LEIDSCH
DAGBLAD
Breuk Litouwen
met Sovjetunie
NODIG!
PREI
EN SLAVINKEN
Afscheiding
verontrust
Gorbatsjov
Onafhankelijke republiek uitgeroepen
Vermoeide Mandela
even in Nederland
VW en Opel
ook in DDR
Kok wil compensatie
voor nadelen 'Oort'
ZOEKT U ZAKENRELATIES IN DE REGIO?
VELE BEDRIJVEN IN DE REGIO ZOEKEN U!
Protest tegen ter dood
veroordeling journalist
MAANDAG 12 MAART 1990
OPGERICHT 1 MAART 1860
No. 39187 Prijs fl. 1,35
MOSKOU (Rtr/DPA) Sovjetpre
sident Michail Gorbatsjov heeft
vanmorgen tijdens een speciale zit
ting van het Congres van Volksafge
vaardigden over de invoering van
een presidentschap nieuwe stijl de
proclamatie in Litouwen "tamelijk
verontrustend" genoemd. Hij zei
verder dat het de belangen raakt
van de bevolking van de hele Sov
jetunie.
Parlementaire commissies en de
regering van de Sovjetunie zullen
zich onmiddellijk buigen over de
gevolgen van de Litouwse stap. Op
grond van die studies zullen beslui-
ten worden genomen, zo zei Gor-
batsov tot de 2087 aanwezige afge
vaardigden. De vertegenwoordi
gers van Litouwen boycotten de zit
ting.
Gorbatsjov probeerde de afgelo
pen weken tevergeefs te voorko
men dat Litouwen zich onafhanke
lijk zou verklaren, een voorbeeld
dat de andere twee Baltische repu
blieken Letland en Estland moge
lijk spoedig zouden kunnen volgen.
Hij had Litouwen gewaarschuwd
dat het, als het zich onafhankelijk
zou verklaren, een fikse rekening
gepresenteerd kan krijgen, moge
lijk met territoriale aanspraken.
(pagina 5: Sovjetunie op weg naar
nieuw bestel)
MOSKOU (AFP/Rtr) Ondanks ernstige bezwaren van Sovjet-leider Gorbatsjov heeft Li
touwen zich gisteravond tot onafhankelijke republiek uitgeroepen. Zonder een enkele te
genstem en met slechts zes onthoudingen nam het nieuw gekozen Litouwse parlement
een verklaring van onafhankelijkheid aan.
i zijn vrouw Winnie kondigden vanochtend op Schip-
is land te zullen terugkeren.
(foto ANP)
vrouw Winnie vertelde me dat zij in
het vliegtuig goed hadden gesla
pen".
SCHIPHOL (ANP) - Nelson Mande-
la was vanochtend op doorreis naai
Zweden even in Nederland, maai
zag wegens vermoeidheid af van
een persconferentie. De Zuidafri- Op Schiphol werd Mandela ver-
kaanse zwarte leider, die even met welkomd door vertegenwoordigers
ziin vrouw Winnie voor de Ders ver- van het ministerie van buitenlandse
scheen, zei dat hij hoopte binnen- zaken, de Zuidafrikaanse en de Tan-
kort voor een langer bezoek naar zaniaanse ambassadeur in Neder-
Nederland te komen. and- leden van de Nederlandse an-
Wanneer dat gebeurt is nog niet ti-apartheidsorganisaties en een
duidelijk. "Eind van deze week aantal balhngen uit Zuid-Afnka
keert Mandela terug naar Zuid-Afri-
cern en het Oostduitse VEB-
IFA-Kombinat, producent van
de Trabant, gaan samenwerken.
VW maakt 350 miljoen mark vrij
voor de produktie van het model
Polo in de DDR.
Dat maakten VW-topman
Carl Hahn en directeur Dieter
Voigt van IFA bekend op de
voorjaarsbeurs van Leipzig.
Nog dit jaar zullen er in het
Oostduitse Zwickau dagelijks
50 Polo's worden gemaakt. De
produktie wordt snel vergroot
tot 1000 wagens per dag.
Gisteren maakte de West-
duitse autofabrikant Opel, on-
derdeel van de Amerikaanse
General Motors (GM), bekend te
gaan samenwerken met het
Oostduitse Automobil-Werk Ei
senach, producent van de Wart-
burg. De nieuwe onderneming,
Opel-AWE, gaat Opeis asse
bieren en onderdelen daarvoor
produceren. Het is de bedoeling
dat er 150.000 Opeis per jaar i
de Oostduitse onderneming
worden gemaakt.
Het besluit werd door enkele hon
derden mensen die buiten het parle
mentsgebouw stonden te wachten
met luid gejuich ontvangen. Vytau-
tas Landsbergis, voorzitter van de
onafhankelijkheidsbeweging Saju-
dis die eerder op de dag tot eerste
niet-communistische president van
Litouwen was gekozen, zei direct na
de stemming tegen de afgevaardig
den: "Wij zijn blij dat Litouwen
reeds in geest en waarheid vrij is".
En verwijzend naar de twee ande
re Baltische republieken die stre
ven naar onafhankelijkheid zei hij:
"Letland zal vrij zijn, Estland zal
vrij zijn".
Het Witte Huis deed onmiddellijk
een beroep op Moskou om het be
sluit van de Litouwers te respecte-
om af te
weid.
Washington heeft nooit het gezag
van Moskou over de drie Baltische
republieken erkend. Litouwen, Let
land en Estland zijn in 1940 door de
Sovjetunie geannexeerd op basis
van het niet-aanvalsverdrag dat Sta
lin en Hitler in 1939 sloten, het Mo-
lotov-Ribbentrop-pact.
Sinds Gorbatsjov vijf jaar gele
den aan de macht kwam en zijn po
litiek van glasnost en perestrojka
begon door te voeren, heeft in veel
Sovjet-republieken de drang naar
dan zullen we wellicht binnen
twee of drie weken een datum kun
nen noemen", aldus een woord
voerder. Hij voegde daaraan toe dat
Mandela in elk geval dit jaar nog
VS-president Bush bezoekt.
„Hij zag er heel goed uit. Hij leek
heel fit", vertelde Fons Geerlings, j
medewerker van de Anti Apart- roerte. Daar wordt de verzetsleider
met hun kinderen. „Hij speelde wat
met de kinderen. Dat vond hij heel
leuk. Daaraan kun je zien dat hij
ontspannen was", aldus Geerlings.
Mandela is bezig aan zijn eerste
grote buitenlandse reis. In Zweden
ontmoet hij zijn oude vriend en
ANC-voorzitter Oliver Tambo, die
Stockholm herstelt 1
heidsbeweging Nederland. „Zijn
Indonesië tegen
inmenging EG
bij executies
DEN HAAG/JAKARTA
(Rtr/ANP/AFP) Indonesië wil
niets weten van protesten uit Ne
derland en de EG tegen een besluit
om weer 6 mensen terecht te stellen,
die ter dood zijn veroordeeld voor
hun aandeel in de couppoging van
1965. Volgens Amnesty Internatio
nal zouden ze al uit hun cel zijn ge
haald en overgebracht naar een on
bekende plaats.
De Indonesische opperbevelhed-
der generaal Try Sutrisno reageert
woedend op de "bemoeienis" van
andere landen: "Wij hebben onze
wetten. Geen enkel ander land zal
het besluit van onze regering doen
wankelen. Geen buitenlandse mo
gendheid kan Indonesië iets opdra
gen".
Amnesty International toont zich
vooral bezorgd omdat de terecht
stelling van vier gevangenen op 16
februari pas na voltrekking door
Jakarta werd bevestigd. Amnesty
eist een onderhoud met de zaakge
lastigde van de Indonesische am
bassade en met een Indonesische
parlementaire delegatie die morgen
en woensdag Nederland bezoekt.
De EG heeft een beroep gedaan
op Indonesië om op humanitaire
gronden af te zien van nieuwe exe
cuties. De executie van vier paleis
wachten van Soekarno leidden tot
protest van de Nederlandse rege
ring. Minister Pronk (ontwikke
lingssamenwerking) schortte de be
taling van 27 miljoen extra hulp op.
Kans op regen
Vannacht en morgenochtend opklarin
gen. Minimumtemperatuur circa 3 gra
den en weinig wind. Plaatselijk nacht
vorst. In dc middag cn avond vanuit het
westen toenemende bewolking en mo
gelijk regen. Middagtemperatuur rond
13 graden. Matige zuidoostenwind.
isdag tot
dag kans op regen. Aanhoudend z
Dinsdag 13 maart
zon op: 06.59 uur. zon onder: 18.40 uur;
maan op: 21,26 uur, maan onder: 07.10
Waterstanden te Katwijk>
hoog water: 04.24 en 16.39 uur: laag wa
ter: 00.05 en 12.26 uur.
24 PAGINA'S
i staatshoofd binnengehaald.
De Zweedse koning Gustav ont
vangt hem en hij zal een toespraak
houden voor het Zweedse parle
ment.
9 t/m 18 maart
Dagelijks geopend van 10-18 uur.
Do. 15 en vrij. 16 maart van 10-22 uur.
Gratis pendeldienst volg borden Q RAI.
AMSTERDAM ral
Trein Toegangbilietten bi| NS si
LOS ANGELES - Filmactrice Meryl Streep werd gisteravond in Los
Angeles uitgeroepen tot 'lieveling van het filmpubliek'. Voor de 16de
maal werden de jaarlijkse People's Choice Awards uitgereikt. Trouwe
bioscoopbezoekers in de VS worden elk jaar in de gelegenheid gesteld
hun favoriete acteur en actrice te kiezen. (foto api
Elke dinsdag en woensdag
hebben we groente en vlees
in de aanbieding
Prei,
kilo
Slavinken,
100 g 1591.391 O (VN
kilo s 1430 albert heijn
DEN HAAG (GPD) - Minister Kok
(financiën) wil deze zomer bij de
voorbereiding van de miljoenenno
ta bekijken of het mogelijk is de na
delige effecten van de belastingher
ziening voor enkele "onevenredig
zwaar getroffen" groepen te com
penseren. Dat zijn met name alleen
staanden en bejaarden met een
klein pensioen.
Hij zei dat gisteravond in de Be-
Groot onderzoek
naar vervuiling rond
verbrandingsovens
BILTHOVEN - Het RIVM en TNO
beginnen een onderzoek naar de
neerslag van verontreinigingen
rond alle vuilverbrandingsinstal
laties in Nederland. Daarbij
wordt niet alleen naar dioxines
gekeken, maar ook naar andere
schadelijke stoffen, zoals zware
metalen en pcb's. Volgens een
woordvoerster van het RIVM
wordt het één van de grootste on
derzoeken naar de verontreini
ging door verbrandingsovens die
oit in Nederland zijn gehouden.
Ook in de omgeving van de Leidse
installatie, die op het punt staat
gesloten te worden, worden me
tingen verricht. De opdracht is ge
geven door het ministerie van
volkshuisvesting, ruimtelijke or
dening en milieu. Dat wil aan de
hand van de metingen duidelijk
heid krijgen of de vuilverbran
dingsinstallaties zich aan de ver
gunningen houden. Het onderzoek
begint over enkele weken en moet
over een half jaar klaar zijn.
lastingshow, een televisieprogram
ma van de Vara Het ligt volgens
Kok voor de hand het daarvoor be
nodigde geld daar weg te halen
waar door de belastingherziening
"onevenredige voordelen zijn ont
staan". Dat betreft in het bijzonder
tweeverdieners, die samen meer
dan een ton verdienen. Zij zijn er
door Oort vijf tot zeven procent op
vooruit gegaan.
Verder kondigde Kok aan dat per
1 juli de uitkering voor mensen met
een minimum-uitkering omhoog
gaat. Die verhoging is een gevolg
van de opnieuw ingestelde koppe
ling met de lonen. Samenwonenden
en gehuwden krijgen er in juli zo'n
20 gulden netto bij en alleenstaan
den ongeveer 13 gulden, zei de be
windsman.
De bewindsman ging ook in op de
acties van de boeren bij belasting
diensten. Die hebben niet alleen
schade veroorzaakt, maar ook voor
vertragingen gezorgd. Volgens Kok
zal dat echter niet leiden tot vertra
ging in de teruggave van belasting.
Aanhangers van de onafhanke
lijkheidsbeweging Sajudis groepten
gisteren - voorafgaand aan het uit
roepen van de onafhankelijkheid -
samen voor het parlementsgebouw
van Litouwen in Vilnis. De span
doeken lieten niets aan duidelijk
heid te
onafhankelijkheid de kop op gesto
ken, met name in de drie Baltische
republieken. In Litouwen kreeg de
nationalistische beweging Sajudis
twee weken geleden een overweldi
gende meerderheid in het parle
ment, waardoor voor het eerst de
communisten tot een minderheid
gereduceerd werden.
Het Litouwse parlement, inmid
dels omgedoopt in 'Opperste Raad',
spreekt in zijn verklaring van "het
herstel van de soevereine rechten
van de Litouwse staat die door een
vreemde mogendheid in 1940 wer
den vertrapt". Onder luide instem
ming werd in het parlement een
doek neergelaten over het huidige
symbool van de republiek dat een
hamer en sikkel bevat. Op het nieu
we wapenschild komt een 16de
eeuwse Litouwse ridder voor.
(pagina 2: Litouwers vergaten hun
onafhankelijkheid nooit)
Nederland erkent
Litouwen nog niet
DEN HAAG (GPD) - Nederland
zal de onafhankelijke republiek Li
touwen nog niet direct erkennen.
Vooral de houding van de Sovjet
unie is voor ons land van belang.
Nederland heeft in 1942, toen de
Sovjetunie werd erkend, net als
Spanje en Portugal geen voorbe
houd gemaakt ten aanzien van de
positie van de drie Baltische staten.
Andere westerse landen hebben dat
toen wel gedaan voor Estland, Let
land en Litouwen.
Volgens het ministerie van bui
tenlandse zaken ligt het vooralsnog
niet voor de hand dat in EG-ver-
band gesproken zal worden over de
erkenning van Litouwen. „Neder
land neemt door de onvoorwaarde
lijke erkenning van de Sovjetunie
een nogal uitzonderlijke positie in
binnen de EG. Daarom is voor ons
belangrijker wat de Sovjetunie
vindt van de onafhankelijkheids
proclamatie van Litouwen", aldus
een woordvoerder. „Als Moskou de
onafhankelijkheid afwijst, ligt di
recte erkenning niet voor de hand."
Effektief-kontakt leggen op de Bedrijven Kontakt Dagen
14 en 15 MAART GROENOORDHALLEN
in LEIDEN Openingstijden 14.00-22.00 uur
's Lands grootste kruidenier blijft op de kleintjes letten.
LONDEN (AP/GPD) Europese
regeringen, journalisten en familie
leden van de in Irak wegens spiona
ge ter dood veroordeelde 31-jarige
Britse verslaggever Farzad Bazoft
hebben er gisteren bij Irak op aan
gedrongen het vonnis te herzien.
Een EG-delegatie, bestaande uit de
ambassadeurs van Ierland, Frank
rijk en Italië, ging naar het ministe
rie van buitenlandse zaken in Bag
dad om een humanitaire oproep te
doen voor de journalist en een 52-ja-
rige Britse verpleegster die hem zou
hebben geholpen. Zij werd veroor
deeld tot 15 jaar cel. Een Irakees
kreeg 10 jaar omdat hij staatsgehei
men aan een buitenlander zou heb
ben verraden.
Correspondent Farzad Bazoft van
het Britse zondagsblad The Obser
ver ging vorig jaar op uitnodiging
van de autoriteiten naar Irak om de
verkiezingen te verslaan. Toen hij in
Bagdad was, meldde het Britse dag
blad The Independent dat een mys
terieuze explosie in al-Iskandria,
een militair complex ten zuiden van
de hoofdstad, aan honderden men
sen het leven had gekost. Bazoft
slaagde erin het militaire complex
binnen te dringen onder het voor
wendsel dat hij een arts was. Hij
nam er foto's en grondmonsters.
Toen Bazoft in september het
land wilde verlaten, werd hij op de
luchthaven van Bagdad gearres
teerd. Vermoed wordt dat hij mate
riaal in handen had kon worden
aangetoond dat in al-Iskandria gif
gassen worden geproduceerd.
OLIELOZING - Zes maanden cel
werd vanochtend geëist tegen de
61-jarige Roemeense kapitein van
het vrachtschip Borcea ,die stook
olie uit één van de bunkertanks liet
ontsnappen. Daardoor is een groot
aantal vogels op het wad gedood of
ernstig ziek geworden.
óók voor de
sportpagina's
Zes dagen per week
kompleet nieuws, tips en
trends. Dat wil ik niet missen!
Ik neem een proefabonnement voor
7 weken en betaal slechts 127.50
Ik neem een kwartaalabonnement f 74.15*
Ik neem een jaarabonnement f 285.50*
Voor het abonnement ingaat ontvang ik de krant twee weken gratis'
(aankruisen wat van toepassing is)
Naam
Adres
PostcodeTel
Woonplaats
Deze bon in een envelop, zonder postzegel, sturen naar
Leidsch Dagblad, Antwoordnummer 10050,
2300 VB Leiden. U kunt ook bellen: 071-161400
