Gif in waterputten nog niet
gevaarlijk voor gezondheid
'Macht in lokale politiek
belangrijker dan idealen'
DE LEIDSE VIERSCHAAR VAN 1673 IN RODE RIJNKLEI
DE T
VAN TOEN
Speurtocht naar bommen rond Schiphol
E-team rukte in half jaar 500 keer uit
MAANDAG 30 APRIL 1990
J.
PAGINA 9
HOOFDDORP/SCHIPHOL
(GPD) Het onderzoek naar on-
ontplofte bommen op Schiphol
krijgt zo goed als zeker een ver
volg. De explosievenopruimings
dienst (EOD) is bijna klaar met
het minitieus afspeuren van de
bodem van een elf hectare groot
terrein waar Transavia en de
KLM nieuwe hangars bouwen.
De gemeente Haarlemmermeer
overweegt om, zodra dit karwei is
geklaard, de EOD verder te laten
zoeken naar blindgangers op een
aantal andere plaatsen op de
luchthaven.
De mogelijke aanwezigheid
van blindgangers uit de Tweede
Wereldoorlog werd ruim een jaar
geleden aangekaart door leden
van CRASH, een groep amateur
historici die onderzoek doet naar
de luchtoorlog in de jaren '40-'45.
Uit luchtopnamen van Schiphol
waar CRASH over beschikte,
bleek dat de plaats waar Transa
via en de KLM nieuwe hangars
wilden bouwen, in de oorlog he
vig gebombardeerd was en dat
een aantal bommmen naar alle
waarschijnlijk niet was ontploft.
De Explosieven Opruimings
dienst uit Culemborg begon in
het voorjaar van 1989 met de eer
ste dieptemetingen op de locatie
Transavia. Lange tijd werd niets
gevonden, het eerste projectiel
dat de EOD op Schiphol onscha
delijk maakte, werd bij toeval
ontdekt in een bouwput op
Schiphol-Centrum, kilometers
verwijderd van de plaats waar ge
zocht werd.
In het najaar werd een kleine
Duitse bom gevonden. De eerste
echte vondst betrof een 250-pon-
der van Amerikaanse makelij die
eind vorig jaar werd gevonden.
De afgelopen maand werden
twee nog zwaardere projectielen
gevonden. Op zes en zeven meter
diep vond de EOD daar onlangs
twee 500-ponders die destijds wa
ren afgeworpen door de Amerika
nen. De eerste bom werd tot ont
ploffing gebracht de tweede en
kele dagen geleden met succes
gedemonteerd.
Miljoenen
Tot op heden is door de opdracht
gever van het onderzoek, de ge
meente Haarlemmermeer, zeven
tien miljoen gulden uitgetrokken.
Woordvoerder Pleging van Haar
lemmermeer zegt: "We zijn nu
aan het inventariseren waar er de
komende tijd op Schiphol ge
bouwd gaat worden, en of die lo
caties in de oorlog gebombar
deerd zijn". Het terrein tussen de
Schipholweg en de snelweg A9
wordt hoogstwaarschijnlijk ook
onderzocht. Dit terrein bestaat nu
nog louter uit grasland, maar zal
binnen afzienbare tijd bebouwd
worden. Als eerste wordt er de ca-
teringfabriek van de KLM neer
gezet, net buiten het gebied dat
destijds is gebombardeerd.
Als het aan Haarlemmermeer
ligt, dan gaat de EOD direct door
met het onderzoeken van de an
dere verdachte terreinen. Dat de
EOD nog volop werk op en rond
Schiphol heeft, verbaast Jan Uit
hol en Henk Rebel van CRASH
niets. "Toen wij destijds de kwes
tie van de blindgangers aankaart
ten, hebben we er al op gewezen
dat er meer plaatsen op de lucht
haven gebombardeerd zijn. Wat
veel mensen niet weten, is dat
Schiphol in de oorlog enorm is
uitgebreid door de Duitsers. Het
toenmalige vliegveld liep door tot
aan de rand van Badhoevedorp
en Nieuwe Meer. En er liep zelfs
een spoorlijntje naar het Amster
damse Bos, waar bommen lagen
opgeslagen.
Volgens de leden van CRASH
stond in het gebied waar nu de
snelweg A9 en de Schipholweg
lopen, destijds een groot complex
Duitse shelters, waarschijnlijk
bedoeld voor Messerschmitts.
Ook bevonden zich er bomop-
slagplaatsen.
EWR-directeur Haijkens: bescherming waterwingebieden schiet te kort
NOORDWIJK/LEIDEN -
Er is vooralsnog geen enkele
reden om de waterwinput-
ten in het Langeveld in
Noordwijk te sluiten. Wel
moeten er op zeer korte ter
mijn maatregelen worden
genomen om te voorkomen
dat er resten van bestrij
dingsmiddelen in het drink
water terecht komen. Dat is
de reactie van directeur Ha
ijkens van het Energie Wa
tervoorziening Rijnland
(EWR) op het vinden van
sporen van ETU, een af-
braakprodukt van bestrij
dingsmiddelen, in water-
winputten in het Langeveld.
Prof. W. Derksen (foto Wim Dijkman)
die partij toch veel nieuwe mensen
rondlopen, er weinig bestuurserva-
ring is en men in het begin natuur
lijk in een verdovende overwin
ningsroes rondliep", aldus de Leid-
se hoogleraar.
Daardoor heeft de PvdA haar ver
lies weten te beperken hoewel het
Derksen verbaast dat deze partij
nog steeds de machtspolitiek be
drijft waar zij voor de verkiezingen
zo zwaar voor werd afgestraft. De
hoogleraar noemt de opstelling van
de Amsterdamse PvdA tijdens de
onderhandelingen een uitzonde
ring. Daar zijn de sociaal-democra
ten behoorlijk geschrokken van de
grote verkiezingsnederlaag en zijn
ze met open vizier de onderhande
lingen in gegaan.
Toch behoeven de D66-kiezers en
bestuurders niet bijzonder ongeluk
kig te zijn. Winst is er wel degelijk
geboekt. In de 24 grootste steden
van ons land bijvoorbeeld won D66
96 raadszetels en sleepte 20 nieuwe
wethouderszetels in de wacht. Gro
te winnaar is hier het CDA dat 2
raadszetels verloor en 10 extra wet
houders wist binnen te halen. Ver
liezer is de PvdA die 136 raadszetels
en 24 wethouders inleverde. De
WD moet het met drie wethouders
minder doen.
Maar wordt alleen gekeken naar
de grote 13 gemeenten (met meer
dan 100.000 inwoners) ontstaat een
heel ander beeld. Daar stijgt het
aantal PvdA-wethouders ondanks
het grote verlies van 24 naar 31. Het
aantal CDA-wethouders wordt bij
na gehalveerd van 42 tot 24. D66
stijgt van 1 naar 14 en de WD daalt
van 10 naar 8.
Negen fietsroutes
omgeving Leiden
LEIDEN - De ENFB en IVN heb
ben gezamenlijk een boekje ge
maakt met negen Fietsroutes in de
omgeving van Leiden. De uitgave
'Fietsen door de tijd' bevat niet al
leen de routebeschrijvingen, maar
geeft tevens informatie over de ge
schiedenis van het landschap en de
natuur die de Fietser op zijn weg te
gen komt. Ook het milieu, de veran
deringen daarin en de invloed die
mensen hierop hebben gehad, ko
men aan de orde.
De tochten voeren door polder,
duinen, landgoederen en de stad
Leiden. Het boekje kost 12,50 gul
den en is vanaf 10 mei verkrijgbaar
bij de VVV en ANWB in Leiden en
bij de plaatselijke boekhandels.
D66 kan verlaezingswinst niet in wethouders vertalen
LEIDEN - "De indruk wordt ge
wekt dat het ook in de lokale poli
tiek gaat om het spel van de macht
in plaats van idealen en hart voor de
stad. Een minder gelukkige ontwik
keling". Dat constateert de Leidse
hoogleraar bestuurskunde W. Der
ksen aan de vooravond van de in
stallatie van de nieuwe gemeentera
den.
Volgens Derksen heeft het stre
ven naar politieke macht het in de
onderhandelingen over de nieuwe
colleges het gewonnen van de poli
tieke idealen die zijn vastgelegd in
partijprogramma's. Veel colleges
zijn puur op getalsmatige gronden
gevormd, meent Derksen.
Na een maand onderhandelen
treden morgenavond de nieuwe ge
meenteraden aan die vervolgens
nieuwe colleges van B en W zullen
benoemen. Nu vrijwel overal de sa
menstelling van die colleges be
kend is, is volgens Derksen duide
lijk dat D66 de enorme verkiezings
winst niet evenredig heeft kunnen
omzetten in wethouderszetels.
Hoe ziet dit beeld er regionaal uit.
Leiden is een veelbesproken voor
beeld waar D66 de winst (van 2 naar
8 raadszetels) niet in bestuurlijke
macht kon vertalen. Zelfs- de in
menging van de landelijke PvdA-
top kon daar niets aan veranderen.
De PvdA (fors verlies van vijf raads
zetels) levert in Leiden één wethou
der in en het CDA mag sinds 16 jaar
weer meedoen niet twee wethou
ders.
Ook in Oegstgeest leidde 50 pro
cent winst in raadszetels niet tot col
legedeelname voor D66. Datzelde
deed zich voor in Voorschoten ter
wijl in Wassenaar zowel PvdA als
D66 uit de boot viel. Beide partijen
konden het niet eens worden over
een gezamenlijke kandidaat voor
het wethouderschap. In Leiderdorp
levert D66 voor het eerst één van de
drie vrouwelijke wethouders.
D66 doet in Alphen een uiterste
poging om alsnog bij de collegevor
ming te worden betrokken. De de
mocraten hebben een beroep ge
daan op het CDA en de kleinere pa
rijen in de gemeenteraad om dit te
bewerkstelligen. D66 groeide in Al
phen van één naar vier zetels.
Noordwijk kent geen D66 maar
Noordwijks Belang. De groepering
doet niet mee aan de vorming van
een nieuwe college. In Katwijk
vormt D66 samen met Gemeentebe
langen een gecombineerde partij.
Zij groeide met één zetel en levert
een wethouder. De PvdA in Lisse
bleef op vier zetels staan, dankzij
een samengaan met D66. Van niets
naar twee zetels in Hillegom, maar
meedoen in een nieuw college is er
niet bij. D'66 praat in Sassenheim
wél mee. De vorming van een nieuw
college is hier nog niet rond. Noord-
wijkerhout krijgt geen D66-wethou-
der, ondanks het feit dat de partij
van één naar drie zetels groeide.
Dat de winst van D66 niet is terug te
vinden in alle colleges heeft volgens
Derksen te maken met het feit dat
de PvdA het onderhandelingsspel
goed heeft beheerst waar het bij
D66 aan ervaring ontbrak. "De soci
aal-democraten hadden het ook wel
gemakkelijk met D66 omdat binnen
De EWR doet doorlopend onder
zoek naar de kwaliteit van het water
dat het bedrijf oppompt. Zaterdag
werd bekend dat in Noordwijk res
ten van bestrijdingsmiddelen die in
de bloembollenteelt worden ge
bruikt, in de waterwinputten te
recht zijn gekomen. In het drinkwa
ter wordt geen ETU aangetroffen
omdat tussen waterwinput en
drinkwater nog een zuiveringsstap
zit.
ETU kan in zeer grote hoeveelhe
den kankerverwekkend zijn. Van
gevaar voor de volksgezondheid is
volgens Haijkens nu absoluut geen
sprake. Ten eerste wordt de stof al
leen in de waterwinput aangetrof
fen en ten tweede zijn de gevonden
hoeveelheden slechts een honderd
ste van de norm die voor dergelijke
stoffen wordt gebruikt.
Hoewel de aangetroffen hoeveel
heden minimaal zijn, is Haijkens
toch verontrust. "Er is geen reden
voor alarm of paniek. Dit is echter
wel de zoveelste aanval op de kwali
teit van het drinkwater. De provin
cie is nog veel te ruimhartig als het
gaat om het beschermen van water
wingebieden. Als we ook in de toe-
Volgens EWR-directeur Haijkens moet het gebruik van bestrijdingsmiddelen in waterwingebieden verder wor
den teruggebracht. (foto Wim Dijkman)
komst goed water willen houden,
zullen er nu maatregelen moeten
worden getroffen".
In waterwingebieden mogen
slechts bepaalde soorten bestrij
dingsmiddelen worden gebruikt.
Haijkens denkt dat deze regelge
ving nog zal moeten worden ver
scherpt. "ETU of andere afbraak-
produkten van bestrijdingsmidde
len horen niet in het drinkwater
thuis. Er moet een nauwkeuriger en
preciezere controle komen op het
gebruik van bestrijdingsmiddelen".
Mocht het verder aan banden leg
gen van het gebruik van chemische
middelen niet lukken, dan zouden
er als veiligheidsmaatregel extra
zuiveringsstappen kunnen worden
ingebouwd. Als alle inspanningen
vergeefs blijken te zijn, moet slui
ting van de putten worden overwo
gen. "Zo ver is het echter nog lang
niet", aldus Haijkens.
Het ETU is in de helft van de
twaalf putten die in het Langeveld
liggen, aangetroffen. De diepte
waarop het middel voorkomt, vari
eert sterk. De stroming van het
grondwater is grillig en nauwelijks
voorspelbaar. Dat noopt eens te
meer tot een voorzichtig beleid ten
aanzien van bestrijdingsmiddelen.
De een miljoen kubieke meter
water die in Noordwijk jaarlijks
wordt gewonnen, gaat in zijn geheel
naar de Noordwijkse bevolking.
Omdat dit niet toereikend is, wordt
water uit Katwijk bijgemengd.
De directeur van het EWR heeft al
bij de provincie aan de bel getrok
ken en verwacht binnen enkele we
ken maatregelen te kunnen nemen.
De zaak ligt voor Haijkens duide
lijk: "Dit is weer een teken dat het
niet de goede kant op gaat met de
waterwinning. Daar waar goed
grondwater voor komt, zul je alles
op alles moeten zetten om die kwali
teit te behouden. Daar wordt nu, on
der meer door de provincie, veel te
makkelijk over gedacht".
melding van een klant bij het
EWR, eerst op bezoek en komt
eventueel later terug om kleine
technische wijzigingen aan te
brengen. In 218 gevallen was voor
lichting, onder meer over stook-
gedrag, ventilatie en isolatie, vol
doende.
Van het steunfonds dat is be
doeld voor klanten met een mini
muminkomen, werd 200 keer ge
bruik gemaakt, in 82 gevallen
moesten de particulieren zelf
voor de materiaalkosten opdraai
en. Overigens blijkt de helft van
de 516 klanten van het E-team een
inkomen te hebben dat boven het
minimum ligt.
Grafsteen Clusius
LEIDEN De grafsteen van Caro-
lus Clusius in de Pieterskerk is ter
gelegenheid van het 400-jarig be
staan van de Hortus Botanicus, ge
restaureerd. De onthulling van het
grafmonument vindt op 8 mei om
17.00 uur plaats tijdens een jubile
umsymposium over tuinkunst 'The
authentic garden' dat in de Pieters
kerk wordt gehouden. Clusius was
de eerste directeur van de Leidse
hortus.
Honderd jaar geleden stond er
in de krant:
Te Brussel zal, op nader te be
palen datums, eene waaier-ten-
toonstelling gehouden worden in
het Musée du Nord. Eene com
missie daartoe is reeds samenge
steld. Vele verzamelaars en Pa-
rijsche specialiteiten en kenners
op waaiers-gebied maken er
deel van uit, evenals vele Belgi
sche kunstenaars en vertegen
woordigers der Brusselsche pers.
- Een spoortrein op den weg
tusschen Weenen en Pressburg is
aan een groot gevaar ontsnapt.
Juist tijdig genoeg om te stoppen
ontdekte de machinist, dat de
lijn door groote steenblokken
versperd was. De misdaad
schijnt begaan door 8 personen,
onder wie eenigen in vrouwen-
kleeding. Twee verdachten zijn
in hechtenis genomen en een ver
der onderzoek is ingesteld.
Vijftig jaar geleden:
Uit Ter Aar meldt men: 'ln te
genstelling met veel dat dit voor
jaar laat is de eerste peulen
werden b.v. twee weken later
aangevoerd dan het vorige jaar
is de koekoek precies op tijd
gearriveerd en laat des morgens
vroeg zijn lieflijken roep over
weiden en plassen klinken. Naar
bekend is pleegt deze vogel, be
kend doordat het wijfje haar eie
ren zelf niet uitbroedt, doch deze
in nesten van andere, vaak veel
kleinere vogeltjes deponeert, in
het einde van April hier te lande
aan te komen.
De verjaardag van Prinses
Juliana is, overeenkomstig
Haar wensch, zonder bijzondere
feestviering verhopen. Aan
Huis ten Bosch zijn niettemin ve
le bloemen en telegrammen be
zorgd, terwijl druk gebruik
werd gemaakt van de gelegen
heid ten paleize Noordemde de
felicitatieregisters te teekenen.
In Leiden werd veel drukker ge
vlagd dan wij ons van vorige ja
ren herinneren!
LEiDEN/REGIO Het energie
besparingsteam (E-team) van de
Energie- en Watervoorziening
Rijnland is, met 516 aanvragen
voor hulp, een groot succes. Het
team zou zijn werkterrein moeten
uitbreiden. Nu komt het alleen in
Leiden, Leiderdorp, Zoeterwoude
en Oegstgeest, maar ontvangt
aanvragen uit alle overige EWR-
gemeenten. Er dient een haal
baarheidsonderzoek te worden
uitgevoerd naar uitbreiding van
het werkgebied.
Dat blijkt uit de evaluatie van
de eerste zes maanden van het be
staan van het E-team. Het team
werd eind vorig jaar voor een
proefperiode van twee jaar in het
leven geroepen. Doel was en is
energiebesparing bereiken door
voorlichting te geven aan burgers
en door kleine veranderingen aan
te brengen in de huishoudelijke
installaties. Het E-team biedt
werk aan vijf langdurig werklo-
Hoewel in principe iedereen in
aanmerking komt voor hulp van
het E-team, richtte het team zich
vooral op ouderen, migranten en
minder-validen. Van de 516 aan
vragen was 10 procent afkomstig
van migranten. Het aantal Turken
en Marokkanen dat een beroep
deed op het team is echter klein.
Komend jaar wordt door overleg
met de organisaties voor migran
ten geprobeerd hierin verbetering
te brengen.
Het E-team kwam 190 keer bij
mensen ouder dan 50 jaar. Over
het aantal minder-validen dat
werd bezocht, zijn geen cijfers
bekend. Het E-team komt, na aan-
De vijf van de waarschijnlijk oorspronkelijk elf stukken die zijn overgebleven van de 'Leidse Vierschaar van 1673: de winnende partij, de twee schepenen, de schout, de grif-
Fier en de verliezende partij.
Dit weekeinde, ofFicieel in Neder
land bekend als het museum
weekend, was voor het eerst in
verschillende Leidse musea een
aantal tentoonstellingen te be
wonderen, georganiseerd ter ge
legenheid van het vierhonderdja
rig bestaan van de Hortus Botani
cus.
Onder de titel 'Planten in beeld.
Tekenaars en geleerden in de
Hortus Botanicus (17001800)'
toont de Lakenhal haar bijdrage
aan deze manifestatie. Eén van
deze geleerden is Johannes Le
Francq van Berkhey, die op 23 ja
nuari 1729 in Leiden werd gebo
ren als zoon van Evert Le Francq
en Maria Berkhey. Zijn vader was
wolhandelaar en zijn moeder
stamde af van Willem Aelbertsz.
Berkhey. Maria's vader was
kunsthandelaar, die na de dood
van zijn schoonzoon voor de op
voeding van zijn kleinzoon zorg
de. Bij zijn dood liet hij de kunst
handel na aan zijn dochter, terwijl
kleinzoon Johannes een legaat
erfde op voorwaarde dat hij de
naam Van Berkhey zou voegen
bij Le Francq.
Al op 15-jarige leeftijd werd Jo
hannes Le Francq van Berkhey
naar zee gestuurd, herhaaldelijk
maakte hij reizen naar Indië.
Reeds vroeg ontwikkelde zich bij
hem een grote liefde voor de
dichtkunst, daarnaast bleek ook
interesse voor na
tuurkennis, hij legde rijke verza
melingen aan van opgezette die
ren en gedroogde planten.
Wegens financiële moeilijkheden
Le Francq van Berkhey in
1783 genoodzaakt zijn
ling te verkopen.
Tot die collectie behoorde ook
een aantal beeldjes van gebakken
rode Rijnklei, voorstellende de
Leidse Vierschaar van 1673, van
de hand van de beeldhouwer Pie-
ter Xavery. Het geheel heeft waar
schijnlijk uit elf stukken bestaan,
voorstellende 22 personen. Thans
zijn slechts vijf stukken met elf
personen in de Lakenhal aanwe
zig. De 'winnende' en de 'verlie
zende partij' werden in 1938 aan
gekocht van dr. O. Hirschman, de
'schout' werd in 1947 geruild met
het Victoria and Albert Museum
in Londen en de 'griffier' en 'twee
schepenen' werden in 1962 ge
kocht bij de Londense kunsthan
del K.J. Hewitt.
RechtTabberden
Volgens de beschrijving van Jo
hannes Le Francq van Berkhey
zélf bestond de gehele voorstel
ling uit acht schepenen in hun
'RechtTabberden', zittende twee
pen, voor de schout, zat de grifFier
aan een tafel, waarover een kleed
gespreid was en 'daar op wetboe
ken en een schrijflessenaar, schij
nende de grifFier te schrijven en
toont zeer expressief een luistren-
de attentie'. Ter weerszijden van
de trappen was een koperen leu
ning, waarbinnen ter rechterzijde
de verliezende partij. Voor de op
de bank zittende procureur stond
de advocaat 'met gedekten hoof
de, volgens het Jus Pilei, naast
hem op de lagerhand, staat de
tweede procureur met de stuk
ken en eene penne in de hand. De
ze partij staat aan de hogerhand
van den reenter en schijnen dus
eischers, aan de lagerhand van
schepenen staat de andere partij,
waarschijnlijk de gedaagde par
tij, zekerlijk de triumpheerende
partij'.
Le Francq identiFiceerde de
voor de winnende partij zittende
Figuur met de papieren, waaraan
het stadszegel hangt, met notaris
Engel Scharpenbrant. Vóór deze
LEIDSE
/MENSEN EN
GEDANE ZAKEN
Volgens de beschrijving stond
het kunstwerk 'op een konstig ge-
sneeden Voetstuk met twee Te
nant-Beelden, en de wapens van
Scharpenbrant en zijne Huis-
vrouwe M. Bisschop Staren er
voor. Het bleef in handen van des-
selfs Weduwe Mejuffrouw Bis
schop en kwam vandaar in han
den van hare Broeder Jacob de
Bisschop Staren, Predikant te
Staren, boven den Oudenbos,
welke Leeraar in den laatsten
Oorlog voor de aankomst der
Franschen vertrekkende, dit stuk
in de grond liet begraven, en het
weder opdelven na de Vrede.
Deeze Heer overleden zynde, was
de Heef de Stoppelaar Executeur
in deszelfs Boedel; welke Heer
dan dit stuk op verkooping des
Boedels, in Eigendom kreeg, dog
door dien de beeldjes zoo lang in
den grond gelegen hadden en ver-
zwart waren, sloeg men er weinig
agt op, het wierd in een tuin ge
plaatst, de Kinderen speelden er
mede als met de Poppen, en het
leed hier en daar veel, vooral aan
de Hoeden'.
KRONIEK OVER Een last
aan twee ter weerszijden van de
schout, die de gerechtsroede in de
hand hield. Deze personen zaten
op 'een verhevenheid van drie
trappen' en 'verbeelden die trap
pen bedekt te zijn met een ge
bloemd tapijt'. Vóór deze trap-
stond een advocaat 'mede met de
hoed op', en naast hem een procu
reur. In het midden stond een bo
de, 'komende ten zale in, met een
brief in de rechte en de hoed in de
slinke hand'. Volgens Berkhey
had deze bode slechts één been.
Na het overlijden van zijn vader
kwamen de beeldjes in bezit van
N.C. de Stoppelaar van de Boek
horst. De omvang van het geheel
was voor hem, kamerbewoner,
een last en hij schonk het aan Jo
hannes Le Francq van Berkhey,
die de beeldjes restaureerde met
behulp van een door een Italiaan
se beeldhouwer verschafte spe
cie. die vanzelf hard werd en dus
niet meer gebakken hoefde te
worden.
Le Francq van Berkhey noemde
de naam van Engel Scharpen
brant, maar een notaris, procu
reur of advocaat van die naam
was er in deze periode niet. P. J.M.
de Baar van het Leidse Gemeen
tearchief is van mening dat het
beeldhouwwerk van Xavery
heeft toebehoord aan Cornelis
Pietersz. van Scharpenbrant. De
ze werd in 1624 geboren en in 1644
als notaris te Leiden aangesteld.
Hij trouwde twee maal, in 1646 en
1648, en overleed in 1687. Na zijn
dood verwierf zijn dochter Corne
lia de beeldjes. Zij was in 1678 ge
trouwd met mr. Abraham San-
dersz. Bisschop, advocaat v
het Hof van Holland. Na haar
overlijden en dat van haar zuster
Anna werd de nalatenschap ver
deeld tussen hun neef ds. Jaco
bus van Scharpenbrant en de kin
deren van hun neef J.C. Sanders
Bisschop, predikant te 'Stand der
buyten'. Het 'Staren boven den
Oudenbos', genoemd door Jo
hannes Le Francq van Berkhey,
kan geïdentiFjceerd worden met
Standdaarbuiten boven Ouden
bosch. In Oudenbosch was
Anthony de Stoppelaar sinds
1742 predikant. Deze kon als e
cuteur-testamentair de beeldjes
bemachtigen. Zijn kinderen
speelden ermee alsof het poppen
waren en één van hen, Nicolaas
Cornelius de Stoppelaar, ging i
1777 in Leiden rechten studeren.
Van hem verwierf Johannes Le
Francq van Berkhey de beeldjes.
INGRID MOERMAN
