'Driehonderd jaar Krieken, dat moet toch genoeg zijn'
Vuilverbranding enige
geschikte overslagplek
Maandag opnamestop
in 'Bavo' en 'Sancta'
Dum vriendelijke waterwinning in gebruik
@uftJ3ieutog
VRIJDAG 20 APRIL 1990
PAGINA 15
Australische Leidenaar snuffelt in archieven naar herkomst familie
LEIDEN - Een verslaving, een ziekte, een uit de hand gelopen
hobby? Weken achtereen brengt Paul Kriek door in het Leidse ge
meentearchief. Snuffelend in de archieven, op zoek naar af- en
herkomst van zijn familie. Hij komt er zelfs helemaal voor uit
Australië over. Als kroon op het nog onvoltooide werk heeft hij
zijn eigen geboorte-advertentie voor het eerst onder ogen gekre
gen.
door
Gert Visser
Een echte Leidse familie, die Krie
ken. Het telefoonboek telt er maar
liefst 32. Paul Kriek staat daar al ja
ren niet meer tussen. 63 jaar geleden
geboren in de Leidse Pieter de la
Courtstraat emigreerde hij op 5 mei
1960 met vrouw en vier kinderen
naar Australië. Om wat lucht te krij
gen en de drang naar avontuur te
bevredigen.
Bij tijd en wijlen keert hij terug
naar zijn geboortestad. De laatste ja
ren brengt hij zijn tijd dan vooral
door in het gemeentearchief dat hij -
wellicht wat chauvinistisch - als één
van de prettigste archieven in Ne- 1
derland beschouwd. Hij heeft er net
weer een speurtocht van zeven we
ken opzitten. Hij keert weer terug
naar Australië waar de oogst van de
afgelopen weken de computer in
gaan. Ongetwijfeld komt hij nog
een keer terug. Er ontbreken nog
vele schakels.
Klusje
Rond '83 kwam Kriek in aanraking
met de genealogie toen hij enige or
dening wilde brengen in wat fami-
liegegevens die zijn vader had ach
tergelaten. Toen ging nog het ver
haal dat de Krieken verre familie
zouden zijn van de gefortuneerde
weduwe Neeltje Pater. De verwant
schap is echter nooit aangetoond.
Via het mannelijk geslacht Kriek
en met behulp van geboorte- en
overlijdensregisters, huwelijksak
ten en kerkboeken daalde Paul
Kriek in de tijd af tot 1665: het jaar
waarin - volgens de archieven - de
eerste officiële Kriek werd geboren.
"Het was een klusje van een dag. Je
gaat terug tot het einde van de bur
gerlijke stand en dan ga je verder
zoeken in de kerkboeken". Maar de
interesse was gewekt.
"Als je goed en lang het leven wil
houden, moetje zorgen datje bezig
blijft", is Krieks verklaring. "Van
school uit ben ik erg geinteresseerd
in sociale geschiedenis. Ik wil er
graag achterkomen hoe mensen lef
ven en waarom mensen zo leven.
Daarbij speelde mee dat ik de enige
ben die al dat materiaal nog kan ver
zamelen. Ik ken de weg in Holland,
ik spreek de taal. Mijn kinderen, op
gegroeid in Australië, zouden daar
nooit meer toe in staat zijn. En ja,
naarmate ik verder op weg raakte,
groeide mijn interesse".
In 1987, het jaar van de pensioen
gerechtigde leeftijd, werd het ernst.
Kriek besloot de draad weer op te
pakken. Met een overdaad aan vrije
tijd won de 'geslachtrekenkunde' of
'familiekunde' het al snel van de
postzegelverzameling en de model-
spoorbouw. "Dat jaar ben ik terug
gekeerd naar Leiden om de zaak
wat beter op poten te zetten.. Het
leek mij heel interessant wanneer
zou blijken dat alle in Leiden woon
achtige Krieken familie van elkaar
zouden zijn".
Paul Kriek: "Ik ben de enige die dit materiaal nog kan
De genealogie kent diverse invals- land in het jaar 1665. Wanneer de 12
hoeken. Eén ervan is de zogeheten generaties op zijn kwartierstaat vol-
kwartierstaat. Bovenaan prijkt de ledig: z&i' telt de lijst maar liefst
naam van de onderzoeker. Dan 2048 voorouders,
volgt een lange reis door het verle- Op Paul Krieks staat prijken ech-
den: twee ouders, vier grootouders, ter nog diverse witte vlekken die
acht overgrootouders, zestien... etc nopen tot verder onderzoek. "Ik
etc. Paul Kriek is inmiddels aange- probeer het ook een' beetje aan te
kleden. Wat is hun achtergrond, wat
was bij voorbeeld hun beroep. Het
blijkt dat veel Krieken in de textiel
industrie werkzaam waren als we
vers, spinners of kaarders. Maar ik
heb ook kuipers en metselaars aan
getroffen".
Op deze klim door, de familie
stamboom bevinden zich veel ob
stakels, zo weet iedere genealoog.
Lastig wordt het wanneer een fami
lielid verhuisd blijkt te zijn naar een
andere plaats of zelfs een ander
land. Dan moet de verdere historie
in een ander archief worden uitge
plozen. Dat kan lange reizen opleve
ren die weer uitermate bevordelijk
zijn voor de nieuwsgierigheid.
Door de eeuwen heen blijkt ook
nogal eens de familienaam te zijn
verbasterd. .De klerk die de regis
ters bij moest houden, schreef op
wat hij hoorde. Zo is Kriek terug te
vinden als: Kriq, Krieck, Criek, etc.
Zoek het maar uit.
Hotemetoot
De beheerder van de studiezaal in
het Leidse gemeentearchief weet er
van mee te praten. "Soms gaat het
onderzoek van een leien dakje,
soms moet je vechten voor elke ge
neratie", vertelt P. de Baar. "Heb je
pech dan moetje voor het laatste ge
slacht afreizen naar een dorpje in
Noord-Frankrijk"
"In het Leidse gemeentearchief is
het theoretisch mogelijk om terug
te gaan tot halverwege de veertien
de eeuw. De voorouders moeten
dan wel tot de toplaag van de Leidse
bevolking hebben behoord. Die
hadden al vroeg een officiële achter
naam. Het simpele volk kreeg pas
veel later een achternaam en met al
leen voornamen is het moeilijk zoe
ken".
De Baar heeft duizenden ama
teur-genealogen in het gemeentear
chief zien passeren. "Het is vreselijk
taai werk. De archieven zijn destijds
gemaakt voor louter administratie
ve doeleinden en niet voor dit soort
onderzoek. En dan het taalpro
bleem. Een groot aantal archieven
is in het oud-Hollands geschreven.
Voor de leek is dat net Chinees.
Toch blijven de meeste
laaiend enthousiast".
Regelmatig komt het voor dat de
genealoog die op zoek gaat in het
gemeentearchief zijn gegevens op
een presenteerblaadje krijgt aange
boden (of het gras voor de voeten
ziet weggemaaid, het is maar hoe je
het ziet). Veel onderzoekers beper
ken zich niet tot een speurtocht in
hun eigen familieverleden maar
graven ook in andere families.
Vooral in kleinere dorpen komt
het voor dat één van de ingezetenen
het als zijn taak beschouwt de histo
rie van de gehele dorpsbevolking
bloot te leggen. 'Teder dorp heeft
wel zo'n hotemetoot", zegt de Baar.
"Het zijn bij uitstek mensen die je
wat verder op weg kunnen helpen".
Grens
"Het aardige is dat alle informatie
aanwezig is. Is het niet in Leiden,
dan wel elders in een archief. Het is
simpel een kwestie van blijven spit
ten en rangschikken. Het zal duide
lijk zijn dat me dat ontzettend veel
geld en tijd heeft gekost", vertelt
Kriek.
Hoe langer je bezig bent met zo'n
hobby, hoe dieper je in het verleden
duikt, hoe meer mensen je weg door
de historie kruisen. Zo kwam Paul
Kriek onlangs in contact met een
genealoog uit Zwolle die het tot zijn
veelomvattende taak rekende alle
Krieken in Nederland in kaart te
brengen. Hij gaat er vanuit dat alle
Krieken ergens familie van elkaar
zijn.
Zo ver gaat Paul Kriek niet. De
modelspoorbaan schreeuwt om
aandacht. "Ik kan hier nog wel drie
jaar in het gemeentearchief door
brengen maar je moet ergens een
grens trekken. Ik denk er over bij
1650 te stoppen. Ruim drie eeuwen
Krieken, dat lijkt me wel genoeg".
Acties in gezondheidszorg voor nieuwe cao
NOORDWIJK/ZOETERWOUDE -
In de psychiatrische ziekenhuizen
Bavo (Noordwijkerhout) en Sancta
Maria (Noordwijk) is voor komende
maandag een opnamestop afgekon
digd. De AbvaKabo heeft maandag
23 april uitgeroepen tot waarschu
wingsactiedag, nu de cao-onder
handelingen voor het ziekenhuis
wezen zijn vastgelopen. In. het te
huis voor zwakzinnigenzorg Swet-
terhage in Zoeterwoude zal het per
soneel van twee tot drie uur het
werk onderbreken om een discus
sie tussen PvdA-kamerlid Frans
Moor en regiobestuurder R. van der
Burg bij të wonen. Van elf tot twaalf
uur is in de V.d. Berghstichting in
Noordwijk een werkonderbreking.
De opnamestop in Bavo en Sanc
ta geldt overigens niét voor acute
patiënten, zo deelt een woordvoer
der van de vakbond met nadruk
mee. 's Ochtends om tien uur is er
overleg.tussen actiecomitéen direc
tie over het verloop van de actie.
"Maar duidelijk is dat verplichte of
dringende opnamen gewoon door
gaan. Aangezien wij hier op h.et
ogenblik een vol bezet huis hebben,
Dag van de Aarde:
protest tegen
rijksweg 11-west
VOORSCHOTEN/SCHIEDAM
Fransen vliegeren, Italianen gaan
massaal op straat liggen, Amerika
nen verkleden zich als planten en
dieren, Polen stappen op de fiets,
Colombianen maken een groen lint
en Nederlanders scheppen zand.
Dat alles en nog veel meer gebeurt
op 21 en 22 april, als in 120 landen
door miljoenen mensen de eerste
internationale Dag van de Aarde
wordt gevierd.
In Nederland is de Nationale
Milieu Aktie (NMA), een actie-plat
form van milieu-organisaties, de
motor achter de Dag van de Aarde.
De NMA werd vorig jaar opgericht
uit onvrede met het Haagse milieu
beleid, dat in de ogen van de NMA
in woorden en goeie bedoelingen
dreigt te blijven steken.
De Nationale Milieu Aktie organi
seert op morgen een landelijke ver-
keersactiedag. Deze vindt plaats op
het zogeheten zandlichaam van de
in aanleg zijnde rijksweg 19 tussèn
Schiedam, Delft en Den Haag, een
tracé dat dwars door het vogelwei-
de-gebied Midden Delfland loopt.
Met het symbolisch 'wegschep
pen' van wegen wil de NMA onder
meer de noodzaak van uitbreiding
van het openbaar vervoer tot uit
drukking laten komen.
De actiegroep tegen de aanleg
van rijksweg 11-west gaat op de
fiets naar het actieterrein om mee te
doen aan de protesten tegen de aan
leg van rijkswegen. Men had graag
minister Maij-Weggen aldaar ge
sproken, maar de bewindsvrouw
heeft wegens een vakantie afge
zegd. Milieu-minister Alders heeft
de uitnodiging om öp het actieter
rein te verschijnen ook niet kunnen
aannemen omdat hij een milieucon
ferentie in Ierland bijwoont.
heeft de opnamestop weinig ef
fect", aldus directrice L. van Klave
ren van de Bavo. Overigens stelt zij
nadrukkelijk vast dat slechts de di
rectie een opnamestop kan afkondi
gen. "Het weigeren van medewer
king aan een opname kan derhalve
als werkweigering worden uitge
legd". Maar zij zegt er tevens bij de
wensen van de actievoerders te be
grijpen en te steunen, "we zitten
echter met handen en voeten ge
bonden aan de budgettering door
de overheid".
De directie van de 'Sancta' is door
de acties enigszins verrast en moet
dan ook in het weekeinde nog over
leggen hoe alles moet worden opge
vangen. "Een opnamestop is geheel
nieuw voor ons", aldus directeur
Verhagen. Het psychiatrisch zie
kenhuis in Noordwijk heeft de ver
plichting om acute patiënten uit de
regio op te vangen en daarvoor al
tijd enkele bedden vrij te houden.
"De vraag is nu als een opname
wordt aangeboden, hoe de afdelin
gen daarop reageren. De Riaggs
kunnen proberen opnamen even uit
te stellen of preventief al zondag op
te nemen. Voor een ziekenhuis is
het een onaangename zaak. Zo'n
opnamestop snijdt in onze wezenlij
ke taak. Bij vorige acties zijn we niet
brekerig of obstructief geweest. We
hebben steeds geprobeerd met de
actievoerders in een redelijke ver
houding te blijven. En ik denk dat
we ook nu de maandag wel doorko
men", aldus Verhagen.
Directeur Samsom van de Riagg
in Leiden zou niet goed weten wat
zijn instelling aan tijdelijke opvang
van patiënten zou kunnen doen.
"We hopen maar dat er niemand
acuut moet worden opgenomen.
Dan is er namelijk wat mij betreft
maandag niet veel aan de hand. Niet
dringende opnamen kunnen ge
woon een dagje worden uitgesteld".
De bond heeft na 1 mei opnieuw
werkonderbrekingen, stiptheidsac
ties en zondagsdiensten op doorde
weekse dagen in de ziekenhuizen
aangekondigd, als de werkgevers
niet vóór 30 april tegemoet zijn ge
komen aan de eis van zes procent
ruimte voor verbetering van de ar
beidsvoorwaarden.
Afval via Van Gend Loos-terrein naar VAM
(Vervolg van pagina 1)
LiEIDEN - De opslagbunker van de Leidse vuilverbranding is de enige plaats waar snel en
zonder al te veel problemen een overslagstation kan worden ingericht. Door het op die
plaats te vestigen, kan bovendien het personeel van de verbrandingsoven in dienst wor
den gehouden. Dat is althans de conclusie van een speciale werkgroep die door de Gevulei
- de beheerder van de vuilverbranding - in het leven is geroepen. Het bestuur van de Gevu
lei heeft de conclusies van de werkgroep gisteren overgenomen.
In de opslagbunker van de Leidse vuilverbranding aan de Gabriel Metzu-
straat kan snel en zonder al teveel problemen een overslag station voor het
huisvuil worden ingericht. Vervolgens gaat het afval in containers naar
het Van Gend Loos-terrein aan de Haagweg. (foto vvïm Dijkman)
Tekort hyacinten Corso opgelost
LISSE Het dreigende tekort aan hyacinten voor het Bloemencorso van
de Bollenstreek kan worden opgelost. Het corsocomité heeft bij 25 extra
kwekers hyacinten besteld. Door de vrijwillige inzet van zo'n vijftig werk
nemers van een flink aantal bloemen-exportbedrijven kunnen die hyacin
ten op tijd worden gesneden.
Er dreigde een tekort omdat wegens de vroege voorjaarszon de hyacin
ten drie tot vier weken te vroeg in bloei kwamen. De extra kwekers, die
nog laatgeplante hyacinten hebben staan, leveren nu gezamenlijk zo'n 25
procent van het totaal aantal benodigde bloemen voor het Bloemencorso.
Corsovoorzitter P. Goemans: "Een probleem was dat de extra kwekers
niet genoeg mensen in dienst hadden om de hyacinten te snijden. Vandaar
dat wij een beroep hebben gedaan op een flink aantal bedrijven om de hel
pende hand te bieden".
Daarmee lijkt het laatste probleem
rond de sluiting van de oude vuilo-
ven te zijn overwonnen. De installa
tie moet dicht omdat ze de milieu
normen fors overschrijdt en aan
passingen veel te kostbaar zijn. Bo
vendien bleek onlangs dat de ver
brander 100 keer meer dioxines uit
stoot dan volgens de laatste richtlij
nen is toegestaan. Hoewel die
dioxine-norm op dit moment nog
niet voor de Gevulei geldt, was het
voor haar, de gemeente Leiden èn
de provincie een reden om snel een
einde te maken aan het bestaan van
de sterk verouderde verbrandings
installatie.
Vorige maand toonde de VAM in
Wijster zich bereid het Leidse vuil
gedurende een jaar op te nemen.
Om het afval in Drenthe te krijgen is
er echter een overslagplaats nodig
in de regio, op een plaats waar ze
heel snel kan worden gerealiseerd.
Omwonenden van de vuilverbran
ding hebben namelijk gedreigd de
rechter in te schakelen als de toe
zegging van milieu-minister Alders
- dat de oven voor de zomer dicht is -
niet wordt nagekomen.
Binnenshuis
De werkgroep van de Gevulei heeft,
behalve bij de Leidse vuilverbran
ding zelf, ook gekeken naar be
staande overslagstations in Alphen,
Voorhout en Gouda. Die vielen ech
ter stuk voor stuk af omdat ze over
vol zijn en op korte termijn niet
kunnen worden uitgebreid. De
bouw van een compleet nieuw over
slagstation is niet mogelijk, omdat
dit te veel tijd vergt. Uieindelijk
bleef dus alleen de opslagbunker
aan de Gabriël Metzustraat over.
DEN HAAG Het Duinwater-
bedrijf Zuid-Holland (DZH)
heeft gistermiddag officieel een
nieuw systeem van waterwin
ning in gebruik genomen. Het is
de zogenaamde diepinfiltratie
Waalsdorp I in de duinen van
Scheveningen.
J. van der Vlist, milieu-gede
puteerde van de provincie Zuid-
Holland, liet weten dat hij veel
vertrouwen heeft in het milieu
vriendelijker systeem en pleit
te voor invoering op grote
schaal. Van der Vlist: "Met de
interne spanning tussen de
functies van de duinen als na
tuurgebied, waterwinning en
militair oefenterrein zijn we
voortdurend bezig. We moeten
zorgen dat zij goed met elkaar
in evenwicht zijn. Daarom steu
nen wij ook dit project".
Het duinwaterbedrijf heeft
putten aangelegd op een diepte
van zestien tot zeventig meter.
Het water wordt voorgezuiverd
en daarna via de putten onder
de duinen verspreid. Na twee
maanden wórdt het water weer
opgepompt.
Bij de tot nu toe gebruikte
methode, de oppervlakte-infil
tratie, gaat de waterwinning
ten koste van de natuur van de
duinen. Het water wordt in ge
graven meren en kanalen gezui
verd en later weer opgepompt.
Daardoor wisselt het grondwa
terpeil en kunnen bepaalde
planten zich niet in de duin
handhaven.
Het putten-systeem heeft ook
het voordeel dat het minder
ruimte kost en dat het volgens
het waterwinbedrijf schoner
water produceerd. Toch blijft
het systeem een 'aanvulling' op
de meren en kanalen. Directeur
J. Hieter van het Zuidhollandse
duinwaterbedrijf: "Gezien de
kwetsbaarheid van diepinfil
tratie en de tijdsomvang die no
dig is, kan het de bestaande me
thode niet vervangen".
De diepinfiltratie produceert
nu vier miljoen kubieke meter
per jaar, ongeveer tien procent
van de totale winning bij het
bedrijf. In de toekomst wil DZH
nauwer gaan samenwerken met
de Energie- en Watervoorzie
ning Rijnland.
Gezamenlijk willen ze op vijf
plaatsen diepinfiltratie toepas
sen in de duinen tussen Katwijk
en Den Haag.
R. Vlaanderen, president
commissaris van DZH: "Vooral
in stedelijke regio's stijgt het
waterverbruik. Dat komt door
het groeiend aantal inwoners,
maar ook door de groeiende
'waterbeschaving'. Zeer veel
mensen gebruiken veel meer
water".
geslagen in containers. Dit gebeurt
allemaal binnenshuis, zodat de
stankoverlast beperkt blijft en vuil
niet door de buurt kan zwerven. Het
probleem van deze oplossing is al
leen dat de containers niet direct op
de trein kunnen worden gezet - wat
de goedkoopste I
De Nederlandse Spoorwegen
hebben nu aangeboden de contai
ners over te laden op het terrein van
Van Gend Loos aan de Haagweg.
De Leidse milieuwethouder Van
der Molen zei gisteren tijdens de
Gevülei-vergadering dat ze niet erg
enthousiast is over dit plan. Ze wil
het vuil toch liever zo veel mogelijk
uit de stad houden. Omdat er op
korte termijn waarschijnlijk geen
andere oplossing is, heeft de 'ge
meente er toch maar in toegestemd;
onder de voorwaarde echter dat de
containers buiten de binnenstad
om worden vervoerd. Overigens be
kijken de NS nog of de containers
overgeladen kunnen worden op een
spooremplacement bij Lisse. Vol
gende week moet duidelijk zijn of
dit inderdaad kan.
Wethouder Tesselaar, voorzitter
van de Gevulei, verwacht niet dat
het vervoer en het overladen van de
containers veel overlast zal geven.
De bakken zijn volledig afgesloten
en de werkzaamheden op het Van
Gend Loos-terrein blijven vol
gens hem beperkt.
Kantooruren
De bewonersgroep uit Groenoord-
Noord reageerde gisteren gematigd
positief op het besluit van de Gevu
lei. Aan hun belangrijkste wens -
een nieuwe ontsluitingsroute naar
de vuilverbranding - is voldaan.
Over het terrein van de Groenoord-
hallen wordt een nieuwe weg aan
gelegd, waardoor vuilniswagens
niet langer het woonwijkje hoeven
aan te doen. Ook met hun andere ei
sen houdt de Gevulei rekening. Ze
heeft beloofd dat het overslagsta
tion alleen tijdens kantooruren in
gebruik zal zijn - zodat de omwo
nenden niet 's nachts uit hun slaap
worden gehouden door af- en aan
rijdende vrachtwagens. Verder ko
men er zogeheten windvangers
rond het terrein, die het eventuele
zwerfvuil moeten tegenhouden.
Een definitief oordeel wilden
woordvoerders Koos Los en Emile
van Aelst van de bewonersgroep
gisteren nog niet geven. Ze willen
eerst de nadere toelichting van dé
Gevulei en de gemeente Leiden af
wachten. Begin volgende week
hebben ze een gesprek met beide in
stanties. Verder willen ze de overige
bewoners van Groenoord-Noord
raadplegen over de plannen.
De voorzieningen vergen een be
drag van ongeveer 2,5 miljoen gul
den. Deze investering wordt verre
kend via de verwerkingsprijs voor
huisvuil - en uiteindelijk de reini
gingsrechten. Al met al zijn de Ge-
vulei-gemeenten straks 200 gulden
per ton afval kwijt. Dat is ongeveer
het dubbele van wat ze nu moeten
betalen. Het bestuur van de Gevulei
ging gisteren akkoord met deze
prijsverhoging.
- In den trein, waarmede de
Duitsche keizerin Frederika de
zer dagen naar Frankfort reis
de, bevond zich ook een Berlijn-
sche koopman, die niet goed bij
zinnen is. Deze man die iedereen
kent, heeft een manie om de kei
zerin te volgen waarheen zij zich
ook begeeft. Verleden jaar reisde
hij haar na tot Homburg en zelfs
naar Londen en Athene. Overal
volgt hij haar. Nu en dan wordt
hij gevangengenomen en naar
huis teruggezonden, maar het
helpt niets. Eene volgende maal
vindt men hem weder.
- De veemarkt te Hoofddorp zal
gehouden worden op Donderdag
24 April, 1 en 8 Mei a.s
Vijftig jaar geleden:
Voor den krijgsraad te Den
Haag, gepresideerd door prof.
mr. Van Bemmelen, moest gis
termiddag een eerste luitenant
terecht staan, die in dronken
schap een burger in het gezicht
geslagen had. Het bleek, dat dit
niet de eerste keer is, dat hij een
dergelijk feit pleegde. Op een
vraag van den president ver
klaarde beklaagde: "Ik geef toe,
dat ik verkeerd heb gehandeld,
maar ik voel mij nog steeds stu
dent". President: "Dat is nog
geen reden om iemand in zijn ge
zicht te slaan. Laat u dit nu een
ernstige waarschuwing zijn en
als u geen alcohol verdragen
kan, laat u den drank dan
staan, anders gebeuren er nog
ongelukken". De krijgsraad leg
de den luitenant een geldboete
op van f.150 subs. 50 dagen hech
tenis.
Volgens de opgaven van het
Amerikaansche Roode Kruis
zijn in den oorlog met de Sovjet-
Unie 18.000 Finsche soldaten ge
sneuveld en 40.000 gewond; 640
burgers zijn gedood en 1500 ge
wond.
