Sterker dan
de angst en
het gevaar
Groningse krakers massaal en snel voor rechter
Hervormde Kerk
krijgt aanbod van
vier universiteiten
I REPORTAGE i
Sunrrie Mann wacht in stukgeschoten Bayrut op haar ontvoerde man
Van Gennep 'afwezige
vader' tijdens discussie
LONDEN Sunnie Mann streek
samen met haar echtgenoot Jackie in
1946 neer in Bayrut, toen nog het
'Parijs van het Midden-Oosten'
geheten. Ze had er een onvergetelijke
tijd. Jackie, die tijdens de oorlog zijn
sporen had verdiend als Spitfire-
piloot, kreeg een baan bij de Middle
East Airlines en begon na zijn
pensionering een goedlopende pub.
Zelf zette ze een florerende
paardrijschool op.
Halverwege de jaren '70 ging er iets
fout. De invasie van Palestijnen,
verdreven uit Jordanië, verstoorde
het precaire machtsevenwicht in
Libanon. Oorlog brak uit en ook de
excentrieke Engelse dame bleef niet
gevrijwaard van enige perikelen.
PLO-strijders schoten 38 van haar
trotse paarden dood, druzen
moordden het gezin van een vriend
uit, christenen veranderden haar auto
middels een granaat in schroot,
Israëliërs bombardeerden haar flat,
moslimstrijders bliezen de pub van
haar man op, onbekenden ontvoerden
twee van haar honden, bekenden en
vrienden vertrokken naar veiliger
oorden.
Samen met de journalist Robert Fisk
bleven Sunnie en Jackie Mann
halverwege de jaren '80 als enige
Britten achter in een West-Bayrut
waar alle prijzen omhoogschoten
behalve die van het menselijk leven.
Duizenden mensen werden achteloos
vermoord in een niet-aflatende
militie-oorlog, tienduizenden
anderen, veelal Libanezen, werden
ontvoerd.
Zelf werd Sunnie Mann op brute
wijze aangerand en enige tijd
gekidnapt - een ervaring waar ze nu
om lacht. Het echte drama kwam op
12 mei van het vorig jaar: op
klaarlichte dag werd Jackie Mann,
haar 74 jaar oude echtgenoot die nooit
politieke voorkeuren of
journalistieke bezigheden had gehad,
uit zijn auto gesleurd en ingelijfd bij
het leger van gijzelaars.
Sunnie Mann was vorige week even in
Engeland om te voorkomen dat haar
man, de minst bekende van de vier
Britse gijzelaars in Libanon,
definitief ten prooi valt aan de
vergetelheid. Nadat zij die plicht had
vervuld, reisde de hoogbejaarde
vrouw weer af naar de hel.
De vraag is slechts: i
Van onze correspondent
Cees van Zwecden
LONDEN Een eerste afspraak
kwam te vervallen, omdat ze plotse
ling in het ziekenhuis werd opgeno
men. Inmiddels is ze daaruit ontsla
gen. Maar de fragiele gestalte die de
brede trappen van de Londense
Royal Airforce Club afkomt, lijkt ze
nog altijd niet hersteld. Haar bewe
gingen zijn onzeker. Bij het spreken
hapert haar stem. Als de naam van
haar man valt, schieten haar ogen
vol,
Is dit de fiere vrouw die maanden
lang weigerde in te gaan op verzoe
ken van de Britse ambassade om in
haar gehavende flat te Bayrut defi
nitief het licht uit te doen? De
vrouw die alle smeekbedes negeer
de van bezorgde familieleden die
haar terug wilden laten keren naar
het veilige Engeland?
"Natuurlijk zie ik er tegenop om
morgen weer naar Bayrut te gaan",
zo beantwoordt Sunnie Mann de re
torische vraag. "Om te beginnen
moet ik maar afwachten of er ie
mand op de luchthaven staat om me
naar huis te rijden. Je kunt niet zo
maar in een taxi stappen. Voor ie
mand die in West-Bayrut wil overle
ven, is dat het eerste gebod: stap
nooit bij een vreemde in de auto. Ze
kunnen je wel overal mee naar toe
nemen. Juist op de weg van de
luchthaven naar de stad zijn op deze
wijze veel mensen ontvoerd. Ik'
hoop dat Middle East Airlines,
waarvoor Jackie vroeger heeft ge
vlogen, transport heeft geregeld".
Ongemakken
Na 15 jaar burgeroorlog kent Sun
nie zo langzamerhand de codes. Het
zijn voor haar slechts de kleine on
gemakken die het leven in Bayrut
met zich meebrengt.
"Vertrouw nooit iemand die je
niet kent. Je moet altijd voorzichtig
zijn met wat je tegen iemand zegt.
Het enige veilige onderwerp van ge
sprek is Israël, omdat iedereen daar
een hekel aan heeft. Met enige voor
zichtigheid kun je ook de privé-mi-
lities nog wel vervloeken, maar
nooit mag je iets zeggen ten nadele
van de Syriërs die West-Bayrut con
troleren. Zij hebben overal agen
ten".
Erger is de oorlogsschade., Tele
foons werken vrijwel niet meer, de
elektriciteitscentrale is buiten ge
bruik: de luchthaven is soms maan
denlang gesloten.
"Om in mijn flat te komen, moet
ik vijf trappen beklimmen. Maar dat
niet alleen. Ik moet ook jerrycans
met water naar boven sjouwen. Er is
in Bayrut geen elektriciteit meer en
omdat de pompen niet werken, ont
breekt ook het water. Buren om te
helpen, zijn er niet. Vrijwel alle flats
in het blok zijn nu verlaten. Vooral
nu de hete zomer weer voor de deur
staat, zie ik tegen de ongemakken
op".
Sinds een meelevende televisie-
verslaggever haar een generator
schonk, hoeft Sunnie de avonden
niet meer in volstrekte duisternis
door te brengen. Het was een aan
schaf die zij zichzelf nooit had kun
nen veroorloven.
"De generator was een godsge
schenk. Hij bracht licht in de lange,
donkere avonden waarop voortdu
rend granaten insloegen. Maar be
halve jerrycans met water, moet ik
nu ook tanks met petroleum naar
boven torsen. Petroleum die door
de schaarste alleen tegen zeer hoge
prijzen te koop is en daarmee een
aanslag vormt op mijn beperkte fi
nanciële middelen. De bescheiden
bankrekening waarvan wij voor
heen leefden, staat op naam van
Jackie. De bank heeft mij laten we
ten dat ik pas aan het geld kan ko
men als hij doodverklaard is".
Angst
Behalve door tekorten aan water,
elektriciteit en geld wordt Sunnie's
leven in Bayrut vooral gekenmerkt
door angst. Om te schuilen voor de
nachtelijke granaten verdwijnt ze
soms met haar deken naar de beton
nen kelder van het flatgebouw. Het
voordeel van een nachtelijk bom
bardement is weer dat de ochtend
rustig is, omdat de schutters dan
aan hun slaap beginnen. Rustig
maar niet veilig.
"Er is altijd het gevaar van over
vallen. Onlangs nog ontkwam ik er
maar ternauwernood aan. Ik was
naar Manara gereden in mijn oude
Honda om bier in te slaan. Manara is
niet de veiligste'wijk, maar er is
daar een opslagplaats waar je bier.
tegen groothandelsprijzen kunt ko
pen. Het depót ligt aan het einde
van een doodlopende straat, en ik
ben altijd een beetje zenuwachtig
als ik daar moet wachten tot mijn le
ge flessen voor volle zijn verwis
seld. Een winkelbediende had juist
twee kratten in mijn auto gezet,
toen een auto achter mij stopte. Ik
stapte uit om de chauffeur te vragen
of hij een stukje terug wilde, zodat
ik eruit kon. Hij richtte prompt een
geweer op me en zij dat hij en zijn
twee kornuiten mijn auto wilden
hebben. Een ogenblik stond ik aan
de grond genageld van angst en kon
geen woord uitbrengen. Toen liet ik
mijn vrouwelijke gevoelens de vrije
loop en barstte in snikken uit. Door
mijn tranen heen vertelde ik dat ik
de vrouw was van gijzelaar Jackie
Mann en dat ik niet buiten myn au
to kon.
"Tot mijn verbazing veranderde
hun houding terstond. Ze stopten
hun wapens weg, en kwamen be
gripvol om me heen staan. O ja, en
als er iets was wat ze voor me kon
den doen, hoefde ik maar te bellen.
Ze gaven me hun telefoonnummer
en op mijn voorstel dronken we nog
een kop koffie. We gingen als vrien
den uit elkaar".
Gevaar
Overdag loert het gevaar van sluip
schutters, kidnappers en overval
lers, de nacht wordt beheerst door
het sinistere gesis van rondvliegen
de 'projectielen, gevolgd door de
doffe dreunen van de 'inslagen.
Voor Sunnie Mann komt daar nog
de verlammende angst bij voor het
alleen zijn in een groot, verlaten, ge
havend en donker flatgebouw.
"Op een avond schrok ik wakker
omdat mijn poedel heftig kefte. Ik
keek op mijn horloge; het was elf
uur. Er werd op mijn voordeur ge
bonsd. Ik deed open, maar hield de
ketting op de deur. Er stond een
man die zei dat hij de auto van
Jackie wilde onderzoeken. Achter
hem, in de duisternis van het por
tiek, ontwaarde ik meer mannen. Ik
smeet de deur dicht en vergrendel
de hem. Ik was versteend van
angst".
"Het was niet de eerste keer dat ik
werd gewekt. Soms gaat in het holst
van de nacht de telefoon en zegt een
zware stem aan de andere kant:
"Waarom ga je niet weg uit Bay
rut"?
Maar erger dan het gevaar en de
angst is voor Sunnie Mann de onze
kerheid over het lot van Jackie.
Aanvankelijk leek het een gewone
kidnapping te zijn om geld. Wat
voor politiek motief kon er achter
de ontvoering van een 74-jarige Brit
schuilen die zijn halve leven in Bay
rut had gewoond? Maar toen de kid
nappers na een week nog niets van
zich hadden laten horen, daagde het
spookbeeld van een gijzeling.
"Langzaam begon ik te wanho
pen. De uren thuis waren lang, en
het was volstrekt onduidelijk wie
de ontvoerders waren. Naarmate de
maanden verstreken, begon ik mij
af te vragen of Jackie deze beproe
ving wel kon doorstaan. Hij sprak
geen woord Frans of Arabisch, lust
te alleen Engels eten en had al eens
een hartaanval gehad. Hoe lang kon
hij het uithouden in een onder
grondse kelder, wellicht vastgeke
tend aan de muur. Iedere keer als ik
een glas bier nam, voelde ik me
schuldig. Ik herinnerde me hoe
graag hij bier dronk".
Telefoontje
De maanden verstreken in onzeker
heid totdat Sunnie op 4 september
een mysterieus telefoontje kreeg.
Een man aan de andere kant van de
lijn vroeg haar in perfect Engels
naar de paardrijschool te komen.
Hij had belangrijk nieuws over
Jackie.
"Ik was onmiddellijk achterdoch
tig. Waarom wilde hjj een ontmoe
ting op de verlaten paardrijschool?
Ik zei dat ik hem elders wilde spre
ken, en hij noemde een adres in
Hamra Straat. Dat klonk een stuk
veiliger, want Hamra is een winkel
centrum waar altijd vele mensen
zijn.
"Ik ging naar binnen op het num
mer dat me opgegeven was, en in
het winkeltje zat een elegant gekle
de heer op mij te wachten. 'Ik ben
Sunnie Mann:
"Soms gaat in
het holst van de
nacht de tele
foon en zegt een
zware stem aan
de andere kant:
'Waarom ga je
niet weg uit
Bayrut'?"
blij dat u gekomen bent', zei hij.
'Maar ik ben bang dat ik slecht
nieuws voor u heb. Uw man is
dood'. Ik was verbijsterd".
Wekenlang werd Sunnie Mann
gemarteld door de gedachte dat
haar Jackie een ellendige dood was
gestorven, maar gaandeweg begon
zij te vermoeden dat het bericht niet
waar kon zijn. Het was een telefoon
tje van de Britse ambassadeur dat
haar de zekerheid bracht dat haar
man nog in leven was.
"Hij vertelde me dat een onbe
kende bij de ambassade een ver
zoek had gedaan om Lanacane-crè-
me. Toen wist ik dat Jackie nog leef
de. Sinds hij in de oorlog met zijn
Spitfire was neergestort en ernstige
brandwonden had opgelopen, ge
bruikte hij die crème om zijn huid te
behandelen. Geen enkele ander gij
zelaar dan hij kon om die crème
hebben gevraagd".
Onduidelijk
Dat was in september 1989. Sinds
dien is niets meer van de ontvoer
ders vernomen. Of zij behoren tot
de pro-Iraanse Hezbollah van God,
de Palestijnse PLO, de Socialisti
sche Partij van druzenleider Jum-
blatt, de sji'itische Amal of tot een
van de talloze obscure splintergroe
peringen niemand weet het. Wat
ze eigenlijk willen het is onduide
lijk. Wat de zin van deze ontvoering
kan zijn Sunnie heeft geen idee.
Eén ding weet ze wel: "Als Jackie
straks vrijgelaten wordt en ik ben
niet thuis, zal hij teleurgesteld zijn.
Daarom ga ik weer terug naar Bay
rut".
Va
GPD-correspondent)
GRONINGEN - Een proces van
wapperende toga's. Daar lijkt de
strafrechtelijke vervolging van de
139 krakers van het Wolters Noord-
hoff-complex op uit te draaien, ge
zien de omvang van de zaak, de
snelheid waarmee justitie die wil af
handelen en het aantal advocaten
dat erbij betrokken is.
De gewelddadigheden en rellen
die de ontruiming van het krakers
bolwerk op zondagmorgen tot ge
volg had, heeft het justitie-apparaat
voor problemen geplaatst. Vrijdag
ging justitie er nog vanuit dat na de
ontruiming, die voor begin deze
week gepland stond, ieder - de kra
kers incluis - zijns weegs zou gaan.
Maar de vernielingen die de krakers
in de nacht van vrijdag op zaterdag
aanrichtten en waarbij voor rond
één miljoen gulden schade werd
aangericht, zorgden ervoor dat de
rechtbank in Groningen zich deze
zomer moet gaan opmaken voor het
grootste proqes uit haar geschiede-
Zo moet de zaak althans volgens
het openbaar ministerie in Gronin
gen gaan lopen. Want justitie wil de
krakers zo snel mogelijk voor de
rechter brengen. En als het open
baar ministerie haar zin krijgt, blij
ven alle 139 krakers, onder wie tien
Westduitsers en één Italiaan, tot
hun proces in voorlopige hechtenis
en moeten ze een eventuele gevan
genisstraf direct na het vonnis uit-
zitten.'Dit zou betekenen dat de kra
kers in ieder geval de eerstkomende
maanden niet in vrijheid komen.
"Maar de rechter heeft ook in dit ge
val het laatste woord, ons streven is
echter dat alles achter elkaar door
gaat", zegt officier van justitie mr.
M. H. Geerds.
Justitie gaat in alle zaken overtre
ding van artikel 141 van het Wet
boek van strafrecht - openlijke ge
weldpleging - ten laste leggen. Op
grond van dit artikel kunnen ver
dachten in voorlopige hechtenis
worden gehouden. Op dit feit staat
een maximum-straf van vier jaar en
zes maanden.
Het artikel biedt de mogelijkheid
om verdachten die zich in groeps
verband schuldig hebben gemaakt
aan openlijke geweldpleging te ver
oordelen zonder dat van iedereen
zijn of haar aandeel precies is vast
gesteld. De Hoge Raad heeft zich
daar al over uitgesproken. Mr.
Geerds zegt dat het openbaar minis
terie daarom "niet pessimistisch" is
over een succesvolle vervolging.
"Je moet bewijzen dat iemand van
de collectiviteit deel heeft uitge
maakt. Dat lijkt niet moeilijk, om
dat na de vernielingen het hele com
plex is ingesloten, waardoor er nie
mand meer in of uit kon".
De verdediging van de krakers is
inmiddels al druk doende zich te or
ganiseren. De advocaat van dienst,
mevrouw mr. A. Spronk, is de afge
lopen dagen van 's morgens vroeg
tot 's avonds laat in de weer geweest
om collega's naar de verschillende
politiebureaus en huizen van bewa
ring te dirigeren voor het verlenen
van de eerste rechtshulp.
Zo'n twintig advocaten hebben
inmiddels een eerste bezoekje afge
legd. Dat wil niet zeggen dat zij de
krakers ook in het proces terzijde
zullen staan. De Amsterdamse ad
vocate mr. T. Prakken zal dat waar
schijnlijk wel doen. Zij zegt contac
ten te hebben met enkele voormali
ge bewoners van het Wolters
Noordhoff-complex.
Prakken uit haar twijfels over de
manier waarop het openbaar minis
terie de zaak aanpakt. "Het lijkt mij
een hele toer om te bewijzen dat ie
dereen zich aan de openlijke ge
weldpleging heeft schuldig ge
maakt. Ik heb begrepen dat dat er
twee tot drie keer zoveel
zijn aangehouden dan dat er aan de
vernielingen hebben meegedaan.
Aangetoond zal moeten worden ie
dereen erbij betrokken is geweest.
De beschuldiging is nu zo algemeen
dat het me niet verantwoord lijkt
om ze langer vast te houden".
Tijdens de eerste verhoren is ge
bleken dat veel krakers hun mond
houden. De wet verplicht hen niet
om zelfs maar hun naam te noemen,
alleen het opgeven van een valse
naam is strafbaar. Officier van justi
tie mr. Geerds zegt dat dit geen pro
bleem hoeft op te leveren, omdat
verdachten ook op foto kunnen
worden gedagvaard en veroordeeld
kunnen worden zonder dat hun
identiteit bekend is. "We streven er
in ieder geval naar om de dagvaar
ding in persoon mee te geven". Hij
zegt ook dat er zoveel foto's en vi
deo-opnamen zijn gemaakt dat van
de meesten wel persoonsgegevens
beschikbaar kunnen komen.
Geerds beaamt dat de aanhou
ding van 139 verdachten en het vin
den van celruimte "een gigantische
klus" is. Als de zaak zich ontwikkelt
zoals het openbaar ministerie het in
gedachten heeft, zal er de komende
maanden wel moeten gëmprovi-
seerd. Het bezethouden van cellen
door de krakers betekent dat ande
re verdachten niet kunnen worden
vastgehouden. Ook zal met de
rechtbank moeten worden overlegd
over het houden van extra strafzit
tingen.
Zover is het op dit moment nog
niet. Vandaag en morgen moet de
rechter-commissaris zich eerst uit
spreken over het in bewaring stel
len van de krakers. Wanneer hij dat
doet, moet de raadkamer van de
rechtbank in een later stadium be
slissen of de verdachten in afwach
ting van hun proces in voorarrest
moeten blijven.
De eerste irritaties over de behan
deling van de verdachten hebben
zich inmiddels al voorgedaan. Mr.
A. Spronk beklaagt zich over de be
handeling van de verdachten die in
de nieuwe gevangenis De Gritten-
borgh in Hoogeveen vastzitten. Zij
zegt te hebben gehoord dat de kra
kers verplicht werden zich op tbc te
laten onderzoeken. Weigerden ze
dit, dan zouden ze geen eten, geen
matras, handdoeken en dekens krij
gen. Een woordvoerder van de ge
vangenis ontkent dit. Het enige
waartoe het gevangenispersoneel
de krakers heeft verplicht, zegt hij,
is het dragen van gevangeniskle
ding.
Alternatief plan RUL en collega's
Van onze redacteur Wim Schrijver
LEIDEN De openbare universiteiten met een theologische
faculteit hebben alle registers opengetrokken om de hervorm
de synode een zo aantrekkelijk mogelijk aanbod te doen voor
de opleiding van predikanten, als alternatief voor het in hun
ogen onzalige plan voor een kerkelijke universiteit.
Mede namens de universiteiten in
Amsterdam, Utrecht en Gronin
gen, heeft het college van bestuur
van de Rijksuniversiteit Leiden
gisteren een rapport over het
theologisch onderwijs verstuurd
aan het synodebestuur van de
Hervormde Kerk. Met hun voor
stellen hebben de universiteiten
gepoogd het maximaal haalbare
uit de bestaande opzet van het
theologisch onderwijs (de zoge
naamde 'duplex ordo') te halen.
In maart stemde de hervormde
synode in met het plan-IWOOT
(Interkerkelijke Werkgroep On
derzoek en Opleiding Theologie)
en daarmee met de komst van een
eigen, bijzondere universiteit. Te
gelijk gaf de synode de vier uni
versiteiten, die geen enkel heil za
gen in de plannen, twee maanden
de tijd om zich op andere gedach
ten te laten brengen. Vandaar dat
rapport.
De Hervormde Kerk wil met de
aanvaarding van IWOOT het prin
cipe van de 'duplex ordo' (een ge
scheiden doctoraal studie en een
kerkelijke opleiding) loslaten.
Kritiek op de bestaande opzet is
dat de eigen zeggenschap nu ge
ring is, en ook dat studenten nooit
een kerkelijk hoofdvak kunnen
kiezen, terwijl kerkelijke hoogle
raren de hulp van assistenten in
opleidingen (aio's) missen.
In het geval van een bijzondere
universiteit sluit de Hervormde
Kerk contracten af met de open
bare universiteiten. De over
heidssubsidie per student gaat
dan rechtstreeks naar het her
vormde instituut. Aangezien de
bewuste faculteiten zeer veel her
vormde dominees in spé in huis
hebben, staan ze bepaald niet te
juichen over deze ontwikkeling.
Volgens de vier zit er binnen de
'duplex ordo' genoeg rek, om zo'n
ingrijpend plan als dat van
IWOOT te laten vallen. Om dat te
bewijzen, brengen ze in hun rap
port zwaar geschut in stelling.
Aan vrijwel alle bezwaren wordt
tegemoet gekomen.
De kerken kunnen in de com
missie van het discipline-overleg
orgaan godgeleerdheid van de
universiteiten zitting nemen en
ook mogen ze samen een overleg
orgaan vormen, dat minimum-ei
sen kan stellen aan de opleidin
gen.
De positie van de kerkelijke
hoogleraren wordt versterkt door
een tweede benoeming (bijvoor
beeld in deeltijd) als universitaire
hoogleraar. Bovendien kunnen ze
stemhebbend lid worden van de
benoemingsadviescommissies.
Er zal voor het kerkelijk vak als
hoofdvak net zo veel ruimte ko
men, als voor het staatsvak. Daar
mee zal de bestaande ongelijk
heid worden opgeheven,
De afstemming van de pro
gramma's van de staats- en kerke
lijke vakken kan heel goed vol
gens het Leidse model gebeuren,
waar de vakken reeds vanaf het
begin van de studie zijn geïnte
greerd.
Het promotierecht van de ker
kelijke hoogleraren wordt gelijk
aan dat van hun collega's, terwijl
ze ook aio's kunnen aanstellen.
Overigens moet het geld daarvoor
wel van de minister of de kerken
zelf komen.
Bovendien, zo merken de vier
op, zei het IWOOT-plan dat de
kleine kerken niet in de verdruk
king mogen komen. Echter, op de
evangelisch-luthersen na, hebben
de baptisten, vrije evangelischen,
oud-katholieken en doopsgezin
den in maart zich uitgesproken
tegen een bijzondere universiteit.
En verder ging de synode er bij de
keuze voor IWOOT van uit dat het
plan de universiteiten geen geld
kost. Maar, aldus de vier, het geld
voor de doctoraalfase zal wel de
gelijk aan onze neus voorbij gaan.
Volgende week zullen de uni
versiteiten het rapport gezamen
lijk op het hervormd bureau in
Leidschendam toelichten.
LEIDEN - Het bijbelse spreken
over de opstanding van Christus,
zag prof. dr. F. O. van Gennep als
een metafoor, een figuurlijke uit
drukking. Hij kon zich niet voor
stellen dat iemand daar anders
over kon denken en had daarom
de storm van protest niet ver
wacht.
Dit betoogde dr. G. G. de
Kruijf, gisteren op een studiedag
van de commissie Leidse Lezin
gen, over het 'meesterwerk' van
de begin dit jaar overleden Leidse
kerkelijk hoogleraar Van Gen
nep: 'De terugkeer van de verlo
ren vader'.
Het omvangrijke boek vormt
volgens prof. dr. G. H. ter Scheg-
get, kerkelijk hoogleraar ethiek in
Leiden, de'neerslag van 25 jaar
denkwerk, dat hij 'in de wedloop
met de dood' had geschreven.
Volgens Ter Schegget is het werk
het kostbaarste deel van Van Ge-
nneps nalatenschap. Tijdens de
discussie was Van Gennep de 'af
wezige vader'. "We zullen ons
moeten behelpen", aldus Ter
Schegget, die er op wees dat Van
Gennep zich erop had verheugd
op deze dag 'wat ruzie' te maken
met zijn critici.
Van Gennep beschrijft in het
boek de crisis in de westerse cul
tuur, waarin individualisme en
massaliteit hoogtij vieren. De
kerk heeft met de grote ideologie
ën één ding gemeen: de geloof
waardigheid is voor velen ver
dwenen. Van Gennep breekt een
lans voor een, bundeling van
krachten tussen kerk en ideolo
gie, om zo een wereld van recht en
vrede (de 'utopie') te bereiken. In
de climax van zijn boek roept Van
Gennep de lezers op intussen
God als vader opnieuw te ontdek
ken. Hij gelooft 'na Auschwitz'
niet in een God die fysiek ingrijpt,
maar wel uitzicht biedt via zijn
geboden en beloften.
Volgens De Kruijf, in 'In de
waagschaal' opponent van Van
Gennep, stond de bijbel voor Van
Gennep vol metaforen. Als gelo
vige kun je niet precies weten hoe
het is, maar wel wat het voor ons
moet zijn, aldus De Kruijf. Zelf
dacht hij daar anders over. Ook
wat je als mens niet kunt natrek
ken kan heel goed deel zijn van
een hogere werkelijkheid, zo zei
hij.
De Kruijf vond Van Genneps
spreken over 'utopie' gevaarlijk.
"Utopie en Gods Koninkrijk ver
schillen hemelsbreed". Evenals
De Kruijf was Ter Schegget van
mening dat Gods weg met de we
reld, ook in fysieke veranderin
gen blijkt. Hij gaf toe dat dit ratio
neel onaanvaardbaar is. Maar
voor hem is dat beter te accepte
ren dan een samenwerking met
Prof. Van Gennep
Dijkman!
een ideologie die op een utopisch
programma is gebaseerd.
Signaleerde Ter Schegget in
Van Genneps manier van schrij
ven over deze kwestie een specia
le geloofstaal, prof. dr. F. Haars-
ma sprak met waardering over de
esthetische kwaliteiten van het
boek. Volgens de emiritus-hoog-
leraar praktische theologie in
Nijmegen, kunnen jonge theolo
gen veel van zijn zorgvuldig taal
gebruik leren.
Koningin. Koningin Beatrix is
volgens Rainbow-directeur drs.
Bert Dorenbos "indirect verant
woordelijk voor moord". Hij zegt
dit in het jongste nummer van het
evangelische blad Aktie, waarin
onder meer zijn jarenlange strijd
tegen abortus ter sprake komt.
"In België was koning Boudewijn
zo moedig om de abortuswet niet
te tekenen", aldus Dorenbos.
Zandbeit. De Zwolse rk pasto
raal werker drs. A. Zandbeit
wordt geestelijk verzorger voor
het Elisabeth's Gasthuis in Haar
lem. Rondom Zandbeit ontstond
tumult toen hij van bisschop Si-
monis het verbod kreeg om taken
van een priester te vervullen. Vol
gens Zandbeit had hij die be
voegdheid wel gekregen. Een
commissie onderzoekt
teel de kwestie.
Beroepingswerk
Hervormde Kerk: beroepen te Abbe-
nes (herv.-geref., part-time) J. VV.
Roodenberg kand. Rotterdam en vica
ris te Rotterdam-Delfshaven; aange
nomen naar Zwolle als geestelijk ver
zorger van Het Zonnehuis A. Nicolai
kand. Leiden.
