Ingrijpen dreigt in
inkomen specialist
Huistraiteur
naturel.
cn
Voorstanders kernenergie drijven mee op
Onderzoek OM naar
overlijden Stillissen
Bijdrage Schiphol aan
luchtvervuiling groter
BLOED OP HET PLEIN
Verweer tegen schorsing
anti-apartheidsbeleid
ZATERDAG 20 JANUARI 1990
ÜHE
'Hoe dan ook resultaten akkoord verzekeren'
DEN HAAG (GPD) Staatssecretaris Simons (WVC) zal op korte termijn in overleg tre
den met de Landelijke specialisten vereniging (LSVj. Inzet van het beraad vormt het feit
dat 15 procent van de LSV-leden donderdag tegen een akkoord stemde dat onder meer in
komens en tarieven voor de eerstkomende driejaar vastlegt. Simons wil met de LSV maat
regelen bespreken waardoor de resultaten van het akkoord hoe dan ook worden bereikt
"links om of rechts om".
Premier Lubbers heeft dit gisteren
na afloop van het kabinetsberaad
verklaard. Donderdag stemden
hartchirurgen, cardiologen, oogart
sen, plastische chirurgen en radio
logen tegen het akkoord over inko
mens en tarieven. In het uiterste ge
val kan dit betekenen dat zij geen
contracten meer krijgen van de-zie-
Nederland nog
niet toe aan pil
tegen straling
DEN HAAG (GPD) Versprei
ding van jodiumpillen om de be
volking bij een kernramp te be
schermen tegen straling, zit er in
Nederland voorlopig niet in. In
België heeft de staatssecretaris
van volksgezondheid voorge
steld dergelijke pillen beschik
baar te stellen. De burgers krij
gen daar mogelijk een anti-nu
cleaire pil en die moeten ze aan
de elektriciteitsmeter bevesti
gen.
"Het plan is al zo vaak geop
perd", zegt een woordvoerder
van het ministerie van milieube
heer (Vrom). "Er is echter nog
nooit serieus mee omgegaan;
het nut ervan staat ook niet we
tenschappelijk vast". De ge
dachte achter het innemen van
jodiumpillen is dat het lichaam
verzadigd raakt met jodium, en
deze stof dan ook niet meer op
neemt. Dus ook niet het radio
actieve jodium dat bij een kern
ramp in grote hoeveelheden
vrijkomt.
Het is niet duidelijk welk mi
nisterie er in ons land verant
woordelijk is voor het treffen
van een dergelijke maatregel.
"Typisch iets voor VROM, zij
hebben stralingsbescherming
in de portefeuille", meent een
ambtenaar van (WVC).
"Wij gaan hier niet over. Bin
nenlandse Zaken is verantwoor
delijk voor de bestrijding van
rampen. Vraag naar de afdeling
Civiéle Verdediging", adviseert
de woordvoerder van Vrom. De
voorlichter van Binnenlandse
Zaken erkent dat rampenbeleid
tot de taken van zijn ministerie
behoort. "De beoordeling van
de jodiumpil is echter iets voor
WVC. Het gaat immers om een
medisch aspect van rampen",
aldus de ambtenaar. En daar
mee is het kringetje rond.
kenfondsen. Ook is een korting van
tien procent op hun inkomens als
straf mogelijk. Volgens Lubbers is
een "passend" beleid nodig met als
consequentie dat de resultaten van
het akkoord, dat goedgekeurd is
door 85 procent van de LSV-achter-
ban, verzekerd worden.
In een brief aan de LSV heeft Si
mons gisteren laten weten dat het
kabinet, behoudens de juridische
afwikkeling van de zaak, kan in
stemmen met het akkoord zodat
met de uitvoering kan worden be
gonnen. Volgens de bewindsman
bevordert het akkoord kostenbe
heersing en doelmatigheid. Boven
dien betekent het dat alle partijen
weer 'on speaking terms' met elkaar
zijn hetgeen van groot belang is ge
zien de discussie over de kwaliteit
van de gezondheidszorg in de toe
komst.
Volgens Simons komt het drieja
rige contract tegemoet aan de wens
van de overheid om te komen tot ta
riefafspraken waardoor omzetver-
schillen tussen specialisten onder
ling kleiner worden en de werkbe
lasting beter wordt gehonoreerd
Ook zullen verschillen in tarieven
tussen ziekenfonds- en particulier
verzekerde patiënten afnemen. Een
wezenlijk punt van het akkoord is
bovendien dat de honorering
vrij gevestigde specialisten
drie jaar wordt bevroren, aldus Si-
Binnenland kort
ENSCHEDE (GPD/ANP) - Het
openbaar ministerie in Almelo stelt
volgende week een onderzoek in
naar de omstandigheden waaron
der Ineke Stinissen (47) gisteren
overleed. De vrouw stierf gisteren
even na eert uur 's middags in ver
pleeghuis Het Wiedenbroek in
Haaksbergen nadat zij zestien jaar
lang in coma lag.
Twaalf dagen geleden stopte het
verpleeghuis na jarenlange discus
sie met de kunstmatige toediening
van voedsel en vocht. Volgens offi
cier van justitie mevrouw E. Heus,
woordvoerder van het Almelose
parket, is het normaal dat justitie bij
een niet-natuurlijke dood onder
zoekt "of er strafrechtelijk iets aan
de hand is". Zeker in het geval van
mevrouw Stinissen is een dergelijk
onderzoek geboden, aldus Heus.
"Het gaat om een zaak die in Ne
derland de gemoederen nogal in be
weging heeft gebracht, waarover
verschillend wordt gedacht en
waarover gerechtelijke procedures
zijn gevoerd. Net zoals dat destijds
met euthanasie het geval was, moet
bij het overlijden van een coma-pa
tiënt een juridische toetsing plaats
vinden".
Heus wilde niet zeggen welke cri
teria daarbij zullen worden gehan
teerd. Maar het is aannemelijk dat
vooral wordt gekeken of het ver
pleeghuis voldoende overleg heeft
gepleegd met deskundigen en naas
te familie over het stopzetten van de
behandeling.
Directeur Nij Bijvank van Het
Wiedenbroek in Haaksbergen zegt
dat hij het onderzoek van justitie
niet vreest. "Onze besluitvorming
was zo zorgvuldig als maar mogelijk
UTRECHT (ANP) - De Stichting
Natuur en Milieu meent dat het
luchtverkeer op Schiphol in veel
grotere mate aan de luchtvervuiling
bijdraagt dan de ongeveer tien pro
cent die het Rijksinstituut voor
Volksgezondheid en Milieuhygiëne
onlangs heeft berekend. Ir. J. Fran
sen van de stichting denkt dat de
werkelijke bijdrage eerder in de
buurt van de 30 tot 40 procent ligt.
Fransen vindt een vervolg op het
onderzoek van het RIVM noodzake
lijk, zei hij gisteren Daarbij moet
worden gekeken naar de werkelijke
hoeveelheid zwaveldioxide (S02)
die door het vliegverkeer wordt uit
gestoten.
Het RIVM heeft volgens hem
geen gegevens ingewonnen over de
werkelijke uitworp van S02 en deze
niet zelf gemeten. Het is volledig af
gegaan op een Amerikaans onder
zoek.
De brandstof (kerosine) die de
vliegtuigen gebruiken moet worden
onderzocht. Dat geldt niet alleen
voor de brandstof die op Schiphol
wordt getankt, maar ook voor ker
osine die vliegtuigen elders hebben
getankt en aan boord hebben. Voor
het meten van de uitstoot is voor
nieuwe vliegtuigen de medewer
king van fabrikanten noodzakelijk.
Daarnaast moet de uitworp worden
onderzocht van vliegtuigen die bij
voorbeeld al vijf of tien jaar vliegen.
"TT
is. Er zijn tal van deskundigen, me
dici en ethici, geraadpleegd alvo
rens is besloten tot levensbeëindi
ging," zo licht Nij Bijvank toe.
Dat de inspectie voor de volksge
zondheid de levensbeëindiging van
Ineke Stinissen aanhangig heeft ge
maakt bij het Medisch Tuchtcollege
heeft volgens Nij Bijvank vooral te
maken met de zeer grote zorgvul
digheid die ook de inspectie in deze
zaak moet nastreven. Zelf is Nij Bij
vank opgelucht over de wijze waar
op het leven van de coma-patiënte is
beëindigd: "Onder de gegeven om
standigheden was dit voor alle be
trokkenen de beste oplossing".
^<3
DEN HAAG - Vier actievoerders tegen defensiehulp aan Turkije hebben
gisteren iets van hun eigen bloed verspild op de trappen van het ministerie
van defensie op het Plein in Den Haag. De demonstranten verwijten de re
gering medeplichtigheid aan 'de volkerenmoord op de Koerden'. De actie
voerders werden aangehouden en het ministerie binnengebracht, (foto anpi
UTRECHT (ANP/GPD) - De Bege
leidingscommissie Hartchirurgie
Nederland (BHN) heeft de cardiolo
gen en hartchirurgen geadviseerd,
patiënten die te lang op een operatie
moeten wachten naar het buiten
land te verwijzen. Op het ogenblik
ontstaan volgens de BHN in Neder
land onverantwoorde risico's.
De commissie heeft de medisch
adviseur van de Ziekenfondsraad
gisteren in een telegram gevraagd
om een gesprek. Ze wil dan overleg
plegen over een zo goed mogelijke
organisatie van de luchtbruggen. In
het verleden, toen er luchtbruggen
bestonden naar de Verenigde Sta
ten, Engeland en Zwitserland, was
de Ziekenfondsraad ook bij de orga
nisatie betrokken. Deze luchtbrug
gen zijn in 1984 afgeschaft
In het telegram staat dat de com
missie "herhaald krachtig heeft
aangedrongen" op uitbreiding van
de operatiecapaciteit, zodat het pro
bleem van de wachtlijsten binnen
Luchtbruggen
hartpatiënten
weer instellen'
Nederland kan worden opgelost.
Maar volgens de BHN heeft staats
secretaris Simons van volksgezond
heid daar tot nu toe niet op gerea
geerd.
Op het ogenblik wachten onge
veer 2.600 patiënten langer dan drie
maanden op een operatie. De BHN
vindt dat onverantwoord. Ze meent
dat de capaciteit dit jaar moet wor
den uitgebreid tot ruim 13.000 ope
raties. Verzekeraars en ziekenfond
sen willen niet verder gaan dan
11.500.
Deze week sprak de Rotterdamse
rechtbankpresident uit dat de ope
ratie van drie hartpatiënten in Lon-
In het vervolgonderzoek moet
ook worden gekeken naar de uit
worp van kankerverwekkende stof
fen in de lucht. Fransen legt een ver
binding met een onderzoek naar het
verhoudingsgewijs hoge aantal ge
vallen van leukemie (bjoedkanker)
onder inwoners, voornamelijk kin
deren, van Aalsmeer. De neerslag
van kankerverwekkende stoffen op
de bodem, in het water en in het bij
zonder op groenten voor de eigen
consumptie moet worden onder
zocht. Fransen wijst op informatie
van Aalsmeerder over de soms ster
ke luchtvervuiling door in de nabij
heid op Schiphol-Oost proefdraai-
ende vliegtuigen.
Hij sluit niet uit dat uit het nader
onderzoek niet alleen zal blijken dat
het aandeel van net luchtverkeer in
de luchtvervuiling groter is maar
dat de luchtvervuiling in totaliteit
bovendien ernstiger is dan tot nu
toe wordt aangenomen. Het RIVM
heeft slechts op een aantal punten
gemeten. Het aantal metingen moet
worden uitgebreid vindt Fransen.
De medewerker van Natuur en
Milieu zegt niet dat het RIVM heeft
gesjoemeld met de cijfers, maar hij
heeft wel de indruk dat het econo
misch belang voor alle betrokkenen
bij de luchthaven, met uitzondering
van het ministerie van milieube
heer, zeer zwaar weegt.
DEN HAAG (ANP) - De LOTA (Lo
kale overheden tegen apartheid)
komt in het geweer tegen het be
sluit van de Kroon gemeenteraads
besluiten met een economisch anti-
apartheidsbeleid te schorsen. Dit is
gisteren besloten op een vergade
ring met de gemeenten die dit be
leid in een raadsbesluit hebben
neergelegd.
Het kabinet wordt onder druk ge
zet om duidelijkheid te verschaffen;
komt die er niet dan zal de LOTA
haar leden adviseren een civielrech
telijke procedure te starten. Verder
krijgen de gemeenten bij wie een
raadsbesluit in de maak is, van de
LOTA het advies voorlopig door te
gaan met de besluitvorming.
De LOTA stuurt, zo deelde een
woordvoerder mee, een brief naar
het kabinet met een verzoek de dia
loog met haar voort te zetten en dui
delijkheid te geven over de draag
wijdte van de schorsing. Het gaat in
de betrokken gemeenten om één
besluit op basis van een model waar
de LOTA in april vorig jaar mee
Steen des aanstoots voor de rege
ring is het daarin neergelegde eco
nomische voorkeursbeleid: ge
meenten leggen zich vast geen za
ken te doen met Nederlandse be
drijven die relaties hebben met
Zuid-Afrika. De regering noemt dat
een boycot, de LOTA-gemeenten
zien er alleen een mogelijkheid in
het zakendoen van bedrijven met
Zuidafrika als criterium te laten
meetellen naast andere.
In de omstreden raadsbesluiten
hebben de gemeenten echter ook
beleid neergelegd waarover ze al
eerder andere, nimmer bestreden.
geschorste of vernietigde besluiten
hadden genomen, het voornemen
geen produkten uit Zuid-Afrika te
kopen en ook om sponsorgeld te
weigeren van bedrijven met relaties
met Zuid-Afrika.
De LOTA vindt dat de regering
daar eerst maar eens duidelijkheid
over moet verschaffen. In de hele
discussie die dezer dagen ontbrand
de, is steeds alleen maar over het
voorkeursbeleid gesproken, aldus
een LOTA-woordvoerder. Dat cul
mineerde donderdag in het besluit
van de Kroon de besluiten te schor
sen op voorstel van minister Van
den Broek (buitenlandse zaken),
mede namens minister Dales van
binnenlandse zaken.
De regering besloot vooralsnog
alleen tot schorsing en niet tot ver
nietiging omdat ze nu een onder
zoek wil doen naar de vraag of de
besluiten strijdig zijn met wet of al
gemeen belang.
Iraniërs op Dam
in hongerstaking
AMSTERDAM (ANP) - Ongeveer
veertig Iraniërs zijn gisteren op de
Dam in Amsterdam in hongersta
king gegaan. De actie is een solidari
teitsbetuiging met politieke gevan
genen in hup vaderland en een pro
test tegen de schendingen van de
mensenrechten. Ook in elf andere
landen zijn hongerstakingen geor
ganiseerd. De Iraniérs - voor het me
rendeel vluchtelingen en ex-gevan
genen - zijn van plan, aldus een
woordvoerder, om hun actie zeker
tien dagen vol te houden.
den door het ziekenfonds moet wor
den betaald. Volgens de Schiedam-
se ziekenfondsdirecteur C.F. Oom-
en is daarmee de bodem weggesla
gen onder een beheersbare finan
ciering van de gezondheidszorg. De
desbetreffende patiënten hadden al
meer dan drie maanden op de
wachtlijst gestaan, en volgens de
normen is dat het maximum. De
hartpatiënten waren op eigen hout
je naar Engeland gegaan.
De ziekenfondsen vrezen nu dat
iedere soort patiënt die op één of an
dere wachtlijst staat, een vrijbrief
heeft om voorzieningen af te dwin
gen.
Volgens Oomen, die er overigens
de nadruk op legt dat zijn zieken
fonds de Londense kosten wel zal
betalen, is nu h$t woord aan de poli
tiek. "In overleg met alle betrokke
nen zullen wij bovendien overwe
gen toch in hoger beroep te gaan.
Kamer wordt toch gekend in
opdracht onderzoek euthanasie
DEN HAAG (GPD) - Het kabinet
zal de onderzoeksopdracht van de
commissie die de euthanasie-pcak-
tijk in Nederland in kaart gaat bren
gen eerst met de Tweede Kamer be
spreken. Minister Hirsch Ballin
(justitie) heeft dat mede namens
staatssecretaris Simons (volksge
zondheid) gisteren aan de Kamer
gemeld.
Hirsch Ballin komt daarmee ge
deeltelijk tegemoet aan de bezwa
ren die vooral de oppositiepartijen
WD en D66 lieten horen tijdens de
behandeling van de justitie-begro-
ting deze week. Beide partijen we
zen de minister op de toezegging
van premier Lubbers dat de Kamer
gekend zou worden bij de opstel
ling van de opdracht aan de com-
Hirsch Ballin kwam de Kamer de
ze week al een eind tegemoet en be
loofde dat over de precieze inhoud
van de opdracht nog overleg met
het parlement zou volgen. Zo moet
de commissie, die onder voorzitter
schap van mr. Remmelink, procu
reur-generaal bij de Hoge Raad,
staat, een derde instantie of com
missie inschakelen voor het verkrij
gen van inzicht in de medische
praktijk van levensbeëindigend op
treden. De Kamer wenst zich uit te
spreken over de deel-opdracht aan
die derde.
De minister heeft de Kamer nu
gemeld dat de commissie-Remme-
link zich met voorrang zal bezig
houden met het opstellen van een
preciese opdracht.
Bezuiniging
De NCRV is bezig met een bezuini
gingsplan dat wellicht twintig ar
beidsplaatsen gaat kosten bij de on
dersteunende dienst (kantine, stu-
diopersoneel enzovoorts). De
NCRV is daartoe gekomen omdat
het zogenaamde poolingscontract
dat het NOB (het uit de NOS-ver-
zelfstandigde produktiebedrijf dat
technische faciliteiten aan de om
roep levert) met de omroepen heeft,
per 1 januari 1992 afloopt. Er wordt
zelfs over gepraat om het contract al
een jaar eerder te beëindigen.
Euromast
Om klaar te zijn voor de viering van
het 650-jarig bestaan van Rotter
dam èn voor de jaren negentig, gaat
de Euromast bijna twee maanden
dicht, meldt directeur Norma Ben-
nink. Het restaurant en de keukens
in de de toren worden in een geheel
nieuw jasje gestoken. De Rotter
damse mastgaat aanstaande maan
dag dicht en wordt op 15 maart weer
geopend. Het is de tweede keer in
haar dertigjarig bestaan dat de Eu
romast een ingrijpende verbouwing
ondergaat.
Forensen
De Amsterdamse wethouder Walter
Etty wil laten onderzoeken of in
grote steden een forensenbelasting
kan worden ingevoerd. Dit is een
heffing van de gemeente, die wordt
opgelegd aan bedrijven met veel-
werknemers van buiten de stad. Et
ty meent dat veel forensen profite
ren van de uitgebreide voorzienin
gen van de grote stad, zoals open
baar vervoer en kunst, zonder er aan
mee te betalen.
Etiopië
De radio- en televisie-actie voor
hongerend Etiopie heeft tot dusver
minimaal tien miljoen gulden opge
bracht. Dit heeft woordvoerder Van
Veldhoven van de hulporganisatie
NOVIB gistermiddag meegedeeld.
De actie wordt vanavond afgeslo
ten. Maar het gironummer 555 blijft
voorlopig openstaan voor giften. De
actie voor Etiopie. waar hongers
nood heerst door droogte en oorlog,
ging eind november vorig jaar van
DODEWAARD De voorstanders
van kernenergie beginnen zich, in
de luwte van de toegenomen zorg
voor het milieu, weer te weren. De
periode na het ongeluk in Tsjer-
nobyl is gebruikt om zaken op e^n
rijtje te zetten en het zelfvertrou\v en
te herwinnen. En het optimisme
overheerst weer. "De politieke sa
menstelling van een kabinet moet
ondergeschikt zijn aan rationele ar
gumenten voor of tegen kernener
gie," aldus directeur Hans Arnold
van de kerncentrale in Dodewaard.
door
Nico Hylkema
Er wordt nu druk gesleuteld in
Dodewa§rd om de centrale gereed
te maken voor de laatste fase van de
energieopwekking. In 1997 is Dode
waard afgeschreven en zal de cen
trale sluiten. De tweede Nederland
se kerncentrale zal niet veel latei-
volgen. Tot voor kort leek het lot
van kernenergie in Nederland daar
mee bezegeld. "Inderdaad, leek,"
zegt Arnold, "er is nooit gezegd dat
Nederland definitief af zou zien van
het gebruik van kernenergie".
Na een roerige periode, vol de
monstraties en mistige 'Brede
Maatschappelijke Discussies' leek
het ongeluk in de kerncentrale van
Tsjernobyl een definitief einde te
maken aan kernenergie. Voor hjet
eerst was de wereld geconfronteerd
met de gevolgen van een echte
kernramp. Het voorafgaande onge
luk in het Amerikaanse Harrisburg,
waal" men de gevolgen op het nip
pertje binnen de perken wist te hou
den. was daarbij vergeleken kinder
spel.
Arnold: "Terecht is in Nederland
kernenergie op een zacht pitje ge
zet. We moesten eerst uitzoeken of
een dergelijk ongeluk zich hier ook
voor zou kunnen doen. Tsjernobyl
bleek echter zo'n ander soort cen
trale. Als je een auto op houtgas
stookt en daarachter een benzine
wagentje hangt om het hout aan te
steken en dat wagentje ontploft, ga
je ook niet alle Westerse benzineau
to's afschaffen". Volgens hem heb
ben kernfysici meer geleerd van
Harrisburg, omdat de centrale daar
meer overeenkomsten vertoonde
met de Europese centrales.
Bijna-doodklap
Op zich is Arnold niet eens ongeluk
kig met de bgna-doodklap die
Tsjernobyl nucleaire energie heeft
gegeven. "Het heeft ons de moge
lijkheid gegeven na te denken. Dat
het de volksopinie heeft beïnvloed
is volstrekt begrijpelijk. Ik heb er
geen moeite mee als men nu zegt:
'Dan maar liever geen kernenergie'.
Daar staat tegenover dat er nu een
voorlichting moet komen waarin
een heel moeilijke materie wordt
uitgelegd, zonder dat de waarheid
geweld wordt aangedaan*.
Het nieuwe élan in beperkte
kring voor kernenergie heeft veel te
maken met de toestand waarin het
milieu verkeert en de zorg daarover.
Arnold: "Een normaal werkende
kerncentrale is een schone energie
bron. Er is geen uitstoot van zwavel-
dioxyde, of koolzuurgassen. Als
men in Amsterdan bekvecht over
de bouw van een kolen- of gas ge
stookte centrale met betrekking tot
de uitstoot van kooldioxyde. zou je
moeten bedenken dat één kerncen
trale in plaats van een gas- of kolen
gestookte centrale een verminde
ring van C02 te weeg brengt, gelijk
aan die van het hele Nederlandse
autopark".
"We moeten op een breed front
het milieu aanpakken. Als dat kan
met kernenergie maar dan wel
maatschappelijk geaccepteerd
dan moetje dat doen", zegt Arnold,
die ontkent dat de zorg voor het
milieu nu handig wordt misbruikt
door voorstanders van kernenergie.
De nieuwe generatie kerncentrales
zou volgens hem 'tien tot honderd
maal veiliger' zijn dan de bestaande
en de oplossing voor opslag van het
radio-actieve afval lijkt aanstaande.
Nul komma nul
"Als je het zo weet te verpakken dat
de kans op verspreiding nul komma
nul is en zover zijn we rest al
leen de vraag waar je het moet op
bergen. Er zijn berekeningen over
de risico's van de opslag onder
gronds in kleilagen in België en in
zousteenlagen in Nederland. Daar
uit blijkt slechts een heel kleine risi
cofactor. Er zit minder beweging in
die formaties dan gedacht, hooguit
enkele millimeters per eeuw. Dan
moetje gewoon stellen dat deze wij
ze van opslag veilig is".
Dat er wel eens splijtstof zoek is
geraakt kan Arnold niet ontkennen.
"Maar wat moet je met een contai
ner van vele tonnen? Dan heb je op
zijn minst een fabriek nodig om dat
veilig te verwerken. Als een land
zo'n fabriek bouwt dan is dat bin
nen de kortst mogelijke tijd be
kend".
Maar het gebeurt: in Pakistan, In
dia en Israel zijn van dergelijke fa
brieken gebouwd. En wie een fa
briek heeft voor opwekking van
splijtstoffen, heeft het materiaal
voor het maken van een atoombom,
ook al is dat in strijd met het non-
profileratie verdrag. Arnold: "Er
zijn inderdaad al heel veel landen
met een atoombom, waarvan het
niet de bedoeling was dat ze die zou
den krijgen. Toch is er na de Twee
de Wereldoorlog nooit meereen ge
bruikt. Het risico is gewoon te
groot. Zou al iemand zulke plannen
hebben dan zouden de Verenigde
Staten en de Sovjet-Unie broeder
lijk gearmd daar een eind aan ma
ken".
Goedkoper
Arnold ontkent dat de voorstanders
van kernenergie de kosten naar zich
toe rekenen en de kosten van veilig
heid en ontmanteling van de afge
schreven centrales niet meenemen
in de berekeningen. "Voor ontman
teling van Dodewaard wordt ge
spaard," stelt hij, "jaarlijks gaat er
geld in een potje, hetgeen wordt
doorberekend in de kostprijs. Wat
kernenergie echt duur maakt is de
lange bouwperiode ten gevolge van
de vele vergunningsprocedures.
Voor de nieuwe generatie centrales
willen we meteen een typegoedkeu
ring. Dan heb je alleen maar een
aanpassing nodig voor de regionale
omstandigheden, zoals overstro
mingsgevaar, gevaar voor het neer
storten van een vliegtuig op een
aanvliegroute, enzovoort".
Kinderschoenen
Absolute veiligheid van kern
energie kan niemand garanderen.
"Als er een bron van energievoor
ziening zou zijn met een risicofactor
nul, dan zou ik zeggen: alle bestaan
de centrales, inclusief waterkracht
en windmolens vervangen door wat
ik die 'black-box' zou noemen. Maar
die is er niet. Ergo, wat is een haal
bare kaart? Daarin horen factoren
als milieu en veiligheid mee te spe
len. De economische factor speelt
een mindere rol. Electriciteit zal in
ieder geval duurder worden.
Grondstoffen worden nu eenmaal
schaarser".
Arnolds hoop is wat dat betreft ge
vestigd op de waterstoffusie. Maar
die zal volgens hem veel duurder
zijn, dan alle huidige energiebron
nen. Bovendien staat waterstoffusie
nog in de kinderschoenen. "Kern
energie is een schone overbrug
gingsenergiebron, tot over een x-
aantal jaren waterstoffusie operabel
is. Dat kan nog wel honderd jaar du
ren. Daarvoor moet de voorraad vol
doende zijn. Als het mogelijk is
moetje ook alle andere schone ener
giebronnen aanwenden".
Blijft de vraag of uitbreiding van
de energievoorziening nodig is. Ar
nold: "Dat moet je mondiaal zien.
De bevolking breidt zich uit en de
energiebehoefte per hoofd van de
bevolking neemt toe. Besparing is
nodig, maar niet voldoende. Denk
alleen maar aan de opkomst van in
dustrie in de Derde Wereld. Boven
dien komen de huidige kolen- en
gascentrales ook aan hun eind. Die
moeten vervangen. Als klein landje
als Nederland kun je wel zeggen
wij hebben voldoende, maar dat is
niet verantwoordelijk ten opzichte
van de rest van de wereld. Als alle
kleine landjes dat zeggen..."
Maar de bevolking moet beslis
sen. "Je moet alles, inclusief de risi
co's, op een rijtje zetten. Op grond
daarvan moet er een beslissing ko
men. Niet op emotionele argumen
ten als 'ik wil het niet' of 'het moet
absoluut'. Ik geloof dat het mogelijk
is een voorlichtingsprogramma te
maken, dat die emotionele argu
menten uitschakelt. Maar als de be
volking geen rationele argumenten
wil, dan houdt alles op. Dat is nu
eenmaal democratie".
Alle gerechten van onze Hujstraiteur zijn
naturel bereid. Dus zonder conserveermidde
len en andere synthetische toevoegingen. Dit
betekent wel dat de Lasagne, de Babi Katjang,
de Nasi Goreng, de Moussaka, de soepen en
alle andere Huistraiteur gerechten
beperkt houdbaar zijn. U vindt
ze, uiteraard verpakt in pvc-vrije
bakjes, in onze koelvitrine.
Een groen idee van Albert Heijn.
Ie soepen en
iten 0
