Stille getuige van een woelige tijd
Talloze gedupeerden
Japanse 'zakenman'
Nieuwe uitgave Indonesisch-Nederlands woordenboek gereed
Leids winkelpersoneel in actie
Talenkennis vwo-leerling gering
(Duö ilirtttos
DONDERDAG 12 APRIL 1990
REGIO
PAGINA 19
Voor het eerst sinds veertig
jaar is er een uitgebreid
Indonesisch-Nederlands
woordenboek verschenen.
Het is een uitgave van het
Koninklijk Instituut voor
Taal-, Land- en Volkenkunde
in Leiden. De samensteller
van het woordenboek,
prof.dr. A. Teeuw, heeft
gistermiddag het eerste
exemplaar in ontvangst
genomen.
Voor het laatst verscheen een
dergelijk woordenboek, dat
een volledig overzicht geeft
van de woordenschat van de
Indonesische taal, in de jaren
vijftig. De snelle ontwikkeling
van de Indonesische taal
maakte deze uitgave
noodzakelijk. De grote groep
Nederlanders die met het
hedendaags Indonesisch te
maken heeft moest zich tot nu
toe met verouderde
woordenboeken behelpen.
In 1982 begon onder auspiciën
van de vakgroep Talen en
Culturen van Zuidoost-Azië
en Oceanië van de Leidse
universiteit het werk aan dit
woordenboek. Teeuw, tot
1986 hoogleraar Indonesisch
aan de Leidse universiteit en
momenteel gasthoogleraar
aan de University of
California in Berkley,
voltooide het werk. Teeuw
stelde in 1950 al met
Indonesische collega's een
Indonesisch-Nederlands
woordenboek samen. Na zijn
emeritaat hield hij zich met de
nieuwe versie bezig.
LEIDEN (GPD) Het verschijnen
van een nieuw woordenboek is op
zich niets bijzonders. Maar met de
publikatie van het jongste woor
denboek Indonesisch-Nederlands
is kennelijk toch wat aan de hand.
Professor Teeuw is wat verlegen on
der de grote belangstelling voor zijn
jongste project.
"Als het tegenwoordig ook maar
even over Indonesië gaat krijg je al
le aandacht. Een vreemd verschijn
sel. Nederlanders zitten meer ge
bakken aan Indonesië, dan dat
Indonesiërs zich met Nederland
verbonden voelen. Natuurlijk is er
sinds de komst van Soeharto veel
veranderd. De sfeer is veel minder
anti-Nederlands dan onder Soekar-
no. Na 1965 gingen er ook veel meer
studenten Indonesisch leren. Voor
dien was er bijna niemand en nu ze
ker honderd, plus degenen die het
ais bijvak hebben. Binnenkort be
gint Teleac zelfs met een cursus
Indonesisch".
Teeuw mag dan wat vreemd aan
kijken tegen die grote belangstel
ling voor zijn werk, het is zeker
meer dan een alleen een woorden
boek. Het is sinds 1952, toen Teeuw
ook al een 'compleet' woordenboek
samenstelde, de eerste volledige
sleutel tot het moderne Indone
sisch, zoals dat wordt gesproken en
in de media voorkomt. In de afgelo
pen bijna veertig jaar veranderde er
in de taal zo veel dat het boek bijna
uitgroeide tot een soort ge
schiedschrijving, een stille getuige
van een bewogen, dynamische tijd.
"Een taal weerspiegelt de politie
ke en sociale gebeurtenissen. Neem
alleen al de vele woorden, die 'zijn
ontstaan uit afkortingen van politie
ke begrippen die Soekarno en later
Soeharto hebben geïntroduceerd
en in de taal terecht kwamen. Zo
ontstond onder Soekarno het be
grip 'berdikari'. Het komt van 'ber-
diri di atas kaki sendiri' en staat
voor zijn filosofie dat Indonesië op
eigen benen moet kunnen staan".
Onder Suharto werd 'Gestapu'
een bekend begrip. Het komt van
r uitko-
De taal is dus gegroeid. Telde het
eerste boek nog 383 pagina's, nu zijn
dat er 763, tweemaal zo veel. Teeuw
schreef dat vorige werk samen met
zijn Indonesische collega Poer-
wadarminta. "Ik kwam aan in Indo
nesië en werd bijna meteen aan het
werk gezet, terwijl ik zelfs nooit in
het moderne Indonesisch examen
had gedaan. Eigenlijk heb ik de taal
door dat boek geleerd. Tegenwoor
dig schrijf ik zelfs liever in het Indo
nesisch dan in het Engels. Maar dat
komt vooral omdat niemand me
durft te wijzen op fouten, omdat ze
het zelf niet precies weten. Er veran
dert immers zo veel. Toch heb ik on
danks al die ontwikkelingen nooit
over een vervolg gedacht. Dat
kwam pas in de jaren tachtig. Aan
vankelijk ging het zelfs heel moei
zaam. omdat het maniakale om het
af te krijgen ontbrak".
Het Indonesisch is in 1928 door
nationalistische jongeren geprocla
meerd tot de nationale taal en in
1945 werd het officieel de landstaal.
"Bedenk dat het Engels vijf eeu
wen nodig had om van obscuur Ger
maans een wereldtaal te worden.
Het Indonesisch maakt datzelfde
i veel korte-
i taal
land met el-
Professor Teeuw: "Als het tegenwoordig ook 1
verschijnsel.
'Geraken september tiga puluh', de lijk Soeharto aan de macht bracht, hoofd wordt het ook gebruikt. Indo
linkse staatsgreep van 30 septem- Het lijkt een beetje op 'Gestapo' en nesiërs spelen graag met afkortin-
ber 1965, die mislukte en uiteinde- met die betekenis in het achter- gen en betekenissen. Vaak
proces door, i
re tijd. Het i
dereen in d£
kaar kan c
Gelukkig
Teeuw noemt het in zekere zin 'ge
lukkig' dat de Indonesiërs met het
Nederlands te maken kregen in
Indonesië gaat krijg je alle aandacht. Een vreemd plaats van met het Engels, omdat
(foto Ronald de Bruin) die taal zo anders wordt uitgespro
ken dan dat hij wordt geschreven.
"Kijk maar naar een woord als
'science', wetenschap. Maleisië
sterk heeft daar nu wel problemen mee.
Het is trouwens grappig om te zien.
hoe Maleisië, net als Indonesië ei
gen woorden zoekt voor begrippen
die ze uit andere talen hebben over
genomen. Zo werd voor het woord
'workshop' het Indonesische 'beng-
kel' genomen, niet wetende dat dit
een verbastering is van het Neder
landse winkel".
- Ook Indonesië heeft zijn turbo
taal. Is die ook al terug te vinden in
het boek?
"Het kan als die woorden tot de
algemene spreektaal doordringen.
In wezen is elke taal een rommeltje.
Vooral in het Engels is er veel 'ge
rotzooid'. De Britten zijn dan ook al
tijd een reizend volk geweest. Maar
omdat hun taal open stond voor al
die invloeden kon die een echte we
reldtaal worden. De Duitsers zijn al
tijd veel te puristisch met hun taal
omgegaan omdat te bereiken. Voor
alles een eigen woord. Je bent dan
minder open voor communicatie".
Javanen
"Het zou misschien logisch zijn ge
weest, als het Javaans de algemene
taal voor Indonesië zou zijn, maar ze
hebben heel goed ingezien, dat het
verstandiger was daarvoor het Ma
leis te gebruiken. En dat terwijl je in
heel Indonesië Javanen in de top
functies aantreft. Omdat de taal nu
eenmaal de ontwikkelingen volgt,
zie je dat hun invloed toch steeds
sterker wordt".
Bij dat alles zal in de taal de in
vloed van vele jaren Nederlands ge
zag over de archipel nog wel even
herkenbaar blijven, zoals op elke
pagina blijkt. Een woord als 'kolo
nialisme' is letterlijk overgenomen
en ook de herkomst 'eksekusie' laat
zich makkelijk raden. Een woord
met een lading waarover ook Teeuw
zo zijn mening heeft, maar waaraan
hij liever organisaties als Amnesty
International stem laat geven.
Dat het werk van de schrijver
Ananta Toer nog altijd door de rege
ring is verboden, doet hem pijn. Bi j
het verschijnen van dit woorden
boek voor een taal waarin deze au
teur de grootste kunstenaar is, zegt
hij: "Daar zullen ze nog spijt van
krijgen. Stel dat hij de Nobelprijs
wint. Het verbieden van cultuur
werkt altijd als een boemerang.
Maar misschien is dit het lot van
grote schrijvers".
Rolluiken voor
Leidse brandweer
geen probleem
LEIDEN/ALPHEN AAN DEN
RIJN De afsluiting van winkels
met rolluiken is voor de Leidse
brandweer geen enkel probleem.
Volgens brandweercommandant
Mark is het in de 37 jaar die hij in
functie is. nog nooit voorgekomen
dat een rolluik het blussen van een
brand vertraagde.
Afgelopen weekeinde brandde in
Den Haag een belangrijk deel van
hét winkelcentrum 'De Passage'
uit. De brandweer is volgens haar in
haar werk belemmerd door de rol
luiken. Bovendien werd de brand
laat ontdekt doordat de luiken het
zicht ibelemmerden.
Leiden is volgens Mark niet te
vergelijken met Den Haag. "In de
Haarlemmerstraat lopen altijd wel
mensen. Bovendien zijn er ramen
boven de winkels zodat een brand
snel wordt ontdekt. Het rolluikje
zelf levert ons geen enkel probleem
op. Wij hebben op de wagens ge
reedschap waar criminelen jaloers
op zouden zijn. In een paar secon
den is zo'n luik open". Mark is dan
ook niet voornemens het 'rolluiken-
beleid' ter discussie te stellen.
In Alphen aan den Rijn stuit de
afsluiting van bedrijven en winkels
met rolluiken, wel op bezwaren. De
brandweer van het dorp heeft van
ongeveer 100 bedrijven een sleutel
waarmee het rolluik kan worden
verwijderd. "Alleen de winkelcen
tra Aarhof en Ridderhof zijn voor
ons een echt probleem. Daar kun
nen we niet snel binnendringen. Je
kunt natuurlijk wel grof geweld ge-
1 bruiken, maar daarmee verlies je
r kostbare minuten. Minuten die bij
een brand net doorslaggevend kun-
1 nen zijn", aldus brandweercom
mandant A. Siereveld.
Volgens Siereveld zijn er plannen
om de Aarhof te verbouwen: "Dan
zullen wij een poot tussen de rollui
ken zetten. Bij zo'n verbouwing is
het mogelijk luiken te monteren die
met één moedersleutel te openen
zijn".
Huisvuil in loods
ROTTERDAM - Het afval in Zuid-
Holland hoopt zich zo snel op dat
een noodvoorziening nodig is om
het tijdelijk op te slaan. De provim
ciejieemt een loods in Rotterdam in
gebruik waar het vuil kan worden
gestort, omdat de AVR de verwer
king niet meer aankan.
De provincie verwacht dat na het
paasweekeinde het overtollige afval
bij de VAM in Drenthe gestort kan
worden. AVR-directeur Nales heeft
al gedreigd geen vrachtwagens
meer toe te laten als niet snel een
oplossing wordt gezocht. De AVR
kan een miljoen ton per jaar verwer
ken.
Leidse televisiepresentator Ten Hoopen ook slachtoffer
(vervolg van voorpagina)
LEIDEN - De Leidse televisie- en radiopresentator Jan ten Hoopen is één van de vele
slachtoffers van een internationaal opererende oplichter. Ten Hoopen ging voor een be
drag van 12.000 gulden de boot in. Voor dat geld moest hij als medewerker van een nieuw
te stichten publieksblad, net als een aantal andere betrokkenen, aandelen kopen die uit
eindelijk niets waard bleken te zijn. Salaris heeft niemand ontvangen.
Jan ten Hoopen is een van de slachtoffers vhn de oplichter: "Hij had prachtig briefpapier, liet zich in een taxi
rondrijden maar had geen yen op zak, bleek later. En ik maar denken dat die gozer knaken vertegenwoordigde".
Filialen Albert Heijn enkele uren dicht
LEIDEN/DEN HAAG - Het win
kelpersoneel van de supermarkten
van Albert Heijn in de Leidse win
kelcentra de Kopermolen en het Be-
vrij.dingsplein heeft vanmiddag een
paar uur het werk neergelegd. Het
personeel protesteerde hiermee te
gen de plannen om de winkels door
de week een half uur en op zaterdag
een uur langer open te laten. Op ten
minste vijfentwintig plaatsen in het
land ging vandaag winkelpersoneel
de straat op.
Op Goede Vrijdag en zaterdag
worden de acties opgeschort, zodat
de mensen ongehinderd hun bood
schappen voor Pasen kunnen doen.
Vanaf volgende week zullen de ac
ties van de Dienstenbond en Voe
dingsbond FNV tegen de nieuwe
sluitingstijden een grimmiger ka
rakter krijgen. Gedacht wordt aan
stakingen door het hele land en het
betrekken van chauffeurs van dis
tributiecentra bij de acties. De bon
den hebben tot nu toe nog geen re
actie gekregen van de betrokken
bedrijven.
De acties tegen verruiming van
de winkelsluitingswet zijn gisteren
over het algemeen rustig verlopen.
Ongeveer 2400 werknemers hebben
een paar uur 'vrij' genomen om hun
onvrede over de plannen kracht bij
te' zetten. Met name werknemers
van de groot-winkelbedrijven gin
gen de straat op. De bereidheid om
te protesteren was groot. Toch bleef
een aantal werknemers binnen,
bang voor eventuele maatregelen
van de directie. In Utrecht verklaar
de een aantal winkelbedienden van
de plaatselijke V D-vestiging on
der druk te zijn gezet door de direc
tie. De Hema-directie in dezelfde
stad gaf de actievoerenden ruim
baan. waarna het bedrijf enige tijd
met n iet-bemande kassa's zat.
Naast Utrecht waren er acties in
Den Haag, Rotterdam, Groningen
en Nijmegen.
In navolging op de geplande
werkonderbrekingen waren er
spontane acties in Apeldoorn en
Zwolle. "Ook winkelpersoneel aan
wie de karavaan voorbij trok be
sloot plotseling mee te gaan, hun
baas beduusd achterlatend," aldus
een woordvoerder. Vanmiddag was
Leiden aan de'beurt. De Diensten
bond FNV spint garen bij de acties.
Volgens de woordvoerder worden
dagelijks honderden nieuwe leden
ingeschreven.
Inmiddels wordt in diverse landen
jacht gemaakt op de 'geniale boos
doener'. een 32-jarige Japanner.
Justitie en politie in Nederland zeg
gen de oplichter te kennen, maar te
gen hem zijn nog geen aanklachten
ingediend. De Wassenaarse politie
heeft twee keer bemiddeld in een ci
viele zaak waarbij de Japanner was
betrokken. Een kwestie waarbij
goederen moesten worden terugge
haald, omdat de financiële verplich
tingen niet waren nagekomen.
Waar draait het nu allemaal om?
De verdachte Japanner zocht con
tact met drs. Cees Remmerswaal in
Leidschendam om een cultureel
magazine uit te geven. Een magazi
ne, 'Publiek' gedoopt, dat inder
daad één keer verscheen maar in
middels al weer ter ziele is. Het
tweede nummer - oplage 250.000 - is
gedrukt maar niet verspreid.
Grote delen van Zuid-Holland
ontvingen het blad huis-aan-huis in
de' bus. Het was de bedoeling dat
het magazine uiteindelijk bij iedere
Nederlander in de brievenbus zou
glijden. Te beginnen in Zuid-Hol
land en vervolgens de rest van Ne
derland. Amsterdam zou als laatste
aan de beurt komen. Dan zouden er
vijf miljoen exemplaren zijn.
Tonnen
De schattingen lopen dan wel uit
een, maar de financiële schade die
de gedupeerden lijden loopt in de
tonnen. Alleen de Haagse drukker,
die weigert commentaar te geven
over het mislukte avontuur, zou
'Treinkaartje twee procent duurder'
maar hier en daar wel 30 procent
LEIDEN/ALPHEN/UTRECHT - De NS heeft op 1 april sommige tarie
ven tot 30 procent omhoog getrokken. Vooral op de korte trajecten,
zoals Leiden-Alphen, is het treinkaartje fors omhoog gegaan. Dit ge
beurde ondanks het besluit van minister Maij-Weggen (verkeer en wa
terstaat) dat de tarieven in het openbaar vervoer, inclusief de NS, ge
middeld niet meer dan twee procent mochten stijgen.
Een woordvoerder van de NS deelt desgevraagd mee dat de prijzen
over het hele land gezien inderdaad gemiddeld niet meer dan twee
procent omhoog zijn gegaan. "Maar door een vereenvoudiging van het
tariefsystcem is het aantal afstandsklassen kleiner geworden en dat
heeft grote prijsveranderingen tot gevolg. Zo kan het gebeuren dat op
het ene traject de prijzen fors omhoog zijn gegaan, terwijl ze op het an
dere traject lager zijn uitgevallen".
Een enkeltje Leiden-Alphen kostte vóór 1 april 3,50 gulden, nu is dat
3,75 gulden; een retourtje was tot voor kort zes gulden, nu 6,50 gulden.
Prijsverhogingen dus van rond de acht procent. Voor een enkeltje Lei-
den-Haarlem moet nu drie kwartjes méér worden neergeteld, een re
tourtje op dit traject is vijftig cent duurder geworden.
Misvatting dat Nederlanders moderne talen beheersen
LEIDEN/UTRECHT - De talen
kennis van vwo-leerlingen
schiet ernstig tekort waardoor
zij in de problemen komen bij
het volgen van een universitaire
talenstudie. De tekortkomingen
gelden vooral de vakken Neder
lands, Frans en Duits. Dat is de
conclusie van de visitatiecom
missie niet-westerse Talen, een
commissie van deskundigen in
gesteld door de Vereniging van
Samenwerkende Nederlandse
Universiteiten die moet oorde
len over de kwaliteit van het
wetenschappelijk onderwijs.
"De gedachte dat Nederlan
ders de moderne talen beheer
sen, komt allang niet meer over
een met de werkelijkheid",
schrijft de visitatiecommissie
in haar rapport dat gisteren
werd uitgebracht. Problemen
met het Nederlands op de uni
versiteit hebben ook de studen
ten die uit Turks of Arabisch
sprekende landen naar Neder
land zijn geëmigreerd.
De visitatiecommissie pleit
voor de instelling van tweede
fase opleidingen bij de studie
richtingen niet-westerse talen
en culturen. Bij de meeste van
deze studierichtingen is het
voor studenten ondoenlijk om
in vier jaar èn de taal te leren èn
zich voor te bereiden op weten
schappelijk onderzoek, conclu
deert zij.
Studenten gebruiken nu de
volle zes jaar inschrijvingstijd
om beide doelen te bereiken. De
commissie stelt voor de oplei
ding te splitsen in een gewone
vierjarige eerste-fase opleiding
die een vervolg kan krijgen in
een tweede fase waarin onder
wijs op hoog niveau wordt gege
ven. Deze suggestie sluit aan bij
de door minister Ritzen (onder
wijs) bepleite onderzoekersop
leidingen of 'graduate schools'.
De commissie schrijft zich
zorgen te maken over de studie
Egyptologie die alleen nog aan
de Leidse universiteit kan wor
den beoefend. De vakgroep is te
klein, meent de commissie. On
derwijs en studiebegeleiding
krijgen hierdoor te weinig aan
dacht. Uitbreiding binnen en
kele jaren is volgens de com
missie noodzakelijk. De com
missie bepleit voorts een fusie
tussen de vakgroepen Indologie
in Leiden en Utrecht.
De aanbevelingen van de
commissie worden besproken in
het overleg tussen de besturen
van de universiteiten. Het is de
bedoeling dat de in totaal negen
visitatiecommissies eenmaal
per vijf jaar hun ronde langs de
universiteiten maken. Eerder
dit jaar brachten de commissies
geografie, wiskunde en infor
matica, industrieel ontwerpen
en lucht- en ruimtevaart rap
port uit. Volgend jaar gaan de
commissies biologie, rechten,
wijsbegeerte, economie en
elektrotechniek aan het werk.
voor 600.000 gulden de mist zijn in
gegaan. De bv, die 'Publiek' uitgaf,
Kobayashi International in Wasse
naar, is eind maart failliet verklaard.
Curator mr. O. Casteren van Catten-
burgh-Dinger zegt met een 'ondoor
zichtige' administratie te zijn ge
confronteerd waarvan zij slechts
'wat brokstukken' heeft. Ze wilde
niet ingaan op de vraag op welke
manier de Japanner de boel heeft
geflest. "Er zijn meer schuldeisers,
maar of die ooit hun geld zullen krij
gen is nog maar de vraag", aldus de
curator.
Televisiepresentator Jan ten
Hoopen was als redactioneel mede
werker gevraagd om bijdragen te le
veren aan 'Publiek'. Ten Hoopen
liet de Japanner Leiden zien en
bracht met hem een bezoek aan de
schouwburg. "Hij had prachtig
briefpapier, liet zich in een taxi
rondrijden, maar had geen yen op
zak, bleek later! En ik maar denken
dat die gozer knaken vertegenwoor
digde. Het leek allemaal zo solide.
Zelf ben ik er twee maanden salaris
bij ingeschoten. Ik heb een bruto-
maandloon vooruit moeten betalen
om die aandelen in Kobayashi te be
kostigen. Het was echt geniaal van
die man bedacht. Heel geslepen. Zo
is iedereen er eigenlijk in geston
ken. Dat komt omdat we met z'n al
len enthousiast bezig waren met het
blad en er nauwelijks aan geld werd
gedacht. We wilden kwalitatief een
goed magazine maken. Het hoofd
stuk is overigens nog niet afgeslo
ten", zegt Ten Hoopen. "Er wordt
gepraat om iets in deze sfeer tot
stand te brengen. Een blad dat we
zelf ook leuk vinden".
Oostblok
Plannen om wat van 'Publiek' te
maken waren er genoeg. Jan ten
Hoopen vertelt dat er zelfs aan werd
gedacht om in het Oostblok een fo
toreportage te maken. Het is er niet
van gekomen. De drukker rook on
raad en de tweede editie van het ma
gazine ging niet de deur uit. Ten
Hoopen zegt met het GAK te gaan
praten of er een mogelijkheid be
staat dat deze instantie de geleden
schade vergoedt.
De Japanner heeft ook gepro
beerd het recreatiegebied Vlietland
(tussen Voorschoten en Leidschen
dam) van de provincie Zuid-Hol
land over te nemen. Met grootse
plannen meldde hij zich bij gedepu
teerde Van Heemst. Maar die prikte
de ballon door toen informatie uit
het buitenland hem bereikte dat de
Japanner als onbetrouwbaar moest
worden beschouwd.
De man trachtte zich niet alleen in
Nederland met oneerlijke praktij
ken te verrijken. In West-Duitsland
en Canada wordt ook jacht op hem
gemaakt. Onlangs was er zelfs een
Canadese detective in ons land die
naar hem op zoek was. De man
moest onverrichterzake terugke
ren. omdat de Japanner zijn woning
in Voorburg al weer had verlaten. In
beide laatste gevallen zou hij zelfs
mensen voor meer dan een miljoen
gulden hebben opgelicht.
MIGRAINE - Op zaterdag 28 april
houdt de neuroloog L. Mulder voor
de Nederlandse vereniging van mi-
graine-patiënten, afdeling Den
Haag/Leiden, een lezing over 'Ergo-
thamine-afhankelijke hoofdpijn'.
De lezing wordt gehouden in zie
kenhuis Bronovo, Bronovolaan 5 in
Den Haag. Aanvang: 10.30 uur.
Gistermiddag omstreeks
twaalf uren brak er aan den
Hoogmadesche weg, onder de ge
meente Leiderdorp, brand uit in
een watermolen, toebehoorden-
de aan eenige ingezetenen van
Leiderdorp. Spuit No. 4, van
Leiderdorp was spoedig op de
plaats van het onheil aanwezig
en moest water geven. Binnen
drie kwartier was de molen ge
heel afgebrand. Een gedeelte
van den inboedel is gered kun
nen worden.
Met het onderzoek naar wa
ter voor een eigen waterleiding
gaat het te Haarlem naar
wensch. In de duinen en bij het
Kolkje is goed en water en in rui
me hoeveelheid gevonden.
- Te Parijs heeft een lijder
aan hypochondrie, die zich
doodschoot, zijn vermogen van
circa 600,000 fr. aan de gendar
merie vermaakt, met last tot ge
lijke verdeeling onder de man
nen van dat wapen.
Vijftig jaar geleden:
- Bestuur en directie van de
Ambachtsschool te Leiden heb
ben een aardig middel bedacht
om de spaarzaamheid bij de
leerlingen, die deze school bezoe
ken, aan te kweken. Vanwege de
Leidsche Spaarbank is in de hal
van het schoolgebouw een klein
kastje aangebracht, een spaar-
automaat. Gespaard wordt uit
sluitend met 2 1/2 cent-stukken.
Voor elk 21/2 cent-stuk, in de au
tomaat geworpen, wordt als het
ware een kwitantie door de
Leidsche Spaarbank afgegeven
door middel van een slempel-af-
druk op kaarten. Is die kaart
vol, dan staan er 40 stempels op,
vertegenwoordigende de waar
de van één gulden. De kaart
dient vervolgens bij de Leidsche
Spaarbank of aan den op be
paalde uren in de school aanwe
zigen Spaarbankbeambte ter in
schrijving van één gulden op een
spaarbankboekje te worden
aangeboden.
