'Schep vreugde in 't leven' Leidse groep in halve finale cabaretfestival Cadance-festival op komst VERKOOP MAJA'S Kunstwerken BKR-colleetie 'geschonken' aan leners Expositie over anti-fascisme Ter Braak WOENSDAG 2 MEI 1990 KUNST PAGINA 21 DEN HAAG (ANP) Het Cadance gen dansers op evenals „Trein" één Festival voor moderne dans, dat van de eerste stukken van Hans Tu- van 17 tot 31 mei in Den Haag wordt erlings uit 1976. Shusaku Dormu gehouden, zal in 19 voorstellingen Dance sluit het festival af met de een impressie geven van de recente voorstelling „Eleven shades of ontwikkelingen binnen de Neder- grey" in de Koninklijke Schouw- landse moderne dans. burg. Bekende groepen, zoals de Rot terdamse Dansgroep, Introdans en Shusaku Dormudans treden op in de Koninklijke Schouwburg. Een combinatie van voorstellingen AMSTERDAM (ANP) - De Nacht- door gevestigde groepen en jonge wacht van Rembrandt is sinds gis- choreograven zullen in het Korzo teren weer te zien voor het publiek, theater worden gegeven. Tijdens de serie van vindt op 19 m dans „Muzot" (fragments of a false flight) van Marcelo Evelin plaats. Evelin, geboren in Brazilië en sinds achteraf 1985 werkzaam als choreograaf, ge- ingrijpen Nachtwacht terug Het beroemde doek, dat 6 april srie van negentien werd beschadigd door een in de war de première van de zijnde man die er zuur op spoot, is hersteld en teruggeplaatst. De schade door het zuur bleek te vallen dankzij snel een bewaker. Die be- bruikt zowel de dans als het theater werkte het zuur onmiddellijk met neutraliserend middel. Het zuur kreeg daardoor niet de kans door te dringen tot de verflaag, maar tastte alleen de vernislagen De beschadigde plekken zijn laag, aldus een woordvoerster van het museum. Ook is de lijst rond het doek behandeld, omdat die schade had opgelopen. De dader, een 31-jarige Hagenaar, heeft zich na zijn daad onder psy- laten stel len. Het was de derde 1 i Muzot, een gedicht en bewegingen uit een droomwe reld, uit te beelden. De Rotterdamse dansgroep voert op 21 mei vier dansstukken van ei- Honderd keer 'Tien kleine negertjes* LEIDEN (ANP) - Toneelgezel schap Hollandse Comedie heeft van iia 'Tien kleine negertjes' van Agatha chiatrische behandelii Christie een succes gemaakt ien. Het was de de Woensdag wordt in het Cultureel Nachwacht doelwit Centrum in Amstelveen de hon- Ung. 1911 bekraste derdste voorstelling van gegeven schoenmaker het doek - J ze 'bekendste thri"~ i de tweede helft cember zijn eerste uitvoering be- leefde. Het gezelschap, voor het overgro te deel bestaande uit mensen die vroeger bij de opgeheven Haagse Comedie werkten, had eerder met 'The Mousetrap' het langstlopende toneelstuk van Christie op het re pertoire. De nieuwe Christie wordt doorgespeeld tot eind mei. Voor ons land is het stuk vertaald cjoor Peter Hoeksema, is het gere- gisseerd door Andy Daal en wordt DEN HAAG In het Letterkundig het gespeeld door Filip Boluyt, Lu- Museum is vanaf 4 mei de tentoon- cas Dietens, Francine Dreessen, Pe- steUing .In memoriam Menno ter ter Hoeksema, Kees van Lier, Jon Braak en E du Perron te zien. Qp DEN HAAG (GPD) - Minister d'Ancona (WVC) gaat akkoord met Van de tien or bruikleen "de Rijksdienst werden afgegeven waren er negen n 33.000 kunst- ernstig beschadigd ,Ik heb gezien hoe kunstwerken schenken aan de huidige bruikleen" bÜ het ministerie van buitenlandse nemers. De werken zijn destijds in zaken werden afgeleverd. Die kon- het bezit gekomen van de overheid den rechtstreeks naar het restaura- tie-atelier. We mogen hopen dat voor die 33.000 kunstwerken beter wordt gezorgd. De praktijk zal het uitwijzen, maar het ministerie van WVC zelf geeft het goede voorbeeld. Daar heeft men zelfs een soort inter ne artotheek opgezet. Ambtenaren kunnen zelf uitzoeken welk werk ze op hun kamer willen hebben". middels de Beeldende Kunstenaars Regeling. Met de schenking geeft de Rijks dienst gehoor aan het verzoek dat in 1985 vanuit de Tweede Kamer werd gedaan om de BKR-collectie toe gankelijker te maken. Daarbij komt dat de Rijksdienst onvoldoende fi nanciële middelen heeft om deze werken correct te beheren. Tevens is met dit besluit van de minister de publieke functie van de collectie gewaarborgd. De huidige bruikleennemers zijn overheids-, semi-overheids- en sociaal culturele instellingen. In totaal zijn 110.000 BKR-werken permanent uitge- GRONINGEN (ANP) Het be leend (de helft van gehele BKR-col- stuur van Dansgezelschap Reflex i Tuerlings leider dansgroep Reflex lectie). De bewindsvrouw Groningen heeft Patrizia Tuerlings weegt het resterende deel ook te (32) benoemd tot artistiek leider. Ze LONDEN Een bezoeker van de National Gallery staat te mijmeren bij der Goya. Drie van Goya's maja-'schilderijen zijn door het Britse museum gekocht t Subsidiekraan dicht voor Stichting Vertalingen volgt Yoka erlings Brummelen op. Tu- het gezelschap Beeldend Kunstenaars verbonden en sinds het vertrek BBK toonden zich tevreden Van Brummelen in februari s nadat deze 'bekendste thriller aller viel het ten prooi 6__ tijden in de tweede helft van de- lijke problemen verkerende onder- DEN HAAG - Minister D'Ancona noemt het besluit van D'Ancona Volgens Nonhof, Elsje Scheijon, Pim Vos- maer en Guusje Westermann. 'Tien kleine negertjes' ste verhaal dat Agatha Cristie zelf .nnnnlet.,1, hblrlrfp .70 lo_ blj^ gelijktijdig 1940, de dag van de Neder landse capitulatie, pleegde Ter Braak zelfmoord, terwijl Du Perron Sccste- heeft de subsidie voor de Stichting voor Letterkundige Vertalingen in Amsterdam met ingang van 1 janua- le investering ri 1991 stopgezet. Dat heeft de nister de stichting gisteren in brief meegedeeld. Eerder had haar land. Vlaamse collega Dewael al bekend gemaakt niet meer te willen meebe talen aan het werk van de stichting. Nederland droeg jaarlijks het dubbele bij van de subsidie die Bel gië verstrekte. En door het wegval len van de Belgische bijdrage staat het stichtingsbestuur voor een on overkomelijk financieel probleem. Er is een vermogenstekort waar voor geen dekking beschikbaar is en dat ook niet meer is te verwach- grootscheepse vernietiging kapitaal en goodwill na een culture van meer dan 35 jaar, tevens een blamage voor het in ternationale cultuurbeleid van ons WVC zal er ook r beleid gevoerd worden. "Hoe dat e uit gaat zien, weten x het voorstel van de minister. Vol- met balletmeester Hénk Knaap met gens BBK-voorzitter Frits Linne- de leiding belast, man heeft d'Ancona in een gesprek Tuerlings zet het beleid van haar met beide organisaties de heersen- voorgangster op hoofdlijnen voort 'oordvoerster van de verontrusting weggenomen. ",Er en blijft ook dansen in het gezel- 11990 c i vertaal- bleek toch minder aan de hand te schap. zijn dan wij aanvankelijk vreesden, nog niet. Mo- Blijft dat er goed voor het werk ge gelijk dat de minister daar volgende zorgd moet worden. Maar wat dat jun: week in haar letterennota kan zeggen". zij dit jaar onder andere twee choreografieën maak te. De zakelijke leiding komt per 1 handen van Charles Rijs- betreft kon het nauwelijks erger: de bosch (29). nu universiteitsdocent Rijksdienst voor Beeldende Kunst Kunst en Kunstbeleid. overleed. In de vitrines - Franse lof DEN HAAG (ANP) - Acht Neder landers zijn in Parijs onderscheiden voor hun verdiensten voor de Fran se cultuur met medailles van de Vereniging voor Kunsten, Weten schappen en Letteren onder auspi ciën van de Academie Frangaise. Dit heeft de gedelegeerde van de vereniging in ons land, J. W. Spron- n, woensdag in Den Haag bekend Uit een recent onderzoek door hartaanval een adviesbureau bleek dat van de an het mu- subsidie slechts dertig procent be- seum zijn hun anti-fascistische ge- steed werd aan de vertalingen van schriften te zien. Daarnaast zijn er Nederlandse literatuur. De rest ging foto's van belangrijke politieke ge- op aan: personeel, reiskosten en beurtenissen uit die jaren, verge- huur. De stichting was vorig jaar zeld van uitvergrotingen van toe- echter niet bereid naar een goedko- passelijke citaten uit het werk van per pand te verhuizen, beide schrijvers. De Stichting voor Vertalingen Ruim 750 duizend kaarten verkocht voor Van Gogh-tentoonstelling gemaakt. De gelauwerden zijn: de AMSTERDAM (ANP) Er worden totaal 1,2 mihoen bezoekers op de gro- organisten Ton van Eek (Voorburg), 4 fljjifiÉ U* fifi jHH jjfittfi Jilles Herweijer (Moordrecht) en Klaas Jan Mulder (Kampen), de pia- list Thom Bollen (Amsterdam), de r,JfP koordirigent en impresario René Verhoeff (Noordwijk), de organisa tor van orgelconcerten Hugo Nu- man (Arnhem) en de leraren Frans Henk Vlaanderen en Jan van Vliet (beiden uit Den Haag). te Van Gogh-tentoonstelling verwacht. De organisatie baseert dit op de be zoekcijfers voor april van ruim 300 duizend mensen. Inmiddels zijn er 750 duizend kaarten verkocht voor het bekijken van de tekeningen en schilde- de vroegere impressionist. In Frankrijk zijn momenteel 110 duizend kaarten verkocht en in België 100 duizend. Zowel Italianen als Westduitsers kochten 50 duizend toe gangskaartjes. Het Van Gogh-museum is alle avonden en weekeinden tot en met eind juni volledig uitverkocht. Voor het Rijksmuseum Kröller-Mül- ler geldt dat in weekeinden in mei en juni nog in beperkte mate kaarten voorradig zijn; voor de doordeweekse dagen zijn er hier nog volop kaarten. LEIDEN - De vijf halve finale kandidaten zijn bekend: Basterd uit Leiden, Marcel Boon uit Ha ren, Hester Macrander uit Am sterdam, André Manuel uit Arn hem en Heieen Suiker uit Am sterdam. De eerste drie genoem den traden maandagavond op, de beide laatstgenoemden vormden de oogst van de tweede voorron de. Andre Manuel is de enige kan didaat van het gehele festival die nadrukkelijk plaats inruimt voor de actualiteit. Problemen rond de winkelsluitingstijd en Joris Voor hoeve bijvoorbeeld komen ter sprake. En de geschiedenis leert 'datje daarmee op het Leids Caba ret Festival kunt scoren. Via de uitspraak 'ik wil een beest in mijn bed' komt hij op het feit dat hij een olifant heeft geadopteerd, waarna adoptie-problematiek de revue passeert. Dansend op twee authentiek Afrikaanse ritme-in strumenten als blanke man op het Mandela-plein behandelt hij de apartheid. Van de tien opmerkingen gaan er soms wel acht de mist in, maar de twee die het doen, zijn dan ook midden in de roos. Hoe hij bij voorbeeld en passant het werk loosheidsvraagstuk denkt op te lossen is een geniale cabaret vondst. Bovendien gaat het met lef bespelen van de zaal hem goed af. Nu maar afwachten, of hij de gewekte verwachtingen kan waarmaken. De jury, bestaande uit Jan Pie- terse (tekstschrijver/recensent), Gien Kamphorst (redacteur en tertainment VARA) en Joost Nuissl (directeur Kleine Kome die), heeft ook Heieen Suiker tot de halve finale toegelaten. Het motto 'vooruit, iets geks hoort er bij' zal het motief voor deze keuze geweest zijn. 'En toch heeft dat mens wel iets' hoorde je overal in de wandelgangen fluisteren. Mis schien - maar een programma heeft ze in elk geval niet. Tsja, ze zingt enkele nummers. Maar daarmee is nauwelijks de helft van het programma gevuld, waar in deze meterslange dame het po dium vult in de hovaardige veron derstelling: 'ik hoef niet veel te doen, ik ben zo ook wel leuk'. Ze zeult met schoenen, kruipt over de grond, zingt een onduidelijke bewerking van het overbekende 'Fever', gaat bij een meneer in de zaal op schoot zitten, hangt in een klimtouw, eet een broodje en geeft uitgekauwde resten aan ie mand in de zaal. Soms dreigt het zingen de moeite waard te wor-, den, totdat Heieen Suiker weer zo'n 'ludieke' inval krijgt. Van de vijf deelnemers aan de tweede voorronde vielen dus Wal ter Baele van den Broeck uit Brussel, Rota Rotura en Me vrouwtje, Mevrouwtje verder bui ten de competitie. Dat is terecht. De Vlaming Van den Broeck speelde een gek mannetje, en daarin bleef zijn act ook steken. Veilig achter een opgeplakt snor retje en dwaze gebaartjes verbor gen, vertelt hij spelend en speelt hij vertellend over de deelname aan een televisiequiz (waarbin nen het verhaal over een ruimte reis van belang is), die tenslotte door een gevecht van de bezoe kers in de studio wordt beëin digd. Een heel verhaal, maar he laas niet leuk. Wat Rota. Rotura wilde, bleef een raadsel. Veel vaag en onver staanbaar gedoe van Eric Rote en Jeroen Jongmans die aanvanke lijk als macho's in lederen jack het podium opkwamen om na verloop van tijd in een meer tradi tionele rolverdeling van zanger en muzikaal begeleider te verzei len. Het is een en al tekstuele duisternis, waaruit slechts enkele tekstflarden tot je doordringen zonder dat enige context duide lijk wordt. 'Mevrouwtje, Mevrouwtje' was een sympathieke groep die waar schijnlijk het verkeerde festival heeft gekozen. Deze mensen die vlijtig en kennelijk met veel ple zier liedjes en sketches in elkaar hebben gezet, zijn vast en zeker niet uit op een professionele carri ère. Zij zouden naar het Gronin ger Studenten Cabaret Festival moeten gaan en ten aanzien van het getoonde eigen materiaal toch nog wat kritischer mogen zijn. Dat de jury op zich geen bezwaar had tegen de door hen gekozen klassieke cabaretformule, is toe te juichen. De eerste schifting van de twaalfde editie van het Leids Cabaret Festival is daarmee ach ter de rug, het speculeren kan be ginnen. WIJNAND ZEILSTRA Tentoonstelling naar aanleiding 100-ste geboortedag Lou Bandy UTRECHT - "Ziek zijn was met mijn vader in de buurt een feest. Als je een beetje opknapte, maakte hij iets lekkers klaar en zorgde voor een bloemetje bij het eten. In mijn herinnering was hij altijd lief, zorg zaam en huiselijk". De periode waarover de enige dochter van Lou Bandy, Louise Berendsen-Dieben (62), liever niet te veel woorden vuilmaakt, is de tijd van drank, depressies en veel, voor namelijk jonge vrouwen. Vlak voor zijn zelfmoord in 1959. "Maar het is maar zo'n korte periode vergeleken bij zijn hele loopbaan. Ik vind het vervelend dat juist die negatieve dingen elke keer weer boven ko men, want hij had zoveel goeie kan ten". Op 19 april is het honderd jaar ge leden dat Lodewijk Ferdinand Die ben als jongste van vijf kinderen in Den Haag werd geboren. In het Ne derlands Theater Instituut aan de Herengracht 168 in Amsterdam is ter gelegenheid daarvan een ten toonstelling ingericht. Vier jaar vóór Lou was broer Will geboren, de latere Willy Derby. Bei den zouden - ieder op hun eigen wij ze - uitgroeien tot de meest bekende en populaire zangers van het Neder landse lied. "Lou was op school geen gemakkelijke jongen", weet 'Nederlands grootste Lou Bandy- verzamelaar' Rinus Blijleven uit overlevering. "Hij had op school nooit ergens zin in. Zelf vertelde hij eens dat hij zijn carrière te danken had aan Jan Ligthart, zijn onderwij zer op de lagere school en de later bekende pedagoog. Hij was een on derwijzer die zijn leerlingen veel vrijheid, zelfstandigheid en verant woordelijkheid probeerde bij te brengen. Daar voelde Lou zich goed bij thuis". Na de lagere school vond Lou het leren welletjes. Hij deelde zijn ou ders mee dat hij artiest wilde wor den. Groot was hun enthousiasme niet. Eerst moest de jonge Dieben maar een baantje zoeken, vond Pa, die in die jaren van metselaar op klom tot 'bode ten stadhuize'. Lou begon als piccolo in een Haags ho tel. Maar niet voor lang. Het werd het bekende verhaal van twaalf am bachten en dertien ongelukken. Op zijn zestiende monsterde hij in En geland aan bij de Holland-Amerika- lijn en werd steward. Aan boord van het schip richtte hij zijn eerste ama teur-cabaretgroepje op. Blijleven: 'Zoek de zon op, dat is zo fijn, Want een beetje zonneschijn dat moet er zijn! 't Staat wel aardig zo'n mahoniehouten huid, Maar als je boter op je hoofd hebt. Blijf er dan maar liever uit!' Moeilijk om mee te werken. Nukkig en humeurig noemde Heintje Davids revuester Lou Bandy. Maar wel een rasar tiest die pas op de Bühne echt begon te leven. Zijn enige dochter Louise herinnert zich haar vader als lief en huise lijk. Als Lodewijk Dieben werd Lou Bandy honderd jaar ge leden geboren. piano begeleidde. Ook heeft het paar ettelijke liedjes geschreven". Vier jaar later - er was inmiddels een dochter - werd Bandy gevraagd voor de Nationale Revue. In de som bere nadagen van de crisis en met de dreiging van een oorlog, probeer de Bandy de mensen met een revue als 'Zoek de zon op' en met nummer als het 'Bananenlied' (Waarom zijn de bananen krom?) eert hart onder de riem te steken door Nelly Jacobs "Het zingen en gein maken beviel Lou goed, maar vervelend voor hem was dat hij last had van zeeziekte. Hij kwam dus weer snel aan de wal". Dief Samen met zijn broer vormde hij na de militaire dienst het duo 'The Bandy Brothers'. Door de vele ru zies was het succes magertjes. De twee gingen snel elk huns weegs. De naam 'Dieben' had Lou toen al ingewisseld voor Bandy. Blijleven: "In een restaurant in Berlijn zat Lou eens op een telefoontje te wachten, toen zijn naam omgeroepen werd: Dieben, Dieben. En iedereen vloog op om de dief te grijpen. Met zo'n naam kom je internationaal dus nooit ergens, dacht hij en draaide de lettergrepen van Die-ben om in Ben-die of Bandy op z'n Engels". De beroemdheid van broer Derby steeg sneller dan die van Bandy. Louise Dieben: "Mijn oom Will was echt de zanger van het levenslied, van de smartlap zou je tegenwoor dig zeggen. Hij gebruikte het genre dat later de Zangeres-zonder-naam ook met succes zong. Hij had geloof ik ook een betere zangstem dan mijn vader", diept ze uit haar herin nering op. Zijn natuurlijke charme, elan en wil om iets te bereiken de den Bandy's ster in de jaren twintig ook stijgen. Zeker nadat hij de sti mulans kreeg van zijn Duitse vrouw, Eugenie Küch. "Zij is altijd de motor achter Bandy geweest", vertelt Blijleven. "Ze was danseres en speelde heel mooi piano. De eer ste jaren van hun huwelijk traden zij samen op, waarbij zij hem op de Opscheppen "Thuis sprak mijn vader niet zoveel over zijn werk", vertelt zijn dochter. "Hij was een vader zoals de mees ten, alleen was hij overdag meer thuis en 's avonds vroeg naar zijn werk in het theater. Wat ik me nog wel herinner is, dat hij met vrienden aan de keukentafel liedjes zat te schrijven en te oefenen. Ook herin ner ik me dat er soms mensen op be zoek kwamen, van wie ik me later pas de namen ging herinneren: Wim Kan, Buziau en Johannes Heesters. Met die laatste knappe 'oom' wilde ik door mijn vriendinnen best ge zien worden op de boulevard...". Het beeld dat uit de verhalen over Lou Bandy naar voren komt, heeft vele kanten: hij was voor zijn gezin een gezellige en zorgzame huisva der met een goed gezinsleven. Maar, als hij weer eens viel voor een van de revuemeisjes, was de sfeer thuis een poosje vertroebeld. Voor het publiek de licht neuzelende zanger met zijn opvallend lichte ogen, het idool van velen. Voor zijn vrienden de held met een klein hartje, die soms wel eens vrekkig kon zijn en aan wie men zich ergerde, wanneer hij bij Schiller luidruchtig op zat te scheppen. Zijn populariteit werd al gauw de ruggegraat van zijn wezen. Het was een muur waar hij tegenaan leunde. In zijn hart twijfelde hij voortdu rend aan alles wat hij deed. Hij voel de zich volgens insiders ook nooit zeker over zijn show en vroeg wel honderd keer aan zijn weinige vrienden of ze zijn teksten goed vonden. Die onzekerheid was voor Bandy ook de drijfveer om zijn le ven lang zijn best te blijven doen op teksten en optredens. Zijn outfit werd de laatste dertig jaar zijn visi tekaartje. Of hij droeg een wit kos tuum, afgezet met bruin en witte schoenen of een donker pak met witte schoenen. Bij beide paste zijn handelsmerk, de bleekgele strooien hoed. 'Schep vreugde in het leven', zong hij met de hoed op het hoofd, zijn publiek toe. Wist hij de tekst van een nieuw lied niet meer, dan zat het spiekbriefje aan de binnen kant van het stro. Evenals later Toon Hermans ge bruikte ook Bandy zijn familie in zijn conferences. Daardoor bracht hij zijn humor dichter bij de men sen. Zo kwam zijn zuster eens aan bod in een van zijn verhalen. 'Mijn zuster die is scheel, als mijn zuster huilt lopen de tranen over haar rug' en 'Mijn zuster heeft een mond. Mijn zuster eet asperges overdwars, zo groot is die mond'. Gijzelaar "Ik kan me nog als de dag van giste ren herinneren dat mijn vader opge pakt werd", vertelt Louise Berend- sen. "Het was een nachtmerrie". Als gijzelaar werd Bandy meegenomen, omdat hij tot de bekende Nederlan ders behoorde. "Werden er Duitsers neergeschoten dan werd zo'n be kende Nederlander als represaille maatregel vermoord". Door het eten van ijzertjes van leverpastei blikjes wendde Bandy een zelf moordpoging voor, werd voor gek verklaard en kwam weer thuis bij zijn doodzieke vrouw. "In 1944 stierf mijn moeder na de laatste maanden voorbeeldig door mijn va der verpleegd te zijn. Ik was toen zestien. 'Pas goed op je vader', was het laatste dat mijn moeder tegen Achteraf kan Louise ook nog met vrolijkheid terugkijken naar de hit die haar vader direct na de oorlog over haar nagelbijterij maakte, 'Louise zit niet op je nagels te bij ten'. "Ik vond het afschuwelijk dat iedereen ineens dat liedje zong. Als Lou Bandy: in de binnenkant van zijn strohoed een spiekbriefje. (foto gpd> pleister op de wonde beloofde mijn naoorlogse hit, dus dat maakte wel meer in een depressieve toestand, vader me het Bumageld voor de ko- wat goed". Op 24 juni 1959 sloeg hij de hand mende jaren. Het werd de eerste Bandy raakte na de oorlog steeds aan zich zelf.

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Leidsch Dagblad | 1990 | | pagina 21