Europa zoekt eigen
rol als supermacht
NABIJ
Zwanezang van de kleine Franse truckers
Actie voor joodse
immigranten SU
TAPIJTEN
DONDERDAG 1 FEBRUARI 1990
'Exodus' zamelt geld in voor huizen
EDE (ANP) - "Een geweldige actie". Zo prijst de Israëlische
ambassade het initiatief van de christelijke Stichting Exodus
uit Ede om geld in te zamelen voor de bouw van huizen in Israël
voor joodse immigranten uit de Sovjetunie. Enkele honderden
bedrijven en instellingen zijn inmiddels benaderd om mee te
werken aan de opvang van deze joden.
De stichting hoopt dat binnen en
kele weken zoveel geld binnen is
dat snel met de bouw kan worden
begonnen.
"Israël is de enige joodse staat.
Door de voortdurende conflicten
in het Midden-Oosten is de rege
ring niet in staat de stroom immi
granten financieel te steunen. Het
is daarom de taak van de joodse
gemeenschappen in de wereld
om hen te helpen", aldus een
woordvoerder van de ambassade.
Initiatiefnemer van de actie is
H. Strokap. Hij is directeur van
het King David Beleggingsfonds
in Ede, dat sinds anderhalf jaar
belegt in Israël. "Er kwamen vra
gen of het fonds wilde meewer
ken in woningbouw-coöperaties.
Hierdoor werden wij geatten
deerd op het probleem. Ik heb
met eigen ogen gezien dat er op
één ochtend ruim tweehonderd
mensen in een dorp aankwa-
Israel heeft inmiddels de Vere
nigde Staten om financiële steun
van een paar miljard gulden ge
vraagd. Voor ruim 100.000 immi
granten moet onderdak worden
gezocht. De Jerusalem Post
schrijft, volgens Strokap, dat het
om 750.000 joden gaat die hun
land willen verlaten.
De immigratie is volgens de ini
tiatiefnemer een gevolg van de
perestrojka en glasnost in de Sov
jetunie. Antisemitische groepe
ringen krijgen volgens hem meer
aanhang door de groter wordende
vrijheid. "Daarnaast bestaat er
onder de Russische joden een
groeiende politieke onzekerheid.
Nu kunnen zij 'nog weg, maar nie-
mend weet of dat over één jaar
nog zo is".
EN VER
Israël moet onderdak zien te
vinden voor joodse immigranten
uit de Russische Republiek, Azer-
bajdzjan, Armenië en Ethiopië,
aldus Strokap. Geprobeerd wordt
om hun een huis te geven in de zo
genaamde 'absorptiegebieden'.
Dit zijn de door het ministerie van
immigratie aangewezen gebieden
voor de opvang van joden uit de
Sovjetunie en Ethiopië.
Op deze manier moet een goede
verspreiding ontstaan van de im
migranten over het hele land. De
'absorptiegebieden' vallen bin
nen de oorspronkelijke grenzen
van 1948. De westelijke Jordaan-
oever en de Gaza-strook maken
hiervan dus geen deel uit. Vol
gens. Strokap bemoeit Exodus
zich niet met politiek. "Er worden
geen huizen gebouwd in de bezet
te gebieden".
Exodus heeft inmiddels con
tact gezocht met de Collectieve
Israël Actie (CIA). Dit is het eerste
contact dat Strokap heeft gelegd
met de joodse- gemeenschap in
Nederland.
"De diverse joodse instellingen
in Nederland hebben weinig
raakvlakken met elkaar. Vandaar
dat er nog geen sprake is van een
diepgaande samenwerking. Ie
dereen heeft zijn eigen specifieke
terrein. Ik denk dat het ideaal zou
zijn als wij gezamenlijk onze
schouders onder een actie zetten
en toch ieder apart ons eigen
werk blijven doen. Op die manier
ontstaan er geen gaten", aldus
Strokap.
BRUSSEL - Dc politieke
aardverschuiving in Oost-
Europa heeft niet alleen
daar oude zekerheden om
ver gekegeld. Heel Europa
beeft mee. Maar tegelijk
wordt geschud aan de ooit
zo stevige poten onder de
supermachten van onze
wereld. Veertig jaar lang
speelden zij een hoofdrol
op het Europese toneel.
West-Europa liet zich lei
den door Washington, ter
wijl Moskou Oost-Europa
onder de knoet hield. In het
nieuwe Europa is voor zul
ke onderdanigheid geen
plaats meer.
door
Hans de Bruijn
Europa - Oost én West - neemt zijn
toekomst in eigen handen. Dat kan
niet zonder de VS en de Sovjetunie,
maar hun rol zal beperkter zijn dan
voorheen. Vooral de Amerikanen
lijken er nog moeite mee te hebben.
Dat blijkt uit de irritatie in Washing
ton over het besluit van de twaalf
EG-landen om het voorstel van Sov
jet-leider Gorbatsjov voor een grote
Europese topconferentie te steu
nen. Washington voelt zich door de
EG gepasseerd.
Het vreest dat die top een onder
onsje van de Europese landen met
de Sovjetunie wordt, waar begon
nen zal worden met de bouw van
het door Gorbatsjov ontworpen
'Europese Huis', zonder de zeker
heid dat daarin ook voor de VS een
ruime kamer zit. De EG had volgens
Washington eerst met de NAVO-
partners (dus de VS) moeten over
leggen. Maar het tekent het nieuwe
zelfbewustzijn van de twaalf, dat zij
zonder ruggespraak over de Atlanti
sche Oceaan tot dit standpunt kwa-
De gebeurtenissen in Oost-Euro
pa tonen de grote aantrekkings
kracht van het verenigde (West-)Eu-
ropa. Volgens Jacques Delors, pre
sident van de Europese Commissie,
moet die nu nog vooral economi
sche attractie ook een politieke ba
sis krijgen. Tot het Europees Parle
ment zei hij vorige maand dat de EG
niet alleen een economische en mo
netaire unie moet zijn, maar ook een
politieke. De EG moet op buiten
lands-politiek gebied met een mond
spreken, en dat beleid centraal uit-
Geen zeggenschap
De Gemeenschap kent nu alleen de
'Europese Politieke Samenwer
king' (EPS), waarin de ministers
van buitenlandse zaken van de
twaalf geregeld overleggen over alle
wereldproblemen. Vaak leidt dat
tot gezamenlijke standpunten.
Maar hoewel de EPS sinds 1985 in
de Europese Acte is opgenomen, is
zij niet meer dan een overlegforum.
Een ambtelijke en diplomatieke
staf is er nauwelijks. Bovendien legt
het EG-verdrag de ministers beper
kingen op.
Zo heeft de EG geen zeggenschap
over veiligheidsvraagstukken. Die
is voorbehouden aan de NAVO
(waarvan op Ierland na alle EG-lan
den lid zijn) of de Westeuropese
Unie (waarvan de negen leden alle
ook lid van de EG zijn).
Maar juist omdat elf van de twaalf
daartoe behoren, doet het nogal ge
kunsteld aan dat de Gemeenschap
niet over de veiligheidssituatie in
Europa zou mogen spreken. Zeker
nu die situatie zo drastisch aan het
veranderen is.
Naarmate de militaire dreiging
wegvalt en de aandacht wordt ver
rijk wordt, zullen rol en invloed van
deze organisaties ook afnemen. Al
was het alleen maar omdat over het
nieuwe Europa ook de landen die
niet tot deze blokken behoren iets te
zeggen hebben.
Regionale conflicten
Bovendien zal, als de Oost-West-te-
genstelling afneemt, het gevaar van
regionale conflicten toenemen. De
spanningen in de Sovjetunie, maar
ook die in Joegoslavië of tussen
Bulgarije en Turkije zijn daarvan
voorbeelden. Die vragen straks om
een Europese oplossing. Er zijn al
suggesties gedaan om binnen de
CVSE een 'Europese Veiligheids
raad' te creeren, waarin die proble
men besproken kunnen worden.
Ook op andere gebieden kan de CV
SE een bindende rol spelen.
Zoals bij de Duitse hereniging.
Dat de DDR binnen afzienbare tijd
via hereniging met de Bondsrepu
bliek lid van de EG zal worden,
staat ondanks Nederlandse bezwa
ren wel vast. Maar het lidmaatschap
van de DDR van het Warschaupact
vormt nog een belemmering.
Het idee van minister Van den
Broek om van het grondgebied van
de huidige DDR een gedemilitari
seerde zone binnen een straks her
enigd Duitsland te maken, is zo gek
nog niet. Maar juist dan is een breed
Europees veiligheidskader onmis
baar.
De CVSE-topconferentie van de
staatshoofden en regeringsleiders
van de 35 landen, die nu wel zeker
eind dit jaar doorgaat, wordt dan
ook een belangrijke gebeurtenis als
symbool voor het nieuwe begin
voor het oude continent.
Ondanks de aanwezigheid van de
presidenten Bush en Gorbatsjov zal
alle aandacht daar gericht zijn op de
EG. De twaalf zullen moeten waar
maken dat zij de nieuwe super
macht zijn, die wat te zeggen heeft
over de toekomst van Europa.
Daarom hamert Delors op uit
breiding en verdieping van de poli
tieke samenwerking en besluitvor
ming in de EG. Een Europese confe
deratie a la Mitterrand heeft geen
kans van slagen als de Gemeen
schap niet ook die laatste stap naar
eenwording zet. Delors kreeg on
middellijk bijval van bondkanselier
Helmut Kohl, als reactie op zijn
pleidooi voor een snel EG-lidmaat-
schap van de DDR. Voor wat hoort
wat. Zonder Duitse steun geen Eu
ropese eenwording, zonder de Fran
se geen Duitse eenheid.
Zwakke schakel
De besluitvorming in de EG is nog
de zwakke schakel in dat proces. De
EG ontbeert een echte uitvoerende
macht. De Europese Commissie is,
ondanks haar toenemende invloed,
nog altijd niet meer dan een dage
lijks bestuur met beperkte be
voegdheden.
In zijn Straatsburgse rede zag
Delors twee mogelijkheden: een
soort Europese ministerraad, waar
in wekelijks de vice-premiers van
bijeen zouden kunnen komen om
de politieke koers uit te zetten, dan
wel meer macht voor de Europese
Commissie. Hij gaf zelf, niet verras
send, de voorkeur aan het laatste.
Maar het is de vraag of hij daarmee
voor de meest werkzame mogelijk
heid kiest, ook al wil hij dan het Eu
ropees Parlement de voorzitter van
de Commissie laten kiezen.
Een confederaal Europa is moei
lijk verenigbaar met gecentraliseer
de macht. Het is ook onaannemelijk
dat de lidstaten (denk alleen al aan
de Britten en Denen) naast hun eco
nomische ook hun politieke macht
uit handen zullen geven. Zolang er
geen Verenigde Staten van Europa
is, zal ook de EG een overleg-Euro-
pa (moeten) blijven. De snelle en
adequate reactie van de EG op de
gebeurtenissen in Oost-Europa
heeft bewezen dat daarin voor de
twaalf nog voldoende mogelijkhe
den liggen.
iREPORTAGEi
NAVO en Warschaupact vallen weg als hoofdrolspelers
De opening van de Muur: symbolisch voor een nieuwe Europese eenwording. (toto epa)
legd naar economische en politieke
samenwerking, zal de centrale rol
van de Gemeenschap toenemen op
alle terreinen van het internationale
politieke leven. De EG wordt de as
van het nieuwe Europa, en dan doet
het er niet eens zoveel toe of zij
wordt uitgebreid met de hunkeren
de landen in West- en Oost-Europa.
Het gaat vooral om de manier waar
op de landen met elkaar verkeren.
De EG van na 1992 mag en wil
niet het 'Fort Europa' worden waar
de rest van de wereld zo bang voor
is. Juist door de ontwikkelingen in
Oost-Europa is dat gevaar nu echter
kleiner dan ooit. De EG moet de ste
ven wel naar het andere Europa
richten.
Met de Westeuropese landen van de
Europese Vrijhandelsassociatie
(EVA) zal een nauwere samenwer
king tot stand komen. En hetzelfde
zal, nadat de fase van de noodhulp
voorbij is, gebeuren met de nieuwe
democratieën in Oost-Europa.
Daaruit moet een nieuwe Europese
eenheid groeien, uitstijgend boven
de grenzen van de huidige EG. Hoe
dat nieuwe Europa eruit gaat zien,
weet nog niemand, maar het is vol
gens Delors van het grootste belang
dat de EG daarvan de motor is en
blijft.
De Franse president Mitterrand
praat over een Europese confedera
tie waarin de EG, de EVA en de lan
den van Oost-Europa op econo
misch en politiek gebied samen
werken. Voor dat laatste ziet hij,
met Delors, ook een rol weggelegd
voor de CVSE. Op de Conferentie
over Veiligheid en Samenwerking
in Europa praten sinds 1975 alle 33
Europese landen (behalve Albanië),
Canada en de VS, met wisselend
succes over veiligheid, mensen
rechten, economische en culturele
samenwerking in Europa.
De CVSE lijkt het ideale kader
om de vreedzame samenwerking in
Europa een institutionele basis te
geven, zonder meteen te hoeven
praten over toetreding van nieuwe
EG-leden of uittreding van leden uit
NAVO of Warschaupact. Zeker nu
het militaire aspect minder belang-
Blokkades laatste poging Europese concurrentie te weren
PARIJS/DEN HAAG - De Neder
landse 'truckers' werden de afgelo
pen dagen opnieuw geconfronteerd
met boze Franse collega's. Tal van
Nederlandse vrachtwagens ston
den gisteren vast op de Mont Blanc.
Niet voor de eerste en naar ver
wachting ook niet voor de laatste
keer.
door Rudolph Bakker
en Marien van den Bos
De kleine Franse transportonder
nemers koelen met de blokkades
hun woede over de naderende libe
ralisering in de EG. De organisatie
van de blokkade was in handen van
de Unostra, een kleine bond van
kleine ondernemers. Het gaat om
vrachtrijders die hun eigen baas
zijn of transportbedrijven met vijf
tot tien vrachtwagens.
Ze hebben weinig te vertellen in
de transportwereld, in tegenstelling
tot de bedrijven die voor vervoer
van hun produkt gebruik maken
van de vrachtauto. Want zij bepalen
wie de hoog-begeerde vracht voor
hen het voordeligst vervoert. En dat
blijken niet de kleine transporteurs
te zijn, maar de grote en in het alge
meen - van uit Frans standpunt ge
zien - niet de Fransen, maar de Bel
gen, de Nederlanders en de West
duitsers.
De kleine Franse onderneers
staan alleen. De Franse zusterorga
nisatie van 'Nederlands Vervoer',
SNTR, heeft nooit achter de blokka
des gestaan, en ook de afdeling weg
transport van de socialistische vak
bond CFDT liet in een communiqué
weten het niet met de actie van de
Unostra eens te zijn. Ze wil zelf de
zaak in groter verband aanpakken
en noemt de actie van de Unostra
'een zwanenzang'. (Franse) een
mansbedrijven in het wegtransport
hebben geen toekomst meer, meent
de CFDT.
Vrije concurrentie
Dat heeft allemaal te maken met de
vrije concurrentie binnen de EG per
1 juli aanstaande. Anders dan tot nu
toe, mogen transporteurs vanaf dan
niet alleen vrachten vervoeren van
hun eigen land naar een ander EG-
land. Ze mogen ook in andere EG-
landen binnenlandse vracht accep
teren. Dat komt de Fransen slecht
uit. In Frankrijk geldt, als regel, een
minimumtarief van iets meer dan
zes francs per kilometer/ton. Bel
gen, Nederlanders en Westduitsers
nemen met frs. 3.90 genoegen.
Ook vrachtrijders die bij de
CFDT zijn aangesloten zijn niet van
plan het er bij te laten zitten, maar
kiezen een andere aanpak dan Uno
stra. De vakbond keert zich niet te
gen het prinicpe van het vrije ver
voer, maar eist wel dat er zeer nauw
keurige afspraken worden gemaakt
om te voorkomen dat de vervoer
ders in het ene land (Frankrijk dus)
niet benadeeld worden ten opzichte
van die in een ander. Zo eist men
nauwkeurige afspraken over werk
tijden en bijvoorbeeld de afmetin
gen en de inhoud van de vrachtwa
gens. Van de officiële instanties
wordt bovendien meer steun geëist,
zonder dat die (openlijk) op protec
tie uitloopt.
Dat er daarbij met een scheef oog
naar Nederland gekeken wordt ligt
voor de hand. De Nederlandse
transportsector is zeer internatio
naal georienteerd en qua efficiëntie
toonaangevend in Europa. Volgens
woordvoerder Sleddering van Ne
derlands Vervoer beheersen de Ne
derlandse transporteurs 27 procent
van de Europese inarkt (en 20 pro
cent van de Franse).
Halve fles wijn
Op weg naar nieuwe verhoudingen
binnen het Europese vrachtverver-
voer speelt er voor de toeschouwer
van het Franse vervoer nog een an
der probleem: Zolang men er op
staat tussen de middag in de cabine
(of in een routiersrestaurant) een
halve fles wijn te drinken en daarna
van zijn roes te bekomen, is er geen
concurrentie mogelijk tegen bij
voorbeeld melk drinkende en witte
boterhammen met pindakaas eten
de Nederlanders en Eisbein-etende
Duitsers.
De grotere efficiëntie en betrouw
baarheid van de Nederlandse ver
voerders weegt blijkbaar nog altijd
op tegen de duurdere arbeidskos
ten. Toch ziet ook 'Nederlands Ver
voer' sommige Europese maatrege
len met angst tegemoet, vooral op
het gebied van de fiscale harmoni
satie. "De hogere lonen in Neder
land worden nu nog gecompen
seerd door lagere dieselaccijnzen en
motorrijtuigenbelasting en dat
voordeeltje valt weg door die har
monisatie', zo klinkt het bezorgd.
DONDERDAG 1 FEBRUARI 1990
VEILING-HAARLEM
Wegens opheffing van het bekende
perzenhuisNOACH"
wordt een grote partij Perzische en Oosterse tapijten
onder toezicht van gerechtsdeurwaarder C. H. Boeder
geveild, wegens liquidatie
KIJKDAGEN
vrijdag 14.00-21.00 uur
zaterdag 10.00-14.00 uur
Onderhandse verkoop tijdens kijkdagen
VEILING SBWr.SW
Alle tapijten met certificaat
^HOTEL „DIE RAECKSE" - RAAKS 1-3 - HAARLE^^
Werkgroep moet
gesprek binnen
SoW stimuleren
DRIEBERGEN (ANP) - Een
nieuwe werkgroep moet het ker
kelijk gesprek over eenheid en
pluraliteit onder hervormden en
gereformeerden bevorderen.
Zonder een dergelijke dialoog
mist de 'staat van hereniging'
geestelijke reikwijdte, meent de
gezamenlijke Raad van deputa-
ten (deskundigen) Samen op
Weg.
De 'staat van hereniging', waar
in de Hervormde Kerk en de Ge
reformeerde Kerken zich sinds
november 1986 bevinden, heeft
tot nadere bezinning uitgedaagd,
aldus de raad in een rapport voor
de gezamenlijke synodevergade
ring op 14 februari. Tot nu toe is
hiervan echter weinig terechtge
komen.
In veel plaatsen komt de kerke
lijke samenwerking maar traag
op gang, constateert de raad. Bo-
vendien bestaat er in sommige
kerken en gemeenten een 'princi
piële weerstand' tegen hereni
ging. "Vaak lijkt het dat verwor
ven posities en ingenomen stand
punten worden aangescherpt".
De nieuwe werkgroep krijgt
van de raad de opdracht het ker
kelijk gesprek te verbreden. Dit
gesprek moet worden gezien als
"een hernieuwd elkaar tegemoet
treden omwille van Jezus Chris
tus".
Tripartite synode'. De synoden
van de Hervormde Kerk, de Gere
formeerde Kerken en de Evange-
lisch-Lutherse Kerk zullen in ok
tober voor het eerst gezamenlijk
vergaderen. Vertegenwoordigers
van de Lutherse Kerk, die sinds
1986 betrokken is bij het Samen
op Weg-proces van hervormden
en gereformeerden, hebben tot
nu toe slechts spreekrecht op de
gezamenlijke synoden. In het na
jaar zal de lutherse synode voor
het eerst volwaardig meedoen in
de gezamenlijk vergadering, die
door de raad wordt aangekondigd
als 'tripartite synode'.
NDJAMENA Met zicht
baar plezier ham paus Johan
nes Paulus II gisteren in
Tchad tijdens een feestelijke
ceremonie, van een stamhoofd
de traditionele hoofdtooi van
bruine veren in ontvangst. In
het overwegend islamitische
land prees de paus het rk
evangelisatiewerk en riep de
gelovigen op ook op andere
manieren bij te dragen aan de
groei van de kerk. Overigens
klaagde bisschop Nearteri uit
Sarh, in het zuiden van
Tchad: "Het fanatisme van
moslims is nergens zo hevig als
hier". Het bezoek aan Tchad
sloot de 45e reis van de paus
af die vanmiddag naar Rome
terugkeerde. (foto ap>
MOKER. De kerkelijke omroep
Moker doet in de uitzending van
vanavond (zeven uur tot half acht)
o.a. verslag over het voedseltrans-
port naar Roemenië vanuit Rijns-
burg en bericht over het bedrijfs-
pastoraat. Ontvangst via FM 105.7
of kabel FM 88.1.
Majoor Bosshardt. De bekende
majoor Bosshardt van het Leger
des Heils verzorgt morgenavond
een meditatie in Hazerswoude tij
dens een grote zangavond in de
Gereformeerde Kerk aldaar. Mu
zikale medewerking wordt ver
leend door het christelijk ge-
mengdkoor 'Zang en Vriend
schap' en het hervormd kerkkoor
Hazerswoude. Aanvang is acht
Beroepingswerk
Hervormde Kerk: beroepen te Rens-
woude (toezegging) E. van den Ham
Brakel.
Gereformeerde Kerken: beroepen te
Amstelveen-Buitenveldert drs. M. J.
Aalders Woubruggc, te Oosterwolde
mw. drs. L. P. Cnossen kand. Kampen.
Gercf. Kerken vrijgemaakt: beroe
pen te Avereest-Dedemsvaart B.
Schaaij Sneek-Koudum; aangenomen
naar Drachten-zuidoost voor de mis
sionaire dienst te Mamelodi (Z-Afrika)
M. de Vries Winsum-Obergum.
Gereformeerde Gemeenten: beroe
pen te Gorichem G. J. van Aalst Bent
huizen. te Rotterdam-Alexanderpol-
der Th. van Stuijvenberg Terwolde de
Vecht.
