Albanië na
halve eeuw
weer open
Beul van Zetten eindelijk voor rechter
'Pleidooi Raad van
Kerken eenzijdig'
REPORTAGE as
Nog veel vragen rond seksuele terreur Heldringstichting
PAGINA 2
GEESTELIJK LEVEN
DINSDAG 15 MEI 1990j
(van onze correspondent Frits Schils)
Na 44 jaar van welhaast strikte afzondering staat de So
cialistische Volksrepubliek Albanië het laatste stali
nistische bolwerk in Europa voor een spectaculaire
doorbraak. Begin deze maand zinspeelde partijleider
Ramiz Alia in een toespraak tot het Centraal Comité op
veranderingen. Vorige week werd bekend dat Albaniërs
een paspoort voor het buitenland kunnen aanvragen, dat
Albanië de banden wil aanhalen met beide supermach
ten en de EG, wil deelnemen aan de komende CVSE-top
over de toekomst van Europa, en weer een ministerie van
justitie zal instellen. Dit weekeinde voegde VN-secreta-
ris Perez de Cuellar, die een uniek bezoek aan het land
bracht, daar aan toe dat hoogstwaarschijnlijk binnen
kort de kerken weer open gaan. In 1967 werd het overwe
gend islamitische land officieel atheïstisch verklaard en
werden alle kerkgebouwen gesloten.
Sinds de proclamatie van de volks
republiek in 1946 heeft Tirana zich
onder het regime van de bikkelhar
de partijleider Enver Hoxha tegen
elke mogelijke 'aantasting' van de
marxistisch-leninistische levensbe
schouwing in het land verzet. Maar
onder het bewind van de nieuwe
sterke man. de pragmatischer inge
stelde Ramiz Alia, is er dan toch een
frissere wind gaan waaien. Alia, die
april 1985 het roer van Hoxha over
nam, heeft ingezien dat zijn land
niet kan overleven als het niet in
haakt op de revolutionaire ontwik
kelingen die momenteel in Oost-
Europa gaande zijn en daar reeds
tot verregaande ontmanteling van
communistische regimes hebben
geleid.
Alia heeft nog een lange weg te
gaan voordat Albanië uit zijn isole
ment is gehaald waar Hoxha het in
heeft gebracht. Na de machtsover
name door Alia werd het oude be
leid in eerste instantie voortgezet.
Het aanknopen van diplomatieke
betrekkingen met de VS en het her
stel van de relaties met de Sovjetu
nie werd nog steeds zonder meer
van de hand gewezen. Steeds fulmi
neerden de Albanezen tegen wat zij
noemden de 'imperialistische en
hegemonistische politiek' van de
twee supermachten, die 'uitsluitend
gericht was op het uitbreiden van
de eigen dominante positie in de
wereld'.
De contacten tussen Washington
en Tirana werden al in 1939 verbro
ken nadat troepen van de Italiaanse
dictator Benito Mussolini op Goede
Vrijdag vanuit zee binnenvielen en
de regering dwongen af te treden.
Een poging in 1945 de banden te
herstellen, mislukte. Het State De
partment reageerde begin deze
maand daarom voorzichtig positief
op de aankondiging van Alia dat er
grote veranderingen op til waren.
De VS, aldus een woordvoerder,
zijn in principe bereid met de Alba
nezen over een herstel van de be
trekkingen te praten. Binnenkort
bezoekt senator Edward Kennedy
als privé-persoon Albanië.
Mao
Moskou reageerde ook voorzichtig
op Alia's uitspraken. Woordvoerder
Vadim Perfiljev sprak over een 'po
sitieve stap in het normaliseren van
de relaties tussen de twee landen'.
De betrekkingen tussen Tirana en
Moskou werden in 1961 verbroken
na een hoog opgelopen ideologi-
Gezeten op een boerenkar passeert een Albaniër een een bioscoop omge
bouwde moskee in Korea. Godsdienst is straks wellicht weer toegestaan in
het land dat in 1967 officieel atheïstisch werd onder de inmiddels overleden
Enver Hoxha. (foto ap>
sche ruzie. De toen ontstane kloof
leidde tot een gedwongen exodus
van Albanese studenten en weten
schappers uit de Sovjetunie en de
uitwijzing uit Albanië van enkele
duizenden Sovjet-technici en -advi
seurs. Doordat ook de handelscon
tacten werden verbroken en de Al
banezen verstoken bleven van be
langrijke goederen, kwam het regi
me van Hoxha sterk onder druk te
staan.
Al spoedig echter nam China de
rol van de Sovjetunie over, maar na
enkele jaren kwam Hoxha met het
bewind van Mao Zedong in aanva
ring. De ruzie, die al in 1964 ont
stond maar voor de buitenwereld
verborgen bleef, culmineerde in
1978 in een verbreking van de con
tacten tussen Tirana en Peking over
de gehele lijn. Sinds kort is China
opnieuw diplomatiek vertegen
woordigd in Tirana en komt het
goederenverkeer tussen de twee
landen weer enigszins op gang.
Opzienbarend
De wijzigingen, die zich nu nog
vooral beperken tot de buitenland
se politiek, zullen op termijn onher
roepelijk doorwerken op de binnen
landse verhoudingen. De afgelopen
tijd is er al een voorzichtige kente
ring van harde repressie naar meer
tolerantie en vrijheid voor de 3,1
miljoen Albanezen gekomen.
Voor Albanese jongeren kwam de
mogelijkheid om in groepsverband
toeristische reizen naar Italië en
Griekenland te maken, al ging het
om geselecteerde gezelschappen.
Verrassender was dat de Albanese
autoriteiten individuele reizen van
Albanezen naar het buitenland gin
gen toestaan. De betrokkenen
moesten wel een uitnodiging kun
nen tonen van een familielid of ken
nis, die voor alle kosten opdraaide.
Veel Albanezen wonen in de Joego
slavische provincie Kosovo en Grie
kenland.
Een andere opzienbarende ont
wikkeling was dat het de Albanezen
sedert korte tijd officieel toegestaan
is om particulier met het buitenland
te bellen. Die mogelijkheid bestond
tot dusver nauwelijks of niet. Het
aantal lijnen is uitgebreid en de
wachttijden voor gesprekken, die
vaak meer dan een halve dag be
droegen, zijn aanmerkelijk terugge
bracht.
Versoepeling
Maar de wellicht opvallendste
maatregel was het opheffen van de
vergeldingsmaatregelen tegen Al
banezen van wie een familielid het
land is uitgevlucht. Op vluchten
staat minstens tien jaar opsluiting.
De maximmale straf bedraagt 25
jaar. In crisistijden kan zelfs de
doodstraf worden uitgesproken.
Tot dusver was het gebruikelijk
dat de naaste verwanten van een
vluchter mede moesten boeten voor
het 'verraad' waaraan de betrokke
ne zich schuldig had gemaakt. Die
bestraffing bestond vaak uit ver
banning van de familie naar een an
dere landstreek of in sommige ge
vallen zelfs uit het uit elkaar rukken
van de familie.
In Albanië wijst de politieke baro
meter in de richting van hervormin
gen. Aan euforische volksuitbar
stingen waartoe het destijds bij de
omwentelingen in de DDR en
Tsjechoslowakije kwam, valt echter
niet te denken. Evenmin kan er
sprake zijn van een revolutie in Roe
meense stijl. Min of meer naar het
voorbeeld van de Sovjetunie en
Hongarije is het de partijleider zelf,
die het Grote Initiatief ontplooit.
Ramiz Alia heeft blijkbaar ingezien
dat hij naderend onheil kan voorko
men door zich in het onvermijdelij
ke te schikken en het noodzakelijke
te verwerven.
Wat meer politieke vrijheid en
verbetering van de levensstandaard
is de cocktail waarmee de partij de
controle over de gebeurtenissen wil
behouden. Verdere uitbreiding van
de contacten op verschillende ni
veaus met het buitenland dienen,
naar het zich laat aanzien, er in het
bijzonder toe 's lands economie uit
haar desolate positie te tillen en Al
banië weg te manoeuvreren uit het
heilloze isolement, waarin Enver
Hoxha het bijna een halve eeuw ge
leden heeft gestort.
Maar het is de vraag of Alia daar
mee de discussie over de grondslag
van het politieke bestel, het marxis-
me-leninisme als heilspatent, kan
voorkomen. Uiteindelijk is dat ook
Michail Gorbatsjov in de Sovjetu
nie niet gelukt.
Als bijnamen droeg hij 'de
wandelende angst' of 'de beul
van Zetten'. De herinneringen
aan het schrikbewind, dat de
voormalig directeur binnen de
muren van de Heldringstich
tingen in het Betuwse Zetten
voerde, doet veel ex-pupillen
van de inrichting voor moei
lijk opvoedbare meisjes na ja
ren nog in snikken uitbarsten.
"Je huilde al als je z'n naam
hoorde". Ondanks protestac
ties en officieel onderzoek
kon hij zijn machtswellust,
zich ontladend in seksuele
terreur, binnen de besloten
heid van de inrichting blijven
botvieren. Begin vorig jaar
kwam daar een eind aan. Mor
gen, woensdag 16 mei, moet
hij zich voor de Arnhemse
rechtbank verantwoorden.
Op maandagochtend 27 februari
1989 arresteert de rijkspolitie in het
district Nijmegen de ex-directeur-
annex-psychiater. Hij wordt ervan
verdacht in elk geval in de periode
tussen 1971 en 1985 veelvuldig min
derjarige pupillen seksueel te heb
ben misbruikt. Kort na zijn aanhou
ding komt de stroom aangiften pas
goed op gang. In totaal melden zich
21 misbruikte pupillen, nadat de
stilte rond de bizarre behandelwijze
van de Zettense psychiater is door
broken. Een vroegere groepsleid
ster uit Zetten, die werd ontslagen
nadat zij tegen het harde regime bij
de Heldringstichtingen ageerde:
"De vrouwen, die nu na al die jaren
pas aangifte hebben durven doen,
vormen slechts de weerbare voor
hoede. Maar wat is er met al die hon
derden andere meisjes gebeurd?"
De psychiater, inmiddels door
het medisch tuchtcollege uit zijn
ambt gezet omdat hij een cliënte
van buiten de inrichting zwanger
heeft gemaakt, heeft tot nu toe alle
beschuldigingen van de hand gewe
zen. En, het moet gezegd, de hele af
faire is even ongelooflijk als verbijs
terend. Ondanks een diepgravend
onderzoek door een commissie van
deskundigen, destijds ingesteld
naar aanleiding van de klachten,
werd de seksuele terreur niet gesig
naleerd.
Commissievoorzitter dr. J. H.
Dijkhuis, hoogleraar in de psycho
therapie in Utrecht, verklaart ach
teraf tegenover het weekblad De
Tijd: "We hebben toen alle partijen
gehoord; ook de meisjes. Ze konden
in volle vrijheid alles vertellen.
Maar niemand heeft ooit met ook
maar één woord gerept over seksu
eel misbruik".
Ook algemeen coördinator Tiny
Delisse van het Jongeren Advies
Centrum in Nijmegen is verbijsterd
over wat zich al die jaren binnen de
Heldringstichtingen moet hebben
afgespeeld. Vanaf de jaren zeventig
hebben 130 meisjes, die uit Zetten
waren weggelopen, zich bij het JAC
gemeld. Maar geen van hen heeft in
die tijd gesproken over het seksuele
wangedrag van de directeur. Delis
se wijdt dat aan het taboe, dat zeker
toen nog op dit onderwerp lag. "En
wij van onze kant hebben de signa
len niet als zodanig herkend".
Schadevergoeding
Een ander aspect dat niet onver
meld mag blijven, is dat de psychia
ter publiekelijk eigenlijk al is ver
oordeeld terwijl zijn schuld nog
door de rechtbank moet worden
vastgesteld. In een door vijf slacht
offers aangespannen kort geding,
waarin zij om een voorschot op een
nader toe te kennen schadevergoe
ding verzoeken, namen hun advo
caten zonder enige terughoudend
heid de schuld van de psychiater als
vaststaand feit aan. Ook rechtbank
president mr. L. R. van der Weij
achtte het "vrijwel zeker" dat de
psychiater schuldig zal blijken en
ging hij dan ook in op de eis van de
vrouwen. Hij veroordeelde de ge
daagde tot het betalen van een voor
schot van vijfmaal 1500 gulden.
Eigenlijk is er niemand meer te
vinden, die de man nog de hand bo
ven het hoofd wil en durft te hou
den. Volgens advocate mr. Ineke
van Westerlaak. komt omdat er los
van elkaar zoveel aanklachten te
gen hem zijn ingediend. "En aan het
waarheidsgehalte van die tegenover
de politie afgelegde verklaringen
hoeft niemand te twijfelen. Daar
voor komen de bijzonderheden te
veel met elkaar overeen".
In de pleitnota's spreekt zij sa
men met haar confrères mr. Gabri
van Driem en mr. Karin Spaargaren
over "een smart bij de slachtoffers,
die met geen pen is te beschrijven.
Toen Zetten voor ze voorbij was,
was er niets meer van ze over". Van
Westerlaak: "Soms waren ze uit
huis weggenomen vanwege incest
om vervolgens in Zetten opnieuw
en jarenlang seksueel te worden
misbruikt".
Zwartboek
De eerste signalen, dat er iets mis
was in Zetten, dateren al uit 1974.
De Belangenvereniging Minderjari
gen (BM) komt in dat jaar met een
zwartboek met als titel 'Zetten, zat,
gezeten'. Daarin wordt een stroom
van beschuldigingen tegen de in
richting en met name de directeur
psychiater gepubliceerd. Er zou
sprake zijn van het veelvuldig op
sluiten van meisjes in de isoleercel.
Ook zouden ze onder de medicijnen
worden gestopt en om het minste of
geringste worden platgespoten.
De media, wakker geschud, rich
ten massaal hun aandacht op wat
zich daar allemaal in de Betuwse in
richting voor moeilijk opvoedbare
meisjes zou afspelen. Er volgt een
golf van publikaties. Nieuwe Revu
tekent uit de mond van een oud-pu
pil het relaas op hoe ze zich in aan
wezigheid van de psychiater had
moeten uitkleden, waarna hij haar
allemaal intieme vragen stelde. Hij
ontkent het verhaal niet, maar
noemt het een gecharcheerde versie
van de werkelijkheid. Het naakt la
ten lopen zou niet meer zijn geweest
dan een evenwichtsoefening om
eventuele neurologische afwijkin
gen op te sporen.
Onder druk van de aanhoudende
stroom van klachten uit de inrich
ting worden er in de Tweede Kamer
kritische vragen over het reilen en
zeilen in Zetten gesteld, waarop
toenmalig staatssecretaris Zeeval-
king besluit een commissie van des
kundigen in te stellen. In de eind
rapportage wordt geconstateerd,
dat er inderdaad sprake is van isola
tie en andere dwangmethoden, die
echter niet dienen als therapie,
maar om de orde te handhaven. En
per slot van rekening gaat het hier
om onhandelbare meisjes: Zetten
geldt als eindstation voor kinderen,
die niet in het gareel willen lopen.
Kort nadat de commissie haar on
derzoek afrondt, wordt de direc
teur-psychiater benoemd tot alge
meen directeur. De BM blijft ageren
tegen het heersende beleid, maar
van officiële zijde wordt daaraan
geen aandacht besteed. Om tegen
gas te geven, worden pupillen ge
mobiliseerd die het opnemen voor
de door de belangenvereniging als
'een beest' aangeduide directeur.
Economisch directeur N. Kam-
stra van de Heldringstichtingen laat
zich tegenover een verslaggever lo
vend uit over zijn collega-directeur.
"De beschuldigingen aan zijn adres
kunnen we met een gerust hart van
de hand wijzen. Want wij zijn een
fatsoenlijke club en gedragen ons
binnen de codes en regels, zoals die
gelden voor de psychiatrie en het
justitieel beleid".
Kamstra wijst er bij die gelegen
heid nog eens op, dat de algemeen
directeur geheel in de sfeer van het
instituut is op- en mee gegroeid.
"Want zijn vader was er predikant-
directeur". Pas jaren later zou blij
ken hoe navrant die opmerking in
werkelijkheid was. Nadat het stil
zwijgen eenmaal is doorbroken,
melden zich ook vijf oud-pupillen
bij het JAC in Nijmegen met het
verhaal, dat zij destijds seksueel
zijn misbruikt door de vader van de
nu van ontucht betichte psychiater.
Volgens Tiny Delisse van het JAC
spreken deze vrouwen, inmiddels
tussen 35 en 60 jaar, onafhankelijk
van elkaar en tot in detail van seksu
eel misbruik, lichamelijke mishan
deling en geestelijke onderdruk
king". Officier van justitie mr. L.
van Zanten-Renders kent die be
schuldigingen niet. Uit juridisch
oogpunt zijn ze verder ook niet inte
ressant, "omdat de feiten inmiddels
toch zijn verjaard".
Personeelsleden
Vragen zijn er nog volop, maar het
is de vraag of ze ooit beantwoord
worden. Mr. Karin Spaargaren in
het eerder gevoerde kort geding:
"De klemmende vraag dringt zich
op hoe de psychiater jaren achter
een deze terreur heeft kunnen uit
oefenen zonder dat er is ingegrepen.
Het kan haast niet anders of andere
personeelsleden moeten van het.
seksuele geweld hebben geweten of
er zelfs bij betrokken zijn geweest".
CIDI over erkenning PLO
DEN HAAG (ANP) - De verklaring van de Raad van Kerken,
waarin gepleit wordt voor Nederlandse erkenning van de PLO,
is volgens het CIDI onevenwichtig omdat er geen enkele kri
tiek op de PLO wordt geuit. Verder is de verklaring hoogmoe
dig omdat de Raad eenzijdig vaststelt dat de PLO alle Palestij-
nen vertegenwoordigt.
Het Centrum voor Informatie en
Documentatie Israël schrijft dit
in een brief aan de Raad van Ker
ken, die vorige week een vervolg
publiceerde op een verklaring uit
1979. Zo wordt nu onder meer ge
pleit voor opwaardering van de
status van de PLO-vertegenwoor-
diger in ons land, die er in 1979
nog niet was.
De Raad had, zo schrijft het CI
DI, deze verklaring moeten aan
grijpen om krachtig te proteste
ren tegen de wereldwijde aktie
van de PLO tegen de emigratie
van joden uit de Sovjetunie. Ook
heeft de Raad nagelaten het Pa
lestijns terrorisme te veroorde
len. Overigens zijn de Palestijnen
zelf steeds vaker het doelwit van
deze terreurdaden. Sinds het be
gin van de intifada zijn meer dan
200 Palestijnen door andere Pa
lestijnen vermoord.
Het is verder niet aan de Raad
van Kerken in Nederland, maar
aan de Palestijnen zelf om in ver
kiezingen uit te maken wie hen
vertegenwoordigt. Behalve de
PLO zijn er meer Palestijnse or
ganisaties, zoals de Harnas. Zoals
Mient Jan Faber
Mient Jan Faber
weer in de DDR
DEN HAAG (ANP) - DDR-minis-
ter Eppelmann van defensie en
ontwapening heeft in minder dan
twee maanden al een bezuiniging
van 30 op defensie doorge
voerd en wil over het hele jaar 50
bereiken. „Hoeveel bezuinigt
Nederland nu bijna alle commu
nistische regimes in Oost-Europa
zijn verdwenen?" zo vroeg hij zijn
oude vriend en strijdmakker
Mient Jan Faber. „Onze minister
van financiën Kok heeft voor vol
gend jaar een bezuiniging van 1
procent op het defensiebudget
aangekondigd," was het ant
woord van de IKV-secretaris.
In de DDR bestaat volgens Fa
ber grote bezorgdheid over het
ontbreken van een Westers ant
woord op de ontwikkelingen in
Oost-Europa. „Zij kijken met lede
ogen toe dat hier bijna niets ge
beurt. Hebben de revoluties in
hun landen dan geen betekenis
voor het Westen?" zo vragen zij
zich af.
Faber bezocht de afgelopen da
gen de voormalige jeugdpredi-
kant Rainer Eppelmann uit Ber
lijn, die sinds kort minister van
defensie en ontwapening in de
DDR is. In het begin van de jaren
'80 sloten beide vredesactivisten
een persoonlijk vredesverdrag,
dat er mede de aanleiding van
was dat Faber in 1982 de DDR
werd uitgezet en tot de val van het
communistisch bewind vorig na
jaar het land niet meer in mocht.
Behalve onbegrip over de lau
we reacties van het Westen be
staat er in de DDR ook onwetend
heid, zo constateerde Faber.
Daarom heeft hij Eppelmann uit
genodigd voor de opening van de
IKV-vredesweek in september.
Leerstoel voor
Pinkstergemeente
HOUTEN (ANP) - De Broeder
schap van Pinkstergemeenten
gaat aan de theologische faculteit
van de Rijksuniversiteit Utrecht
een bijzondere leerstoel vestigen.
De algemene vergadering heeft
besloten een aanvraag in te die
nen bij de universiteit, die al eer
der te kennen heeft gegeven wel
willend tegenover het voornemen
te staan.
Twee jaar geleden voelden de
Pinkstergemeenten niet voor het
plan, omdat de leerstoel toen ge
koppeld was aan de ambtsoplei
ding van de voorgangers. De op
leiding blijft nu gewoon geves
tigd aan de Pinksterbijbelschool
in Zeist.
De leerstoel heeft vooral ten
doel theologiestudenten op de
hoogte te brengen van de opvat
tingen van de Pinksterbeweging.
Bovendien hoopt de Broeder
schap, die bestaat uit 45 gemeen
ten met in totaal 10.000 leden, het
aantal promoties over de bewe
ging te bevorderen.
de Raad van Kerken niet alle
christenen in Nederland verte
genwoordigt, zo representeert de
PLO niet alle Palestijnen.
Opwaardering van de diploma
tieke status van de PLO is vol
gens het CIDI alleen mogelijk als
Palestina als souvereine staat
werkelijk bestaat. Nu is de op
roep van de Raad daartoe slechts
politieke propaganda voor
PLO.
Tenslotte betreurt het CIDI dat
in de verklaring op geen enkele
wijze de dubbele loyaliteit van
Raad met Israël en de Palestijn
valt de ontdekken. „Wat ons c
viel was de eenzijdige solidariteit
met de PLO."
'Expo Exodus'
DE STEEG (ANP) - Een kopie op
ware grootte van de tabernakel,
de verplaatsbare joodse tempel
tijdens de uittocht van de Israëlie
ten uit Egypte, is de belangrijkste
attractie van de bijbeltentoonstel
ling 'Expo Exodus 1990' in het
Gelderse dorp De Steeg. De ten
toonstelling, een initiatief van de
stichting 'Wat zegt de Bijbel' uit
Leeuwarden, werd gisteren ge
opend en is tot en met 15 septem
ber te bekijken:op het terrein v
kasteel Rhederoord.
De kopie van de tabernakel, die
1200 vierkante meter in bes
neemt, is een paar jaar geleden
gebouwd door een groep docen
ten en studenten van de Bijbel-
school Hagen in het Westduitse
Breckerfeld. Behalve de taberna
kel zijn er modellen van de ark
van Noach te bezichtigen.
Experimenten in
RK Kerk bepleit
DEN HAAG (ANP) - De rooms-
katholieke bisschoppen in Ne
derland moeten de komende ja
ren in een aantal geselecteerde
gemeenschappen experimenten
toestaan waarbij vrouwen en
mannen de eucharistie bedienen.
Zij moeten een bezinningsproces
op gang brengen over de vraag
hoe vrouwen en mannen in
rooms-katholiek Nederland geza
menlijk vorm geven aan het ge
wijde ambt. Ook moeten zij laten
onderzoeken, hoe de Nederland
se katholieken op vrouwelijke
priesters en diakens zouden r
geren.
Dit zijn enkele aanbevelingen
in een vertrouwelijk rapport dat
een commissie van een aantal ka
tholieke vrouwenorganisaties in
opdracht van de bisschoppen
conferentie heeft geschreven. Het
rapport is voor commentaar vc
gelegd aan de Katholieke Raad
voor Kerk en Samenleving en de
vijf vrouwenorganisaties in de
Unie Nederlandse Katholieke
Vrouwenbeweging, die in de
commissie waren vertegenwoor
digd. Ook de bisschoppelijke
contactcommissie Vrouw
Kerk bestudeert momenteel het
rapport. Na verwerking van de re
acties zal het rapport aan de bis
schoppen worden aangeboden.
Het rapport 'Vrouwonvriende
lijkheden in de liturgie van
Rooms-Katholieke Kerk' bevat
39 vergaande aanbevelingen
de bisschoppen.
Op korte termijn willen de
vrouwenorganisaties een bis
schoppelijk onderzoek naar de
mogelijkheid van diakenwijding
voor vrouwen.
De rk primaat van Hongarije,
dr. Laszlo kardinaal Paskai, aarts
bisschop van Esztergom, houdt
een minder prettige herinnering
over aan zijn pelgrimstocht naar
de grafkerk van Sint Servatius in
Maastricht. Uit zijn auto, gepar
keerd op de binnenplaats van een
klooster waar hij logeerde, zijn al
zijn reisbescheiden gestolen.
Beroepingswerk
Hervormde Kerk: Beroepen te Ben-
ningbroek-Sijbekarspel-Nibbixwoud
en Wognum: E. Koster, kandidaat te
Utrecht; te Boskoop: A. C. Kortleve te
Ede; te Valburg en Homoet (part-ti
me): J. Kot. kandidaat te Hardegarijp.
Aangenomen naar Amstelveen-Bui-
tenveldert: F. H. Breukelman, eervol
ontheven predikant te Zaandam; r
Babyloniënbroek: J. de Wit, kandidaat
te Elburg.
Bedankt voor Nieuw Stadskanaal:
D. M. van de Linde te Hattem.
Gereformeerde Kerken: Benoemd
door de Generale Synode tot predi
kant in algemene dienst (t.b.v. het ti
rustingswerk): drs. J. Bosman te La
ren (N-H), die deze benoeming heeft
aangenomen. Beroepen te Dordrecht:
drs. A. S. J. Smilde te Rotterdam,
Winsum-Obergum: drs. L. A. J. Wolt
huis te Monster; te Leek: mw. drs. D.
Boersma te Raalte, die dit beroep heeft
aangenomen. Aangenomen de benoe
ming door Deputaten voor de geeste
lijke verzorging Koopvaardij tot koop-
vaardijpredikant te Curacao: drs. B.
van Dijken, predikant van de Ned. Ge
meente Luxemburg, verbonden i
de kerk van Rotterdam.
Geref. Kerken Vrijgemaakt: Beroe
pen te Hoofddorp en te Middelharnis
i.o.m. Bergen op Zoom: drs. J. B. de
Rijke, kandidaat te Duiven.
Christelijk Geref. Kerken: Beroepen
te Culemborg: M. Vlietstra te Zeist.
Vrije Evangelische Gemeenten: Be
roepen te Franeker: J. van de Geer,
kandidaat te Utrecht.
