Veronique9 Veronica en 't grote geld 'Palestijnen bereid tot veel concessies' REPORTAGE ESSL. WOENSDAG 23 MEI 199J HILVERSUM Vandaag hoort het Commissariaat voor de Media de Veronica Omroep Organisatie over het doorslui zen van omroepgelden naar de commerciële omroep Vero- nique. Het Commissariaat is er overigens van overtuigd dat dit is gebeurd. Er is al gedreigd met het intrekken van zend tijd van Veronica als represaille. Veronica-directeur Rob Out maakt zich niet al te druk over de hoorzitting. Veroni- que is echter bijzonder bezorgd over wat komen gaat. Van onze rtv-rcdactie HILVERSUM (GPD) De tegenstellingen kunnen groot zijn. Een paar weken geleden trokken zeven vliegtuigjes spandoeken door de Hilversumse lucht, beladen met felicitaties aan de jarige omrcep Veronica. Dertig jaar was ze geworden. De concurrentie trok alle registers open: Gefeliciteerd Veronica! De verjaardag, gevierd met boot* tochtjes op de Noordzee en uitzen- dingen vol nostalgisch archiefmate riaal, wierp een licht op wat een suc cesverhaal zonder weerga was. Der tig jaar jong, begonnen in de illegali teit van het piratendom, vervolgens verboden, en tenslotte in het legale bestel uitgegroeid tot Neerlands grootste omroep aller tijden. Nie mand heeft dat Veronica nagedaan. Echter, de restjes van het feest waren nog niet opgeruimd, of er viel een zwarte schaduw over de vreug de. Het Commissariaat voor de Me dia onthulde, dat Veronica geld had gestoken in de oprichting van het commerciële station Veronique. Volgens de Mediawet mag omroep- geld daarvoor niet worden ge bruikt. De brief aan Veronica was formeel ondertekend door Commis sariaatsvoorzitter Geurtsen, maar bevatte de handtekening van het nieuwe lid, oud-CDA-kamerlid Piet van der Sanden. Illegaal geld voor de oprichting van Veronique. In Moskou sloeg een delegatie van het commerciële station de schrik om het hart. Juist toen waren alle quasi-Luxemburg- se ogen gericht op twee live-uitzen dingen, die Tineke de Nooy vanuit de Russische hoofdstad zou maken. "Die bevindingen van het Commis sariaat zijn inderdaad niet leuk voor ons", mompelde een woordvoerder van Veronique, terwijl hij met een delegatie journalisten op weg was naar het Rode Plein. Niet leuk. Nee, want Veronique heeft geen enkel belang bij onthullingen dat Neder landse omroepbijdragen aan de wortel van haar "buitenlandse" ont staan liggen. Een flop Om twee redenen niet. In de eerste plaats is iedere negatieve publiciteit ongunstig voor een omroep, die dringend behoefte heeft aan adver teerders. Naar buiten toe houdt Ve ronique vol aardig op schema te lig gen. Intern weet men beter. De re sultaten blijven achter bij de plan ning, veel te ver zelfs. De duur ge kochte programma's van Joop van den Ende dreigen massaal te flop pen. De Surprise-show van Hennie Huisman loopt goed. het Rad van Fortuin is een schot in de roos en Spijkerhoek scoort ook. Maar An- dré van Duin is bijna ziek van zijn eigen gebrek aan succes. Eén voet balwedstrijd tussen twee Italiaanse clubs op Nederland 3, en er kijken prompt niet meer dan zeshonderd duizend mensen naar Jaap Aap, van oudsher toch een kassucces. Jos Brink blijft voorlopig zelfs even buiten beeld, want Wedden Dat stelde ronduit teleur en er is nog geen beter alternatief. Ron Brand- steder maakt om dezelfde reden voorlopig wat minder shows. San dra Rëemers Showmasters is, zoals door de directie van concurrent TROS wordt gezegd "gewoon door het ijs gezakt". En dat op de belang rijke zaterdagavond. Het gaat Veronique niet voor de wind. De grafiekjes wekken soms de suggestie dat het tegendeel het geval is, maar er kijken te weinig mensen om behoorlijk geld te ver dienen. Adverteerders weten te ver tellen dat soms de helft van hot aan tal reclamespots gratis wordt uitge zonden. Als goedmakertjes voor een te gering aantal kijkers. "Vief van de acht soms", wist een triom fantelijke STER-directeur Smeekes vorige week te melden. Weddenschappen Dat wordt nog wat, als over drie we ken het WK-voetbal begint. Dan kijkt er helemaal geen kip meer naar Veronique, avond aan avond. En zodra dat voorbij is, de Tour de France en Wimbledon incluis, gaat Nederland met vakantie. Tegen de tijd dat het winterseizoen aan breekt, is al bloed gevloeid bij Vero nique, zo wordt verwacht. In Hilver sum worden al weddenschappen af gesloten over de maand waarin Joop van den Ende's dure produk- ten door Luxemburg zullen worden afgestoten. September, hooguit ok tober, zo luidt de 'deadline'. Als we dat al halen, denken ze in Luxem burg wel eens op een somber mo ment, als het dagelijkse tellen van het aantal Nederlandse kranteko lommen waarin de naam Veronique voorkomt, achter de rug is. Want zo wordt daar de populariteit óók ge meten. Aldaar de tweede reden voor het zorglijke gezicht in Moskou: zou de onthulling rond Veronica's fi nanciële bemoeienis nog gevolgen kunnen hebben voor de uitspraak van de Raad van State, waar heel Hilversum naar uitkijkt? De Raad van State zou eigenlijk al uitspraak hebben moeten doen in de bodemprocedure, die vorig na jaar door omroepen en uitgevers was aangespannen tegen een uit spraak van het Commissariaat voor de Media. Dat was de uitspraak waarin TV10 niet èn Veronique wel een buitenlands station werden ge noemd. TV10 had volgens die be schikking "de kennelijke bedoe ling" de Nederlandse Mediawet te omzeilen. Veronique was Luxem burgs en had dus niets met de Ne derlandse Mediawet te maken. Er waren twijfels, zei het Commissari aat destijds, maar die gaven tenslot te niet de doorslag. Geboortefout Op het laatste moment stelde de Raad van State echter zijn oordeel uit. Volgens een ingewijde op gron den die met de jongste accountants onthullingen van het Commissari aat niets te maken hebben. Maar in omroepland herinnert men zich nog, wat destijds het bezwaar was tegen TV10. De ambitieuze club in Aalsmeer had een geboortefout, zo heette het. Té Nederlands, daar konden alle U-bochten via Milaan of Luxemburg niets aan verande ren. Veronique had die geboorte fout niet, maar achteraf bezien blijkt het Commissariaat dus niet over alle gegevens te hebben be schikt. Toch een geboortefout? Niet iedereen is even zeker van zijn zaak. Veronica zou daar belang bij heb ben. Echt hopen durft men niet, maar als de Raad van State het Ve- ronique-besluit van het Commissa riaat zou schorsen, dan komt vol gens de nieuwe Mediawet die net bij de Kamer is ingediend, ruimte vrij voor Veronica om in het commer ciële gat te springen. De rest van Hilversum kijkt daar met gemeng de gevoelens naar, want eigenlijk is men wel blij met een tandeloos Ve ronique. De Luxemburgers vullen het gat in de markt, zonder een echte be dreiging te zijn zoals de cijfers uit wijzen. Ruimte voor een tweede commerciële zender is er niet. Als Veronique zou wegvallen, dan komt Hilversum weer onder druk te staan. Wie probeert het dan? Vero nica. Daarover laat Rob Out al maandenlang geen misverstand be staan. Als de voorwaarden van de nieuwe Mediawet maar soepel ge noeg zijn. De fouten van Veronique zouden ze niet meer maken. Hard van stapel lopen, met al die sterren van Joop van den Ende? Dat doen ze niet. Langzaam opbouwen, zoals Lex Harding dat van plan was, zo zouden ze het bij Veronica dan doen, als Lex Harding, hij is inmiddels te rug op het oude nest. Tegen de zin van nogal wat Veronica-personeel. Maar afspraak is afspraak. Harding was de enige die na zijn vertrek bij Veronica mocht terugkomen. Hij wordt weer radiodirecteur, zodat zijn vervanger Van der Veen een plaatsje moet opschuiven. Maar nie mand denkt dat hij op langere ter mijn écht weer zijn oude werk gaat doen. Harding heeft aan de com merciële omroep geroken. Dat is hem maar matig bevallen, maar de geur deed hem denken aan vroeger, aan de piraat Veronica. Iedereen heeft het steeds over commerciële televisie, maar er is straks ook com merciële radio mogelijk. En dat vak hoeft niemand Lex Harding nog te leren. Rob Out Rob Out evenmin, trouwens. Maar die heeft in afwachting van de vraag over Veronique's voortbestaan an dere zorgen aan zijn hoofd. Vanmid dag moet hij bij het Commissariaat opdraven om zijn weerwoord te ge ven op de ingebrachte beschuldi gingen. Er worden veel mensen ver wacht. Vandaar dat ze bij het Com missariaat weer een zaal in restau rant Groot-Kievitsdal in Baarn heb ben gehuurd, dezelfde lokatie waar in september het doek viel voor TV10. Uiterlijk wordt Out er niet warm of koud van. Jawel, Veronica was van meet af aan geïnteresseerd in de Luxemburgse variant, geeft hij toe. Jos Brink presenteerde voor Veronique z'n nieuwe assistente Marlène de Wouters. Een paar weken later verdween Wedden dat van het scherm en stond Brink alleen. «archieffoto gpd> En hij was niet de enige, zei hjj al eerder. Ook de TROS, AVRO en an deren waren eerder al bij de Luxem burgse overheid langs geweest om de mogelijkheden te verkennen. Maar het groothertogdom was voor al geïnteresseerd in de club van Rob Out. Van het één kwam het ander: kijk maar naar de naam van Veroni que. Op het eerste gezicht staat de la conieke reactie van Rob Out haaks op hetgeen aan beschuldigingen is ingebracht. Volgens het Commissa riaat, dat zich baseert op accoun tantsonderzoek van het bureau Reyn, de Blaey uit Rotterdam, heeft de Veronica Omroep Organisatie niet alleen geld gestoken in de op richting van Veronique. Zij heeft Veronique in de beginfase ook met menskracht en kennis steun ver leend. Het commissariaat is niet mild in zijn kritiek en noemt dit al les "flagrant" in strijd met het uit gangspunt van de Mediawet. Belegd Flagrant? Wat een onzin, luidt de re actie van Rob Out. Veronica bulkt van het geld, verkregen via de over heid en door de verkoop van het omroepblad. Dat geld moet goed worden beheerd. Dus wordt het be legd. Via Tornado BV, een instel ling die wordt geleid door vrienden van Out en Harding en waarachter velen kwaads zoeken zonder dat met harde bewijzen te kunnen sta ven. Tornado belegt in Akzo, in KLM, of in staatsobligaties, zoals andere omroepen hun geld ook bui ten de deur beleggen, zegt Out. Nou en? Er is daarnaast dus ook belegd in Veronique. En dat was een goede belegging, want na verloop van tijd kwam het geld met winst terug. Wat is daar voor flagrants aan? Rob Out maakt zich naar buiten toe niet druk. Intern heeft hij de on dernemingsraad gerust gesteld, en ook de vakbonden hebben te horen gekregen, dat een eventuele straf door het Commissariaat geen perso nele gevolgen zal hebben. Veronica kan het voltallige personeel zes we ken uitbetalen, als er in zo'n periode geen cent zou binnenkomen. Pas daarna wordt het moeilijk. Maar zes weken geen zendtijd, dat is een straf zonder weerga. Als dat zou gebeuren, dan is het einde van de onthullingen nog niet in zicht. Want Veronica wordt dan gestraft voor iets dat altijd openlijk is beleden: ze wil commercieel wor den en heeft bewust aan de wieg ge staan van Veronique. Gesteld dat daarbij iets strafbaars zou zijn ge beurd, dan zullen Out en de zijnen ongetwijfeld willen wijzen op wat andere omroepen eveneens mis doen en vaak aanzienlijk minder openlijk. Dan is het moment van de parlementaire enquête naar om- roepgeld en -regels, zoals een jaar geleden al bepleit door VARA-voor- zitter Van Dam, ineens heel nabij. Commissariaat voor de Media In de nieuwe Mediawet op 1 januari 1988 werd voor het eerst de term Commissariaat voor de Media gepresenteerd. Bedoeling van het commissariaat was om de politiek zoveel mogelijk op afstand te houden van de regelgeving op omroepgebied. Bij de oprichting kreeg het instituut ruwweg drie taken: - Controle op naleving van de Mediawet en bestraffing van ontduiking van deze wet; - Verdeling van de door de minister ter beschikking gestelde zendtijd en besluitvorming over zendtijdaanvragen; - Verdeling van het door de minister beschikbaar gestelde geld onder de zendgemachtigden. De leiding is toevertrouwd aan drie commissarissen, ieder met een andere politieke achtergrond. Voorzitter werd A. Geurtsen (WD). Commissaris zendtijd- en kabelzaken en toezicht werd G. Heyne den Bak (PvdA); J.W. Reinold (CDA) werd belast met financiële en technische zaken. De laatste is vervangen door P. van der Sanden (ook CDA). Het Commissariaat houdt, met de Mediawet in de hand, de omroepen scherp in de gaten. Als een omroep de Mediawet overtreedt en het Commissariaat die overtreding ernstig vindt, dan besluiten de commissarissen gedrieën (bij meerderheid van stemmen) of al dan niet een sanctie-procedure wordt gestart. Is dat laatste het geval, dan ontvangt de betreffende omroep een brief van het Commissariaat waarin het voornemen een sanctie op te leggen staat aangekondigd. De omroep wordt uitgenodigd op een hoorzitting weerwoord te geven. Is het commissariaat na de hoorzitting nog steeds overtuigd van het feit dat gestraft moet worden, dan wordt de zaak aan een commissie van drie deskundigen voorgelegd. Deze drie deskundigen houden weer een hoorzitting, waarbij zowel het Commissariaat als de overtredende omroep hun zegje mogen doen. Na die hoorzitting geven de deskundigen het Commissariaat een advies. Het Commissariaat bepaalt uiteindelijk zelf of al dan niet tot een sanctie wordt overgegaan. En zelfs dan hoeft de procedure nog niet voorbij te zijn, want het staat een omroep vrij bij de Raad van State in beroep te gaan tegen de uitspraak van het Commissariaat. Bij het bepalen van de strafmaat kan het Commissariaat kiezen uit een geldboete met een maximum van 200.000 gulden of intrekking van zendtijd. Dat laatste is tot dusverre in de mediageschiedenis nog nooit gebeurd. Bij de zaak van het Commissariaat tegen Veronica vandaag bevindt de affaire zich nog in het stadium van de eerste hoorzitting. De hoorzitting door deskundigen staat op 14 juni gepland, als het Commissariaat besluit de zaak door te zetten. Binnen een aantal weken na de tweede hoorzitting kan het commissariaat met een besluit komen. ..NIET BEZORGD.., ADVERTENTIE de Bijenkorf l£) Lzi GEESTELIJK LEVEN Habib, Raad van Kerken M.-Oosten: DEN HAAG (ANP) - Er is niet veel intellect voor nodig om te zien, tot hoeveel concessies de Palestijnen bereid zijn om vrede in het Midden-Oosten dichterbij te brengen, vindt algemeen se cretaris Dr. Gabriel Habib van de Raad van Kerken in het Mid den-Oosten (MECC). Maar de veranderingen in de Is raëlische regering bevorderen het vredesproces niet. Dat is volgens Habib des te ernstiger, omdat de tijd dringt. Als Israël niet snel rea geert op de vredesintenties van de Palestijnen, zullen beide par tijen snel radicaliseren en zal het politieke conflict uitmonden in een godsdienstoorlog. Het ge weld wordt dan helemaal onbe heersbaar. Habib maakt deel uit van een delegatie van de MECC, die deze week in Nederland verblijft op uitnodiging van de Raad van Ker ken in Nederland. De delegatie heeft onder meer gesproken met kerkelijke instanties, medefinan cieringsorganisaties en de vaste kamercommissie voor buiten landse zaken. De MECC gaat er volgens Ha- bib van uit recht op zelfbeschik king van de Palestijnen de sleutel is voor een vredesregeling in het Midden-Oosten. Zow,el Isïaël als de Palestijnen hebben recht op veiligheid, maar hun positie is ge heel verschillend. Israël is een be zetter, aldus Habib. De Palestij nen beschreef hij als mensen die hun streven naar zelfbeschikking kracht bijzetten, onder meer door in hun frustratie met stenen naar Israëlische soldaten te gooien. Delegatielid pater Rafiq Khou- ry, hoogleraar pastoraaltheologie aan het Latijnse seminarie in Beit Jala op de bezette westelijke oe ver van de Jordaan, kan zich in denken, dat 'zijn' patriarch, Mi chel Sabbah, de schietpartij van zondag, waarbij een Israëliër ze ven Palestijnen doodschoot, een vrucht van het beleid van de Is raëlische regering heeft ge noemd. "Het is zeker dat de algemene atmosfeer van tegenwerken van het vredesproces tot dit soort ge beurtenissen leidt. Israël mag zich verantwoordelijk voelen door zijn weigering met de Pales tijnen te spreken". Khoury en Ha- bib vinden het te gemakkelijk de schietpartij af te doen als daad van een krankzinnige. De schoten van een Palestijn op een bus met Franse toeristen ziet Habib daarentegen als een wan hoopsdaad van "iemand die niet naar zijn land mag terugkeren en geen ander middel meer weet om uiting te geven aan zijn frustra tie". Vandaag stond een gesprek met de lidkerken van de Raad van Kerken op het programma. De Kerk en Israël-organen van vier kerken (rk, hervormd, gerefor meerd en luthers) hebben echter het gesprek afgezegd. De solidari teit met vertegenwoordigers van de joodse gemeenschap, die niet mogen spreken met de MECC-de- legatie, weegt voor de organisa ties zwaarder dan de verbonden heid met de Raad van Kerken. Uit een brief aan de raad blijkt dat de organisaties menen dat het bezoek van de delegatie "een unieke kans geboden zou hebben iets van de relatie tussen christe nen en joden zichtbaar te ma ken". De Raad heeft echter ver schillende pogingen tot een ont moeting met de officiële verte genwoordigers van de joodse ge meenschap in ons land gedwars boomd. Vooral de weigering van een ontmoeting met het Overleg orgaan van Joden en Christenen in Nederland (OJEC) wordt be treurd. De Kerk en Israël-organen ho pen binnen afzienbare tijd een ge sprek met de Raad van Kerken te hebben over de gebeurtenissen van de afgelopen dagen te heb ben. Daarbij zal zeker ook de ge wraakte PLO-verklaring van de Raad ter sprake worden gebracht. Boesak: ...blank probleem... Weg vrij voor vereniging van zwarte kerken KAAPSTAD (ANP) - De Neder- duits-Gereformeerde Sending- kerk en de NG-Kerk in Zuid-Afri- ka hebben gisteren de laatste hobbel genomen op de weg naar vereniging, die komend ngjaar zal plaatshebben. Zij zijn het eens ge worden over de status van de zo^ genaamde Belijdenis van Belhar in de nieuwe Zuidafrikaanse kerk. Deze belijdenis, waarin de theologische rechtvaardiging van apartheid een ketterij wordt ge noemd, is onderdeel van de kerkorde van de NG-Sending- kerk, de vroegere kerk voor kleurlingen. In de NG-Kerk in Af- i, vanouds de kerk voor de zwarten, heeft de Belijdenis van Belhar geen officiële status. Volgens dr. Allan Boesak, sy nodevoorzitter van de NG-Sen- dingkerk, is men in Kaapstad overeengekomen dat de belijde- s nog niet zal worden genoemd de concept-kerkorde die dit na jaar zal worden voorgelegd aan de synode van de NG-Kerk in Africa. Wel wordt deze synode gevraagd de belijdenis te bespreken, zodat deze later door de eerste synode de nieuwe kerk kan worden aanvaard. Boesak en zijn collega ds. Sam Buti van de NG-Kerk in Africa toonden zich na afloop van de vergadering zeer verheugd over de ophanden zijnde kerkelijke vereniging. Boesak noemde het niet alleen een kerkelijke door braak, maar ook een 'krachtig po litiek getuigenis'. "Wij zijn twee kerken uit de Nederduitse Gere formeerde Kerkenfamilie waaruit de apartheid is geboren", aldus Boesak. Hij betreurde dat de blanke NG-Kerk niet bij het proces is be trokken, maar noemde dat 'een blank probleem'. "We hebben ze keer op keer uitgenodigd om mee te doen en zullen dat ook morgen doen". Vandaag zouden de twee kerken de blanke NG-Kerk en de Reformed Church in Africa (voor Indiërs) op de hoogte brengen de jongste ontwikkelingen. Synagoge. De financiële actie voor de met instorting bedreigde Portugees-Israëlietische synago ge in Amsterdam heeft in twee weken ruim 800.000 gulden opge leverd. De Stichting Vrienden van de Portugees-Israëlietische Synagoge hoopt binnenkort het eerste miljoen binnen te hebben. Door dit succes van de campagne denkt de stichting binnenkort te kunnen beslissen over het begin van de restauratie van de synago ge. De restauratie van de synago ge vergt in totaal zo'n 7,5 miljoen gulden. NVOC. Dr. A.H. Verdonk, hoog leraar algemene scheikunde te Utrecht, is gekozen tot voorzitter van de NVOC, de Nederlandse vereniging tot steun aan de oecu menische ontwikkelingscoöpera tie EDCS. Daar alleen kerkge nootschappen lid van de EDCS kunnen worden, zijn particulie ren en kerkelijke instellingen aangewezen op de steunvereni- gingen, in ons land de NVOC. De in 1976 opgerichte NVOC reikte medio vorig jaar het 20.000e 'aan deel'. Eind 1989 bedroeg het door NVOC in de EDCS belegde kapi taal 10.379.300 gulden. Het totaal in de EDCS belegde kapitaal groeide van 52,7 miljoen eind 1988 tot 64 miljoen eind 1989. In 1989 verstrekte de EDCS aan 28 projekten leningen tegen een lage rente tot een totaal van 13,5 miljoen. De bekendheid van de NVOC groeide vorig jaar dank zij de actie van Solidaridad voor zui ver bankieren. Moker. De kerkelijke omroep moker besteedt in de uitzending van morgenavond (zeven uur tot half aacht) onder meer aandacht aan de Kerkendag in Voorscho ten. Aanvang via FM 1057 of ka bel FM 88.1. Studiedag. In de Leidse Lok- horstkerk vindt aanstaande maandag een studiedag plaats over het boek van de begin dit jaar overleden Leidse kerkelijk hoogleraar prof. dr. F. O. van Gen nep, 'De terugkeer van de verlo ren Vader'. Inleiders zijn prof. dr. Th. de Boer, hoogleraar wijsgeri ge antropologie in Nijmegen en prof. dr. G. H. ter Schegget, ker kelijk hoogleraar ethiek in Lei den. De organisatie is in handen van de commissie Leidse Lezin gen. De studiedag duurt van tien tot vier uur en de toegang kost tien gulden (voor studenten twee gulden vijftig). Inlichtingen bij de secretaris van de commissie, ds. N. C. Smit, 02510-25521. Beroepingswerk Hervormde Kerk: beroepen te Bleis- wijk G. J. van der Togt Ferwerd, te Nieuwleusen L. Hoekstra Sint Anna- parochie, te Oudemirdum R. Schelling Dokkum, te Zoetermeer J. W. Goris- sen Voorthuizen; aangenomen naar Oostburg c.a. G. Th. Grootjans Wolphaartsdyk, naar Stadskanaal D. Bode Drouwen. Gereformeerde Kerken: aangeno men als geestelijk verzorger van ver pleeghuis Zandhove mw. drs. J. Kwast kand. Amsterdam. Gcrcf. Kerken vrijgemaakt: be roepen te Helpman M. A. Dronkers

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Leidsch Dagblad | 1990 | | pagina 2