Baltische republieken: top van vier mmm w Grafschendingen in demonstraties in Frankrijk wam Bomaanslagen Colombia: 25 doden, 120 gewonden Geboorte van drie baby's per seconde bedreigt overleving van mens op aarde VS graven zich in op milieuconferentie O Het Front heeft eten gebracht' MAANDAG 14 MEI 1990 Samenwerking nieuw leven ingeblazen TALLINN/VILNIUS (AFP/Rtr/DPA) - De parlements voorzitters van Estland, Letland en Litouwen hebben Sov jetpresident Michail Gorbatsjov voorgesteld een 'top van vier' te houden. Het voorstel, vervat in een telegram aan het Kremlin, kwam na een vergadering waarbij de drie beslo ten tot de heroprichting van de Baltische Raad. De Britse premier Margaret That- cher heeft per brief Gorbatsjov dringend verzocht de eis aan Litou wen te laten vallen om de onafhan kelijkheidsverklaring in te trekken. Verder roept ze op tot onderhande lingen. Het besluit om het Verdrag van Eenheid en Samenwerking uit 1934, waaruit de Baltische Raad voort vloeide, nieuw leven in te blazen, werd zaterdag genomen tijdens een eendaagse top in de Estse hoofd stad Tallinn. De Raad werd opgehe ven toen de drie Baltische staten in 1940 werden geannexeerd door de Sovjetunie. De Raad zal bestaan uit de parlementsvoorzitters, rege ringsleiders en ministers van bui tenlandse zaken van de drie repu blieken. Ze moet het beleid van de Baltische republieken coördineren in hun weg naar onafhankelijkheid. In het telegram aan Gorbatsjov vragen de drie parlementsvoorzit- - ters - Arnold Ruutel (Estland), Ana- tolis Gorbunovs (Letland) en Vyt- autas Landsbergis (Litouwen) - (Van onze correspondent Rob Sprenkels) MEXICO-STAD - Amper twee we ken voor de presidentsverkiezingen lijkt de drugsoorlog in Colombia in een nieuw stadium beland. En daar bij wordt ook de gemiddelde burger niet meer ontzien. Dit weekeinde ontploften er drie bomauto's op plaatsen waar het afgeladen was met mensen. Het voorlopige saldo: minstens 25 doden en 120 gewon den. Regeringswoordvoerders hebben er voor gewaarschuwd dat het de komende dagen nog erger kan wor den. Volgens hen betekenen de ver kiezingen van 27 mei voor zowel linkse als rechtse extremisten in het land een aanleiding om de terreur op te voeren. De grootste angst bestaat echter Buitenland kort Walesa Lech Walesa heeft dit weekeinde 'de oorlog verklaasd' aan de rege ring van Tadeusz Mazowiecki. "Ik ben teruggekomen omdat ik de oor log wil verklaren aan de regering", aldus Walesa in een toespraak. Hij vindt dat de 'intellectuelen in War schau' te langzaam hervormingen doorvoeren. De onlangs tot voorzit ter van Solidariteit herkozen Wale sa wil president worden om de ver anderingen zelf door te kunnen voe- Heilige oorlog Leiders van extreem-rechtse blan ke groeperingen in Zuid-Afrika hebben zaterdag gezegd dat het land afstevent op een "heilige oor log^' tegen "de zwarte revolutie". Leider Eugene TerreBlanche van de Afrikaner Weerstandsbeweging (AWB) noemde Nelson Mandela en de andere ANC-leiders "een zootje communistische moordenaars". Volgens hem richt zijn beweging in het hele land commando-eenheden op om de vorming van een zwarte regering tegen te gaan. Olietanker Bij een aanvaring in het Kanaal tus sen een Britse treiler en een onder Liberiaanse vlag varende olietanker is zaterdag r^aar schatting 1000 ton olie in zee gelekt. De tanker Rose- bay was van de Perzische Golf op weg naar Rotterdam toen hij onder de Engelse kust in aanvaring kwam met de Engelse Treiler Dionne Ma rie. De treiler kon doorvaren naar de haven van Kinswear. DEN HAAG (ANP) - Elke seconde worden er op aarde drie baby's ge boren. De wereldbevolking groeit sneller dan verwacht. Deze ontwik keling kan rampzalige gevolgen hebben voor het leven op deze pla neet. stelt het bevolkingsfonds van de Verenigde Naties (UNFPA) in een rapport dat morgen verschijnt. "De komende tiert jaar zijn beslis send voor de volgende eeuw. Ze zul len de toekomst van de aarde bepa len", aldus Dr. Nafïs Sadik, hoofd van het UNFPA. De bevolkingstoename is veel groter dan verwacht. Nog maar zes jaar geleden leek de groei eruit, op Afrika en enkele delen van Zuid- Azië na. Momenteel wonen er 5,3 miljard mensen op de aarde. Vol gens schattingen zou wereldbevol king aan het eind van de volgende eeuw stabiliseren op 10,2 miljard. Maar nu moet al rekening worden gehouden met een bevolkingsaan was tot bijna 11 miljard. Oorzaak van deze 'tegenvaller' zijn de problemen met geboortebe perking. In vijftien landen, met na me in Afrika, is het geboortecijfer gestegen en in andere gebieden hebben de geboorteregelingspro gramma's niet zoveel effect als ver wacht. De problemen van overbevolking zijn nu al zichtbaar. Onlangs deed het kleine Oostafrikaanse Rwanda een klemmend beroep op bevrien de buurlanden om de problemen wat te verlichten door Rwandezen op te nemen. In sommige delen van het bergachtige land wonen meer dan 1000 mensen op een vierkante kilometer. Ter vergelijking: in Ne derland wonen gemiddeld 435 men sen per vierkante kilometer. De kleine boeren in Rwanda heb ben gemiddeld 1,2 hectare land. Hun vrouwen krijgen gemiddeld acht kinderen, de helft van het man nelijk geslacht. Bij zijn huwelijk krijgt iedere ^oon een gelijk deel van het land, 0,3 hectare dus. Deze zonen hebben zo rond het jaar 2040 nog maar 0,1 hectare, terwijl de meeste boeren nu al veel te weinig kunnen verbouwen om hun gezin nen te onderhouden. Het gevolg: honger, ziekte, werkloosheid, ont bossing, vluchtelingen, alleenstaan de moeders, trek naar de steden en krottnewijken. In Rwanda zal zich dus een ware ramp voltrekken als de bevolkingsgroei niet wordt ge stopt. Vooral de armste landen zullen in een neerwaartse spiraal terecht ko men. Alle verbeteringen in de ge zondheidszorg, het onderwijs en de voedselvoorziening worden deels teniet gedaan door de bevolkings groei. Er zullen meer monden zijn om te voeden, meer kinderen om te onderwijzen en meer zieken om te genezen. De UNFPA heeft bere kend dat zeker 36 landen met in to taal 486 miljoen inwoners in het jaar 2000 niet meer in staat zijn voldoen de voedsel te produceren voor hun Volgens het bevolkingsfonds is snel ingrijpen noodzakelijk om te voorkomen dat de aarde onleefbaar wordt. De komende tien jaar moe ten in het teken staan van geboorte beperking. armoedebestrijding en zorg voor het milieu. De sleutel tot succes ligt, aldus de VN-organisa- tie, vooral bij de vrouwen. Verbeter hun toekomstmogelijkheden en het resultaat zal een geringer aantal nieuwe mensen zijn, zo blijkt uit on derzoeken. Veel vrouwen in de Derde Wereld hebben meer kinderen dan ge wenst. Zo'n 10 tot 20 procent en in sommige landen zelfs 25 procent van de vrouwen had liever een kind minder gehad. Zij moeten makkelij ker toegang krijgen tot voorbehoed smiddelen. vindt het fonds. "waar, wanneer en hoe de ontmoe ting van de vier kan plaatshebben om de Baltische crisis op te lossen en hun volledige onafhankelijkheid te herstellen". De drie besloten te vens gezamenlijke brieven te sturen naar Gorbatsjov en de Amerikaanse president George Bush. De inhoud zou vandaag of morgen worden be kendgemaakt. De Estse president Ruutel zei za terdag van Gorbatsjov een telegram te hebben gekregen waarin deze zijn voorstel herhaalde de Sovjetu nie om te vormen tot een federatie met grotere zelfstandigheid voor de republieken. Ruutel verwierp deze suggestie opnieuw. "Het beste voor Estland is volledige onafhankelijk heid met zeer nauwe economische banden met de Sovjetunie", aldus Ruutel. De Sovjet-televisie, die doorgaans zeer terughoudend is met berichtgeving over de dissiden te Baltische republieken, besteedde zaterdag enkele minuten aan de ontmoeting tussen de drie Balti sche presidenten, die ook afzonder lijk werden geïnterviewd. voor de cocaine-maffïa. In de afge lopen drie dagen werden zeven agenten vermoord. Sinds begin april, toen drugsmaffia Pablo Esco bar een prijs van 400 dollar op het hoofd van iedere politieman zette, zijn 45 agenten vermoord. Vrijdag werd het hoofd van de veiligheids dienst in Medellin doodgeschoten terwijl hij in zijn jeep voor het stop licht stond te wachten. Zaterdag ontploften er twee bom auto's in druk bezochte winkelcen tra in het noordoosten en het zuiden van Bogota. Veel mensen die op zoek waren naar een cadeautje voor moederdag werden door het explo sieve geweld verrast. Glasscherven en stukken puin vlogen in het rond. Tientallen auto's en gebouwen gin gen in vlammen op. Andrés Pastra- na. de burgemeester van de hoofd stad Bogota, denkt al aan het afkon digen van de noodtoestand. Hij heeft de mensen aangeraden om zo veel mogelijk thuis te blijven. Zaterdagnacht ontplofte een bomauto in de op dat moment dichtbevolkte uitgaanswijk van de zuidelijke stad Cali, het hoofdkwar tier van het tweede drugskartel van Colombia. Volgens politiewoordvoerders zijn de wrede aanslagen het werk van huurmoordenaars in dienst van het beruchte kartel van Medellin. Volgens hen gaat het om een ant woord van de cocaïnebaronnen op de repente aanhouding van twee medewerkers van kartelbaas Pablo Escobar en de vangst van meer dan 20 ton aan cocaïne. r dit weekeinde joodse graven op grote schaal we TEL AVIV/PARIJS (GPD/AF- P/Rtr) Op twee joodse begraaf plaatsen in de Israëlische stad Haifa zijn in de nacht van zater dag op zondag 250 graven ge schonden. De grafstenen zijn be schilderd met Palestijnse natio nalistische leuzen en met aan moedigingen aan Arabieren om joden te vermoorden. De politie heeft een 40-jarige joodse inwo ner van Carmiel, een stad in de buurt van Haifa, opgepakt. De man zou geestelijk onstabiel zijn. Het onderzoek gaat voorlopig door. De bekladding, enkele dagen na de grafschennis op de joodse begraafplaats in het Franse Car- pentras, heeft in Israël geschokte reacties opgeroepen. In de loop van de dag verschenen steeds meer bezoekers op de twee be graafplaatsen om te zien of de gra ven van familieleden waren ge schonden: Velen zeiden ontdaan niet te kunnen geloven dat zoiets in Israël gebeurt. Het feit dat de leuzen op de gra ven waren aangebracht in authentiek en foutloos He breeuws vestigde bij de onder zoekers het vermoeden dat er sprake zou kunnen zijn'van een actie van joodse rechts-extremis- ten, die de schuld voor de graf schennis in de schoenen wilden schuiven van Arabieren. Recha- vam Ze'evi, leider van de rechts- extremistische partij Moledet, was gisteren de enige Israëlische politicus die de grafschennis aan greep voor een anti-Arabisch commentaar. Hij zei dat de ge beurtenissen in Carpentras voor de Franse joden het sein vormen naar Israël te emigreren en dat het incident in Haifa voor de Is raëli's het sein moet vormen om "de Arabische grafschenners" het land uit te zetten. In Frankrijk zijn gisteren tien duizenden mensen in verschillen de steden de straat opgegaan om uiting te geven aan hun verdriet en verontwaardiging over Car pentras. Bij de begraafplaats ver zamelden zich tienduizend men sen, onder wie de Franse minister van binnenlandse zaken Pierre Joxe, die evenals andere aanwezi ge politieke leiders een joods ka lotje droeg uit solidariteit met de bewoners van Carpentras. Velen huilden tijdens de rouwplechtig- heid onder leiding van de Franse opperrabbijn Joseph Sitruk. De politie had voor het week einde zes neonazistische 'skin heads' opgepakt en onder vraagd, maar moest hen weer op vrije voeten stellen. Een van hen probeerde vorige maand het jood se kerkhof binnen te dringen. De skinheads hebben zich de afgelo pen jaren berucht gemaakt in Frankrijk door hun betrokken heid bij racistische aanslagen. De plechtige sfeer in Carpen tras stond in scherp contrast met demonstraties in Parijs, die op rellen uitliepen. De politie had een demonstratie verboden van extreem-rechtse monarchisten die de naamdag vierden van hun heldin Jeanne d'Arc, het symbool van het Franse nationalisme. De extremisten gingen toch de straat cp en raakten slaags met de jood se demonstranten toen de twee groepen elkaar bij de Notre-Da- me tegenkwamen. De politie moest wapenstokken gebruiken om de orde te herstellen. Ook in de steden Marseille, Lyon en Drancy werd gedemon streerd. In Nancy hield de politie twee jongeren aan die trachtten een joods kerkhof binnen te drin gen. Eerder hadden zij op de poort van de begraafplaats geüri- neerd en het bord weggerukt waarop de plechtigheid in Car pentras werd aangekondigd. In het westen van het land, in Quim- per, hebben onbekenden winkels in het centrum van de stad beklad met Davidsterren. ADVERTENTIE BERGEN (ANP) - De Europese ministers van milieuzaken vinden vandaag aan het begin van de ECE- milieuconferentie in het Noorse Bergen een vrijwel- onverzettelijke groep Amerikanen tegenover zich. De VS hebben in het vooroverleg van afgelopen week een minimum aan onderhandelingsruimte ge toond. Dat Washington in Noorwegen niet uit is op vérgaande resultaten werd voor het begin onderstreept door het afzeggen van de Ameri- lijke Haagse idee voor een 'Hand vest voor milieurechten en -plich ten' gaat echter voorlopig de ijskast in. Het zijn, opnieuw, in de eerste plaats de Amerikanen die bezwaren hebben. Bijna stilzwijgend is in de onder handelingen over de ministersver klaring ook een passage verdwenen die zich uitspreekt voor financiële steun aan de Derde Wereld bij het tegengaan van de vernietiging van de ozonlaag door chloorfluorkool- vaterstoffen (CFK's). Ook daaraan kaanse milieuminister Rilly. Ook de weigerden de VS vorige week hun Britse milieuminister Christopher medewerking. Patten, in Nederland nog bekend van zijn weinig flexibele opstelling tijdens de recente Noordzee-confe- rentie in Den Haag, laat op het laatste moment verstek gaan. De plotse degradatie van de Ameri kaanse en Britse delegatie is bij de overige landen slecht gevallen. In Bergen bestaan duidelijke ver wachtingen over de komst van de Nederlandse bewindsman Alders, die onlangs in Washington enige furore maakte door dwars tegen Amerikaanse milieu-opvattingen in te gaan. Met name bij de internatio nale milieu-organisaties staat Ne derland als relatief vooruitstrevend te boek. Bush wil met democratie-corps Oostblok helpen (Va WASHINGTON - De Ameri kaanse president Bush heeft dit weekeinde het startsein gege ven voor een 'democratie-corps' dat moet helpen bij het omsme den van de Oosteuropese lan den tot economisch gezonde de mocratieën. Het corps moet de activiteiten van Amerikaanse bedrijven en vrijwilligers coör dineren die willen helpen bij de opbouw van de economie van de landen in Oost-Europa. Ook "de expertise die wij de afgelopen twee eeuwen hebben opgedaan op het gebied van de democratie" zou via dit corps moeten worden uitgevoerd naar Oost-Europa, aldus de president tijdens een rede in de staat Zuid- Carolina. Het corps krijgt een startsub sidie van 300.000 dollar (600.000 gulden). Maar het is de bedoe ling, zo zei Bush, dat het corps uiteindelijk zichzelf financieel bedruipt door giften van het pu bliek en hulp van bedrijven. Een voor de VS zeer gevoelige kwestie vormt het broeikaseffect. Afspraken over de bestrijding van het broeikaseffect, onder meer door terugdringing van de uitstoot van kooldioxide, stuiten in het interna tionale milieucircuit steeds op Amerikaans verzet. De VS willen in Bergen geen stap verder gaan dan de Noordwijk-conferentie van no vember vorig jaar. Toen is afgespro ken dat op zijn vroegst eind dit jaar over afspraken te praten valt. Uit een zeer recente, vertrouwelij ke versie van de ministersverkla ring blijkt dat de ECE-landen werk willen maken van het recht voor el ke burger op milieu-informatie. Het plan hiervoor is een volledig Neder lands geesteskind. Het oorspronke- 'Ceausescu werd doodgemarteld' PARIJS (AP) De Roemeense dictator Nicolae Ceausescu is gestorven terwijl hij werd gemarteld door soldaten die nummers en toegangscodes van hem wilden weten van buitenlandse bankrekeningen, zo heeft het Franse weekblad Journal du Dimanche gisteren gemeld. Volgens een niet nader geïdentificeerde functionaris van het ministerie van binnenlandse zaken werd Ceausescu gemarteld nadat hij op 25 decem ber door een'geheim militair tribunaal ter dood was veroordeeld. "De sol daten wilde drie aktetassen in handen krijgen die de nummers en toe gangscodes van buitenlandse bankrekeningen bevatten. Hij kreeg een hartaanval voor hij had gesproken aldus deze functionairs. Vice-premier Gelu Voican, de voorzitter van het tribunaal dat de doodstraffen uitsprak, heeft het verhaal ontkend. Aan de officiële versie van de Roemeense regering dat de Ceausescu's voor het vuurpeloton zijn terechtgesteld was al eerder twijfel gerezen. De officiële videofilm over de terechtstelling laat zien hoe Elena Ceausescu om genade schreeuwt en haar man huilt als het doodvonnis is voorgelezen. De executie zelf is niet te zien. De film eindigt met een legerarts die de Ceausescu's onderzoekt. Franse gerechtelijke geneeskundigen hebben na analyse van het beeldmateriaal gezegd dat de Ceausescu's al enige uren dood waren op het moment dat zij door de Roemeens arts werden onder zocht. Drugsgeld De FBI heeft beslag gelegd op hui zen, auto's en vrachtwagens die dorpsbewoners in Puerto Rico had den gekocht nadat zij 43 miljoen dollar hadden opgegraven bij een boerderij van een beruchte drugs baron. Volgens de FBI waren bewo ners van het gebied begin maart stiekem het erf opgegaan om het geld op te graven en vervolgens uit te geven aan huizen, auto's, juwe len, motorfietsen en andere luxe aankopen. VS-Filipijnen Twee Amerikaanse militairen zijn gisteren doodgeschoten voor een Amerikaanse luchtmachtbasis op de Filipijnen, een dag voordat beide landen onderhandelingen beginnen over de zes Amerikaanse legerbases op de Filipijnen, waarvan het huur contract in september volgend jaar afloopt. Geweld beheerst Roemeense verkiezingen, maar ZOMERS Kostuum. 70% wol, 30% viscose. Keuze uit een 6-knoops double breasted en een 3-knoops single breasted model in de maten 16 t/m 56 en 49 t/m 55. Beide in 4 lichte, zomerse tinten. Normaal 529 - Nu voor de vei- bijsterende pri|S van EITH ELKE DAG EEN ANDERE BIJENKORF. BUKAREST Eén van de belangrijkste propagan damiddelen in de Roemeense verkiezingscampagne is angst. Angst voor de Securitate, angst voor het herstel van de communistische dictatuur en angst voor puur geweld. De twee belangrijkste oppositieleiders, Radu Campeanu van de Liberale Partij en Ion Ratiu van de Boerenpartij, zijn tijdens hun verkiezingstournees een paar keer aangevallen door tegenstanders. Het land gonst van de geruchten, waarvan zonder enige twijfel de helft wordt overdreven. Maar dat is lang niet altijd het geval. Comsolu Mare is een dorp op de Joegoslavisch-Roe- meense grens. Het ligt aan het einde van een weg die de grens niet overgaat, zodat het dorp aan het einde van de wereld lijkt te liggen. Over de onverharde dorpsstraten zwerven ganzen met hun talrijke kroost, varkens steken zonder omkijken over en het vervoer gebeurt nog volledig per kar. Op de bankjes onder de bomen zitten oude vrouwtjes wat in de middagwarm te te dutten. Hier aan de rand van Roemenië lijken de nationale verkiezingen en de politiek in Bukarest eindeloos ver weg. Nergens hangen pamfletten of affiches. Het le ven wordt beheerst door de kerk, de seizoenen en het ritme van zaaien en oogsten. Maar schijn bedriegt. De afgelopen weken heeft een kleine golf van geweld het dorp overspoeld en één van de voornaamste slachtoffers daarvan is Ion Dobre, een 62-jarige gepensioneerde onderofficier en plaatselijke voorzitter van de Nationale Boerenpartij. Terwijl hij zijn verhaal vertelt, trillen zijn lippen en parelt het zweet van zijn voorhoofd. Soms schieten zijn ogen vol tranen, bijvoorbeeld als hij vertelt hoe zijn zoon, een 31-jarige kunstenaar die samen met zijn Duitse vrouw naar de Bondsrepubliek wilde, door de Securitate uit het raam van de derde verdieping is gegooid en stierf. Dan kan hij nauwelijks verder praten. Zijn stem breekt ook als hij vertelt hoe de actieve aanhangers van de Boerenpartij in het dorp al een paar weken lang worden geterroriseerd door politieke te genstanders. "Iemand uit het dorp, en ik weet ook wie. heeft een bende georganiseerd die tijdens politieke bijeenkomsten van onze partij actief is. De vice-voor- zitter en ik zijn op straat opgewacht. We zijn beledigd en bedreigd en ze hebben me met staven geslagen". Communisten Nog geen twee dagen eerder heeft de groep het huis van de vice-voorzitter van de Boerenpartij aangeval len. De materiële schade bleef weliswaar beperkt tot een beschadigd hek, gestolen aardappels en wat ge broken ruiten, maar de angst in het dorp neemt door dit soort terreur volgens Dobre wel toe. Hij is ervan overtuigd dat de oude communisten achter de terreur zitten. De politie heeft Dobre toege zegd hem te beschermen, rnaar daar heeft hij weinig vertrouwen in. "Wij hebben hier maar twee agenten, wat kunnen die doen? Als ze echt mijn veevoer in brand willen steken, kan niemand dat tegenhouden". Het zou voor hem een ramp zijn, want de dieren gan zen, kippen en een zwijn vormen een belangrijke aanvulling op zijn magere militaire pensioen. Van de buren kan hij volgens eigen zeggen weinig bescherming verwachten: "Die zijn bang en boven dien zijn de meeste mensen hier aanhangers van het Front voor Nationale Redding". Het staat voor Dobre buiten kijf: in Comsolu Mare zal het Front winnen, al hoopt hij zelf dat sommige mensen in de beslotenheid van het stemhokje hun angst laten varen en toch iets anders gaan stemmen. Toch zijn dingen vaak minder simpel dan ze op het eerste gezicht lijken. Als we buiten op het propvolle erfje afscheid nemen, krijgt Dobre slaande ruzie met een buurman, die volgens hem voor de Securitate heeft gespioneerd. De ruzie gaat om niets, om een fiets die de een volgens de ander heeft stukgemaakt. Tij dens de scheldpartij, waar zich alras diverse buren in mengen, blijkt het achterliggende conflict: de buur man heeft ooit, nog voordat de communisten kwa men, 200 schapen gehad. Maar hij had geen grond en moest het voer voor die beesten stelen van andermans velden. Toen de communisten kwamen, konden zijn schapen vrij grazen. Nu wil de Boerenpartij de grond weer aan de oude eigenaren teruggeven. En waar moe ten de herders dan naartoe?

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Leidsch Dagblad | 1990 | | pagina 5