Van souteneurs-kostuum
gepromoveerd tot relax-pak
'Als vormgever moet je
eigenzinnig durven zijn
Nieuwe vrouwelijke managers voor de internationale handel
De pyjama:
Davidoff
cosmetica
voor de man
Tafelzilver
mooier bij
regelmatig
gebruik
MAANDAG 15 JANUARI 1990 PAGINA 13
"Nu is het genoeg! Wat
aanvankelijk een
wispelturig spel van de
damesmode was, is
langzamerhand een
pijnlijk verwarrende
aangelegenheid
geworden. Het is de
hoogste tijd dat de
gezonde mannensmaak
zich met die wanstaltige
mode bemoeit".
door
Kitty van Gerven
Waar de schrijver van deze
verontwaardigde woorden in
de 'Berliner Illustrierte' van
maart 1925 zich nog driftig
over maakte, is anno 1989 een
algemeen geaccepteerd kle
dingstuk geworden: De pyja
ma. Op het moment echter,
waarop de rechtschapen au
teur zijn gal spuwde, voelden
de heren der schepping zich
ernstig bedreigd door een
nieuwe gril van het 'zwakke
geslacht': Het dragen van de
nachtkleding, die tot dan toe
uitsluitend voorbehouden
was geweest aan de man.
Nu was het niet de eerste
maal, dat de pyjama stof had
doen opwaaien. Heel wat snij
dende opmerkingen heeft dit
kledingstuk in de loop van de
geschiedenis te verduren ge
had. Edmond de Goncourt
noemde de pyjama in 1882 bij
voorbeeld nog het 'tenue de
souteneur', een souteneurs
kostuum. Hij had het toen
over de luchtige nachtkle
ding, die tropenreizigers om
streeks 1850 naar Europa had
den gebracht.
Onderdeel van dit nachtge
waad was een lichte pofbroek,
waarvoor de naam in het Per
zisch 'pajdschama' was. De
Engelse kolonialen kwamen
bij het zien van deze broek op
het idee om dit kledingstuk te
combineren met het tot dan
toe door mannen gedragen
nachthemd. Het zou tijdens
de warme tropennachten on
getwijfeld helpen tegen reu
matiek en de slaper was dan
ook beter beschermd tegen de
aanvallen van muskieten.
Ingeburgerd
Medio vorige eeuw deed de
pyjama dus zijn intrede in Eu
ropa en al was er dan aanvan
kelijk heel wat commentaar
op, al spoedig werd deze-
nachtkledij in advertenties
aanbevolen als "een noodza
kelijk kledingstuk voor een
ieder, die tussen middernacht
en zonsopgang de gangen van
grote hotels betreedt".
Niet lang daarna was de py
jama zelfs zo ingeburgerd, dat
schrijvers er gewag van gin-
gën maken. George Moore liet
de pyjama bijvoorbeeld een
hoofdrol spelen in een kleine
novelle, die verhaalt over de
problemen tussen twee gelief
den. Deze ontstaan als de held
zich op zeker moment reali
seert, dat hij zijn pyjama heeft
20 waagde de
De -pyjamadie in de loop,
der tijd toch een beetje in ver
val was geraakt, - een weinig
spannende tricot broek en bij
passend shirt, komt weer in
de gratie. Tegenwoordig zie je
weer mooie exemplaren van
satijn of zijde. Pakken die bij
na te mooi zijn om ermee in
bed te stappen.
(foto's GPD)
thuisgelaten en liever van het
gezelschap van zijn geliefde
afziet dan van het bewuste
kledingstuk, dat immers voor
een gecultiveerd man onont
beerlijk is.
Nu waren de pyjama's in die
jaren het aanzien ook meer
dan waard, rijkelijk voorzien
als ze waren van koorden en
stiksels. Een huzaar zou daar
zelfs geen gek figuur in heb
ben geslagen. Het zou toen
nog een tijd duren, voordat
het tegenwoordige model met
zijn eenvoudige rij knopen,
voor het eerst
gaan in een
kledingstuk
dat tot dan toe
voorbehouden
elastiek in de taille en streep-
dessin was doorgedrongen.
Maar de pyjama bleef niet
alleen voor de man wegge
legd. Een vooruitstrevende
Amerikaanse ontdekte op een
goede dag het gemak van een
broek en in 1916 propageerde
het tijdschrift Vogue voor het
eerst als "allerlaatste mode"
een huiskostuum voor dames
met blauw-fluwelen broek en
een korte overjas.
De pyjama was uiteraard de
Europese "garconne", de jon
ge vrouw uit de jaren twintig,
die zich onder invloed van de
mode-ontwerpster Coco Cha
nel bevrijdde van het knellen
de keurslijf, op het lijf ge
schreven. Deze
zich de kritiek van velen op de
hals haalden door te kokette
ren in korte rokken, het zelfs
waagden om in gezelschap si
garetten te roken en haar haar
kort lieten knippen, stapten 's
avonds het bed in met heren
kleding aan. Niets was deze
garconne kennelijk te dol,
want ook de mannelijke,
strenge strepen schrokken
haar niet af. Het enige com
promis, waartoe de dames in
de jaren daarna bereid waren,
was, dat de vrouwenpyjama's
altijd van zijde werden ge
maakt.
Eenvoudig
Het zou nog tot de jaren vijftig
duren voor de pyjama plaats
zou maken voor een makke
lijk vallend gewaad van crêpe
de chine, zoals dit nu ook nog
wordt gedragen... maar dan
als avondkleding. Anno 1989
heeft de vrouw in bed liever
iets eenvoudigers aan: Een
katoenen of satijnen pyjama,
een nachthemd of een simpel
t-shirt. Zolang het maar com
fortabel is. En niet te verge
ten, leuk om te zien, want
vooral de laatste jaren is de
hang naar luxe nachtkleding
sterk gegroeid.
Het zou overdreven zijn om
te stellen, dat er sprake is van
een echte bedmode, maar
vaststaat, dat vooral de ro
mantische nachtkleding de
laatste jaren in is. Nachthem
den of pyjama's van satijn of
soepele kunststoffen, rijkelijk
voorzien van kant, of katoen
varianten met broderie gooi
en hoge ogen in de slaapka
mers. De kleuren zijn al even
romantisch, veel poederpas
tels, parelgrijs, pauwblauw
maar ook pikant knalrood,
zwart of wit.
Naast de alom bekende py
jama en het nachthemd zijn
de laatste jaren ook de multi
functionele pakken sterk op
gekomen. Kleding, die in feite
te mooi is om alleen maar in
bed aan te hebben en die dan
ook beter 'huismode' dan
.bedmode' kan worden ge
noemd.
Hans Slim binnenhuisarchitect met lef
De Amsterdamse
binnenhuisarchitect
Hans Slim geeft al acht
jaar in het hele land
cursussen
binnenhuisarchitectuur
voor particulieren en
mensen uit het
bedrijfsleven. Er wordt
gefluisterd dat zijn
uitgebreide klantenkring
enige 'koninklijke'
namen telt. Zelf houdt
Hans Slim het op "een
aantal rijken der aarde".
En: "Oliebaronnen
zeggen gewoon Hans
tegen me".
Door
AnjaKruise
Ruim twintig jaar noemt Hans
Slim (43) zich allround ont
werper. Creativiteit kenmerkt
zijn curriculum vitae: het ont
werpen van modezaken in
Groningen, het runnen van
een café-restaurant in art de-
co-stijl, publiciteits-, bouw
kunde-, restauratie- en teken
cursussen. Enzovoorts. Het
gaat hem nu zó goed, dat hij
zich de luxe kan permitteren
opdrachten te weigeren. "Ik
ben niet te koop. Mijn enige
criterium is dat ik iemand aar
dig moet vinden. Alleen dan
kan ik de vrijheid krijgen die
ik voor mijn werk nodig heb".
Als student architectoni
sche vormgeving aan de Aca
demie voor Beeldende Kunst
(AKI) in Enschede werd hij
uitgelachen om zijn voorlief-
voor de Jugendstil. Nu
lacht hij op zijn beurt de men-
i uit die ooit zeiden 'Dat
wordt niet wat met die jon
gen'. Hans Slim heeft 't 'em
toch maar geflikt. Hij is ge
vraagd de inrichting te verzor
gen van Airport Center op
Schiphol. New York en Hong
kong kent hij bij wijze van
spreken even goed als
Winschoten. Zijn naam staat
regelmatig in woontijdschrif-
ten, week- en dagbladen. Hij
wordt gevraagd voor televi-
sieprodukties, radio-inter
views en reclamespots. Zijn
cursussen binnenhuisarchi
tectuur zijn al maanden vante-
voren volgeboekt.
Bescheidenheid is niet zijn
voornaamste eigenschap.
Hans Slim heeft lef. Durft
krachtig stelling te nemen en
af te wijken van heersende op
vattingen, ongeacht het on
derwerp of de persoon. "Ik
laat me door niemand iets op
leggen. Als vormgever moetje
eigenzinnig durven zijn".
Niet iedereen zal hem dat in
dank afnemen. Neerlands
'ontwerp-goeroe' Jan des
Bouvrie bijvoorbeeld. Slim:
"Word ik niet goed van". Of
Chriet Titulaer, de drijvende
kracht achter het Huis van de
Toekomst in Rosmalen.
"Daar kan toch geen hond i
Onbeschermd
Binnenhuisarchitectuur is
een zogenaamd onbeschermd
beroep. Er is geen speciale op
leiding, er zijn dus ook geen
diploma's op basis waarvan
iemand zich binnenhuis-ar
chitect mag noemen. Ieder
een kan een bordje naast de
deur hangen en een bureau
beginnen. Kaf zit er altijd on
der het koren, maar volgens
Slim onderscheidt zich dat op
den duur vanzelf. "Een goede
binnenhuisarchitect is een
man of vrouw die de kracht
heeft om naar mensen te luis
teren en hen aan te voelen. De
meest geslaagde opdracht is
als de architect heeft gedaan
wat aansluit bij de emotie van
de opdrachtgever".
Slim benadrukt dat dat iets
anders is dan smaak. Het is
een van de vooroordelen over
zijn beroep. „Er wordt vaak
gedacht dat een binnenhuis
architect een profiteur is die
teert op mensen die zelf geen
smaak hebben. Of dat een op
drachtgever zelf geen enkele
inbreng heeft. Dat laatste is
overigens soms wel het geval.
Er zijn architecten die geen
enkele inspraak dulden".
Dat soort architecten is er
volgens Slim verantwoorde
lijk voor dat de consument zo
genaamde trends vaak wor
den opgedrongen. "Neem de
messing-rage van dit mo
ment. Ik voorspel je dat mes
sing over zeven jaar hopeloos
gedateerd is. Net zoals ik vijf
tien jaar geleden al het nu in
zettende einde van het ,wit-
tijdperk' voorzag".
Tijden veranderen
Slim vergelijkt het klakkeloos
navolgen van trends graag
met het bekende sprookje 'De
nieuwe kleren van de keizer'.
Als de keizer zegt dat de
(denkbeeldige) kleren die hij
draagt prachtig zijn, dan vin
den zijn onderdanen dat ook.
Want wie zijn zij om de bewe
ringen van hun leider in twij
fel te trekken?
In dat opzicht zijn de tijden
in goede zin aan het verande
ren, vindt Slim. "Internatio
naal wonen wordt voor brede
re doelgroepen bereikbaar.
Steeds meer mensen gaan bij
voorbeeld met vakantie naar
de Verenigde Staten, kopen
daar woontijdschriften, doen
er inspiratie op. Tot nu toe
moet men deze halen uit wat
Hans Slim: "De meest geslaagde opdracht is als de architect
heeft gedaan wat aansluit bij de emotie van de opdrachtgever".
(foto GPD)
één man zegt of wat twee tijd- architecten zich vooral bezig-
schriften laten zien". houden met praktische advie-
Worden mensen als hij dan zen, bijvoorbeeld voor wonin-
overbodig? Slim: "Dat niet. gen voor mensen met een han-
Vergeet niet dat binnenhuis- dicaD of oVer werksituaties".
Wie Davidoff leest, zal onmid
dellijk denken aan dure siga
ren, maar sinds 1984 is er ook
cosmetica met die naam op de
markt. De nieuwste lijn is 'Co
ol Water'. Een subtiele, maar
puur, mannelijk geur. Het is
een geur die ook mannen die
'absoluut niets van parfums
moeten hebben' tot andere ge
dachten kan brengen. Het is
een logisch opgebouwde lijn,
geschikt voor dagelijks ge
bruik. De prijzen van de pro-
dukten variëren van 25 tot
87,50 gulden.
•JOOP! komt nu ook met
een serie verzorgingsproduk-
ten en een geur voor mannen.
De samenstellers van JOOP!
Homme kozen voor een geur
met oriëntaalse elementen en
hout- en bloemengeuren. De
prijs van de eau de toilette is
68 gulden, de overige produk-
ten een douche-gel, na het
scherenprodukten en een
deodorant kosten tussen de 34
en 52 gulden.
De nagelverzorgingspro-
dukten van Heróme Cosme
tics behoren tot de beste die er
te koop zijn. Het concern
komt nu met een remover
(schoonmaakprodukt) met la-
noline (om de nagels glanzend
en de nagelriemen soepel te
houden) en D-panthenol dat
de nagels verzorgt.
Wie mooi tafelzilver heeft, kan
dat het beste elke dag gebrui
ken. Wanneer u er dagelijks
eet en het goed onderhoud
hoeft niet eens regelmatig te
poetsen.
Zuurstof, zeg maar de lucht,
zorgt voor aanslag op uw
fraaie bestek. En ook nattig
heid en afwasmiddelen kun
nen uitgesproken vlekken ge-
Het reinigen van bestek in
de afwasmachine vergt veel
meer zorg dan het afwassen
met de hand. In de machine
worden over het algemeen
sterker werkzame wasmidde
len gebruikt, terwijl langduri
ge inwerking van de chemica
liën bij hoge temperaturen
zeer agressief kan zijn.
Bestek, ook roestvaststaai
en vooral het messenstaal van
het lemmet, wordt niet meer
stuk voor stuk met een doek
drooggewreven. Al die zaken
kunnen vlekvorming en
soms zelfs roest op de lemme
ten tot gevolg hebben.
Het verdient aanbeveling
bestek en mooi kristal apart af
te wassen. Er zijn tegenwoor
dig al afwasmachines die een
speciaal programma voor
glaswerk hebben.
Er zijn bij het machinaal af
wassen van uw tafelzilver met
een paar regels om in het oog
te houden:
- verwijder etensresten onder
stromende water van het be
stek voordat het in de machi
ne gaat. Dit voorkomt de in
werking van zout- en zuur-
houdende resten,
- verzilverd en roestvrij stalen
bestek mogen niet met elkaar
in aanraking komen. Doe
evenmin chroomstaal-pannen
samen met tafelzilver in de
machine:
- messen, vorken en lepels
door elkaar in de bestekhou
der plaatsen; dat bevordert
reiniging;
- alle bestek met de heften om
laag in de machine zetten; ook
dat bevordert een goede reini
ging;
- gebruik voor wasmiddel en
ontkalker alleen betrouwbare
merkprodukten en niet meer
dan is voorgeschreven. Laat
ook uw machine regelmatig
onderhouden;
- zodra het wasprogramma af
gelopen is, het bestek uit de
machine nemen en even
droogwrijven. Vooral me
slemmeten die altijd van
staal zijn gemaakt, ook bij zil
veren bestek controleren
op achtergebleven water en
goed droogwrijven.
Bij sommige afwasmachines
wordt tegenwoordig een zil-
verbestekkorf geleverd. Deze
cassette voorkomt aanslag op
tafelzilver doordat aanslag
zich niet op het bestek maar
op het metaal van de cassette
afzet. Uw poetsbeurt kan hier
door veel langer worden uit
gesteld.
"Vooral kleine bedrijven kunnen baat
hebben bij het aantrekken van deze
vrouwen, want zij weten hoe je produkten
moet exporteren. Zij zijn voorbereid op het
Europa van 1992..."
Geen spoor van twijfel. De bedenkers van
de nieuwe opleiding tot 'assistent-manager
internationale handel, marketing en
export', laten hun bescheidenheid varen.
De cursus van de stichting European
Center for Business Communication
(ECBC) in Rotterdam is in alle stilte
begonnen, maar wie per se wil weten wat
de ploeg van zestien dertigers uitvoert,
stuit na een uitvoerige inleiding over het
ontstaan en de opzet op zelfverzekerdheid.
De toekomst van hun leerlingen ziet er
"veelbelovend" uit.
Eén jaar
De opleiding is overigens nog maar één van
de nieuwe initiatieven van de stichting, een
soort dochteronderneming van de
reguliere scholengemeenschap voor
middelbaar beroepsonderwijs G.K. van
Hogendorp. Dertig jongere vrouwen met
het diploma MEAO Secretarieel'op zak zijn
de gelijktijdig ontwikkelde opleiding tot
'internationaal secretaresse' begonnen.
Twee groepen vrouwen maken gebruik
van een gloednieuwe mogelijkheid om
binnen één jaar nog beter opgeleid dank zij
al waren de steeds internationaler
georiënteerde arbeidsmarkt te betreden.
Het verhaal van coördinator Monique van
Delft-Schelfhout van de twee nieuwe
beroepsopleidingen en directeur Hans de
Smit van het European Center for Business
Communication gaat niet alleen over
nieuwe kansen voor vrouwen. Het heeft
ook alles te maken met de op gang
komende innovatie van het middelbaar
beroepsonderwijs. "De
scholengemeenschap G.K. van Hogendorp
leidt voornamelijk vrouwen op tot
secretaresse en marketingdeskundige en
biedt al geruime tijd mogelijkheden tot
specialisatie op het gebied van business
administration en informatica. Wij hebben
hier in het Groothandelsgebouw wel
tweehonderd IBM-machines staan en
beschikken daarmee over het grootste
Nederlandse machinepark in het
onderwijs", zegt Hans de Smit met enige
trots.
Commerciële basis
De start van de Stichting European Center
for Business Communication (ECBC),
moetje volgens hem zo zien: "Het is een
nieuwe, wettelijk toegestane mogelijkheid
voor reguliere scholen om inkomsten te
verwerven via contract-activiteiten. Wij
bieden op commerciële basis cursussen
aan en seminars. Wij leveren mensen tegen
betaling nieuwe kennis".
Het idee voor een vervolgopleiding voor
leerlingen met het diploma MEAO
Secretarieel is volgens Monique van Delft-
Schelfhout als volgt geboren. "Heel veel
meisjes kunnen veel meer, maar voelen
niets voor het idee om nog eens vier jaar
naar het HEAO te gaan. Hun ambities
liggen echter wel degelijk op het vlak van
middle-management. Wij zagen een gat in
de onderwijsmarkt en zijn vanuit onze
mening datje mensen zo optimaal
mogelijk moet opleiden al was het maar
om onderop wat meer ruimte op de
arbeidsmarkt te scheppen een passend
onderwijsprogramma gaan maken".
De financiering van de twee nieuwe,
éénjarige opleidingen vormt een verhaal
apart. De pogingen om een bijdrage en dus
erkenning te krijgen van het Europees
Sociaal Fonds voor de cursus
'internationaal secretaresse' (gemiddelde
leeftijd van de cursisten: 19 jaar) zijn
mislukt. Het onderwijsprogramma voor
oudere vrouwen, de cursus assistent
manager internationale handel, marketing
en export, is echter wel in de smaak
gevallen. De doelgroep, vrouwelyke HBO-
ers die weer willen gaan werken én
boventallige en dus met werkloosheid
bedreigde docenten, was goed voor een
greep in de Europese emancipatiepot.
Monique van Delft-Schelfhout: „De
bijdrage is niet zo groot. Je moet het maar
zien als een soort erkenning van onze
nieuwe opleiding of als een vlag waaronder
wij graag willen varen".
Al dan niet met steun van het Europees
Sociaal Fonds, de twee nieuwe
Rotterdamse opleidingen zijn van start
gegaan. "Het is mede te danken aan het
enthousiasme en de medewerking van de
Kamer van Koophandel, de gemeente
Rotterdam en niet te vergeten het
Gewestelijk Arbeidsbureau. De opleiding
voor jongere vrouwen kost deelnemers
geld, de 'omscholing' van de dertigers is
gratis", zegt Hans de Smit.
Keihard werken
"Het is één vol jaar keihard werken",
verzekert Monique van Delft. "Zowel de
jongeren als de aankomende assistent-
managers zijn echter verschrikkelijk goed
gemotiveerd. De samenstelling van die
tweede ploeg, waarvan de gemiddelde
leeftijd op ongeveer 35 jaar ligt? Er zitten
vrouwen bij met een HBO-opleiding
verpleegkunde, een aantal docenten Frans,
een vrouw met kandidaats sociologie en
een vrouw die na een mislukte studie
rechten MO Frans is gaan doen en een
eigen bedrijf heeft gehad".
Met welke vakken krijgen de twee groepen
cursisten tijdens hun stoomcursus
(inclusief ontmoetingen met het
bedrijfsleven en een stage) te maken?
Directeur Hans de Smit van ECBC vertelt
liever wat het te verwerven diploma
voorstelt. "De deelnemers moeten zowel
interne als externe examens doen. Vooral
die laatstgenoemde proeven moeten de
buitenwereld duidelijk maken op welk
niveau de kandidaten voor ons papiertje
zitten".
En dan volgt een hele rits
instituten die op hun vakgebied nationaal
en internationaal erkende examens
afnemen. De Rotterdamse stichting ECBC
doet onder andere zaken met: het
Nederlands Instituut voor Marketing, het
Nederlands Genootschap Public
Relations, de Stichting Examens
Toegepaste Informatica en voor de toetsen
inzake buitenlandse talen met de Duitse
Kamer van Koophandel, de Universiteit
van Cambridge en de Universiteit van
Lille".
De vakken? Monique van Delft laat wat
lesmateriaal zien en vertelt hoe leerlingen
te maken krijgen met zaken als de
Nederlandse export, de betalingsbalans,
benodigde certificaten en
transportdocumenten. "De verschillende
talen spelen natuurlijk ook een belangrijke
rol. De cursisten moeten talen niet alleen
kunnen gebruiken, docenten vertellen ook
met welke verschillen in cultuur zij te
maken kunnen krijgen..."
Het doel van de twee opleidingen
verwoordt zij even later heel compact: "De
internationale secretaresse is een jonge
ambitieuze vrouw, die al heel veel kan én
bereid is om zich naast haar werk voor een
bedrijf te blijven scholen. De assistent
manager internationale handel, marketing
en export komt al direct in aanmerking
voor een secretaris-functie in een
onderneming".
