Moskou: Duitsland
mag niet in NAVO
Ex-koning Roemenië gaf hoop op troon nooit op
In Oeral 600.000 mensen zonder water
ZATERDAG 14 APRIL 1990
Tijdelijk lidmaatschap 'onaanvaardbaar'
MOSKOU/BONN (AFP/DPA/AP) - Een tijdelijk toetreden van het verenigde Duitsland tot
de NAVO, zoals donderdag door de nieuwe Oostduitse regering-De Maizière is voorge
steld, is voor de Sovjetunie onaanvaardbaar. Dat heeft een woordvoerder van het Sovjet
ministerie van buitenlandse zaken gisteren meegedeeld. "Een dergelijk voorstel is niet te
accepteren. Wij moeten dan ook op zoek naar een compromis", aldus Joeri Gremitskich.
KOPENHAGEN (Rtr/DPA/AFP) -
De onderkapitein van de Deense
veerboot Scandinavian Star heeft
gisteren gezegd dat de Deense rede
rij en scheepvaartautoriteiten de
boot nooit hadden mogen laten uit
varen. Karsten Hansen, die samen
met een Filipijnse officier met ge
vaar voor eigen leven passagiers
heeft gered, zei voor de onderzoeks
rechter dat hij nooit instructies had
gekregen voor bluswerk bij ram
pen.
Vier Portugese bemanningsleden
verklaarden gisteren dat ze niet op
de hoogte waren geweest van het
rampenplan omdat ze het niet had
den gezien of omdat ze de Engelse
OnderkapiteiiiScandinavian'
schip had nooit mogen uitvaren
taal waarin het was opgesteld niet
machtig waren. De Noorse kapitein
Hugo Larsen heeft toegegeven dat
op het schip nooit brandoefeningen
met de bemanning waren gehou
den. De meeste bemanningsleden
hadden overigens pas eind maart
aangemonsterd toen de Deense
K.S. Scandinavia het schip over
nam van een Amerikaanse maat
schappij.
Het personeel bevestigde ook de
verklaringen van passagiers dat het
brandalarm en de luidsprekers aan
boord niet goed hadden gefunctio
neerd.
Twee bemanningsleden van de
Scandinavian Star' verklaarden
gisteren voor de onderzoeksrechter
een oudere man te verdenken van
de brandstichting vorige week za
terdag aan boord van de Deense
In het regeerakkoord van de r
regering van de DDR staat dat het
land zich los wil maken van het
Warschaupact. Het verenigde
Duitsland moet gedurende een
overgangsperiode lid blijven van de
NAVO. Daarna moet er gestreefd
worden naar de vorming van een
nieuw Europees veiligheidssys
teem.
De woordvoerder verwees tijdens
een persconferentie naar uitlatin
gen van Sovjetminister van buiten
landse zaken Edoeard Sjevardnad-
ze in een artikel in het NAVO-maan-
blad "NATO's 16 Nations". Hij zegt
in het blad, dat volgende maand uit
komt. dat het verenigde Duitsland
zowel tot de NAVO als het War
schau Pact moet kunnen behoren.
De NAVO liet in een reactie weten
niets voor het voorstel van Sjevard-
nadze te voelen. Secretaris-generaal
Manfred Wörner van de NAVO
noemt zaterdag in een interview in
het Westduitse dagblad "Die Welt"
het voorstel een "pseudo-oplos-
sing".
De NAVO begroette gisteren de
inhoud van het Oostduitse regeer
akkoord met instemming. Hoge
functionarissen toonden zich vooral
tevreden over het voorstel van de
nieuwe DDR-regering om (tijdelijk)
toe te treden tot de NAVO en de
plannen om een nieuw Europees
veiligheidssysteem op te bouwen.
Zij gaan er echter niet vanuit dat
een dergelijk systeem de NAVO zou
kunnen vervangen. "De NAVO is
een van de pijlers van een toekom
stig veiligheidssysteem".
Polen: na 'Katyn' opheldering
over andere slachtoffers Stalin
WARSCHAU (GPD/AP) - De Pool
se regering erkent het belang van de
officiële verklaring van de Sovjetu
nie dat zij schuldig is aan de moord
op 15.000 Poolse officieren bij Ka
tyn tijdens de Tweede Wereldoor
log, maar wil ook over andere kwes
ties opheldering. "Wij willen een
verklaring voor alle witte plekken
in onze gemeenschappelijke ge
schiedenis, waarvan de misdaad
van Katyn voor ons een symbool
was," aldus regeringswoordvoer
ster Malgorzata Niezabitowska.
Radio Moskou meldde donder
dag dat de Sovjetregering schuld
bekent aan de massamoord bij Ka
tyn. "De Sovjetunie heeft grote spijt
van de tragedie en beschouwt die
als éen van de zwaarste misdaden
die ten tijde van Stalin zijn ge
pleegd", aldus de verklaring.
In de verklaring wordt de voorlo
per van de Russische geheime
dienst KGB, de NKVD, verant
woordelijk gesteld voor de massa
moord. Die gaf in 1940 de opdract
15.000 Poolse geïnterneerde officie
ren om te brengen. In de bossen van
Katyn zijn de lijken van meer dan
4200 Poolse officieren gevonden.
Maar de resten van 10.000 anderen
die in Starobielsk en Ostashkow ge
vangen zaten zijn nooit gevonden,
en hun families verlangen nog altijd
opheldering over hun lot.
Lech Walesa noemde het een goe
de zaak "wanneer misdadigers hun
misdaden bekennen". Volgens hem
moeten de schuldigen alsnog wor
den gestraft, de nabestajanden van
de Poolse officieren schadeloos
worden. De Polen moeten ook toe
gang krijgen tot hun laatste rust
plaats.
De schulderkenning valt samen
met het driedaags bezoek van de
Poolse president Wojtchek Jaru-
zelski aan Moskou. Polen heeft als
voorwaarde voor een verbetering
van de diplomatieke betrekkingen
gesteld, dat de Sovjetunie de schuld
op zich zou nemen. Tot nu toe heeft
de Sovjetunie Nazi-Duitsland be
schuldigd van de moord, maar het
westen heeft de Sovjetunie altijd
verantwoordelijk gehouden.
Desondanks stelde de Sovjet re
gering vorig jaar een speciale com
missie in, die Katyn moest onder
zoeken, maar er werd geen datum
vastgelegd voor het bekendmaken
van het onderzoeksresultaat. Op 22
maart publiceerde het weekblad
Moscow News een rapport waarin
de beweringen dat de nazi's verant
woordelijk waren voor de slachting
werd weerlegd. Ook andere publi
caties riepen op de waarheid te er
kennen.
Nieuw vredesplan voor Libanon
BAYRUT (AP) - De Algerijnse di
plomaat Lakhdar Ibrahimi js in de
Libanese hoofdstad Bavrut aange
komen met uitgewerkte voorstellen
van het akkoord van Taif dat een
eind moet maken aan de burgeroor
log in Libanon die gisteren zijn zes
tiende jaar inging.
Het akkoord van Taif voorziet in
een gelijke verdeling van de politie
ke macht tussen moslims en chris
tenen. Een anonieme regeringsbron
zei echter dat het akkoord niet kan
worden toegepast voordat een rege
ling is getroffen voor het "obstakel
Aoun".
De Westduitse minister van bui
tenlandse zaken Hans-Dietrich Ge-
nscher wil zo spoedig mogelijk een
ontmoeting met zijn Oostduitse col
lega Markus Meckel. Dat zegt Gen-
scher vandaag in een interview met
de krant Kólner Express. Het over
leg is bedoeld als voorbereiding van
de "Vier-plus-Twee"-gesprekken
tussen de vier voormalige Geallieer
den en de beide Duitslanden.
De minister verklaarde dat het
plan van Sovjet-minister van bui
tenlandse zaken Edoeard Sjevard-
nadze om het CVSE-overleg een
permanent karakter te geven een
opmerkelijke overeenkomst ver
toont met de plannen van de bonds
regering. Ook Bonn is voor een ver
dieping van het overleg tussen de 35
Oost- en Westeuropese landen, de
VS en Canada.
Hoge Westduitse functionarissen
vrezen dat linkse terreurgroepen en
rechtse extremisten de eenwording
van Duitsland zullen misbruiken.
Dat hebben de krant Die Welt en het
weekblad Der Spiegel gisteren ge
meld. In een interview met Die Welt
zegt Hans-Ludwig Zachert, hoofd
van het Westduitse Bundeskrimina-
lamt, dat de vooruitgang naar een
wording het potentiele gevaar in
houdt van aanslagen door de Rote
Armee Faction. Deze extreem-link
se terreurorganisatie zou de tijd rijp
zien om in de publiciteit te komen.
Zachert waarschuwde dat de roeri
ge situatie in Oost-Duitsland de ge
organiseerde misdaad en drugsben
des in de kaart kan spelen.
Michael: weigeren
visum is 'ernstig'
GENÈVE (AP) - Ex-koning Michael
van Roemenië vindt de beslissing
van de autoriteiten in Bukarest om
hem niet toe te laten tot het land een
"ernstige daad". De koning had het
paasweekeinde willen gebruiken
om voor het eerst sinds 1948 een be
zoek aan zijn vaderland te brengen.
In een gisteren door de oud-mo
narch uitgegeven verklaring staat
dat de nieuwe Roemeense leiders
zich tegenover het Roemeense volk
en de wereldopinie zullen moeten
verantwoorden voor hun beslissing.
Michael zei dat hij met opzet tijdens
de paasviering naar zijn land wilde
terugkeren vanwege het heilige ka
rakter van het feest. Met het bezoek
had de voormalige monarch ook
"alle Roemenen willen eren die ge
sneuveld zijn voor het herstel van
de ware democratie in mijn land".
Een man in Oefa symboliseert verkleed als Magere Hein de gevolgen van de milieuramp die zich in deze stad in
de Oeral voltrekt. Duizenden inwoners gingen afgelopen week de straat op uit protest tegen de apathische hou
ding van de overheid nadat de water-reserves ernstig werden vervuild. (foto api
MOSKOU (AFP/ANP) - Meer dan
600.000 mensen in Oefa in de Oeral
zitten al twee weken zonder water
als gevolg van de industriële vervui
ling. Dat is tweederde van de bevol
king van de stad, zo meldde het
Sovjet-persbureau TASS. De water
reserves zijn vervuild met feniel-
zuur afkomstig van een pesticidefa-
briek, maar de bevolking is daar pas
drie dagen na het incident gewaar
schuwd. "Het gif heeft lever- en
nieraandoeningen en allergiëen ver
oorzaakt", aldus TASS. Het persbu
reau zegt niet hoeveel mensen zijn
getroffen, maar wel dat "de klach
ten door vergiftiging zijn toegeno
men. alsmede het aantal zieken
huisopnames".
President Michail Gorbatsjov
heeft een parlementaire commissie
opdracht gegeven de zaak te onder
zoeken. Onder-minister van indus
trie Vladimir Goesev, die naar Oefa
is gereisd, zei "de omvang van deze
milieuramp te hebben onderschat".
De Sovjet-televisie liet donderdag
avond beelden zien van mannen en
vrouwen met emmers, flessen en
potten die in de rij stonden bij wa
tertankauto's.
Afgelopen woensdag protesteer
den enkele duizenden mensen in
het centrum van Oefa tegen de pas
siviteit van de gemeentediensten.
De betogers lanceerden oproepen
aan de Opperste Sovjet, aan het par
lement van de autonome republiek
Basjkirië, waarvan Oefa de hoofd
stad is, en aan de plaatselijke autori
teiten. Zij eisten onmiddellijke
maatregelen voor verbetering van
de kwaliteit van het water en dat de
chemische industrie in het gebied
wordt uitgerust met zuiveringsap-
paratuur.
Alleen al in Oefa lozen 4e fabrie
ken per jaar meer dan 300.000 ton
giftig chemische afval, aldus TASS.
De vervuiling in Oefa is het zoveel
ste milieuprobleem dat de afgelo
pen tijd in de Sovjetunie aan het
licht komt. Het land worstelt met
een ecologische crisis waarbij ver
geleken de meeste milieuproble
men in de wereld in het niet vallen.
ANC zou ex-strijders martelen en vermoorden
JOHANNESBURG (IPS) - De mili
taire vleugel van het ANC zou voor
malige ANC-strijders hebben ge
marteld en vermoord. Zeven oud
strijders zeggen in het Britse blad
Sunday Correspondent dat ze ge
vangen zijn gezet en gemarteld in
ANC-kampen in Angola door leden
van een interne veiligheidsdienst
van Umkhonto we Sizwe, de gewa
pende vleugel van het ANC. Andere
gevangenen zouden zijn gestorven
als gevolg van hun behandeling,
Het ANC heeft de beschuldigin
gen gedeeltelijk bevestigd. Een
ANC-vertegenwoordiger voor Oost-
Afrika zei dat de zeven vier jaar lang
"geïsoleerd" zijn en in 1988 zijn vrij
gelaten. ANC-bestuurder Anthony
Mongalo heeft in de Zuidafrikaanse
pers deze week eveneens toegege
ven dat het ANC mensen gevangen
heeft gezet.
De zeven zouden hebben be
hoord tot een groep ANC-strijders
die in 1983 in ANC-kampen in An
gola in opstand kwam tegen de mili
taire leiding. Het voornaamste
twistpunt was de inzet van ANC-
strijders zij aan zij met het Angolese
leger tegen de rebellen van de Uni-
ta. In 1983 weigerden sommigen te
rug te gaan naar Angola. Na een op
stand werden de muiters vastgezet
in kampen in Noord-Angola. Vol
gens de ex-strijders brak op 1984 in
een der kampen een opstand uit
waarbij vijf kampleiders werden ge
dood. Zeven muiters zouden door
Umkhonto voor het vuurpeloton
zijn gedood, de rest zou zijn vastge
zet in detentiekampen, waar de
martelingen zouden hebben plaats
gevonden.
veerboot. Terwijl een dikke rook de
gangen vulde en passagiers in pa
niek zochten naar reddingsboten,
wandelde deze lange man van onge
veer zestig jaar rustig rond, aldus
een Portugese machinist en een ma
troos. Eerder zei de Duitse hoofd
machinist van het schip dat de
brandstichter waarschijnlijk met
een licht ontvlambare vloeistof
heeft gestrooid om het vuur zich
sneller te laten verspreiden. Er zijn
drie brandhaarden gevonden.
Inmiddels heeft de Noorse politie
haar schatting van het aantal slacht
offers als gevolg van de scheeps
brand verlaagd tot 166. Er zijn 156
tijken geborgen.
Harde kritiek op
terreurpolitie Israël
TEL AVIV (GPD/AP) - De Israëli-
sche procureur wil dat drie leden
van de terreurbestrijdingseenheid
van de Jeruzalemse politie straf
rechtelijk worden vervolgd vooi
hun aandeel in een actie tegen de
monstranten, na een betoging van
"Vrede Nu" in december. Een vier
de politieman moet naar haar oor
deel disciplinair worden gestraft.
Volgens de procureur was er na
de vredesmanifestatie bij de muren
van de oude stad geen enkele reden
voor politie-optreden omdat de de
monstranten zich vreedzaam ver
spreidden. De problemen zijn vol
gens haar door de politie zelf uitge
lokt. In een rapport aan Jeruzalems
hoofdcommissaris van politie
schrijft de procureur dat verschil
lende van de ernstige vergrijpen
door de politie het gevolg waren van
verkeerde beslissingen van de poli-
tiecommandant in de oude stad. Zo
zijn plastic kogels illigaal afge
vuurd.
Een Israëlische kanonneerboot
heeft voor de kust van zuid-Liba
non een rubber bootje met drie Pa
lestijnse guerrillastrijders tot zin
ken gebracht, zo hebben zegslieden
van de Libanese veiligheidsdienst
gisteren bekend gemaakt. Het
bootje werd gisternachtg onder
schept in het kustwater bij het Pa
lestijnse vluchtelingenkamp Rashi-
diyeh, ten zuiden van Tyrus. Omdat
de opvarenden weigerden zich over
te geven werd het bootje tot zinken
gebracht.
Overgangsregeling
oppositie Nepal
KATMANDU (AP) - Een alliantie
van oppositiepartijen in Nepal mag
een overgangsregering vormen die
het land naar algemene vrije verkie
zingen moet leiden. Koning Biren-
dra van Nepal heeft daarvoor giste
ren het groene licht gegeven.
Leider van de Nepalese Congres
partij, Ganesh Man Singh, zei giste
ren dat de overgangsregering eind
volgende week wordt geïnstalleerd.
De Congrespartij zal daarin samen
werken met het Verenigd Links
Front. Een verkiezingsdatum is nog
niet vastgesteld.
Evenmin is bekend wie de over
gangsregering zal gaan leiden. Mi
nister van buitenlandse zaken Pas-
hupati Rana zei gisteren dat de hui
dige regering geen lid van de oppo
sitie zal accepteren als hoofd van
het overgangsbewind. Koning Bi-
rendra is door de oppositie uitgeno
digd om de regering te leiden, maar
hij heeft zich daar nog niet over uit
gesproken.
Veertien Britten vergiftigd
CHELMSFORD (AP/Rtr/AFP) - Veertien Britten, onder wie zes agenten,
hebben gisteren lichte vergiftigingsverschijnselen opgelopen bij een
brand in een onderzoekscentrum voor defensie. Bij de brand in het zuiden
van Groot-Brittannië kwam een wolk cyanide vrij. Zestig brandweerlie
den hadden twee uur nodig om het vuur te blussen. Ongeveer duizend be
woners van de stad Great Baddow waar de fabriek van 'General Electric
Co' staat, werden tijdelijk geëvacueerd. De politie sluit een aanslag zo goed
als uit.
BUDAPEST - Hij heeft de Roe
meense kroon al twee keer op zijn
hoofd gehad en nooit de hoop opge
geven dat er nog een derde keer zou
volgen. Ex-koning Michael van
Roemenië is zichzelf altijd als de
vorst van Roemenië blijven be
schouwen en is gaarne bereid op de
troon terug te keren als hem dat via
een referendum wordt gevraagd.
Het is daarom niet zo verwonder
lijk dat de Roemeense autoriteiten
hun twijfels hadden over het 'strikt
Buitenland kort
China
De Chinese veiligheidsdienst heeft
verschillende studenten opgepakt
op verdenking van lidmaatschap
van ondergrondse groeperingen die
streven naar democratie. De agen
ten zijn geïnfiltreerd in de woon
blokken van de studenten en doen
zich onder anderen voor als acade
mici en schoonmakers.
Slovenië
In Slovenië tekent zich een duide
lijk overwinning af voor de opposi
tiebeweging Demos. Deze lijstver-
binding heeft zo'n 55 procent be
haald en zal vrijwel zeker de nieuwe
regering vormen. De communisten
worden met ruim 17 procent van de
stemmen de grootste partij in het
parlement.
Joegoslavië
Een openbare aanklager in Kosovo
heeft de voormalige vice-president
van Joegoslavië Hoxha officieel in
staat van beschuldiging gesteld we
gens het aanwakkeren van etnisch-
Albanese onrust in de Joegoslavi
sche provincie. Hoxha zou in Pri-
zren bij de grens met Albanië in no
vember 1986 "nationalisische, racia
le en religieuze haat" hebben aange
wakkerd door zich in het openbaar
laatdunkend uit te laten over niet-
Albanese vrouwen.
Vliegtuigongeuk
Drie Britten zijn om het leven geko
men en een vierde zwaar gewond
geraakt toen het Beechcraft-vlieg-
tuigje waarmee zij van Engeland
naar Zuid-Frankrijk vlogen gister
middag bij Bayeux in het noord
westen van Frankrijk verongelukte.
ADVERTENTIE
De Ronde Tafel Conferentie
van 27 december 1949 is nu
40 jaar achter de rug.
Oud nieuws, vergeten
nieuws, die afsluiting van ons
koloniaal bestel.
Maar niet voor het volk van de
Papoea's. 27 december 1949
bracht Nieuw Guinea het on
vergetelijke nieuws van een
eigen toekomst binnen eigen
grenzen. Geen woorden,
maar daden.
Tot het doek viel in 1962 en
Nieuw Guinea onderging
in de Republik Indonesia.
Om nooit te vergeten.
Na 40 jaar RTC gaan wij een
poging doen onze woorden
van toen alsnog met daden te
onderstrepen
Primeur!
Dr. Cor. Lagerberg stelde een
onderzoek in naar de actuele
situatie op Nieuw Guinea.
Duizenden zijn dood. Tiendui
zenden gevlucht.
Zaterdag 5 mei doet hij
verslag.
Kom ook!
Naar de manifestatie op 5
mei a.s.
in Den Haag, tent in het Zui
derpark.
Aanvang 11.00 uur.
Volledig programma op aan
vraag.
Papoea-fonds
Postgiro 243000
Arnhemseweg 72
6711 HG Ede
Secretariaat
Van Randwijcklaan 104
3815 MT Amersfoort
Telefoon 033-728690
Stichting Hulp aan Papoea's in Nood
persoonlijk karakter' van zijn voor
genomen bezoek zo vlak voor de
verkiezingen. Volgens medewer
kers van Michael wilde de ex-ko
ning familiegraven en andere plaat
sen uit zijn verleden bezoeken.
Maar bij zijn aankomst in Bukarest
was wel een persconferentie ge
pland. Bovendien zou de koning
een Paasmis bijwonen en een be
zoek brengen aan Timisoara, de
stad waar de revolutie tegen Ceau-
sescu begon. En los van zijn reis
schema is het de vraag of een ex-ko
ning zijn koninkrijk überhaupt ooit
strikt privé kan bezoeken.
door
Runa Hellinga
De aanhang van Michael in Roe
menië is op dit moment niet groot.
Er zijn maar een paar kleine partij
tjes die het herstel van het konings
huis in hun programma hebben
staan. Bij alle demonstraties die de
laatste maanden tegen het Front
van Nationale Redding zijn gehou
den, is herstel van het koningshuis
nooit aan de orde geweest.
Maar zijn in Roemenie wel dege
lijk mensen die het huis Hohenzol-
lern in oude luister hersteld willen
zien. Niet voor niets zijn er in de
straten van Bukarest leuzen ge
schilderd waarin om brood en om
koning Michael wordt gevraagd. En
in de instabiele situatie waarin Roe
menië zich bevindt, kan een koning
al snel de functie van een verzets-
symbool krijgen en alleen al daar
door aan betekenis winnen.
Sommige politieke partijen
vreesden in ieder geval dat de uit
slag van de verkiezingen op 20 mei
door Michaels komst behoorlijk be
ïnvloed zou kunnen worden. Onder
hun druk vroegen de Roemeense
autoriteiten de ex-koning zijn be
zoek uit te stellen tot na de verkie
zingen. Toen hij daar niet toe bereid
was, werd zijn visum ingetrokken.
En daarmee kwam een voortijdig
einde aap het eerste bezoek van de
Roemeense koning aan zijn vader
land, 42 jaar nadat hij door de com
munisten werd afgezet.
Als koning heeft Michael een klei
ne, maar niet onbetekende rol in de
Roemeense geschiedenis gespeeld.
Zijn belangrijkste wapenfeit is dat
in 1944, op 23-jarige leeftijd, de Roe
meense fascistische leider generaal
Antonescu wist af te zetten en er-
Een jonge Roemeense betoont haar enthousiasme voor ex-koning Michael
op het vliegveld van Bukarest in afwachting van zijn komst. Op het laatste
moment trok de Roemeense regering zijn visum echter in. (foto afp>
voor zorgde dat zijn land in het
laatste oorlogsjaar aan de kant van
de geallieerden meevocht.
Zeventien jaar eerder werd hij in
1927 als zesjarige voor de eerste
keer wordt gekroond, nadat zijn va
der Carol II twee jaar eerder afstand
van de troon deed na een overspel
schandaal. Maar in 1930 keert Carol
onverwacht terug en neemt het heft
weer in handen, het land in een pe
riode van chaos, corruptie en dicta
tuur stortend.
In 1940 moet Carol weer aftreden,
onder druk van de net uit de gevan
genis ontslagen generaal Antones
cu, een overtuigd aanhanger van de
fascistische IJzeren Garde. Michael
wordt voor de tweede keer ge
kroond, maar dat koningschap
houdt net als de eerste keer weinig
tot niets in. Antonescu, die zichzelf
tooit met de naam Conducator (de
zelfde titel die dictator Ceausescu
later zou gaan gebruiken) regeert
het land met ijzeren hand en bepaalt
zelfs de benoeming van het paleis
personeel. De jonge koning, mach
teloos en totaal buiten de staatsza
ken gehouden, benut zijn tijd om
een zorgvuldige coup tegen de ge
neraal voor te bereiden.
Hij wil daarmee onder meer een
Russische overheersing van zijn
land voorkomen, maar die hoop is
ijdel. Al kiest Roemenië in het
laatste jaar van de oorlog de zijde
van de geallieerden, toch valt het
land in handen van de Sovjet-troe
pen en Michael krijgt voor de twee
de keer een premier opgedrongen
die hem precies voorschrijft wat hij
moet doen, ditmaal de communist
Groza. Die dwingt hem in 1947 tot
aftreden, onder het dreigement dat
anders duizenden Roemenen gear
resteerd zullen worden.
Burger
Vanaf dat moment is de Roemeense
koning gedwongen tot een burger
lijk bestaan in Zwitserland. Hij ver
dient zijn geld als testpiloot, zet la
ter met een aantal andere mensen
een bedrijf voor elektronische ap
paratuur op en werkt een tijd als
makelaar voor een Australisch-
Amerikaans bedrijf.
Verder leidt de ex-koning een vrij
teruggetrokken bestaan. Vooral te
genover de pers is hij heel terughou
dend en wel om twee redenen: de
Zwitserse wet verbiedt vluchtelin
gen politiek actief te zyn en de Roe
meense grondwet van 1923 schrijft
voor dat de koning alleen in het ge
zelschap van een minister verkla
ringen mag afleggen. En een minis
ter heeft hij natuurlijk niet.
Wel is Michael altijd actief ge
weest in de Roemeense ballingen
beweging. Hij ondersteunde vluch
telingen financieel, getuigde in 1951
en 1952 voor een commissie van het
Amerikaanse Congres en was be
trokken bij de oprichting van het
Nationale Roemeense Comité, een
steunorganisatie die wegens geld
gebrek weer moest worden opge
doekt.
Aspiraties
Zijn aspiraties voor het koning
schap zijn echter nooit verdwenen.
Van meet af aan heeft hij de wette
lijke basis van zijn aftreden bestre
den. In 1948 verklaarde hij in
London dat hij onder dwang af
stand van de troon had gedaan. De
oudste van zijn vijf dochters is op
gevoed in het duidelijke besef dat
zij de kroonprinses is. Michael heeft
uiteindelijk maar één doel: terugke
ren naar Roemenië. Het liefst als ko
ning, maar als zou blijken dat het
volk het koningsschap niet meer
wil, dan als gewoon burger. Die dan
wél van plan is een actieve rol in de
politiek te spelen.
