Polen komen massaal hier Vakantie' vieren Rechter in de Bolderkar-zaak voelt zich bedonderd door hulpverleners Eerbetoon aan eerste Leidse hortulanus Carolus Clusius 'Hoe depressiviteit te vermijden en het ideale kinderspeelgoed' ®uöi7icutos WOENSDAG 9 MEI 1990 REGIO PAGINA in LEIDEN - Zelden zijn rechters openhartig over zaken waarin zij zelf hebben rechtgesproken. Kin derrechter mr. C. Lo-Sjin-Soe is daarop een uitzondering. Op een symposium van de Leidse universi teit gisteravond trok hij het boete kleed aan voor de wijze waarop hij zich in de Bolderkar-zaak had laten beinvloeden door zogeheten getui- ge-deskundigen. Onomwonden gaf hij te kennen bedonderd te zijn door hulpverleners die er alleen op uit waren de juistheid van hun eigen methode te bewijzen. door Gert Visser Het symposium handelde over de vraag welke rol getuige-deskundi- gen in een rechtzaak spelen. Blijft hun rol beperkt tot het aandragen van allerhande informatie waardoor de rechter tot een zo zorgvuldig mo gelijk oordeel kan komen, of bein vloeden deze deskundigen de rech ter in zijn uitspraak omdat hij als leek de aangedragen informatie on mogelijk op waarde kan schatten of kan weerleggen. Bij de Bolderkar-zaak had de rechter zich door de deskundigen laten misleiden, zo bleek. De Bol derkar. een medisch kinderdagver blijf in Vlaardingen. was de voor gaande twee jaren in het nieuws i toen hulpverleners met behulp van een poppenmethode ouders van in cest beschuldigden. Rechter Lo-Sj- in-Soe achtte het als kinderrechter noodzakelijk om .mede op grond Kan de rechtspraak zonder hulp van de psychiater? van de verklaringen van hulpverle ners die tegelijkertijd optraden als deskundigen voor de rechter, een aantal kirfderen uit huis te plaatsen. Die uithuisplaatsing werd later ge corrigeerd toen de poppenmethode niet zo betrouwbaar bleek als de hulpverleners suggereerden. "Had ik moeten weten dat de pop penmethode zo omstreden was?", vroeg Lo-Sjin-Soe zich gisteravond af. "Die discussie kwam pas veel la ter op gang". Hij hekelde de betrok ken hulpverleners die, zo oordeelde hij achteraf, volstrekt ongeschoold waren om te rapporteren aan justi tie. "Hulpverleners die er alleen maar op uit waren een soort Kema- keur te verkrijgen voor hun pop penmethode". aldus Lo-Sjin-Soe. "Wanneer kinderen met hun benen tegen elkaar geknepen zaten, werd al incest geconcludeerd terwijl de kinderen het misschien alleen maar koud hadden". Maar er werden meer fouten ge maakt. "Hulpverleners die met hun poppen het kind een getuigenis te gen zijn vader ontfutselden zonder dat het verschoningsrecht werd meegewogen. Strafrechterlijk deugde het van geen kant", meende Lo-Sjin-Soe. Waarheid Het was een opmerkelijke getuige nis waarmee Lo-Sjin-Soe met alleen duidelijk maakte hoe voorzichtig de rechter zijn deskundigen moet kie zen. De kinderrechter toonde daar mee ook het gelijk aan van een an dere aanwezige, de Utrechtse straf pleiter mr. P. Doedens. Deze ont leent zijn bekendheid onder meer aan de aantallen deskundigen die hij doorgaans in strafzaken laat op roepen om het ongelijk van de aan klager aan te tonen. Doedens was betrokken bij de Zaanse paskamermoordzaak waar in hij in hoger beroep met succes de deskundigheid van politiehond Tim bestreed. Deze had met behulp van zijn reukorgaan de mogelijke dader aangewezen. De deskundi gen die Doedens opriep, trokken het oordeel van de hond met succes in twijfel waardoor het gerechtshof de verdachte alsnog vrijsprak. Doedens ontkende pertinent ge- tuige-deskundigen in te zetten om verwarring te stichten opdat de rechter 'het ook niet meer zou we ten'. "Als er weinig kritiek komt. neigt de rechter er toe het verhaal van de deskundige als waarheid te aanvaarden", wist de advocaat. Ook deskundigen kunnen een verkeerd oordeel hebben en als verdediger van de beklaagde rekent Doedens het tot zijn taak de rechter met be hulp van weer andere deskundigen zon reëel mogelijk beeld voor te schotelen. "En verder zoekt hij het maar uit". Rechters hebben vaak een te hoge verwachting van de deskundigen, is de ervaring van prof. F. Beyaert. ge neesheer-directeur van het Pieter Baan Centrum dat regelmatig advi seert over de psychische gesteld heid van verdachten. "Rechters zijn liefhebbers van "duidelijke zwart wit deskundigheid. Liegt deze ver dachte, meneer de psychiater? U bent de deskundige, wordt dan ge vraagd. Zo'n antwoord kan ik niet geven. Ik ben onze Lieve Heer of de profeet niet. ik kan geen exact uit sluitsel geven". "Het inschakelen van deskundi gen draagt er toe bij dat de rechter op grond van zoveel mogelijk infor matie een beslissing kan nemen. Dat zegt iets over het beschavings niveau van ons land. De deskundige moet zich echter bewust ?ijn van zijn taak. Bij de Bolderkar is er dui delijk een grens overschreden. Daar heeft de deskundige meegewerkt aan de bewijsvoering en dat is zijn taak niet". Soms ook zien rechters er bewust van af deskundigen in te schakelen. Prof. J. Hubben. raadsheer aan het gerechtshof in Arnhem, gunde de aanwezigen een blik in de raadska mer in de zaak-Stinissen. De vrouw lag al jaren in coma toen het hof werd gevraagd te oordelen over le vensbeëindiging van de patiënte. "Bij deze zaak is afgezien van het oproepen van deskundigen omdat duidelijk was dat er veel verschil van mening bestond. Het aantrek ken van een deskundige zou al een kpii7p hebben betekend", aldus Hubben. "De rechter moet zich be wust zijn van zijn keuze voor des kundigen". was Hubbens conclu sie. "Terwijl deskundigen zich meer rekenschap moeten geven over de methoden die zij gebruiken". Dat de rechter om tot een goede uitspraak te komen deskundigen inschakelt, werd op het symposium niet aangevochten. Al waarschuw de de Leidse hoogleraar forensische psychiatrie prof. A. van Leeuwen voor Amerikaanse toestanden waar de aanklager en de verdediger naar believen psychiaters te hulp roepen om hun gelijk te bewijzen. Bij de strafzaak tegen de man, die ge poogd had de toenmalige president Reagan te vermoorden, leidde dat tot 29 rapporten van getuige-des- kundigen. 23 kenmerkten de ver dachte als schizofreen en ontoere keningsvatbaar terwijl 6 de man als psychopaat en dus strafbaar aanwe zen. Aan de rechter de eer om het verder uit te zoeken. LEIDEN De Amsterdamse restaurateur Mol heeft de in verval geraakte gedenkpla- quette van Carolus Clusius in oude staat teruggebracht. Bur gemeester C. Goekoop van Lei den. de voorzitter van het colle ge van bestuur van de Leidse universiteit. C. Oomen en de voorzitter van de Clusius stich ting, C. Cath hebben gistermid dag de gerestaureerde plaquet te in de Pieterskerk onthuld. De plaat is gerestaureerd in het kader van het 400-jarig be staan van de Leidse hortus bota nicus. Clusius was de eerste di recteur van de Leidse hortus. De bronzen plaats was zwaar ge- oxydeerd en mede door de ko perpoets waren de letters dicht- gelopen. Door voorzichtig de plaat met glasbolletjes te stra len. werd het gedenkteken werd als 'nieuws'. Cath toonde zich gistermid dag verheugd met dit postuum eerbetoon aan Clusius: "Hij was een heel belangrijk man. Niet alleen was hij onze eerste hor tulanus, ook haalde hij gewas sen als tulp, aardappel en to maat naar Nederland". De plaquette heeft niet altijd in de Pieterskerk gehangen. Kort na de dood van Clusius in 1609 werd de bronzen plaat,.ge vat in een gemarmerde houten lijst, opgehangen in de toenma lige Vrouwenkerk in de Haar lemmerstraat. Bij de afbraak tfan deze kerk in de periode 1815-1819 werd de plaquette verplaatst naar de Pieterskerk. De maker ervan is niet bekend. De exacte datum wanneer de plaquette is gefnaakt, is niet achterhaald. De onthulling werd gister middag bijgewoond door ruim honderd mensen van wie velen deelnemen aan het symposium 'The authentic garden' dat door de Clusius stichting is georgani seerd en tot en met vrijdag duurt. Deskundigen uit 30 lan den houden er inleidingen over autenthieke tuinen waarvan de Leidse hortus zelf een prachtig voorbeeld is. Veel van de festiviteiten rondom het 400-jarig bestaan van de Hortus worden op de tuin zelf gevierd. Zo wordt er dit na jaar een Japanse tuin, de Sie- bold Memorial Garden, ge opend. De landschapsarchitect die het ontwerp heeft gemaak- t.is de Japanner Nakamura Ma- kota. Hij kreeg uit erkentelijk heid van professor C. Kalkman, directeur van het Rijksherbari um, de penning uitgereikt die speciaal ter gelegenheid van het Hortus-jubileum is geslagen. In zijn toespraak bracht bur gemeester Goekoop de gemeen tebestuurders. die vier eeuwen geleden het bewind voerden, in herinnering. "Gelukkig kozen zij ervoor in plaats van huizen, een hortus aan te leggen. Een uniek besluit van een gemeen tebestuur". De heren lijken de klus, de onthulling van een plaquette ter nage- dachtebnis vnan Hortus-directeur Clusius, zo te zien gedrieën wel aan te kunnen. Vlnr Oomen, Goekoop en Cath. (foto Jan Holvast) 'Milieutoeslag energietarief niet uitsluiten' LEIDEN/UTRECHT - Op de energietarieven komt mogelijk een milieutoeslag. Deze voor spelling deed ir. C. Ruijterman. energiecoördinator van het EWR vanochtend tijdens een symposium 'Investeren in milieuzorg' in Utrecht. Ruijterman pleitte er voor om het totale milieubeleid van de nutsbedrijven onder eindver antwoordelijkheid van een nieuw op te richten overkoepe lende afdeling 'Milieu en Ener gie' te brengen. De uitvoering van de milieumaatregelen moet volgens Ruijterman in principe door de districten worden ge daan. Alleen als het om voor het EWR nieuwe projecten gaat of als de benodigde medewerkers niet voorhanden zijn, kan uit voering op centraal niveau ge beuren. Belangrijk is de Financiering van een en ander. Volgens Ruij terman kan geen enkele maatre gel zonder subisidie tot stand komen. "Maar is die niét toerei kend dan bestaat de gedachte dit te financieren door een milieutoeslag voor groot- en kleinverbruikers op de energie tarieven". Ambassade in Warschau maakt overuren om naar verwachting 80.000 visa uit te geven BOLLENSTREEK De Nederlandse ambassade in Warschau verwacht dat er dit jaar dertig procent meer Polen naar Nederland komt dan in 1989. Of de ruim 20.000 extra Polen zich allen richting bollenstreek begeven kon kanselier R. Bakkers niet vertellen. Wel krijgt iedere Pool met bestemming Nederland, de ambassade denkt dat dat er meer dan 80.000 zullen zijn, een brochure waarin duidelijk staat dat ze geen - bollen - werk in ons land mo gen verrichten. Nu afspraken over normen smogalarm DEN HAAG Aan de verwarring rond de normen voor smogalarm is gistermiddag na telefonisch overleg tussen de provincies Zuid- en Noord-Holland, Zeeland en Utrecht, het RIVM en het directo raat-generaal milieuhygiëne eind gekomen. Uit dat overleg bleek dat alle provincies in feite de zelfde normen hanteren, doch ge bruik maken van verschillende meetgegevens. Zuid-Holland ging uit van een gemeten daggemiddel de aan gehalten ozon en stikstof dioxide, Noord-Holland hanteert het gemeten uurgemiddelde aan ozon. Dat verschil is nu gelijkge trokken: alle provincies gaan uit van het gemeten uurgemiddelde De verwarring ontstond afgelo pen weekeinde toen de provincie Zuid-Holland op zondagmiddag de smogfase-1 afkondigde. In Haarlem werd hiertoe niet besloten omdat volgens een voorlichter het gehalte aan ozon nooit boven de grenswaar de is uitgestegen. Alleen in Amster dam werd gedurende een uurtje een iets1 verhoogde waarde gemeten, maar dit was geen aanleiding voor het instellen van smogfase-1 voor de hele provincie. Noord-Holland hanteerde het uurgemiddelde aan ozon, Zuid-Hol land ging bij de beoordeling van de vervuiling uit van een daggemid delde aan ozon en stikstofdioxide. Dat verklaart de twee verschillende beslissingen. Het instellen van de smogfase-1, de vroegere waarschuwingsfase, wordt gebaseerd op het uufgemid- delde voor de ozonconcentratie. Is dit hoger dan 180 microgram per kubieke meter, dan wordt fase 1 uit geroepen. De vroegere waarschu wingsfase was gebaseerd op het daggemiddelde voor ozon en stik stofdioxide (het zogeheten oxy- dant). Op advies van diverse gezond heidsdeskundigen telt voortaan het gehalte stikstofdioxide niet meer mee bij de bepaling van luchtver ontreiniging. Vooral ozon, een gas dat ontstaat door de invloed van zonlicht op koolwaterstoffen en stikstofoxiden, veroorzaakt volgens hen de 'smog-symptomen' als kort ademigheid en hoofdpijn. Tot de nieuwe landelijke norm of ficieel is, geeft het RIVM in Biltho- ven zowel de metingen van oxidant als van ozon aan de provincies, die er naar eigen, inzicht mee kunnen omgaan. Een Idjkje achter de schermen van sociale wetenschappen LEIDEN - Waarop baseert Maurice de Hondt zijn prognoses overde ver kiezingsuitslag? Hoe ziet het ideale speelgoed voor kinderen er uit? Kan een computer leren? Of, hoe werden kinderen uit Leidse arbei dersgezinnen rond de eeuwwisse ling opgevoed? Er zijn maar weinig vragen waar op de wetenschap het antwoord schuldig blijft. Op welke wijze die antwoorden worden verkregen en wat voor onderzoek er achter schuilgaat, blijft voor het grote pu bliek veelal verborgen. Morgen en overmorgen echter zet de faculteit sociale wetenschappen van de Leidse universiteit de deuren open om de bezoeker een blik te gunnen in de keuken van het wetenschap pelijk onderzoek. Op bijna vijftig plaatsen in het ge bouw geven de wetenschappers uit leg over hun dagelijkse werk. Zo wordt de bezoeker al onmiddellijk bij binnenkomst geconfronteerd met enqueteurs die op dezelfde wij ze waarop Maurice de Hondt zijn in formatie verzamelt, onderzoeken hoe er gedacht wordt over het refe rendum. Met behulp van de compu ter en onder toeziend oog van de on dervraagde wordt het resultaat van de steekproef korte tijd later gepre senteerd. Computers nenr belangrijke plaats in binnen de fa culteit en de bezoeker krijgt uitge breid gelegenheid ermee te experi menteren. Voor wie het wil weten, kan op beeldscherm antwoord krij gen op ragen als: 'Voor welke beroe pen ben ik geschikt' of 'ben ik ver- Bakkers zegt dat hij niet weet of Po len op vakantie komen, danwel in ons land willen werken. Vragen de Polen de ambassade om een visum, dan krijgen zij dat als ze kunnen aantonen voldoende geld te hebben voor hun verblijf in Nederland of als een Nederlands gezin borg voor hen staat. De kanselier vertelt dat hij van het ministerie van buitenlandse zaken geen opdracht heeft gehad om de Polen ervan te weerhouden naar ons land af te reizen. Integen deel, de ambassade stelt zich soepel op. "Met de werkgelegenheid", al dus Bakkers, "heb ik niets te ma ken. Er wordt nogal nadruk gelegd op illegaal werk, maar er gaan ook Polen voor andere doeleinden naar Nederland". Om precies te zijn kwamen er vo- slaafd aan alcohol'? De computer staat ook centraal in een onderzoek de leercapaciteiten van het ap paraat. Op de manifestatie wordt zogeheten neuraal netwerk ge toond dat handgeschreven cijfers herkent. Geluk In de sociale wetenschappen zijn veel gedragswetenschappers aan het werk en neemt het thema geluk een bijna centrale plaats in. Hoe be reik je het of hoe kun je vermijden dat iemand in staat van depressivi teit belandt? Bezoekers mogen meekijken achter de schermen van het psychotherapeutisch bedrijf waar aanschouwelijk wordt ge maakt hoe een therapie wordt be dreven. In dit kader worden demonstra ties gegeven van het slaaponder- zoek dat binnen de faculteit wordt bedreven. Fysiologen laten zien hoe zij de hersenactiviteit meten om er achter te komen of iemand goed of slecht heeft geslapen. De afdeling onderwijspsycholo gie geeft speciaal aandacht aan lees problemen van kinderen. Vaak heb ben kinderen moeite om snel te her kennen wat er geschreven staat. Om daarvan de oorzaak te achterhalen zijn speciale testprogramma's ge schreven terwijl met behulp van trainingen de problemen kunnen worden opgelost. Deze presentatie wordt gecombineerd met de wed strijd 'wie is de snelste lezer van Lei den'? Veel aandacht krijgen ongetwij feld de psychologische tests. Tij dens de manifestatie is de aandacht vooral gericht op tests waarmee de motorische vaardigheden getest kunnen worden. 'Ben ik een goede leraar', is een door de vakgroep lera renopleiding opgezet spel waarin bezoekers hun pedagogische kwali teiten kunnen testen. Wie goed scoort kan zich onmiddellijk opge ven oor de opleiding, wie een onvol doende haalt wordt de klas uitge dragen. Verder zijn op de manifestatie te verwachten: een test van politieke kennis, de werking van de blaastest uitgelegd, hoe kan vliegangst wor den overwonnen, zelfmoordpreven tie op middelbare scholen, hulpver lening bij opvoeding en stress in de wedstrijdsport. De faculteit sociale wetenschap pen bevindt zich aan de Wassenaar- seweg 52 (naast de hoofdingang van het AZL) en is op donderdag en vrij dag geopend van 13.30 uur tot 22.00 uur. rig jaar 65.700 Polen naar Neder land. Weken en soms zelfs maanden moesten zij op hun visum wachten. Den Haag regelde dat. Nu mag de ambassade in Warschau zelf uitma ken wie wel en wie niet toegang tot ons land krijgt. Gevolg: er is een enorme run op de visa. Honderden Polen dienen dagelijks een verzoek om een visum in. De drukte is zo groot, dat de ambassade heeft be sloten om in een vijfploegendienst te gaan werken. Tot laat in de avond wordt er gewerkt, zodoende kan de wachttijd tot een enkele dag wor den beperkt. Razzia's Jan Hein de Boer van de Land en Tuinbouwbond (LTB) in Haarlem beweert dat de bollensector de Po len nodig heeft. In de eerste plaats vindt hij dat minister De Vries (soci ale zaken) veel te laat is met z'n nieuwe regelgeving. De arbeidsbu reaus in Lisse en Amsterdam heb ben dan wel een regeling getroffen om 1000 werklozen minimaal twee maanden in de bollen te werk te stellen, maar die groep kan bij lange na niet aan de vraag voldoen. De bollenkwekers en exporteurs heb ben juist mensen nodig voor werk dat slechts enkele weken duurt. En, zegt De Boer, die zijn er niet in Ne derland. Bovendien is er geen peil op te trekken hoe groot hpt aanbod van scholieren is. Dus, is zijn con clusie, moeten er noodgedwongen Polen worden aangetrokken. Gis teravond sprak hij daar met werk gevers uit de bollensector over in De Zilk. Het ministerie heeft echter al la ten weten dat er verscherpte contro les worden uitgevoerd. De Polen worden, als ze worden betrapt op il legaal werken, het land uitgezet en de werkgever krijgt een proces-ver baal. "In het verleden hebben we in de b ollenstreek al ware razzia's ge had. Ik weet niet waar dat nu toe moet leiden. Het lijkt wel of de men sen uit de bollen misdadigers zijn. De Polen zal het overigens niet vreemd zijn. Ik heb in de wandel gangen gehoord dat werkgevers zelfs de kans op gevangenisstraf lo pen als er illegale werknemers op hun bedrijf worden aangetroffen". Maar wat De Boer het meest dwars zit is het onbegrip bij het mi nisterie. "Er zijn nu eenmaal arbeid- spieken in de bollen die er altijd zul len blijven. De mensen verdienen er hun boterham mee. De minister zet jons de poot dwars. Als de bloembol lensector als gevolg hiervan onder uit zou moeten gaan, dan moest dat maar. Het liep als een rode draad door alle gesprekken die zijn ge voerd". Geen werk Het Koninklijk Algemeen Verbond van Bloembollenhandelaren zegt dat de regeling van De Vries duide lijk is: er is in de bollen geen werk voor Polen. Of dat in de praktijk ook zal blijken, moet worden afge wacht. De KAVB zegt dat dit in eer ste instantie afhandelijk is van het Nederlandse aanbod. Is dit onvol doende dan mag er personeel in de EG worden geworven. Zouden er dan nog niet genoeg seizoenwer kers zijn, dan komen Spanjaarden en Portugezen in beeld en op de laatste plaats pas de Polen. Ook de KAVB vindt dat alles op het allerlaatste moment moet wor den geregeld. Zo moeten de bollen- bedrijven en de exporteurs vrijdag al laten weten hoeveel werklozen uit Amsterdam zij nodig denken te hebben, omdat de dag erna met werving wordt begonnen. Vandaag stuurt de KAVB zijn leden nog een folder om hen hierop attent te ma ken. Het verbond denkt overigens wel dat die duizend werklozen wel kun nen worden geworven en dat de be drijven de Polen buiten de deur houden, omdat ze geen risico willen lopen te worden betrapt. De Polen, zo is de mening van KAVB, komen niet eenvoudig aan de bak als ge volg van die scherpe regeling. - De boschbranden te Michigan zijn door zware sneeuw uitge doofd. Te Ishpenning aldaar had het gisteren 36 uren achter een gesneeuwd en lag de sneeuw ettelijke voeten hoog op de stra ten. - De stand der wijnbergen rondom Bingen is alleszins be vredigend. Het hout ziet er goed uit en het geheel belooft een goe den oogst. - Als eene buitengewonen zeld zaamheid kan worden gemeld, dat in een der lokalen van de openbare school te Oosterbeek een roodborstje bezig is zijn nest te bouwen, en wel tusschen het schoolbord en de landkaarten- kap. Het diertje vliegt voortdu rend door een openstaand raam binnen met materialen voor den bouw, ook zelfs wanneer in dat laatste lokaal onderwijs wordt gegeven. Vijftig jaar geleden: - De Larensche politie heeft aangehouden den recidivist G. de J. en den Hilversumsche schil der B.O. als verdacht van het plegen van een inbraak op 5 Mei in de villa van de familie B. te Laren. De buit bestond uit juwe len met een verzekeringswaarde vanf. 17.000. Gebleken is bij het verhoor van O., dat hij de collec tie juwelen voor f 20 had ver kocht. - Gisteravond hield de Eerste Leidsche Schoolvereeniging een ledenbijeenkomst in haar schoolgebouw aan het Noordein de. De voorzitter, ir. F. Stokhuy- zen, deelde het een en ander me de over de onderwijsmethode aan deze school. Bij aardrijks kundelessen worden lantaarn plaatjes aan de kinderen ver toond. Op deze bijeenkomst werd een serie getoond van deze welgekozen beelden van het Hol- landsche polderlandschap, met de molens, de bosschen, de me ren, de vogels en dieren. Op deze wijze streeft deze school ernaar bij de kinderen een hoogere eer bied voor het leven en liefde voor de natuur aan te kweeken.

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Leidsch Dagblad | 1990 | | pagina 19