'Definitieve uitspraak rechter in Kemp-zaak wellicht over 7 jaar' DE TIJD, VAN TOEN ra A'iir" msw Af spraken over publikaties die verstrekkende gevolgen hebben' Woonwagenbewoners in actie tegen stijgende woonlasten MAANDAG 7 MEI 1990 PAGINA 9 LEIDEN - De Stichting Bio-Weten- schappen en Maatschappij in Lei den pleit voor een gedragscode waaraan zowel wetenschappers als media zich moeten houden waar het gaat om publikaties die maatschap pelijk verstrekkende gevolgen kun nen hebben. Zo'n code zou moeten worden vastgelegd bij de Koninklij ke Nederlandse Academie van We tenschappen. "Het is een afspraak op een bepaald niveau, waaraan ie dereen zich zal moeten houden. Al in 1985 heeft de KNAW een derge lijk verzoek aan alle instanties ge richt. Toen betrof het publikaties over kanker. Nadien trad een zekere terughoudendheid op om over re sultaten in het kankeronderzoek te publiceren. Een dergelijke terug houdendheid is zeker op het gebied van aids evenzeer gewenst". Joyce Birfelder van de stichting is niet gelukkig met de geruchtma kende publiciteit rond de persoon van prof. Buck, die nieuws over een nieuwe methode om aids te lijf te gaan, wereldkundig maakte. "Als het nu niets met het aids-vi rus te maken zou hebben gehad, zou er dan ook een persconferentie zijn belegd over een publikatie in Scien ce? Er worden immers wel meer Ne derlandse onderzoeksresultaten in dat blad gepubliceerd. Stel je voor dat je er dan elke keer een perscon ferentie over zou moeten geven". Joyce Birfelder stelt de vraag re torisch. Vlak voor de paasdagen werd in Eindhoven een persconfe rentie belegd, omdat de Eindho- vense hoogleraar Buck enkele da gen later in Science zou publiceren dat als resultaat van een onderzoek er wellicht een methode gevonden zou zijn om het aids-virus in het li chaam af te remmen. Aangezien de hele wereld zit te wachten op een dergelijke methode, aarzelde de universiteit van Eindhoven niet de informatie wereldkundig te maken. Later zei Buck in het NOS-jour- naal dat de methode wellicht op korte termijn - en dan moet men uit gaan van enkele jaren - werkzaam zou kunnen zijn. Daarmee werd voor de aids-patiënten hoop op ge nezing gewekt. Valse hoop? De toe komst zal het leren. door Annemiek Ruygrok De stichting Bio-wetenschappen en Maatschappij zet kanttekenin gen bij de manier waarop een en an der wereldkundig werd gemaakt. "Eer een middel door de farmaceu tische industrie op de markt kan worden gebracht, zijn er meestal wel een jaar tien, vijftien verstre ken. Waarom zou het dan nu ineens wèl snel gaan? Ben je als weten schapper niet bezig valse hoop te wekken? Bovendien werd het nieuws aan de media meegedeeld op een tijdstip dat Science nog niet uit was. Journalisten gingen bellen met deskundigen, onderzoekers, die nauwelijks commentaar konden geven. Omdat ze het artikel nog niet hadden gelezen. Onderzoeken moe ten kunnen worden beoordeeld op grond van onderzoeksresultaten en niet op grond van de manier waarop onderzoekers zich in de media pre senteren". De Stichting Bio-wetenschappen en Maatschappij is in 1969 opge- Advocaat Hazerswoudse ex-vuiltransporteur voorspelt: HAZERSWOUDE/ALPHEN - Pas over zeven jaar mag een definitieve uitspraak worden verwacht op de vraag of Simon Kemp de Staat der Nederlanden een schadevergoeding van tien miljoen gulden moet betalen. Die voorspelling doet mr. Y. van Boxel, de avocaat van de voormalige vuiltransporteur Simon Kemp uit Hazerswoude. Kemp wordt verdacht van illegaal dumpen van chemisch afval op de vroegere stortplaats in de Coupépolder in Alphen aan den Rijn. Joyce Birfelder van de stichting Bio-wetenscha-ppen en Maatschappij pleit voor terughoudendheid bij het be kend maken van onderzoeksresultaten op medisch gebied: "Dat zou veel leed kunnen voorkomen", (toto Jan Holvast) Stichting Bio-Wetenschappen en Maatschappij wil gedragscode richt door wetenschappers, die voorzagen dat de ontwikkelingen in de biowetenschappen het dagelijks leven diepgaand zouden kunnen beïnvloeden. Zij dachten daarbij onder meer aan genetische manipu latie. reageerbuisbevruchting en transplantaties. Het leek hun niet verantwoord als slechts een be perkt aantal mensen geïnformeerd zou zijn over de te verwachten ont wikkelingen. De stichting werkt ge heel onafhankelijk. Om haar doelstelling te verwe zenlijken ontplooit zij een groot aantal activiteiten waaronder de uitgave van cahiers over tal van bio- wetenschappelijke onderwerpen. Ook onderhoudt de stichting een in formatieservice naar scholen, bi bliotheken en helpt zij studenten bij het vinden van de juiste mensen om deel te nemen aan symposia en workshops. Birfelder: "Het is zeker niet onze taak om meningen van anderen te vormen. Wel om zoveel mogelijk te signaleren. Aan de hand daarvan kunnen mensen zelf hun standpunt bepalen". Het gaat de stichting er om informatie uit wetenschappelij ke bron maatschappelijk toeganke lijk te maken en duidelijk te maken wat het betekent. "Bij voorbeeld wat betreft de DNA-diagnostiek. Het bepalen van de erfelijkheid van bepaalde ziekten en afwijkingen. Wat betekent dat? Daar zitten psy chologische kanten aan. Er zullen psychologen zijn die zeggen dat mensen niet willen weten of ze een bepaalde ziekte ook zullen krijgen. Maar er zitten ook juridische kanten aan. Niet iedereen mag toegang hebben tot die informatie over erfe lijkheid". Birfelder wil de Eindhovense on derzoekers niet terecht wijzen, maar merkt niettemin op dat "on derzoeksresultaten nooit op onei genlijke gronden naar buiten mo gen worden gebracht". En daarmee doelt zij op de schreeuw om geld die Buck voor de televisie deed om zijn onderzoek te kunnen voortzetten. "Het is begrijpelijk dat men, be dreigd door bezuinigingen, fondsen wil werven. Maar de media moeten zich ook niet laten gebruiken". En dan komen we aan de andere kant van de medaille: de pers, die naar de mening van de stichting wat al te gemakkelijk met dit soort zaken omspringt. "Hoofdredacteuren moeten hun journalisten de kans geven dieper op de kwestie in te gaan. Onderzoeksresultaten zijn niet op dezelfde wijze te verslaan als een kettingbotsing of een ander nieuwtje. Journalisten moeten de kans krijgen hun informatie te toet sen bij deskundigen. Maar vaak is daar de tijd niet voor". mor de Haagse recht bank een civiele procedure begon nen waarin de staat tien miljoen gul den schadevergoeding van Kemp eist. Eén miljoen dat inmiddels is uitgegeven aan onderzoek en negen miljoen voor allerlei maatregelen om de schadelijke gevolgen van het gif in de belt in toom te houden. Hoe de uitspraak ook zal uitpak ken, de zaak wordt tot aan de Hoge Raad toe uitgevochten, zegt me vrouw Van Boxel. Zowel door Si mon Kemp als door de staat. Overi gens heeft het rijk twee jaar geleden al beslag laten leggen op de bankte goeden van Kemp ter hoogte van bijna twee miljoen gulden. Landsadvocaat Mr. B.D. Wubs, de landsadvocaat, zegt dat de staat wel mogelijkheden ziét om Simon Kemp voor de mil joenen te laten opdraaien die het be heersen van de belt vergt. In de ja ren tachtig hebben ook anderen dan alleen Kemp afval in de Coupépol der gestort. Wubs stelt echter dat dat bouw- en sloopafval betreft en geen chemisch afval waarvan de vroegere transporteur uit Hazers woude wordt verdacht. "Ik denk dat het vingertje naar Kemp kan wijzen". Het eventueel afgraven van de belt, inmiddels ingericht als recrea tieterrein waarop golf wordt geps- eeld, zou een bedrag van bijna een half miljard gulden vergen, zo ver onderstelt mr. Wubs. Maar daar wordt niet aan gedacht. De landsad vocaat: "Waar moet je met die rom mel heen? Als je één spade diep in de grond steekt verplaats je de pro blemen alleen maar". Een schadevergoeding van tien miljoen gulden. Kan Kemp dat be talen? "Nee", zegt mevrouw mr. Y. van Boxel. "Er is een kleine twee miljoen gulden, meer niet". Kemps advocate denkt dat de staat haar claim wel kan vergeten. Zij zegt dat er in de periode dat er nog in Alphen mocht worden ge stort dagelijks zo'n 700 vrachtwa- LISSE Op de Keukenhof in Lisse was Frans afgelopen week einde de voertaal. Van de 43.000 bezoekers die de nationale bloe mentuin het afgelopen weekein de verwelkomde, was maar liefst de helft van Franse afkomst. Een woordvoerder van de Lis- sese attractie denkt dat het extra 'bewerken' van de Franse markt vruchten begint af te werpen. Er zijn veel advertenties geplaatst in Franse bladen en kranten en op Keukenhof door Fransen overspoeld vakantie- en vakbeursen heeft de Keukenhof duidelijk haar gezicht laten zien. De Fransen hebben bo vendien op 8 mei een vrije dag en de woordvoerder denkt dat velen er een lang weekeinde van heb ben gemaakt. Het Nationaal Bureau voor Toerisme toont zich nauwelijks verbaasd over het aantal Franse bezoekers. "Fransen zijn dol op bloemen, bloemencorso's en de Keukenhof. Het is eigenlijk een land van bloemen. Met Pasen en in het corsoweekeinde komen er gemiddeld 70.000 Fransen naar ons land, dus een bezoeksaantal van 20.000 Fransen bij de Keu kenhof is zeker niet extreem". De verdediging van een stad was in vroeger eeuwen een taak van de stadsbewoners en in het bij zonder van de meer gegoede bur gerij. Dit omdat de verdedigers van de stad zelf hun uitrusting moesten betalen. Kort na het ont staan van de steden is deze plicht tot verdediging van huis en haard ontstaan. In de veertiende eeuw werd voor deze defensieve taak eeri organi satievorm gevonden. De weerba re burgers werden ondergebracht in schuttersgilden. In principe was het lidmaatschap van zo'n gilde een erebaantje, waarvoor je door het stadsbestuur werd aan gezocht. De schutters vormden niet alleen de ruggegraat van de stadsverde diging, maar werden ook geacht een rol te spelen bij de handha ving van de orde. Zo ontstond er een bondgenootschap tussen de in het stadsbestuur zetelende ste delijke elite en de burgerij. Beide groepen hadden in materieel op zicht iets of veel te verliezen, ze ker ten aanzien van het altijd drei gende stedelijke proletariaat. De vergelijking met de ambachts gilden ligt voor de hand en is niet helemaal onterecht. Gilde en schutterij waren stedelijke orga nisaties en dienden stedelijke be langen. Beide onderhielden een eigen kapel in de kerk en namen ook als groep deel aan processies. Als patroon van de schutters fun geerde lange tijd Sint Bastiaan, een martelaar die met pijlen werd Vuurwapens Aanvankelijk was de burgerij ge wapend met bogen, in de 16e eeuw werden deze vervangen door vuurwapens. Om het militai re handwerk goed en vaardig uit te kunnen oefenen was intensieve training noodzakelijk. In de meeste steden kregen de schut ters een eigen onderkomen en werden bij dit schuttershuis schietbanen aangelegd. Huis en banen werden de doelen ge noemd. In Leiden wordt de herin nering aan deze doeken levend ge houden in straatnamen als Doe lengracht en Doelensteeg. Erg groot is de militaire betekenis van de schuttersgilden nooit ge weest. Al in de 15e eeuw hadden de vorsten liever huursoldaten om een militaire klus te klaren dan naar vrouw, kinderen en be zit verlangende schutters. In het begin van de Tachtigjarige Oor log hebben de gilden nog een be langrijke rol gespeeld, onder an- i kapitein H. van Brosterhuijzen op e dere bij het beleg van Leiden, 17e eeuwse schutterstukken in de maar in de 17e eeuw zijn de gilden vaderlandse musea zoals de Leid- toch vooral gezelligheidsvereni- se Lakenhal, staat dan ook vaak gingen geworden. In het schut- een verzameling wat gezette he- LEIDSE KRONIEK OVER /MENSEN EN GEDANE ZAKEN tershuis overheerste het streven naar vermaak en kameraadschap. De militaire verplichtingen wa ren bijzaak geworden. De weinige tijd die werd uitgetrokken voor excercities werd meestal weinig intensief gebruikt. De schutters hadden meer belangstelling voor de traditie een excercitie met een goede borrel af te sluiten. Op de ren afgebeeld. De schutters op de ze schilderijen lijken zelfs in de verte niet meer op militairen. De deelname van de schutterij aan kermisoptochten was een an der teken dat het karakter van de schutterij was veranderd. Een schrijver noteert aan het einde van de 17e eeuw: "De schutterij staat toekomende kermis op te trekken, waartoe zij haar ernstig oefent: tot leedwezen van de vrouwen en kinderen, die dikwijls niet te eten noch te bre ken hebben, terwijl 't Hoofd van de familie zich in de herberg zo op opvult dat het met den kop ge- queld raakt". En wat te denken van de in 1656 verstuurde uitnodiging aan Jan de Witt. De beroemde raadspen sionaris ontving een invitatie van zijn Leidse tante om tijdens de kermis een bezoek te brengen aan de Sleutelstad. Zo'n bezoek was de moeite waard. Je kon dan de Leidse schutterij bewonderen, "alwaer den properen boer van Leckerkerck mede in sal marche ren", gelijck hij in Den Haeghe ge daan heeft". Deze boer uit Lek- kerkerk was met zijn lengte van 8 voet de langste man in Holland. De schutterij met in haar midden een bezienswaardigheid als ker misattractie. De ontwikkeling van militaire eenheid naar een sociëteit voor niet onbemiddelde heren laat zich ook uit de geschiedenis wel verklaren. De laatste keer dan de Leidse schutterij werkelijk in ac tie had moeten komen was in 1474, tijdens het beleg van Lei den. Bijna een eeuw lang alleen maar oefenen, zonder werkelijke militaire dreiging, werkte natuur lijk demotiverend. De realiteit, van de oorlog was voor de brave Leidse burgers ver weg. Het va derland kende wel oorlog, maar de nationale en regionale belan gen werden op de Brabantse en Limburgse grenzen door huursol daten verdedigd. Alleen bij socia le interne politieke onrust had het er een paar keer om gespannen. Ook in Leiden waren wel schoten gevallen, maar dat waren nog geen oorlogshandelingen. On danks de geringe betekenis van de schutterij hebben deze instel lingen zich nog lang gehand haafd. Na de bevrijding van de Franse overheersing werden ook de schutterijen nieuw leven ingebla zen. De vaderlandse krijgsmacht bestond na 1815 uit een regulier leger en stedelijke schutterijen. Op basis van dienstplicht moes ten stedelingen deelnemen aan avondoefeningen. Nog één keer werden de schutte rijen noodgedwongen serieus ge nomen. Toen in 1830 de Belgen in opstand kwamen tegen de sa menvoeging met Nederland, pro beerde koning Willem I met ge weld de opstand te onderdri'':- ken. Het reguliere leger was te klein, vrijwilligers en schutters moes ten de gelederen versterken. Ook Leidse vrijwilligers, studenten en schutters gaven gehoor aan de op roep van de koning. Hun best de den ze ongetwijfeld, maar van braven burgers maak je in een paar weken geen goede soldaten. In de praktijk bleek de bruikbaar heid van deze goedwillende ama teurs gering. Toen men in de loop van de negentiende eeuw steeds zwaardere eisen ging stellen aan de militaire bekwaamheden van de soldaten, schoot de schutterij duidelijk te kort. De achting voor dit eeuwenoude instituut nader de zo ongeveer het nulpunt. De vaderlandse politiek besloot er een einde aan te maken. In 1907 werd de schutterij opgeheven. BRAM VERHOOG Pythische spelen voor studenten in Enschede LEIDEN/ENSCHEDE - En schede heeft het grootste stu dentenfestival van Nederland en Vlaanderen, de Pythische Spelen, in de wacht gesleept. Utrecht, Tilburg en Rotterdam aasden eveneens op het evene ment, maar moesten het afleg gen tegen Twentes grootste plaats. Enschede heeft in de vi sie van de organisatie de beste accommodatie en bleek boven dien over een compacte binnen stad te beschikken met diverse cultuurvoorzieningen op loop afstand. Ongeveer twaalfhonderd stu denten van de Nederlandse uni versiteiten en hbo-scholen zet ten Enschede volgend jaar van 8 tot en met 10 mei cultureel op stelten. De Pythische Spelen waren in het oude Griekenland de tegen hanger van de Olympische Spe len en gewijd aan de god van de schone kunsten, Apollo. In 1986 pakte een groep Maastrichtse studenten de draad van de oor spronkelijke spelen weer op en maakte er een cultureel con cours voor studenten van. De deelnemers komen tegen elkaar uit in onder meer de categorieën cabaret, journalistiek, toneel, dans, muziek, fotografie en wel sprekendheid. gens af en aan reden terwijl Kemp er niet meer dan acht had. Jaren, be weert Van Boxel, gebeurde er van alles wat in strijd was met de hin derwet. "Wat ontoelaatbaar was had in Alphen plaats. En nu komt de staat bij één van die 700 die er heb ben gedumpt geld halen. Dat kan niet en is onrechtvaardig. Boven dien waren er geen regels. Dus is er ook geen sprake van illegale stortin gen. De belt was als zodanig erkend en niet zo maar een willekeurig wei land. Ik weet dat bij voorbeeld de gemeente Leiden vliegas in de Cou pépolder heeft gestort. Waarom moet zij daar niet voor betalen?. Ik heb lijsten overlegd met namen van tientallen bedrijven met wat zij in Alphen hebben gedumpt". Kemp moet bloeden, is de rots vaste overtuiging van mevrouw Van Boxel. Begin jaren tachtig is al geconstateerd dat er sprake van ver ontreinigd grondwater was. "We zijn inmiddels tien jaar verder en nu wil men Kemp daarvoor laten beta len. Maar in 1980 was de wet bodem sanering nog niet van kracht, die kwam er drie jaar later. Bewust heeft men tot die tijd gewacht". Getuige Mevrouw Van Boxel heeft, denkt zij, een sterke troef in handen in de persoon van een provinciaal ambte naar. Die ambtenaar wil in het voor deel van Kemp getuigen, 'omdat hij meer weet en Kemp niet in z'n een tje wil zien hangen'. De ambtenaar heeft zichzelf als getuige aange diend, zegt ze. Een getuige die niet is opgeroe pen, is oud-milieuminister L. Gin jaar. Mevrouw Van Boxel verklaar de eind vorig jaar over aanwijzingen te beschikken dat er stortingen wa ren gedaan met medeweten en soms zelfs na 'bemiddeling' van het ministerie. Volgens haar heeft Gin jaar er ten minste één keer voor ge zorgd dat er afval op de belt werd gestort, nadat de gemeente Alphen toestemming had geweigerd. Volgende maand moeten ex- chauffeurs van Kemp voor de recht bank verschijnen. Kemp zelf komt later dit jaar pas voor. DEN HAAG/LEIDEN - Boze woonwagenbewoners hebben overal in het land geprotesteerd te gen de voortdurende stijging van hun woonlasten. Delegaties hebben op het gemeentehuis in tal van ste den een rapport over de problema tiek aan de verantwoordelijke wet houders aangeboden. In Leiden hebben enige bewoonsters van het woonwagencentrum Trekvaart- plein op het stadhuis wethouder H. de la Mar een rapport overhandigd. In Den Haag is door een delegatie van het Landelijk Overleg Woonwa genvrouwen en het Landelijk Plat form Woonwagenbewoners en Zi geuners het rapport aan aan een ver tegenwoordiger van de Vereniging Nederlandse Gemeenten. De woonwagenbewoners zijn boos op staatssecretaris Heerma van Volkshuisvesting. Zij vinden dat hun woonlasten de laatste jaren fors uit de hand zijn gelopen. Wo nen in een woonwagen wordt lang zaam maar zeker onbetaalbaar met als gevolg dat de specifieke woon wagencultuur verloren dreigt te gaan. Ook vinden zij het oneerlijk dat voor hen nog steeds geen huur- en huurprijsbescherming geldt. Heerma heeft anderiialf jaar gele den beloofd om met voorstellen voor wagenhuur en standplaats- huur te komen, maar is deze belofte volgens de woonwagenbewoners nog steeds niet nagekomen. In opdracht van de belangenorga nisaties van de woonwagenbewo ners en zigeuners is het rapport 'Normwoonlasten woonwagens en woonstandplaatsen' opgesteld waarin voorstellen worden gedaan voor een meer rechtvaardige bere kening van de woonlasten. Betaalbaar De woonwagenbewoners willen be taalbaar kunnen wonen in een wa gen, een redelijk en rechtvaardig woonlastenbeleid, geen koppeling' van standplaats en wagen bij vast stellen huurprijs en een huurfprijs- Ibescherming. In samenwerking met het LOBH (Landelijke Organi satie Belangengroepn Huisvesting) is een systeem uitgewerkt waarmee de huurprijs van afzonderlijk de wa gen en de standplaats kan worden vastgesteld. Het decentralisatiebeleid, dat tot het opheffen van grote streekkam- pen leidde en het inrichten van klei ne lokale kampjes verplichtte, heeft de kosten omhoog gejaagd. "Juist die nieuwe kleine centra blijken erg duur te zijn. Die woonwagenbewo ners betalen dus zo de rekening van het gevoerde spreidingsbeleid", al dus het rapport. De opstellers vrezen dat ook de volgende jaren de huurprijzen van wagens en standplaatsen meer dan trendmatig worden verhoogd, 'zelfs boven de maximaal toegestane ver hoging van 7 procenf. (SuöJlicutos Honderd jaar geleden stond er in de krant: - Te Pesth hebben alle bakkers gezellen den arbeid gestaakt, ten gevolge waarvan alle bakkers winkels gesloten zijn en in de ge- heele stad geen wittebrood meer te krijgen is. De militaire bakke rijen bakken 10,000 kilo rogge brood per dag voor de bevolking. Twee duizend bakkersgezellen hebben zich op een eiland in de Donau teruggetrokken en kam peeren daar in de vrije lucht. Zij blijven zich rustig gedragen. Hun aanvoerder, die eenige da gen in hechtenis werd gehouden, moest weder losgelaten worden, omdat hem geen enkele onwetti ge handeling ten laste kon wor den gelegd. Aanzienlijke som men zijn uit het buitenland ont vangen om de werkstaking te ondersteunen. - Op eene bruiloft in de buurt schap Bomerbroek, die van 's middags één tot zeven uren duurde, werd onder meer circa 100 liter jenever verbruikt. Vijftig jaar geleden: - De regeeringspersdienst meldt: Periodieke, vacantie- buitengewone, kleine, zaken- en studieverloven worden inge trokken. Bovendien worden in getrokken de weermachtsindus- trieverloven van het personeel, ingedeeld bij de luchtdoelartille rie. luchtdoelmitrailleurs, de luchtstrijdkrachten en de zoek- lichtafdeeling. De verlofgangers moeten onverwijld naar hun on derdeden terugkeren - De Haagsche gemeenteraad heeft gisteren na een debat, dat vrijwel den geheelen middag duurde, met 26 tegen 15 stemmen het voorstel van B. en W. aange nomen om tot den bouw van het eerste gedeelte van het nieuwe stadhuis op het Alexanderveld over te gaan en daarvoor f. 2.800.000 te bestemmen. Tegen stemden de liberalen, de vrijzin nig-democraten en de katholie ken.

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Leidsch Dagblad | 1990 | | pagina 9