'Aparte baan vrachtwagens
in nieuw te bouwen tunnels'
BELANGRIJK STUK HISTORIE BLEEF ONBESTUDEERD
DE TIJD,
VAN TOEN
Psyche lang niet altijd oorzaak erectiestoornis
Horeca had goed pinksterweekeinde
DINSDAG 5 JUNI 1990
REGIO
PAGINA 13
Topambtenaar Verkeer en Waterstaat bij opening Oegstgeests bedrijf:
OEGSTGEEST - Nieuwe
tunnels moeten, waar moge
lijk, een aparte baan krijgen
voor vrachtwagens. Op die
manier kan de doorstroming
van het vrachtverkeer tij
dens de spits worden verbe
terd, zonder dat er op grote
schaal nieuwe wegen aange
legd moeten worden. Dit
verklaarde B. Westerduin,
directeur-generaal vervoer
van het ministerie van ver
keer en waterstaat, zaterdag
tijdens de opening van het
nieuwe pand van het Oegst-
geester transportbedrijf J.
van der Luyt Zn.
In een forum-discussie, die aan de
officiële opening vooraf ging, werd
Westerduin door K. Noordzij, direc
teur van de luchthaven Schiphol,
gevraagd waarom het rijk niet op
veel grotere schaal nieuwe wegen
aanlegt. Volgens Noordzij wordt
het milieu dan minder belast. "Een
vrachtwagen die in de file staat en
voortdurend moet optrekken, pro
duceert twee keer zo veel verontrei
niging dan een vrachtauto die nor
maal kan doorrijden", aldus de di
recteur van Schiphol. Een betere
doorvoer zou volgens Noordzij bo
vendien de concurrentiepositie van
de Nederlandse transporteurs ver
beteren.
Westerduin vond die redenering
te simpel. "Als er meer wegen zijn,
zullen er waarschijnlijk ook meer
personenwagens gaan rijden, waar
door het milieu per saldo zwaarder
wordt belast". Om het vrachtver
keer toch niet tekort te doen, be
kijkt het ministerie of bij
tunnels en bij uitbreiding van be
staande tunnels aparte buizen voor
vrachtwagen kunnen worden inge
richt. Die zouden ook gebruikt kun
nen worden door carpoolers en het
openbaar vervoer.
L»at op rijkswegen dergelijke rij
stroken komen, lijkt Westerduin
onwaarschijnlijk. "Het probleem
van dergelijke banen is dat de wa
gens er op een gegeven moment ook
weer af moeten. Dat betekent datje
voortdurend aftakkingen moet ma
ken. Of dat overal mogelijk is, is
maar zeer de vraag", aldus Wester
duin na afloop van het forum.
Directeur Noordzij van Schiphol
legde de transporteurs tijdens de fo
rum-discussie het idee voor om ge
zamenlijk een 'spoorboekje' te ma
ken voor verladers. "De Nederland
se vervoersbedrijven zijn soms wat
te bescheiden. Ze hebben 37 pro
cent van de markt in Europa in han
den, terwijl dat op grond van het
oruto nationaal produkt eigenlijk
maar 7 procent zou moeten zijn. Als
de bedrijven nu gezamenlijk op
trekken en het luchttransport dui
delijk maken welke mogelijkheden
ze samen te bieden hebben, dan kan
de concurrentiepositie met het bui
tenland verder worden verstevigd".
Burgemeester Scheenstra van
Oegstgeest opende het pand van
Van der Luyt officieel. Het bedrijf
had hem naar het gebouw laten ver
voeren in een authentieke post
koets, een verwijzing naar het verle
den van de transporteur, die in 1907
met dergelijke wagens in Oegst
geest begon. Tijdens de opening
overhandigde directeur Van der
Luyt een video-recorder, een video
camera en toebehoren aan de Stich
ting Maatschappelijke Dienstverle
ning Duin- en Bollenstreek. Deze
spullen waren betaald uit onder
meer de bijdragen die genodigden
in plaats van cadeaus op een girore
kening konden storten.
Opmerkelijke resultaten onderzoek AZL
LEIDEN Slechts twintig procent
van erectiestoornissen wordt ver
oorzaakt door een psychische fac
tor. Dat aantal ligt behoorlijk lager
dan altijd is aangenomen. Aldus
meldt Cicero, het blad van het Aca
demisch Ziekenhuis Leiden.
In het Leidse ziekenhuis hebben
de urologen dr. A. Lycklama a Nije-
holt en drs. W. Meinhardt onder
zoek gedaan onder ruim 450 patiën
ten die de afgelopen vijf jaar bij hen
kwamen wegens problemen met
erecties. De urologen noemen het
opvallend dat het probleem be
spreekbaar is geworden: steeds
meer mannen durven naar de arts te
stappen. Nu het taboe van erectie
problemen lijkt te zijn doorbroken,
komen er ook veel meer bejaarde
mannen naar de specialist.
Uit literatuur blijkt dat het ver
mogen bij het ouder worden wel
minder wordt, maar het kan best
om een te herstellen oorzaak gaan.
Vermoedelijk heeft tien tot twintig
procent van de mannen van acht
tien jaar en ouder - soms - last van
erectiestoornissen. Nu er steeds
meer bekend wordt over de oorza
ken, blijkt dat slechts twintig pro
cent van de gevallen komt door een
psychische oorzaak.
Vaak blijkt dit al tijdens het door
nemen van de 'medische geschiede
nis' van de patiënt: als er bij voor
beeld sprake is van medicijnge
bruik of bepaalde ziektes. Is er wel
een psychische oorzaak, dan gaat de
patiënt naar de psychiater of
seksuoloog.
JAVAANS-SURINAAMSE CUL
TUUR In het faciliteitengebouw
van de Leidse universiteit aan de
Cleveringaplaats wordt met een se
rie lezingen aandacht geschonken
aan 'Honderd jaar Javaans-Suri
naamse cultuur, 1890-1990'. Het In
stituut ter Bevordering van de Suri-
namistiek, het Koninklijk Instituut
voor Taal-, Land- en Volkenkunde
en de Stuurgroep Javanen in Ne
derland zijn de organisatoren.
Lichamelijke oorzaken kunnen
storingen in de zenuwbanen zijn of
problemen met de bloedaan- en af
voer. Het Leidse ziekenhuis werkt
met een aantal behandelingen. Zo is
er de injectie met het middel papa
verine waardoor normaal gespro
ken een erectie moet ontstaan. Op
de afdeling urologie loopt nu een
landelijk onderzoek naar de werk
zaamheid van een combinatie van
verschillende middelen, die minder
bijwerkingen heeft. Sommige men
sen ervaren de injectie als belas
tend, de erectie houdt vaak uren
lang aan en er kunnen littekens op
de penis ontstaan.
Een andere methode is het weg
nemen van aderen waardoor het
bloed te vroeg weglekt, zodat de
erectie maar kort duurt. Dit werkt
slechts een half jaar, zodat nu wordt
geprobeerd een ballonnetje als
blokkade in de ader aan te brengen.
kaart, al kwamen op het IJsselmeer e
Lauwersmeer enkelen door de
(foto Dick Hogewoning)
Vervolg van pagina 1
NOORDWIJK/REGIO - Ondanks
het niet bepaald fraaie weer, kun
nen de kustplaatsen Ndbrdwijk en
Katwijk terugzien op een geslaagd
pinksterweekeinde. Vrijwel alle ho
tels, pensions en campings waren
volledig bezet. Een deel van de toe
risten besloot gistermorgen vroeg al
de reis naar huis te aanvaarden,
waardoor er - althans in deze omge
ving - van files als gevolg van een
massale uittocht geen sprake is ge
weest.
Volgens de rijkspolitie is het op
de snelwegen in deze regio en de lo
kale kustwegen niet drukker ge
weest dan in een normaal weekein
de.
Hoewel het gisteren af en toe flink
woei, heeft de rijkspolitie 'te water
niet hoeven uitrukken om mensen
op de Kagerplassen en het Braasse-
mermeer uit noodsituaties te halen.
De politieboot heeft wel op zater
dag, toen er nog nauwelijks wind
stond, een schipper die met een
klein zeilbootje was gekapseisd, ge
holpen.
Op het IJsselmeer, het Lauwers
meer en de randmeren zijn wèl tien
tallen surfers en kleine jachtjes in
de problemen geraakt. Volgens de
woordvoerder hebben tal van wa
tersporters zich vergist in de kracht
van de wind. Het overgrote deel van
de noodoproepen en hulpvragen
betrof omgeslagen surfers, gekap
seisde catamarans en met motor
problemen kampende jachten. Een
keer heeft een vliegtuig van de
rijkspoklitie deelgenomen aan een
zoekactie.
Het wat druilerige weer heeft mu
sea en attractieparken in de kaart
gespeeld. Toppers waren de Efte-
ling met 60:000 bezoekers en het
Van Gogh Museum met 25.400 man.
Illegaal
Voor veel Duitse toeristen pakte
een weekeindje Zeeland anders uit
dan zij hadden verwacht. Omdat er
geen plaats op de campings zou zijn,
werd er op grote schaal illegaal ge
kampeerd op het strand en langs de
wegen. Het NBT ontkent dat de
campings allemaal vol zouden zijn.
Volgens het Nationaal Bureau Toe
risme is het illegaal kamperen in de
hand gewerkt doordat de politie
vooraf zou hebben verklaard niet te
gen illegaal kamperen op te treden.
De Zeeuwse politie dit zo naar bui
ten gebracht te hebben.
Het op grote schaal wild kampe
ren is volgens de VW slecht voor
het imago van het toerisme in Zee
land. "Dit klemt temeer daar 75 pro
cent van de illegale kampeerders
van Duitse herkomst is* Illegale
kampeerders besteden weinig ter
wijl wel van duur aangelegde voor
zieningen gebruik wordt gemaakt".
Volgens de VW hadden met enige
goede wil tijdens het pinksterweek
einde alle illegale kampeerders op
kampeer- en overloopterreinen en
minicampings kunnen worden on
dergebracht.
Zeeland kende in het afgelopen
weekeinde volgens Muller honder
den, zo niet meer dan duizend ille
gale kampeerders. Enkele tiental
len hiervan zijn volgens de meldka
mer van de rijkspolitie in Middel
burg bekeurd. Op veel plaatsen is
volgens de rijkspolitie een 'giganti
sche puinhoop' achtergelaten van
ondermeer blikjes en ander huis
houdelijk afval tot de inhoud van
chemische toiletten.
BERLIJN Nederland staat bij
de Oostduitsers op de vijfde
plaats van de lijst van favoriete
bestemmingen voor korte va
kanties. Van de niet-socialisti-
sche landen is de Bondsrepu
bliek het meest in trek, gevolgd
door Frankrijk, Oostenrijk en
de Scandinavische landen. Dat
blijkt uit een onderzoek van de
universiteit in Berlijn, de Ber-
lijnse beursorganisatie en het
dagblad 'Berliner Morgenpost'.
Ongeveer 50.000 Oostduitsers
Ons land populair
bij Oostduitsers
voor vakantietrip
verklaarden vaste plannen te
hebben om dit jaar een vakan
tiereis naar Nederland te zullen
maken. Van hen zullen 39.000
een of meerdere korte vakan
ties hier spenderen. Bijna de
helft komt met de auto, 38 pro
cent neemt de trein.
Van de Oostduitse bezoekers
logeert 70 procent bij kennissen
of familie. Nog geen twee pro
cent boekt een overnachting in
een hotel. De overgrote meer
derheid (88 procent) van de
Oostduitse toeristen regelt de
reis zonder tussenkomst van
een reisbureau.
Wat de langere vakanties be
treft is Nederland aanzienlijk
minder populair. Ons land staat
op de tiende plaats op de lijst
van favoriete bestemmingen.
De gemeente Rijnsburg heeft
kortgeleden een grote kans laten
liggen. Want ondanks het feit dat
bij graafwerkzaamheden voor
nieuwbouw op een terrein aan de
Hofstraat en de Kerkstraat van
een middeleeuwse abdij afkom
stig muurwerk van tufsteen en
kloostermoppen zijn gevonden,
heeft de gemeente toestemming
gegeven door te gaan met het
werk. Om drie redenen was dit
terrein voor de geschiedenis van
Rijnsburg van groot belang: ten
eerste ligt hier een deel van een
merovingische nederzetting (550-
700). Ten tweede is dit de enige
plaats waar een eventuele burcht
van Rijnsburg heeft kunnen
staan (van die burcht wordt ge
zegd dat die ih 1047 werd ver
woest door Keizer Hendrik III
waarna het grafelijk Hof naar Lei
den zou zijn verhuisd). Ten derde
behoorde het terrein toe aan de
genoemde abdij en vermoedelijk
heeft hier het in de bronnen meer
malen genoemde gastenverblijf
gestaan. Het is jammer dat door
de handelwijze van de gemeente
van de geschiedenis van de regio,
maar vooral van Rijnsburg, een
belangrijk deel onbestudeerd
verloren is gegaan.
Het gebied rond het dorp Rijns
burg kent een eeuwenoude ge
schiedenis: al van voor de Ro
meinse tijd zijn sporen van bewo
ning gevonden. Aan de overzijde
van de Rijn bouwden de Romei
nen een legerplaats en in het dorp
zelf werden bij opgravingen spo-
Sophia de kleine kapel vervangen
door een grote romaanse basiliek.
De Rijnsburgse abdij was een van
de belangrijkste abdijen in de La
ge Landen en stond onder directe
bescherming van de Paus. In de
laatste vijftig jaar zijn bij verschil
lende opgravingen de fundamen
ten van de kerk en de hoofdge
bouwen blootgelegd.
Met behulp van de opgravingsre
sultaten heeft men kunnen ach
terhalen dat de romaanse basiliek
was voorzien van een zogenoemd
westwerk bestaande uit twee
westtorens en een tussenbouw
zoals bij de Sint Servaaskerk te
Maastricht nog is te zien. Het drie-
beukige schip werd aan de oost
zijde afgesloten door een transept
met afgeronde armen en een kla-
verbladvormig koor.
Het koor is vermoedelijk het oud
ste gedeelte en dateert uit de eer
ste helft van de twaalfde eeuw.
Koor en transept zijn na de opgra
ving gedeeltelijk opgemetseld en
dus weer zichtbaar voor de bezoe
kers. Zij vormen een monument
voor die graven van Holland die
ooit in de Abdijkerk zijn begra
ven. Na opgraving en identificatie
zijn ze hier in 1975 bijgezet.
De middenapsis van het koor
werd oorspronkelijk geflankeerd
door twee kapellen op hoefijzer
vormige grondslag waardoor het
koor de vorm van een klaverblad
kreeg. In 1309 werd de zuidelijke
kapel verbouwd en speciaal inge
richt voor het zieleheil van de be
kende graaf Floris V.
LEIDSE
KRONIEK OVER
/MENSEN EN
GEDANE ZAKEN
ren van de genoemde merovingh
sche nederzetting gevonden.
Het bekendst is echter de mid
deleeuwse grafelijke abdij van
Rijnsburg. Bij een kleine kapel
uit 975, gewijd aan Sint Lauren-
tius, werd een Benedictij
nerklooster voor adellijke dames
gesticht. De eerste kloosterge
bouwen van de abdij werden in
1133 gewijd en al snel liet gravin
Het schip en de torens werden
vermoedelijk na 1150 opgetrok
ken. De zuidelijke westtoren is
bewaard gebleven en fungeert
thans als toren van de Hervormde
Kerk. Het is een in tufsteen opge
trokken bouwwerk dat in 1618
werd verrijkt met een ingangs
poortje voorzien van het wapen
van Rijnsburg. De korte toren
spits dateert van 1830. Ook het
Het laatste restant van de vroeg middeleeuwse abdij, nu de toren van
de Hervormde Kerk van Rijnsburg.
voormalige westwerk en de
plaats van de tweede toren zijn
zichtbaar gemaakt. Bouwsporen
in de noordgevel van de nog be
staande toren laten zien waar ooit
het westwerk de beide torens ver
bond. Ten noorden van de kerk
lag het kloosterhof, een open ter
rein omgeven door kloosterge
bouwen.
De kerk van de abdij was in bin
nen- en buitenland beroemd van
wege de gebrandschilderde ra
men en de vele rijk versierde graf
tomben van graven, gravinnen en
edelen. De Florentijn Luigi Gi-
ucciardini publiceerde in 1567 de
Franse vertaling van de Grote Be
schrijving van de Nederlanden.
Bij de kerk van Rfinsburg spreekt
hij van zeldzame en opmerkelijke
antiquiteiten.
Rondom het kloosterhof, aan de
noordzijde van de kerk, stonden
de belangrijkste kloostergebou
wen. De oostelijke vleugel was
het zogenaamde Groote Huis met
op de begane grond de refter of
eetzaal. De verdieping ervan was
deels in gebruik als ziekenzaal. In
de noordelijke vleugel bevond
zich onder andere de keuken en
op de verdieping van het westelij
ke gebouw lagen de slaapvertrek
ken van waaruit de nonnen recht
streeks naar de nonnengal erij in
de kerk konden gaan om de
nachtmissen bij te wonen. Aan de
zuidzijde werd het kloosterhof af
gesloten door de kerk.
Verder beschikte de abdij nog
over boomgaarden, tuinen en een
parkachtige ruimte, het Hof. Het
terrein werd omgeven door de
conventsgracht en was toeganke
lijk via twee poorten. Buiten de
hoofdgebouwen bevonden zich
op het terrein nog een broeder- en
zusterhuis en rond 1560 werd ten
westen van de kloostergebouwen
(aan de overzijde van de huidige
Kerkstraat), een gastenkwartier
gebouwd.
Vrijwel onmiddellijk na de ver
woesting van de abdij tijdens het
beleg van Leiden in 1573-74, werd
de ruïne van de kerk op last van
de Staten van Holland afgebro
ken en het materiaal verkocht.
Het ruimen van het puin was
noodzakelijk om op die plek een
nieuwe kerk te bouwen. Deze
werd in 1578 opgetrokken tegen
het enig overgebleven restant van
de oude abdij, de zuidelijke van
de twee westtorens. In de kerk is
verder gebruikt gemaakt van
kleine romaanse bouwfragmen-
ten zoals zuilen en kapittelen.
Pas in 1612 werd een deel van de
bouwvallen van de kloosterge
bouwen opgeruimd. Tot 1811
stond echter nog her en der muur
werk overeind dat eeuwen lang
een inspiratiebron voor schilders
en tekenaars vormde. In 1811
werden de laatste resten van de
abdijgebouwen, waaronder het
gastenkwartier, gesloopt.
balzak zodat de patiënt of zijn part
ner zelf de mate van stijfheid kan re
gelen: een alternatief voor de pro
these waardoor de penis continu in
erectietoestand is. Nog een alterna
tief is het vacuüm zuigen van de pe
nis, zodat deze wat opzwelt. Ruim
dertig mensen hebben het thuis uit
geprobeerd en de helft was tevre
den.
Veel begrip voor
telefoonstop Bavo
NOORDWIJKERHOUT - De tele
foonblokkade, die de portiers van
het psychiatrisch centrum Bavo in
Noord wij kerhout vanochtend heb
ben ingesteld, heeft niet tot proble
men geleid. De meeste bellers toon
den begrip voor de actie, aldus een
woordvoerster van het actiecomité
van de Bavo. Overigens was het
aantal telefoontjes aanmerkelijk
minder dan normaal. "Kennelijk
wisten veel mensen dat het toch
geen zin had om te bellen".
De portiers van het centrum ver
bonden vanochtend tussen 10.00 en
12.00 uur geen telefoontjes door. Ze
wilden daarmee protesteren tegen
de lage salarissen en de grote werk
druk in de gezondheidszorg. Overi
gens was de telefoonblokkade niet
volledig. Telefoontjes van en voor
patiënten en meldingen die van le
vensbelang waren, werden wel
doorverbonden. Volgens Yvonne
Post Uiterweer, één van de leden
van het actiecomité, hadden de
meeste bellers vanochtend geen en
kele moeite met de actie. Slechts
één man raakte geïrriteerd toen hij
niet werd doorverbonden".
Honderd jaar geleden stond er
in de krant:
- In de venen heeft veenbranden
of een door de arbeiders gestookt
vuurtje om koffie te koken soms
ten gevolge dat de grond haast
ongemerkt aan het smeulen
raakt. Waait er dan een uitdro
gende oostenwind dan wordt de
toestand dikwijls gevaarlijk.
Zoo werd verleden week de
Weerdingermond bedreigd met
eene herhaling der ramp van
1880, toen die gehele streek met
alle er op staande huizen een
prooi werd van het vernielende
vuur. Door de ondervinding ge
leerd, trad men thans echter
vóór het vuur diep in den grond
was ingedrongen krachtig op
om het kwaad in zijn aanvang
te stuiten en de spoedig gevolgde
regen deed het overige. Slechts
eenige turf ging verloren.
- GOUDVISSCHEN
van 10,15 en 20 Cents.
J. BA1JER,
Rapenburg 91.
- In een net, klein gezin wordt te
gen 1 Aug. gevraagd eene fat
soenlijke DIENSTBODE
als Meid-Alleen, netjes kunnen
de werken en van goede getui
gen voorzien. Loon 80 en 24
waschgeld. Br. fr. letter A aan
het Alg. Adv.-bur. van G. Los,
Hoogewoerd 65.
Vijftig jaar geleden:
- Dat de wonderen de wereld
nog niet uit zijn blijkt uit het
feit, dat bij den heer Van W. te
Warmond een kuiken ter wereld
is gekomen met vijf pooten. Het
is kerngezond en loop alleen wat
harder dan de andere kuiken
tjes.
- Het rijksbureau voor voedsel
voorziening raadt houders van
honden, katten, duiven, siervo-
gels e.d. ernstig aan voorlopig
niet te fokken resp. te broeden.
Ieder, dien het welzijn van de
nog levende dieren ter harte
gaat, zal begrijpen, dat met het
oog op het voor deze dieren be
schikbare voedsel, het onge-
wenscht is nu den dierenstapel
uit te breiden.
