Pk ben bang voor de puristen van de dans Nederland te klein voor Pili Pili Leiden redelijk goed georganiseerd popbeleid' fi8) fFïfc JZTm Choreograaf Jean-Claude Gallotta op Spriiigdance in Utrecht Enthousiasme bij Ploef Dansmysterie voor dromers Concert in Groene Kerk Porselein en boerenbont in gelegenheidsprogram MAANDAG 23 APRIL 1990 PARIJS/UTRECHT Het publiek dat op tien achtereen volgende avonden in het Parijse 'Theatre de la Ville' de Groupe Emile Dubois van choreograaf Jean-Claude Gallot ta ovaties bracht, bestond niet uit ouderwetse ballettoma- nen. De Parijzenaars kwamen niet voor wat er schemert on der een ragfijne tutu of voor een perfecte 'pas de deux'. door Rudolph Bakker Ze kwamen voor een wereld die he lemaal alleen de wereld van Galotta is. Gallotta zit op dit moment met zijn gezelschap in Utrecht om mee te doen aan het Spring Dance Festi val met het stuk 'Les mystères de woorden. Eerst Subal'. En hoewel deze langzamer- 'kunnen die me hand heel beroemde choreograaf sen9' en de 0p]u^ uit Grenoble al herhaaldelijk in Ne- jes zjch verijezen derland optrad, bekende hij loop van de laatste succesvolle voorstelling in Parijs: "Ik ben bang de aarzeling: vvel echt dan- de opluchting als de meis- klassieke' Maar wat iedereen vooral goed het buitenland. In Holland had kan js dansen op een manier waar- ik altijd goede kritieken, maar ik van het publiek in het begin - ten verander dikwijls van register, zelfs onrechte - denkt het ook zo te kun- al is dezelfde stijl er in terug te vin- nen- En omdat de dansers en danse- den. Ik ben altijd bang voor de pu- ressen er niet mooier of beter ge- risten van de dans". bouwd uitzien dan de huurlieden in Als Gallotta zich ooit iets van die Je eigen rij, ontstaat al gauw het 'puristen van de dans' had aange- stuitbare gevoel ^atje trokken zou hij nu niet over de hele .es wereld zo veel bewondering oog sten. Een kleine schok is het natuur lijk wel lotta niet kent de 'Mys- Subal' zelf mee wil doen. 'Subal' schept bovenal een gevoel in rustgevende tevredenheid door het werk van Gal- de perfecte 'timing' waarop iedere het doek gaat dan beweging en iedere muzieknoot f 'Les mystères de Subal'. baseerd is, en vooral door het aan- Het podium raakt bevolkt met een stekelijke enthousiasme waarmee handvol meisjes en niet meer zo de dansers zich in hun spel verlie- heel piepjonge mannen waaronder zen- Gallotta schept geen momen- men er maar met moeite één of twee *en van adembenemende schoon- ontdekt die de 'puristen van de heid. Wel schept hij een atmosfeer dans' zouden bekoren. van uitbundige kameraadschap die Er is de dikke man met de brede °P het publiek overslaat. Daarom baard die flauw valt van de lach, er zou dit ballet best een hele nacht is de kaalhoofdige veertiger die zonder gevaar voor verveling kun- over de bol wordt gestreken door nen doorgaan, met koffie- en brood- - jespauzes voor iedereen. In al zijn stukken speelt Gallotta n Ad Lankhout. Decor: °n en Wouter Ferro. Gezie e Leidse schouwburg. j ke ballerina blijft. Er is de als asper- zelf e ,f ge omhoog geschoten danseres die *2a d zich bij voorkeur in gezelschap be- Theatre de la Ville in zijn kleedka- vindt van een buitengewoon klein wezentje met een petje op, dat bij nader inzien een meisje blijkt te zijn. 'Les mystères de Subal' is net zo'n weinig betekende titel als die van het 'Docteur Labus', dat tot Gallot- ta's eerdere choreografieën be hoort. Het is wel een heel vrolijk stuk en het duurt anderhalf uur. "Dat is precies de tijd dat een film duurt en daar zijn de mensen aan gewend, het is de tijd voor alle emo ties, voor een lach en een traan en er is geen pauze, wat de spanning er in houdt". Gallotta heeft een prachtige tekst bij 'Les mystères de Subal' geschre ven waaruit blijkt dat het ballet in 21 delen en een epiloog uiteen valt. Op deze theoretische inmenging acrobatische gymnastiek. "In het geheel niet", antwoordt Gallotta: "dat komt omdat het zo ongelooflijk meeslepend is". Definitie Kan Gallotta vanuit zijn eigen op tiek een definitie geven van wat 'ballet' is en wat 'dans'? Gallotta geeft ten antwoord: "Ik heb zulke definities niet en ik denk dat ik mis- In mijn stukken wordt ook gezon- schien wel zou moeten ophouden gen en dat kan omdat de mensen met wat ik nu doe op de dag dat ik met wie ik dit doe echte acteur zijn. precies wist waar ik mee bezig ben. Mijn dansvormen brengen de ac- Nee, wat ik wil dat is het uitdrukken j teur in de danser naar boven en hij van een paar dingen: dat is de bewe- kan dan even goed tragische als ko- ging van het lichaam, dat is het mische rollen spelen. In 'Subal' zijn zichtbaar maken van schilderkunst het komische rollen" en ik wil theater maken en vooral ook film. Wat zijn de schilders op wie u zich ENSCHEDE - De Neder landse jazzpianist Jasper van 't Hof toert al zes jaar met uitzonderlijk veel suc ces met deze Afrikaanse band door Europa, Afrika en het Midden Oosten. Op dit moment is er ook in Japan en Canada veel belangstel ling voor de groep. In Duits land is Pili Pili een enorme hit. Uitverkochte zalen en van elk van de zes elpees zijn daar meer dan dertigdui zend exemplaren verkocht. Maar de Nederlanders ken nen Pili Pili niet. Jasper van 't Hof blijft er lakoniek on der. LEIDEN - Klara en kleine Jet hebben een vader die in een fan tasiewereld leeft. Laat zo'n rol maar gerust aan Ad Lankhout van het Leids Kindertheater Pl oef over. Hij weet aannemelijk te maken dat deze pa nog steeds denkt op het eiland der verschrik kingen te zijn gestrand, terwijl zijn dochters (als vrolijke meiden gespeeld door Christa Hoekema en Hillechien Lankhout) al lang hebben duinen bij Katwijk zitten. Dat is het aardige van dit ver haal. Wat er eerst sprookjesachtig uit ziet, blijkt beetje bij beetje nuchtere en verklaarbare realiteit te zijn. Een indiaan? - welnee, ge woon een jongetje dat in zijn in- dianenpak buiten speelt; een reu- zenkonijn? - welnee, gewoon een kinderattractie uit speeltuin Duinlust; een heks? - welnee, ge woon Vrouwtje Klinknamer die de rotzooi op het strand opruimt. Toch is niet alles 'gewoon', want agente Faldera gedraagt zich heel merkwaardig en een echte zee meermin zie je ook niet alle dagen in Katwijk. Een leuke mengelmoes dus, waar het nodige in zit. Hiervoor zijn net alê vorig jaar bij 'Rapons je' leuke kostuums, functionele muziek, liedteksten en een fraai toneelbeeld bedacht. Alleen is ook nu weer het tempo van de voorstelling de zwakke plek. 'Raponsje' van vorig jaar had al wat strakker uitgewerkt kunnen worden, voor de 'Piratendoch- ters' van nu geldt dat eens te meer, aangezien de verhaallijn aanmerkelijk zwakker is. De reac ties uit de zaal waren dientenge volge ook merkbaar minder. Sneller spelen kan natuurlijk niet de oplossing zijn. Misschien echter is er al veel gewonnen, als Ploef minder 'vertellerige' ele menten in de voorstelling op neemt en wat spaarzamer gebruik maakt van de truc om de jeugdige theaterbezoekertjes direct toe te spreken. Misschien krijgen de Pl- oef-voorstellingen op die manier een pittiger tempo, want aan het enthousiasme van deze toneel groep ligt het zeker niet. WIJNAND ZEILSTRA door Ton Ouwehand "Ik begrijp het ook niet. Van de plaat Jakko Jakko zijn in Neder land twee exemplaren verkocht. De maatschappij heeft het niet in de winkels kunnen krijgen, want de ra diostations wilden het niet draaien. En nog steeds niet. Nederland heeft een heel gericht radiobeleid en daar kom ik niet tussen. De Nederlander weet helemaal niet wat er te koop is in de wereld. In landen als Duitsland, Italië, Spanje en Franrijk is voor buiten- nissige dingen, die niet in het Ame rikaanse patroon meelopen, toch een markt. In Nederland is die mu ziek niet lucratief genoeg. Neder land is gewoon te klein voor alterna tieven. Ik heb alles geprobeerd om Nederland binnen te komen, maar het lukt gewoon niet". "Het idee ontstond toen ik op tournee was door Afrika met gita rist Philip Catherine en bassist Ni- colas Fiszman. We hebben een ont zettend leuke tijd gehad. We speel den hoofdzakelijk in Zaïre. Terug in Europa moest ik een plaat maken. Ik heb toen gevraagd of ik dat met Afrikaanse muzikanten mocht doen. Ik deed dat met een groep staatspercussionisten uit Guinee, die op tournee waren". "Zo ontstond die eerste plaat Pili Pili. Pili Pili zijn Afrikaanse pepers en die zijn heel ver-schrik-ke-lijk heet. Onmenselijk gewoon. Het lijkt wel of iemand een sigarettenaanste ker onder je tong houdt. Ik heb me daar verschrikkelijk aan gebrand. "Maar die elpee bleek een enorm suc- 'ces te worden in het buitenland". "Toen moest ik op een gegeven moment een band samenstellen. Ik had inmiddels een heleboel Afri kaanse musici leren kennen. Daar heb ik een band an samen kunnen stellen, waarbij het tussen de muzi- kanten enorm klikte. De groep be staat nu uit de percussionisten Ma- lando Gassamma uit Gambia, Kofi Ayivor uit Ghana en zangeres Ange- lique Kidjo uit Benin. Zij zit er van af het begin bij. Zij schrijft ook de Samson, i teksten, in een authentieke noord- u't Benin, west-Afrikaanse taal. Bassist en drummer zijn Belgen, maar hun voorouders komen uit Zaïre. In de cember en januari had ik voor de tournee de beschikking over Afrikaans stamhoofd ar zijn oudste broer is overleden. Hij moet de stam nu run nen. Voor een concert krijg ik hem er niet bij. Ik kan hem niet vier da gen uit zijn werk halen". Het feit dat deze Afrikanen in hun GPD) contracten laten vastleggen hoeveel straalkachels er in de kleedkamers aanwezig moeten zijn, is een vrij normale zaak, vindt Jasper. "Dat doen ze allemaal. Het is gewoon een luisterrijk groepje",, "De meeste moeite heb ik nog bij de choreografieën inspireert?. Gallotta: "Ik geef nooit namen om te vermijden dat ik door zo'n naam gecatalogiseerd wordt, maar ik vind het heerlijk om door een ga lerie te slenteren en reprodukties van oudere schilderijen in boeken te bekijken. Eerlijk gezegd zou ik ook geen kunstenaars kunnen noe men, waardoor ik geinspireerd zou zijn. Het enige wat me interesseert is wat u denkt, wat de mensen den ken. Ik lees ook wel de kritiek, maar jammer genoeg zijn de kritieken hier in Frankrijk niet erg doordacht. Zoals u me vraagt over Balthus en zo, daar komen ze hier nooit op. Ze schrijven alleen maar dat het goec was of niet goed, maar er is geen die pe artistieke filosofie. Dat kom door de danstraditie, die maakt da de dans-critici niet op hetzelfde n veau staan als de literaire critici". "Ik voel me het meest verwant aan cineasten die hetzelfde pro bleem hebben als ik. Er zijn heel wat boeken over film geschreven, net als over literatuur en schilder kunst en die zijn veel wezenlijker dan het meeste wat er over dans is geschreven. Ik vind het heerlijk om iemand te lezen, een filosoof bij voorbeeld, die een prachtige analy se van een schilderij geeft. J'adore ca!. Dat spreekt me aan. Ik maak een pure creatie. Natuurlijk ben ik niet echt origineel, al denk ik van wel. maar ik creëer wel onbewust". Taktak Op verlegen toon praat hij verder over het ontstaan van zijn gezel schap: "Ze zijn er allemaal al vanaf het begin in Grenoble bij. Het zijn mensen die ik kende en ik vroeg ze om mee te doen. Ze wisten eigenlijk niets. De meisjes hebben een dansopleiding gedaan, de mannen niet. Toch heb ik maar een enkele keer een auditie gehouden omdat er iemand nodig was. Ik heb tegen ie dereen gezegd: 'denk je dat je het niet kunt? Vooruit, speel maar en taktaktak daar gingen ze. We zingen en dansen en spelen op harmonica's en piano's en slaan op trommels. Er doet nu ook iemand mee die was eerst toneelknecht. Nee, het directeurschap van het 'Maison de Culture' in Grenoble geef ik tegen juni op. Ik heb de hele zaak daar op poten gezet en nu draait het goed en ik heb het gevoel dat ik mijn missie heb volbracht. Maar natuurlijk blijft Grenoble on ze standplaats. Ik wil de dingen niet op de spits drijven, het moet alle maal niet te vlug, daarom blijf ik in Grenoble om te kalmeren en na te denken. Ik wil de dingen van een af stand blijven zien". Voorstelling. Les Mystères de Subal v£ Jean-Claude Gallotta en Groupe Emile Di bois. Gezien: Stadsschouwburg Utrecht. UTRECHT De voorstelling Les Mystères de Subal, waarmee het Springdance Festival opende, zal vooral aanslaan bij dromers. Want de wereld die de Franse choreograaf Jean-Claude Gallotta met zijn Groupe Emile Dubois op het toneel creëert, is niet alleen letterlijk vaak in nevelen gehuld, maar ook figuurlijk. Wie er voor open staat, kan zijn eigen verhaaltje maken, waarin de volgende figuren voorkomen: een boswachter (Gallotta) die de leiding heeft, een klein eigenwijs ogend meisje met een petje, drie vrolijke, vrouwelijk geklede dan seressen en een aantal mannen: dik, dun, kalend en met een baard. Het zijn ongewone dan sers, die ontspannen en speels be wegen in eenvoudig opgezette choreografieën. De omgeving waarin Gallotta zijn spelers zet, is schilderachtig en doet door de vele kleuren, beelden en symbolen Zuidameri kaans aan. Vooral de hoge palen waarop maskers zijn bevestigd, wekken die indruk. De muziek, een andere belang rijke sfeerbepaler, is afkomstig uit de synthesizer die wordt be speeld door Gallotta's vaste com ponist Henri Torgue. Hij produ ceert veel vrolijke klanken die soms worden afgewisseld met iets dat op hard-rock lijkt met Gallotta in de rol van enthousias te zanger dan weer door sfeer volle melodieën of zelfs stilte. Wat Les Mystères de Subal vooral kenmerkt, is luchtigheid. Meer nog dan in zijn vorige voor stellingen Les Louves et Pandor- ra en Docteur Labus, waarmee hij in 1987 en '88 het Springdance Festival bezocht, lijkt Gallotta nu geïnteresseerd te zijn in het ma ken van een puur plezierige dansoperette, vol triviale, soms zelfs ronduit komisch bedoelde handelingen. Als dat zijn opzet is, kan die wat mij betreft geslaagd worden genoemd. Want de plezie rige sfeer van de produktie slaat over naar het publiek. Een kanttekening bij Les Mys tères de Subal is dat het een pro duktie is waarvan de goede uit straling blijft hangen, maar waar van inhoud en beelden snel ver geten zijn. GERDISNELLERS met de saxofonist. Hij moet uit Boedapest komen. Hoelang ik daar al niet voor in de weer ben, om visa te regelen. Hoe je deze muziek moet noemen? Men heeft de term edno- music laten vallen. Dat is het ge woon niet. Groove, daar zijn ze in Duitsland mee gekomen. Goeiedag zeg. Groove. Wat moet ik daar nu mee? Toevallig komen de musici uit noordwest-Afrika. Dat is het hele gebied wat heel nauw betrokken is geweest bij de slavernij en dus bij de jazz. Die mensen zitten soms liedjes te zingen die ik ken van John Coltrane-platen". Ook de andere jazzactiviteiten van Van 't Hof gaan gewoon door. Hij heeft net weer een tournee afge sloten met het Labyrinth- project met o.a. gitarist Eef Albers en Gol den Earring-drummer Cesar Zui- derwijk. Er volgt een tournee met gitarist Philip Catherine en saxofo nist Charlie Mariano, er komen con certen met vibrafonist David Fried man en bugelblazer Kenny Wheeler en hij heeft net in New York opna men gemaakt met tenorsaxofonist Bob Malach. "Je moet niet denken dat Pili Pili nou het grootste gedeelte van mijn muzikale bezigheden beslaat. Maar het gaat wel langzaam die kant op. Het is zeker geen vluggertje, een band die komt en meteen weer weg gaat. Vooral in Canada en in Japan is er op dit moment enorme belang stelling voor. En dat betekent toch tournees. We zijn een live-band bij uitstek. Het North Sea Jazz Festival zit er niet in dit jaar. Ik heb gebeld naar Paul Acket, maar ik kreeg ik een telefoniste aan de lijn. Ik moest twee keer mijn naam spellen en ik heb verder niets meer gehoord". Foccx oiile directeur Muntopera Brussel BRUSSEL (GPD) - De Luikse organist Bernard Foccroule (37) wordt vanaf 1992 de nieuwe di recteur van de Brusselse Munt schouwburg en daarmee ook van de Belgische Nationale Opera, een van de meest presti gieuze operagezelschappen van Europa. Hij volgt Gerard Mor tier op. Foccroule won het in de laatste fase van de sollicitatie van de Nederlander Jan van Vlijme.n, voormalig directeur van de Nederlandse Opera, en nu docent aan het Haags Con servatorium, waarvan hij tot 1985 ook directeur was. Foc croule was al geruime tijd de fa voriet van de ingewijden in de Brusselse operawereld. Concert door Peter Brunt, viool, Jacob Slag- ter, hoorn, en Ellen Corver, piano. Gehoord op zondagavond 22 april in de Groene Kerk. Met werken van Beethoven, Mozart en OEGSTGEEST De combinatie hoorn, viool en piano is vooral be kend geworden door het fraaie trio dat Brahms hiervoor schreef. Omdat er verder weinig muziek voor zo'n trio gecomponeerd is, treden in de praktijk niet zo vaak deze musici gezamenlijk op. Gisteravond was dat wél het ge val met vrij jonge mensen die al een zekere naam hebben gekre gen in het muziekleven. Voor de pauze traden de hoornist en de violist apart op, steeds samen met de pianiste Ellen Corver, die dus de meeste noten te spelen had. Met de hoornist Jacob Slagter vormden ze een gedegen duo in de sonate in F op. 17 van Beetho- In het programma werd dit werk als "typische gelegenheids- muziek" betiteld, maar niet hele maal terecht. Er zitten af en toe onverwachte of gevoelige wen dingen in zoals in het korte lang zame middendeel. Voor mijn idee speelden Jacob Slagter en Ellen Corver daar wat zorgeloos door heen. Het muzikanteske element kwam beter uit de verf, waarbij Slagter over dynamiek en be weeglijkheid bleek te beschik ken. Door het pedaalgebruik in combinatie met de akoestiek van de kerk klonk de vleugel in het begin wat door elkaar heen, waar door niet alle fraseringen duide lijk te horen waren. In de loop van de avond paste Ellen Corver de speelwijze aan de ruimte aan waardoor alles verstaanbaar werd. Dit kwam goed van pas in Mozarts sonate voor viool en pia no in F KV 376 waarin Peter Brunt de vioolpartij het juiste ka rakter gaf: stevig en ritmisch maar toch lichtvoetig. Vergele ken hierbij klonk de pianopartij iets weker, als porselein tegen over boerenbont servies. Overi gens was er ook nu zeer goed en- semblespel, maar muzikaal ge zien gaf ik de voorkeur aan het trio van Brahms na de pauze met als hoogtepunt de laatste twee de len. De drie instrumenten contras teerden met elkaar en vormden toch een eenheid waarin de viool en de hoorn vaak stuivertje wisse len. Indrukwekkend klonk het derde deel, het adagio maesto, waarin te horen is dat Brahms het trio aan zijn pas overleden moe der heeft opgedragen. Rijk aan klankkleuren werd het gepresen teerd en met gevoel voor de grote lijn. De jachtmotieven in de finale gaven de hoornist nog eens de ge legenheid zijn virtuoze techniek te etaleren, gesteund door de fel reagerende viool en piano. Een enthousiaste afsluiting van een boeiend concert. FRANK DEN HERDER LEIDEN Bij het onder zoek van de Zuid-Hollandse Popunie onder popmuzi kanten in de provincie wordt ook de Leidse Vereni ging voor Popmuzikanten (LVP) geraadpleegd. Het on derzoek is opgezet om een duidelijk beeld te krijgen van de muzikanten en hun problemen. De Zuid-Hollandse Popunie ver stuurt deze week enquêteformulie ren naar ongeveer 750 bands in de provincie. De adressen zijn verkre gen via de 28 popcollectieven in de provincie. M. Scheijgrond van de popunie: "We sturen de formulie ren naar bands waarvan we het adres weten. Waarschijnlijk zijn er twee tot drie duizend bands in de provincie, maar ze zijn niet allemaal aangesloten bij een organisatie". Het doel van het onderzoek is om popmuzikanten onder de aandacht van gemeenten te brengen. Scheij grond: "Gemeenten hebben aan het beleid te zien geen goed beeld van popmuzikanten. Ze denken waar schijnlijk dat alle muzikanten lang haar hebben en aan de drugs zijn". De vertegenwoordiger van de popmuzikanten op provinciaal ni veau toont zich jaloers op andere muziekvormen die wel worden ge steund door de overheid. "Popmu ziek zit in een verdomhoekje, al der tig jaar lang. We zijn nooit serieus genomen, in tegenstelling tot koren en fanfare-bands". Volgens Scheij grond heeft de gemeente Leiden een redelijk goed georganiseerd popbeleid. "De stad Leiden heeft, een uitstraling naar de regio. Er is alleen een tekort aan oefenruim tes". S. te Marvelde van de Leidse Ver eniging van Popmuzikanten beves tigt dat en vindt dat het collectief veel medewerking heeft gehad van de gemeente. Te Marvelde: "De ge meente is alleen traag als het om geld gaat". In het gebouw aan de Middelste gracht kunnen zes popbands tege lijk oefenen. Bij het collektief zijn ongeveer honderd bands aangeslo ten. Vijfentwintig bands staan op dit moment op een wachtlijst en moeten gemiddeld drie maanden wachten, voordat zij gebruik kun nen maken van de oefencabines. De wachtlijst geldt vooral voor de avonden en in het weekend. De bezettingsgraad is volgens te Marvelde echter niet goed verdeeld. "Samenwerking is noodzakelijk. Het is moeilijk om de oefenruimtes overdag vol te krijgen. We willen contact opnemen met muziekdo centen van middelbare scholen. Zij kunnen bijvoorbeeld een cabine overdag huren om daar praktijkles sen te geven". Een andere oefenruimte in Lei den is de Droomfabriek. Daar zijn twee oefencabines, maar geen in strumenten of bergkasten te huur. Bij LVP kan dat wel. Muzikanten komen ook bij de Droomfabriek op een wachtlijst. Daarnaast wordt na tuurlijk ook in woonhuizen, school gebouwen, kerken en andere zaal tjes geoefend. De band Railroad Steel waarvan de vijf bandleden uit Sassenheim, Noordwijk, Zoeterwoude en Leiden komen, heeft veel problemen met het vinden van geschikte oefen ruimte. J. Noordman van de band: "Tot nu toe oefenen we in de Droomfabriek maar het is verve lend om lange tijd van te voren te re serveren. We zitten allemaal nog op school en soms lukt het niet om vooruit te plannen". Een ander probleem van de band is het vervoer van instrumenten naar de oefenruimte. Noordman: "De oefenruimte van LVP heeft in tegenstelling tot de Droomfabriek bergruimte te huur. Het is alleen jammer dat die niet meer vrij zijn". Noordman: "Nu komt de gitarist met de bus aan op het station, waar ik hem met mijn fiets opwacht. Daarna zetten we zijn zware gitaar- versterker op de bagagedrager en gaan naar de oefenruimte. Het is twee

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Leidsch Dagblad | 1990 | | pagina 23