Delors: 44 miljard voor Oost-Europa Engelse runderen bezeten doorsponsziekte Solidariteit gaat EG veel geld kosten Spanning stijgt bij cao-overleg Gelder Papier uit notering Mogelijk EG-importverbod door dodelijke ziekte onder Brits rundvee DONDERDAG 18 JANUARI 1990 PAGINA 7 STRAATSBURG (GPD/ANP) - De Eu ropese Gemeenschap moet de komende 5 tot 10 jaar nog eens 44 miljard gulden in Oost-Europa pompen, als de EG de econo mie van die regio werkelijk uit het slop wil halen. Dat is namelijk het bedrag dat nodig is als de EG-landen zouden besluiten om de zes landen daar net zo te behandelen als de zwakke landen in de Gemeenschap zelf. Dat zei de voorzitter van de Europe se Commissie, de Fransman Jac ques Delors, gisteren voor het Euro pees Parlement in Straatsburg. Bij de presentatie van het werkplan van de Commissie voor 1990 zei hij dat de financiële planning van de EG door de gebeurtenissen in Oost- Europa drastisch moet worden her- Als de EG de steun aan de zwakke regio's, zoals die nu gaat naar bij voorbeeld Spanje, Portugal, Grie kenland en Ierland, zou uitbreiden tot Polen, Roemenië, Bulgarije, Hongarije, Tsjechoslowakije en de DDR dan moeten de sociale en re gionale fondsen van de EG jaarlijks met 32 miljard gulden worden uit gebreid. Daarnaast zou voor leningen van de Europese Investeringsbank aan de Oosteuropese landen nog eens 12 miljard gulden nodig zou zijn. Bij deze bedragen is nog geen rekening gehouden met de 23 miljard gulden die door het rijke westen wordt ge stoken in de nieuwe Europese Bank voor Herstel en- Ontwikkeling. Europese diplomaten zagen in Delors' opmerkingen een waar schuwing tegen een te overhaaste uitbreiding van de EG met landen uit Oost-Europa. De Europese Ge meenschap zou zo'n uitbreiding fi nancieel niet of nauwelijks kunnen verwerken. Delors vindt deson danks dat de EG miljarden op tafel moet leggen. Voor Nederland, dat 5,7 procent van de EG-uitgaven betaalt, zouden dit soort bedragen neerkomen op een bijdrage van 2 miljard gulden per jaar voor Oost-Europa. Ter ver gelijking: de Nederlandse ontwik kelingshulp aan de derde wereld bedraagt momenteel iets meer dan 5 miljard gulden. Overigens wil dit alles nog niet zeggen dat de EG-begroting ook met 44 miljard gulden per jaar zal moeten worden verhoogd. Een deel van deze kosten zou kunnen wor den opgevangen door verwachte meevallers op de begroting, terwijl ook niet vaststaat dat de EG-landen alleen deze last zouden moeten dra gen. Delors heeft met zijn opmerkin gen vooral willen duidelijk maken wat het het westen de komende ja ren kan gaan kosten om de politieke en economische hervormingen in Oost-Europa een volwaardige kans te geven. Hij zei dat de Europese Commissie dit voorjaar een herzie ne begroting voor 1990 zal indienen. EG-commissaris voor buiten landse betrekkingen Frans An- driessen gaat overigens naar Du blin, waar de EG-ministers zich spoedig beraden op' de Oost-poli tiek van de EG, zonder een concreet voorstel voor noodhulp aan Roeme nië. Andriessen zei wel heel snel Economie kort met voorstellen te zullen komen. De EG-landen zullen dan even snel geld op tafel moeten leggen, meen de hij. "De winter is begonnen. We moeten klaar staan om te voldoen aan de roep om hulp uit Roemenië en Polen. De bevolking is ongedul dig. De eerste levensbehoeften 'moeten worden vervuld". De Europese Commissie wil voorts associatie-verdragen sluiten, maar ziet weinig in snelle toetre ding van Oosteuropese tot de EG. Delors maakte een uitzondering voor Oost-Duitsland, dat „een geval apart" is en zijn plaats in de EG kan zodra alle voorwaarden vuld zijn, ROTTERDAM (ANP) - De man die wil weten hoe hoog de uitkering word^als hij werkloos wordt of de vrouw die zich afvraagt hoeveel zij wordt gekort als ze naast de uitke ring gaat werken, kan de antwoor den vinden in een boek. De Rotter damse gemeentelijke sociale dienst (GSD) introduceerde vandaag een volstrekt nieuw voorlichtingsmid del over bijstandsregelingen dat in het hele land gebruikt gaat worden. Staatssecretaris E. ter Veld (sociale zaken) nam het eerste exemplaar van "Het vragenboek, alles over bij stand" in ontvangst. In het vragen boek. dat in een eerste oplage van 300.000 stuks wordt verspreid door de GSD's in 250 gemeenten, wordt voor het eerst informatie gegeven vanuit de behoefte van de cliënten van de sociale dienst. De ruim dertig losse folders met vragen die het ministerie van socia le zaken en gemeenten afzonderlijk uitgeven, worden vervangen. Socia le Zaken is inmiddels gestopt met de folderlijn over bijstandsregelin gen, bekend als 'de blauwe reeks', aldus A. van der Pijl van de Rotter damse GSD. Die folders zijn volgens hem hoogst onduidelijk omdat ze zijn ge schreven vanuit de wet of de betref fende regeling in plaats vanuit de vragen waarmee de cliënt bij de so ciale dienst komt. "Dat zijn vaak eenvoudige vragen ("mag ik dit 'Antwoordboek' voor vele vragen over uitkeringen doen of wordt dan op mijn uitkering gekort?") en daar willen ze een een voudig antwoord op. Met een folder waarin een ingewikkelde regeling globaal wordt uitgelegd kunnen ze op zo'n moment weinig beginnen", aldus Van der Pijl. Behalve het vragenboek, waarin de honderd meest gestelde vragen beantwoord worden, is er ook een diskette waar de zogenoemde "ver- volgbladen" op staan. Als een cliënt meer details wil weten van een rege ling dan in het boek staan, kan hij aan de balie bij de sociale dienst te recht. Daar staat een personal com puter en een printer, waarmee di rect het gevraagde vervolgblad ge print kan worden. "Daardoor kun nen de GSD's ook de informatie aanpassen aan de eigen regelingen, want die kunnen per gemeente ver schillen", zegt Van der Pijl. Het idee voor het nieuwe folder materiaal komt uit Rotterdam en zou oorspronkelijk ook alleen bij de Rotterdamse GSD gebruikt wor den. Maar andere sociale diensten waren zo enthousiast dat een werk groep van zo'n tien voorlichters van GSD's uit het hele land werd ge vormd die gewerkt heeft aan de ont wikkeling. Ook Sociale Zaken werd zo enthousiast dat het een subsidie gaf van zo n 60.000 gulden, waarmee de ontwikkelingskosten gedekt werden. Er is by de samenstelling van het vragenboek veel aandacht besteed aan de duidelijkheid van de infor matie. De teksten zijn door taalkun digen zoveel mogelijk van afkortin gen. vakjargon en ambtelijke ter men ontdaan. Uit een landelijke test met proefmateriaal bleek dat een hele verbetering ten opzichte van de huidige folders. Van der Pijl: "We kregen heel leuke reacties. Mensen lezen nu duidelijk wat wel en niet mag in plaats van alleen hoe de regeling in elkaar zit." Van der Pijl verwacht door het vragenboek geen grote verschuivin gen in het aantal bezoekers van de sociale dienst of het aantal bij standsuitkeringen. "Aan de ene kant verwachten we meer aanvra gen voor (bijzondere) uitkeringen, omdat alle mogelijkheden daarvoor nu duidelijk op een rijtje staan. Aan de andere kant, komen mensen nu minder snel voor niets, omdat ze uit het vragenboek al weten of ze wel ol niet ergens voor in aanmerking ko- Akzo sluit drie chemiefabrieken DORDRECHT (ANP) - De drie fa brieken van het Dordtse bedrijf Ak zo Chemicals, onderdeel van Akzo Nederland, gaan in de loop van dit jaar dicht. Dat heeft directeur ir. Steehoek gisteren bekend gemaakt. De sluiting is noodzakelijk gewor den doordat de produktie van twee van de drie synthetische rubberpro- dukten wordt overgeheveld naar fa brieken in de Bondsrepubliek Duitsland en Italië. Het afvalwater is zwaar verontrei nigd, maar Akzo voelt er niets voor een dure zuiveringsinstallatie te bouwen. De 92 werknemers kunnen bij de overige vestigingen van Akzo in ons land of eventueel bij regionale be drijven (zoals Dupont of Unimills) worden ondergebracht. Volgens districtsbestuurder C. Kramer van de Industriebond FNV is de sluiting van Akzo Chemicals "bijna een ver lossing voor de mensen". Er wordt al haast tien jaar onderhandeld over sluiting van het bedrijf. "Al die tijd hebben de mensen in onzekerheid gezeten", aldus Kramer. UTRECHT (ANP/GPD) - De In dustrie-bond FNV heeft vanoch tend bij zo'n veertig metaalbedrij ven in het gehele land actie gevoerd om de cao-eisen kracht bij te zetten. De acties volgen op het afbreken gisterenavond van de onderhande lingen over de cao voor de metaal nijverheid (260.000 werknemers), de kleinere metaalbedrijven. De onderhandelingen voor een nieuwe cao die nu zo langzamer hand in een beslissende fase zijn ge komen in de verschillende bedrijfs takken verlopen uiterst moeizaam. Gisteren konden minister Dales (binnenlandse zaken) en de ambte naren het ook al niet eens worden, terwijl het optimisme voor de on derhandelingen over de cao voor de metaal- en elektrotechnische indus trie (200.000 werknemers) die van ochtend begonnen zijn niet groot zijn. Alleen in het wegvervoer werd onverwacht een akkoord bereikt tussen werkgevers en vakbonden. Een wettelijke regeling die het sta kingsrecht van werknemers regelt ii volgens minister Hirsch Ballin (justi tic) niet zinvol. Hij heeft dat gist geantwoord op een vraag het WALBRYCH - Duizenden kom pels van vijf steenkoolmijnen in zuid-Polen, zoals hier in Walbrych, hebben gisteren voor de tweede ach tereenvolgende dag gestaakt voor meer loon en hervormingen in hun bedrijfstak. De staking is de belang rijkste sinds afgelopen 1 januari een vergaand economisch hervor mingsplan werd ingevoerd, dat ge paard gaat met dramatische prijs stijgingen. Het plan is gericht op de invoering van een Westerse markt economie en beteugeling van de in flatie. De stakingen vinden plaats in mijnen bij Katowice, een grote in dustriestad ongeveer 500 kilometer ten zuiden van Warschau. Behalve voor loonsverhoging wordt gestaakt voor behoud van speciale winkel privileges voor mijnwerkers, min der kantoorpersoneel en de toezeg ging dat geen maatregelen worden genomen tegen stakers. Juist om dit soort spanningen te verminderen wil EG-voorzitter Delors nog eens 44 miljard uittrekken voor Oost-Euro pa. (foto AP) AMSTERDAM (ANP/GPD) - De Gelderse Papiergroep is gisteren uit de beursnotering gehaald, toen de koersen van de aandelen Gelder Papier met bijna een tientje stegen tot f81,50. Gelder Papier had de persconferen tie van vanochtend, waarbij een fusie met de Koninklijke Papierfabrieken werd bekend gemaakt, te laat aangemeld bij de beursdirectie. Gelder Papier had de financiële pers gisterenmiddag voor deze bijeen komst uitgenodigd voor 'belangrijk nieuws'. Op de beurs die vier uur later werd ingelicht, gonsde het desondanks van de geruchten over een al lang verwachte overname en de koers schoot omhoog. Hierop verklaarde de commissaris alle transacties ongeldig. Bij de fusie neemt KNP een belang van 40 procent in de Gelderse Papier groep. De Apeldoornse onderneming bereikte in 1989 een omzet van 325 miljoen gulden met ruim 1000 personeelsleden. Als totaal concern bereik te KNP, voor 29 procent eigendom van de Canadese papierindustrieMac- Millan Bloedel Ltd, vorig jaar een omzet van 2,5 miljard gulden. Tweedekamerlid Schutte van het GPV. Schutte stelde zijn vragen naar aan leiding van uitspraken die de voorma lig president van de rechtbank in Utrecht, mr. C. van Harinxma thoe Slootcn, vorige maand bij zijn afscheid deed in een vraaggesprek met het Al gemeen Nederlands Persbureau ANP. Van Harinxma, die veel 'stakingsge dingen' onder handen kreeg, brak in dat gesprek een lans voor wettelijke regeling van het stakingsrecht voor werknemers in de collectieve sector en het bedrijfsleven. Wetgeving is volgens de bewinds man niet nodig. Hij wijst erop dat wetsontwerpen inzake het stakings recht tot op heden niet zijn doorgezet. De vakcentrale FNV heeft zich twee jaar later zelfs uitdrukkelijk tegen een wettelijke regeling uitgesproken. Het overleg in de groot-metaal be vindt zich in een beslissend stadi um: of er komt een principe-ak koord of het overleg loopt stuk en er komen acties in de metaalindustrie. De Industriebond FNV toonde zich aanvankelijk optimistisch over de kans op een cao-akkoord, maar koos deze week voor een hardere opstelling. De industriebond heeft al gedreigd met langduriger werk onderbrekingen en stakingen. Een akkoord is alleen mogelijk als de werkgevers de vut-leeftijd ook op langere termijn op 60 jaar willen houden en meer loonsverhoging bieden. De werkgeversvereniging FME heeft tijdens het vorige overleg 1,75 procent loonsverhoging en een een malige uitkering van 1 procent ge boden als antwoord op de bonds- Steunregeling op komst voor de akkerbouw LUNTEREN (ANP) - Er komt een regeling- voor inkomenssteun aan akkerbouwers. Het gaat om een af lopende regeling met een looptijd van vijf jaar. Minister Braks (land bouw) heeft dit aangekondigd tij dens de akkerbouwconferentie van de Christelijke Boeren- en Tuin- dersbond in Lunteren. De regeling is bedoeld voor ak kerbouwers met een bedrijf dat toe komst biedt en mag er niet toe lei den dat niet-levensvatbare bedrij ven op de been blijven. Overigens is nog niet bekend hoeveel geld de ak kerbouwers maximaal kunnen krij gen. De Tweede Kamer heeft de minis ter vorig jaar in een motie gevraagd om een regeling. Braks heeft de ka meruitspraak zo vertaald dat er al leen een regeling zou komen als er sprake is van een daadwerkelijke daling van de marktprijzen. Vol gens de minister is dat nu het geval. eisen van 3 tot 4 procent. Verslech teringen als een verlaging van de vut-uitkering, zonder extra vergoe ding werken op zaterdag en twee wachtdagen bij ziekte zijn ingetrok ken. De tweede onderhandelingsdag voor een nieuwe cao bij Hoogovens IJmuiden heeft nog geen enkel re sultaat opgeleverd. De Directie Staal weigert met de bonden afspra ken te maken over een nieuw werk gelegenheidsplan na 1990, een 36- urige werkweek en behoud van de huidige vut-regeling. De resultaten zijn weinig bemoedigend, zegt dis trictsbestuurder Jan Schalkx van de Industriebond FNV: "Het was al lemaal koffie, leuter en zandgebak". Ook daar dreigen nu acties. De KNVTO en de vervoersbon- den hebben gisteren onverwacht toch nog een akkoord bereikt over een nieuwe cao, nadat het overleg maandagavond na een lange vierde onderhandelingsronde was mis lukt. De werkgevers hebben hun eindbod wat verhoogd, terwijl de bonden iets van hun laatste eisen af haalden. De gesprekken zijn volgens de Vervoersbond CNV informeel her vat nadat beide partijen elkaar dins dag hadden ontmoet op een feeste lijke bijeenkomst ter gelegenheid van de wijziging van de naam van de werkgeversorganisatie van KN VTO. In principe is een loonsverho ging overeengekomen van 2,5 pro cent (1,5 procent per 1 januari en 1 procent op 1 juli) en verhoging van de nachttoeslag van (gemiddeld) 1,20 gulden per uur tot 2 gulden. De overheid zal voorlopig zeker niet ingrijpen in het uiterst moei zaam verlopende cao-overleg in de verschillende bedrijfstakken. Mi nister De Vries van sociale zaken heeft er alle vertrouwen in dat de partijen eruit komen. "Het heeft geen zin er overhaast als controleur bij te gaan zitten", vertelde de be windsman gisteren bij een CDA-bij- eenkomst in Gieten. Uitstel rechtzaak Het kort geding dat het reisbureau Malibu Travel van A. Latjes heeft aangespannen tegen de KLM, is uit gesteld. De zaak dient nu in plaats van morgen op woensdag. Dat heeft een woordvoerster van de lucht vaartmaatschappij gisteren beves tigd. De zaak zou zijn uitgesteld om dat de KLM vrij laat de dagvaarding binnen kreeg en de raadsman niet beschikbaar was. Volgens directeur Latjes zou de luchtvaartmaatschap pij nog steeds passagiers die zich op het vliegveld melden met goedko pe, door Latjes vanuit Londen ge ïmporteerde KLM-tickets, lastig vallen. Hoofdredacteur HP John Jansen van Galen zal over en kele maanden geen hoofdredacteur meer zijn van het weekblad Haagse Post. Hij heeft dat gisteren desge vraagd bevestigd. Zijn contract loopt eind maart af en zal niet wor den verlengd. Jansen van Galen is eind maart 1986 aangetreden als hoofdredacteur van HP. Volgens hem wil de directie een hoofdredac teur die zich volledig met het leiden van het blad bezighoudt. Wachtgeld Staatssecretaris Ter Veld (Sociale Zaken) voelt er niets voor om be staande wachtgeldfondsen zoals die in bedrijfstakken bestaan, te bun delen met het algemene werkloos heidsfonds. Zij heeft dit de kamer gisteren laten weten. Ter Veld keer de zich daarmee tegen een idee van haar eigen partij, de PvdA. Volgens haar zou de eigen verantwoordelijk heid van bedrijfstakken wegvallen. Wereldhave Directeur Mr. L.O. Husken van het onroerend-goedconcern Wereldha ve is met ingang van woensdag 17 december afgetreden. Dit hebben de directie en de raad van commis sarissen van Wereldhave bekendge maakt. Husken stapt op vanwege "verschil van inzicht over het door de vennootschap te voeren beleid". Hij heeft zijn functie bij Wereldhave bijna veertien jaar uitgeoefend. De leiding van het concern is voorlopig in handen van G.C.J. Verweij. OVERNAME GRANARIA - De overname van het restant van de handelsafdeling van het Rotter damse graan- en veevoederbedrijf handel Granaria door Schouten in Giessen is rond. Na de liquidatie heeft Schouten twintig van de ze ventig werknemers overgenomen. Acht hebben inmiddels een andere baan gevonden en voor de overige 42 is bij het arbeidsbureau collectief ontslag aangevraagd. De vakbon den hebben daarmee ingestemd. In Engeland worden 150 runderen per week geveld door de gevreesde dodelijke Sponsziekte. Tot nu toe zijn er in Nederland nog geen gevallen van deze ziekte bekend. (archieffoto) LONDEN (GPD) - Terwijl de Eu ropese Commissie zich beraadt op een importverbod van Brits rund vlees, heeft West-Duitsland al be sloten het rundvlees uit het Vere nigd Koninkrijk te weren. Eerder deze week verklaarde de Verenigde Staten voorlopig geen Britse rund- vleesprodukten in te voeren. De re den is verspreiding van de zogehe ten sponsziekte onder koeien op het Britse platteland. Spons-, dolle koe- of BSE-ziekte is een relatief nieuwe en dodelijke ziekte. Er is geen bewijs dat het op mensen kan overslaan, maar het Britse ministerie van landbouw be gon eind vorig jaar aan een studie naar die mogelijkheidf Desondanks liet de staatssecretaris van het mi nisterie gisteravond de buitenwe reld weten dat "Britse voedselpro- dukten de beste ter wereld zijn". Halverwege de zomer van 1986 begon Gloria, een grote Friese koe in Cornwall, haar eetlust te verlie zen. Ze weigerde gemolken te wor den en raasde af en toe als bezeten door de wei. Een paar maanden la ter gebeurde hetzelfde met de koei en Barbara en Duchess. Deze ge woonlijk kalme dieren werden ze nuwachtig en onberekenbaar. Ze waren, wat hun eigenaar Thomas betrof, op onverklaarbare wijze "van karakter veranderd". Toen ze vielen en niet in staat waren over eind te komen, maakte de veearts een einde aan aan hun leven. Het ministerie van landbouw kwam om de koppen van de koeien te halen voor verder onderzoek. Naar Tho mas later vernam was het hersen weefsel van de koeien veranderd in een weke, sponsige substantie. Thomas' boerderij was een van de eerste waar Bovine Spongiform En cephalopathy (BSE) werd geconsta teerd. De ziekte is tot nu toe alleen in Groot-Brittannië aangetroffen. De afgelopen anderhalf jaar is het aantal, besmette koeien verviervou digd. Wekelijks velt de infectie 150 runderen. Hamburger De regering overweegt, net zoals bij mond- en klauwzeer, de bewegings vrijheid van runderen te beperken zodra BSE geconstateerd is. Als compensatie krijgt de veehouder van een besmette veestapel de helft van de marktwaarde uitgekeerd. Maar veel veehouders brengen bij het constateren van de eerste ken merken de zieke veestapel zonder opgaaf van reden naar het abattoir, waar ze de volle marktwaarde krij gen van hun runderen. De afgelopen twee jaar zijn tien tallen geïnfecteerde dieren aange troffen bij slachthuizen die opere ren onder de richtlijnen van de EG. Wat er gebeurt bij de abattoirs (ruim 90 procent) die een andere controle dan de Europese op na houden, is onbekend. Zeker is dat de mel dingsplicht makkelijk te ontduiken is. Het is niet uitgesloten dat geïn fecteerde dieren verwerkt worden tot goedkope vleesprodukt als worst en hamburger. Alles wat het ministerie van landbouw kwijt wil is dat Brits rundvlees in orde is. De Britse veehouders zeggen alleen dat de spons- BSE- of dolle-kpeienziek- te hen miljoenen kost. Sinds sponsziekte voor het eerst ontdekt werd, hebben tientallen ve terinaire experts zich over de moge lijke oorzaken gebogen. Aangeno men wordt nu dat de ziekte veroor zaakt wordt door veevoeder waarin karkassen van zieke schapen zijn verwerkt. Sinds 1988 is het verbo den om koeien te voeren met over blijfselen van schapen. Vorig jaar vaardigde Nederland, West-Duits- land en Denemarken een verbod-uit op het invoeren van Britse kalveren wiens moeders besmet waren met de sponsziekte, en op vee dat gebo ren was vóórdat het veevoederver bod van kracht werd. De Verenigde Staten gingen nog een stap verder. Zij verboden alle importeurs vee. embryo's en spermazaad uit het Verenigd Ko ninkrijk, Amerika binnen te halen. Twee maanden geleden zei Duits land alleen nog geïnteresseerd te zijn in Brits rundvlees als aange toond kan worden dat het van een veestapel komt die vrij is van spons ziekte. Britse boeren vrezen dat als Frankrijk en Italië het Westduitse voorbeeld volgen de veehandel, ter waarde van 150 miljoen gulden, ver loren is. Achter het Europese en Amerikaan se verbod huist de angst dat spons ziekte op mqnsen kan worden over gedragen. Er zijn menselijke her senziekten die overeenkomsten vertonen met sponsziekte. De meest beschreven vergelijking in de Britse pers is 'Curu'. een ziekte die voorkomt bij stammen in Nieuw-Guinea die het vlees van hun vijanden eten, inclusief de her senen. Totdat missionarissen voor een alternatief menu zorgden, leed een groot deel van de stamoudsten aan curu. Curu wordt omschreven als een progressieve hersenziekte met verlammingsverschijnselen. KATWUK EuropaTuin Moerkerk Ranonkelstraat 92 Tel: 01718-16905 BOSKOOP IN.0.) EuropaTuin Moons Rijneveld 86. Tel 01727-16114 LEI0SCHENDAM EuropaTuin leidschendam Veursestraatweg 292 8. Tel: 070-203300 EuROPgJuiru

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Leidsch Dagblad | 1990 | | pagina 7