Steun fusie in openbaar vervoer
Chefs te negatief over ondergeschikten
'Grote gemeenten moeten
meer geld van rijk krijgen'
Flinke belastingverhoging van
hoogheemraadschap Rijnland
Zelftapper maakt melkfles
automaat niet goed schoon
Provincie wil net openbaar
vervoer sterk uitbreiden
Mogelijk meer arbeidsplaatsen bij West-Nederland en HTM
VRIJDAG 9 FEBRUARI 1990
REGIO
PAGINA 15
Nederland mag
geen kilo mest
meer produceren
DEN HAAG (ANP) - Minister Braks
(landbouw) heeft gisteren, tijdens
de behandeling van zijn begroting
in de Tweede Kamer, nog eens na
drukkelijk gezegd dat er in Neder
land geen kilo meer mest mag wor
den geproduceerd. Met die uitdruk
kelijke voorwaarde op zak wil hij
met het bedrijfsleven praten over
de manier waarop dat het beste kan
worden bereikt.
Het Landbouwschap vindt dat bij
de overdracht van mestproduktie-
rechten 25 procent moet worden af
geroomd. Het afromen moet in de
plaats komen van het plan van mi
nister Braks (landbouw) op de
mestrechten een algemene korting
voor alle veehouders toe te passen.
Braks wilde het afromen van de
rechten regelen in het mestver-
plaatsingsbesluit. Om de mestover
schotten aan te pakken wilde hij bij
overdracht of verplaatsing van een
bedrijf korten dp de hoeveelheid
mest die mocht'worden geprodu
ceerd. Indirect werd daarmee het
aantal-te houden dieren vastgelegd.
Na het aantreden van Lubbers III
heeft de PvdA met coalitiepartner
CDA overeenstemming bereikt
over een algemene korting van vijf
tot zeven procent op de mestpro-
duktierechten. Het Land
bouwschap meent dat er snel een
verplaatsingsbesluit moet komen
omdat op grond van de bestaande
wetgeving praktisch onmogelijk is
mestproduktierechten over te dra
gen.
Onderzoek naar sociaal verkeer op het werk:
LEIDEN Leidinggevenden be
oordelen hun ondergeschikten ne
gatiever dan collega's elkaar onder
ling beoordelen. Een fout wordt
door chefs vaker gewijt aan een te
kortkoming in de persoonlijke ei
genschappen van de ondergeschik
ten terwijl collega's onderling het
falen toeschrijven aan de 'omstan
digheden. Dat blijkt uit een onder
zoek van de doctoraalstudenten F.
Brouwers en K. Smits van de vak
groep Sociale en Organisatiepsy
chologie van de Leidse universiteit.
door
Monica Wesseling
De twee studenten ondervroegen
123 leidinggevenden en 62 niet-lei-
dinggevenden om te achterhalen
hoe falen van een w.erknemer in het
werk werd beoordeeld. Om het on
derzoek zo zuiver mogelijk te hou
den, waren alle ondervraagden on
geveer even oud, hadden ze alle
maal nagenoeg hetzelfde opleiding
sniveau en was de verdeling man
nen/vrouwen bij zowel leidingge
venden als bij niet-leidinggevenden
eender.
Smits zet uiteen dat het onder
zoek is gedaan omdat de indruk be
stond dat chefs fouten in het bedrijf
wijten aan tekortkomingen van de
mensen onder hen terwijl collega's
op hetzelfde niveau eigenlijk het be
drijf er de schuld van geven. "We
hadden het vermoeden dat veel
chefs delegeren yan verantwoorde
lijkheden niet zo zien zitten omdat
ze denken dat de ondergeschikten
meer verantwoordelijkheid niet
aankunnen en ook niet willen. Die
indruk wilden we wetènschappelijk
getoetst hebben en dat is hiermee
gebeurd".
Het onderzoek, uitgevoerd op
twee opleidingsinstituten omdat
dat de eenvoudigste manier was om
proefpersonen bijeen te halen, be
stond uit een videovoorstelling en
een vragenlijst. De film handelt
over een sollicitatiecommissie die,
door onderlinge ruzies, er niet in
slaagt tot een besluit te komen. De
ondervraagden moesten de oorzaak
van dit falen aanwijzen.
Smits: "De resultaten waren opval
lend. De leidinggevenden zeiden
stuk voor stuk dat de leden van de
sollicitatiecommissie niet capabel
genoeg waren voor dit werk. Diege
nen die in hun dagelijks werk geen
mensen onder zich hebben, hielden
het erop dat de commissie te weinig
tijd had gekregen om tot een gefun
deerde keuze te komenV'. Zowel bij
de chefs als bij de ondergeschikten
waren de vrouwelijke deelnemers
aan het onderzoek milder gestemd
dan de mannelijke. Vrouwen oorde
len minder hard.
Na de vragenlijst over de video
moesten de deelnemers aan het on
derzoek ook nog een vragenlijst in
vullen over een, naar eigen keuzfe te
bepalen, ondergeschikte danwel
collega. De vragen betroffen de per
soonskenmerken zoals aardig of
niet, slim of dom en dergelijke. De
onderzoekster: "Niemand zegt on
aardige dingen over de ander omdat
dat niet eerlijk zou zijn. De persoon
in kwestie kan zich immers niet ver
dedigen. Wel valt op dat niet-lei-
dinggevenden lovender zijn dan
chefs".
De uitslag van het onderzoek ver
baast haar niet. "Een chef die zegt
dat het falen te wijten is aan de
werkomstandigheden of aan een
verkeerde taakverdeling tussen de
mensen snijdt zichzelf in de vin
gers. Het is immers juist zijn taak er
voor te zorgen dat die dingen goed
geregeld zijn. Voor een chef is het
veel veiliger te zeggen dat het aan
de persoon van de ondergeschikte
ligt. Daar kan hij ten slotte niets aan
doen".
Smits hoopt dat het onderzoek
nog een staartje zal hebben. "Onze
studieopdracht is afgerond, maar
de vakgroep gaat door met de zaak.
Hopelijk bereiken we ooit een ver
andering in de houding van chefs
ten opzichte van ondergeschikten.
Zij hebben een zwarte bril op en ge
ven niet het objectieve oordeel dat
ze denken te geven".
Leidse wethouder wil andere verdeling gemeentefonds
LEIDEN - De Leidse wethouder
van financiën P. Bordewijk vindt
dat de grotere gemeenten ten koste
van de kleine meer geld moet krij
gen uit het gemeentefonds. Borde
wijk denkt dat op die manier de fi
nanciële noden van steden die een
centrumfunctie vervullen gedeelte
lijk kunnen worden, opgelost.
Bordewijk vindt dat er bij de ver
deling van het geld meer rekening
moet worden gehouden met de so
ciale structuur in de gemeenten.
Wanneer bijvoorbeeld een aspect
als de aanwezigheid van veel al
lochtonen zwaarder gaat wegen,
gaan de grotere gemeenten er auto
matisch financieel op vooruit.
Een mogelijkheid is ook, volgens
de Leidse wethouder, om de ver
goeding die gemeenten ontvangen
voor de kosten van bijstandsuitke
ringen aan hun inwoners van 90
naar 100 procent op te trekken. Om
dat de steden veel meer mensen met
een bijstandsuitkering tellen, zou
den zij van deze maatregel het
meeste financiële voordeel hebben.
De instelling van een forensenbe
lasting, een idee van de Amster
damse wethouder W. Etty, wijst
Bordewijk van de hand. Etty wilde
door belasting te gaan heffen van
stedelijke bedrijven die veel foren
sen in dienst hebben de gemeente
lijke kas aanvullen. Bordewijk
noemt dat echter een 'heel ingewik
kelde constructie' met 'grote risi
co's' omdat er tal van onduidelijk
heden aan vast zitten.
Feestartikel
De discussie over de financiële ver
houding tussen centrum- en rand
gemeenten is weer aktueel sinds Et
ty met zijn voorstel kwam. De ge
meentebesturen van de steden vin
den dat regiobewoners ten onrechte
niet meebetalen aan allerlei voorzie
ningen in de stad waar zij wel regel
matig gebruik van maken. In verge
lijking met de dorpen zijn de steden
er financieel vaak slecht aan toe.
Bordewijk: "Het probleem dat
Etty signaleert herken ik natuurlijk.
Je ziet dat de lasten in de steden
steeds meer stijgen terwijl de in de
gemeenten er om heen soms zelfs
van verlaging sprake is".
Het verwijt dat de grote steden
hun forse lastendruk te danken
hebben aan politieke keuzes en
prioriteiten, verwerpt de Leidse
wethouder. "Op voorhand is deze
gedachte niet onwaarschijnlijk om
dat aan te nemen valt dat de PvdA,
die van de drie groote partijen ;het
meeste belang hecht aan collectieve
voorzieningen, het sterkst is in de
grotere gemeenten", schrijft hij in
het blad Binnenlands Bestuur over
deze problematiek.
Enig rekenwerk heeft Bordewijk
echter geleerd dat het hier om een
onjuiste veronderstelling gaat. In
een vergelijking tussen de uitgaven
van grote en kleine gemeenten stelt,
hij.vasj dat de eersten relatief veel
geld moeten uitgeven aan de bij
standskosten. "Geen uitgaven in de
feestartikelensfeer dus", aldus Bor
dewijk.
Het principe dat de kleintjes mee
betalen aan de uitgaven van de gro
ten, vindt in de regio echter weinig
gehoor. Daar leeft bij gemeentebe
sturen de overtuiging dat stadsbe
woners ook profiteren van de voor
zieningen van de dorpen bijvoor
beeld wanneer het om open-lucht-
recreatie gaat. Bestuurders wijzen
er ook op dat het juist overheidsbe
leid is geweest om mensen van de
stad naar de regio te laten verhui-
LEIDEN/ZOETERMEER voorwaarden en de arbeidsomstan-
De Vervoersbond FNV staat nocS
positief tegenover de fusie jjj}^ omdat beide maatschappijen
van busmaatschappijen een andere cao hebben. Bij de fusie-
West-Nederland in Wad- besprekingen moet daar, zegt
dinxveen en de HTM die in glkekei. Hefz^ du.ddtik zi^
Den Haag IS gevestigd. Wel aldus de vakbondsbestuurder, dat
maakt de bond zich zorgen de mensen er op geen enkele ma-
over de vraag wat de gevol- nier °P achteruit mogen gaan.
oon vullen viin vnnr het hn Over de fusie tussen West-Neder-
gen zuilen zijn voor net no- land en de HTM merkte sierag op
ger- en technisch personeel dat ket wenselijk is dat openbaar
bij beide vervoersbedrijven, vervoersbedrijven samenwerken.
Een efficiëntere werkwijze En zeker als hun verzorgingsgebie-
kan betekenen dat er men- den aan alkaar grenzen. Ook al kle-
kan Detekenen aar er men ven daar consequenties aan De
sen overbodig Zijn. HTM rijdt in Den Haag, West-Ne-
derland op het platteland. Het kan
FNV-woordvoerder Quintis Sierag dus gebeuren dat een chauffeur van
stelde vanmorgen desgevraagd dat West-Nederland Den Haag in moet
met name deze arbeidsplaatsen (om en een chauffeur van de HTM het
hoeveel het gaat is niet precies be- platteland moet bedienen. Om on-
kend) door de fusie onder druk ko- npdi spanningen te voorkomen
men te staan De directie aldus mpet dit heel nauwkeurig worden
Sierag, zegt echter geen al te grote
problemen te zien. Volgens haar DeSe,elQ'
zouden deze personeelsleden via De Vervoersbond FNV denkt
herplaatsing op andere plekken zelfs al een stapje verder dan de nu
kunnen worden ingezet, liet de di- aangekondigde fusie. Het samen-
rectie vanmorgen tijdens een bij- gaan van West-Nederland en de
eenkomst met de pers weten. Moge- HTM mag de samenwerking met
lijk wordt het personeelsbestand andere vervoersbedrijven als de Ne-
zelfs uitgebreid, omdat er sprake is derlandse Spoorwegen, RET en
van meer dienstverlening. NZH niet in de weg staan en moet.
Ondanks deze geruststellende waar nodig, zelfs worden versterkt,
woorden houdt de FNV toch de vin- De RET bedient Rotterdam en om-
ger aan de pols. De Vervoersbond geving, de NZH rijdt in deze regio
heeft de directie dan ook nadruklce- tussen Haarlem, Amsterdam en
lijk gevraagd te worden betrokken Leiden,
als het personeelsbeleid in de nieu- -pQi„n
we constellatie aan de orde wordt -Dellen
gesteld. Woordvoerder Van Trigt van de
NZH in Haarlem wilde vanmorgen
rwee cao S niet ingaan op de vraag waarom zijn
Een andere kwestie die aandacht busbedrijf niet bij de fusie is betrok-
krijgt van de FNV zijn de arbeids- ken, omdat hii nog niet de inhoud
LEIDEN - De belastingen van het mende vijf jaar van 66 naar ruim 82
Hoogheemraadschap van Rijnland gulden per 'vervuilingseenheid'.
gaan de komende jaren flink om- Een gemiddeld gezin betaalt jaar-
hoog. Al eerder werd bekend dat de lijks drie van deze 'eenheden',
zogeheten algemene omslag - waar- De verhogingen zijn noodzakelijk
uit allerlei maatregelen worden be- om de toenemende vervuiling van
taald om het waterpeil in de hand te het milieu in te dammen. De alge-
houden - tot het jaar 2000 met onge- mene omslag stijgt vooral om ver
veer 15 gulden per hectare zou stjj- vuild bagger te kunnen opruimen,
gen. De verontreinigingsheffing gaat
De verontreinigingsheffing, die is omhoog om met name de bouw en
bedoeld om de kwaliteit van het wa- uitbreiding van waterzuiveringsin
ter in orde te houden, stijgt de ko- stallaties te kunnen betalen.
WASSENAAR De melkauto- glas goed beschermd tegen
maten die de Wassenaarse luchtjes in de koelkast,
melkfabrikant Menken van Om de zelftapper hiervan te
Grieken als proef in zeven su- doordringen worden er op de
permarkten (onder meer in melkautomaten bordjes ge-
Voorhout) heeft geïnstalleerd, plaatst waarin hij erop wordt
voldoen niet op alle onderdelen, gewezen dat schone flessen van
Na een periode van vier weken het grootste belang zijn voor de
blijkt dat één op de vier zelftap- kwaliteit van de melk.
pende consumenten de lege Over de eerste resultaten zegt
flessen onvoldoende schoon- Menken van Grieken dat hij
maakt. daarover niet ontevreden is.
En dat baart de melkprodu- Tussen de tien en dertig procent
cent zorgen. "Het is van groot van de consument kiest voor de
belang", merkt Menken van verse tapmelk. Maar het is nog
Grieken op. "dat de fles na het te vroeg om nu al te zeggen dat
reinigen met heet water moet de proef is geslaagd, zegt Men-
worden nagespoeld en pas mag ken van Grieken. Voor een ge
worden gesloten als hij volledig slaagde proef is een blijvend
droog is". Want, benadrukt de percentage van vijftien tot
fabrikant, besmetting met bac- twintig procent noodzakelijk,
terieën, die in de waterresten Als daarvan inderdaad sprake
een voedingsbodem hebben, blijkt te zijn, dan wordt het
maakt de melk snel minder lek- aantal verkooppunten drastisch
ker. Dan vervalt het belangrijk- uitgebreid. Die beslissing valt
ste voordeel van deze melk in pas over twee maanden als de
glas: verser is lekkerder en in proefperiode wordt afgesloten.
br^ngst van de verkoop van Oegst-
geestse grond. De bijdrage van zijn
gemeente aan dit gezamenlijke pro
ject bedraagt volgens Van Veen vijf
ton.
In principe, vindt hij, moet Lei
den zijn eigen financiële problemen
oplossen. "De grote stad heeft naast
de lasten ook de vreugden", stelt
Van Veen. Aan de andere kant sluit
hij ook niet uit dat hij welwillend
zou staan tegenover een verzoek
van Leiden 'om mee te betalen aan
een parkeergaraga aan de Oegst-
geeste zijde van het station'. "Maar
die vraag hebben we nooit gehad",
aldus Van Veen.
De Alphense wethouder K. Mol-
lema constateert dat de middelgro
te gemeenten lijden onder de extra
financiële aandacht die de vier gro
te steden van het rijk krijgen. Hij
voelt niets voor enige bijstand aan
de grote gemeenten. "Veel mensen
zijn de afgelopen jaren door de over
heid de stad uitgejaagd en die zou
den nu nog eens aan die stad mee
moeten betalen? Dat lijkt me onte-
recht. Mijn standaard antwoord is
een Arabisch spreekwoord: De be
heerder van heilige plaatsen, moet
de aanwezigheid van pelgrims op
de koop toenemen". Wethouder Bordewijk: "Geen uit gaven in de feestartikelensfeer".
REGIO Het terugdringen van het
autogebruik moet niet alleen ge
richt zijn op de spitsuren. Bijna 70
procent van de autokilometers
wordt buiten de spits afgelegd. Het
openbaar vervoersnet moet zodanig
worden verbeterd en uitgebreid dat
ook voor het vervoer buiten de spits
de bus, trein en tram aantrekkelijk
worden.
Zonder verbetering van het open
baar vervoer zal het aantal autokilo
meters in het jaar 2010 zeventiger
procent hoger liggen dan nu en zal
het openbaar vervoer maar twee
procent extra reizigers tellen. Een
en ander staat in het rapport 'Hoog
waardig regionaal openbaar ver
voer', uitgebracht door gedeputeer
de staten van Zuid-Holland, het da
gelijks bestuur van de provincie.
Tot het jaar 2015 worden in de
zuidvleugel van de Randstad naar
verwachting zo'n 250.000 woningen
gebouwd. Met op de achtergrond de
toegenomen aandacht voor het
milieu en de steeds groter worden
de file-problematiek, hebben pro
vinciale staten GS opdracht gege
ven te onderzoeken hoe onder ande
ren de bewoners van deze huizen
zich zouden moeten verplaatsen.
Lange reistijden, hoge tarieven,
ongemakkelijke bussen en tochtige
bushokjes doen mensen veelal be
sluiten de eigen auto te nemen. GS
willen de komende jaren de keuze
in de richting van het openbaar ver
voer afbuigen. Door een fiks aantal
extra lijnen en de aanschaf van
meer comfortabele bussen moet het
openbaar vervoer aantrekkelijker
worden. Op dit moment is het ver
voersnet erg versnipperd: tussen
twee dicht bij elkaar gelegen plaat
sen liggen vaak zoveel stopplaatsen
dat vervoer per bus nog langer
duurt dan bij voorbeeld per fiets.
Het aantal buslijnen in de zuidvleu
gel van de Randstad moet, zowel uit
kwalitatief oogpunt als uit het oog
punt van milieubescherming, aan
zienlijk worden uitgebreid. Voor de
omgeving van Leiden en Alphen
aan den Rijn betekent dit dat er een
lijn van Kijkduin naar Leiden en
Katwijk moet komen en een vanuit
Leiden via Zoetermeer naar Rotter
dam. Ook een verbinding van Al
phen aan den Rijn met Zoetermeer
lijkt GS wenselijk.
Uitbreiding van de rail- en buslij
nen zal naar verwachting nog wel
even op zich laten wachten. De door
GS uitgebracht nota is onderdeel
van het rapport 'Mobiliteitsplan
zuidvleugel Randstad'. De nota
wordt opgesteld door het rijk, de
grote steden, de Nederlandse spoor
wegen en de streek-vervoersbedrij-
GRONDWATER - De provinciale
heffing voor het onttrekken van
grondwater zal worden verdubbeld.
Gedeputeerde staten van Zuid-Hol
land willen die heffing verhogen
van een halve cent naar een cent per
kubieke meter. Volgens het provin
ciebestuur is de verhoging onver
mijdelijk vanwege de hoge kosten
die gemaakt moeten worden voor
het beheer van de grondwatervoor
ziening in Zuid-Holland.
Toch leeft de Oegstgeestse wet
houder van financiën P. van Veen
mee met zijn Leidse collega. Hij
wijst er op dat in de Leidse regio op
politiek niveau regelmatig wordt
overlegd 'waarbij ook wordt ge
dacht over financiële samenwer
king'. In sommige gevallen is die sa
menwerking er al bijvoorbeeld bij
het fameuze project Endegeest
waarbij het een Leidse kasteel kan
worden gerestaureerd uit de op-
van de plannen kent. Elise Merlijn
van de Vervoersbond FNV beweert
dat de NZH 'baalt'. Zij vraagt zich af
wat er met de 100 personeelsleden
gebeurt die namens de NZH in
Leidschendam werkzaam zijn. Ze
ker nu in de nieuwe dienstregeling
per 29 mei onrendabele lijnen zijn
afgevoerd. Het is namelijk niet toe
gestaan dat twee vervoersmaat
schappijen op dezelfde lijnen rijden
die niet rendabel zijn.
Hoewel de NZH, aldus de Ver
voersbond FNV, zegt dat dit ten
koste zou gaan van één man, be
weert Merlijn dat er geruchten zijn
die spreken over 17 mensen. "Het
rayon van de NZH wankelt door de
ze fusie, maar de bond zal zich inzet
ten voor de werkgelegenheid by de
vervoerder".
Tijdens een persconferentie, van
morgen in Zoetermeer, zeiden
woordvoerders van West-Neder
land en de HTM dat er geen fusie
wordt nagestreefd met de NZH. Wel
gaan zij met de Haarlemse vervoer
der praten over het overdragen van
een deel van haar gebied waarvoor
beide fusiepartners belangstelling
hebben.
Woordvoerders van de onderne
mingsraad staan niet afwijzend te
genover de fusie, maar vinden wel
dat er nog veel onduidelijkheden
uit de weg moeten worden geruimd.
LEIDEN - De Leidse universiteit vierde gisteren haar 415-jarig bestaan. Tijdens de diesviering in de Pieterskerk
werden eredoctoraten uitgereikt aan professoren E. Reiner, E.Loftus Z. Cohn en P. Raven. Op de foto wordt prof.
Loftus (m) onder toeziend oog van pedel W. van Beelen (l) en haar promotor prof. W. Wagenaar (r) naar haar
plaats begeleid. (foto Loek Zu.vderduin)
9 februari 1990
Honderd jaar geleden stond erin
de krant:
- In eene gemeente uit den omge
ving van Aalst is een meisje, dat
schijndood was, bijna begraven.
Reeds lag zij in de kist, toen zij
uit haren doodslaap ontwaakte.
Men kan zich de vreugde der
bloedverwanten voorstellen. Het
meisje is erg ziek van den door-
gestanen schrik, doch herstelt
langzamerhand.
- Te Stadskanaal en in den
Weerdingermond zijn de scholen
bijna alle ontvolkt, wegens het
heerschen der mazelen. Vele vol
wassenen zijn er ook door aan
getast. De ziekte heeft reeds eeni-
ge slachtoffers geëischt.
- Een uit Liverpool te Boston
aangekomen Zweedsch me-
laatsch meisje zal naar Europa
worden teruggezonden.
- Een pessimist. - „Welken leef
tijd houdt ge voor den besten om
te huwen professor?" „Niet bo
ven de dertig jaren en niet - be- 1
neden de één en dertig."
Vijftig jaar geleden:
- Door de vinnige koude hebben
de watervogels de laatste weken
een zwaren strijd moeten voeren
om aan hun kostje te komen.
Vooral in de haven van IJmui-
den blijkt hun sterftecijfer groot
te zijn. Men heeft al honderden
cadavers gevonden van meeu
wen en meerkoeten. De honger
zoo brutaal te hebben gemaakt,
dat zij een aanval hebben onder
nomen op een vischauto in
IJmuiden die nabij de vischhaL
len een oogenblik onbeheerd was
gelaten. Toen de eigenaar van
de auto terugkwam en de zwerm
meeuwen op zijn kisten zag zit
ten, wierp hij een ledige kist
naar de vogels toe. Deze kwam
echter niet bij de meeuwen te
recht, maar vloog door de voor
uit van zijn wagen. De
vischhandelaar moest consta-
teeren, dat bijna de helft van
zijn visch in de magen van de
uitgehongerde meeuwen was
verdwenen.
