TAD LEIDEN
Leidenaars tevreden
over stadsverwarming
Opkomst
in aantal
bij verkiezingen
wijken 35 procent
Restauratie en nieuwbouw
in omgeving Volmolengracht
D66 gooide eigen
glazen in bij de
collegevorming
LEIDSCH -• DAGBLAD
Opnieuw gesprek over
aankoop twee bedrijven
'Echte' onderhandelingen
over college vanaf 5 april
s
VRIJDAG 30 MAART 1990
Gebruikers positiever dan paar jaar geleden
LEIDEN - Leidse gebrui
kers van stadsverwarming
zijn zeer tevreden over deze
vorm van verwarming en
warmwatervoorziening. Bij
na 70 procent verkiest stads
verwarming boven een an
dere vorm van verwarming.
Dat blijkt uit een landelijke
enquête van Lagendijk On
derzoek die hierover onder
anderen 100 Leidse gebrui
kers ondervraagde.
De Leidse gebruikers zijn
lijk positiever over het stadsverwar-
mingsbedrijf dan elders in het land
het geval is. Maar liefst 97 procent
staat sympathiek ten opzichte van
Energie- en Watervoorziening Rijn
land (EWR), terwijl dat landelijk 83
procent was. Lagendijk Onderzoek
constateert een verbetering van het
oordeel van de Leidse gebruikers
ten opzichte van 1987, toen dit bu
reau hetzelfde onderzoek deed.
Meer dan 85 procent van de on
dervraagden is het eens met de stel
lingen dat stadsverwarming: altijd
warm is; snel op temperatuur is; re
delijk geprijsd is en men er geen
omkijken naar heeft. Veruit de
meeste mensen vinden ook dat het
systeem storingsvrij is; men de tem
peratuur in eigen hand kan houden;
men invloed op de rekening kan uit
oefenen; er een foutloze administra
tie is; men tijdig een rekening
krijgt; dat het systeem ruimtebe-
sparend, veilig en schoon is.
Toch denkt slechts 31 procent
van de in Leiden ondervraagde
mensen dat stadsverwarming goed
koper is dan andere vormen van
verwarming. Bijna de helft meent
dat de kosten gelijk zijn.
Uit vergelijking met landelijke
gemiddelden blijkt dat de Leidse
gebruiker positiever over stadsver
warming dan elders in het land. Vol
gens het onderzoek is de Leidse ge
bruiker ook minder negatief. Zo
verklaarde 12 procent dat het in
huis wel eens te warm is en 8 pro
cent dat stadsverwarming wel eens
te koud is. Landelijk denkt respec
tievelijk 15 en 21 protent daar zo
Minder aanvoer
veemarkt door
varkenspest
LEIDEN - De veemarkt in Leiden
gaat maandag en dinsdag gewoon
door. Wel verwacht directeur A. de
Jong van de Groenoorhallen dat het
verbod om in een deel van Noord-
Brabant vee te vervoeren leidt tot
minder aanvoer.
Dat vervoersverbod geldt om te
voorkomen dat de daar heersende
varkenspest zich verder over Ne
derland verspreidt. Op de Leidse
veentarkt worden ook veel runde
ren uit die streek verhandeld. Min
der aanvoer betekent minder ver
dienen, aldus De Jong.
Het EWR is wel blij met de resul
taten, maar plaats toch ook enkele
kanttekeningen bij de betrouw
baarheid van het onderzoek.
Woordvoerster N. Sprij erkent dat
de vergelijking met het onderzoek
van drie jaar geleden niet helemaal
opgaat. Destijds werden andere
mensen ondervraagd zodat een ver
gelijking niet helemaal realistisch
is. Daarnaast is de steekproef van
100 gebruikers op een totaal van
3700 niet representatief.
De betere resultaten ten opzichte
van elders in het land is volgens
Sprij een gevolg van het beleid van
het Leidse stadsverwarmingsbe-
drijf. "We hebben geleerd van de
fouten van andere bedrijven in an
dere steden en zijn zo'n jaar of zes
geleden al begonnen met een direc
te aanpak. We zoeken bewust veel
persoonlijk contact met gerbuikers.
We hebben daarmee kennelijk veel
goodwill gekweekt", aldus Sprij.
Oudste Leidse
overleden (106)
LEIDEN - Naar nu pas bekend
is geworden, is de oudste inwo
ner van Leiden, mevrouw
L.F.A.C. Meses, op 25 maart op
106-jarige leeftijd overleden. Zij
verbleef al enkele jaren in het
verpleegtehuis Zuydtwijck aan
de Aaltje Noordewierlaan.
Mevrouw Meses is in 1883 in
Engeland geboren. Zij kwam in
Leiden wonen toen ze de 90 al
was gepasseerd.
Op dit moment is de 105-jarige
mevrouw A. Oldriks, die in het
Sint Elisabeth-gasthuishof aan
de Caeciliastraat verblijft, de
oudste inwoner van Leiden.
LEIDEN - De opkomstcijfers bij de
gemeenteraadsverkiezingen van
vorige week woensdag lagen in De
Kooi en Noorderkwartier rond de
35 procent. In de Slaaghwijk, Juwe-
lenbuurt, De Waard en het Haag-
wijkkwartier kwam het soms net
boven de 40 procent. In de Raadshe-
renbuurt, Burgemeester- en Profes-
sorenwijk, Waardeiland en het laag-
bouwgedeelte van de Merenwijk
zijn daarentegen de meeste mensen
naar de stemlokalen getogen en
werden percentages van meer dan
70 opgetekend.
door
Meindert van der Kaaij
Nu de kruitdampen zijn opgetrok
ken van de verkiezingen die leidden
tot een aardverschuiving in de Leid
se politieke verhoudingen, wordt
pas duidelijk hoe groot de schade is.
Het heeft zeer grote delen van de
Leidse bevolking volstrekt koud
gelaten welke partijen de komende
vier jaar de stad gaan besturen. Het
landelijk opkomstcijfer van 61,9
procent is laag en zeker reden voor
politici om eens na te denken over
de toekomst.
Maar dat is nog een mooi resultaat
vergeleken met het opkomstper
centage in Leiden. Slechts 55,1 pro
cent van de Leidse bevolking vond
Onteigening uitgesteld
LEIDEN - CDA en WD hebben het
plan van PvdA-wethouder Van der
Molen om twee bedrijfspanden aan
de Langegracht en Noorderstraat te
onteigenen voor de duur van een
maand geblokkeerd. In die tijd
moet de gemeente alsnog proberen
tot een minnelijke schikking te ko
men met de bedrijfseigenaren.
De Woningbouwvereniging Lei
den (WBL) wil aan de Langegracht
12 flatwoningen bouwen en aan de
Noorderstraat 6 eengezinswonin
gen. Hiervoor moeten een aantal ou
de panden worden gesloopt. Met de
eigenaren van het galvaniseerbe-
Verdachten in
verband met
dood vrouw
ontkennen
LEIDEN - De twee mannen die deze
week zijn aangehouden in verband
met de dood van de 27-jarige Hacer
Kartal ontkennen hiermee iets te
maken te hebben. Het tweetal
wordt door de politie verdacht van
medeplichtigheid en/of mededader
schap.
Volgens een politiewoordvoerder
hebben de mannen tegenstrijdige
verklaringen afgelegd. De uitkomst
van de verhoren maakt het aanne
melijk dat op korte termijn meer
aanhoudingen worden verricht. De
twee personen die deze week zijn
aangehouden zullen vandaag wor
den voorgeleid voor de officier van
justitie. Die zal beslissen of de man
nen nog langer worden vastgehou
den.
drijf Cupera en van het bouw- en
aannemingsbedrijf Blansjaar wor
den al geruime tijd onderhandelin
gen gevoerd over de verplaatsing
van de beide bedrijven. Deze onder
handelingen hebben tot dusver nog
niet tot resultaat geleid.
De gemeente verwacht dat de on
derhandelingen nog zeer lang kun
nen duren en wil daarom, in het be
lang van de volkshuisvesting, tot
onteigening overgaan. De bedrijfs
eigenaren zeggen daarentegen wel
aan verplaatsing te willen meewer
ken, maar menen dat de gemeente
nog niet serieus met hen heeft on
derhandeld over een andere be-
drijfslokatie en de hoogte van de
schadeloosstelling.
Wethouder Van der Molen vreest
dat de onderhandelingen nog zeer
lang zullen duren en twijfelt of ze
ooit tot resultaat zullen leiden. Vol
gens de PvdA-wethouder is de be
reidheid van de bedrijfseigenaren
recentelijk toegenomen, pas nadat
de gemeente een onteigeningspro
cedure in het vooruitzicht had ge
steld. Volgens Van der Molen is de
kans dat via overleg de voor het
bouwplan benodigde grond kan
worden verworven groter wanneer
de gemeente de onteigeningsproce
dure in werking stelt.
Het CDA-raadslid Hettinga en het
WD-raadslid Driessen wilden niet
akkoord gaan met de gedragslijn
van de wethouder. Zij menen dat de
gemeente nog maar eens met de be
drijfseigenaren om te tafel moet
gaan zitten om tot een minnelijke
schikking te komen. De raadsleden
dwongen Van der Molen de be
zwaarschriften die zijn ingediend
tegen de onteigeningsprocedure
met een maand op te schorten. De
bezwaren tegen de woningbouw
zelf werden daarentegen wel onge
grond verklaard.
LEIDEN - PvdA, CDA en Groe'n Links hebben gisteravond procedurele
afspraken gemaakt over de onderhandelingen die moeten leiden tot een
nieuw college. Afgesproken is dat de echte onderhandelingen pas begin
nen op 5 april. Verder is besloten dat er op Goede Vrijdag (13 april) een ak
koord op hoofdpunten moet zijn. Er is dus ruim een week voor het berei
ken van dat akkoord.
Het CDA accepteerde gisteravond ook de twee andere voorwaarden die
Groen Links had gesteld. Tijdens de college-onderhandelingen zal het hui
dige erfpachtsbeleid niet opnieuw ter discussie worden gesteld. Ook de
discussie over de Breestraat wordt niet heropend, zo beloofde de CDA-on-
derhandelaars. De besluiten die door de gemeenteraad over beide zaken
zijn genomen, blijven het uitgangspunt voor het collegeprogramma.
Tot 5 april maken de drie partijen 'praatpapieren' over de zaken die zij in
het collegeprogramma willen regelen. Over die zaken wordt vanaf dat mo-
ment onderhandeld. "In een week moet er een akkoord op hoofdpunten
zijn. Ik ga er vanuit dat we ook na Pasen nog een aantal zaken moeten uit
werken. In zo'n korte tijd kun je namelijk niet alles regelen", aldus PvdA-
onderhandelaar Van Dongen.
De dichtgetimmerde panden op de hoek van de Oude Singel met de Volmolengracht worden gerestaureerd.
LEIDEN - De drie panden aan de
Volmolengracht zijn gesloopt en
de bouw van zes omstreden ap
partementen in de premiekoop
sector is begonnen. Bouwer Ooij-
evaar bv is begonnen met het
storten van de fundering.
De bouw van de twee vierka-
mer- en vier driekamerapparte
menten is door de buurt bestre
den. De nieuwbouw, ontworpen
door het architectenbureau Van
Swieten, zou te hoog en te mas
saal zijn en geen overeenkomsten
hebben met de bestaande bebou
wing, zo oordeelden de bouwkun
digen van de stichting Akabus die
door de bezwaarmakende buurt
bewoners was ingeschakeld. Al
ternatieven van Akabus werden
echter door de gemeente afgewe-
Ook krakers die de panden be
woonden, konden de sloop niet
tegenhouden. Via een kort geding
bewerkstelligde de gemeente dat
de panden aan het eind van 1989
door de krakers werden verlaten.
De slopershamer sloeg daarna ge
lijk toe om de panden voor bewo
ning ongeschikt te maken.
Binnenkort wordt overigens
ook begonnen met de restauratie
van drie monumentale panden op
de hoek van de Volmolengracht
met de Oude Singel. Sinds enkele
maanden is de gemeente eigenaar
van deze panden die tot voor kort
kamerbewoners huisvestten.
Een bouwhistorische onder
zoek in de oude panden is nage
noeg afgerond. Volgens de heer
G.C.N. Grooteman, medewerker
van de gemeentelijke afdeling
monumentenzorg, heeft dat een
paar interessante zaken opgele
verd. In een van de panden is on
der meer een 17de eeuwse spil-
trap aangetroffen die geheel was
'weggetimmerd', aan het zicht
was ontrokken. Daarnaast zijn
resten gevonden van beschilder
de balklagen, alsmede een beds
tee.
Architect Veltman is belast met
het restauratie-ontwerp. Naar
verwachting kan in het najaar
met- de restauratie worden begon
nen. Volgens Grooteman bedra
gen de kosten per woning om en
nabij de drie ton. De karwei
wordt een leerling-bouwproject,
zodat het werk waarschijnlijk pas
tegen het voorjaar van 1992 is af
gerond.
ngracht verrijzen binnenkort zes appartementen.
het de moeite waard om te gaan
stemmen. Nog erger is het gesteld
met de opkomstpercentages in
sommige stemdistricten in de stad:
van de Leidenaars die in de straten
rond de Marnixstraat, Willem de
Zwijgerlaan, Julianastraat en Mar
grietstraat wonen, kwam slechts 34
procent naar het stemlokaal in de
Dr. van Voorthuysenschool. Goede
tweede was de wijk rond de Para-
maribostraat en Corantijnstraat met
37 procent en derde in de trieste
reeks was de Slaaghwijk met 39 pro
cent.
Het kan nauwelijks toeval wor
den genoemd dat de opkomstper
centages juist in wijken met proble
men veel lager zijn. Het zijn buurten
waar over het algemeen veel lang
durig werklozen wonen en verpau
pering dreigt of reeds heeft toege
slagen. Er wonen vaak meer al
lochtonen dan elders in de stad. Het
is een algemeen verschijnsel dat be
woners van dit soort wijken niet het
meest betrokken zijn bij de politiek.
De Anti Afpak Partij (AAP) heeft
overigens in een aantal wijken goed
gescoord. In Noorderkwartier,
Morskwartier en De Waard schom
melt het percentage voor AAP rond
de drie, op zich goed voor een zetel.
De grote terugval van de PvdA (16
naar 11 zetels) is nog onthutsender
als wordt gekeken naar het aantal
stemmen. De PvdA raakte circa
8500 stemmers kwijt, ofwel dat aan
tal daalde van 21.096 in 1986 tot
12.572 in 1990.
Verscheidene PvdA-raadsleden
kondigden direct na het bekend
worden van de verkiezingsresulta
ten al aan dat er een soort zelfonder
zoek moet komen. Wat is er mis ge
gaan? De meeste raadsleden meen
den tot voor kort dat ze het heel
goed deden.
Een jaar geleden werd nog
schamper gelachen, ook door
PvdA'ers, om het plan van Groen-
Linkswethouder De la Mar om de
wijk in te gaan. Hij hield drie zittin
gen in buurthuizen waar burgers
hem konden spreken. Ze deden hun
beklag of stelden vragen, maar ie
dereen kreeg binnen een paar we
ken antwoord. Groen Links won
een zetel. Een andere partij die door
acties in buurten dicht bij bewoners
staat is de Socialistiese Partij. De
SP ging woensdag van één naar
twee zetels.
D66 lijkt vooral gescoord te heb
ben in de gegoede wijken van Lei
den waar ook het opkomstpercenta
ge vrij hoog lag. Absolute koploper
daarbij is de Burgemeesterswijk
waar 77 procent van de bewoners
van hun stemrecht gebruik maak
ten. Verder waren de cijfers in de
Raadsherenbuurt (70 procent), Pro-
fessorenwijk (71, 68 en 67 procent)
en het laagbouwgedeelte van de
Merenwijk (rond de 70 procent)
LEIDEN - De woede en verbijste
ring zijn groot bij D66. Hoe kon de
PvdA de democraten passeren
voor de collegevorming na de gro
te verkiezingsoverwinning? En
hoe durfde Groen Links al bij
voorbaat af te stappen van het
standpunt om een progressief
college te vormen?
door
Henny van Egmond
'Schaamteloze hooghartigheid
van de grootste verliezer", kwali
ficeerde D66-fractieleider Lan-
genberg het gedrag van de PvdA.
En voor het handelen van Groen
Links had hij ook weinig goede
woorden over. "Verraad aan de
linkse beweging in Leiden",
noemde Langenberg het.
De boosheid is begrijpelijk,
maar de felheid van de reacties is
onverstandig. Het is typerend
voor het beeld dat over Langen
berg is ontstaan de laatste jaren.
Het beeld van een raadslid dat er
van overtuigd is alle wijsheid in
pacht te hebben en maar niet be
grijpt dat andere raadsleden in
Leiden dat niet beseffen.
De manier waarop Langenberg
opereert in de Leidse politiek
wordt door vele collega's met ge
kromde tenen aanschouwd. Een
goed voorbeeld vormde de laatste
begrotingsbehandeling waarbij
hij burgemeester Goekoop aan
sprak op het door hem gevoerde
politiebeleid. Hij beperkte het
niet tot zakelijke opmerkingen,
maar viel Goekoop persoonlijk
aan en schetste de burgemeester
als een bestuurder in de WD-tra-
ditie: in de organisatie die hij
leidt, is het een rommeltje maar
de burgemeester doet niets. Ook
andere wethouders bekritiseerde
hij op die manier.
Juist deze houding heeft Lan
genberg, en dus D66, geen goed
gedaan in de Leidse politiek. Dat
de fractie bovendien bestaat uit
een groot aantal nieuwelingen,
dat geen enkele bekendheid met
de Leidse politiek heeft, spreekt
ook niet in het voordeel van de
winnaars.
Moeilijk
Op voorhand was al duidelijk dat
D66 moeilijk lag bij andere partij
en. Dat probleem werd nog eens
vergroot door de winst van de de
mocraten en het grote verlies van
de PvdA. De sociaal-democraten,
toch al niet happig op Langen
berg en consorten, voelden wei
nig voor een sterk D66 en een ver
zwakt PvdA in een college. Was
de winst voor D66 kleiner en het
verlies voor de PvdA minder
groot geweest, dan was het mis
schien makkelijker geweest een
progressief college te vormen.
De argumenten van de PvdA
om voor het CDA te kiezen zijn
overigens wel curieus. Het CDA
heeft banden in de stad, veel meer
dan D66. In 1982 speelden die
nauwe banden van het CDA met
de Leidse samenleving nog een
belangrijke rol om de christen-de
mocraten buiten het college te
houden. "Die nauwe banden
geeft alleen maar gedonder in het
college. Als je iets wilt doen in de
stad, wordt er gelijk druk uitgeoe
fend op het CDA", wist een
PvdA-raadslid in '82 te melden.
Nu heeft de PvdA het CDA ech
ter nodig. Uit de schrikbarend la
ge opkomst blijkt dat de burgers
zich volstrekt niet meer interesse
ren voor de plaatselijke politiek.
En dan ligt het voor de hand om
een partij die nog wel over de con
tacten met de Leidse samenle
ving beschikt in het college te ha
len.
De druiven zijn zuur voor D66.
De enorme winst kan nu niet wor
den vertaald in bestuursverant-
woordelijkheid. Toch is de keus
van de PvdA op zich begrijpelijk.
Een stabiel college is makkelijker
te bereiken met de een partij als
het CDA die al jaren ongeveer
even groot is. Samenwerking met
D66, een partij die dan weer eens
groot en dan weer eens klein is,
vormt een minder aantrekkelijk
alternatief.
Eigen schuld
Langenberg kan Groen Links ei
genlijk ook weinig verwijten. Als
enige zei Groen-Linkslijsttrekker
De la Mar direct na de verkiezin
gen dat er nu een progressief col
lege moest komen. Langenberg
sprak zich daarvoor ook uit. maar
sloot tegelijkertijd geen enkel an
der college uit. De ledenvergade
ring van Groen Links besloot
daarop dat ook een college met
PvdA en CDA aanvaardbaar was.
Kiezersbedrog, riep Langen
berg. Onzin, zo reageerde De la
Mar. Hij wees Langenberg na
drukkelijk op het feit dat Groen
Links uit de boot kon vallen om
dat D66 geen enkel college uit
sloot. "Ik maak me niet als enige
sterk voor zo'n college", was het
antwoord van De la Mar. "Als D66
zich had uitgesproken alleen een
progressief college te accepteren,
had de ledenvergadering van
Groen Links dat ook gedaan".
Kortom, het is D66 voor een groot
deel zelf te verwijten.
Overigens wordt een college
met D66 nog veel minder aanlok
kelijk door het gedrag van Lan
genberg na de beslissing van de
PvdA. Met opmerkingen als
'schaamteloze hooghartigheid
van de grootste verliezer' over de
PvdA en 'het verraad aan de link
se beweging in Leiden' over
Groen Links gooit hij definitief
zijn eigen glazen in.
Groen Links heeft geeist dat er
binnen twee weken een raamak
koord is met PvdA en CDA. Is dat
er niet, dan wil Groen Links als
nog proberen een progressief col
lege te vormen. Het is maar de
vraag of dat standpunt overeind
blijft na de harde verwijten van
Langenberg.
STAD LEIDEN STAD LEIDEN STAD LEIDEN STAD LEIDEN STAD LEIDEN STAD LEIDEN STAD LEIDEN
