'Het gaat niet zo goed,
maar dat is onterecht'
Creditcard wint razendsnel terrein
Frank de Grave proeft in Amsterdam hernieuwd WD- enthousiasme
'Kentekengegevens niet voor
commercieel doel vrijgeven'
Verf op waterbasis minder slecht voor milieu, maar kan nog beter
Warme winter
kan 19% op
stookkosten
schelen
DINSDAG 20 MAART 1990
DEN HAAG Een moment onderbreekt Frank de Grave zijn eigen woordenvloed. Hij
grabbelt in zijn binnenzak en zet zijn betoog kracht bij: "Wil je geen WD-speldje?" Snel
mompelt hij een kleine verontschuldiging voor zijn enthousiasme en ratelt dan verder:
over zijn verkiezingscampagne voor de Amsterdamse gemeenteraad en het herlevend zelf
vertrouwen van de VVD. Frank de Grave stond er nooit om bekend dat hij verlegen zat om
woorden, maar als hij mag vertellen over zijn eigen verkiezingscampagne is hij niet meer
te stuiten.
door Henri Kruithof
en Peter de Vries
Het is geen gewone campagne die
het Kamerlid voert. Als het tegenzit,
levert het hem de ongebruikelijke
dubbelfunctie op van kamerlid en
WD-fractievoorzitter in de hoofd
stedelijke gemeenteraad. Als zijn
plannen volledig uitkomen brengt
De Grave zijn partij, najaren plaat
selijke oppositie, terug in het ge
meentebestuur. De Amsterdamse
PvdA heeft voor het eerst sinds lan
ge tijd de deur naar samenwerking
met de WD geopend, tot schrik
van de christendemocraten die vre
zen het kind van de rekening te wor
den.
De Grave is sinds 1982 lid van de
Tweede Kamer. In de eerste vier
jaar was hij tevens lid van de ge
meenteraad van Amsterdam. Toen
al was duidelijk dat er een grote car
rière in de politiek voor deze ambi
tieuze jongeling was weggelegd.
Toen Rudolf de Korte in 1985 minis
ter werd, werd hij eerste financiële
woordvoerder van de WD-fractie
in de Tweede Kamer, één van de
meest prestigieuze posten in de
Tweede Kamer.
De Grave (34) werd bekend om
zijn zakelijke en snelle manier van
opereren, waarbij vooral het resul
taat voorop stond. Als dat resultaat
eiste dat hij zaken deed met opposi
tiepartij PvdA in plaats van met co
alitiepartner CDA, stapte hij naar
zijn socialistische collega's, tot gro
te woede van het CDA soms.
Stadsdeelraden
Sinds enkele maanden voert De
Grave de lijst aan van de WD in
Amsterdam. Met volle inzet ("na 21
maart zal ik weer eens wat aandacht
aan mijn gezin moeten geven")
heeft hij zich op de politiek in de
hoofdstad geworpen. Het Kamer
werk doet hij er nog even bij. Ook
als hij wordt gekozen in de gemeen
teraad blijft hij lid van de Tweede
Kamer.
"In Amsterdam komt er een hele
nieuwe bestuurlijke structuur. De
stadsdeelraden krijgen een groot
deel van de bevoegdheden die nu
nog bij de gemeente liggen, toege
schoven, inclusief de ambtenaren
en het geld. Dat betekent dat de ge
meenteraad zich veel meer met de
hoofdlijnen zal bezighouden en
daardoor minder tijd kwijt is. Ik
denk dus dat ik die twee banen wel
kan combineren. En als blijkt dat
het niet gaat, is het verlaten van de
Tweede Kamer aan de orde".
"We zijn sinds half januari met
een ploeg van zo'n tweehonderd
mensen volop aan het campagne
voeren. Elke zaterdag vergaderen
we van tien tot twee uur. In Amster
dam woedt een ware bordenoorlog.
We hebben hele straten behangen
met WD-borden. Maar als men
daar achter kwam, rukte er weer
een ploeg van de PvdA uit om in de
zelfde straat ook affiches op te han
gen. Het is ongelooflijk, hoe enthou
siast het WD-kader weer aan de
gang is."
Uit dat enthousiasme leidt Frank
de Grave af dat het weer de goede
kant op gaat met de WD. Uit de
opiniepeilingen blijkt dat overigens
nog niet. De WD scoort onveran
derlijk slecht. "Het gaat inderdaad
nog niet zo goed, maar dat is onte
recht", zegt De Grave met enige te
genzin. Hij heeft er eigenlijk niet zo
veel zin in om over de landelijke
WD te praten.
"Blijkbaar is de partij zich krach
tig aan het herstellen van de proble
men van het afgelopen jaar. Het en
thousiasme bij het kader keert te
rug, het ledenaantal neemt weer
toe. Dat zijn de eerste tekenen van
een naderend herstel. De gemeente
raadsverkiezingen komen iets te
vroeg om dat ook al in de verkie
zingsuitslag te kunnen laten zien.
Maar bij de provinciale verkiezin
gen, volgend jaar, komen we weer
helemaal terug", zo verzekert hij.
Goed ziek
Maar is De Grave dan niet bang dat
een slecht resultaat op 21 maart het
partijkader opnieuw in de proble
men zal dompelen? "Het kader is
voorbereid op een ongunstige uit
slag. Zeker in vergelijking met de
vorige gemeenteraadsverkiezingen
zullen we slechter scoren. Dan kan
het alleen maar meevallen. Zo kort
na een slecht landelijk resultaat is
het logisch dat deze verkiezingen
nog geen spectaculair herstel te 2
zullen geven. De malaise ijlt nog
poosje na".
"De WD is is goed ziek geweest,
maar de eerste tekenen van herstel
zijn er. Er is een kuur geweest, een
kuur van crisis en oppositie. Dat
werkt louterend. De patiënt toont
heel duidelijk tekenen van herstel.
De WD heeft de afgelopen zeven
jaar veel in de coalitie met het CDA
geïnvesteerd. Het rendement is niet
bijster groot geweest. Nu we in de
oppositie zitten, kunnen we onze ei
gen investeringen weer bepalen en
het gaat duidelijk de goede kant
op".
"Maar genoeg over de landelijke
WD. Jullie hebben nu een paar aar
dige quotes. Jullie waren toch geko
men om over de gemeenteraadsver
kiezingen te praten?" Verdere po
gingen om De Grave nog^ven bij de
landelijke politiek te houden, blij
ven vruchteloos. Amsterdam dus
maar. Waar wil hij met die stad naar
toe?
"De WD heeft vier hoofdpunten
in de verkiezingscampagne. Om te
beginnen is de werkloosheid (een
kwart van de bevolking) hier veel te
hoog. Dat houdt een risico in voor
de stad. Het is gek, maar in het alge
meen gaat het heel goed met de gro
te steden. Alleen de werkloosheid
blijft maar hoog. Dat is een risico
voor de economische positie van
ons land, in de strijd om Europa '92.
Die slag moet door Amsterdam en
Rotterdam worden gevoerd."
Sociaal kruitvat
"Een grote werkloosheid kan een
bedreiging worden voor de positie
van de steden. Het is een sociaal kr
uitvat. Tegen het bedrijfsleven zeg
ik ook altijd dat het in hun eigen be
lang is daar iets aan te doen. Het is
geen liefdewerk. Natuurlijk moeten
we naast de rechten van de werklo
zen, ook de plichten stellen. Maar
als we werklozen verplichten zich te
scholen en aangeboden werk te ac
cepteren, dan heeft het bedrijfsle
ven de plicht te zorgen voor banen."
Het tweede hoofdpunt van WD-
beleid in de hoofdstad is de volks
huisvesting. Het is de WD een
doorn in het oog dat de aandacht zo
eenzijdig is gericht op de goedkope
woningen. "Ik begrijp wel dat dat in
het verleden gebeurd is; de woning
nood was hier groot. Maar ik pro
beer aan de PvdA duidelijk te ma
ken dat het niet per definitie slecht
voor de sociale woningbouw hoeft
te zijn, als je ook ruimte laat voor de
bouw van de wat duurdere wonin
gen. Beleggers zijn nu eenmaal
sneller bereid wat extra's te doen als
ze een project mogen opzetten,
waarin ook de bouw van koopwo
ningen in de vrije sector is opgeno
men. Daar kan de gemeente weer
van profiteren."
Over de steeds meer gehoorde
ijaar veel
wens om het 'sociale getto' de Bijl
mer af te breken en er een nieuwe
wijk neer te zetten, wil De Grave
voorlopig nog niet horen. "Ik ben
zover nog lang niet. Volgens mij
moet er met andere middelen nog
veel aan te doen zijn. Als het leefkli
maat maar verbeterd wordt, komen
de bewoners vanzelf."
Het derde hoofdpunt van de WD
is kort maar klassiek. De lastendruk
in Amsterdam moet omlaag. "De
onroerend-goed-belasting is hier
drie keer zo hoog als het landelijk
gemiddelde. Dat kan niet."
Sport
En tenslotte de sport. Een verras
send punt van VVD-beleid in Am
sterdam. "Het sportbeleid heeft
hier ronduit gefaald. Amsterdam
wil op de Europese kaart staan.
Daarbij speelt de sport een belang
rijke rol. Het is toch te gek dat hier
geen enkele behoorlijke sportacco-
modatie is. Het Olympisch stadion
staat op instorten. In het atletieksta-
dion kunnen nauwelijks bezoekers
worden ontvangen. En als er een in
ternationaal basketball-toernooi in
Nederland wordt gespeeld, gaat het
naar Friesland, omdat daar de voor
zieningen veel beter zijn dan in Am
sterdam. Dat is echt te gek. Geen
enkel sportevenement van enige al
lure wordt in Amsterdam gehou
den. Dat moet veranderen."
Verbaasd vragen we ons af of de
criminaliteitsbestrijding niet hoog
op het politieke verlanglijstje van
de WD staat. "De gemeentebestu
ren hebben daar weinig invloed op,
dat is vooral een landelijke zaak. En
voor zover we er invloed hebben,
zijn we het niet oneens over het be
leid. Het is op plaatselijk niveau
geen politiek issue, daarom wordt
er in deze campagne zo weinig over
gesproken", besluit De Grave.
Geheim akkoord
maakt weg vrij
voor fabriek
Urenco in VS
DEN HAAG (GPD) - Het kabinet
heeft in het diepste geheim met de
regeringen van West-Duitsland,
Groot-Brittannië en de Verenigde
Staten een overeenkomst gesloten
waarmee de weg wordt vrijgemaakt
voor de bouw van een verrijking
van uranium door Urenco in de VS.
Dit blijkt uit een brief die minister
Andriessen (economische zaken)
gisteren aan de Kamer heeft gezon
den.
Urenco is een gezamelijke onder
neming van West-Duitsland, Groot-
Brittannië en Nederland. De UCN-
fabriek in Almelo maakt er deel van
uit. Begin 1989 maakte Urenco
plannen bekend voor de bouw van
een verrijkingsfabriek in Amerika.
De overeenkomst die -de vier re
geringen nu hebben afgesloten
heeft een looptijd van een jaar. Vol
gens de overeenkomst zijn de Ame
rikanen verplicht informatie die
door Urenco wordt geleverd strikt
geheim te houden. Ook is geregeld
dat de informatie alleen voor vreed
zame doeleinden mag worden ge
bruikt. "De regering heeft met deze
overeenkomst ingestemd", aldus
Andriessen. Het stuk ligt nu ter
goedkeuring bij de Europese Com
missie. De minister laat weten dat
de vier de overeenkomst formeel in
april willen tekenen.
Volgens Andriessen is de nu be
reikte overeenkomst nodig om het
verdere proces voor de bouw van de
Urenco-fabriek in de VS open te
houden. Voor de bouw van de fa
briek zal in de tweede helft van dit
jaar een vergunning aangevraagd
moeten worden in de VS. De ver
gunning zelf moet er eind 1992 zijn
wil de fabriek in 1997 kunnen draai
en. Dat is nodig omdat tegen die tijd
de contracten die Amerikaanse
stroombedrijven hebben met de
Amerikaanse overheid voor de leve
ring van verrijkt uranium dan aflo
pen. De Amerikaanse markt staat
dan open voor derden.
DEN HAAG (GPD) - De Rijks
dienst voor het Wegverkeer mag
niet zomaar gegevens uit het ken
tekenregister aan derden ver
strekken. Dat schrijft de Nationa
le Ombudsman.
De, Ombudsman vindt dat de
minister van Verkeer en Water
staat de Rijksdienst voor het Weg
verkeer ten onrechte toestem
ming heeft gegeven om kente
kengegevens te verstrekken aan
de automobielindustrie.
De zaak kwam aan het rollen
toen een Rotterdamse automobi
list ongevraagd een aanbieding
kreeg voor een AP-keuring door
een particulier garagebedrijf. Het
bedrijf wist exact wanneer de au
to uiterlijk gekeurd diende te zijn.
De Rotterdammer diende een
klacht in bij de Ombudsman toen
hem duidelijk werd dat de Rijks
dienst zijn gegevens had doorge
geven voor commerciële doelein
den.
De Ombudsman stelt de klager
in het gelijk. Het doorgeven van
kentekengegevens aan derden
voor commerciële doeleinden is
volgens de Ombudsman in strijd
met de grondwet.
Het verweer van de bewinds
vrouw dat met het doorgeven van
de gegevens de verkeersveilig
heid een dienst wordt bewezen,
wijst de Ombudsman van de
hand. Het doen van concrete of
fertes voor een grote beurt kan
moeilijk gezien worden als heil
zaam voor de verkeersveiligheid,
aldus de Ombudsman.
Voortaan moet de Rijksdienst
de automobilisten van wie ze ge
gevens wil doorspelen, informe
ren over de mogelijkheid dat ie
dereen het recht doorgifte van
zijn of haar gegegevens te verbie
den. Als de Rijksdienst vooraf
toestemming vraagt voor de ver
spreiding van gegevens, vindt de
ombudsman het ook goed.
BINNENLAND
Minimum vereiste jaarinkomen 36.000 gulden
zijn niet zo scheutig met cijfers,
maar ook zij verwachten een duide
lijke groei.
Grootste
Eurocard, dat zelf en via verschil
lende banken een creditcard aan de
man brengt, is met 400.000 card-
houders de grootste creditcard
maatschappij in Nederland. De Eu
rocard die Nederlanders via hun ei
gen bank kunnen aanschaffen (de
zogeheten bankcard) kost 40 gulden
per jaar en de eigen card, die men
sen gewoon via Eurocard zelf kun
nen aanschaffen, kost 110 gulden
per jaar. Deze dure kaart heeft een
aantal voordelen die de gewone
kaart niet biedt.
Eurocard heeft haar eigen kaart
met ingang van 1 maart een gouden
kleurtje gegeven. De kaart lijkt hier
door op de American Express Gold,
maar is niet zo duur en heeft ook
niet dezelfde voordelen. "We heb
ben de kaart een gouden kleur gege
ven, omdat we hiermee duidelijk
willen maken dat de mogelijkheden
die deze kaart biedt, zijn uitgebreid.
Zo zijn houders van deze kaart nu
automatisch voor een aantal zaken,
zoals vluchtvertraging en bagage-
vertraging, verzekerd en kunnen zij
maandelijks een bedrag tot 15.000
gulden met de card uitgeven", legt
Spaan uit.
Een houder van een gewone Eu
rocard kan maandelijks tot 5000
gulden met de kaart besteden. En
de mogelijkheden die deze kaart
biedt, zijn afhankelijk van de bank
die het kaartje uitgeeft.
Zakenman
Om een Eurocard te kunnen aan
vragen moet iemand minstens
40.000 gulden per jaar verdienen.
Het is, nuchter bekeken, alleen voor
mensen die veel en lange (zakenrei
zen maken interessant een gouden
Eurocard aan te schaffen.
En het is ook voor deze mensen
dat American Express en Diners
Club hun kaarten op de markt bren
gen. Deze maatschappijen doen al
leen zaken met mensen die min
stens 60.000 gulden per jaar verdie
nen. De leden krijgen bij American
Express en Diners Club, in tegen
stelling tot de andere creditcard
maatschappijen, geen bestedings
limiet opgelegd. Op het ogenblik
zijn er 80.000 Diners Club-houders
die hiervoor allen 145 gulden per
jaar betalen. American Express
heeft 180.000 aangesloten leden die
of een gewone kaart (van 130 gulden
per jaar) of een een Gouden kaart
(350 gulden per jaar) hebben.
"Wanneer iemand kiest voor een
American Express Gold, heeft dit
als belangrijkste voordeel dat hij of
zij een jaar lang is verzekerd voor
medische, jurische en andere derge
lijke onverwachte onkosten op reis.
In feite hoeven deze mensen geen
reisverzekeringen meer af te slui
ten, als ze tenminste geen speciale
wensen meer hebben", vertelt R.
Vermeulen van American Express.
Verf op waterbasis is veel minder
slecht voor het milieu en de gezond
heid dan verf op terpentinebasis.
Een onderzoek van Konsumenten
Kontakt (KK) naar de aanwezigheid
van schadelijke stoffen in verschil
lende merken verf voor binnens
huis wijst dit uit, maar geeft tevens
aan dat er toch nog schadelijke stof
fen in sommige merken voorko-
In het onderzoek werden tien
merken verf op terpentinebasis be
trokken, zeven op waterbasis en
twee zogenaamde 'natuurverven'.
Van alle merken werd het gehalte
aan zware metalen in de kleurstof
fen bij rode, groene, gele, witte en
oranje verf vastgesteld. Van witte
verven, die goed zijn voor 80 pro
cent vap de omzet, werd ook het ge
halte aan vluchtige organische stof
fen en water gemeten.
Verven zijn berucht om de aan
wezigheid van vluchtige organische
stoffen zoals terpentine en tolueen
die als oplosmiddel worden ge
bruikt. Deze zijn slecht voor milieu
en gezondheid: verf vervuilt de at
mosfeer jaarlijks met 85.000 ton
vluchtige organische stoffen, die
bijdragen aan smogvorming en ver
zuring van het milieu. Voor mensen
is het ook niet best: langdurige
blootstelling aan deze stoffen kan
vermoeidheid en duizeligheid ver
oorzaken.
Verf op waterbasis bevat veel
minder van deze schadelijke stoffen
dan verf op terpentinebasis. Verf op
waterbasis van het merk Ikea scoort
het best met een gehalte van 5 pro
cent maar ook de andere merken
zitten met 8 tot 13 procent niet erg
hoog. De verven op terpentinebasis
bevatten minimaal 37 procent ter
wijl de natuurverven het niet veel
beter doen (32 en 37 procent).
Zware metalen komen niet meer
voor in de kleurstoffen van de verf,
maar nog wel in de droogmiddelen.
Verder komen als gevolg van ver
ontreiniging van grondstoffen zwa
re metalen in verven terecht. In ver
ven op terpentinebasis is lood het
meest voorkomende zware metaal.
Flexa, Histor, Wickes en Cetabever
bevatten het meeste lood, terwijl
Gamma, Vendex, Hema en Super-
doe bewijzen dat het helemaal zon
der lood kan. Natuurverven en wa
terbasisverven bevatten niet of nau
welijks lood. In veel merken terpen-
tineverf kwam ook cobalt voor, op
lopend tot 500 milligram per liter.
Alleen Superdoe kwam hier goed
uit.
KK stelde vast dat de etiketten
van de verf uiterst summiere infor
matie bieden over de samenstelling
van de verf. Verf op waterbasis is als
zodanig niet goed herkenbaar: de
consument kan dit in de meeste ge
vallen slechts vaststellen als op het
etiket de vermelding 'verdunnen
met water' draagt. Dan nog zit er tot
13 procent terpentine in.
De conclusie luidt desondanks
dat met het oog op het milieu en de
gezondheid verf op waterbasis de
voorkeur verdient. De etiketten
moeten worden verbeterd: er moet
meer informatie op komen hoe verf
het best en het veiligst op een voor
mens en milieu gezonde manier
moet worden verwerkt. KK zal bij
de fabrikanten aandringen op ver
vanging van de schadelijke zware
metalen lood en cobalt door man
gaan, calcium en zirkoonzouten.
Overigens is de voorlichting over
het gebruik van verf op waterbasis
slecht. Zo is verf op waterbasis
meestal wat dikker, maar verdun
nen is niet nodig. Wil men toch ver
dunnen (alleen nodig als de pot
heeft opengestaan terwijl het warm
is) dan moet dat met water gebeu
ren.
Verf op waterbasis kan probleem
loos over ander verflagen heen wor
den geschilderd, ook ver terpenti
nebasis verf. Uiteraard wel eerst
goed schuren. Goede grondverf op
waterbasis is tegenwoordig ook in
de handel. Het gebruik van een
acrylkwast is voor kleine opper
vlakken het best. Voor grote vlak
ken wordt een roller velvet brush)
aanbevolen.
De temperatuur speelt een rol:
beneden de 8 graden is verf op wa
terbasis niet goed meer te verwer
ken. De verf op waterbasis droogt
erg snel. Na drie tot vijf uur kan
men een geverfd oppervlak alweer
overschilderen.
opmars, maar
voor de
gemiddelde
Nederlander
nauwelijks
zinvol.
(foto GPD)
"De plastic kaart is pas interessant
wanneer mensen regelmatig op reis
gaan", aldus een woordvoerder van
de Consumentenbond.
Volgens de verschillende woord
voerders van de uitgevers van de
plastic kaarten zet deze groei door.
U. Spaan van Eurocard denkt dat er
dit jaar nog eens 300.000 mensen in
Nederland toe overgaan een credit
card van 'zijn' maatschappij aan te
schaffen. De andere woordvoerders
De creditkaart wint
razendsnel terrein in
Nederland. Binnen achttien
maanden is het aantal
creditcard-houders
opgelopen van 550.000 tot
bijna 850.000. En deze houders
kunnen dit plastic kaartje in
ruim 30.000 winkels, benzine
stations en
uitgaansgelegenheden
gebruiken, 10.000 meer dan in
oktober 1988.
Visa en de Postbank eisen met een
jaarlijks inkomen van 36.000 gulden
het laagste inkomen. Alleen kost de
Visa-card jaarlijks 80 gulden, terwijl
de Postbankcard (een variant op de
Eurocard) 40 gulden per jaar kost.
Op het moment hebben 120.000 Ne
derlanders een Visa-card en de
Postbank die in mei 1988 met haar
eigen creditcard, de Postbankcard,
op de markt kwam, heeft nu ruim
73.000 leden. Visa heeft overigens
ook een interessante combinatie
van kaartje en spaarrekening.
Voor mensen die erover denken
een creditcard aan te schaffen is het
zaak eerst goed uit te zoeken waar
voor ze de kaart nodig hebben. De
jaarlijkse kosten voor een credit
card lopen zover uiteen dat het de
moeite loont heel bewust voor een
bepaalde kaart te kiezen.
Advies
De Consumentenbond adviseert
mensen geen creditkaart aan de
schaffen voor dagelijkse aankopen.
iïfiti
i derde achtereenvolgende winter
Het warme winterweer pakte gun
stig uit voor de gasrekening. Na 22
weken in het stookseizoen 1989-
1990 blijkt de gemiddelde tempera
tuur in die periode 19 procent hoger
te zijn geweest dan gebruikelijk,
wat betekent dat het gasverbruik
ook even zoveel lager kan zijn uitge
komen.
Vanaf het begin van dit jaar was
het aanhoudend veel warmer dan in
januari en februari per traditie. On
danks de elkaar opvolgende hevige
stormen en soms zware regenbuien,
liep de temperatuur hoog op met als
hoogtepunt de laatste week van fe
bruari. Toen was het maar liefst 60
procent warmer dan normaal. Illu
stratief is ook de gemiddelde et-
maaltemperatuur in februari. Die
was 7,6 graden, tegen normaal 2,1
graden Celsius.
Hiermee werd alweer de derde
achtereenvolgende (te) a
ter genoteerd. Een warme winter
maakt het overigens niet makkelijk
om extra te besparen op het gasver
bruik omdat, als het erg warm is
voor de tijd van het jaar, het aandeel
gas voor de verwarming namelijk
wat minder groot wordt. Dat voor
warm water en koken blijft nage
noeg gelijk. Dat laatste aandeel is
ook nauwelijks te beïnvloeden. Ook
is het natuurlijk goed voorstelbaar
dat mensen tijdens de zware stor
men het huis warmer hebben ge
stookt om meer behaaglijkheid in
huis te scheppen.
