Bonn verrast
EG-partners
met l:l-plan
Vrijlating Polhill hoop voor gijzelaars in Libanon
Amerikaanse sekte wachtte
op het einde dat niet kwam,
Elf doden bij
rellen Nepal
Protest kerken Israël tegen kolonisten
Demonstratie bij bezoek
li Peng aan Sovjetunie
DINSDAG 24 APRIL 1990
BUITENLAND
PAGINA 7
DDR positief over wisselkoers
(Van onze correspondenten Hans Hoogendijk en Hans de Bruijn)
LUXEMBURG/BONN/BERLIJN De Westduitse rege
ring heeft haar EG-partners gisteren volledig verrast met
het voorstel voor de omwisseling van de Oostduitse mark
tegen de D-mark. De Europese Commissie was eind vorige
week wel globaal ingelicht over het plan in de DDR een D-
mark in te voeren tegen een wisselkoers van één op één
voor lonen en pensioenen, maar in de EG-hoofdsteden wist
men van niets.
(Van onze correspondent Henk Dam)
LIVINGSTON - Buiten schijnt de
zon. Binnen eten de leden van de
sekte hun middagmaal. Het is
maandag 23 april. Dit is de dag
waarop volgens de Church Univer
sal and Triumphant de wereld zou
vergaan. Althans, de dag waarop de
Russen' hun atoomaanval zouden
beginnen.
"Niets aan de hand, hè Murray?
Gewoon een mooie dag". Murray
Steinman, woordvoerder van de
sekte, lacht. "We hebben ook nooit
gezegd dat de wereld zou vergaan.
We hebben evenmin gezegd dat er
vandaag een atoomoorlog zou uit
breken. We hebben alleen gezegd
dat maart en april gevaarlijk zijn, en
dat het vandaag extra gevaarlijk zou
kunnen worden".
In het hoofdkwartier van de sek
te, Royal Theton Ranch in het zui
den van de Amerikaanse staat Mon
tana, is niemand in de schuilkelders
gegaan. Steinman: "Iedereen werkt
gewoon. Volgens de pers zouden we
vandaag ondergronds gaan. Je kunt
•zelf zien dat het niet waar is. Jullie
schijnen allemaal te denken dat wij
de apocalypse profeteren. Maar dat
is niet waar. We zeggen alleen: we
zitten in een periodé waarin ernsti
ge rampen kunnen gebeuren, en we
moeten uitkijken voor de Sovjetu-
Maar de ontspanning tussen de
supermachten dan? Het neerhalen
van de Berlijnse Muur? Glasnost en
perestrojka? Murray Steinman:
"Dat zegt allemaal niets. Wat we nu
zien, met de Berlijnse muur en zo, is
jaren geleden al eens voorspeld
door een overloper van de KGB. Hij
zei ook dat het niet meer dan een
rookgordijn zou zijn, en dat de Sov
jetunie de wereldheerschappij blijft
zoeken." Maar nooit, aldus Stèin-
man, heeft de. kerk een specifieke
datum voor bijvoorbeeld een Sov
jet-aanval genoemd.
Dat rijmt niet met wat omwonen
den vertellen, die zeggen dat sekte
leden hèn hadden verteld dat de
kans dat Montana 23 april zou over
leven, niet groter dan twee procent
was. En de alarmerende geluiden
vanuit het hoofdkwartier brachten
vorig en dit jaar steeds meer kerkle
den in binnen- en buitenland ertoe,
alles te verkopen en naar Montana
te trekken.
Nu wonen meer dan 3000 van hen
tijdelijk of permanent in Paradise
Valley. Tot de tijdelijke bewoners
behoort een Nederlandse huis
vrouw, die anoniem wenst te blij
ven. Sinds twee jaar woont zé in Ca
nada, maar ze bezit een grote woon
wagen en een schuilkelder in Mon
tana. Waarom is ze nu in Montana,
en niet gewoon in Canada?
"Omdat Elizabeth Clare Prophet
heeft gezegd dat maart en april ge
vaarlijke maanden zijn. En dus wil
den we in de buurt van onze schuil
kelder zijn". En waarom is ze uit Ne
derland weggegaan? "Wij vonden
dat het punt om te vertrekken be
reikt was toen het INF-akkoord ge-
Dat leidde gisteren tot enige wrevel
bij de ministers van financiën van
de Gemeenschap, die juist gisteren
in Luxemburg zouden praten over
de financiële gevolgen van de Duit
se monetaire eenwording voor de
EG. Dat gebeurde op uitdrukkelijk
verzoek van minister Wim Kok, die
vindt dat de Duitse eenwording
geen puur Duitse zaak is. Maar net
nu daaraan inhoud gegeven zou
worden, handelen de Duitsers op ei
gen houtje, zo klonk het in Luxem
burg.
Toch wilde Kok de Duitsers daar
niet over afvallen. Zij staan intern
voor enorme problemen, waarbij
het voor Bonn hinderlijk kan zijn
om bij elke stap telkens met de EG-
partners te moeten overleggen, al
dus Kok. Maar hij vindt informatie
dóór Bonn alleen niet meer vol
doende. "Als een EG-lidstaat ver
bintenissen aangaat met een niet-
lidstaat, zoals de DDR, dan heeft dat
verstrekkende gevolgen voor de
EG. Dat vraagt om betrokkenheid".
Kok wil dat de Duitse monetaire
unie voortaan op de agenda van alle
EG-vergaderingen staat.
Doordat zij verrast waren, kon
den de ministers van Financiën ook
niet echt reageren op de
Steun van DDR
voor slachtoffers
van holocaust
OOST-BERLIJN (Rtr) - De nieu
we regering van de DDR heeft be
sloten ruim 6,8 miljoen gulden over
te maken aan een Israëlisch fonds
dat slachtoffers helpt die psychi
sche en lichamelijke gevolgen heb
ben van de Duitse vervolgingen tij
dens de Tweede Wereldoorlog. Het
is voor het eerst dat de DDR geld zal
uitkeren aan joodse overlevenden
van de Holocaust.
Het Oostduitse persbureau ADN
maakte het besluit van de regering
gisteren bekend. Ook zal de rege
ring 110.000 gulden geven aan een
onderafdeling van het fonds dat
zich binnenkort in het land vestigt.
De voormalige Oostduitse regering
wilde geen geld uitkeren aan joodse
overlevenden omdat zij vond dat de
DDR niet verantwoordelijk was
voor de jodenvervolging door de na-
Buitenland kort
Hongersnood
Volgens de Voedsel-en Landbouw
organisatie van de VN zullen in het
noorden van Etiopië veel mensen
van honger omkomen als de haven
stad Masawa aan de Rode Zee niet
snel wordt heropend voor voedsel-
aanvoer. De stad viel in februari in
handen van het verzet.
Treinongeluk
Bij een spoorwegongeval in het
plaatsje Batavia in de Amerikaanse
staat Iowa zijn gisteren meer dan 83
mensen gewond geraakt. Het onge
luk gebeurde toen negen van de 19
wagons van een passagierstrein van
de Amerikaanse spoorwegmaat
schappij Amtrak ontspoorden.
Colombia
De Colombiaanse regering zal bin
nenkort weer twee drugshandela
ren uitleveren aan de VS voor be
rechting. Tot dusverre heeft Colom
bia vijftien drugshandelarèn aan de
VS overgedragen.
Dwangarbeiders
De Oostduitse minister van buiten
landse zaken Meckel meent dat de
beide Duitslanden een morele ver
plichting hebben om.Polem die in
de Tweede Wereldoorlog als
dwangarbeider in de Duitse indus
trie hebben gewerkt, een vergoe
dingssom te betalen. In de oorlog
hebben naar schatting meer dan
een miljoen Polen in Nazi-Duits-
land dwangarbeid verricht.
Nicaragua
Aanstaand president van Nicaragua
Violeta Chamorro heeft gisteren
verklaard dat ze de dienstplicht zal
opheffen en een algemene amnestie
zal afkondigen zodra ze morgen is
beëdigd.
Coup Sudan
In Sudan is opnieuw een coup tegen
de militaire regering van generaal
Omar Hassan el-Bashir verijdeld.
Rebellerende officieren gaven zich
zelf over nadat hen was verzekerd
dat ze een eerlijk proces zouden
krijgen, zo zei een regeringswoord
voerder.
voorstellen uit Bonn. Volgens mi
nister Kok zullen de Oostduitsers
de gevolgen van deze voorstellen
merken, ook al omdat de subsidies
op veel van de eerste levensbehoef
ten worden afgeschaft en men pre
mies voor sociale verzekeringen
moeten gaan betalen.
De rente zal wellicht iets stijgen,
mogelijk een kwart procent. Kok
noemde dat aanvaardbaar, zeker ge
zien de sterke rentestijgingen van
de laatste tijd. Maar op de korte ter
mijn merken ook de Nederlandse
burgers indirect de gevolgen van de
Duitse financiële eenwording. Op
langere termijn zal de eenwording
echter leiden tot meer groei, wat
ook Nederland ten goede komt, al
dus Kok. "Maar een doodzieke eco
nomie in Oost-Europa is ook voor
ons .altijd slechter dan een Oöst-
eüropese economie die tot leven
komt".
Verwacht wordt dat de D-mark
op 2 juli officieel in de DDR als
munt wordt ingevoerd. De centrale
bank in de DDR maakte daarvoor
gisteren al ruimte door zo'n hon
derd ton aan al uit de roulatie geno
men Ost-mark-bankbiljetten te ver
branden.
De regering-Kohl besloot giste
ren verder dat Oostduitsers spaarte
goeden tot 4000 DDR-mark kunnen
wisselen tegen evenveel D-marken.
De rest van het spaargeld wordt te
gen een koers van twee Oostmarken
tegen een Westmark worden gewis
seld. Kohl overlegt vandaag in
Bonn met zijn Oostduitse college
De Maizière over de voorstellen. In
Bonn begroette de sociaal-demo
cratische kanselierskandidaat Os
kar Lafontaine het besluit van de re
gering. CDU-secretaris-generaal
Ruhe sprak van een "historisch aan
bod". Ook de CSU en de FDP rea
geerden positief.
Terwijl de liberale coalitiepartij
FDP zich steeds voor een paritaire
wisselkoers had ingezet, hadden fi
nanciële experts van de CDU en
CSU evenals de centrale bank ge
waarschuwd voor de inflatoire risi
co's die daaraan verbonden zijn. De
Bundesbank wilde een algemene
wisselkoers van twee op een, waar
bij de miljarden die de DDR nu nog
uitgeeft voor subsidies van de eer
ste levensbehoeften, als loontoesla-
gen zouden worden betaald. De
bank is desondanks akkoord ge
gaan met de plannen. De Duitse In
dustrie en Handelskamer noemde
de plannen 'vol risico's'. Uit angst
voor inflatie en hogere rente duikel
den de koersen op de beurs van
Frankfurt.
KATMANDU (AP) - Bij de eerste
gewelddadige betoging sinds de de
mocratische hervormingen twee
weken geleden zijn in de Nepalese
hoofdstad Katmandu gisterén elf
doden en 78 gewonden gevallen.
Een boze menigte vermoordde op
weg naar het paleis van koning Bi-
rendra twee politieagenten. Later
overvielen woédende menigten po
litiebureaus in acht wijken van de
hoofdstad. Daarbij werden volgens
een Indiase verslaggevër vier agen
ten doodgeslagen.
De woede van de betogers richtte
zich tegen de Mandale, een monar
chistische rechtse groepering die in
1979 werd verboden vanwege haar
gewelddadige karakter. De reeks
van plunderingen, brandstichtin
gen en overvallen die Nepal de
laatste twee weken teisteren zou het
werk zijn van de Mandale.
De woedende menigte zeulde
drie bewusteloze agenten door de
straten, die lid zouden zijn van de
Mandale. De drie mannen, die
voortdurend werden geslagen,, kon
den uiteindelijk door de politie wor
den ontzet. Bij aankomst in het zie
kenhuis waren twee van de drie
agenten overleden. De derde ver
keerde volgens artsen in kritieke
toestand.
Yog Prasad Upadhyay, de minis
ter van binnenlandse zaken in de
overgangsregering die vorige week
donderdag aantrad, begaf zich sa
men met hoogste politieman Singh
van Nepal, naar de plaats van de be
toging. De menigte hield hen enige
tijd vast en dwong hen tot een toe
spraak. Upadhyay beloofde een on
derzoek naar de Mandale'in te stel
len. Volgens de demonstranten her
bergt de politie veel leden van de
rechtse groepering.
De politie opende op minstens
vier plaatsen het vuur toen de me-
ningte naar het paleis van koning
Birendra trok. Daarbij zouden vijf
mensen omgekomen zijn.
Als gevolg van de onlusten werd
tot vanochtend een uitgaansverbod
ingesteld.
tekend was. Dat betekende dat de
NAVO atoomwapens weghaalde,
en dat de communistische dreiging
dus nog groter werd".
Daar komt bij, vertelt ze, dat er
veel slecht karma in Europa is. In
-Amerika, als jong land, is veel min
der slecht karma opgebouwd. "En
daarom is het hier veiliger".
Iedereen verklaarde hen voor
gek, geeft ze ruiterlijk toe. "Ik had
pas nog een vriendin aan de lijn die
zei: we lachen jullie gewoon uit. Ik
denk dan: waarom? Iedereen moet
toch zelf weten wat hij gelooft?"
De vrienden tonen ook weinig be
grip voor de schuilkelder die de fa
milie heeft laten aanleggen. "De
mensen vinden het gek, maar ik
denk: het is nooit weg. Je moet het
zien als verzekering. Je verzekert je
huis wel tegen brand, waarom dan
niet tegen de bom?"
Ja, bevestigt ze, in de schuilkel
der is voor zeven maanden aan leef
tocht opgeslagen. Haar dochter legt
uit waarom zoveel sekteleden ook
wapens hebben. "Je moet wel. Als
straks de bom valt, weet iedereen:
die mensen hebben een schuilkel
der, en voorraden. Dat moet je dan
kunnen beschermen".
'Nieuwe' naam
Karl-Marx-Stadt
OOST-BERLIJN (DPA/Rtr) - In
woners van het Oostduitse Karl-
Marx-Stadt willen de naam van hun
stad terug veranderen in Chemnitz.
Dit blijkt uit een referendum in de
industriestad in het zuiden van de
DDR.
Volgens de 'werkgroep volks
raadpleging' waren meer dan
145.000 mensen voor Chemnitz en
slechts ruim 44.000 mensen voor het
behoud van de oude naam.
Sinds 1953 heet de stad naar de
'vader van'het communisme'. De re
gering van de DDR besloot tot de
naamsverandering om 'de roemrij
ke tradities van de arbeidersbewe
ging en de grote prestaties van alle
arbeiders van stad en omgeving te
eren'. De gemeenteraad zal de rege
ring vragen de stad haar oude naam
terug te geven.
Deel superkanon
Irak kwam wel
de grens over
Londen (AFP) - Twee van de vier
vrachtwagens die uit Groot-Brittan-
nië vertrokken met onderdelen van
het 'superkanon' voor Irak slaagden
er wel in begin april op hun bestem
ming te komen, heeft het Britse
transportbedrijf David Turner gis
teren gemeld.
Dit was vlak voordat de zaak aan
het licht kwam. De twee vrachtwa
gens die het haalden, vervoerden
elk één van de buizen die werden
vervaardigd door een ander Brits
bedrijf, Walter Somers bij Birming
ham, aldus een woordvoerder van
het transportbedrijf. De twee ande
re wagens werden vorige week on
derschept, een in Patras in Grieken
land en de ander in Hayderpasa in
Turkije.
De woordvoerder zei dat de vier
wagens tegelijkertijd vertrokken,
maar verschillende routes namen.
Alleen de in Griekenland onder
schepte wagen had een Britse
chauffeur. De andere drie werden
"in Nederland toevertrouwd aan
Hongaren die zijn gespecialiseerd
in het wegvervoer op het Midden-
Oosten".
Volgens de grote verenigingen
voor beroepsvervoer is het onwaar
schijnlijk dat Nederlandse vervoer
bedrijven zijn betrokken bij het
transport van de onderdelen. "Ne
derlandse transportbedrijven ma
ken voor dergelijke reizen over het
algemeen geen gebruik van Hon
gaarse werknemers, maar van Turk
se", aldus een woordvoerster NOB
Wegtransport. "Verder zijn bij ons
geen meldingen binnen gekomen
van bedrijven met problemen op dit
•gebied in het buitenland".
Zij wees er wel op dat Nederland
se chauffeurs die vrachten oppik
ken uit Engeland afgaan op wat er
in de laadbrieven staat. "Als er dan
vervolgens iets anders in de contai
ners blijkt te zitten, zijn de chauf
feurs daavoor niet veranwoorde-
lijk".
BUKAREST - Vier kopstukken van het voormalige regime van Ceausescu zijn gisteren in de Roemeense hoofd
stad Bukarèst tot levenslange gevangenisstraf veroordeeld. Het gaat om vice-voorzitter van de staatsraad Mane-
su, minister van binnenlandse zaken Posteinicu, secretairs Bobu van de communistische partij en vice-premier
Dinca. Een demonstratie tegen het regerende Front voor Nationale Redding in Bukarest is gisteren geëindigd in
een harde confrontatie met de politie. Honderden met knuppels bewapende agenten hadden zich opgesteld op het
Universiteitsplein en sloegen de betogers uiteen toen ze dit plein bereikten. Ooggetuigen meldden enkele arresta
ties. Tot de demonstratie, waaraan tienduizenden deelnamen, was opgeroepen door de "Alliantie voor Democra
tie" en was met name gericht tegen voorlopig president Ion Iliescu. De demonstranten eisten dat vertegenwoordi
gers van de voormalige communistische partij uitgesloten worden van de eerste, vrije verkiezingen, die op 20 mei
worden gehouden. (foto anp)
(Van onze correspondent
Ad Blocmendaal)
TEL AVIV - De belangrijkste chris
telijke heiligdommen in Israël,
Oost-Jeruzalem en op de Westelijke
Jordaanoever zijn vrijdag de hele
dag gesloten uit protest tegen de
vestiging van een joodse nederzet
ting in de christelijke wijk van Jeru-
zalems oude stad. Het voor het eerst
dat de kerken massaal in actie ko
men tegen de Israëlische politiek.
De leiders van de grootste dertien
kerkgenootschappen hebben giste
ren na afloop van een gezamenlijke
bijeenkomst laten weten dat vrijdag
de hele dag de kerken in Jeruzalem,
Nazareth en Bethlehem hun klok
ken zullen luiden. Het protest is be
doeld als blijk van solidariteit met
de Grieksorthodoxe kerk, die eige
naar is van het St. Johannes Gast
huis, dat sinds twee weken in han
den is van 150 joodse kolonisten.
Het gasthuis ligt vlakbij de Kerk
van het Heilig Graf in de christelijke
wijk van Jeruzalems oude Arabi
sche stad.
De Amerikaanse regering heeft
gisteren de aanwezigheid van de ko
lonisten in de christelijke wijk een
provocatie genoemd en een blijk
van ongevoeligheid. Washington is
ook verstoord over de omstandig
heid dat de Israëlische overheid in
het geheim miljoenen heeft bijge
dragen aan de aankoop van het
pachtrecht van het Grieksortho
doxe gasthuis.
Volgens de woordvoerster van
het Amerikaanse ministerie van
buitenlandse zaken zijn er geen aan
wijzingen dat er Amerikaans geld
betrokken is bij de aankoop, maar
er wordt een onderzoek ingesteld.
Ze waarschuwde Israël in bedekte
termen dat de Verenigde Staten
"niet van plan zijn wijzigingen aan
te brengen in de manier waarop het
de besteding van de 1,2 miljard dol
lar in economische hulp contro
leert". Als het geld verkeerd wordt
besteed zou Amerika wel eens een
andere manier van rekenen kunnen
gaan hanteren, zei zij.
Dat laatste wordt beschouwd als
een verwijzing naar de Amerikaan
se garantie van vierhonderd mil
joen dollar voor de huisvesting van
Russische joden in Israël. Critici
van die hulp in Washington voeren
aan dat Israël nu geld kan vrijma-
kep voor politiek omstreden projec
ten, zoals nederzettingen in bezet
gebied. Israël heelt de kritiek van
de VS van de hand gewezen. "De jo
den hebben het recht te leven waar
ze maar willen", aldus een woord
voerder van het Israëlische ministe
rie van buitenlandse zaken.
MOSKOU (Rtr/AFP/UPI) - De-
Sovjetunie en China gaan samen
werken op het gebied van kernener
gie en ruimtevaart. Sovjet-premier
Nikolaj Ryzjkov verklaarde dit gis
teravond na het eerste overleg met
de Chinese premier Li Peng. Enkele
honderden studenten demonstreer
den gisteren in Moskou tegen het
vierdaags bezoek van de Chinese
leider.
Naast samenwerking op het ge
bied van wetenschap verwachten
functionarissen in Moskou ook dat
een akkoord zal worden getekend
over troepenvermindering langs de
6.725 kilometer lange grens tussen
de twee landen.
De studenten die gisteren demon
streerden in de Russische hoofd
stad haalden de bloedige repressie
van de democratische beweging vo
rig jaar in China terug in herinne
ring. De Russische afgevaardigde
Vitali Oerajtsev, eiste het onmiddel
lijke vertrek van Li Peng. "Wij heb
ben genoeg aan onze eigen dicta
tors", riep hij.
Demonstranten hielden plakka
ten op met teksten als 'Li Peng er
uit', 'Li Peng beul van het Chinese
volk' en 'Stalin en Mao kunnen trots
zijn op Li Peng'. De demonstranten
gaven met hun betoging gevolg aan
de oproep van de anti-stalinistische
beweging Memorial.
Het bezoek van Li Peng is het
hoogste officiële bezoek sinds de
betrekkingen tussen de twee lan
den in de jaren zestig bekoelden als
gevolg van ideologische en territo
riale conflicten. Het is voor het eerst
sinds 1964 dat een Chinese premier
de Sovjetunie aandoet.
Toen vorig jaar Michail Gor-
batsjov Peking bezocht, werden de
banden aangehaald. Het politieke
hervormingsbeleid van Gorbatsjov
werd door de Chinese studenten als
een model gezien voor veranderin
gen in hun eigen land.
De twee landen kampen nog
steeds met ernstige ideologische
verschillen. China heeft impliciet
de hervormingen van Gorbatsjov
bekritiseerd, waarbij de Sovjet-lei-
der werd verweten het socialisme te
verraden.
Li is onder meer vergezeld door
Tomur Dewamat, de president van
de westerlijke Chinese provincie
Xinjiang. Aan Sovjet-zijde van deze
provincie zijn onlangs door etni
sche rellen, volgens officiële cijfers,
22 doden gevallen. China is bang
voor het binnendringen van Islami
tisch fundamentalisme vanuit de
Sovjet-Unie, Pakistan en Afghanis
tan en heeft de reismogelijkheden
langs de grens met Xinjiang aan
zienlijk beperkt.
TEL AVIV Zestien westerse gij
zelaars leven nog tussen hoop en
vrees in Libanon, nu afgelopen zon
dagavond de Amerikaan Robert
Polhill is vrijgelaten. Zij kunnen
slechts bidden dat hun religieus en
politiek gestoorde ontvoerders hen
lang genoeg in leven zullen laten om
de machthebbers in Iran en Syrië de
gelegenheid te geven een akkoord
te bereiken met de Verenigde Sta
ten, Groot-Brittannië of welk ander
land dan ook.
In ieder geval lijkt de onderhan
delingssfeer op dit moment beter
dan ooit. De Engelstalige spreek
buis van de Iraanse regering, de
'Tehran Times', meldde gisteren dat
de vrijlating van een tweede Ameri
kaanse gijzelaar op handen is, en die
krant is in de afgelopen maanden
een redelijk betrouwbare thermo
meter gebleken voor de situatie in
de uiterst ondoorzichtige contacten
tussen het westen, Syrië en Iran.
Precies twee maanden geleden
gaf de Tehran Times via een oproep
tot de bevrijding van gijzelaars een
indicatie dat er beweging zat in de
besprekingen. En in de loop van de
weken die volgden, was uit de be
richtgeving min of meer af te leiden
hoe de zaak er voortond. Midden
maart was er duidelijk sprake van
een impasse in het overleg. De
'Tehran Times' verdedigde toen in
eens in een hoofdartikel zonder na
dere uitleg het oppakken en langdu
rig gevangen houden van gijzelaars.
Maar gisteren ging de krant zover
zelfs instructies te geven aan de ont
voerders in Libanon. Die zouden
niet moeten ijveren voor de kqmst
van de Amerikaanse onderminister
van buitenlandse zaken John Kelly
naar Damascus (een eis van de
IJLP, de Islamitische Jihad voor de
Bevrijding van Palestina), maar ge
noegen moeten nemen met de Ame
rikaanse ambassadeur in Syrië,
Edward Djerejian, als onderhande
laar.
De Tehran Times had nog een
boodschap voor de ontvoerders, na
melijk: neem het initiatief en laat al
le gijzelaars vrij. "Waarom zou niet
één van de partijen, zonder verder
te wachten op gebaren of blijken
van goede wil van de ander, wat
zelfopoffering opbrengen en de eer
ste stap zetten in deze humanitaire
zaak? Het zou zeer wenselijk .zijn
dat de Libanese islamitische groep
het initiatief neemt bij het vrijlaten
van de gijzelaars. Zó'n stap, als een
islamitische en humanitaire daad,
zou de goede wil vah de westerse re
geringen en de pro-westerse en Is
raëlische groepen in Libanon op de
proef stellen en de weg openen naar
wederzijds begrip en positieve en
opbouwende acties". Net als eerder
de Iraanse president Akbar Rafsan-
jani, wiens broer Machmoud een
belangrijke rol speelt in de onder
handelingen, zegt de krant te hopen
dat in januari 1991 alle gijzelaars in
vrijheid zullen zijn.
Tegenprestaties
Maar alle humanitaire intenties ten
spijt, niemand verwacht dat de ont
voerders hun 'kostbare' gevange
nen zonder meer zullen vrijlaten.
En ook Syrië en Iran verwachten
niet geringe tegenprestaties van het
Westen. De gijzelaarskwestie is in
de Iraanse pers steeds gepresen
teerd als een wederzijdse affaire. Li
banese groepen houden Westerlin
gen gevangen omdat, zo wordt ge
zegd, het Westen en Israël (dat
wordt beschouwd als een Westerse
marionet) duizenden moslims ge
vangen houden.
Ook in het hoofdartikel van giste
ren schrijft de Tehran Times: "Wij
weten dat het Westen, de Palestij-
nen, de Libanezen en wij Iraniërs al
lemaal gijzelaars gevangen houden
in Libanon en Israël. En met dan ze
kerheid grenzende waarschijnlijk
heid zijn de meesten van deze gijze
laars en gevangenen in Libanon en
Israël in leven. Nadat acht jaar gele
den vier onschuldige Iraniërs de
eerste slachtoffers werden van gij
zelingen, hebben Iraanse functiona
rissen en Libanese groepen gepro
beerd informatie in te
Polhill: gijzelaar uit de 'tweede categorie'. (foto ap>
hun lot. En ondanks beweringen media uitbundig is gereageerd op
van het tegendeel door de Westerse de vrijlating in Amerika, eerder de-
massamedia beschikken we over ze maand, van Dhourba al-Mujahid.
bewijzen dat de Iraanse gijzelaars in Mijahid heeft bijna twintig jaar ge
leven zijn". vangenisstraf uitgezeten, niet we-
Iran wil bovenal dat het Westen gens zijn islamitische overtuiging
bevestigt dat het lot van de Wester- maar wegens moord op twee poli-
se gijzelaars in Libanon op één lijn tiemannen in New York.
kan worden gesteld met dat van is- ryw* rafpernrip
lamitische gevangenen waar ook ter -iweeae caiegOrie
wereld. Vandaar dat in de Iraanse Het klinkt misschien wat wrang,
maar Robert Polhill dankt zijn vrij
lating waarschijnlijk aan de om
standigheid dat hij werd be
schouwd als een 'gijzelaar van de
tweede categorie'. De Amerikanen
en de Syriërs hebben, naar verluidt,
geprobeerd de Amerikaanse jour
nalist Terry Anderson vrij te krij
gen, die de twijfelachtige eer geniet
het langst in gijzeling te worden ge
houden, namelijk sinds maart 1985.
Maar Iran beschouwt Anderson als
behorend tot de 'eerste categorie',
een selecte groep waarvoor een ho
ge losprijs kan worden bedongen.
De verwachting is dat de vrijgela
ten Polhill zal worden gevolgd door
een aantal andere 'minder belang
rijke' gijzelaars. Voor hun vrijlating
zouden de Amerikanen aan Iran be
talen in de vorm van Financiële con
cessies. Sinds 1981, toen Teheran de
52 gegijzelde Amerikaanse ambas
sademedewerkers liet gaan, zijn' in
Den Haag onderhandelingen gaan
de over onder meer Amerikaanse
compensatie voor ooit door de sjah
bestelde, maar uiteindelijk niet ge
leverd militair materieel.
De 'grote gijzelaarsruil', die is
voorzien voor later dit jaar, zal be
trekking hebben op gijzelaars van
de 'eerste categorie'. Dat zou een gè-
compliceerde operatie moeten wor
den, waarbij ook Israël is betrok
ken. De Israëli's hebben niet alleen
duizenden islamitische gevange
nen, maar ook de vorig jaar ontvoer
de sheich Obeid als 'betaalmiddel'.
Maar wat Israël betreft, kan er
geen sprake zijn van een uitwisse
ling als niet ook drie Israëlische mi
litairen die gevangen zouden wor
den gehouden door Hezbollah, wor
den vrijgelaten.
Wanneer het gijzelaarsdrama tot
een einde wordt gebracht weet nie
mand, maar het is te hopen dat het
sneller gebeurt dat het in Londen
verschijnende dagblad 'Asharq al-
Awsat' ('Het Midden-Oosten') voor
ziet. Die krant schreef gisteren dat
er pas eén eind zal komen aan de gij
zelaarscrisis als er een oplossing
wordt gevonden voor de problemen
van Libanon.
