NS-directie stemt in met stationsplan
Geen boete
overtreders
inrijverbod
Noordeinde
'Zaalberg, een koningsbaas en een dictator'
WSL onthult bij jubileum
gevelsteen op Rapenburg
actief in vrije tijd
LEIDEN De Bouw- en Houtbond
FNV gaat het faillissement aanvra
gen van het Leidse straatmakersbe-
drijf MBS. Het bedrijf is overigens
al enige tijd niet meer actief. Met de
faillissementsaanvraag hoopt de
bond dat 15 gedupeerde straatma
kers uit Leiden alsnog vakantiegeld
en andere premies krijgen uitbe
taald. Indien een bedrijf bankroet
wordt verklaard, kunnen de werk
nemers een uitkering krijgen uit het
sociaal fonds bouwnijverheid. In to
taal gaat het om 100.000 gulden.
Al eerder heeft de Bouw- en Hout-
De uitgang aan het Terweepark. Een stationsuitgang met 'allure'.
De voorkant van het nieuwe, transparante station. De voorgevel komt i
Stationsplein op. Rechts de fietsenstalling-.
Twee sporen waarop de treinen Leiden hard voorbijrijden
LEIDEN - Het nieuwe
Leidse station krijgt twee
sporen waarop treinen kun
nen passeren met een snel
heid van 160 kilometer per
uur. Aan de sporen komen
geen perrons. De hoge-snel-
heidstrein en snelle interci
ty's zullen van de twee spo
ren gebruik maken om met
grote snelheid Leiden te pas
seren. De hoofddirectie van
de Nederlandse Spoorwe
gen heeft het ontwerp van
het nieuwe Leidse station en
de verbetering van het em
placement met de perron-
vrije sporen goedgekeurd.
Het totale plan staat voor
LEIDEN - De vierhonderd auto
mobilisten die een bekeuring
hebben gehad omdat ze het
Noordeinde inreden toen er een
richtingsverkeer gold, hoeven
geen boete te betalen. Het Open
baar Ministerie heeft besloten dat
in rechtszaken tegen de overtre
ders wel een schuldigverklaring
wordt geëist, maar ook wordt ver
zocht om geen straf op te leggen.
"Politie en justitie hebben werk
genoeg. Het was een onzinnige
maatregel die niet te handhaven
was door de politie. De gemeente
Leiden heeft dat gelukkig uitein
delijk ook ingezien", zo zei offi
cier van justitie mr. De Moor van
ochtend desgevraagd.
Eerder oir de morgen was een
man schuldig verklaard aan de
overtreding, maar was hem door
kantonrechter mr. Morshuis geen
straf opgelegd. Een belangrijke
overweging daarbij was ook dat
een fors aantal automobilisten het
inmiddels weer teruggedraaide
eenrichtingsverkeer negeerde en
gewoon doorreed zonder dat zij
een bekeuring kregen.
Het is overigens niet zo dat alle
mensen die een bekeuring hebben
gekregen nu niets meer van de
zaak horen. Het is voor justitie on
mogelijk om de zaken uit de forse
stapels op het parket te halen. Za
ken die al in procedure zijn, zullen
dan ook gewoon worden afgehan
deld.
Groep jongens
deelt ldappen
uit in centrum
62,5 miljoen op de begroting
van de NS.
Het oude ontwerp voor het Leidse
station is al weer achterhaald omdat
er onvoldoende mogelijkheid was
voor treinen om Leiden met hoge
snelheden te passeren. In het plan
Rail 21 hebben de Spoorwegen Lei
den niet meer opgenomen als inter
city-station. Daardoor komen er in
de toekomst meer treinen die niet
stoppen-bij het station. Aan dat plan'
is in het nieuwe ontwerp van archi
tect ir. H. Reijnders tegemoet geko-
üok op andere punten past het
ontwerp van het Leidse station vol
gens architect Reijnders goed in de
plannen voor de komende jaren die
zijn opgenomen in Rail 21. Hij vindt
vooral de bredere reizigerstunnel,
ook wel passage genoemd, belang
rijk. "De passage krijgt een capaci
teit en een ambiance die in overeen
stemming zijn met Rail 21. Het zal
de reiziger aanspreken en het past
bij het image dat het bedrijf wil uit
stralen", aldus Reijnders in het NS-
-blad Koppeling.
Het nieuwe station zal geen mo
ment doen terugdenken aan het
sombere gebouw dat er nu staat.
Het is de bedoeling dat er een trans
parante voorgevel komt, zodat van
af het Stationsplein de treinen zijn
te zien. Er komt een brede reizigers
tunnel en ook de perronkap wordt
transparant, zodat het in het station
veel lichter wordt en het zonlicht tot
in de reizigerstunnel kan komen.
De huidige bagagetunnel zal in de
toekomst ook door het publiek kun
nen worden gebruikt. Het wordt de
verbindingsroute tussen de fietsen
stallingen aan de voor- en achterzij
de van het station. Aan de achterzij
de komt een nieuwe fietsenstalling.
Bij het Terweepark aan de kant van
het Academisch Ziekenhuis wordt
een 'volwaardige stationsingang
met allure' gemaakt. In het gebouw
komen behalve gewone trappen,
ook roltrappen en een doorzichtige
lift bij elk perron.
Meer treinen
Behalve het stationsgebouw zal ook
het emplacement fors veranderen.
De twee sporen voor de passerende,
snel rijdende treinen zijn daarvan
het belangrijkste onderdeel. De
Vanaf het stationsplein kunnen na de nieuwbouw de treinen worden gezien.
reistijd tussen Den Haag-Hollands-
Spoor en Schiphol wordt door de
doorrij-sporen verkort van 18 naar
15 minuten. Bovendien verschuift
door de perronloze sporen het hui
dige derde perron in westelijke
richting (meer naar de kant van het
AZL).
De perrons worden verlengd zo
dat er 270 meter spoor beschikbaar
komt voor stoptreinen en 340 meter
voor Interregio-treinen. De wissels
die aan noord- en zuidkant van het
station liggen, moeten door de per
ronverlenging worden opgescho-
Heldhaftige
scheepskapitein
is spoorloos
LEIDEN - Zoals 't een echte ka
pitein betaamt weigerde een 22-
jarige Hagenaar zondag zijn
stuurloze schuit op de Haarlem
mertrekvaart te verlaten.
De man had zijn boot vastge
legd onder het viaduct van de
Willem de Zwijgerlaan. Naast
zijn vaartuig lag een duwbak die
onder water met een ketting was
vastgelegd. De eigenaar zag die
ketting bij het wegvaren over
het hoofd, waardoor de scheeps
schroef ernstig beschadigd
raakte.
De boot dobberde daardoor
stuurloos op het water rond. De
gealarmeerde brandweer haalde
één passagier van het schip,
maar de Hagenaar weigerde
over te stappen. De brandweer
heeft hem toegeschreeuwd con
tact op te nemen met de haven
dienst.
Dat is niet gebeurd, de haven
dienst kon vanochtend ten min
ste geen melding vinden van
een stuurloze schuit met eenza
me kapitein. Daardoor is niet
bekend of en hoe de Hagenaar
weer voet aan wal heeft kunnen
zetten.
bond FNV al rechtszaken gevoerd
tegen zes bouwbedrijven uit de re
gio Leiden om naleving van de cao
bepalingen af te dwingen op het
punt van betaling van vakantiegel
den en premies. Deze kort gedingen
werden door de bond gewonnen.
Zo'n rechtszaak is tegen MBS
niet mogelijk omdat het bedrijf niet
meer actief is. Bovendien is de di
recteur van het bedrijf spoorloos.
Hij reageert ook niet op aanmanin
gen van de deurwaarder aan zijn
verplichtingen te voldoen.
N. Schotanus, districtsbestuur
der van de bond, is optimistisch
over de kans dat de werknemers als
nog hun geld krijgen. "Indien er al
les aan gedaan is om het geld van de
werkgever te krijgen, doet het soci
aal fonds een uitkering. Deze men
sen hebben de zaak ook tijdig aan
gekaart bij de bond. Vaak wachten
werknemers maanden voordat ze
naar ons toe stappen. Dan wordt het
heel moeilijk om nog geld van het
fonds te krijgen".
Alleen materiële
schade door storm
LEIDEN - De storm van zondag
ochtend heeft in Leiden relatief
weinig schade aangericht. De poli
tie had vanochtend louter meldin
gen binnen van materiële schade.
Vanaf het dak van een super
markt aan de Langegracht waaide
een stuk rubberen dakbedekking
de weg op. Op de Lammenschans-
weg vloog een reclamebord van de
gevel van een garagebedrijf. Het
sloeg door de ruit van de werk
plaats, waardoor behoorlijke scha
de ontstond.
Op de Haarlemmerstraat begon
een door de orkaan van donderdag
beschadigde schoorsteen gevaarlijk
te schuiven. De brandweer heeft het
bouwwerk vastgelegd.
Van een woning aan de Janvos-
sensteeg waaide een ruit kapot en
op het Utrechtse Jaagpad vloog een
stuk zink van een woning. Ten slot
te rukte de wind op de Haagweg een
reclamebord los.
Van Eek stichting geeft beeld sociale en economische geschiedenis
Alle verbeteringen aan het empla
cement maken in de toekomst meer
treinen mogelijk. De NS heeft bere
kend dat er in de nieuwe situatie in
elke richting per uur twintig treinen
kunnen rijden. Daarbij is rekening
gehouden met het rijden met dub
beldekkers in de spits.
Nu de hoofddirectie het ontwerp
heeft vastgesteld, kan het investe
ringsplan worden gemaakt. Dat is
binnen enkele maanden gereed,
waarna het ter goedkeuring wordt
voorgelegd aan de raad van com
missarissen, de minister van ver
keer en waterstaat en de hoofddi
rectie. Het is de bedoeling dat nog
dit jaar met de bouw wordt begon
nen. Het station en het emplace
ment moet in 1995 gereed zijn.
LEIDEN Het eerste Jaarboek
der sociale en economische ge
schiedenis van Leiden en om
streken is uit. De Dirk van Eck-
stichting, genoemd naar de
'peetvader van de Leidse soci
aaldemocratie', geeft het boek
uit. Tegelijkertijd is verschenen
de Voorlopige en beknopte bi
bliografie der sociale en econo
mische geschiedenis van Lei
den en omstreken, waarin een
overzicht wordt gegeven van al
lerlei publicaties over dat on
derwerp.
door
Henny van Egmond
gebied van de sociale
sche geschiedenis, het arbeidersle
ven, de (socialistische) arbeidersbe
weging en andere emancipatiebe
wegingen. In 1987 opgericht, liet de
stichting tot nu toe alleen nog van
zich horen via een tentoonstelling
over textiel in het Gemeente-ar
chief en een congresdag 'Stof uit het
verleden'. Ook werd een onderwijs
project opgezet over kinderarbeid
in de Leidse textielnijverheid en
een video gemaakt over de geschie
denis van de Leidse textiel.
In het eerste jaarboek staan veel
gegevens over de Dirk van Eck-
stichting, die door het geringe aan
tal donateurs weinig financiële mid
delen heeft. Maar veel interessanter
zijn de artikelen over de geschiede
nis van Leiden en het verslag van
het project 'De textiel spreekt'
waarbij allerlei mensen die vroeger
in deze bedrijfstak werkten, aan het
woord komen.
'Niets in Leiden deed aan vereniging denken'
LEIDEN - Een 16-jarige
van Zoeterwoude is zaterdagavond
zonder enige reden mishandeld
door een groep jongeren. Het
slachtoffer stond omstreeks 22.00
uur samen met een vriend in een
etalage aan de Hogewoerd te kijken
toen hij werd aangesproken door
drie passerende jongens. Volgens
de politie was dit drietal duidelijk
uit op problemen. De twee kozen ei
eren voor hun geld en fietsten er
vandoor.
Op de Steenschuur werden ze
achterhaald door het trio, dat in
middels versterking had gekregen
van drie anderen. De Zoeterwoude-
naar werd van zijn fiets getrokken
waarna hij enige klappen in zijn ge
zicht kreeg. Zijn fiets werd vernield.
De reünisten wandelen het Rapenburg op.
LEIDEN - Mevrouw M. Blok,
erelid van de Vereeninging van
Vrouwelijke Studenten te Lei
den (WSL), heeft zaterdagmor
gen een gevelsteen onthuld ter
herinnering aan de oprichting
van de vereniging 90 jaar gele
den. De steen, die is bevestigd
aan de gevel van Rapenburg 65
waar vroeger de WSL was ge
vestigd, werd onthuld tijdens
de viering van het 18de lustrum
in aanwezigheid van prinses Ju
liana en prinses Magriet. Het
ex-lid koningin Beatrix zat 's
avonds aan bij een diner ter vie
ring van het lustrum.
Ruim achthonderd oud-èlles, zoals
de ex-WSL'ers heten, trokken za
terdagmorgen van het station in op
tocht naar het Rapenburg. Het
laatste deel van de stoet liepen ook
Juliana en Margriet mee. Zij stu
deerden, evenals Beatrix aan de
Leidse universiteit en waren lid van
de vrouwenvereniging. Bij het
voormalige gebouw van de VVSL,
het huidige prentenkabinet, werd
stilgetstaan bij de geschiedenis van
de vereniging.
(Begin 1988 nam een aantal reünis
ten het initiatief tot het aanbrengen
van een gedenkteken. "Omdat er
niets, maar dan ook echt niets in
Leiden meer deed denken aan de
WSL", zo zei een van de oud-reü
nisten. "En dat is jammer want de
WSL heeft een belangrijke bijdra
ge geleverd aan de emancipatie van
de vrouw in de maatschappij".
Gekozen is voor een gedenksteen
als herinnering. De steen werd ont
worpen door de Leidse kunstenares
Jacqueline Ravelli. De dichters Ida
Gerhardt, zelfs oud-èlle, schreef de
dichtregels die op de steen werden
aangebracht door G.M. Pot-Van
Regteren Altena. Op de steen staan
de volgende versregels:
"Hier was het: ons huis, onze tuin,
onze staat.
En ons werk. Dat onvervaard ver
dergaat".
Na de onthulling van de steen, com
pleet met het zingen van het club
lied, trokken de vrouwen al wande
lend over het Rapenburg naar de
studentensociteit, waarin de WSL
is opgegaan. Na een lunch werden
bezoeken gebracht aan diverse mu
sea, het Academiegebouw en het
Rijksherbarium waar vroeger de
universiteitsbibliotheek was geves
tigd. Ook Rapenburg 65 kon wor
den bezocht. Veel reünisten maak
ten van de gelegenheid gebruik om
de huizen te bezoeken, waar zij
vroeger woonden, 's Avonds werd
in de grote zaal van Minvera gedi
neerd.
(zie ook voorpagina)
"Zaalberg, dikke
den we hem, reed zelf in een Spij
kerauto. Hij had ook een kasteel
met schuren en beesten en zo in
Oegstgeest. Als het wat slechter
ging in het bedrijf en hij je niet op
straat wilde zetten, werd je daar
naartoe gestuurd met de timmer
man. Je moest dan de hokken
schoonmaken en poetsen, maar be
hield wel je loon", vertelde een
voormalige deken- en lakenwever,
de heer Vijlbrief, die eerst bij de fir
ma Zaalberg en later bij J.J. Krantz
Zoon werkte.
"Als je als knechtje bij Zaalberg
ging werken, dan zeiden de mensen
tegen je dat je een 'koningsbaas'
kreeg. Hij was echter ook een dicta
tor hoor. Ik wilde bijvoorbeeld gaan
trouwen en dan moest je eerst aan
tekenen op het stadhuis. Ik kwam
bij Zaalberg en hij vroeg: heb je al
lang verkering? Ik antwoordde: een
jaar of vijf. Nou, zei hij dan, ik zal
van de week wel zeggen of het door
kan gaan of niet. Wat een vuile vent,
dacht ik bij mezelf, maar gelukkig
kreeg ik vrij".
Uit een eerste verslag van A.M.
Stikkelorum over het project blijkt
al de grote waarde van dit soort in
terviews. Het levert een beeld op
van de Leidse textiel dat niet vaak
op schrift is te vinden. Uiteindelijk
worden er dertig interviews gehou
den die tot een boek moeten leiden.
Door het werk van de stichting is
het Gemeente-archief overigens in
het bezit gekomen van een grote
hoeveelheid foto's en film, dat han
delt over Krantz en Zoon. De collec
tie was van C. van Diest, die op de
studiedag van de stichting was afge
komen. Van Diest heeft zelf veertig
jaar bij Krantz gewerkt. Hij kwam
niet alleen, maar nam een koffer
met 450 foto's, 1900 negatieven en
tien smalfilms mee. Daarop staan
arbeiders, directeuren, fabrieksge
bouwen, machines en perso
neelsfeesten uit de periode 1939-
1978.
De koffer kon op de studiedag
niet worden bekeken, maar er wer
den afspraken gemaakt zodat later
de hele collectie na bemiddeling via
de stichting kon worden aange
kocht door het Gemeente-archief.
Het. archief over Krantz is daarmee
een van de best gedocumenteerde
bedrijsarchieven van het Gemeen
te-archief.
Kwestie
Behalve over textiel staat er ook een
zeer lezenswaardig verhaal over
buurten in Leiden in de 16de eeuw
in het boek. En een verhaal over de
opkomst van het socialisme en de
arbeidersbeweging in Leiden. De
vroegste ontwikkelingen in de
Leidse arbeidersbeweging worden
beschreven door Dick Wortel.
Hij schrijft hoe in 1898 een eerste
poging wordt gedaan om een Leid
se afdeling van de SDAP op te rich
ten. Hoewel er in eerste instantie
dertig mensen belangstelling tonen,
blijkt dat bij de eerstvolgende ver
gadering fors tegen te vallen. Initia
tiefnemer F.G. de Graaff schrijft
aan het hoofdbestuur van de SDAP
een brief vol teleurstelling.
"In antwoord op uw schrijven
van den 24 sept. 1898, in zake ver
zoek om onze ledenlijst, moet ik u
tot mijn spijt melden dat hier nog
geen kwestie van eene afdeeling is.
Gaven zich na onze vergaderingen
verleden winter een dertigtal perso
nen op, zo bleek later spoedig dat
dit slechts leegloopers waren, wel
ke dachten eenig voordeel door aan
sluiting te verkrijgen en op de uitge
schreven cursusvergadering was ik
de eenige in het zaaltje".
Een jaar later lukt het alsnog. In
het volkskoffiehuis 'De Toekomst'
worden de eerste acht leden inge
schreven en de Leidse SDAP-afde-
ling was een feit. Zo'n vijfjaar na de
oprichting in 1904 werd Dirk van
Eek lid. Twee jaar later werd hij
voorzitter. Hij was het bijna dertig
jaar. Bijna twee decennia was hij lid
van de Leidse gemeenteraad. Van
Eek, die in 1948 overleed, werd
daarmee de peetvader van de Leid
se sociaaldemocratie.
Donateurs van de Dirk van Eck-
stichting krijgen het jaarboek en de
bibliografie gratis. Mensen die zich
aanmelden als donateur krijgen het
ook. Belangstellenden die geen do
nateur willen worden, kunnen bei
de uitgaven ook kopen. Het jaar
boek kost 17,50 gulden en de biblio
grafie een tientje. Informatie is ver
krijgbaar bij het secretariaat, Rijn
en Schiekade 44 te Leiden.
Cursus
Voor mensen vna 55 jaar en ouder die
het moeilijk vinden om contacten te leg
gen, zich onzeker voelen of last hebben
van drempelvrees start Het Leidse
Volkshuis in februari de cursus 'Meer le
ren durven'. De cursus wordt twaalf we
ken lang op donderdagochtend gege
ven. Informatie en inschrijving bij het
Leids Volkshuis, Apothekersdijk 33a, tel.
149180
Lezing
In het Rijksmuseum van Geologie en Mi
neralogie wordt op dinsdag 30 januari de
eerste van drie lezingen gehouden in het
kader van de tentoonstelling 'Facetten
van kristallen'. De eerste lezing wordt ge
geven door P. Stemvers en gaat over de
Macrofotografie van mineralen. Aan
vang: 20.00 uur.
Bouwbond gaat bankroet van
straatmakersbedrij f aanvragen
STAD LEIDEN STAD LEIDEN STAD LEIDEN STAD LEIDEN STAD LEIDEN STAD LEIDEN STAD LEIDEN
