'In DDR en
BRD tegelijk
verkiezingen
Politiek steekspel rond belastingverhoging VS begint
Italië en Duitsland
vinden onderdelen
Iraaks superkanon
Meneer van Veen kan toch niet moe zijn?
DDR als nieuwe poort naar het
westen in trek bij Oosteuropeanen
DINSDAG 15 MEI 1990
BUITENLAND
PAGINA 7
Kohl praat met de Maizière
correspondent Hans Hoogendijk)
BONN Gemeenschappelijke algemene verkiezingen in
december of januari in beide Duitse staten worden steeds
waarschijnlijker na de nederlaag van de CDU zondag in
Noordrijn-Westfalen en Nedersaksen. Bondskanselier Ko
hl sloot gisteren niet langer een combinatie met verkiezin
gen in de DDR uit. Hoe langer de eenwording uitblijft, des
te hoger worden de kosten en des te groter de onzekerheid
(Van onze correspondente
Marjon van Royen)
ROME De Italiaanse staalpro
ducent Societa delle Fucine in Ter-
ni heeft mogelijk onderdelen gepro
duceerd voor het Iraakse 'superka
non'. Afgelopen weekeinde heeft de
Italiaanse militaire politie, de cara
binieri. beslag gelegd op mechani
sche, hydraulische en elektronische
onderdelen die volgens wapendes
kundigen dienen voor het staart
stuk van het geschut.
De Westduitse douane heeft gis
teren op het vliegveld van Frank
furt beslag gelegd op 37 ton aan 'ma
chine-onderdelen' bestemd voor
Irak. De 17 kratten in kwestie waren
afkomstig uit België en via Zwitser-
Een Oosteuropese vrouw slaapt naast haar bagage na haar aankomst op het Oostberlijnse station Lichtenberg.
in beide Duitse staten, zei Kohl. Hij wees verder op de onze- Aangetrokken door de welvaart en uit vrees voor de toekomst wagen veel Oosteuropeanen de sprong
kere ontwikkelingen in de Sovjetunie, die mogelijk een ne- ten. De DDR is daarbij hun eerste reisbestemming.
gatieve invloed kunnen hebben op het eenwordingsproces.
Gisteravond voerde de kanselier in in december een nederlaag op kun-
West-Berlijn een uitvoerig gesprek nen leveren tegen SPD-kanseliers-
met zijn Oostduitse collega en par- kandidaat Oskar Lafontaine. In de
tijgenoot Lothar de Maizière. De DDR beschikken de conservatie-
Westduitse FDP sprak zich gisteren ven over een royale meerderheid,
opnieuw uit voor een gecombineer- die een verlies in West-Duitsland
de verkiezing in december of begin zou kunnen compenseren. Kohl be-
januari. De SPD daarentegen waar- reidde daarom zijn Oostduitse col-
land naar Frankfurt gevlogen. Zo- gen op
wel de Bundesgrenzschütz als de
-cck u/M- douane weigerden elk commentaar
(foto ap) OP het bericht van de Hessische het superkanon.
Rundfunk dat het ook hier om on-
derdelen voor het kanon zou gaan.
De directie van het Italiaanse
staalbedrijf, dat in staatshanden is,
ontkent bewust onderdelen voor
het superkanon te hebben gemaakt.
Het zou gaan om apparatuur
„wij hebben de order nooit ge
wantrouwd. Het leek ons niet dat er
onderdelen werden gevraagd die
sterk afweken van onze normale
productie", aldus een woordvoer
der van Societa delle Fucine. Behal
ve in het staalbedrijf van Terni wer
den ook in de haven van Napels
containers aangetroffen met onder
delen die, naar men vermoedt, be
stemd waren voor het kanon in Irak.
Het is niet duidelijk of deze onder
delen afkomstig zijn uit Terni of dat
er nog andere ondernemingen in
het spel zjjn.
Het wapenproject werd begin
april ontdekt, toen de politie in de
Engelse haven van Middles-
borough, na een tip van de Israëli
sche geheime dienst, beslag liet leg-
n aantal grote buizen die.
aanneemt, bedoeld waren
de constructie van de loop van
Hoger beroep van
Demjanjuk begonnen
schuwde voor een te snelle i
ging van beide Duitse staten.
De christen-democraten redene
ren dat als het staatsverdrag met de
DDR eenmaal op tafel ligt, de toene
mende onzekerheid in beide Duitse
staten zal verdwijnen. Bij de even
tuele beslissing om algemene Duit
se verkiezingen te houden, spelen
vooral tactische argumenten een
rol. Kohl bespeurt steeds meer te
genwind in eigen land en dat zou
hem bij de Bondsdagverkiezingen
Weer grafschennis
in Duitsland,
Zweden, Frankrijk
PARIJS/LUND/TURKHEIM (AP)
Op een joodse begraafplaats bij
Parijs zijn gisteren grafzerken aan
getroffen met swastika's. In het
Zweedse Lund werd een kerkhof
van oorlogsslachtoffers vernield,
terwijl in West-Duitsland een ge
denkplaats voor slachtoffers van
het concentratiekamp Dachau het
doelwit werd.
In Parijs werd gisteren opnieuw
een grote demonstratie gehouden
tegen de grafschennis, waarvan die
in Caprentras de eerste van een
reeks is gebleken. In de nacht van
zondag op maandag werden op het
joodse kerkhof in Clichy-sur-Bois
bij Parijs 32 graven gescholden. Op
verschillende graven waren rode
swastika's geverfd.
In het Zweedse Lund moest een
begraafplaats voor vluchtelingen
het ontgelden. Van minstens vijf
tien graven, waarin de stoffelijke
resten lagen van mensen die aan het
eind van de Tweede Wereldoorlog
uit Duitse concentratiekampen
kwamen voor medische behande
lingen in Zweden, werd de steen
vernield.
In het Westduitse Turkheim wer
den dit weekeinde op een gedenk
plaats voor slachtoffers van het con
centratiekamp Dachau grafstenen
van hun plaats gerukt en vernield.
De politie vermoedt dat de daders
skinheads zijn, die zaterdag in het.
naburige Mindelheim huishielden.
(Van AP-correspondent
Mark Fritz)
lega gisteren al voor op de eventuele
noodzaak van de gecombineerde OOST-BERLIJN Majoor Harry p0len
stembusgang.
Terwijl de Westduitse regerings
leider probeerde de Oostduitse waar tientallen kinderen luidruchti- de stroom vluchtelingen
Krabs, een sociaal werker
Berlijn. Volgens hem zijn ir
lopen 14 dagen ook minstens 20.000
de DDR gekomen.
Kretschmer loopt hoofdschuddend Krabs noemt de situatie "een kruit-
door een kazerne in Oost-Berlijn, vat" en pleit voor nieuwe wetten
Oost- functionaris van volkshuisvesting
in Oost-Berlijn zijn veel Roemenen
die in de Oostduitse hoofdstad arri
veren ziek, maar zijn de meesten ge
woon doodsbang.
JERUZALEM (AP) - De wegens
petrochemische1'installatie. De oorlogsmisdaden ter dood veroor-
>r werd geplaatst door het mi- deelde John Demjanjuk is ten on-
erie voor economische zaken rechte uit de Verenigde Staten ge
lrak. De Italiaanse militaire po- deporteerd en daarom moet diens
vonnis ongeldig worden verklaard,
zo heeft zijn advocaat Yoram Shef-
Bel- tel gisteren voor het Israëlische
litie heeft nog geen arrestaties
richt. In de loop van deze week zul
experts uit Engeland
gië komen om de Italiaanse politie hooggerechtshof betoogd tijdens de
te kun-
dammen.
De Oostduitse regering besloot
CDU niet voor het hoofd te stoten, ge spelletjes doen en volwassenen
ging zijn liberale coalitiepartner vol afwachtend om zich heen kijken,
in de aanval. FDP-voorzitter Otto "Elke dag komen er meer bij. Zeko- vorige week accommodatie te zoe-
graaf Lambsdorff eiste dat in het men, zien het gratis voedsel en de ken voor de vluchtelingen, omdat
staatsverdrag met de DDR, waarin gratis behuizing en bellen daarna de meesten nog steeds op het sta
de eenheid wordt bezegeld, ook de hun familieleden op om verslag te tion sliepen
datum voor Duits-Duitse verkiezin- doen. Daarna komen er nog
hier naartoe. We weten niet
wat we met hen moeten doen. We ouders stuurden hun kinderen
hebben helemaal geen plaats de ingangen van de trein
meer", aldus Kretschmer.
Inmiddels zitten er in deze
het onderzoek bij te staan.
behandeling van het hoger beroep
gen is opgenomen.
De oppositionele SPD voelt daar
niets voor. De sociaal-democraten
vinden dat de trein naar de eenheid
iaangeko-
Iedereen had stapels koffers
'bij zich, maar geen geld. Sommige
Irak heeft aangekondigd juridi- ?at Demjanjuk tegen zijn veroorde-
Berlijn, zei dat zijn organisatie ook sche stappen te zullen ondernemen ir^eslr
al talrijke verzoeken tot opname tegen de landen die door Baghdad 7ü*Jan6® Demjanjuk
van Sovjet-joden heeft ontvangen, bestelde en betaalde apparatuur in
die het toenemende antisemitisme beslag hebben genomen. Dat zijn
door
ijf getuigen herkend als de sadis
tische bewaker 'Iwan de verschrik-
i de Sovjetunie willen ontvluch-
De vluchtelingen komen
periode waarin steeds meer Oost-
tóe Èneeland Italië Turkiié kellJke' uit het Poolse kamP Tre'
c-ngeiana, itane, iumije, Minlpa ,„Qar in Ho TllrooHo
Griekenland en Wwst-Duitsland.
blinka,
vv wsi-liuiishuiu.
De Italiaanse en Iraakse ministers
buitenlandse zaken hebben el-
de Tweede Wereld-
000 joden vergast zijn.
Volgens Sheftel maakt het uitle-
duitsers blijk geven van vreemde- kaar gisteren in Rome ontmoet. Bij- veringsakko°rd tussen de VS en Is-
hngenhaat. die wordt gevoed door zonderheden werden niet bekend ge8i! melc['ng v*n oorlopm,s-
de angst voor een enorme werkloos- gemaakt. Eenmaal geassembleerd daden. Hij zei bovendien met
veel te snel rijdt. SPD-voorzitter andere kazerne op een militaire ba-
Vogel zei dat belangrijke besluiten.
trostations met een bordje om hun
nek. Daarop stond in het Duits te le-
"Wij zijn Roemenen. Help ons
Oost-Berlün ongeveer 700 alstublieft met wat geld".
De Roemeense vluchtelingen-
gemaakt. Eenmaal geassembleerd
de hereniging. Matthias zouden met het superkanon nucle-
sterk toenam. Volgens
- gezien net behaalde meerderheid in Roemenen en een paar honderd
de Bondsraad, niet meer tegen de Bulgaren. In een ander gebouw, dat stroom kwam opzetten in april, toen
wil van de sociaal-democraten ge- vroeger door de geheime dienst de politieke onrust in Roemenië
nomen kunnen worden. De SPD werd gebruikt, zijn ook een paar
wil dat middels een referendum het honderd Oosteuropeanen onderge-
volk uiteindelijk zal beslissen over bracht.
de Duitse eenwording. Terwijl de DDR gebukt gaat on-
r sn n j j j der een verziekte economie en een
In Oost-Berlijn vergaderde de aanhoudende exodus van DDR-
Westduitse minister van financien b s naar de Bondsrepubliek, is
Waigel met zijn Oostduitse collega het land plotseiing zeif ook een
Jahr wil dat er snel met alle Oost
europese landen overleg komt
bewijzen te komen dat er sprake
persoonsverwisseling,
of chemische granaten honder- 10 I^»°onsyerwisseiing,
den kilometers ver kunnen worden zoa1.5 Demjanjuk altijd heeft ge-
pcsc ïdiiucn uvciicg iwim uvci ucii miuiucieia vei tvuimeii wuiucn _Q_ -
visumplicht "We willen niet geschoten. Daarmee zou Israel,
een Muur bouwen", aldus maar ook Iran, binnen schootsveld ^achtmg Vljf weken ln beslag 1
liggen.
i i"T j I I i_ j t-T 7 z. sen aie een ueier uesiaau iueaeii.
delijk dat het aanbod van Bonn niet Voor veel Oosteuropeanen is de
zal worden verruimd. Experts vre- ppR niei
zen miljoenen werklozen en het fail- tpn rfp .ip,ir
lissement van bijna de helft van de ueu
Oostduitse staatsbedrijven. en om
In West-Duitsland maakte het ten
centrale arbeidsbureau gisteren be- n en"dan
kend dat de eenwording tot 2000 al- f t de 19.jarige Taian Neascu
leen al in het huidige gebied van de uit Bukarest. In de afgelopen twee
Bondsrepubliek 2,5 miljoen nieuwe weken zjjn aj ongeveer 3000 Roeme-
banen kan scheppen terwijl de nen in Oost-Berlijn gearriveerd. Ze-
werkloosheid met 700.000 zou da- ker 15 000 Koemenen passeerden in
len In de DDR zijn de deskundigen deze periode andere grensovergan-
heel wat minder optimistisch. In de DDR aldus Joachim
ngang tot het
de welvaart,
"ik kom hier naartoe voor werk
de communisten te ontvluch-
de Bondsrepubliek
de Verenigde Sta-
Beledigingen
De Opperste Sovjet heeft gisteren
belediging van de president straf
baar gesteld. De wet op de bescher
ming van de eer en waardigheid van
de president is een reactie op de 1-
mei-viering op het Rode Plein in
Moskou, waar president Gorbatsjov
door duizenden mensen openlijk
werd uitgejouwd. Belediging kan
3000 roebel (circa 9000 gulden) boe
te opleveren, twee jaar werkkamp
of drie jaar cel.
Zuid-Afrika
Het Zuidafrikaanse leger zal bin
nenkort in de Zambiaanse hoofd
stad Lusaka overleg voeren met het
ANC over de toekomst van het leger
in Zuid-Afrika. In de delegatie zit
ten onder meer kolonel Bob Rogers,
voormalig staf-chef van de lucht
macht en woordvoerder van de te
gen de apartheid strijdende blanke
Democratische Partij (DP). Ook po-
litie-agent Gregory Rockman
maakt deel uit van de afvaardiging,
die vorig jaar de wreedheid van de
ordetroepen aan de kaak stelde.
Kaunda
De Zambiaanse president Kenneth
Kaunda wil zo nodig een campagne
tegen de invoering van een meer-
partijenstelsel in zijn land leiden, zo
meldt de 'Times of Zambia'. Zam
bia werd na een referendum in 1973
een eenpartijstaat. Kaunda, die
sinds de onafhankelijkheid 25 jaar
president van Zambia is, zei er ech
ter wel bij dat er een meerpartijen-
stelsel kan komen als het Zam
biaanse volk daartoe in een referen
dum besluit.
Ivoorkust
Enkele honderden Ivoriaanse
dienstplichtigen hebben gisteren
vroeg het nationale radiostation in
de hoofdstad Abidjan omsingeld
om te protesteren tegen salarisver
lagingen. Tegelijkertijd staakten de
buschauffeurs, die ook ontevreden
waren met hun salaris.
Kerncentrale DDR 'tweede Tsjernobyl'
OOST-BERLIJN (Rtr/AFP) De grootste kerncentrale in de DDR,
Greifswald in het noorden aan de Oostzee, is zo gevaarlijk dat hij on
middellijk moet worden gesloten om een tweede Tsjernobyl te voorko
men. Aldus de vernietigende conclusie van een onderzoekscommissie
van onafhankelijke West- en Oostduitse deskundigen naar de centrale.
Zij bestempelen de veiligheidsystemen en andere apparatuur in de
vier reactorblokken van de centrale als volkomen onvoldoende. "Als
het hoofdkoelsysteem zou uitvallen zou zich een zelfde ramp voordoen
als in Tsjernobyl",-aldus de deskundigen, die eraan toe voegen dat re
paratie, vervangen of technisch wijzigen van apparatuur onmogelijk is.
De voorzorgsmaatregelen tegen brand zijn onvoldoende en de bui
zen kunnen elk moment barsten, zodat er verder alleen maar over slui
ten van de reactors moet worden gepraat. Twee van de vier blokken
zijn al tijdelijk buiten werking gesteld, maar er zijn nog vier andere
blokken in aanbouw.
Over ambtenaren doen veel moppen de ronde. Gebaseerd op de voor
oordelen dat ze lui zijn en onnuttig werk doen.
Meneer van Veen kan daar mee leven. Hij Wordt liever moe van zijn werk dan
van al die grappen.
Als provinciaal milieudeskundige heeft hij met zijn collega's de handen vol aan
al het illegaal gedumpte afval. Bodemonderzoek, monsters nemen.
Voorlichting geven, overleg met medici en justitie en het achterhalen van de
vervuilers.
U mag dat nutteloos werk vinden. AbvaKabo vindt het van levensbelang.
Veel ambtenaren bij gemeente,
provincie en rijk zijn lid van Abva
Kabo. de grootste bond in de collec
tieve sector. AbvaKabo is een sterke
bond die niet moe wordt op te
komen voor zijn 270.000 leden.
Persoonlijk, door advies en indivi
duele rechtsbijstand.
Collectief, door zich sterk te maken
voor goede arbeidsvoorwaarden.
AbvaKabo ziet het belang van het
werk van zijn leden. En dat is een
algemeen belang, want de collectieve
sector is onmisbaar in onze samen
leving.
AbvaKabo is niet partijgebonden,
maar beslist niet neutraal. En zeker
niet kleurloos. AbvaKabo heeft een
visie op de samenleving.
Een visie hoe het anders kan.
rD
BON Stuur mij meer informatie
j over AbvaKabo
j Naam
I Adres
j Postcode
Woonplaats
Naam werkgever
envelop
Stuur deze bon in
zonder postzegel ami.
AbvaKabo, Antwoordnummer
10018, 2700 VB Zoetermeer.
^m! AbvaKabo
I Dc vakbond die zorgt voor menwn
WASHINGTON - Verhoogde
belastingen, de rentestand, een eco
nomische recessie en zelfs de her
verkiezing van de Amerikaanse pre
sident Bush. Dit alles hangt af van
onderhandelingen tussen Witte
Huis en Congresleiders die deze
week in Washington zijn begonnen.
De onderhandelingen, die vermoe
delijk maanden zullen duren, gaan
in eerste instantie over Amerika's
uit de hand gelopen begrotingste
kort. Maar alles, van de economi
sche gezondheid van het land tot de
politieke gezondheid van de presi
dent, hangt daarmee samen.
President Bush was degene die
vorige week onverwacht het initia
tief tot de gesprekken met de Con
gresleiders nam. Daarvoor had hij
uitstekende redenen. Want om te
beginnen was het hem duidelijk ge
worden, dat het tekort op de federa
le begroting is gaan lijken op het gat
in de ozonlaag boven de Zuidpool:
als je even niet oplet, is het weer
groter geworden.
Begin dit jaar diende Bush zijn
begroting voor het belastingjaar
1991 in. Daarin werd nog uitgegaan
van een tekort van 100 miljard dol
lar. Maar zijn directeur begrotingen,
Richard Darman, zei vorige week
dat het tekort nu zeker 120 miljard,
en wellicht zelfs 160 miljard dollar
zal worden. Voor die tegenvaller
zijn goede redenen. Bush was om te
beginnen bij het opstellen van zijn
begroting uitgegaan van een veel te
optimistisch beeld over de econo
mische groei. Nu blijkt dat de activi
teit van Amerika's bedrijfsleven
lang niet zo groot is als door Bush
was geraamd. Het gevolg: tegenval
lende belastinginkomsten.
De rente is bovendien hoger dan
Bush had voorspeld, en de crisis die
is ontstaan rond de Savings and
Loan Banks, de spaarkassen die in
grote financiële moeilijkheden zijn
gekomen, gaat veel meer kosten
dan het Witte Huis nog maar vier
maanden geleden dacht.
Wet
Al die tegenvallers zorgden acuut
voor problemen. Want het Witte
Huis mag het tekort op de begroting
niet maar naar willekeur laten
groeien. Dat wordt verboden door
de Gramm-Rudman-wet. Die wet,
die enkele jaren geleden van kracht
werd, schrijft een gefaseerde uit
banning van het begrotingstekort
voor. Voor 1991, aldus de Gramm-
Rudman-wet, mag het tekort niet
groter zijn dan 64 miljard dollar.
De begroting die Bush begin dit
jaar indiende, ging daar al 36 mil
jard dollar overheen. Bush stelde
daarom een aantal niet erg precies
gedefinieerde bezuinigingen voor.
Gevoegd bü enige staaltjes creatief
boekhouden zorgde dat ervoor dat
hij tegen het Congres kon zeggen: ik
ben binnen de Gramm-Rudman-
wet gebleven. Maar dat kan n\et
meer nu het ernaar begint uit ziet,
dat het tekort tot een kleine 100 mil
jard boven de toegestane limiet gaat
uitgroeien.
Wat gebeurt er als het Witte Huis
of het Congres dat gewoon zou laten
gebeuren? Dan zou het tweede deel
van de Gramm-Rudman wet in wer
king treden, dat bezuinigingen over
de volle breedte van de overheids
uitgaven (alleen de sociale zeker
heid blijft ongemoeid) verplicht
stelt. Er zouden dan te weinig poli
tiemensen zijn, te weinig douane
mensen, te weinig leraren, te weinig
luchtverkeersleiders.
Zou Bush, in samenwerking met
het Congres, dan niet zelf met ver
dere bezuinigingen kunnen ko
men? Dat gaat ook niet. De bezuini
gingen zouden zo draconisch zijn,
dat ze tot een recessie zouden lei
den.
Belastingen
De meest logische weg is zowel be
zuinigen als belastingen verhogen.
Daar heeft de afgelopen jaren altijd
de pijn gezeten. Reagan werd in
1980 president doordat hij belas
tingverlaging beloofde. Bush werd
in 1988 tot president gekozen, dank
zij zijn plechtige belofte dat hij van
Reagans lage belastingen zou afblij
ven. Bush beloofde dat met zoveel
woorden toen hij tijdens de Repu
blikeinse conventie zei: "Read my
lips. No new taxes".
Nu wil hij zijn belofte breken.
Waarom? Om te beginnen vanwege
het hierboven geschetste beeld:
met bezuinigingen alleen kunnen
de problemen niet worden opge
lost. Maar belangrijker is, dat Bush
van zijn economische adviseurs te
horen heeft gekregen dat hij nu iets
aan het begrotingstekort moet doen
om veel grotere problemen in de
toekomst te vermijden.
Spel
Want, zo is de redenering: als we
niet iets aan onze tekorten doen,
blijft de rente hoog. Een hoge rente,
aldu^nog steeds Bush's adviseurs,
leidt onvermijdelijk tot een recessie
en die zou wel eens kunnen komen
op het moment dat de volgende pre- luut zeker lijkt, in gevaar kunnen
sidentsverkiezingen, in 1992, wor- brengen.
den gehouden. Dat zou de herver- Daarom gaat Bush dus akkoord met
kiezing van Bush, die nu nog abso- belastingverhoging. Althans, dat
denken de meeste commentatoren.
Maar er zijn ook mensen die vrezen
dat er sprake is van één groot poli
tiek spel. Het zijn vooral de opposi
tionele Democraten die dat denken.
Want aan het eind van het jaar wor
den tussentijdse verkiezingen ge
houden, waarbij onder meer een
nieuw Huis van Afgevaardigden en
een deel van de Senaat moet wor
den gekozen. Stel nu dat Bush, na
maanden van onderhandelen met
de Congresleiders, in het Witte Huis
een persconferentie geeft waarin hij
zegt: "We zullen die en die belasting
gaan verhogen. Ik wilde dat niet,
maar de Democraten wilden alleen
maar over belastingverhoging pra
ten, dus (diepe zucht, treurige blik
in de camera's) ik moest wel".
Het zou de Democratische partij
die toch al de reputatie heeft
meer overheidsbemoeienis, en dus
hogere belastingen, te willen een
dodelijke klap bezorgen. Het is
daarom dat de Democraten nu zeg
gen: we praten alleen over belas
tingverhoging als het Witte Huis dat
als eerste op tafel brengt. De Demo
cratische top-onderhandelaar sena
tor Jim Sasser: "Mijn eerste vraag
aan de president zal zijn: hoe wilt u
zelf het tekort naar beneden bren
gen"?
Als ze eruit komen, is het meest
waarschijnlijke eindresultaat ver
hoging van belasting op onder meer
alcohol, tabak en wellicht benzine.
Maar daarvoor is politieke moed,
verantwoordelijkheidsgevoel en re
aliteitsbesef nodig. En die zijn de af
gelopen jaren in de politieke strijd
rond Amerika's begrotingstekort
ver te zoeken geweest.
