Simons belooft meer geld voor tehuizen Kohl moet scepsis NAVO en EG nog overwinnen Kabinetsformatie Israël strandt in patstelling Hof buigt zich nogmaals over Baronie-doosjes Renteverhoging j aagt koers yen verder omlaag DDR-miriister: voor 1 juli monetaire unie DINSDAG 20 MAART 1990 BINNENLAND/BUITENLAND/ECONOMIE PAGINA Voor wachtlijsten inrichtingen en verpleegtehuizen NIEUWEGEIN (ANP) Staatssecretaris Simons (volksgezondheid) verwacht dat er de komende jaren 8000 tot 10.000 plaatsen bij kunnen komen in zwakzinnigeninrichtingen en verpleeghuizen. Hij zei dit gisteren op een verkiezingsbijeenkomst van de PvdA in Nieu- wegein. Binnenkort gaat hij met de organi saties in de gezondheidszorg over leggen over het aanpakken van de wachtlijsten en de werkdruk. In het regeerakkoord is voor de sector volksgezondheid en welzijn 2,3 mil jard gulden uitgetrokken voor groei. Simons wil een substantieel aanzienlijk deel ervan gebruiken om de wachtlijsten aan te pakken. Het bedrag daarvoor kan mogelij kerwijs tot één miljard oplopen, zei hij. Of dat lukt hangt mede af van de vraag of de nodige investeringen daadwerkelijk in de periode 1991- 1994 kunnen worden uitgevoerd. Volgens Simons kunnen nog meer plaatsen worden gecreëerd als bij bestaande instellingen. Dan zijn ze namelijk goedkoper en is er ook minder tijd voor nodig. Thuishulp De Ziekenfondsraad wil zes miljoen gulden uittrekken voor een experi ment met thuishulp: ln plaats van hulp kunnen mensen die dat willen dan uit het fonds van de algemene wet bijzondere ziektekosten (awbz) een bepaald bedrag krijgen waar mee ze zelf verpleging en verzor ging kunnen 'kopen'. De Gehandi captenraad dringt al lang aan op cliëntgebonden budgetten. De Ziekenfondsraad bespreekt donderdag een voor staatssecretaris Simons (volksgezondheid) bestemd advies over het experiment. De commissie die het heeft voorbereid denkt dat dit 'cliëntgebonden bud get' kan bijdragen aan keuzevrij heid voor de patiënt, zorg op maat, kwaliteit, het vervangen van de ene soort zorg door de andere en flexibi liteit. In principe is het maximumbe drag 150 gulden per cliënt per dag. Mensen die nu al hulp krijgen die meer kost worden in de experimen ten overigens niet bij voorbaat uit gesloten. Ambulances rijden zij aan zij en langzaam over de A9. Onder het motto 'wij niet inhalen, niemand inhalen' protesteerde personeel van de Alk- maarse ambulancedienst tegen hun achterstand in beloning. (foto anpi TEL AVIV Israels president Chaim Herzog staat voor een moei lijke keuze, nu 60 parlementsleden Shimon Peres van de Arbeiderspar tij als kabinetsformateur willen en een even groot aantal Yitzhak Sha mir van de Likud. In zo'n geval geeft de president gewoonlijk de voorkeur aan de leider van de groot ste fractie, maar beide partijen be weren nu de grootste te zijn. door Ad Bloemendaal Onmiddellijk nadat de standpun ten van de parlementsleden duide lijk waren geworden, brak gister avond een woordenstrijd uit tussen de Likud en de Arbeiderspartij over de vraag wie de grootste fractie in het parlement heeft. Tot een week geleden was dat zonder twijfel de Likud, maar afgelopen donderdag besloten vijf ontevreden parlement sleden van die partij een eigen frac tie, te desconferentie over het Midden- Oosten. Opmerkelijk in het vraaggesprek is verder dat Peres onderhandelin gen in de toekomst tussen Israël en de PLO niet zonder meer uitsluit. Hij voegt daaraan toe dat zijn Arbei derspartij in het parlement gaat pro beren de wet te wijzigen die contac ten tussen Israëlische staatsburgers en de PLO verbiedt. DEN HAAG/ALPHEN AAN DE RIJN - Chocoladefabriek Baronie- -De Heer in Alphen aan den Rijn loopt opnieuw kans dat het bedrijf zijn achthoekige chocolade-doos jes zal moeten vernietigen. In cassa tie heeft de Hoge Raad op verzoek van concurrent Droste het arrest van het Amsterdamse Gerechtshof vernietigd. Het hof ha'1 geoordeeld dat Baronie de doosjes niet uit de handel hoefde te nemen, zoals de Haarlemse rechtbank in eerste in stantie had bepaald. De zaak is nu door de Hoge Raad verwezen naar het gerechtshof in Den Haag, dat zich opnieuw over de zaak buigen. Droste begon met de procedures omdat concurrent Baronie de Tjoklat pastilles, die voorheen in ovale blikken doosjes met de af beelding van een Indonesisch meis je werden verkocht, in een achthoe kige doos ging verkopen. Droste heeft een soortgelijke verpakking in identieke kleuren: rood voor pu re pastilles en blauw voor de melk chocolade. dat er inderdaad sprake was van in breuk op de auteursrechten. Hij veroordeelde Baronie tot een dwangsom van 10.000 gulden voor iedere keer. dat de doosjes in de handel gebracht werden. Baronie moest bovendien de hele voorraad terugnemen en de verpakkingen vernietigen. Het Hof in Amsterdam oordeelde echter in hoger beroep dat de ver- Nog voordat er een woord is gespro ken in de cao-onderhandelingen in het ziekenhuiswezen zullen de eer ste acties van werknemers een feit zijn. De vereniging Verpleegkundi gen en Verzorgenden in Opstand (VVIO) heeft acties aangekondigd bij de aanvang van het overleg. Voordat de onderhandelingen be ginnen zal de VVIO een actie-draai- boek presenteren. Op de eerste dag van het overleg voeren aanhangers van de voormalige actiegroep acties in Den Bosch en Delft. De WIO eist 8 procent loonruimte. Ambulances uit de regio Alk- maar/Kennemerland heeft hebben gistermiddag actie gevoerd tussen 12.00 en 14.00 uur op de A9 en daar files veroorzaakt tussen Alkmaar en de Velsertunnel. Met vier ambulan ces naast elkaar reden actievoeren de chauffeurs naar Haarlem om hun eisen voor een hogere honorering kracht bij te zetten. Hulpverlening ineest-slachtoffer in ziekenfonds' ROTTERDAM (GPD) - De hulp verlening aan slachtoffers van in cest moet worden opgenomen in het ziekenfonds. Dat adviseren de organisatoren van het congres 'In cest, knelpunten in beleid' de over heid. De Rotterdamse wethouder Henderson (sociale zaken en volks gezondheid) heeft gisteren namens de gemeente Rotterdam, een van de organisatoren, een boekje met het verslag van het congres overhan digd aan staatssecretaris Simons (volksgezondheid). "Nog voor de zomervakantie wil len we een nieuw regeringsstand punt over kindermishandeling for muleren", kondigde Simons aan. "Het nieuwe beleid zal gericht zijn op het snel en effectief op gang brengen van de hulpverlening, en op het stoppen vah de mishande ling". Het nieuwe beleid beoogt een sa menwerking tussen de hulpverle ners en politie en justitie. Ook moet er ook hulpverlening aan de plegers van incest geboden worden. Ook de preventie moet meer aandacht krij gen. De coördinatie over de integra le hulpverlening komt in handen van de lokale overheden. Die kun nen de samenwerking tussen de verschillende instanties overzien. "De hulpverlening vraagt richtlij nen van de overheid", zei Simons. "De wens vanuit de samenleving ^voor een effectieve aanpak van de "seksuele mishandeling van kinde ren is begrijpelijk, maar het is ook begrijpelijk dat er angst is voor overheidsingrijpen in het gezinsle- Ook jongens worden veel vaker slachtoffer van seksueel misbruik dan gedacht wordt, net als mensen met een handicap. In de voorlich ting en preventie, die een grote prio riteit geniet, zal ook aan die groepen speciale aandacht besteed worden. "De preventie, eigenlijk het hele nieuwe beleid is bedoeld om de des kundigheid binnen de hulpverle nende instellingen te vergroten. Daarin is een belangrijke taak voor de overheid weggelegd", vindt Si- Hectische taferelen kenmerkten vannacht de handel op de Japanse effectenbeurs in Tokyo. De gemid delde koersen zijn de afgelopen tien dagen fors gezakt. Een verhoging van de officiële rentetarieven door de centrale bank bleek evenmin de val van de beurs en die van de koers van de yen tot stilsta-,id te kunnen brengen. (foto epa> Chemiefabriek Libië zou niet zijn beschadigd TOULOUSE (AFP/REUTER) - De Libische chemische fabriek in Rab- ta is intact en heeft geen enkele schade opgelopen ten gevolge van een eventuele brand. Dit valt op te maken uit de foto's die zondag wer den gemaakt door de Franse obser vatiesatelliet Spot 1 en getoond werden in Toulouse. Er waren slechts enkele zwart achtige verkleuringen zichtbaar op kleine bijgebouwen die mogelijk in gebruik zijn als opslagplaatsen, zo kon worden opgemaakt uit een ana lyse van een functionaris van het bedrijf. De Libische ambassadeur in Ro me deelde eerder op de dag mee dat verscheidene mensen waren aange houden in verband met een brand in het omstreden complex. Het vuur zou zijn aangestoken door een lid van de technische staf. De schul digen zullen, "hoewel Libië tegen de doodstraf is", ter plaatse worden terechtgesteld, aldus ambassadeur Abdurrahman Shalgam. Het complex in Rabta, 80 kilome ter ten zuidwesten van Tripoli, zou vorige week woensdag buiten wer king zijn gesteld door een uitslaan de brand, zo verklaarde de Ameri kaanse president George Bush. Vol gens Washington werden in de fa briek chemische wapens gemaakt, wat door Libië wordt ontkend. AMSTERDAM (ANP/UCN) - De renteverhoging in Japan heeft van nacht de aandelenkoersen op de ef fectenbeurs van Tokyo verder om laag gejaagd. De discontoverhoging (van een procent) tot 5,25 procent heeft ook de koersdaling van de yen niet tot staan weten te brengen. Yen-aankopen door de Japanse centrale bank konden de daling evenmin stoppen. De Nikkei-index van de 225 fond sen op de beurs gisteren» nog met ruim 1350 punten omlaag (met 4,15 procent de op twee na grootste da ling in de geschiedenis), gisteren moest de beursbarometer weer 456,05 punten inleveren op een slot 30.807,19 punten. Deze daling 1,46 procent. pakkingen weliswaar op diverse punten overeenstemmen, maar dat het totaalbeeld bij Baronie door an dere factoren wordt beheerst. Het Hof hield in haar oordeel bewust geen rekening met de achthoekige vorm en de kleur. Dat laatste is voor de Hoge Raad reden de zaak nog eens te laten be oordelen door het Gerechtshof in Den Haag. De Hoge Raad oordeelt dat een verpakking associaties op roept met het merk. In dit opzicht mogen elementen zoals de vorm van de verpakking niet worden "weggedacht". Het feit dat vorm en kleur van de verpakking vrij zijn be tekent niet dat zij niet dat zij geen rol spelen in een vergelijking van de verpakkingen. Roemenen vallen Hongaars kantoor in Tirgu aan BUKAREST (AP) - Roemeense demonstranten hebben gisteren in de stad Tirgu Mures, ongeveer 300 kilometer ten noordwesten van Bu- karest, een kantoor van de Demo cratische Unie van Hongaren in Roemenie met bijlen aangevallen. Er vielen geen gewonden bij de be storming, die volgde op een demon stratie van Roemenen voor bescher ming van hun rechten. Eerder op de dag hadden de de monstranten zich verzameld voor het plaatselijke kantoor van het Front voor Nationale Redding om daar het aftreden t'e eisen van de lo kale vice-voorzitter Eloed Kineses. Kineses, eem etnische Hongaar, zou zich bereid hebben verklaard af te treden. Tirgu Mures ligt in de landsstreek waar het grootste deel van de uit 1.7 miljoen zielen bestaande minder heid van etnische Hongaren in Roe menie woonachtig is. De afgelopen dagen was door Roemenen in het gebied herhaaldelijk geklaagd over een anti-Roemeense houding onder de etnische Hongaren. De Japanse centrale bank heeft de laatste paar weken herhaaldelijk gewaarschuwd voor inflatiegevaar, dat een gevolg is van de daling van de koers van de yen. Die lagere koers maakt de import duurder, waardoor er de prijzen in het land dreigen te stijgen. De president van de Japanse cen trale bank, Yasushi Mieno, ver klaarde dat de renteverhoging ver moedelijk geen grote gevolgen zal hebben voor de groei van de Japan se economie, omdat de investerin gen op een hoog peil blijven staan. De daling van de Japanse beursin dex, die de afgelopen weken ruim 30 procent verloor, en die van de koers van de yen laat de beurzen el ders ter wereld tot dusver onbe roerd. BONN (DPA/AFP) Uiterlijk op 1 juli moet de Westduitse mark als munteenheid in de DDR zijn ingevoerd. "Geen enkel probleem wordt er makkelijker op als je langer wacht". Dit heeft Elmar Pieroth gisteren ge zegd. De 55-jarige Pieroth is door Lothar de Maiziëre. wiens CDU zondag als grote overwinnaar uit de Oostduitse verkiezingen is gekomen, aange zocht om minister van economische zaken van de DDR te worden. Pieroth heeft de Westduitse nationaliteit en is van 1981 tot 1989 econo misch senator (regio-minister) van West-Berlijn geweest. De Maziere heeft het oog op hem laten vallen omdat hij "een economisch deskundige met uitzonderlijke kwaliteiten" is en een speciale 'feeling' heeft voor de situa tie in de DDR. Pieroth wil dat er direct een wisselkoers van één op een geldt voor Oost duitse spaartegoeden. Die tegoeden moeten dan wel stapsgewijs worden vrijgegeven. Ook voor de lonen zou een gelijke koers moeten gaan gelden en het Oostduitse bedrijfsleven moet op korte termijn leningen krijgen. De ondernemingen kunnen dan direct na de monetaire eenwording van de twee Duitslanden de lonen in Westduitse marken uitbetalen. Automobilisten berijden te vaak middelste baan' DEN HAAG (ANP) Automo bilisten moeten niet langer wor den verplicht om op snelwegen zoveel mogelijk rechts te rijden. Rijstrookwisselingen naar rechts op autosnelwegen zou den alleen nog maar moeten worden uitgevoerd als de ver keerssituatie daartoe aanleiding geeft. Dat concludeert de Stich ting Wetenschappelijk Onder zoek Verkeersveiligheid (SWOVj in een onlangs uitge bracht rapport. De SWOV is voorstander van een soepeler vorm van het zoge naamde 'keep-your-lane'-rijge- drag dat in de Verenigde Staten wordt gehanteerd. Daarbij blijft de bestuurder zoveel mogelijk op dezelfde rijstrook rijden. Rechts inhalen mag in de VS. De SWOV vindt echter dat rechts inhalen op de Nederland se snelwegen niet moet worden gelegaliseerd. Rijstrookwisse- lingen naar rechts zouden alleen nog maar nodig moeten zijn als bijvoorbeeld sneller rijdend ver keer wil inhalen. De stichting observeerde vo rig jaar het rijgedrag van meer dan 2000 personenauto's en vrachtwagens op snelwegen. Vooral op de middenstroken blijven automobilisten rijden terwijl ze ook naar rechts kun nen. Ruim 40 procent van de be stuurders vertoonde op de mid- denrijbanen 'keep-vour-lane'- gedrag hoewel dat verboden is, aldus het onderzoek. Maar in een interview voor de Is raëlische televisie gisteravond ver klaarde minister Moshe Katzav (Li kud) dat Modai en de zijnen eigen lijk nog steeds bij de Likud moeten worden gerekend. De Likud zal te genover de president aanvoeren dat een aantal van de kleine partijen waarop Peres steunt, met name de Arabische fracties, nooit zal kunnen deelnemen aan een regering. Het in terview werd onderbroken door de mededeling dat de Arbeiderspartij juist had besloten samen met de linkse Mapam een gezamenlijke fractie te vormen. "Daar heb je weer zo'n manipulatie van Peres", rea geerde Katzav. Jordanië In een opmerkelijk interview met het Egyptische dagblad Al-Ahram heeft Peres zich uitgesproken voor aanzienlijke concessies aan de Pa- lestijnen als Jordanië zou worden betrokken bij vredesonderhande lingen. Hij zou in dat geval instem men met de deelname van Palestij- nen van buiten de bezette gebieden binnen een Jordaans-Palestijnse delegatie. Bovendien is hij dan be reid akkoord te gaan met het bijeen roepen van een internationale vre- BRUSSEL/BONN - Hoe vaak moet je iets herhalen voordat men je gelooft? Als je Helmut Kohl heet kennelijk vele, vele keren. De Duit se Bondskanselier heeft dat ervaren met de eindeloze discussie over de Poolse westgrens en nu nogmaals over de Duitse betrokkenheid bij de Europese eenwording. door Hans de Bruin Keer op keer heeft hij l de vereniging van de Duitslanden zal gebeuren in nauw overleg met de partners in de EG en de NAVO. Maar kennelijk is die boodschap nog niet duidelijk overgekomen. Die indruk wekt althans Jacques Delors, voorzitter van de Europese In zijn eerste reactie op de uitslag van de Oostduitse verkiezingen zei de Franse socialist gisteren van de Bondskanselier 'een politiek ge baar' te verwachten, dat duidelijk maakt dat het hem ernst is, als hij zegt dat de Europese eenwording in Bonn nog steeds voorop staat bij de Duitse vereniging. In Bonn, waar Kohl gisteren de eerste economische conferentie van alle Europese landen uit Oost en West opende, gaf de Bondskanse lier voor de zoveelste maal de verze kering dat het nieuwe Duitsland zich ook tijdens en na de vereniging gebonden voelt aan de afspraken over de Europese eenwording. "We willen het verenigde Duits land met en in Europa bouwen, en niet tegen Europa", zo zei Kohl, zoals zovele keren eerder. Ook mi- De Westduitse kanselier Kohl (r) en zijn minister van buitenlandse zaken Genscher bereiden zich voor op de economische conferentie in Bonn. Er ne men 35 landen deel aan deze CSCE-ontmoeting. (foto ap> nister van buitenlandse zaken Gen- mocraten, van de 'conservatieven' scher heeft de EG- en NAVO-parl- zo zei hij, die met de steun van de ners de laatste tijd herhaaldelijk geestverwanten uit het Westen de van de Europese gezindheid van Oostduitse kiezers gelokt hebben Bonn verzekerd. Hoe vaak moet met beloften van een snelle, nieuwe men dat nog herhalen? welvaart. sceptische reactie valt voor een deel Maar tegelijk verwoordde Delors te verklaren uit zijn teleurstelling wat bij velen in West-Europa leeft: over de winst van de christen-de- de vrees dat de Bondsrepubliek, ze ker na zondag, de komende tijd nog slechts aandacht heeft voor de her eniging en daarbij het Europese eenwordingsproces alleen 'lippen dienst' zal bewijzen, zoals de Belgi sche EG-commissaris Van Miert vo rige week zei. Die constateerde al dat de Duit sers er in de diverse EG-organen hun hoofd niet helemaal bij hebben. Het blijkt momenteel moeilijk om hen tot harde afspraken over Eu ropese lange-termijnproblemen te bewegen, terwijl zij hun handen vol hebben aan het oplossen van korte- termijnproblemen in het vergrote eigen huis. Ondubbelzinnig Delors eiste gisteren dat de EG niet alleen betrokken wordt bij de uit voering van de vereniging, maar er ook zijn goedkeuring aan zou moe ten geven. Maar het lijkt onwaar schijnlijk dat de Duitsers zich na de ondubbelzinnige uitspraak van de DDR-kiezers zo afhankelijk zullen opstellen. Natuurlijk kan de vereniging niet zonder de EG-partners gebeuren. Het gaat immers om een uitbreiding van het EG-gebied met een heel land, zonder dat daaraan toetre dingsonderhandelingen vooraf gaan. Een uitbreiding die de andere lidstaten bovendien geld zal kosten, zij het minder dan aan de Bondsre publiek zelf. Maar iedereen in het Westen, zo wel in de EG als de NAVO, heeft ja renlang geroepen dat de Duitse her eniging er moest komen. Nu het te gen alle verwachting in zover is, ko men de aarzelingen. Niet over de hereniging zelf, maar over de gevol gen en vooral de vermeende gevol gen ervan. Sommigen in West-Europa zeg gen bang te zijn voor de economi sche macht van het nieuwe Duits land, dat straks in de EG niet langer een gelijkwaardige partner zou zijn, maar eerder de Europese dienst zal voorschrijven en de afgelopen EG- spelregels aan zijn laars kan lappen. Toch is dat een vreemde reactie. Alsof de Bondsrepubliek al niet ja renlang de economische motor van de EG is. Bonn betaalt nu al bijna een derde van alle uitgaven van de Gemeenschap en er is niemand die durft te beweren dat de Duitsers zich tot nog toe niet als democrati sche Europeanen gedragen. Het is dan ook niet 'duidelijk welk 'politiek gebaar' Delors van Helmut Kohl verwacht op de extra EG-top van eind april. De Duitsers hebben zich, omdanks eerdere aarzelingen, ook duidelijk uitgesproken voor het omvormen van de EG tot een echte economische en monetaire unie. In dat standpunt is geen verandering gekomen. Maar Kohl herhaalde dat gisteren in Bonn nog maar weer eens. En voegde er aan toe ook de door Del ors zo gewenste politieke unie te willen, inclusief de uitbreiding van de bevoegdheden en versterking van de invloed van het Europese Parlement. Veel verder zijn nog maar weinig andere EG-staten ge gaan. Geruststellender voor de West- europese partners is de conclusie dat door de verkiezingswinst van de christen-democraten in de DDR de kans op een neutraal Duitsland klein is geworden. Met Kohl heb ben velen uit de stembusuitslag be grepen dat de meerderheid van alle Duitsers in de NAVO wil blijven. Het grote Duitsland zal deel blij ven uitmaken van het bondgenoot schap, zei Kohl maandag in Bonn, met de militaire overgangsregeling voor het huidige DDR-gebied. Over dat laatste is al veel gespeculeerd voorlopig met aanwezigheid van Sowjet-militairen en uiteindelijk een gedemilitariseerde zone. De NAVO steunt dat idee, maar de Sovjet-Unie wil niets weten van een groot Duitsland in de NAVO. Moskou wil een gedemilitariseerd en neutraal Duitland, maar staat daarin alleen. De Oost-Europeanen zien immers liever dat Duitsland in een alliantie in toom wordt gehou den. dan een machtige ongebonden buur. De vraag is echter hoe sterk dit straks nog speelt. De onttakeling van het communisme in Oost-Euro pa heeft ook tot het wegvallen van een militaire dreiging geleid. Een politiek militair bondgenootschap als de NAVO verliest daardoor aan betekenis. Andere structuren zullen die plaats moeten innemen. De conferentie voor veiligheid en samenwerking in Europa (CVSE), waar ook de niet-gebonden Europe se landen aan deelnemen, is daar voor de ideale plaats. Kohl bepleitte maandag dan ook de ombouw van de bestaande militaire organisaties tot centra voor conflictbeheersing en de controle op ontwapeningsak koorden.

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Leidsch Dagblad | 1990 | | pagina 19