Bundesbank steunt plan monetaire unie Werkgevers lappen aanbevelingen aan laars 'Wiedervereinigung' jaagt Nederlandse rente op Vrije val van vliegvakanties' Acties in wegvervoer Coveco zit met darmen in z'n maag van baan ZATERDAG 10 FEBRUARI 1990 PAGINA 7 Economie kort 'Dit zal niet alle problemen van DDR oplossen' BONN (KRF) Het deze week door bondskanselier Kohl gelanceerde plan om met de DDR te gaan praten over de vorming van een monetaire unie is "verrassend". De Westduit- se centrale bank zal dit politieke besluit echter loyaal ondersteunen en de regering van ad vies dienen, zo verklaarde de president van de Bundesbank Karl Otto Pöhl gisteren op een speciaal voor deze kwestie georganiseerde persconferentie. De Westduitse regering besloot woensdag op voorstel van Kojil de DDR aan te bieden onverwijld on derhandelingen te beginnen over een monetaire unie. Pöhl was bij de betreffende vergadering aanwezig. Van de president van de onafhanke lijke Bundesbank was bekend dat hij weinig heil ziet in overhaaste monetaire eenwording, maar mee gedeeld werd dat hij het regerings besluit steunt. Aan het begin van de week noem de Pöhl snelle invoering van de Westduitse mark in de DDR nog 'een illusie'. Hij deed dat na een ge sprek met zijn Oostduitse collega Kaminsky.. De Bundesbank-presi dent wees er gisteren wel nadrukke lijk op dat er in de DDR radicale structurele veranderingen in de economie nodig zijn. "We moeten niet denken dat invoering van de D- mark alle problemen van.de DDR oplost", aldus Pöhl. De Bundesbank-president zei dat de vorming van één economische en monetaire 'ruimte' de eerste stap is naar hereniging van de twee Duitslanden. De wens van de West duitse regering om tot een monetai re unie te komen is alleen in deze context te rechtvaardigen, verklaar de hy. Rente Volgens Pöhl zal de Bundesbank al- Bundesbank absoluut niet van plan is de geldpersen te laten draaien om de hervormingen in de DDR te fi nancieren. Vanuit de Westduitse kapitaalmarkt en internationale markten kan voldoende geld naar de DDR vloeien, zo verklaarde Pö hl. Pöhl ziet in de vorming van een Duitse monetaire unie ook geen be dreiging voor de monetaire eenwor ding binnen de Europese Gemeen schap. De integratie binnen de EG zal niet worden vertraagd, maar juist versneld, zo zei hij. De vrees van andere Europese landen dat Duitsland 'een economische super macht' in Europa wordt vond hij ge grond. Het is volgens Pöhl nog niet mo gelijk een tijdschema te geven voor de verwezenlijking van een mone taire unie met de DDR, al sloot hij gezien het tempo van de ontwikke lingen niet uit dat het al dit jaar zo ver zal komen. De D-mark moet "op een bepaald moment" in de DÖR worden geïntroduceerd als, enig wettig betaalmiddel, maar dit is een 'gevoelige' zaak waarover nu niet moet worden gespeculeerd, aldus de Bundesbank-president. Ook over de verhouding waartegen uit eindelijk Ost-marken moeten wor den ingewisseld tegen D-marken wilde Pöhl zich niet uitlaten. Levensonderhoud iets goedkoper DEN HAAG (ANP) - Het prijsindex cijfer van de gezinsconsumptie is tussen half december vorig jaar en midden januari 1990 met 0,2 pro cent afgenomen. Dat heeft het Cen traal Bureau voor de Statistiek mee gedeeld. Goedkoper werden kleding (0,4 procent), schoeisel (0,1 procent) en koffie. Gas, autobenzine, dieselolie en vers fruit werden duurder. Tussen half januari 1989 en half januari 1990 liep het prijsindexcij fer op van 99,8 naar 101,9. Dat komt neer op een toeneming van 2,1 pro cent. AMSTERDAM - De bouw van de satelliet-toren van de Nederlandse Bank tussen Frederiksplein (links) en Sin gelgracht (r) in Amsterdam vordert gestaag. Omstreek begin juni zal de toren die dan in totaal 50 miljoen gulden heeft gekost, in gebruik worden genomen als kantoorruimte. (foto a*np>. les doen c 1 der netaire unie zo klein mogelijk te houden. Daarbij moet vooral wor den gedacht aan het gevaar van in flatie door de groei van de hoeveel heid Westduitse marken. Veel fi nanciële deskundigen vrezen dat de Bundesbank de rente zal moeten verhogen om de inflatie in de hand te houden. Nederland zou daarin mee moeten gaan door zijn econo mische gebondenheid aan de Bondsrepubliek. Volgens Pöhl hoeft de vorming van een monetaire unie met de DDR echter niet te betekenen dat de rente omhoog gaat. Hij erkende dat er de laatste tijd op de financiële markten een rentestijging heeft plaatsgevonden wegéns vrees voor inflatoire gevolgen, maar zag daar voor geen reden. Pöhl zei dat de Weinig banen voor langdurig werldozen, allochtonen en jongeren DEN HAAG (GPD) - Werkgevers trekken zich vrijwel niets aan van door de Stichting van de Arbeid af gegeven aanbevelingen om etni sche minderheden, langdurig werk lozen en jongeren aan te nemen. Een onderzoek van het ministerie van sociale zaken heeft dit uitgewe- Het onderzoek werd in 1989 ge houden bij 524 bedrijven, onderver deeld in negen cao-gebieden. Aan leiding was het gebrek aan feitelijke informatie over de uitwerking van gedane aanbevelingen. Op basis van het onderzoek bleek dat van alle werkgevers slechts 11,5 procent actief iets doet voor etni sche minderheden. Voor langdurig werklozen is dat percentage 8,7 en bij jongeren 24,3 procent. Bij het ac tief beleid van de ondernemingen staan zaken als opleiding, scholing, voorlichting en speciale aandacht bij de werving en selectie van perso neel voorop. Brief Als redenen voor het niet naleven van de aanbevelingen noemden de werkgevers achtereenvolgens: Wij nemen altijd de beste kandidaat (22,9 procent), we hadden "geen va catures (18,3 procent), wij hebben alleen moeilijk vervulbare vacatu- HAARLEM (GPD) Hoewel van paniek geen sprake is, bekijken de meeste Nederlandse toeroperators 'met grote zorg' de ontwikkelingen in de reisbranche. Het aantal ge boekte vliegvakanties in de eerste vijf weken van 1990 loopt ver achter op dat van vorig jaar. Dit in navolging van de trend die zich iri heel Europa voordoet. Al leen vliegtrips naar Turkije, Grie kenland, Amerika en in iets minde re mate Tunesië, worden meer ver kocht. Maar dat kan het geweldige verlies dat wordt, genoteerd op rei zen naar Spanje niet goedmaken. Directeur Frans van ^teenis van Hotelplan: "De markt trekt de laatste anderhalve week gelukkig wat aan. Maar ik zal niet ontkennen dat ik in januari met gekrulde tenen naar het aantal boekingen heb geke ken." Naast vliegreizen naar onder meer Turkije en Griekenland 'doen' ook de autoreizen en ''stedenreizen het uitstekend. Directeur Annick Vogelaar van Vrij Uit (gespeciali seerd in autovakanties} sprak al eer der de verwachting uit dat haar or ganisatie het komend seizoen een recordaantal van meer dan een half miljoen passagiers zal boeken. Ook Rob Admiraal, woordvoerder van Arke Reizen, spreekt van een 'ste vig aantrekkende autovakantie- markt'. Admiraal vraagt zich overigens af wat er gaat gebeuren als Grieken land en Turkije straks 'vol' komen te zitten. "Ik denk dat Spanje dan toch nog in de picture komt, maar zeker weten doe ik dat natuurlijk 'Het gedrag van de toerist is bij na niet te voorspellen. Dat zie je met de wintersport. Er ligt nauwelijks sneeuw in de Alpen, maar het gaat zelfs nog beter dan vorig jaar." Ook Hotelplan noteerde meer winter- passagiers dan vorig jaar (14 pro cent). Van Steenis: "Ik begrijp er niets van. Vorige week boekten bij ons nog zevenhonderd mensen een wintersportreis. En er ligt geen vlokje res, waarvoor de betrokkenen niet in aanmerking komen (7,4 procent). Naar aanleiding van het onderzoek heeft minister De Vries (sociale za ken) in een brief aan de Kamer ge wezen op het gemeenschappelijk beleidskader dat het kabinet eind 1989 afsloot met werkgevers en vak bonden. Daarin zijn opnieuw aan bevelingen opgenomen die op de centraal niveau, in de bedrijven, uit gewerkt moeten worden. De minister wijst voorts op het besluit om de arbeidsvoorziening van zijn departement te privatise ren en om te vormen, waardoor het bestuur tesamen met werkgevers len vakbonden gaat plaatsvinden. Het opzetten van arbeidspools en de sociale vernieuwing noemt De Vries verder als initiatieven die in het geheel van groot belang zijn. Arbeidspools Werkgeversorganisaties, vakbewe ging en de Vereniging van Neder landse Gemeenten (VNG) staan on der zware druk om volgende week donderdag sluitende afspraken te maken over de aanpak van langdu rige werkloosheid. Premier Lubbers, voorzitter van de ministeriële commissie sociale vernieuwing, heeft zich in een tus senbalans voor de ministerraad uit gesproken voor een gedeelde ver antwoordelijkheid van sociale part ners env gemeentebesturen in het bestuur van de gemeentelijke ar beidspools. voorziening in oprichting werkge vers en vakbeweging bij het be stuur van de arbeidspools voor zeer langdurig werklozen buiten de deur houden. Achter de schermen heb ben ze zich inmiddels wat inschik kelijker getoond. Donderdag zal het er binnen dat CBA vooral om gaan in hoeverre de gemeenten hun beleidsvrijheid op detailkwesties kunnen veiligstel len. Zij willen niet voor elke beleids beslissing naar de besturen van de regionale arbeidsbureaus toe om toestemming. De verwachting is dat de werkge versorganisaties, de vakbeweging en de gemeenten daar wel uitko men. Problematischer ligt het met de financiering van de gemeentelij ke arbeidspools. Algemeen wordt erkend dat de gemeenten niet uit komen met de 150 miljoen gulden om dertigduizend langdurig werk lozen aan werk te helpen binnen de arbeidspool. Diverse suggesties om extra geld binnen te halen liggen nog op tafel. Premier Lubbers bepleit in zijn tussenbalans voor aanscherping van het sanctiebeleid voor langdu rig werklozen die niet willen mee werken aan inpassing in het ar beidscircuit. Die gedachte past ook in de nieuwe werkloosheidsaanpak, waarbij rechten en plichten van mensen met een werkloosheidsuit kering worden vastgelegd en meer maatwerk wordt geleverd opdat het individu beter kansen op de ar beidsmarkt krijgt. RIJSWIJK (GPD) - De 60.C chauffeurs, van wie de werkgevers zijn verenigd in NOB Wegtransport, PCB of KVO, houden hun vorig jaar via acties verworven nachttoeslag van één procent. Met dit compromis sloten gisteren in Rijswijk de onder handelaars yan de werkgevers en van de Vervoersbonden FNV en CNV in principe een cao af voor het wegvervoer. Die voorziet onder meer ook in een loonsverhoging van 2,5 procent. De aangekondigde acties zijn van de baan. Er is sprake van een compromis, omdat de werkgevers van de nacht toeslag afwilden, terwijl de bonden die juist wilden verhogen als mid- hef werken op onaangename uren tegen te gaan. Vorige maand sloten de bonden al een overeen komst met de KNVTO, inmiddels Nederlands Vervoer geheten, die de werkgevers van 12.000 chauffeurs vertegenwoordigt. In die cao lukte het wel de nachttoeslag te verho gen: van f 1,20 naar f 2,- per uur. Bij geen van beide delegaties heerste na afloop groot enthousias me. De kaderleden van de Ver- voersbond FNV moeten de princi pe-overeenkomst vandaag beoorde len, maar onderhandelaar Van den Bergh zei met zijn achterban 'be hoorlijke problemen' te verwach ten. "Zeker nu de nachttoeslag voor Dela geen belegger De naturaverzekeraar Dela is te recht uitgesloten van de bouw van premiehuurwoningen. De presi dent van de rechtbank in Den Haag heeft dat gisteren beslist. Dela, een coöperatieve vereniging, voor het verzekeren en verzorgen van begra fenissen en crematies, meende dat de staat haar ten onrechte over het hoofd had gezien bij de vaststelling van een nieuwe regeling voor de bouw van premiehuurwoningen. Daarom spande zij een kort geding- aan. Dela belegt het kapitaal van de leden voor een deel in woningbouw en kwam tot de invoering van de nieuwe regeling in aanmerking voor rijkssubsidie. Luchtvervoer Het passagiersvervoer door de Eu ropese luchtvaartmaatschappijen is vorig jaar met ongeveer zeven mil joen mensen toegenomen tot 100 miljoen pèrsonen. Daardoor steeg de bezettingsgraad van de vliegtui gen met zes procent-tot ruim 68 pro cent. Het aantal passagiers-kilome ters klom met 7,1 procent, aldus een woordvoerder van de 21 leden tel lende Association of European Air lines (AEA). Keerzijde van de groei is dat steeds meer vluchten worden getroffen door vertragingen. Eind 1989 moest een kwart van alle vlieg tuigen rekenen op een vertraging van meer dan 15 minuten tegenover nog 19 procent eind 1988. Bankpersoneel De beroepsorganisatie voor hoger bankpersoneel VKBV gaat de cao onderhandelingen voor het bankbe drijf (100.000 werknemers) in met een eis voor 4 procent salarisverbe- tering. Daarnaast eist het hogere bankpersoneel verlaging van de VUT-leeftijd tot 60 jaar (nu 61 jaar) en een winstdelingsregeling geba seerd op het jaarsalaris. Een rente-verhoging in Duitsland wordt onherroepelijk gevolgd door een rentestijging in Nederland. De Nederlandse gulden is namelijk ge koppeld aan de Duitse mark, omdat tweederde van de Nederlandse ex port naar de oosterburen gaat. Vo rig jaar verhoogde Pöhl van de Duit se bank de rente, omdat de West duitse economie oververhit dreigde te raken. De industrie kon niet zo veel producten meer maken als de consumenten met de grote hoeveel heid geld in de economie konden kopen met als dreigend gevolg een prijsstijging oftewel inflatie. Hoe wel Nederland de laagste inflatie van de hele Europese Gemeen schap heeft, volgde president Dui- senberg van de Nederlandsche Bank braaf. En dat is het vervelende van de koppeling met de Duitse economie: Nederland moet mee met stijgingen die alleen maar ongunstig zijn voor de eigen economie. Voor bedrijven wordt het duurder om geld te lenen en dus om te investeren. Nederlan ders mét een eigen huis moeten meer hypotheek-rente betalen, want de de handelsbanken rekenen de hogere rente natuurlijk door. En het ministerie van financiën, dat de ze week net een aantal nieuwe le ningen voorbereidde om de staats schuld te financieren, is nu duurder uit. Volgende week zal minister Kok (financiën) dit aan de orde stellen bij de speciale werkgroep van de EG die de gevolgen van de eenwor ding gaat onderzoeken. Bundes bank-president Pöhl heeft Kok ove rigens al enigszins gerustgesteld. Hijzelf heeft zich ook al heftig ver zet tegen een te snelle monetaire eenwording. Maar voorlopig heb ben Nederlanders alleen al door de aankondiging meebetaald aan de Duitse eenwording zonder zelf de portemonnee te hebben getrokken. LEIDEN Terwijl minister Kok (financiën) deze week in Berlijn op een bijeenkomst bezig was te ver klaren dat ook de "kleine landen zoals Nederland die onder de Duit se bezetting hebben geleden de her eniging van harte ondersteunen" verdwenen door die eenwording al miljoenen guldens uit zijn porte feuille. Want alleen al de geruchten over de komst van één mark in West- en Oost-Duitsland, die de 'Wiedervereinigung' vooruitsnelt, kosten de overheid die zijn schuld met leningen moet financieren een hoop geld. door Karei Berkhout Afgelopen week namelijk schoot op de internationale geldmarkten waar overheden en ook bedrijven met obligaties tegen een vaste rente geld lenen in Frankfurt en Am sterdam de rente omhoog tot 8.75 procent. Daardoor werd het voor beleggers minder interessant te handelen in obligaties, die daardoor in koers kelderden, zodat in frank- furt zelfs werd gesproken van een mini-crash. In navolging van deze stijging verhoogde de Nederland sche Bank gisteren het rente-per centage over het geld dat zij lenen aan de handelsbanken de specia le beleningen van 8,3 tot 8,4 pro cent. De rentestijging in Nederland is een rechtstreeks gevolg van de mo netaire unie van de Bondsrepubliek en de DDR die de Westduitse bondskanselier Kohl afgelopen week aankondigde. Als de nu nog wat aarzelende DDR ermee instemt dan kómt er voor heel Duitsland binnenkort één Duitse mark, die in wisselbaar zal zijn. En juist dat woord 'inwisselbaar' boezemt veel beleggers en andere financieel des kundigen angst in. Het betekent namelijk dat de Oostduitsers hun betrekkelijk waardeloze Ostmarken mogen in ruilen tegen de nieuwe eenheids munt die de ongeveer de waarde krijgt van de huidige Westduitse mark. Het gevolg is zo is de vrees - dat er ontzettend veel Duitse marken in omloop komen, terwijl daar in de Oostduitse economie geen goederen tegenover staan: in flatie. En inflatie is iets waar Duitsers sinds de grote crisis van de jaren dertig panisch voor zijn. De interna tionale financiële wereld vreest dan ook dat president Pöhl van de Duit se centrale bank naar een rente-ver hoging zal grijpen en een 'krap- geld-beleid' zal voeren. De centrale bank leent de handelsbanken dan minder geld, waardoor er minder geld in de economie komt. Een ho gere rente maakt het geld duurder om te lenen met hetzelfde effect. Bovendien is duurdere munt aan trekkelijker voor beleggers, waar door die nog verder in waarde stijgt. Het is een beproefd middel, maar ook een beetje een paardemiddel. In Engeland bijvoorbeeld waar de regering al jaren vecht tegen de in flatie schommelt de rente rond de 16 procent. Dit staat de beleggers als een schrikbeeld voor ogen, want met een torenhoge rente stokt de economische groei. En in bange af wachting daarvan is de rente op de geldmarkt in Duitsland al gestegen. WIERDEN (GPD) - De vestiging van Coveco in Wierden gaat dicht. Het betekent dat alle honderd ba nen zullen verdwijnen. Volgens dis- trictsbestuuurder Fred Kagie van de Voedingsbond FNV is de kans op een andere baan binnen het con cern minimaal. In Wierden worden darmen verwerkt voor de worstin dustrie. De directie heeft de bonden van daag meegedeeld dat ook de 'af- maaklokalen' van de vestigingen Borculo, Weert, Twello en Nijme gen dicht gaan. De 60 betrokken werknemers zullen zoveel mogelijk een andere functie in de vestigingen worden aangeboden. Districtbestuurder G. Duel van de Industrie- en Voedingsbond CNV zegt overrompeld te zijn door de berichtgeving. "Wij hadden er op gerekend dat we plannen zouden krijgen, waarin alternatieven die de positie van Wierden zou verstevi gen, nader uitgewerkt zouden zijn". Volgens Duel zou Coveco een aantal alternatieven nader hebben onderzocht, waaronder samenwer king met derden. Er blijkt echter geen belangstelling voor het be drijf. "We houden er rekening mee dat voor Wierden het doek is geval len". Japanse man raakt ontheemd TOKYO (AP) - Steeds meer Ja panse mannen ontvluchten hun werk en gezin om hun persoon lijke wensen te vervullen of hun ongenoegen te uiten over de straffe arbeidscultuur van het land. In de afgelopen tien jaar is het aantal mannen die vanwege de hoge werkdruk verdwenen verdrievoudigd, van 3341 tot 10.000. Steeds meer Japanse mannen lijden onder de hoge werkdruk, het verlies van autoriteit in het gezin en het gebrek aan privacy. Daardoor komen ze onder zo'n grote psychische druk dat zij 's avonds niet meer naar huis dur ven. Uit onderzoeken onder per soneelsleden van grote bedrij ven blijkt dat 40 procent min stens een dag per week niet naar huis durft, 61 procent brengt de nacht drinkend door met vrien den en een-derde drinkt alleen. Ook het aantal mannen dat van baan wisselt is sterk toegeno men: met 40 procent. Tien jaar geleden gold het verwisselen van baan nog als een taboe. Naast zij die vluchten of van baan wisselen is er nu ook nog een derde categorie: de man die het huishouden doet als de vrouw uit werken gaat. de KNVTO-chauffeurs wat beter is". Ook werkgeversonderhande- i laar Belksma zei niet te verwachten dat het resultaat zonder slag of stoot zal worden geaccepteerd nu de nachttoeslag gehandhaafd blijft. De vut-leeftijd blijft 59 jaar. De verhoging van de vutpremie met 0,8 procent komt fifty-fifty ten laste van de werkgevers en -nemers. De wao-uitkering wordt in het tweede jaar tot 80 procent aangevuld. Ver- der komt er een ploegentoeslag tus- sen de 7,5 tot 12,5 procent. De ver goeding voor 'overstaan' tijdens weekenden of feestdagen gaat van f 37,20 naar f55,80. Philips Aan de vooravond van de onder handelingen over een nieuwe cao voor alle ruim 70.000 Philips-mede- werkers dreigt een ernstig conflict tussen het bedrijf en de vervoersaf- deling. Onderhandelingen met de betrokken bonden over de voor waarden waaronder uiteindelijk 400 werknemers van vervoer in dienst van een ander bedrijf komen, zijn gisteren opnieuw stukgelopen. Vandaag zal de Industriebond FNV de leden voorstellen het laatste bod van de directie te verwerpen. Sta kingen worden niet uitgesloten. Philips is in principe met de ver voersonderneming Geytenbeek in Utrecht rond over de uitbesteding van het 'speciale vervoer' inclusief de overname van het Philips-perso- neel. Over de andere 360 chauffeurs en garage-medewerkers wordt nog onderhandeld met een grote ver voersonderneming. Probleem voor de werknemers en de bonden is echter dat de vervoers-cao in veel opzichten minder is dan die bij Phi lips. Volgens de Industriebond FNV staan er behalve bij het vervoer nog 2.000 arbeidsplaatsen op de tocht bij het concern. Omzet aannemers stijgt 4 procent DEN HAAG (ANP) De totale om- zet van aannemingsbedrijven met tien of meer werknemers in de bur gerlijke en utiliteitsbouw nam in 1989 met vier procent toe. Het aan tal bedrijven in deze sector nam vo rig jaar met zes procent toe. Dat heeft het CBS berekend op grond van voorlopige gegevens uit de maand-enquète bouwnijverheid. In 'de grond-, water en wegen bouw lag de omzet 3,5 procent bo ven het niveau van 1988. Het aantal bedrijven in deze branche nam vo rig jaar met drie procent toe. Het aantal produktieve uren per arbei der nam in de burgerlijke en utili teitsbouw vorig jaar met drie pro cent af vergeleken met 1988.

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Leidsch Dagblad | 1990 | | pagina 7