Geen uitkering voor
'zwakke' bedrijven
Computermarkt terug naar 'gewone' groei
Parallelmarkt krijgt injectie
Economische crisis verwoest
welvaartssprookje Zweden
Braks tegen vrije handel
in productierechten melk
JAGUAR
VRIJDAG 9 FEBRUARI 1990
PAGINA 7
VNO en NCW straffen bedrijf bij toestaan atv
DEN HAAG (GPD) Ondernemers die toegeven aan eisen van vakbonden voor werktijd
verkorting of automatische prijscompensatie, krijgen na een staking geen schadevergoe
ding uit de speciale kas werknemersorganisaties. Dat blijkt uit een uitgelekte nota van de
Stichting Onderlinge Werkgevers-Garantieregeling van ondernemersorganisaties VNO
en NCW aan de onderhandelaars voor de cao.
vervolg van pagina 1
STOCKHOLM (GPD/AP/DPA) -
"Wat wij voorstellen is zonder twij
fel een bezuinigingsbeleid. Het be
tekent ook een belangrijke afwij
king van het Zweedse Model van
vrije loonvorming. Maar het is bitte
re noodzaak," zei minister Feldt gis
teren bij de voorstellen voor het sta
kingsverbod en de loonbevriezing.
Het sociaal-democratische minder
heidskabinet van premier Carlsson
slaagde er afgelopen week niet in
met de sociale partners tot overeen-
stemming te komen over loonont- krachten'heeft de laatste jaren de
staan wanneer de produktiviteit
met maar een procent stijgt," zei
Feldt. "Dat leidt tot inflatie, vermin
dering van concurrentiekracht,
laging van reele inkomens
lange duur. werkloosheid.
Het nijpende gebrek aan arbeids-
maar een capitulatie' voor de eco
nomische problemen. Zij wijzen er
op dat de vijf prijsstops in de afgelo
pen tien jaar geen effect hebben ge
had. Gelijktijdig is het bijzonder
pijnlijk voor de regering dat pre
mier Ingvar Carlsson nog m januari
bevriezing van lonen en prijzen
wikkeling.
Zweden zit in een ernstige ecor
mische crisis. Door de conflicten
het bankwe
prijzen en lonen gemiddeld met t
procent opgedreven. Deze torenho-
inflatie ondergraaft volgens
5 het geld onder de nister Feldt de Zweedse concurren
Ondernemers die lid zijn van
stichting krijgen aan het einde
ieder jaar de schade vergoed dat het
gen. Om bedrij'
houden in te stemmen met een ver
dere atv of een automatische prijs
compensatie staan er harde sancties
op zwichten voor
vakbonden. Bedrij
krijgen geen geld uit deze kas.
u j u ij j t i De vakbonden hebben de onder-
handelingen voor een nieuwe cao
bij Hoogovens gisteravond afgebro-
we winstdeling is van tafel gehaald.
Daarvoor in de plaats is een eenma
lige uitkering van 2 procent en nog
eens 5,15 procent winstuitkering
gekomen.
consumenten schaars, ligt de effec
tenhandel vrijwel stil en kunnen
sommige bedrijven door gebrek
aan liquide middelen geen rekenin
gen of salarissen meer betalen. Het
bedrijfsleven vreest vooi
tingreactie waardoor de
sche activiteit plotseling stil kan ko
men te staan: Het heeft de regering
daarom vorige week gevraagd om
in te grijpen.
"Het is onmogelijk loonsverho
gingen van 10-20 procent toe te
tiepositie in het buitenland. Een
verzwakking die nu al blijkt uit het
tekort op de betalingsbalans. Voor
dit jaar rekent de bewindsman met
13 miljard gulden. Een verdubbe-
ket- ling in twee jaar. Volgend jaar wordt
echter nog duisterder. Economen
uit het regeringskamp verwachten
een tekort van 17 miljard gulden.
Een intern rapport van de Zweedse
Rijksbank spreekt echter over 30
miljard gulden.
Tot overmaat van ramp staan di
verse vakbonden klaar met forse een
looneisen voor dit voorjaar. Het afweesals'slechten moeilijk
bankpersoneel Avil 12 procent meer troleren
en staakt sinds vorige week. De
op de bond van overheidspersoneel,
600.000 leden sterk, wilde volgende
week het werk neerleggen. Stakin
gen die onder meer het openbare le
ven totaal zouden plat leggen. Deze
acties zijn nu voor een periode van
twee jaar verboden. Wie toch gaat
staken kan rekenen op
van 1700 gulden per man per dag
Op dit verbod is door de verschil
lende bonden met verontwaardi
ging gereageerd. De centrale van
bankpersoneel spreekt van een 'on
beschofte maatregel die een demo
cratische maatschappij niet waar
dig is'. De bond van overheidsper
soneel noemt de ingreep een
moordaanslag op de vakbondsbe-
De maatregelen is ook door de an
dere politieke partijen scherp bekri
tiseerd. Slechts de kleine milieupar
tij wil het kabinet steunen. Voor
waarde van de Groenen is wel dat
de regering een extra vervuilersbe
lasting invoert en de levensstan-
boete daard van alle Zweden naar bene
den brengt. Eisen die de regerende
sociaal-democraten nauwelijks
kunnen accepteren.
Politici rekenen dan ook al dit
voorjaar met verkiezingen, nadat de
conservatieve oppositieleider Carl
Bildt aankondigde volgende week
een motie van wantrouwen in te die
nen. "De groene milieudraad waar-
het voortbestaan van de sociaal-
i de vrije onderhandelin- democratische regering hangt.
weging
gen. Volgens Zweedse
zijn de plannen geen oplossing
'fs CNV dat Hoogovens 'bot weigert'
afspraken te maken over werkeele-
maar uiteindelijk niet meer dan het
nog eens vastleggen van de beleids
lijnen die de werkgevers hebben
uitgezet. En die zijn geen verder atv
ook geen automatische prijs-
i^fcg8Ven genheid bij het staalbedrijf. De bon-
070 den gaan nu overleggen met hun
Hoogovens volgende week met
i negatief advies aan hun leden
De breuk in het cao-overleg is des
te opmerkelijker omdat Hoogovens
compesatie". Met name in de bouw gistermiddag met een 'poen-bod'
staan de cao-onderhandelaars hard kwam dat zelfs een procent hoger
tegenover elkaar op het punt van de lag dan waarmee in de metaalsector
een cao is afgesloten. Het basisloon
van de werknemers zou er komend
jaar zo'n zes procent op vooruit
gaan. De industriebonden vinde-i
het een slecht bod omdat het slechts
'een eenmalig extraatje is'.
Het bod van Hoogovens komt
neer op een loonsverhoging per 1
april van 3 procent en nog eens 3/4
procent per 1 januari 1991. De nieu-
Derde Wereld
tegen uitstel vrije
handel textiel
GENEVE (IPS) De ontwikke
lingslanden hebben zich in Geneve
uitgesproken tegen een Ameri
kaans voorstel de internationale
handel in textiel en kleding pas met
ingang van het jaar 2002 volledig
vrij te laten. De ontwikkelingslan
den vrezen dat in de ruim tien jaar
durende overgangsperiode de hui
dige handelsbeperkingen dusdanig
verscherpt worden dat de overgang
naar volledige vrijhandel in 2002
vrijwel onmogelijk is.
De ontwikkelingslanden zijn al
jaren warm voorstander van de nu
door Washington voorgestelde af
schaffing van het zogenaamde mu-
li-vezelakkoord, dat de export van
goedkope textiel uit de Derde We
reld aan banden legt om de textiel
industrie in het Westen te bescher
men. Zij zijn echter fel tegen de
overgangsperiode van elf jaar.
De Amerikaanse voorstellen, die
deze week zijn ingediend bij het Al
gemeen Akkoord inzake Handel en
Tarieven (Gatt) voorzien in de af
schaffing van de huidige afspraken
tussen afzonderlijke geindustriali-
seerde landen en ontwikkelingslan
den over de toegestane textielex-
porten.
Wereldbank
leent aan China
WASHINGTON (AP) - De Wereld
bank heeft China voor het eerst
sinds de bloedige onderdrukking
van de Chinese democratiserings
beweging juni vorig jaar weer een
lening verstrekt. De lening is 57 mil
joen gulden groot en bedoeld voor
de wederopbouw van de noordelij
ke regio's in China die in oktober
door aardbevingen werden getrof
fen.
De Amerikaanse president Bush
had de bank persoonlijk verzocht
om de lening niet langer op te schor
ten. De wensen van Washington leg
gen groot gewicht in de schaal, om
dat de VS de grootste geldschieter
van de bank zijn.
China is met India de belangrijk
ste begunstigde van de ontwikke
lingsbank. Beide landen staan nu
samen voor 17 miljard gulden bij de
bank in het krijt.
Cao wegvervoer
De onderhandelingen voor een
nieuwe cao in het wegvervoer
(60.000 werknemers) zijn vanmor
gen in Rijswijk hervat. Aanvanke
lijk voelden de werkgevers (NOB
Wegtransport, PCB en KVO) er wei
nig voor over hun laatste voorstel
verder te praten, maar gisteravond
hebben ze besloten toch op de uit
nodiging van de Vervoersbonden
FNV en CNV in te gaan.
Monopolie KLM
De KLM behoudt zijn monopolie
positie op de Midatlantische route
naar de eilanden van de Nederland
se Antillen. Deze garantie kreeg de
KLM deze week van de Antilliaanse
regering in verband met de deelna
me in de Antilliaanse Luchtvaart
Maatschappij (ALM). De KLM gaat
waarschijnlijk per 1 april voor 40
procent deelnemen in de ALM, de
belangrijkste Antilliaanse licht-
vaartmaatschappij.
Minder spuiten
Ziekten en plagen in de tarweteelt
kunnen sterk worden teruggedron
gen. onder meer door het geven van
stikstof te verlagen en beter af te
stemmen op de behoefte van het ge
was en door het gebruik van ziekte-
bestendige rassen. Het gebruik van
chemische bestrijdingsmiddelen
kan dank zij deze maatregelen dras
tisch worden beperkt. Daardoor ko
men er minder resten van deze mid
delen in het milieu terecht.
Film Hongkong
gaat sombere
tijd tegemoet
HONGKONG (IPS) - De film
industrie van Hongkong dreigt
zijn derde plaats op de wereld
ranglijst te verliezen. Hoewel
vorig jaar nog 138 films werden
gemaakt, namen de winsten met
zes procent af tot 327 miljoen
gulden. De videorecorder en
toenemende concurrentie in
Zuidoost-Azie zijn de belang
rijkste oorzaken. Alleen in de
Verenigde Staten en Japan wor
den meer films geproduceerd.
Films uit Hongkong trekken
steeds minder mensen, zowel in
Hongkong zelf als daarbuiten.
Toch gaan de zes miljoen inwo
ners van Hongkong nog steeds
drie maal zo vaak naar de bio
scoop dan Amerikanen. De film
industrie in Hongkong dankt
haar bestaan dan ook vooral aan
het hoge bioscoopbezoek in
Hongkong zelf.
De glorietijd van de Hong
kong-Chinese film, met Bruce
Lee als grote publiekstrekker, is
voorbij. De produktiekosten
zijn in tien jaar acht keer zo hoog
geworden. Hierdoor proberen
de producenten met kleinere,
budgetten te werken, waardoor
de kwaliteit verder terugloopt.
De filmproducenten durven,
met het jaar 1997 in het vooruit
zicht, ook'steeds minder risico's
te nemen. De hoop was geves
tigd op China, dat meer buiten
landse films zou toestaan. Dit
ging echter niet door na het
neerslaan van de studentenop
stand.
RIO DE JANEIRO - Auto's in
Brazilië rijden sinds jaar en dag op
alcohol gestookt uit suikerriet
Personeel EZ
tegen Geelhoed
DEN HAAG (GPD) - De dienst
commissie van het ministerie van
economische zaken (een soort on
dernemingsraad) heeft zich tegen
de aanstelling van professor mr, L.
A. Geelhoed als secretaris-generaal
gekeerd. Volgens de dienstcommis
sie ontbreekt het Geelhoed aan de
noodzakelijke ervaring op het ter
rein van het management.
Ondanks de opstelling van de
personeelsvertegenwoordiging
heeft minister Andriessen besloten
Geelhoed met ingang van 1 juli als
topambtenaar te benoemen. Hij
volgt professor Rutten op die voor
zitter wordt van de Wetenschappe
lijke Raad voor het Regeringsbeleid
(WRR). Andriessen had voor de be
noeming van Geelhoed vorige week
al gr'oen licht gekregen van het ka
binet.
Aanpak illegale
ateliers werkt
AMSTERDAM (ANP) - In negen
maanden tijd is door maatregelen
van de Vakraad voor de confectie
3,5 miljoen gulden meer aan sociale
premies afgedragen. Dit heeft de
Vakraad voor de confectie gisteren
bekendgemaakt.
In dezelfde periode is ruim hon
derd naaiateliers een verzoek om
een '.verklaring omtrent het beta
lingsgedrag' geweigerd. Zo'n ver
klaring krijgt een bedrijf wanneer
de afdracht van belastingen en soci
ale premies in orde is.
De maatregelen waren in april vo
rig jaar genomen om het grote
AMSTERDAM (ANP) Om beleg
gers inzicht te geven in het koers
verloop krijgt de officiële parallel-
markt van de Amsterdamse effec
tenbeurs een eigen index van het
CBS. Bedrijven die een notering
willen op de parallelmarkt moeten
nu minimaal 5 miljoen gulden aan
aandelen uitgeven tegen 250 dui
zend gulden to nog toe. Voor toe
gang moeten bedrijven tevens het
jaarverslag van drie jaar overleg
gen.
Dat heeft beurs voorzitter Van It-
tersum gisteren aangekondigd als
maatregelen die de status van de pa-
ralelmarkt wat moeten opkrikken.
Door de beurskrach van 1987 en de
overstap van enkele grote bedrijven
zoals de Leidse Infotheek was dse
omzet op de markt de afgelopen ja- ficiële-marktfondsen, indien zij niet
voldoen aan het kapitaalscriterium
5 miljoen, met een speciaal
de prijscourant aan te
deze
danig gedaald.
Van Ittersum kondigde verder
aan dat per 1 juli op de effecten- merkteken r
beurs sprake zal zijn van drie duide- duiden, zodat beleggers
lijk gescheiden markten: de officie- fondsen op de hoogte zijn.
Ie markt, de officiële parallelmarkt Voor toegang tot de officiële
en de incourante markt. Met het markt zal een complete verslagleg-
doen herleven van deze laatste be- ging over tenminste vijf jaar wor-
naming wordt duidelijk aangege- den verlangd, voor de parallelmarkt
ven dat het hier een niet geregle- -
menteerde markt betreft waar min
der geld omgaat.
Per dezelfde datum zullen de toe
latingseisen voor de beurs worden
verscherpt. De overgang van de pa
rallelmarkt naar de officiële markt gen
mag volgens Van Ittersum echter den
minstens drie jaar. Op
dere invulling van de incourante
markt wordt nog gestudeerd. Ver
der heeft de Raad voor het Midden-
en Kleinbedrijf de aandacht ge
vraagd voor mogelijke verbeterin
de financieringsmogelijkhe-
i deze sector. Van Ittersum is
niet als vanzelfsprekend worden graag bereid om op deze beide ter-
niet afhankelijk te zijn van import tal illegale naaiateliers in Nederland
van olie. Hoewel, rijden, deze auto's tegen te gaan. Het is afnemers van
staan nu stil bij een pompstation, confectie nu verboden kleding te
want de brandstof is vrijwel op. kopen bij ateliers die volgens het
Sommige pompen'geven hun klan- Gemeentelijk Administratie Kan
ten om die reden maar 20 liter de toor (GAK) niet de verplichte socia-
man. (foto afp) le premies hebben betaald.
DEN HAAG (ANP) Minister
Braks (landbouw) is tegen het vrij
verhandelen van melkproduktie-
rechten als de Europese grenzen op zetten
1 januari 1993 open gaan. Er moet fing
worden voorkomen dat Nederland-
DEN HAAG/DEN BOSCH - Tien- plaatsen. Grote
duizenden arbeidsplaatsen worden West-Duits'and eens bejubelde
bij diverse grote computerfabrikan- Nixdorf-concern worden, zwaar in
ten weggesaneerd, alleen bij IBM al de rode cijfers, opgeslokt door kapi-
10.000. Unisys, derde op de wereld- taalkrachtige concurrenten of
voorbeeld waar
door Siemens AG
wacht op toestemming
ranglijst, schrapte 8000 arbeids-
ADVERTENTIE
Duitse Kartellamt en de Europese
oudig van de cömpu- Commissie lijken vooral te
Honeywell. En dat i
door
Marien van den Bos
Niet alle bedrijven zijn bereid te
discussiëren over oorzaken en ge
volgen van de snelle veranderingen
op de landkaart van de computerfa-
bricage. Philips in Eindhoven zit
midden in een grote reorganisatie
van de betrokken divisie en wil daar
nog niet al te veel over kwijt. De di
visie heeft nooit echt gebloeid en
concurrenten in de markt verwach
ten drastische maatregelen bij de
Nederlandse elektronica-gigant:
hetzij een overname van een grote
marktpartij, hetzij afstoten van de
hele operatie
Andere bedrijven denken de za
ken beter onder controle te hebben
en willen daar hun inzichten wel
over prijsgeven. "Ik zeg niet dat het
de laatste tijd beter gaat in de bran
che. maar ik denk dat het te maken
heeft met het volwassen worden
van de markt", zegt marketing
manager ing J. Noordermeer van
Siemens Nederland in Den Haag.
Directeur R.J. Romein van de Ne
derlandse pc fabriek Tulip in Den<
Bosch ziet het nauwelijks anders:
"Het gaat nu om 'gewone' handel,
met 'gewone' groeicijfers".
De beide computerverkopers ra
ken hiermee meteen één van de be
langrijkste oorzaken voor de pro
blemen bij sommige concurrenten.
De acute problemen bij Nixdorf bij-
ken te hebben met de groeiver-
i" branche wachtingen van rond de 25 procent,
waar dan ook de financiering en de
groei van het personeel op werd af
gestemd.
Dat werd een misrekening, die
explosieve groei is er uit. Toch wil
Noordermeer zelfs niet van een
stagnatie spreken in de computer-
markt: "Wat we wel mérken is, dat
de belangrijkste afnemers, de be
drijven, veel kritischer zijn gewor
den. Maar van een kopersstaking is
geen sprake. Het is nog steeds een
branche die in procenten harder
groeit dan welke andere ook. We
praten nog altijd van een groeiper
centage per jaar dat met dubbele cij
fers moet worden geschreven".
Onderschat
Maar het zijn niet alleen de te hoge
groeiverwachtingen die computer
fabrikanten in de problemen heb
ben gebracht. In de nog relatief j>
"Dat
Vooral het steeds 'krachtiger' wor-
München nog den van de zogenaamde 'personal
het computer' of 'pc' laat de fabrikan
ten die zich hadden gespecialiseerd
in de grotere systemen naar adem
snakken.
"Wereldwijd groeit de markt voor
de micro-computer (pc's) nog
steeds met een procent of 25 per jaar
in aantallen'., zegt aldus Romein
van Tulip echter. In omzet is dat.
door de zware concurrentie en lage
re prijzen, wat minder. Met het
krachtigste model micro-computer tenten,
dat Tulip in april op de Hannover
Messe (Cebit) zal tonen kun je al bij
na net zoveel als met de zogenaam
de 'mini-computer' (in tegenstelling
tot wat de naam doet vermoeden is
dat een centrale computer die veel
tegelijk kan doen voor de aangeslo
ten terminals). "Alleen praat je dan
wel over een prijs van 30.000 gulden
in plaats van de 200.000 gulden tot 1
miljoen voor de 'mini'
pen om melkrechten op te kopen.
Braks heeft de Tweede Kamer
gisteren gezegd dat hij zich blijft ïn-
>or een geleidelijke afschaf-
de superheffing, de EG-re-
geling voor het beperken van de
melkveehouders '1992' aangrij- melkproduktie. Die produktie moet
grondgebonden blijven, meent hij.
Hij wil in Brussel opnieuw probe
ren om binnen de bestaande rege
lingen een verdere verlaging van de
interventieprijs voor graan te voor
komen.
Het tijdelijk verbieden van gene
tische manipulatie bij dieren gaat
Braks te ver. Vooruitlopend op de
wet blijft het uitgangspunt voor
dergelijke handelingen 'nee, tenzij'.
Braks heeft geen behoefte aan een
commissie van deskundigen die de
Kamer zou moeten rapporteren
over biotechnologie.
De minister bleef bij zijn weige
ring de Dierenbescherming 450.000
gulden extra te geven voor haar lan
delijke inspectiedienst. Braks heeft
geen geld en vindt dat controles de
verantwoordelijkheid van de over
heid zijn.
pe s, deAT's en XT
tectuur die 'open' v
kon solderen en et
was kon modules
maken voor die pc
met een archi-
is. Iedereen die
i beetje handig
uitbreidingen
dat gebeur-
insteekkaarten
i een gegeven moment
de hand te houden. De
concurrentie neemt onevenredig
toe, er komt een prijzenslag, in
breuk op al dan niet vermeende pa-
- uwe architectuur is
beschermd en kun je niet 'klonen'
als je er niet voor betaalt. Je moet de
kosten voor research en ontwikke
ling toch ergens veilig stellen", al
dus Noordermeer. Welke van de
twee gaat winnen is volgens hem
niet te zeggen. "Dat komt aan op
marktaandeel".
Standaarden
Hebben de fabrikanten van de grote
ii cuiauil inut.1U6.wui,l..jUi.- systemen die nu in de problemen
branche gaan de technologische f.Vf1 ,^an. zltEf,n L,S^EenVj
ontwikkelingen steeds sneller.
ADVERTENTIE
Blankespoor
Oostdorperweg 29
Wassenaar
Tel. 01751-12405
Veel welja. We hebben denk ik de
kracht van de micro onderschat of
bewust willen onderschatten. En
misschien is er wel gedacht van 'on
ze grote broer IBM zit ook in die
grote systêmen en die zal het toch
nooit laten gebeuren'. Maar IBM
laat dat wel gebeuren en bereidt
zich daar ook od voor".
De manier waarop IBM zich voor
bereidde. de introductie van een
nieuwe standaard, maakt de Tulip-
directeur minder gelukkig. Tulip
heeft zich dan ook aangesloten bij
de concurrenten van IBM. Anders
dan Siemens overigens, dat volgens
Noordermeer op de Cebit wel met
machines komt die gebaseerd zijn
op de nieuwe IBM-standaarden.
"We hebben de 'boom' gehad in de
Schaalgrootte
Met aan de ene kant een prijsverval
door de grotere concurrentie en aan
de andere kant steeds hogere kos
ten voor onderzoek en ontwikke
ling ten behoeve van nieuwe tech
nologie voor krachtigere en be
trouwbaardere machines is een der
de oorzaak van problemen bij een
aantal fabrikanten aangegeven. De
levensduur van een generatie wordt
volgens Noordermeer steeds korter,
inmiddels ongeveer 3 jaar, waar
door ook de onderzoekskosten snel
ler moeteh worden terugverdiend.
vestering
Maar ook Noordermeer erkent
dat een bedrijf niet alles in huis
hoeft te hebben van de chip tot
het eindprodukt om staande te
blijven in de markt. "Ook specialis
ten op het gebied van pc's kunnen
m de branche een goede boterham
verdienenBedrijven als Compaq
en Apple zijn daar een voorbeeld
SALARISINHOUDING - De Ab
vaKabo vindt het onverstandig van
B en W in Amsterdam om op het sa
laris van ambtenaren die afgelopen
maandag hebben gestaakt één dag
in te houden. Het gaat onder meer
om personeel van Gemeentelijk
Vervoerbedrijf (GVB) dat het open
baar vervoer lam legde.
Vredestein krijgt
decentrale opzet
VELP (GPD) Een decentralisatie
moet het rubberconcern Vredestein
van de ondergang redden, vinden
zowel de commissarissen als de
vakbonden. De weg daartoe is vrij
gekomen nadat gisteren topman
Poot —voorstander van een cen
traal geleide onderneminig op
stapte.
Bij de decentrale opzet van het
concern moeten de verschillende
produktie-eenheden een grotere
zelfstandigheid krijgen, waardoor
het mogelijk wordt zelf partners
voor samenwerking te zoeken. De
reorganisatie kan vooral conse
quenties hebben voor de 230 werk
nemers op het centrale kantoor in
Velp.
