We hebben heel wat in te halen
Drugs en zwangerschap: onwetendheid groot
'Als kerk concreet
zijn over minima
èn werkeloosheid'
Seksuele revolutie woedt in de DDR
iREPORTAGE i
DONDERDAG 10 MEI 1990
(Van onze correspondent
Hans Hoogcndijk)
OOST—BERLIJN Bui
ten drukken kleine Oost-
bcrlijnse jongetjes hun
neus bijna plat tegen de
ruiten van de zoveelste
nieuwe videotheek in de
DDR. Binnen leest een ou
dere man op zijn gemak de
wervende teksten op de vi
deo-banden. 'Studiereis
naar de zonde', 'Hete zus
ters in sekskliniek' en ga
maar door.
"Wat ik daar van vind? Prachtig. We
hebben heel wat in te halen, hoor.
Al die jaren hebben ze het ons ver
boden. Ach, nu loopt het storm,
maar zodra de nieuwigheid eraf is,
is het voorbij. Verbieden? Ben je
gek, we zijn nu toch vrije mensen.
Man, ik loop tegen de zestig, dan wil
je toch nog wat".
Vijftien Oostmark betaalt hij voor
24 uur genot aan 'De lust van jonge
veulens'. "Mijn buurman heeft een
video-recorder", roept hij nog.
In grote delen van de DDR heerst
sinds de val van de Muur een regel
rechte seksroes. Ruim 40 jaar was
erotiek absoluut taboe voor de ge
wone Oostduitsers. Kuisheid was
officiel troef, maar de grijze heer
sers, Erich Honecker voorop, ver
lekkerden zich in hun prive-bio-
scoopjes aan harde porno. "Dat
vind ik een van de smerigste stre
ken die ze met ons hebben uitge
haald", zegt een jonge man.
De Oostduitsers zijn aan een in
haalrace begonnen. Menigeen gaf in
november de eerste harde marken
van zijn of haar begroetingsgeld uit
in een seksshop in het Westen. "Ze
waren gewoon uitgehongerd en zo
open". De eigenaar van een seks
winkel bij de Westberlijnse Kurfür-
stendamm kan nog lyrisch worden
als hij over die eerste weken vertelt.
Terwijl veel westerse bezoekers
voor het betreden van een porno
zaak schichtig om zich heen kijken
of er niet toevallig een bekende in
de buurt is, kennen de 'ossies' geen
enkele schroom.
De verkoper: "Ze wilden alles we
ten. Vrouwen moest ik uitleggen
hoe een vibrator werkt, ze wilden
weten wat voor effect speciale con
dooms hadden, vroegen naar seks-
kleding en ga maar door. Maar ze
waren ook slim. Vooral de aanbie
dingen zoals drie boekjes voor de
prijs van één kon ik niet aanslepen".
Ruilhandel
Bij Beate Uhse, Duitslands grootste
seksproducente, komen nog steeds
honderden brieven per dag binnen.
Oostduitsers vragen de catalogus
aan, melden dat ze in hun verwarm
de garage best een filiaal willen ope
nen en bieden zelfs ruilhandel aan.
"Verse milieuvriendelijke geteelde
asperges voor uw seksverrassings-
pakket", schreef een echtpaar.
Uhse's managers sloegen toe on
der het motto "de DDR wordt van
ons". In verschillende steden deel
den medewerkers sex-folders uit.
Mannen, vrouwen, oud en jong,
vochten er bijna letterlijk om. Nog
wacht de bejaarde Westduitse seks-
koningin met haar grote offensief in
dit erotische ontwikkelingsland.
Want in de DDR is de verkoop van
pornografie nog steeds verboden en
De Kurfürstendam, het uitgaancentrum in West-Berlijn. De seksshopexploitanten beleven er gouden tijden.
Ruim 40 jaar was erotiek absoluut taboe voor de gewone Oostduitsers. Nu zijn ze aan een inhaalrace begonnen.
"Alles willen ze weten".
dreigt een maximale straf van twee
jaar cel.
Maar die wet bestaat alleen nog
maar op papier en honderden Oost
duitsers proberen hun geluk in deze
tak van de vrije-markteconomie.
Als paddestoelen schieten de video
theken en sekshops uit de grond.
"Als we om tien uur de zaak ope
nen, zijn een uur later alle harde
films al weg", vertelt de trotse bezit
ter van een net geopende video
theek.
Soft-seks voor vader en moeder,
een sprookje voor de kinderen. De
DDR staat in de rij. "Waarom niet?",
reageert een huisvader, "wij willen
ook wel eens een leuke avond heb
ben en je leert er wat van". Drie
meisjes van rond de 20 komen aar
zelend, een beetje blozend, binnen.
Ze willen niet zeggen waarom ze op
dit kapitalistische bloot afkomen.
"We kijken alleen maar".
Strippen
Open en helemaal bloot kan tegen
woordig ook gekeken worden naar
Miss Kirstin. "Ik was de eerste strip
per in de DDR. Ja, strip totaal", zegt
ze Vroeger ontdeed ze zich illegaal
van haar kleding, nu kan alles.
Miss Kirstin vraagt 400 tot 500
mark per nacht en is volgens eigen
zeggen voor de komende maanden
volgeboekt. "Of ik ook pornofilms
wil opnemen? Waarom niet. Ik ben
trofs op mijn lichaam. Ik zou de hele
dag kunnen strippen". En met een
alles onthullende, zwierige draai
verdwijnt Miss Kirstin om zich op
het volgende optreden voor te be
reiden.
In de club Accaciagrund in de
Oostberlijnse wijk Marzahn vallen
de slipjes bijna 24 uur per dag. Tho
mas Voigt van de Duitse Seks Liga
vindt het allemaal prima. "Wij zijn
erotisch gezien een totaal onder
voed volk. Seks is een normale le
vensbehoefte, het is iets wat elk
mens nodig heeft. Wij staan op de
bres voor de gezonde erotiek. Een
volwassene, let wel ik zeg nadruk
kelijk een volwassene, moet zonder
taboes de liefde kunnen beleven".
Voigt, in het protserige Palast der
Republiek verantwoordelijk voor
cultuur en amusement, organiseert
sinds kort modeshows met seksie-
lingerie en striptease-avonden. En
dat in een gebouw, waar ook het
parlement zetelt. In welke democra
tie is zoiets mogelijk?
De autoriteiten staan machteloos.
Dr. Eberhard Kranz, directeur van
de afdeling film en video bij het mi
nisterie van cultuur, deelt de woede
en de zorg van een behoorlijk deel
van de bevolking en de opvoeders.
"Maar je mag deze seksgolf niet op
één lijn zetten met de serieuze vi
deotheken, waar alle klassiekers te
huur zijn. En we moeten zeer na
drukkelijk letten op de richtlijnen
voor de jeugdbescherming".
Videotheekhouder Stefan Muller
ziet het wat ruimer. "Natuurlijk
moet je die. jeugdbepalingen in de
gaten houden, maar wij willen alles
bieden wat de mensen willen heb
ben. Porno moet geen 'must' zijn,
maar het moet wel kunnen".
Femira Kewari van de Onafhan
kelijke Vrouwen maakt zich zorgen.
"Porno is een puur eenzijdig voor
stelling van seks. Ze propageert een
seksuele norm die uitsluitend neer
komt op het 'neuken'. Echte ero
tiek, vooral voor vrouwen, zit daar
natuurlijk niet in". Nog verontrus-
ter zijn de vrouwengroepen over de
enorme groei van de prostitutie.
Waren het vroeger de luxe stasi-
hoeren die in valutabunkers als 'Ho
tel Metropol' en 'Palast' vermoeide
zakenlieden en politici op hun ge
mak stelden, nu gaan huisvrouwen
de straat op. Dr. Ina Merkel van de
Onafhankelijke Vrouwen: "Dat ze
de porno al in de groentewinkel ver
kopen vind ik erg, maar nog veel er
ger is dat onze vrouwen zich verko
pen".
Snel nummertje
De 32-jarige heeft zich in de proble
matiek verdiept en haar oordeel is
vernietigend: "De vrouwen werken
onder de prijs. Een snel nummertje
en kassa. Uit gesprekken met pros
tituees in West-Berlijn weet ik dat
veel vrouwen 's ochtends door de
Muur gaan om te verdienen en te
gen de avond met flink wat geld
weer naar huis komen".
Merkel vreest dat de veelal nog
naïeve Oostduitse vrouwen binnen
de kortse keren in de handen van
keiharde souteneurs zullen vallen.
"Ik ben er zeker van dat ze al in
peep-shows, massagesalons en
seksbars terecht zijn gekomen. En
hoe krijg je die huisvrouwen weer
uit dat milieu? Om nog maar te zwij
gen van de aids-gevaren". De oor
zaak ziet zij in een juridische chaos
die is ontstaan na de opening van de
grenzen. "Natuurlijk ben ik niet te
gen erotiek, maar zo'n wildgroei als
we nu beleven is abnormaal.
Volgende maand komt in de DDR
het eerste eigen seksblad op de
markt, maar voor het onderwijs is
nog steeds geen boek beschikbaar
waarin op gewone wijze het liefde
leven van de mens wordt behan
deld.
Terwijl twee jaar geleden de com
munistische burgemeester van Kö-
penick bij Oost-Berlijn nog met het
schaamrood op de kaken toegaf dat
er illegaal naakt gebaad werd in zijn
Muggelmeer, ligt nu de halve DDR
in zijn'of haar blootje. De seksuele
revolutie woedt in alle hevigheid.
ROTTERDAM - Ook aan hard
drugs verslaafde vrouwen krijgen
baby's. In het Rotterdamse Acade
misch Ziekenhuis Dijkzigt komen
er jaarlijks enkele tientallen ter we
reld. Ook de kinderen zijn veelal
verslaafd, met alle ellendige gevol
gen van dien. Jolan Faase (28) doet
daar onderzoek naar. Van haar hand
komt binnenkort het eerste me
disch handboek uit over de risicof
actoren tijdens en na de zwanger
schap bij een verslaafde moeder en
haar kind.
Zelfs vanuit de Verenigde Staten,
een land waar deze problematiek
veel voorkomt, bestaat belangstel
ling voor het werk van Jolan Faase,
die is verbonden aan het instituut
voor obstetrie/gynaecologie van de
Erasmusuniversiteit Rotterdam en
het Academisch Ziekenhuis Dijk
zigt. Zelf is ze in Nederland actief de
kennis over aan harddrugs verslaaf
de zwangere vrouwen en hun kin
deren te vergroten.
Huisartsen
Op haar initiatief is, in samenwer
king met het Nederlands Instituut
voor Alcohol en Drugs, een landelij
ke werkgroep van medisch sprecia-
listen op poten gezet. En ze denkt
over nascholingscursussen voor
huisartsen. "Vooral de huisartsen
weten te weinig", zegt ze. "Ze her
kennen de symptonen vaak niet".
De eerste verslaafde baby werd in
Nederland in 1979 'ontdekt'. Jolan
gebruikt met opzet dat woord, want
het kan bijna niet anders dat al voor
die tijd vrouwen die harddrugs ge
bruiken kinderen hebben gekre
gen. "Heroine kwam al begin jaren
zeventig in Nederland", verklaart
Faase. "Maar er is niets bekend over
de kinderen die in die tijd zijn gebo
ren. Misschien gebeurde met hen
"niets bijzonders, groeiden ze ge
woon op. Misschien overleden ze".
Aan harddrugs verslaafde vrou
wen merken heel vaak pas vrij laat
Een heroïnebaby is vaak erg klein,
krijgt ontwenningsverschijnselen.
dat ze zwanger zijn. Door de heroine
is de menstruatiecyclus verstoord.
Veel vrouwen, vaak werkzaam in de
prostitutie, denken zelfs dat ze daar
om sowieso niet in verwachting
kunnen raken. Maar dat is een mis
verstand. Bovendien beheerst het
drugsgebruik hun leven. Denken
aan een mogelijke zwangerschap
komt daardoor niet bij ze op.
Wat gebeurt er met hen als ze
merken dat ze een kind krijgen? Jo
lan Faase: "Schuldgevoelens. Ze
zeggen: 'als ik het geweten had, was
is gestopt met drugs'. Ze zeggen dat
ze de zwangerschap beter hadden
willen plannen. Ze zijn ook bang.
Bang dat het kind met afwijkingen
ter wereld zal komen. Ze hebben
psychisch veel begleiding nodig".
Verslaafde vrouwen willen als ze
ontdekken dat ze zwanger zijn, vaak
accuut stoppen met drugs. "Dat
moeten we hen ontraden", zegt Jo
lan. "Zomaar stoppen kan de dood
van de foetus tot gevolg hebben. Af
kicken onder goede medische bege
leiding kan wel in de eerste maan
den van de zwangerschap. Maar
omdat ze vaak later hier komen, zet
ten we ze meestal op een methadon
onderhoudsprogramma".
"Het grote voordeel van me
thadon is dat deze stof een etmaal
werkt, terwijl heroine maar zes uur
effect geeft. De vrouwen hoeven
zich praktisch gezien minder met
het verkrijgen van drugs bezig te
houden, waardoor ze meer aan
dacht kunnen besteden aan zichzelf
en het kind. Heroine is eetlustrem-
mend. Door de methadon eten de
zwangere vrouwen beter dan voor
heen, wat hun zwangerschap ten
goede komt".
Bovendien moeten zij de me
thadon komen halen. Een zwanger
schapscontrole kan dan gelijk wor
den 'meegenomen'. "De ontwen
ningsverschijnselen bij methadon
zijn voor de baby net zo erg als bij
heroine", zegt Jolan Faase. "Maar
de kinderen komen wel in een bete
re algehele conditie ter wereld".
De bevallingen vinden in Dijkzigt
plaats. Wanneer er complicaties
zijn, verhuist het kind naar het
Sophia Kinderziekenhuis voor ver
dere behandeling. Een heroinebaby
is vaak erg klein. Het merendeel,
zo'n 60 tot 95 procent, krijgt ont
wenningsverschijnselen. Ze trillen,
huilen op een karakteristieke ma
nier met een schrille, hoge stem
vaak de hele dag door. Hun slaaprit-
me is verstoord en ze hebben een af
keer van lichamelijk contact.
In ongeveer 62 procent van de ge
vallen is de ademhaling snel en sto
tend. Een kleiner deel van de ver
slaafde baby's niest veel, heeft een
verhoogde zuigbehoefte, lijdt aan
diarree en moet braken. Ook komt
een verhoogde transpiratie en een
hoge lichaamstemperatuur voor.
Zuigbehoefte
"Het is belangrijk dat de baby's
goed geobserveerd worden. Je
moet er op tijd bij zijn als er ontwen
ningsverschijnselen zijn", zegt Jo
lan. "Ze krijgen luminal, een kalme
ringsmiddel, om af te kicken. Van
wege de verhoogde zuigbehoefte,
vinden ze vaak een speen prettig.
Om het trillen tegen te gaan, bake
nen we ze wel eens in. Zo'n beetje
als een mummie. Dat vinden ze lek
ker. Ze vinden het ook prettig om in
een draagzakje te zitten, tegen de
buik aan. Eerst willen ze helemaal
geen lichamelijk contact, maar daar
komen ze zo overheen".
Naast de heroinebaby's krijgt
Dijkzigt steeds vaker baby's wier
moeders cocaine gebruiken. Een
combinatie van allerlei drugs komt
ook steeds meer voor. De toename
van cocainekinderen is te verklaren
door de toenemende populariteit
van deze drug. Cocaine wordt rela
tief gezien steeds goedkoper. Bo
vendien speelt de angst voor Aids
een rol. Cocaine wordt gesnoven,
terwijl bij het injecteren van heroi
ne in een bloedader een kans op be
smetting bestaat.
"Over de gevolgen van cocaïnege
bruik op de zwangerschap is weinig
bekend", zegt Jolan. "We denken
dat de kans op lichamelijke afwij
kingen hoger is dan bij heroine.
Hersenbloedingen komen vaak
Na de bevalling moeten de moe
ders zich melden bij het Centraal
Adres, een organisatie voor zwange
re vrouwen die harddrugs gebruik
(t)en. Met de moeders, die 'clean'
moeten zijn, worden afspraken ge
maakt over de vezorging van het
kind. Het streven van de hulpverle
ning is erop gericht de baby bij de
moeder te laten. Dat lukt lang niet
altijd. Na de bevalling belanden
veel moeders in een postnatale de
pressie. "Ze zijn teleurgesteld", zegt
Jolan Faase. "Het kindje blijkt niet
die schattige, roze baby die hen uit
de problemen zal helpen".
Levenswijze
Dijkzigt probeert in de jaren daarna
'zicht' op moeder en kind te hou
den. Ook dat valt niet mee. Door
hun levenswijze komt menig moe
der de afspraken met het zieken
huis niet na. In 20 tot 60 procent van
de gevallen is de situatie thuis dus
danig, dat de kinderen later alsnog
uit de ouderlijke macht worden ont
zet. Bekend is dat nogal wat kinde
ren die in moeders buik drugs toe
gediend kregen, zich later op school
moeilijker kunnen concentreren.
"Je moet voorzichtig zijn hieraan
conclusies te verbinden", meent Jo
lan. "Want in hoeverre spelen ande
re factoren, zoals het milieu waaruit
ze komen, een rol?"
GEESTELIJK LEVEN
Oud-minister De Koning in Leiden:
LEIDEN - Oud-minister Jan de Koning (CDA) neemt het de
kerk kwalijk dat zij zich wel concreet uitlaat over zaken als
honderd gulden extra voor de minima, maar zwijgt over de
werkeloosheidsproblematiek. "Dan wordt er gezegd: ja, dat is
economie".
Wat De Koning betreft moet de
kerk helemaal concreet worden,
of zich beperken tot een bijbels
getuigenis. Een belangrijke lei
draad daarbij vindt hij Jezus' ge
lijkenis over de werkers in de
wijngaard; ook de arbeider die ter
elfder ure aan de slag ging, kreeg
het volle pond. "Ik verwacht dat
de kerk dit verhaal, dat politiek
en economisch geheel onverant
woord is, blijft vertellen".
Intussen moet de kerk begrip
opbrengen voor de politici, die
met hun persoonlijke overtuiging
in de realiteit proberen te werken.
"Het is een harde stellingname,
maar die honderd gulden extra is
ondergeschikt aan de werkgele
genheid", zo zei de oud-bewinds
man gisteravond in Leiden. Tij
dens een bijeenkomst van de
werkgroep Armoede Dichtbij van
de Studenten Ekklesia, spraken
hij en Ria Beckers (Groen lyinks)
over hun evangelische inspiratie
bij het politieke handelen.
Hoewel de ex-minister van so
ciale zaken er van overtuigd is dat
de Nederlandse samenleving be
paald niet slecht uit de bus komt
als het gaat over de laagste inko
mens, gaf hij toe dat hij tijdens
zijn 'betere momenten' de sociale
verhoudingen 'or >evredigend'
vindt. En over de toekomst toon
de hij zich ongerust: "Er is sprake
van een verkeerd gerichte spri-
aal".
Op de vraag of bewindslieden
dan niet de macht hebben om
daar wat aan te doen, antwoordde
De Koning dat hij een verregaan
de invloed van de politiek onjuist
vindt. "Ik heb gekozen voor een
verzachting van de tegenstellin
gen en niet voor een andere eco
nomische orde, omdat een prakti
serend politicus zich zoiets een
voudig weg niet kan permitte-
Raad van Kerken
voor voortzetting
conciliair proces
AMERSFOORT (ANP) - De
Raad van Kerken in Nederland
heeft gisteren unaniem besloten
tot de voortzetting van het conci
liair proces voor gerechtigheid,
vrede en behoud van de schep
ping. De aanvankelijk geplande
afronding op Pinksteren 1990
wordt met twee jaar uitgesteld.
Er is de afgelopen driejaar een
goede start gemaakt met de be
zinning op de drie thema's, aldus
de Raad. Het proces moet nu ech
ter verder verdiept en in het ker
kelijk leven verankerd worden.
De Raad stelde met voldoening
vast dat in vele kerken en paro
chies het conciliair proces geen
tijdelijk project is, maar een ker
kelijk programma voor de ko
mende jaren.
De Raad stemde in principe
ook in met het plan om rond
Pinksteren 1992 een tweede Ne
derlandse Kerkendag te houden.
Eén van de voorwaarden is dat er
uitzicht is op voldoende financië
le middelen, aldus de woordvoer
ster van de Raad. De eerste Ker
kendag, rn september 1989, vorm-
Aoor de Nederlandse kerken
het voorlopig hoogtepunt van het
wereldwijde bezinningsproces.
De opvatting van De Koning
dat de praktijk leert dat de men
sen, op een enkeling na, geen an
dere orde willen, werd bestreden
door Beckers. "Ik denk dat er nu
heel veel handen voor op elkaar te
krijgen zouden zijn". Steeds meer
vaderlanders zien volgens haar
dat de wereld nu op een twee
sprong staat en dat er een radicale
keus gemaakt moet worden.
Volgens Beckers, die als poli
tiek kernbegrip solidariteit han
teert, zit de westerse wereld nu op
een lijn 'ten dode', zoals de bijbel
het noemt. Via de boeken van Mo-
zes wordt zij geïnspireerd tot een
keuze voor het leven. Daarvoor
moeten 'drogredenen' van de po
litici wel ontmaskerd worden, zo
besefte zij.
"Elke politicus heeft de plicht
om realistisch te zijn, maar dat
wordt voortdurend als alibi ge
hanteerd om het systeem in stand
te houden", aldus Beckers, die
van mening is dat er wel degelijk
alternatieve scenario's zijn. Bec
kers verwachtte van de kerk dat
zij de dilemma's bloot legt. "Zij
hoeft niet concrete oplossingen te
geven".
De voorzitter van de avond, de
Leidse kerkelijk hoogleraar dr. B.
ter Schegget, merkte na de dis
cussie op: "Ik heb in ieder geval
niemand hier horen zeggen: we
hebben vrede met het bestaan
de".
De Koning: ...verzachting... (foto
'Regering moet
PLO erkennen'
AMERSFOORT (ANP) - De
Raad van Kerken in Nederland
wil dat de Nederlandse regering
hardop zegt dat de PLO de enige
georganiseerde stem van het Pa
lestijnse volk is en als enige or
gaan is staat is voor dit volk te on
derhandelen over een vredesre
geling.
De Raad schrijft dit in een ver
klaring over de Palestijnen en Is
raël, waarin wordt voortgebor
duurd op een verklaring van 1979.
Een vervolg was nodig, omdat de
eerste verklaring hier en daar
door historische ontwikkelingen
was ingehaald, aldus de woord
voerder. Zo wordt nu gepleit voor
de "opwaardering" van de verte
genwoordiger van de PLO in Ne
derland, die er destijds nog niet
In aansluiting op een bezoek
aan het Midden-Oosten (septem
ber 1989) pleit de Raad nogmaals
voor "onmiddelijke beëindiging
van de schending van de mensen
rechten in de bezette gebieden".
Er moet internationaal toezicht
komen om de naleving van de
mensenrechten te waarborgen en
ook Nederland zou daaraan een
bijdrage moeten leveren, aldus de
Raad.
De Raad onderstreept in de ver
klaring nogmaals zijn "dubbele
loyaliteit". "De Raad spreekt zich
expliciet uit voor erkenning van
het bestaansrecht en het recht op
veiligheid van een Palestijnse
staat naast Israël, zoals hij zich
ook van meet af aan heeft uitge
sproken voor erkenning van het
bestaansrecht en het recht op vei
ligheid van de staat Israël".
Paus: Denk aan
schuldenlast van
La tij ns-Amerika
MEXICOSTAD (RTR-AFP) -
Paus Johannes Paulus II heeft de
internationale gemeenschap op
geroepen de schuldenlast van La-
tijns-Amerika te verlichten en
zich het lot aan te trekken van de
duizenden vluchtelingen in Cen-
traal-Amerika. Hij deed dit tij
dens een bijeenkomst met diplo
maten in Mexico
Buitenlandse leningen aan La-
tijns-Amerika en de zware last
van de terugbetalingen hebben
de onderontwikkeling van het ge
bied alleen maar geaccentueerd,
aldus de paus. "Het mechanisme
dajt de ontwikkelingslanden juist
had moeten helpën, is nu een be
letsel geworden".
Hier riep de Latijnsamerikaan-
se landen op om de schuldencri
sis gezamenlijk te lijf te gaan.
Moker. De kerkelijke omroep
Moker besteedt in de uitzending
van vanavond (zeven uur tot half
acht) onder meer aandacht aan de
'Witte Kerk' in Noord wij kerhout
en de Acht Mei Beweging. Ont
vangst via FM 105.7 of kabel FM
88.1.
Hooglandse kerk. De Hoog
landse kerk gaat vanaf zaterdag
weer open voor de 'door-de-week-
se' bezoeker. De kerk staat om elf
uur open. Er is muziek van 'De
Sleutels', de Stageband van K
G, de Leidse Cantorij en orgelspel
van Joop Brons. Daarnaast zijn er
twee exposities: de Leidse kun
stenaar Piet de Boer geeft o.a. een
impressie van herinneringen aan
mei 1940 en het Legermuseum uit
Delft toont een stukje vaderland
se historie. De hele dag door wor
den er rondleidingen gehouden.
Beroepingswerk
Hervormde Kerk: aangenomen de
benoeming te Poeldijk tot bijstand in
het pastoraat B. K. W. Dijkstra Ter
Heijde, de benoeming tot geestelijk
verzorger van Het Zonnehuis te Zwol
le A. Nicolai kand. Leiden, het beroep
van de synode als geestelijk verzorger
van het Huis van Bewaring te Breda A.
Poldervaart Hilvarenbeek.
Gereformeerde Kerken: beroepbaar
stelling drs. H. H. Lageveen, De Zool
40,8201 BL Drachten, tel. 05120-10529.
Geref. Kerken vrijgemaakt: beroe
pen te Amsterdam-C K. van den Geest
Alblasserdam en Nieuw-Lekkerland.
