekraïne KIEV/MOSKOU (Rtr/DPA) - Na- dat meer dan 100 hervormingsge zinde afgevaardigden uit protest het parlement hadden verlaten, is gisteren de communistische 'havik' Vladimir Ivasjko gekozen tot presi dent van de Oekraïne. De 58-jarige Ivasjko, het hoofd van de commu nistische partij in de op één na grootste republiek in de Sovjetunie, is een beschermeling van Gor batsjov. Isvasjenko versloeg de door de onafhankelijkheidsbeweging Roech gesteunde kandidaat en bleef ook twee anderen, waaronder een functionaris van de communis tische partij, voor. "We erkennen de resultaten van deze verkiezingen niet, omdat we er niet aan hebben deelgenomen", zo luidde de reactie van de oppositie. Het Oekraïense parlement is ern stig verdeeld door de meningver- schillen tussen vooral west-Oekraï- eners die streven naar afscheiding van de Sovjetunie, en hardliners van het communistisch partijkader. De oppositie, die zich inzet voor de invoering van een democratisch be stuur, kondigde aan eventueel de zittingen van het parlement te boy cotten en een 'schaduwkabinet' te Shamir Israëls interim-premier Shamir is van plan komende week een nieu we regering aan het parlement, de Knesset, voor te stellen. Zoals het er nu uitziet steunt die coalitie op de Likoed-partij en enkele extreem rechtse - en orthodoxe partijen. Shamir zal naar eigen zeggen kun nen rekenen op een kleine parle- mentsmeerderheid van 61 tot 65 stemmen. Er is overigens nog steeds een kleine kans dat ook de Arbeiderspartij van Simon Peres in de coalitie wordt opgenomen. Voorzover nu bekend neemt de extreem-rechtse ex-minister van handel en industrie Ariel Sharon een hoge post in, de eveneens ex- treem-rechtse David Levy wordt waarschijnlijk minister van buiten landse zaken. Binnen Shamirs rechtse coalitie zal een meerderheid bestaan tegen de bemiddelings voorstellen van de Amerikaanse mi nister van buitenlandse zaken Ja mes Baker voor een Israëlisch-Pa- lestijnse dialoog. Israël heeft zondag de Palestijnse Bevrijdings Organisatie verant woordelijk gesteld voor de recente opleving van onrust in het Midden- Oosten. De verklaring kwam in re actie op een oproep van de Europe se Gemeenschap voor een interna tionale conferentie tijdens welke de basis zou moeten worden gelegd voor een vredesregeling. De EG noemde de situatie in de bezette ge bieden "onhoudbaar". Abul Abbas, leider van het Pales tijnse Bevrijdings Front (PLF) heeft zaterdag gezegd dat het PLF in de toekomst meer aanvallen op Israël onderneemt. In een interview in de Kuwaytse krant al-Watan zei Abbas dat de operatie het begin vormde van een nieuw offensief tegen Is raël. Abbas maakte zijn veront schuldigingen tegenover PLO-lei- der Yasser Arafat, omdat hij hem niet vantevoren had ingelicht over de operatie van woensdag, die re sulteerde in de dood van vier guer rillastrijders en de arrestatie anderen. Een delegatie van drie ontwape ningsdeskundigen van de Verenig de Naties bronnen in Jeruzalem zaterdag zondag een bezoek aan Israël heb ben gebracht om met hooggeplaats- Het is de eerste keer in de geschie denis van de Italiaanse Republiek dat zich iets dergelijks voordoet. In het hoofdkantoor van de Itali- te ambtenaren in het ministerie van aanse milieuorganisaties ging gis- buitenlandse zaken te praten over termiddag de vlag dan ook halfstok, de instelling van een kernwapen- "Niet wij, maar de Italiaanse demo- vrije zone in het Midden-Oosten. cratie heeft dit refendum verloren", Immers, de grote Italiaanse ja gers- en boerenorganisaties hebben het begin af aan de kiezers op- ben voorgedaan, waaronder de midatie van kiezers bij enkele stern- het meest lokalen, en het feit dat op veel plaat- ___oo__c.Italië kiesgerechtigden hun gen met giftige onkruidverdel- stembiljet voor het referndum niet geroepen niet i gingsmiddelen. De woede van de milieubeweging de 'boycot' van het referen- te gaan. Een 'gewone' campagne, waarbij ze de kiezers zouden heb ben opgeroepen om bij het referen dum 'nee' te zeggen tegen de voor stellen van de milieubeweging, was r de stembus dum, zoals ze het richt zich echter niet op de jagers en de boe renorganisaties. maar op de grote Christendemocratische partij. Ook de partij van premier Andreotti heeft in de afgelopen weken de kie- zouden hebben ontvangen. De reactie van de Christendemo cratische minister van Binnenland se Zaken op deze beschuldigingen luidde dat zich "dit soort episodes nu eenmaal kunnen voordoen bij el ke volksraadpleging waarbij miljoe- zijn betrokken". ■if Tientallen Iraniërs beklommen gisteren het mausoleum van ayatollah Khomeini, die zondag een jaar geleden overleed. (foto/ TEHERAN (AP) - Meer dan een mil- 12 joen rouwende mensen hebben gis teren de dood van ayatollah Ruhol- b.h Khomeini herdacht. Tientallen mensen klommen over de omhei volgens diplomatieke ning rond de tombe van Khomeini die onderdeel uitmaakt van een reusachtig monument in Behesht- Zahra op 16 km van Teheran. De gang hadden zich slechts De rouwende mensen riepen "Dood aan de Verenigde Staten" en "Dood aan Israel", terwijl ze zich op de borst sloegen, een bekend teken bij islamieten. Bij zonsop duizend mensen bij het graf van Kh- momeini verzameld. Drie uur later was de menigte echter al aange zwollen tot meer dan een miljoen zeiden functionarissen. Bewijzen voor banden tussen Rijkswacht en extreem-rechts Premier Margaret Thatcher heeft zondag een misschien door Iran paar aangereikte "olijftak" aangenomen en haar respect uitgesproken voor de islam. Thatcher gaf verder te kennen dat Groot-Brittannië graag de diplomatieke banden met Iran zal vernieuwen. Van onze correspondent Hans de Bruijn BRUSSEL - Het hoofd van de Bel- Buiten het parlementsge- gische staatsveiligheidsdienst, de bouw demonstreerden tienduizen- 58-jarige Albert Raes, heeft gisteren Daarin komen lijsten met namen voor van (ex-)rijkswachtofficieren, militairen en leden van de Belgi- beinvloeden. sche staatsveiligheidsdienst, die tot de extreem-rechtse groep zouden hebben behoord. tigd, maar zich ook tegen de groei ende nationalistische beweging i de republiek heeft gekeerd. Oorlogmisdadigers Het Britse Hogerhuis heeft vandaag met 207 tegen 74 stemmen een wets voorstel verworpen om de vervol ging van oorlogsmisdadigers moge lijk te maken. Daarmee is Groot- Brittannië de enige geallieerde uit de Tweede Wereldoorlog die geen vervolgingswet heeft voor oorlogs misdadigers. De Belgische BVD is de laatste tijd herhaaldelijk in opspraak geraakt v De justitie kwam de documenten daarvoor wordt Raes door velen °P spoor, na een huiszoeking bij verantwoordelijk geacht. Minister Wathelet van justitie heeft het ont slag aanvaard. Raes, die dertien jaar lang de baron Benoit de Bonvoisin, een be kend organisator en financier van uiterst-rechtse groepen. De precie- i banden tussen de Groep G e De premier ging in een telefo nische conversatie met de BBC evenwel niet zover dat zij de Iraanse eis inwilligde om het boek de "Dui velsverzen" van de Britse schrijver hoeverre de man in staat is geweest Salman Rushdie te veroordelen. Zij dat onderzoek te hinderen of te drong er in plaats daarvan bij mos lims op aan "niet te veel de nadruk te leggen" op het boek, dat door Vast staat ook dat de oud-rijks- veel moslim-gelovigen wordt erva- wachter Bouhouche tot de groep ren als heiligschennis, behoorde. Bouhouche zit nu gevan- Haar woorden vormden een reac- gen op verdenking enkele moorden tie op een bericht in de Sunday Ti- te hebben gepleegd. In zijn huis is enkele jaren geleden een compleet wapenarsenaal gevonden. Noodtoestand in Zuid-Afrika wordt opgeheven JOHANNESBURG (GPD/IPS) - De Zuidafrikaanse president Frederik de Klerk zal vrijwel zeker de vier jaar oude noodtoestand in zijn land volledig opheffen. Voor het einde de week moet hij beslissen over de verlenging van deze maatregel die in 1986 werd ingesteld om de op stand in de zwarte woonoorden de kop in te drukken en vervolgens een reeks sancties tegen het bewind ontketende. Volgens betrouwbare bronnen heeft De Klerk na rijp beraad met zijn kabinet besloten de noodtoe stand in zijp geheel op te heffen en niet, zoals aanvankelijk werd ver wacht, gedeeltelijk. De Klerk en zijn kabinet zouden er, aldus deze bronnen, op vertrouwen dat de re guliere veiligheidswetgeving onder de huidige omstandigheden af doende is om effectief op te treden tegen 'onruststokers', ook in de door een burgeroorlog geteisterde provincie Natal. ANC-leider Nelson Mandela is gisteren vertrokken voor een zes weken durende toemee die hem langs dertien landen in Europa, Amerika en Afrika zal voeren. Hij wordt ontvangen door de Ameri kaanse president Bush, diens Fran se collega Mitterrand, de Britse pre mier Thatcher en Paus Johannes Paulus II. Zijn belangrijkste taak is- het neutraliseren van de goodwill die De Klerk op zijn Europese trip, verleden maand, heeft verworven. Leiders van de Zuidafrikaanse Zulu-beweging Inkatha hebben hun aanhangers meerdere malen opgeroepen leden van rivaliserende zwarte groeperingen, zoals het Afri kaans Nationaal Congres (ANC) en het Verenigd Democratisch Front (UDF), om het leven te brengen. Te genstanders van Inkatha zeggen of ficiële aantekeningen en notulen te hebben bemachtigen van twee ver gaderingen waar is opgeroepen tot de "liquidatie" van jeugdige aan hangers van een van de concurre rende organisaties. IRA claimt aanslagen LONDEN - De IRA heeft de verant- ter tegen de islam veroordeelt. Dat woordelijkheid opgeëist voor de zou tevens de vrijlating van Britse aanslagen van vrijdag in het West gijzelaars in Libanon "vergemakke- duitse Dortmund en het Britse lijken", aldus Musavian volgens de Lichfield, waarbij twee Britse mili- Times. De Iraanse functionaris, di- tairen om het leven kwamen. Gerry recteur-generaal van het ministerie Adams, leider van de politieke arm van buitenlandse zaken, ontkende van de IRA Sinn Fein, noemde gis- evenwel later in Teheran tegenover teren de IRA-aanslag op twee persbureau Associated Press dat hij Australiërs in Roermond vorige mes dat de regering van Iran bereid zou zijn het doodvonnis tegen Rus hdie in te trekken en zich in te zet ten voor de vrijlating van Westerse gijzelaars in Libanon, als Groot- Brittannië respect zou uitspreken voor de islamitische godsdienst. Sayed Hussein Musavian, een ho ge Iraanse regeringsfunctionaris, zou in een interview met het blad hebben verklaard dat de betrekkin gen tussen Iran en Groot-Brittannië kunnen worden genormaliseerd wanneer de Britse minister van bui tenlandse zaken Douglas Hurd dui delijk zou maken dat Groot-Brittan- de islamieten respecteert en las- iets dergelijks had gezegd. week "onvergeeflijk". moord- Zestien onschuldige slacht offers vielen bij overvallen op su permarkten in 1985. Uit de documenten die zijn ge- SDP heft zich op De Britse Sociaal-Democratische Partij (SDP) heeft zich afgelopen weekeinde opgeheven na negen jaar lang vergeefs geprobeerd te 'Cellen' hebben een derde politieke kracht 'Staatsveiligheid' heeft geleid, blijft ,B,fnde van NÜvel zijn nog onduide in dienst van het ministerie maar "J*. De Bende pleegde van 1983 tol krijgt een andere functie. Hij is ruim 1985 vijftien overvallen en aansla- twintig jaar bij de geheime dienst werkzaam geweest in een leidingge vende functie. De Staatsveiligheid is eerder dit voorjaar onder vuur genomen door de speciale parlementaire commis sie, die een onderzoek instelde naar de bestrijding van het banditisme en terrorisme in België. De dienst zou daarbij hebben gefaald, ver keerde inlichtingen hebben ver strekt en medewerking hebben ge weigerd. Een Brusselse onder zoeksrechter beschuldigde vorig jaar de dienst ervan haar onderzoek naar extreem-rechtse organisaties in België te hebben tegengewerkt. De onthullingen vonden blijkt dat lid wacht hebben in België de roep om SAN FRANCISCO De Sovjetu- demilitarisering van het 16.000 man nie en Zuid-Korea, die nooit diplo- sterke korps weer doen opleven. De matieke banden hebben onderhou- regering wil de militaire rijkswacht den, werken aan verbetering van de weghalen bij defensie en onder- betrekkingen. Dat heeft president brengen bij justitie en binnenland- Gorbatsjov van de Sovjetunie ge- zaken. De rijkswacht is daar fel zegd na een historische ontmoeting Groep G een rijkswacht-recher cheur was die nauw betrokken was bij het onderzoek naar de Bende van Nijvel. De justitie gaat nu na in de op tegen. De regering hoopt zo e landen een gesprek met elkaar had- betreft, heeft Zuid-Korea veel meer den. Dat de banden niet meteen te bieden dan z'n noordelijke buur man. In de Zuidkoreaanse hoofdstad onderhoudt. Voor verklaarde een woordvoerder van Zuid-Korea de erf- het presidentiële paleis dat de eer ste stap is gezet naar normalisatie van de betrekkingen tussen Mos kou en Seoel. "Seoel is niet van plan betere controle te kunnen uitoefe nen op het korps, dat de laatste ja ren al herhaaldelijk in opspraak is geraakt. worden versterkt komt door de be trekkingen die de Sovjetunie met Noord-Korea Noord-Korea vijand. Gorbatsjov heeft grote belangen bij betere banden met Zuid-Korea, omdat het Noordkorea te isoleren; het de economisch meer succesvolle wenst ook dat niet Pyongyang e landen in Azië is, en de Sovjetunie vijand blijft. Zuidkorea wil dat Zuidkoreaanse investeringen goed Noordkorea ei zouden kunnen gebruiken. Wat dat dus een betekenis te worden naast de De Belgische justitie lijkt nu einde- Conservatieve Partij en de Labour j e)V1^erl in ^an<^en *e hebben s terugge- Filipijnen Het Hooggerechtshof in de Fili:- pijnen heeft bepaald dat de de betrokkenheid )rijkswachters bij extreem-rechtse 'cellen' binnen de Rijkswacht. Deze zouden in 1977 zijn opgericht om via bomaanslagen en gewapende over vallen het land te 'destabiliseren'. Mogelijk is er ook een verband tus- deze groepen en de 'Bende van klachten van rebellie en moord Nijvel', die verantwoordelijk is i ingediend tegen oppo sitieleider Juan Ponce Enrile en 20 anderen ongegrond zijn. aanklachten wai door de regering Corazon Aquino na de mislukte militaire coup vorig jaar decem ber. Bij die poging tot staatsgreep kwamen meer dan 100 het leven. tientallen overvallen en moorden, j Belangrijke aanwijzingen zijn ge vonden in een pak geheime docu- ingediend menten in de woning van een ge- president pensioneerde rijkswachtkolonel. Koning Olaf Koning Olaf V van Noorwegen is zaterdagavond getroffen door een beroerte en verkeert in kritieke toestand. De 86-jarige vorst is ge deeltelijk verlamd, 's Werelds oudste regerend monarch was dinsdag in een ziekenhuis opge- vanwege een lichte infec- i het pericardium (hartzak). MOSKOU - President Gorbatsjov is terug in Moskou en dat moet, na een kleine week Verenigde Staten, een koude douche voor hem zijn. Het is afgelopen met de juichende menig tes, de Gorby-vlaggetjes en de vlei ende toespraken. De Moskouse rea liteit is er een van politieke kongsi's, economische chaos en maatschap pelijke onrust. De staatstelevisie heeft de afgelo pen dagen weinig nagelaten om het imago van de Sovjet-leider op te vij zelen. De bevolking kon de presi dent zien temidden van juichende Amerikanen, aandachtig luisteren- de zakenlieden, en zelfs - een door braak - tijdens meer informele mo- COMMUNISTISCHE PARTIJ menten, zoals het ritje met presi- TURKIJE LEGAAL - Turkije heeft dent Bush in een golfcart in Camp sinds gisteren voor het eerst een David. wettige communistische partij. De Gorbatsjov heeft de bevolking na Verenigde Communistische Partij het bezoek aan de VS echter weinig van Turkije (VCPT) heeft hiermee meer te verkopen dan geloof in een "onherroepelijk een einde gemaakt betere toekomst. Het handelsver- aan 70 jaar illegaliteit", aldus partij- drag met de VS, als het al door het leider Nihat Sargin gisteren. Sargin tegenstribbelende Amerikaanse zei dat de historische ontwikkeling Congres komt, zal pas op langere in Europa heeft aangetoond dat "er termijn vruchten afwerpen. Datzelf- geen werkelijke democratie kan be- de geldt voor de principe-overeen- staan zonder communistische par- komsten die tijdens het bezoek wer- tijen". De partij was sinds 1919 ver- den afgesloten met Amerikaanse gi- boden. ganten als Chevron en IBM. Hoe unfair dat ook mag zijn voor een man die een maatschappij, na zeventig jaar knellende omarming van politieke terreur en econo misch wanbeleid, op het spoor van democratie en welvaart probeert te zetten: de toekomst wordt hem niet gegund, alleen het heden telt. Spe culaties over een sensationele poli tieke val van de perestrojka-kam pioen zijn tot in het Kremlin hoor baar. Gorbatsjov zelf, gewiekst poli ticus als hij is, sprak er in Washing ton openlijk over. "Dat hoort nu eenmaal bij perestrojka, dat is waar schijnlijk niet te voorkomen", mini maliseerde hij de politieke tegen stand in eigen land. De kans dat Gorbatsjov politiek zal bezwijken onder de enorme pro blemen die zijn hervormingen en glasnost aan de oppervlakte hebben gebracht, is echter niet gering. Voor het eerst heeft Gorbatsjov een op- positie'-tegenstander van formaat gekregen: Boris Jeltsin, president van de republiek Rusland. Jeltsin, populair en welbespraakt, heeft di rect na zijn verkiezing begin vorige week de kat de bel aangebonden. Hij sprak met de door Gorbatsjov verafschuwde Litouwse president Landsbergis, beloofde goede rela ties met de Baltische republieken, ontvouwde een kapitalistisch eco- Ook in de rest van het land kraait het oproer. Georgie heeft aangekon digd het nieuwe hervormingsplan van de regering-Ryzjkov niet te zul len uitvoeren. Moldavië heeft Litou wen als onafhankelijke republiek erkend. In de Oekraïne heeft het parlement zich voor onafhankelijk heid uitgesproken. En zelfs het ge zagsgetrouwe Wit-Rusland wenst niet toe te geven aan de vanuit Mos kou aangekondigde prijsverhogin gen. De komende dagen zal Gor batsjov alle zeilen moeten bijzetten om ongeschonden uit de strijd te komen. Hem wacht eerst de partij conferentie van de Russische Fede ratie, waar Jeltsin ongetwijfeld op een breuk met het vermaledijde centrum zal aansturen. Daarna in de Opperste Sovjet, de parlementaire kamer die permanent vergadert, de debatten over zijn reis naar de VS en de economische plannen van de regering. En tenslotte, begin juli, het partijcongres, het hoogste or gaan van de partij, waar de kans op uiteenvallen van Lenins voorhoede- organisatie niet gering is. Dat zou federatie aan. Maar de uitdaging is er. Gorbatsjov Gorbatsjov beroven van zijn voelt het en schroomde niet om machtsbasis, terwijl het belang van 'Weg met het centrum', is zijn leu- Jeltsin vanuit Washington, met pre- zijn presidentiële functie al op het ze. en in dat centrum zit Gorbatsjov. sident Bush aan zijn zijde, voor poli- spel staat vanwege de onafhanke- Of Jeltsin zal slagen is een tweede, tieke opportunist uit te maken. lijkheidsgolf in de Unie.

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Leidsch Dagblad | 1990 | | pagina 5