HET ZIJN NIET ALLEEN
DE BLOEMEN DIE ONS
SHELL BENZINESTATION
ZO MILIEUVRIENDELIJK
MAKEN, MAAR OOK...
J' Het Motorhuis
Apartheid in
ziekenhuizen
afgeschaft
Franse lerares
afgetuigd na
les over racisme
Mensonterende toestanden in
Sibiu ondanks hulp buitenland
Actie vissers tegen schietoefeningen
Vierde opening mee in de week van 18 tot 25 mei!
Hoge Rijndijk 5,2313 KE LEIDEN, telefoon 071-141048
DONDERDAG 17 MEI 1990
BINNENLAND BUITENLAND ECONOMIE
PAGINA 11
Van onze correspondent Peter van Nuijsenburg
JOHANNESBURG De Zuidafrikaanse regering heeft
gisteren de apartheid in de gezondheidszorg afgeschaft. Tij
dens het debat over haar begroting zei minister Ria Venter
(volksgezondheid) in Kaapstad dat "geen rassendiscrimi
natie in de ziekenhuizen meer zal voorkomen" en dat de
maatregel "met onmiddellijke ingang van kracht wordt".
Niet alleen de 284 ziekenhuizen,
maar ook alle ander medische voor
zieningen zijn nu voor iedereen toe-
korte termijn een einde kan worden
gemaakt aan de situatie dat veel
'zwarte' ziekenhuizen overbevolkt
ROYAN (AP) Twee gemaskerde
mannen hebben een lerares van een
middelbare school mishandeld en
haar "vuile jood" en "vuile arabier"
genoemd nadat zij naar aanleiding
Twee Israëliërs hebben inmid
dels toegegeven verantwoordelijk
te zijn voor de schennis van 250
joodse graven in de stad Haifa. De
twee verklaarden met hun daad het
de grafschennis op de joodse Israëlische volk te hebben willen
Carpentras e
reeks
gankelijk, ongeacht huidskleur, al- zijn, terwijl in 'blanke' klinieken he-
dus de minister. Het besluit wordt le zalen leeg staan. Volgens minister
gezien als een nieuwe stap
waarts in de ontmanteling
apartheid e
afschaffing
scheiden voorzieningen (een peiler
van de apartheid waarbij alle open
bare voorzieningen per ras zijn ge
regeld), die nog dit parlementaire
jaar moet plaats vinden.
Venter is er een overschot
de 11.700 'blanke' ziekenhuisbedden,
voorschot op de terwijl de 'zwarte' ziekenhuizen
de Wet op de ge- 7000 bedden te kort komen.
De gezondheidszorg in Zuid-Afri-
ka geldt ook naar westerse maatsta
ven als uitstekend, maar de situatie
in vele 'zwarte' ziekenhuizen wordt
door deskundigen als 'onhoudbaar'
verenigen tegen het "Arabische g
vaar". Daartoe bekladden zij joodse
graven met kreten als "Verbrand de
joden".
'Joegoslavië in
laitiekste fase'
De maatregel betekent dat op beschreven.
De Vries verwerpt cao-akkoord
werknemers bejaardenoorden
ZOUTKA.MP (ANP) Garnalen- fensie aangemerkt als gevarenzone
vissers uit Zoutkamp en Usquert en wordt tijdens de oefeningen af
zijn vanmorgen een actie begonnen gesloten voor de visserij, scheep-
tegen de militaire schietoefeningen vaart en recreatievaart,
in de Groninger Marnewaard. De Door middel van de acties dwon-
vissers hebben vijf kotters laten gen de vissers militairen de schiet-
droogvallen in het deel van de Wad- oefeningen te staken. Volgens J.
het verlengde ligt van Vegter van de Nederlandse Bond
door De- voor Garnalenvissers voelen de vis-
DEN HAAG (ANP) - Minister De
Vries van sociale zaken gaat niet ak
koord met de cao voor de 70.000
werknemers in de bejaardenoorden
die voor 1989 was afgesloten. Vol
gens De Vries ontstaat vanaf 1994
een tekort van honderd miljoen gul
den door de invoering van het stel
sel van functiewaardering en de
daaraan gekoppelde salarisverho
ging.
Dat heeft De Vries samen met zijn
collega d'Ancona (welzijn, volksge
zondheid en cultuur) gisteren mee
gedeeld in overleg met de werkge
vers, de Vereniging van Nederland
se Bejaardenoorden (VNB).
De AbvaKabo is bereid om een
aantal verbeteringen aan te brengen
in de cao, maar de bond houdt ech
ter wel vast aan de invoering van
het systeem. Cao-onderhandelaar
P. van Loon zei dat in een eerste re
actie op het besluit van minister De
Vries.
Dokter nept beurs met patiënt
NEW YORK (Rtr) De vrouw van een bankier heeft een Amerikaanse
psychiater de gelegenheid geboden 27.475 dollar in vijf weken te ver
dienen. De echtgenote van de bankier stond onder spanning, omdat
haar man van onderneming zou wisselen. De overstap naar de nieuwe
bank zou gepaard gaan met flinke investeringen door zijn oude werk
gever. Haar psychiater hoorde het aan en kocht aandelen in de bank.
De rechter heeft de psychiater veroordeeld wegens beurshandel met
voorkennis.
Joan Weill vertelde haar psychiater in 1985 dat haar man streefde
naar een benoeming in de staf van BankAmerica. Hij was toen presi
dent van American Express. Als de overstap naar BankAmerica slaag
de, zou American Express flink gaan investeren in de bank. De psychi
ater belde daarop zijn beleggingsadviseur en liet die voor 171.130 dollar
aandelen BankAmerica kopen. Na de benoeming van Weill als voorzit
ter van Primamerica verkocht hij zijn aandelen met bijna 30.000 dollar
winst. Volgens de rechter heeft de psychiater zijn professionele en wet
telijke plichten verzaakt.
...het is ook het vloeistofdichte plaveisel onder ons nieuwe Shell benzinestation aan de
Hoge Rijndijk. Gemorste olie en benzine worden opgevangen, olie en water worden van
elkaar gescheiden en vervolgens milieuvriendelijk afgevoerd. Helemaal uniek is het lossen
van brandstof door Shell Tankauto's, voorheen kwamen er dan dampen via onduchters vrij
in de natuur. Met een uniek dampretour systeem die aangesloten wordt op de tankwagen
hoort dit nu tot het verleden.
Het Motorhuis schenkt aandacht aan het milieu... en aan u!
In dit nieuwe Shell benzinestation heeft u keus uit
super loodhoudend
euro loodvrij
super plus loodvrij
diesel
mengsmering Shellina
En als u de file voor wilt zijn kan
dat ook. De openingstijd van 07.00
uur 's morgens wordt voortaan
vervroegd naar 06.00 uur.
Kijkt u even rond in onze
gloednieuwe en ruime shop?
U kunt kiezen uit een groot
assortiment
auto-accesoires
olieprodukten van alle merken auto's
tabaksartikelen
versnaperingen
en profiteer tegelijkertijd van interessante feestelijke
openingsaanbiedingen.
Ter gelegenheid van deze officiële openingsweek krijgt u bij het tanken een aardige
openingsattentie mee. En als u tankt van vrijdagavond t/m zondag doen we daar een
bloemetje bij. Graag tot ziens.
Openingstijden: maandag t/m vrijdag 06.00-23.00 uur
zaterdag
zondag
08.00-23.00 uur
09.00-22.00 uur
sers zich in hun broodwinning be
dreigd doordat ze enkele weken per
jaar niet kunnen vissen in het afge
sloten vangstgebied.
Naast de vissers nemen ook verte
genwoordigers van de milieubewe
ging, charterschippers, bewoners
van Schiermonnikoog en anti-mili
taristen aan de actie deel. Zij protes
teren ondermeer tegen de geluids
overlast van schietoefeningen in
het natuurgebied. (foto anp)
Ierland wacht
komende jaren
bloei economie
DUBLIN (Rtr/ANP) - Ierland, éen
van de armste EG-leden, komt de
komende jaren tot bloei. Ierse eco
nomie zal in de jaren negentig hard
groeien. Terwijl in de jaren tachtig
de economische groei gemiddeld
1,5 procent per jaar bedroeg, zal het
groeipercentage in het komende de
cennium op een gemiddelde van 4
uitkomen. Dat schrijft het Ierse
Economische en Sociale Onder
zoeksinstituut in Dublin in zijn
jongste rapport.
De onderzoekers baseren dit op
de verwachting dat de inflatie daalt
en de emigratie vermindert. De
geldontwaarding, die momenteel 4
procent bedraagt, zal de komende
jaren uitkomen op slechts 2,5 pro
cent. Bovendien zal de emigratie
stroom met bijna de helft afnemen.
Vorig jaar verlieten nog 46.000 Ieren
hun vaderland. Dat zullen er in de
jaren negentig ongeveer 25.000 per
jaar zijn.
Ierland heeft een van de hoogste
werkloosheidspercentages binnen
de Europese gemeenschap. Rond
de 16 procent van de beroepsbevol
king zit zonder werk. Elk jaar emi
greren weer duizenden hoger opge
leiden naar Groot-Brittannië,
Noord-Amerika en Australië.
begraafplaats i
had gewijd
Het was het jongste i
racistische incidenten die
volgd op de schending van de be
graafplaats van Carpentras. In het
ziekenhuis waar zij werd verpleegd
vertelde de 41-jarige lerares dat zij
was aangevallen door twee gemas
kerde mannen die haar huis waren
binnengedrongen. Eerder had ze al
verschillende dreigtelefoontjes ont
vangen. BELGRADO/ZAGREB (Rtr/AFP)
De lerares stelde dat zij de ge- Het hoogste bestuur in Joegosla-
beurtenissen in Carpentras had vië heeft gisteren maatregelen aan-
aangegrepen om met haar 15- en 16- gekondigd om de eenheid van het
jarige leerlingen over racisme te iancj te bewaren. De waarschuwing
praten. Ze had onder meer verteld lijkt vooral gericht te zijn tegen de
dat de Franse anti-racismewet van deelrepublieken Slovenië en Kroa-
1972 de vrijheid van meningsuiting tie, waar de communisten bij vrije
onverlet laat, maar dat racisme in verkiezingen door de oppositie ver-
enige vorm voor de wet geen me- pletterend zijn verslagen. Slovenië
ning, maar een misdaad is. koos gisteren zijn eerste niet-com-
De burgemeester van de Franse munistische president,
gemeente Charvieu-Chavagneux Het acht leden tellende president-
(bij Lyon) en de directeur van een schap liet een dramatische verkla-
bouwonderneming daar zijn giste- ring het licht zien waarin de politie-
ren in staat van beschuldiging ge- he situatie en de veiligheid in het
steld wegens de vernieling van een iancj "der mate onstabiel worden
islamitische gebedsruimte. Op 16 genoemd dat er sprake is van de kri-
augustus 1989 reed een bulldozer tiekste fase in de ontwikkeling van
daar de muur omver van de oude fa- het land tot nu toe",
briekshal die als gebedsruimte De aankondiging van het presi-
werd gebruikt. Er was een dienst dentiële achtmanschap volgt daags
gaande. Een moslim raakte licht ge- op de benoeming van de Serviër Bp-
wond.
Jozic als staatshoofd. Die
De affaire deed destijds veel stof waarschuwde dinsdag voor een
opwaaien. De gebruik bulldozer gr°ndWet
werd ,n brand |e= Oo"d
brand gesticht in het gemeentehuis
en een gymnastiekzaal. De burge
meester heeft altijd gezegd dat de
bulldozer per ongeluk een verkeerd
deel
is binnengereden.
Slovenië en Kroatië werden niet
met name genoemd, maar de twee
noordelijke republieken zijn al her
haaldelijk door Belgrado aange-
Het rechercheteam dat de graf
schending op de begraafplaats
lijke' optreden. De twee republie
ken hebben de verklaring van het
presidentschap afgedaan als een in
timidatie en een dreigement. Afge-
Carpentras onderzoekt is gisteren lopen maand hebben de twee een
met nog eens 60 man versterkt. Dat parlementaire democratie uitgeroe-
heeft premier Michel Rocard be- pen en voor het eerst vrije verkie-
kend gemaakt. Hij zei dat de politie zingen gehouden. Die zijn gewon-
in het hele land werkt aan het oplos- nen door de oppositie die zich sterk
sen van racistische en antisemiti- maakt voor meer zelfstandigheid en
sche misdrijven. dreigt met afscheiding.
In Brussel hebben de Europese Vooral Servië, waar de Slobodan
rabbijnen hun diepe tevredenheid Milosevic een orthodox op Servië
en waardering uitgesproken voor gericht socialisme predikt, en het
de "enorme golf van oprechte soli- zeer communistische leger zijn fel
dariteit" die is betoond na de graf- op de twee rebelse deelstaten gebe-
schending in Carpentras. "De reac- ten. In Kroatië is de fel-nationalisti-
tie van alle delen van de bevolking sche Kroatische Democratische
en de politieke leiders was gezond," Unie bezig een regering te vormen,
zei Jakobovits, operrabbijn van De erfvijandschap tussen Serviërs
Groot-Brittannie. "In tegenstelling en Kroaten laaide zondag in Zagreb
tot 50 jaar geleden bij de opkomst opgelaaid toen voetbalsupporters
van het nazisme was er nu meteen van beide republieken elkaar te lijf
een reactie van de bevolking". gingen. Er vielen 140 gewonden.
SIBIU In het zwakzinnigen-huis de geen resultaat op. Onbekend is of
Riul Vadului op dertig kilometer af
stand van de Roemeense provincie
stad Sibiu heeft justitie vorige week
i onderzoek verricht. De patiën-
die ook zijn overleden of overge
plaatst naar andere tehuizen. In ja
nuari gaf verpleegster Victoria Ser-
banoiu te kennen dat tot dan jaar-
het westen toegezonden voeding.
In staat van ontbinding verke
rend vlees werd vrijdagmorgen in
beslag genomen en weggegooid.
Verzorgsters en patiënten waren op
dat moment bezig de maaltijd voor
die dag voor te bereiden. Volgens
de verzorgsters,
werk in- de keuken, was ze bezig te winter vrijwel naakt,
kijken welke stukken nog bruik- kelen een truitje
baar waren, hoewel de stank
draaglijk was. In de magazijnen
Riul Vadului lagen op datzelfde
overlijden.
Truitje
In een hokje van vier bij twee meter
zaten nog steeds ongeveer tien kin
deren, van wie het welzijn afhing
van de zwakzinnige vrouw Raveca.
hét Deze kinderen waren de laatste
hadden en-
Zeker voor
geestelijk niet volwaardige
w is het ondoenlijk tien kinde
netjes aangekleed te houden.
ment tonnen aan hulpgoederen, die Maar pas bij het naderen
de afgelopen maanden uit heel Eu- Roemeense recherche openden
ropa waren toegezonden.
In januari werd in deze krant ge-
de
schreven
toestanden
handicapten
de mensonterende deren, werden
buiten
de geestelijk
stuurd. De buitentemperatuur
Riul Vadului nog °P dat moment
leven werden gehouden.
Sinds die tijd hebben, volgens di- ë^ver
recteur Valerie Gheorghita, verte
genwoordigers van 42 hulporgani-
eerder bezoek door een verslag-
deze krant bleven de pa
tiënten bij vergelijkbare weersom
standigheden binnen. Ze moesten
saties en zeker 60 journalisten uit de het doen met de ondraaglijke stank
Magazijnen
Om de haverklap stopten vrachtwa
gentjes, bestelbusjes en personen
wagens, ondermeer uit Nederland,
met hulpgoederen bij het zwakzin
nigenhuis, dat ligt aan de doorgaan
de weg tussen de steden Sibiu en
Brasov. De spullen werden opgesla
gen in de magazijnen, maar de voe
ding van de patiënten bleek vorige
week nog ver beneden peil.
hun eigen uitwerpselen en ble
ven verstoken van de buitenlucht.
Voor de kleinste patiëntjes had
den Nederlandse en Westduitse
hulpcomités, opgericht na de
perspublicaties over het tehuis,
tientallen dozen met speelgoed ver
stuurd. In de slaapvertrekken was
één enkele pop te vinden, in de ka
mer met de allerkleinsten was geen
speelgoed aanwezig. Onderzoek
wees uit dat het meeste speelgoed
in een magazijn was opgeslagen,
ander deel lag op een
Veel
de patiënten liepen nog patiënten afgesloten kamertje. Het
in precies dezelfde lompen als drie
maanden geleden, terwijl in de ma
gazijnen spiksplinternieuwe spij
kerbroeken werden aangetroffen
onder kratten met inmiddels bedor
ven uien. Enkele pallets met marga-
verschijnen van het justitieel onder
zoeksteam zorgde ervoor dat het
speelgoed vrijdagmorgen alsnog
haastig werd uitgedeeld. Het zag
op dat moment ongebruikt uit.
Gerangschikt
de uiterste houdbaarheidsdatum
was overschreden. Personeel
het tehuis kocht boter
lang^blijven staandat Procureur van Justitie Nicolae Uca
i j, het district Sibiu heeft aangekon-
digd dat alle magazijnen van Riul
de stad Si- Vadului zullen worden leeggehaald,
blu- waarna alles kan worden geinventa-
In de drie maanden sinds januari riseerd en netjes gerangschikt te-
zijn, volgens opgave van de direc- ruggelegd. De directeur wordt ver-
teur, acht van de 250 bewoners van plicht voortaan een nauwkeurige
het tehuis gestorven: drie kinderen administratie bij te houden van het
en vijf volwassenen. Een nauwge- voedsel wat aan de patiënten wordt
zette speurtocht naar nog meer be- verstrekt.
Verder wil justitie onderzoeken
of er sprake is van diefstal uit de ma
gazijnen van Riul Vadului. Volgens
economisch rechercheur Constan
tin Mutiu zal diefstal zeer moeilijk
te bewijzen zijn, omdat niet duide
lijk is hoeveel hulpgoederen het te
huis heeft ontvangen. De meeste
hulp kwam van particuliere kleine
comités, niet van grote organisaties
zoals het Rode Kruis en Terre des
Hommes, die elders in Roemenië
ook proberen de leefomstandighe
den van zwakzinnigen té verbete
ren. Het zenden van goederen
wordt daar echter meer begeleid.
Herhaaldelijk vragen aan direc
teur Valerie Gheorghita leverde
geen reactie van zijn zijde op. De di
recteur stond als aan de grond gena
geld. Een personeelslid van de
schoonmaakploeg nam het voor
hem op: "De directeur is een goed
mens, echt. Toen er in de tijd van
Ceausescu helemaal geen eten was,
betaalde hij dat voor de patiënten
uit zijn eigen zak". Niemand kon
echter een verklaring geven voor
het slechte voedsel in de keuken,
terwijl zoveel voorraden uit het bui
tenland waren aangevoerd.
In de stad Sibiu hebben enkele in
woners het begin gemaakt van wa
een begeleidingsgroep moet wor
den voor het tehuis. Initiatiefneem
ster Anca Bumbuta: "De buitenlan
ders kunnen niet voortdurend aan
wezig zijn voor controle en begelei
ding. Het wordt tijd dat inwoners
van Sibiu ook in actie komen". Ook
de plaatselijke krant de 'Tribuna'
heeft het voornemen de acties
vanuit het buitenland in de gaten te.
houden en die in Sibiu een vervolg
te geven.
Chocolade
Een van de patiënten van Riul Va
dului leverde spontaan commen
taar tijdens de zoekakties van de
Roemeense autoriteiten: "We heb
ben alleen chocolade gehad in fe
bruari en op één mei". In die perio
de waren vertegenwoordigers var
een hulpcomité uit Enschede in Ri
ul Vadului aanwezig om het perso
neel kennis bij te brengen over de
omgang met zwakzinnige mensen.
Twee vertegenwoordigers uit En
schede waren twee weken geleden
nog in Riul Vadului. Daar pasten zij
muziektherapie toe en bereikten
onder andere dat nu de bedden ir
een van de slaapzalen worden opge
maakt en redelijk schoon gehou
den.
