"Van Gogh-expositie stunt om van te genieten Holland Festival goedkoper Souvenir-beleid' van organisatoren ten spijt J Forum wil 3,4 miljoen meer Shaffy Theater wil overbmggiiigskrecliet nil] 2 Voorstellingen in teken cultuur Duitstalige landen amctt?dn/vm i a "m"p\ tton 2r anril in de Stadsschouwburg een chine van Rainer Muller ter eele- AMSTERDAM (ANP) - Een deel van de extra subsidie die de ministeries van WVC en Eco nomische Zaken en de gemeen- t i te Amsterdam dit jaar aan het daarvoorïs dat" CJP Holland Festival hebben toege zegd, komt direct ten gunste van de bezoeker. Dat betekent dat er lagere toegangsprijzen voor de 114 voorstellingen zul len gelden dan vorig jaar. 28 april in de Stadsschouwburg een chine van Rainer Müller ter gele- speciale markt wordt gehouden genheid van het festival naar Neder- waarop geïnteresseerden ook gere- land te halen. Muller oogst met deze duceerde toegangsbewijzen kun- voorstelling op dit moment „storm- kopen. Een van de redenen achtige reacties" in Oost-Berlijn. 65-plus- Sonnen slaagde er niet in deze Mül- wordt verleend. Neue Musik Bij de samenstelling van het mu ziekprogramma heeft Elmer Schön- berger ernaar gestreefd een beeld te geven van de zogenoemde .Neue de presentatie van het programma Musjk' van componisten na de van de 43ste editie van het festival Tweede Wereldoorlog. De bekend- dat traditiegetrouw de hele maand ste van hen is Karlheinz Stockhau- het nadeel zijn bij het tot nu Ier naar Nederland te krijgen omdat toe gehanteerde schriftelijke bestel- er in juni geen zaal beschikbaar systeem omdat daarbij geen korting bleek die groot genoeg is voor deze juni in beslag neemt. Het thema i produktie. In plaats daarvan wordt er nu een speciale voorstelling voor Nederlanders georganiseerd in Ber lijn op 23 of 24 juni. Bijzondere voorstellingen die wel naar ons land komen zijn drie stuk ken (,Masada, ein Bericht', .Schul dig geboren' en Lear's Schatten') in de regie van de befaamde Oosten- dit keer de cultuur landen. 's-Gravesande, die aan het eind van dit jaar na ongeveer zes jaar af scheid neemt als directeur, legde Duitstalige grammeerd omdat hij in eerdere festivals al aandacht kreeg. In plaats daarvan presenteert Schönberger componisten als Hans-Joachim Hespos, Klaus Hü- .de nadruk op dat hij een festival bler<Wolfgang Rihm, Manfred Theatergroep Hollandia met ,Ossi achterlaat met een gezond finan- I cieel perspectief. De problemen 17 - rond de financien leidden vorig jaar y4 jünTïelf de" inleiding ?6l-februari tot het vertrek van be- gen bij zijn compositie Zwei Akte', Grand Duo voor saxofoon >6 februari tot het vertrek '5 stuursvoorzitter F. Becht, wiens '4 plaats werd ingenomen door. prof. j^jdr. A. van der Zwan. Overleg over de toekomst van het festival resulteerde vervolgens harp uit 1989. In Carré zijn concer ten van Schönbergs .Erwartung' ge programmeerd op 24, 25 town Balletprogrammeur Mare Jon kers had de meeste problemen met het vinden van vernieuwende bij dragen voor het festival, zo deelde hij mee. „Het was zoeken naar een speld in een hooiberg". Als resul- 97Siuni taat van zÜn zoektocht kan hij ech- t/,p frtrtpptr.11 i t, zfrtr, t.pr, V\r>4 TU -11 n onder anderen Reinbert de <er voorstellingen verdubbeling van de overheidssub- Leeuw meewerkt. 1 i S1CV? tot een bedrag van 3,5 miljoen van toppers belooft verder 7| gulden. Het totale budget bedraagt Gewandhaus Orchester uit niljoen gulden, waar ook bijdra- Oost-Duitsland te worden dat op 21 Folkw™« Tanz Stuudio aanbieden, gen van sponsors bij inbegrepen Juni za] optreden in het Concertge- Z^iï". bouw. „Al met al heb ik gestreefd Bij de kaartverkoop wordt een 06- naar een programmering waarbij er nummer opengesteld waarop be- een soort verhouding zal kunnen zoeker-S_-t?e!?"gsLb®wLJz.™Jontstaan met werk van Nederland- componisten", aldus Schönber- met het hun creditcard. Dit systeem is nog niet eerder in Nederland toegepast, aldus 's-Gravesande. Hij kondigde verder aan dat er op ENSCHEDE (ANP) - Om de func- i nationale reisopera goed te Om de kwaliteit van de opera- oorstellingen op te krikken heeft kunnen blijven uitoefenen wil Fo- Forum - naast August Haltmayer uit Enschede jaarlijks 3,4 mil- joen gulden extra van het ministerie Stadsschouwburg van WVC. Directeur. P. Westerhoud ais artistiek advi van Forum heeft dit gisteren klaard tijdens de presentatie Cox Habbema, directeur Amsterdam, aangesteld. Haar advisering heeft vooral be- het beleidsplan dat het gezelschap trekking op de theatrale kant. ..Dat sterie heeft ingediend. aspect van opera blijft nogal oorstellin- onderbelicht. Zo zijn acteerpresta ties van zangers vaak mager te noe men," zo verklaarde Cox Habbema gistern tijdens de persbijeenkomst. bij het Forum, goed voor 96 gen per seizoen, krijgt nu per jaar 18,6 miljoen gulden van het Rijk. Het instituut heeft daarnaast circa 2,5 miljoen aan eigen inkomsten. Als gevolg van het te beperkte bud- i get is het aantal personeelsleden te J klein. In totaal gaat het om 200 men- - sen. Om de werkdruk tot een aan- - -vaardbaar peil terug te brengen t| moeten er volgens Westerhoud 20 - medewerkers bij komen. Hij gaat er - -hierbij van uit dat Forum het Filhar- - monisch Orkest behoudt, AMSTERDAM/OTTERLO Op de grasvlakte achter het Van Goghmuseum worden in kermistenten Van Gogh-reprodukties aangeboden die afgedrukt zijn op wat het midden houdt tussen vloermatten en badmatten. Een slager in Aries had vorig jaar een beter idee. Tijdens het Provencaalse Van Gogh-feest zette hij een repro- duktie van Van Goghs beroemde gele brug tussen zijn hammen en er was een briefje bij waarop stond dat hij het kunstwerk niet alleen zelf had gemaakt, maar ook nog 'uitsluitend van dierlijk vet'. De tientallen meters die de goedko pe kermistenten op de grasvlakte van het Amsterdamse Van Gogh museum met zijn miljoenen kosten de doeken scheiden, zijn symbo- lisch voor de onoverbrugbare kloof 0p Jan Huiskers 'Van Gogh, zijn door Rudolph Bakker Otterlo peinzend voor een Van Gogh-teke- ning uit St.Rémy, legt er de nadruk op dat het uitgangspunt in Amster dam van het zijne in New York ver schilt. Tenslotte komt hij zelf als 'adviseur' op de lijst van inrichters de tentoonstellingen in Amster- tussen de commercie en de kunst complete werk', op het Nederlandse Van Gogh-festi- Ronald Pickvance, val. De Filosofie, waarop de exposi tie van de 133 schilderijen in Am sterdam en de 248 tekeningen en aquarellen in het Museum Kröller- Müller in Otterlo berust, is van een bijna Hollands-calvinistische ge strengheid: 'Van Gogh wilde zich in de kunstwereld manifesteren met dam en Otterlo een karakteristiek, samenhangend oeuvre', zo staat in de inleiding tot de catalogus te lezen en de tekst gaat voort: 'Daarmee bedoelen we niet zijn totale produktie - in de zin van alle werken - maar alleen dat markante geheel naar zijn eigen visi< uitdrukking bracht', De organisatoren richten zich in de eerste plaats tot de ware Van Gogh-vrienden. zo valt uit deze Dr. Rey In Parijs was na de beide exposities in New York begin vorig jaar in het nieuwe Musée d'Orsay een 'Van Gogh in Parijs' te zien, een manifes- de kunste- tatie waar ook schilders werden ge- het beste tot toond die vrienden waren van Vin cent. Het bleek daar immers op nieuw dat Van Goghs genie zich pas in Arles volledig openbaarde. En dan was er eind vorig jaar de kleine theorie op te maken, want 'getracht tentoonstelling in Arles zelf. s zoveel mogelijk die werken te poseren die hij tot zijn 'souvenir' aan de mensheid rekende'. Om te weten welke kunstwerken tot die 'souvenirs' behoren,, maakt van verschillende gegev Deze beleidslijn zal al die hon derdduizenden toeristen misschien geen steen op de andere gela ten had om er het hospitaal in pre cies dezelfde staat terug te brengen waarin het zich bevond toen Van gebruik ge- Gogh er werd verpleegd, nadat hij een stuk van zijn oor had afgesne den. Van Gogh schilderde er de bin nenplaats en hij maakte ook teleurstellen die uit de hele wereld portret van Dr. Rey, die zijn begrip toestromen in de hoop in Amster- volle dokter dam en Otterlo 'de totale Van Gogh' Het portret te zien. Sterker nog: wat zich er af- het Poesjkin- speelt is bijna een 'manifestatie te- Het gen de juist ov schap hebben verspreid dat het klapstuk er het andere zou aflossen. Nu vinden de organisatoren na tuurlijk terecht dat er meer dan ge noeg te beleven valt, maar hun uit gangspunt is wel een makkelijk het ontbreken het klapstuk - Dr. Rey is nu in Moskou. r_n de en terwij 1 de sponsors thousiaste organisatoren in Arles, de hele aardbol de bood- dje de Russen zover hadden gekre- l gen dat ze het portret van Dr. Rey in bruikleen voor hun expositie af wil den staan. Is het beroemde portret van Dr. Rey (zijn moeder vond het zo lelijk de dat ze het in het kippenhok zette) nu schilderijen waarop ze de hand niet ook op de Van Gogh-tentoonstel- uit. Opzienbarend Toch blijft het organiseren van een opzienbarende Van Gogh-tentoon- stelling als die in Amsterdam en Ot terlo een stunt van de eerste orde En omdat er een reeks manifesta ties van gelijk belang aan vooraf is gegaan, die al litan Museum ling in Amsterdam te Dr. Rey is daar niet te dan nog er niet zijn? Die zijn er ongetwijfeld. Is daardoor de tentoonstelling een flop? Neen, een flop werd het daar door zeker niet, al vallen er enige te leurstellingen te verwerken. Ook de cour van het hospitaal in Arles, die er nu weer precies zo uitziet als op het schilderij, schittert door afwe- ii in het Metropo- zigheid. Hij is eigendom New York begon, Oskar Reinhart in Wintert.hur, heeft gebracht dat het aanzienlijk moeilijker geworden is in het Poesj- kin-museum in Moskou iemand te vinden die op uitleenverzoeken een duidelijk ja of nee laat horen. Inspanningen Olympische inspanningen getroos ten organisatoren van dit soort ten toonstellingen zich en olympische toppen waren in Parijs te zien na de opening van het 'Centre Pompidou' en in latere jaren in het 'Grand Palais'. De Degas-overzichtsten- toonstelling van februari tot mei '88 telde niet minder dan 392 uitge breid becommentarieerde num mers in een praktisch ontilbare ca talogus. Meteen daarop volgde de sensationale Gauguin-show met 280 geexposeerde werken. Ieder een die deze manifestaties wilde zien, herinnert zich dat men er uren in de rij diende te staan om vervol gens in de tentoonstellingsruimten op de tenen en in de knieholten te worden getrapt. Dit alles doet zich in Amsterdam en Otterlo dankzij het ingenieuze voorbespreeksysteem niet voor. Ook door culturele indigestie zullen de bezoekers van beide tentoonstel lingen niet worden geplaagd en dat is een winstpunt na wat er elders aan dit soort manifestaties vooraf ging. In Amsterdam bijvoorbeeld telt de catalogus niet meer dan 133 nummers. Terwijl op de tentoon stelling 'Van Gogh in Parijs' 68 wer ken uit de Parijse tijd te zien waren, zijn dat er in Amsterdam maar 22. En neem bijvoorbeeld de periode- Auvers, die er in Amsterdam opval lend mager af komt met maar 16 doeken, terwijl Pickvance in het Metropolitan Museum er 33 had. Het indrukwekkendst komt in Amsterdam ongetwijfeld Van Gog hs periode in Arles uit de verf. Van de 50 geexposeerde werken komen er 24 uit buitenlandse verzamelin gen. Van het totaal aan 133 Amster damse catalogusnummers komen er, voorzover ik tellen kan, 71 wer ken uit het buitenland. In Otterlo zijn niet minder dan 248 prachtige tekeningen te zien in opvallend rustgevende ruimten, waardoor ze de indruk maken waar op ze recht hebben. Want anders dan hier komt het bekijken van te keningen in een museum niet zel den op een marteling neer. Verrassingen Is het op basis van de 'souvenir- theorie' (om alleen die werken te la- beroemde doeken die die Van Gogh essentieel achtte, namelijk die waarin hij zijn eigen visie het beste tot uitdrukking bracht') dat in Amsterdam uit de pe riode in Arles doeken ontbreken als 'De kermisklanten' (Louvre), de 'Crau met perzikbomen' (Cour- tauld), de 'Bloeiende boomgaard axwc- me* populieren', (Munchen) en het de*heer 'P°rtret van Armand Roulin' (Es- --- Folkwang Museum), om niet Neen, Zijn t is er reden de stunts met elkaar te meldt Hulsker in zijn 'Volledig °Pniauw te beginnen de bin nenplaats van het ziekenhuis? Daar staan natuurlijk aangename werk'. En er is een troost: Pickv ce in New York had de 'Binnen- rerende Van Gogh-manager Ronald plaats' en 'Dr. Rey' ook niet. Wat hij verrassingen tegenover, want wi Pickvance daar een tentoonstelling wel had, was een gezicht op dezelf- rrvo" "i, die opviel de 'cour', mé 1 Pickvan- door Gauguin. 'Van Gogh in Arles' door de bravour ce kans had gezien bij heel wat aar zelende kunstmiljonairs Van Goghs zich mede-organisator en kunsthis- In het Van Goghmuseum houdt tie 1 bewust niet gepro- h* Theater Basel met ,Aias von und nach Sophocles' en het Schauspiel- haus Bochum/Burgtheater Wien met .Jack wie Hose'. De Nederland- bijdrage wordt geleverd door anders speciaals dan""geschilderd de hele wereld naar Amsterdam overkomen, terwijl de vaste collec- het Van Goghmuseum het waard is niet alleen in het jubeljaar te worden bezocht (men is oprecht van plan na deze expositie de vaste verzameling verstandiger te etale ren, waarmee de nationale schande omWCXV..XHXXX V.«0 - X^X. „x.XUUV.U XXXXV X^X. ZÜn URgCWiSt V8 H de V8tt GOgllS catalogi die beide exposities bege- Rey' niet goed genoeg bevonden die er tot nu toe troosteloos als grau- hellicht - - bruikleen te krijgen die het pu bliek sinds mensenheugenis niet woorden had gezien. Pickvance herhaalde de vraag toricus Evert van Uitert voor ant- de pers gereed. Op_de het portret 1 de tentoonstel- «e Postzegels tegen eindeloze v het Ballett Frankfurt van William Forsythe, het Choreografisches Theater Bremen en de Folkwangschule De Nederlandse inbreng bestaat der meer uit nieuw werk (in op dracht) van Krisztina de Chatel en een optreden van het Nederlands Dans Theater. Mozart De feestelijke opening van het festi- Ihf ï^pro,?Ia™™eur_L^rthur, So"' val heeft Plaats op 1 juni in het Con- i xj u i certgebouw. The English Baroque Soloists en het Monteverdi Choir brengen dan twee concertante uit voeringen van opera's van Mozart (La Clemenza di Tito en Idomeneo) ten gehore. Voorts vermeldt het programma 'Die Frau ohne Schatten' van Ri chard Strauss door het Radio Fil harmonisch Orkest onder Edo de Waart en een optreden van het Oost- duitse Gewandhaus Orchester on der leiding van Kurt Masur met werken van o.a. Bruckner. Riccardo Chailly zal zijn debut maken in het Muziektheater in 'L'Ange de Feu' van Prokovjev. De Nederlandse Opera geeft in het kader van het Holland Festival in juni een serie voorstellingen van Mozarts 'Idome neo' onder leiding van Frans Brüg- gen. Twee Nederlanders in vioolconcours SCHEVENINGEN - Marleen As- berg (22) en Jeroen de Groot (29) zijn als enige Nederlanders toegela- Forum heeft ook extra geld nodig *en de halve Finales van het n het niveau van de voorstellin- Scheveningen Internationaal Viool gen te verhogen. „Er is in de afgelo- concours. Ook de jongste deelne AMSTERDAM (ANP) - Het be stuur van de Stichting Shaffy Thea ter gaat de komende weken politie- Dit maakte de voorzitter van de Stichting Shaffy Theater F. Rotten berg gisteren in Amsterdam be- ke partijen in Amsterdam benade- kend. Hij reageerde daarmee op de pen vijfjaar veel verbeterd, de be langstelling - stijgt nog steeds en we hebben een goede naam opge bouwd, maar de eisen van het pu bliek en die wij ons zelf stéllen wor den gaandeweg hoger,"'zo licht de Forum-directeur de beleidsvisie toe. het concours, de 16-jarige Nikolay Madojan uit Rusland, gaat door naar de halve finale. In totaal zullen achttien kandidaten uit der tien landen aan de halve finales deelnemen. Die hebben plaats op 31 maart, 1 en 2 april. De finales zijn op 4 en 5 april in het Circustheater. met het verzoek of zij bruggingskrediet voor het Shaffy Theater ter beschikking willen stel len. Dit zou moeten gelden totdat er andere financieringsbronnen be schikbaar zijn voor de omvorming van het theater tot Europees cen trum voor avantgardistische en ex perimentele theater- en muziekvor men. uitspraak van de Raad van State van dinsdag waarin het de gemeen te Amsterdam wordt toegestaan de subsidie aan het theater per 1 sep tember te beëindigen in plaats van bij de afloop van de huurovereen komst met de gemeente eind juli 1992. van State worden pas over drie we ken bekendgemaakt, maar tegen de uitspraak is geen beroep meer mo gelijk. De overwegingen De gemeenteraad wil het subsi diegeld liever besteden aan het mu ziekcentrum De IJsbreker, dat in plaats van de Stichting Shaffy The ater de verschillende zalen in het pand aan de Keizersgracht zou moe ten gaan bespelen. Op initiatief van Steve Austen werd als tegenwicht de Raad door de directie van de Stichting Felix Meritis een plan voor een Eu ropees kunstencentrum ontwik keld. Daarvoor is december vorig jaar een subsidie-aanvraag van twee miljoen gulden bij het ministerie van cultuur (WVC) ingediend. Austen toonde zich gisteren rede lijk optimistisch over de kansen op een rijkssubsidie en in het verleng de daarvan Europese subsidies voor restauratie van het gebouw. Rottenberg benadrukte echter dat ook de besturen realistisch blijven: „Als de overheden niet meewerken, moeten we ermee ophouden". Langlois' die een andere is dan die welke in Otterlo thuis hoort, een eveneens hier tamelijk onbekende (want - ondanks de problemen van de perestrojka - uit het Poesjkin- museum in Moskou komende) vari atie op de 'Vissersboten op zee', het portret van Eugene Boch (uit het Louvre) en natuurlijk als klap op de vuurpijl het werelbekende 'Nacht café' (New Haven, Yale University) waarvan Pickvance in New York de versie in waterverf uit de Hahnlo- ser-collectie wist te bemachtigen. En dan gaat het door: maar liefst twee 'Arlésiennes' (uit het Musee d'Orsay en uit het Metropolitan Mu seum in New York), een schitteren de versie van de 'Alyscamps' (Sta- vros Niarchos), en het beroemde 'Zelfportret met pijp' dat Van Gogh na het incident met het oor maakte, uitgeleend door het Amerikaanse echtpaar Leigh B. Bloch. Liz Taylor Het allermooiste eerste schilderij dat Van Gogh na zijn aankomst in St. Rémy maakte was dat van de Irissen. In New York was het op de Pickvance-show in '86 nog te zien, in Amsterdam niet meer en dat kan ook niet anders: het ging van parti culiere handen in andere particulie re handen over, terwijl de nieuwe Australische eigenaar bezig is fail liet te gaan aan het bedrag dat hij er voor betaalde. Wel op de tentoon stelling te zien zijn een paar heel be roemde en karakteristieke doeken uit de periode in St. Rémy: 'De alpil- les met olijfbomen' (Collectie Mrs. John Whitney) en 'De sterrennacht' (New York, Museum of Modern Art). Het is jammer dat in Amster dam naast 'De Alpilles met olijfbo men' niet ook het 'Berglandschap met zwarte hut' (New York, Tannhauser Fondation) kon wor den getoond, zoals Pickvance dat indertijd gedaan had. Het is ook on begrijpelijk dat men de 'Ingang tot de steengroeve' - notabene uit de ei gen Amsterdamse collectie - niet in de reeks heeft opgenomen, die zo'n belangrijke rol speelt in het jaar dat Van Gogh in St. Rémy was. (Was het 'artistiek' niet essentieel binnen de gevolgde beleidslijn?) Pickvance had in New York niet alleen de 'Amsterdamse' steengroe ve, maar ook nog een tweede, waar van Hulksker in de ongecorrigeerde herdruk van het 'Complete werk' meldt dat de 'eigenaar onbekend' is. (Dezelfde Hulsker die in 'Van Gogh en zijn weg' onbegrijpelijkerwijs meent dat het door Pickvance in New York getoonde 'Gezicht op de de kerk van Saint-Paul-de-Mausole' in St. Rémy tot een van de latere werken uit Auvers behoort. Het schilderij behoort aan Liz Taylor en is in Amsterdam niet te zien. Prof. Pickvance in Otterlo: 'er is ook niet om gevraagd'.) Wat allemaal niet wegneemt dat het de moeite loont naar Amster dam te gaan en er kennis te maken met twee hier nooit vertoonde zelf portretten van Van Gogh en met het portret van Trabuc (door Hulsker 'Trabu' genoemd), om nog niet te spreken van de beide versies van wat in de catalogus ten onrechte 'De grote platanen' (de ene uit Cleve land, de andere uit Washington) wordt genoemd en van het 'Boeren meisje met gele stroohoed' uit de Collectie Hahnloser. Niemand kon het helpen dat het al in de voorlopige lijst opgenomen 'Portret van dokter Gachet' uit Van Goghs laatste levensdagen in Au vers door de eigenaren (het Sieg fried Kramarsky Trust Fund) op 15 mei bij Christies in New York zal worden geveild. Het zijn dezelfde eigenaren die in '87 'De brug van Trinquetaille' voor te veel geld kon den verkopen, al is dat doek nu weer wel op de Amsterdamse expo sitie te zien. In plaats van de voor de periode- Auvers zo essentiele Dr. Gachet (met zijn digitalistakje) legde het Van Goghmuseum nu de hand op een 'Landschap bij regen' dat af komstig is het uit het Nationale Mu seum van Wales in Cardiff, waar het ook altijd regent. En is er gelukkig wel het tweede portret van Dr. Ga chet, dat door het Parijse Musée d'Orsay werd uitgeleend. Café Ravoux Bijna onbegrijpelijke omissies in de periode-Auvers zijn de 'Straat met trap' (Saint Louis City Art Museum, die Pickvance wel in New York kon laten zien), het beroemde 'Gemeen tehuis op 14 juli' (echtpaar Leigh B. Block) en de nog beroemdere 'Kerk in Auvers' (Louvre) (die Pickvance overigens ook geen van beiden in zijn catalogus had. Prof. den Uitert vertelt dat de kerk in te slechte staat verkeert om nog te worden ver voerd). Ook ontbreken 'Marguerite Gachet aan de piano' (Basel) en een van de drie bekende portretten van Adeline Ravoux (waaronder een in het Cleveland Museum of Art). De Amsterdamse organisatoren zijn buitengewoon streng over de kwaliteit van Van Goghs werk in Auvers ('het heilige moeten was er aF) en dat is kennelijk ook het ex cuus voor het ontbreken van zoveel dat de wereldbezoekers straks toch best uit Auvers hadden willen zien. Een aangename verrassing is wel 'De tuin van Daubigny' in maar liefst twee versies: de ene afkomstig uit Basel, de andere uit Hiroshima. Het is daarbij de moeite waard op te merken dat het huis van de schilder Daubigny en de tuinen deze zomer nog door zijn nazaten als museum voor het publiek worden openge steld. Dat is een meevaller voor Au vers omdat de restauratie van het beroemde café Ravoux, waar Van Gogh overleed en dat tot een waar bedevaartsoord voor 'van goghia- nen' uit de hele wereld geworden was, pas in de loop van volgend jaar weer open zal gaan.

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Leidsch Dagblad | 1990 | | pagina 23