Brits-Franse defensieband aangehaald Kater slaat toe bij raadsverkiezingen DDR Ook Rehoboth eist onafhankelijkheid Bush wil nu snel akkoord over conventionele wapens Sovjetunie blijft tegen NAVO-lidmaatsehap van verenigd Duitsland ZATERDAG 5 MEI 1990 BUITENLAND PAGINA 7 WADDESDON (AFP/DPA/REUTER) - Frankrijk en Groot-Brittannië, de enige twee landen in West-Europa die over een eigen kernmacht beschikken, gaan op de terreinen van veiligheids- en defensiepolitiek nauwer samenwerken dan ze al deden. Dit hebben premier Margaret Thatcher en president Francois Mitterrand gisteren besloten op hun jaarlijkse bijeenkomst ten noorden van Londen. REHOBOTH (ANP) - "De hele we reld zegt dat wat er in het Oostblok gebeurt goed is, waarom is het dan goed dat wij nog steeds onderdrukt worden door mensen die niet van Rehoboth zijn?", vraagt kapitein Hans Diergaardt. Hü is de leider van de Basters-gemeenschap in Reho both, een gebied zo groot als Israël in het hart van Namibia. Diergaardt wil dat Rehoboth onafhankelijk wordt nu Namibia op 21 maart onaf hankelijk werd van Zuid-Afrika. "Veertig jaar geleden werd Litou wen gedwongen afhankelijk van de Sovjetunie. Zeventig jaar geleden werden wij zonder overleg en zon der onze toestemming bij Zuid- Afrika gevoegd. Wij begrijpen niet dat de wereld dat niet op onze ma nier ziet", betoogt Diergaardt. "Wij zijn in de nieuwe regering van Na mibia niet vertegenwoordigd en dat zal ook nooit gebeuren". Is dat wat de wereld wil?". De problemen van de Basters be gonnen zo'n 200 jaar geleden. Toen kwamen er Nederlandse en Duitse kolonisten naar de ZuidafrikaanSe Kaapprovincie waar zij zich meng den met de plaatselijke bevolking. Hun nakomelingen Bastaards Basters willen eigen zaken regelen in gebied in hart van Namibia werden niet erkend door de blanke inwoners van Kaapstad en naar het platteland gejaagd. De oorspronke lijke bewoners wilden echter ook niets van ze weten en de Basters kwamen tenslotte terecht in Reho both, dat ze na onderhandelingen met de plaatselijke stammen in 1870 kregen in ruil voor vijftig wagens en honderd paarden. Ook met de Dui- ters, die in 1884 Namibia koloni seerden kwamen de Rehobothers overeen dat zij onafhankelijk kon den blijven mits zij de Duitsers hiel pen bij het bezetten van de rest van het toenmalige Zuid west-Afrika. Na de Eerste Wereldoorlog werd Namibia als mandaatgebied door de Volkerenbond toegewezen aan Zuid-Afrika. In 1924 kwam ook Re hoboth onder Zuidafrikaans be wind. "Maar ze hebben geen woord van het mandaat waargemaakt", valt Diergaardt uit. "Ze hebben niets gedaan, geen ontwikkeling ge bracht, geen scholen gebouwd, niets". Dat deden de Basters zelf, die na verloop van tijd besloten dat ze toch onafhankelijk wilden zijn. Zuid-Afrika werkte daaraan mee: door de Wet op het Zelfbestuur werd Rehoboth in 1976 een auto noom gebied, te vergelijken met de vier 'onafhankelijke thuislanden in Zuid-Afrika' (die behalve door Pret oria door geen enkel ander land ter wereld erkend worden). De weerstand van de internatio nale gemeenschap tegen de Zuid- afrikaanse bezetting van Namibia nam toe en de Veiligheidsraad van de Verenigde Naties droeg Zuid- Afrika in 1978 op Namibia op te ge ven. De Namibische bevrijdingsbe weging Swapo (Zuidwest-Afrikaan se volksorganisatie) werd erkend als de enige ware vertegenwoordi ger van het Namibische volk. "Daar zijn wij het nooit mee eens ge weest", zegt Diergaardt. die drieën- eenhalfjaar in een door Zuid-Afrika gevormeerde interimregering voor Namibia zat. Eind 1988 stemde Zuid-Afrika in met een zelfstandig Namibia en op 1 april 1989 begon het onafhankelijkheidsproces. Bij de verkiezingen van vorig jaar no vember nam de Liberale Democra tische Partij (LDP) van Diergaardt deel in een lijstverbinding met de Federale Conventie van Namibia (FCN). Swapo won de verkiezingen. Diergaardt werd in de grondwetge vende vergadering gekozen. Hij moest wegens gezondheidsredenen echter na anderhalve maand zijn ze tel opgeven. Zijn plaats werd inge nomen door FCN-afgevaardigde Mbarumba Kerina. Die stemde vóór de grondwet waar de Basters zich absoluut niet in kunnen vinden. Op 20 maart, één dag voordat Na mibia officieel onafhankelijk werd. besloot de negen leden tellende volksraad van Rehoboth op 19 mei een referendum over de onafhanke lijkheid te houden onder de 45.000 tot 60.000 Basters. Diergaardt ("Wij hebben goud, zilver, koper, diaman ten en halfedelstenen, dus we kun nen onszelf goed bedruipen") is er van overtuigd dat de meeste Bas ters zijn mening delen, maar voegt eraan toe dat hij ook een negatieve uitslag zal accepteren. "Ik doe het alleen voor de mensen van Reho both. Ik heb een boerderij en een steenfabriek. Dus ik kan de politiek gemakkelijk opgeven, maar wij wil len vrij zijn en over onze eigen za ken beslissen". Eind juni komt de NAVO in Londen bijeen om te praten over de manier waarop deze organisatie zich kan aanpassan aan de nieuwe realiteiten in Europa, zo zei Thatcher. Eind van het jaar vindt nog een bijeenkomst van de 16 lidstaten van de NAVO plaats, op initiatief van president Mitterrand. Brits-Franse samen werking op het terrein van defensie en veiligheid heeft betrekking op de aanschaf van materieel, wapens en radarsystemen, de uitwisseling van personeel, gezamenlijke manoeu vres en 'bepaalde nucleaire pro gramma's', zo staat in een gezamen lijke verklaring die is uitgegeven na de besprekingen die meer dan twee uur duurden. Bij de gesprekken wa ren de ministers van buitenlandse zaken en defensie van Frankrijk en Groot-Brittannië aanwezig. De Britse premier bleek optimis tisch te zijn over haar politieke toe komst na de gemeenteraadsverkie zingen van donderdag, waarbij La bour aanzienlijk won maar de Con servatieven belangrijk minder velo- ren dan de opiniepeilingen hadden voorspeld. Zij voorspelde dat zij in 1993 als Brits premier de tunnel on der het Kanaal zal openen, en gaat er van uit dat Frangois Mitterrand dan als Frans staatshoofd naast haar zal lopen. De Franse president beperkte zich tot de opmerking: "Ik ben het er mee eens. Dat kan". M BONN (AP) - Sovjet-minister HONGKONG (AP) - Meer dan 1000 politemannen hebben gisteren in Hongkong een inval gedaan in een kamp voor Vietnamese bootvluchtelin gen, waar sinds een week massale vluchtpogingen werden ondernomen. Ongeveer 180 vluchtelingen uit het overvolle kamp zijn voor verhoor over gebracht naar andere kampen, nadat de rust was weergekeerd. De politie gebruikte traangas tegen Vietnamezen, die barricades opwier pen en zelfgemaakte wapens gebruikten. Bij de inval zouden alleen twee politieagenten licht gewond zijn geraakt. In het kamp zijn meer dan 22.000 bootvluchtelingen ondergebracht, die bang zijn dat ze zullen worclen ge dwongen naar Vietnam terug te keren, omdat ling worden beschouwd. (foto e BPIjüBjPMLI analist buitenlandse zaken Sjevardnadze TASS, heeft gisteren bij zijn aankomst in Bonn herhaald dat het Kremlin te gen het NAVO-lidmaatschap van een verenigd Duitsland is. Hij liet echter ook weten dat hij bereid is te onderhandelen over een compro- j Vandaag beginnen in Bonn de 'twee plus vier'-gesprekken tussen de Bondsrepubliek, de DDR, de VS, de Sovjetunie, Frankrijk en Groot- Brittanië over de eenwording van beide Duitslanden. Sjevardnadze zei dat het niet waarschijnlijk js dat er vandaag al definitieve beslissin gen worden genomen. Volgens hem beschouwt Moskou een herenigd Duitsland als een belangrijke factor voor stabiliteit en vrede in Europa. "Als zo'n gigant tot een blok, een bondgenootschap behoort, zal dat geen voorwaarden scheppen voor stabiliteit", aldus de minister. Sjevardnadze zei echter wel be reid te zijn te praten over een com promis. De ministers van buiten landse zaken van' de NAVO, die donderdag in Brussel vergaderden, zijn ook bereid water in de wijn te doen. Een vereend Duitsland zou wel lid van de NAVO moeten wor den, over chemische of nucleaire pens. Sovjet-troepen zouden nog verschillende jaren in het huidige als economisch vluchte- Oost-Duitsland mogen blijven, "Europa, de wereld, NAVO dient, bij voortgaande Rus tijdperk binnengegaan, het tijdperk sische terugtrekking van materieel WASHINGTON (GPD) - De Ame- de vrijheid. Maar c rikaanse president Bush hoopt dat )"Jand is onzekerheid al de komende herfst een akkoord telt' En de NAVO zal daarom met de Sovjetunie kan worden gete- gezonde, collectieve militaire struc- nschappen, minder gericht te nstabili- worden op het gevaar van een on middellijk uitbrekende oorlog, zo zei hij. Maar de NAVO dient tegelij- aldus kertijd op alles voorbereid te zijn. Daarom acht de president Ameri- tuur moeten handhaven et-iiucieaiie; wa Bush. Als voorbeeld npnc pn trnpnpn in Pnrnna rip nro kerheid' noemde hij dat het voorals- kaanse militaire aanwezigheid nog nog steeds onbekend is welke Europa,ewen* zullen jg studenten "in Oklahoma Bush gebruikte de lezing om zijn kijk te geven op de voor Amerika is weggelegd veranderende Europa. Hij benadrukte dat er, ondanks Andere TOl keuzen de Oosteuropese landen zul- ropa blijven zolang len maken. "Ook het proces van ver- Jten dat willen", ról'die an(*ering in de Sovjetunie is nog het lang niet afgerond", zo zei hij. Eu- bondgeno- de verminderde Russische dreiging en ondanks het uiteenvallen van het Het Oostblok, een noodzaak blijft be staan voor een militaire rol NAVO, inclusief de stationering Europa van Amerikaanse troepen, Bush zei in juni of juli met de NAVO-landen om de tafel te willen gaan zitten om de nieuwe rol van het bondgenootschap te bespreken, groot be- Die conferentie zal ook de basis bijvoorbeeld lang om te zien welke weg Moskou moeten leggen voor de verminde- de zal bewandelen waar het gaat om de ring van de korte-afstandsraketten onafhankelijkheidswens van het Li touwse volk, en die van andere na tionaliteiten in de Sovjetunie, zei Bush. "Zal er dwang worden ge bruikt, of de vreedzame dialoog?" i Europa. LONDEN (GPD) - Afgelopen nacht om precies twaalf uur kre gen 4,5 miljoen Londenaren een ander telefoonnummer. Pas vol gende week zal duidelijk zijn hoe groot de chaos is, maar British Te lecom is op alles voorbereid. Het argeloze familielid op de Shetland Eilanden dat vandaag opbelt, krijgt via een ingeblikte stem te horen dat hij het verkeer de nummer heeft gedraaid. In to taal heeft kan British Telecom 50.000 argeloze familieleden per minuut op het juiste spoor zetten, maar het is de vraag of dat genoeg zal blijken te zijn. Mensen die uit het buitenland naar Londen bellen, krijgen het zelfde bandje te horen. Maar wie de Engelse taal niet machtig is, loopt al onmiddelijk vast. Op de Londenaren op (ander) nummer gezet Britse eilanden heeft de telefoon dienst voor 25 miljoen gulden aan voorlichtingsmateriaal verspreid. De wijzigingen zijn gemakkelijk uit te leggen: abonnees in het cen trum van Londen krijgen 071 als netnummer (was 01), abonnees in de omliggende wijken 081 (was ook 01). De voorlichtingscampag ne was vorig jaar al begonnen, maar een onderzoek wees enkele weken geleden uit dat de bood schap nog slechts tot een enke- rikaanse beslissing om de kernwa pens voor de korte afstand niet te moderniseren, toejuicht. Hij drong er bij de VS ook op aan geen nieuwe wapensystemen in Europa te plaat sen. Volgens Bogatsjov is Moskou met name bang voor nieuwe raket ten die vanaf vliegtuigen gelan ceerd worden. Zes doden bij treinramp in bergen Mexico OAXACA (AP) Bij de ontsporing van een passagierstrein in de zuide lijke Mexicaanse staat Oaxaca zijn donderdagavond minstens zes mensen om het leven gekomen, zo heeft het Mexicaanse Rode Kruis meegedeeld. De organisatie maakte aanvanke lijk melding van zeker 40 doden, maar trok die verklaring later in. De Mexicaanse Spoorwegen spraken van zeven doden en 20 gewonden, niet mogen beschikken Gemeentelijke autoriteiten zeiden dat in ziekenhuizen 25 gewonden zijn opgenomen. Voor zover be kend zijn er geen buitenlanders on- I der de slachtoffers. De trein met bestemming Mexi- co-stad liep donderdagavond in de bergen bij Oaxaca uit de rails en kwam terecht in een drooggevallen rivierbedding. De trein ontspoorde omdat van verscheidene wagons de hadden geweigerd. Vladimir Bogatsjov, nilitaire ling was doorgedrongen. De reden voor de operatie is dat het aantal nummers niet verder uitgebreid kon worden. Het be staande netnummer (01) bood theoretisch een capaciteit van 10 miljoen abonneenummers. Maar omdat bijvoorbeeld een abonnee nummer niet met 0 kan beginnen, lag de grens in de praktijk bij 5 miljoen. En die grens was gevaar lijk dicht genaderd. Mevrouw Bannerjee, hoofd van de hele operatie, voorspelt slechts "één dag van lichte verwarring". Maar anderen verwachten dat het in Londen net zo zal gaan als in Hongkong. Daar werden de num mers vorig jaar veranderd, en wordt vandaag de dag nog steeds eenderde van alle keerd gedraaid. Iliescu in gesprek met tegenstanders BUKAREST AFP) - Waarnemend president van Roemenië Ion Iliescu gaat dinsdag praten met zijn felste tegenstanders, die zich verenigd hebben in de 'Nationale bond voor de proclamatie van Timisoara'. Anti-communisten hebben dagen achtereen in het centrum van Buka- rest betoogd tegen Iliescu, die zij beschuldigen van te nauwe connec ties met ex-president Nicolae Ceau- Havel De Tsjechoslowaakse president Va clav Havel is volgende maand toch kandidaat voor Burgerforum bij de presidentsverkiezingen in Tsjechóslowakije. Voordat hij in de cember vorig jaar president werd, zei Havel dat hij het ambt slechts tij delijk zou vervullen totdat een vrij gekozen parlement een president zou kiezen. Havel zou nu aan willen blijven, maar niet langer dan twee jaar. Kurden Het Turkse leger heeft gisteren en eergisteren in gevechten nabij de Iraakse grens 25 Kurden 'dood. De Kurden hoorden tot de M -rxisti- sche Kurdische Arbeiderspartij (PKK), die in 1984 de strijd voor on afhankelijk begon. Turkije is al eni ge weken bezig met een felle cam pagne tegen de PKK. In april wer den 48 guerrillastrijders gedood. Karamanlis Konstantine Karamanlis is gisteren door het parlement met 153 van de 299 stemmen tot president van Griekenland gekozen. De 83-jarige Karamanlis vervulde die voorname lijk representatieve post ook al van 1980 tot 1985. Daarnaast was hij sinds 1974, toen een eind kwam aan de militaire dictatuur, premier van zes kabinetten. Karamanlis is nu be noemd voor een periode van vijf jaar. Chinese overloper Een diplomaat van de Chinese am bassade in Washington is overgelo pen en heeft politiek asiel aange vraagd in de VS. De 33-jarige Xu Lin, een derde secretaris van de am bassade wiens taak het was de be langen van Chinese studenten in de VS te behartigen, verklaarde dat hij zijn stap had genomen omdat hij naar Beijing terug was geroepen en vreesde te zullen worden aangehou den, vanwege zijn steun aan de de mocratiseringsbeweging. tot dusver is weggelegd, aldus Bush. Hoewel hij voorstander zei te blijven van een militaire rol van het bondgenootschap, zal door alle ver anderingen meer nadruk komen te rusten op de politieke rol van het bondgenootschap. De militaire aanwezigheid van de Zoon Bush voor commissie van onderzoek WASHINGTON (AP) - Neil Bush, de zoon van president George Bush, heeft gezegd dat hij bereid is voor de commissie bankzaken van het Huis van Afgevaardigden te getui gen over de ineenstorting van een bank in Colorado waarvan hij com missaris was. De commissie stelt een onderzoek in naar het bankroet van Silverado Banking, Savings and Loan Association in Denver. Bush en andere betrokkenen zullen op 23 mei worden gehoord. De Dienst voor Toezicht op het Bankwezen (Office of Thrift Super vision) beschuldigt Bush ervan dat hij in strijd met de voorschriften heeft gehandeld door Silverado le ningen te laten verstrekken aan za kelijke relaties van hem, de project ontwikkelaars Kenneth Good en Bill Waters. In januari is een procedure tegen Bush begonnen die ertoe kan leiden dat hij voor het leven wordt uitge sloten van het bekleden van een functie bij een Financiële instelling. ADVERTENTIE Vfl VISSER _1lJ Belettering hogewoerd 131 tel. 123747 leiden REKLAMEBQNOEH/ LfTTERS/AUTOREKlAME (Van onze correspondent Hans Hoogendijk) OOST-BERLIJN - Na de Volks- kammer zijn morgen de stadhuizen in de DDR aan de beurt voor een grondige democratische sanering. Dan mogen de Oostduitsers naar de stembus om nieuwe gemeentera den te kiezen, waardoor ook op het laagste bestuurlijke niveau een ein de komt aan 40 jaar communisti sche alleenheerschappij. Maar de euforie van een half jaar geleden ''heeft plaats gemaakt voor nuchter heid en soms diepe teleurstelling. De mensen lopen allesbehalve warm voor deze verkiezingen. En de grote vraag voor de tientallen partijen en partijtjes is: waar halen we kandidaten vandaan? De Westduitse politieke coryfee ën, die voor de algemene verkiezin gen het Oostduitse politieke toneel beheersten met hun soepele spreu ken, wagens vol propaganda en high-tech luidsprekerinstallaties, zijn dit keer weg gebleven. Geen verkiezingsslag tussen Westduitse christen-democraten en socialisten op Oostduitse grond. Geen verhitte discussies over de invoering van de D-mark, maar bange vragen in kale zaaltjes hoe de eenwording zal uit werken op de steden en dorpen. Menig politiek commentator in Bonn verwacht dat deze verkiezin gen een duidelijke correctie zullen brengen van het resultaat van de al gemene verkiezingen, toen de Oost duitsers massaal voor de Westmark kozen. Tot tien procent verlies voor de DDR-CDU voorspellen ze, en een lichte winst voor links, waar door SPD en CDU elkaar met zo'n 30 procent in evenwicht zullen hou den. Het slechte geweten van vele Oostduitsers tegenover de revolu tionairen van het eerste uur zou 'Bondgenootschap 90' een redelijke winst kunnen opleveren. En de communisten, die in maart verras send op zo n 15 procent kwamen, ■ieéer IS0S ituné stan<! SU De posters worden verwijderd na de verkiezingsstrijd van maart. Sindsdien is het elan van de Oostduitsers weg- geëbt. Voor de raadsverkiezingen van morgen is vrijwel geen enthousiasme. (foto ap> korte tijd in alle steden en dorpen present te zijn. Eigenlijk lukt dat al leen de oude blokpartijen met hun tientallen jaren door de staat gesub sidieerde en dus goed ingespeelde partijapparaten. Voorop de CDU, schatten de Bonner koffiedikkij- toch terugkomen, want de i kers dit keer op maar liefst 20 pro- partijen hebben de grootste moeite cent. De reden ligt eigenlijk voor de geschikte alternatieve kandidaten hand: miljoenen hebben ontnuch- te vinden. In totaal moeten 13 mil- terd vastgesteld dat de D-mark wel Jóen Oostduitsers voor 7646 ge- leuk is. maar dat het nog lang zal du- meenteraden 11/.431 afgevaardig- voordat ze er net zoveel hebben den kiezen. Dat betekent dat als hun Westduitse landgenoten. Voor deze tweede democratische afrekening met de oude heersers maakt de DDR een uitgebluste in druk. Goed, iedereen weet dat dui zenden burgemeesters en wethou ders hun baan kwijtraken. Maar een aantal van hen zal waarschijnlijk kleine twee miljoen kandidaten die nen te zijn om alle partijen in elke gemeente te kunnen laten mee doen. Oftewel: ëén op de zes Oost duitsers moet politieke ambities hebben. Zelfs de nieuw opgerichte SPD krijgt het niet voor elkaar in zo'n de liberale LDP. de nationale NDP en de Boerenpartij. Veertig jaar col laboratie met de communisten ver schaft hen tegen alle logica in, nu een geweldige voorsprong. Ook de communistische SED- PDS staat er goed voor. Hoewel de partij is geslonken van 2,3 miljoen tot 450.000 leden, is ze veruit de grootste. Maar de communistische heersers van gisteren doen méér vlak voordat het doek voor de twee de keer valt. Veel ex-beroepsbe stuurders, die bij vrije verkiezingen geen schijn van kans hebben, zijn ondergebracht in hoge ambtelijke functies onder het mom dat de ste den en dorpen bestuurbaar moes ten blijven. Feodaal n veel kleine plaatsen leggen de mensen zich er zuchtend bij neer. "Wat hebben we voor keus? Wij kunnen het niet, omdat zij ons nooit de kans hebben gegeven het bestu ren te leren" of "Ze zijn niet alle maal zo slecht. Vaak konden ze niet anders, omdat alles vanuit Berlijn werd geregeld". De pruisische stalinisten overdre ven hun centralisme inderdaad zo erg dat gemeenteraden en burge meesters, met of zonder partijboek je, niets zelf mochten beslissen. Dat ging zo ver, dat een gemeenteraad vol vuur kon bepalen dat er twee banken in het park zouden komen, maar dat over die paar benodigde centen op het ministerie in Oost- Berlijn werd besloten. Dat wordt nu allemaal anders. De dorpen en steden krijgen een eigen deel uit de centrale belastingruif; mogen winsten uit goed draaiende gemeentelijke ondernemingen hou den en de burgemeester wordt voor het eerst hoofd van de politie. De macht aan de gemeenteraden dus, maar het volk loopt er niet warm voor. Meer dan de helft van de kie zers weet nog niet wie ze zullen kie zen. De Oostduitsers hebben wel wat anders aan hun hoofd. Hun baan bijvoorbeeld. Wat gaat er na de tweede juli gebeuren, blijft onze fa briek bestaan als de 'wessies' ko men? Die vragen hebben overigens tot een geweldige afname van het ziekteverzuim geleid. Want, aldus een vakbondsman, "de mensen denken dat als ze te vaak bij.de dok ter komen, zij er bij de bedrijfssane- ringen als eerste uit liggen".

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Leidsch Dagblad | 1990 | | pagina 7