Kolenboycot
Zuid-Afrika
van de baan
HOGERE LASTEN?
MEER SAAMHORIGHEID:
EN WIJ KRIJGEN
DE GEZONDHEIDSZORG BETER.
Arubaanse ondernemers
tegen onafhankelijkheid
Polen kopen voor decemberprijs9
Conflict dreigt tussen
KLM en 4000 werlmemers
Zoon in de zaak wekt
onrust bij werknemers
Z,ATÜ;KDAG 6 JANUARI 1990
HAGIIN A I
Conferentie havensteden in de ijskast
ROTTERDAM/GRONINGEN (GPD/ANP/DPA) - De kans
dat de Europese havensteden gezamenlijk zullen weigeren
Zuid-Afrikaanse kolen over te slaan is verkeken. De confe
rentie van de havensteden over een internationale boycot
van kolen uit Zuid-Afrika wordt hoogstwaarschijnlijk op de
lange baan geschoven.
Een werkgroep onder leiding van
oud-wethouder Van der Pols van
Rotterdam heeft namelijk geadvi
seerd zo'n conferentie uit te stellen.
Het Rotterdamse college van B en
W zal dit advies waarschijnlijk- op
volgen. De Maasstad had het voor
touw genomen bij de poging te ko
men tot een kolenboycot. Met het
afblazen van de bijeenkomst is een
boycot door Rotterdam alleen zin
loos, omdat de overslag dan wordt
overgenomen door andere haven
steden.
Volgens H. van der Pols, voorzit
ter van de groep PvdA-ers die heeft
geprobeerd andere steden rijp te
maken voor de conferentie, is het
'op dit moment niet verstandig' een
dergelijke bijeenkomst te houden.
"We zullen de tijd moeten nemen
om de andere havens te doordrin
gen van de noodzaak van een boy
cot." Van der Pols noemt in dat ver
band vooral Antwerpen, Hamburg
en Bremen. "Het voorstel werd bij
voorbeeld in Antwerpen niet met
gejuich ontvangen."
De havenstedenconferentie zou
eigenlijk al meer dan twee maanden
geleden hebben moeten plaatsvin
den. Uitstel tot eind januari volgde
omdat veel steden geen tijd zeiden
te hebben. Nu blijkt dat de behoefte
aan een conferentie minimaal is.
Volgens Van der Pols is er overi
gens geen sprake van dat de confe
rentie wordt afgeblazen. "We zullen
alleen wat langer moeten praten
met onze vrienden in de andere ha
vens," aldus de oud-wethouder.
Wie uit principiële overwegingen
z'n geld belegt in bedrijven die geen
vestigingen hebben in Zuid-Afrika
hoeft daarvoor geen financiële of
fers te brengen. Integendeel: de
aandelen van Nederlandse bedrij-
Economie kort
Overname
Hillegoms bureau
Interaqua in Rotterdam heeft het
Hillegomse ingenieursbureau Mul-
tireaktor overgenomen. Het bureau
levert geavanceerde afvalwaterzui
veringsinstallaties. De aandeelhou
ders van Interaqua zijn nu de voor
malige aandeelhouders van Multi-
reaktor, Management Operations
Van Bussel en het Rabobank Ne
derland Biotech Venture Fund.
Filipijnen ontslaat
Deze maand worden op de Filipij
nen onmgeveer 126.000 ambtenaren
ontslagen. Het gaat om mensen die
zijn aangesteld op voorspraak van
politici, en vaak geen deskundig
heid bezitten voor het werk dat zij
verrichten. Dat heeft de voorzitter
van de Commissie voor Openbare
Diensten, Patricia Santo Tomas,
gisteren bekendgemaakt.
Dollar onder druk
De koers van de Amerikaanse dol
lar is gisteren onder druk blijven
staan. Op de wisselmarkt in Am
sterdam lag de koers bij het slot van
de handel op 1,8995 gulden. Dat was
ongeveer een halve cent minder dan
de slotkoers van 1,9050 gulden op
donderdag, toen verkopen door een
aantal centrale banken een koers
verlies veroorzaakte van ruim drie
cent.
Polen en Comecon
De Comecon, de economische sa
menwerkingsorganisatie van de
communistische landen, is achter
haald. Zij moet worden vervangen
door een economisch samenwer
kingsverband dat soepeler kan in
spelen op nieuwe, marktgerichte
ontwikkelingen in de Oosteuropese
landen, zo meent de Poolse minister
van buitenlandse handel Marcin
Swiecicki. Daarmee volgde Swie
cicki gisteren het voorbeeld van de
Tsjechoslowaakse minister van fi
nancien Vaclav Klaus, die deze
week' ook al kritisch was over de
Comecon.
Staking Portugal
De KLM zal haar vliegschema het
komende weekeinde moeten aan
passen als gevolg van een staking
van Portugese verkeersleiders.
Twee lijn vluchten naar Portugal
worden geannuleerd, terwijl alle
vluchten van en naar het Caribische
gebied moeten omvliegen. Een
woordvoerster van de KLM heeft
dit gisteren meegedeeld.
Sovjetunie
Meer dan duizend buitenlandse be
drijven hebben met ondernemin
gen in de Sovjetunie joint-ventures
gesloten. Bij veel van deze overeen
komsten is het slechts bij de eerste
plannen gebleven. Verder heeft een
aantal van de samenwerkingsver
banden al weer spoedig schipbreuk
geleden, zo heeft het officiële Russi
sche persbureau Tass gisteren be
kendgemaakt.
ven zonder vestigingen in Zuid-
Afrika leveren even veel rendement
en mogelijk zelfs meer dan de aan
delen van de bedrijven die wel ves
tigingen in Zuid-Afrika hebben.
Dat concludeert de Wetenschaps
winkel van de Rijksuniversiteit
Groningen uit een vergelijking van
verschillende aandelenportefeuil-
les. Deze instelling vergeleek porte
feuilles met aandelen van bedrijven
met en zonder vestigingen in Zuid-
Afrika.
De fondsen van onderzochte be
drijven met een vestiging in Zuid-
Afrika waren Koninklijke Olie, Or-
ganon (Akzo), Intematio Müller,
KLM, Nedlloyd, Nationale Neder
landen, Nijverdal ten Cate, Océ van
der Grinten, Philips en Unilever.
Volgens de onderzoekers heeft het
onderzoek een sterke aanwijzing
opgeleverd 'dat een Zuid-Afrika-
restrictie voor beleggingsporte
feuilles een gunstige uitwerking
kan hebben op de rendementsont
wikkeling'.
De Westduitse politie in de regio
Kiel heeft gisteren een inval gedaan
bij enkele bedrijven die vermoede
lijk een rol hebben gespeeld bij de
verkoop van ontwerptekeningen
van Westduitse duikboten aan
Zuid-Afrika, zo heeft de Westduitse
justitie gisteren meegedeeld. Daar
bij zijn documenten in beslag geno
men, onder meer bij de scheepswerf
Howaldtswerke-Deutsche Werft
AG (HDW), die in deze zaak een
hoofdrol speelt.
De Westduitse politie heeft zich
bij haar besluit om de zaak te onder
zoeken laten leiden door een op 23
november vorig jaar door de Alge
mene Vergadering van de Verenig
de Naties (VN) aangenomen resolu
tie, waarin de Westduitse regering
wordt verzocht een onderzoek te
doen naar deze affaire. De verkoop
betekent een overtreding van het
VN-embargo op wapenleveranties
aan Zuid-Afrika.
Zolang het nog kan hamsteren Polen i
r goedkoop voedsel
WARSCHAU (AP) In staatswin- krijgen. Volgens directeur Jadwiga Polen in januari 300.000 ton graan
het centrum van Dzierzecka zullen de mensen echter moet importeren en dat de vleesre-
blijven kopen, omdat de produkten
van Agricoop tot de meest aantrek
kelijke in de stad behoren.
Op de Hala Mirowska-markt
Warschau zijn de rekken leeg. Vol
gens Teresa Sasin, die de winkel
leidt, was er meel en suiker aanwe
zig voor genoeg drie maanden, maar
hebben de klanten eind december Warschau vertelde
ORANJESTAD (ANP) - Het be
drijfsleven op Aruba voelt niet veel
voor de onafhankelijkheid van het
eiland, die vólgens ingaat in 1996.
De ATIA, de Vereniging voor Han
del en Industrie op Aruba, heeft in
een gisteren verschenen rapport ge
zegd dat de 'status aparte' voldoen
de is om de economie van Aruba
weer op te vijzelen. De Kamer van
Koophandel van Aruba had zich al
eerder uitgesproken tegen "het on
voorbereid ingaan van de onafhan
kelijkheid".
Het rapport van ATIA is enkele
dagen voor de komst van de Neder
landse minister Hirsch Ballin van
Antilliaanse en Arubaanse zaken
verschenen. De nieuwe minister
brengt momenteel zijn eerste be
zoek aan de Nederlandse Antillen
en Aruba en hij wordt maandag en
dinsdag op Aruba verwacht.
Volgens ATIA, die ruim 80 lokale
bedrijven vertegenwoordigt, is Aru
ba nog lang niet klaar om op eigen
benen te staan: elke grote econo
misch tegenslag, vooral in de olie- of
toeristenindustrie, kan funest zijn
voor een onafhankelijk Aruba. De
vereniging wijst erop dat de Centra
le Bank van Aruba een jaar geleden
zelfs krediet-beperkingen heeft
moeten invoeren om de importen in
de hand te houden en de reserves
van buitenlands geld te bescher-
Ook vestigt ATIA de aandacht op
sumptie. Janicki zei te hopen dat de de financiële positie van het eiland.
i groentever-
de hele voorraad opgekocht. Een koopster dat de klanten door de ho- wacht met de verkoop van hun pro- dad dat de overheid leningen zal
voorraad suiker van 500 kilo, die de ge prijzen geschokt zijn, maar dat ze
Nieuwjaar werd afgeleverd, toch kopen, "omdat er niets anders
was binnen een uur uitverkocht.
Ook de eieren werden met eenzelf- markt 3 gulden zestig,
de snelheid gekocht. In januari zul- kost 32 cent
len de nieuwe prijzen ingaan.
Uit angst voor de volgende ronde
van prijsstijgingen wordt door de
Poolse bevolkig op grote schaal ge
hamsterd. Staatswinkels in het hele
land melden een stormloop op de
voorraden. De prijsstijgingen zijn
gevolg van de plannen
opzit". Een kilo tomaten kost op de
n krop sla
kilo verse
champignons moet 1 gulden zestig
worden betaald. Het gemiddelde
maandinkomen bedraagt in Polen
350.000 zloty's (volgens de officiële
koers is dat ongeveer 70 gulden).
overheids-inkomsten zullen in de
nabije toekomst niet aanmerkelijk
toenemen, gezien de belasting-vrij
dommen die zijn verstrekt aan tal
van nieuwe bedrijven, vooral hotels
en time-share projecten die zich de
afgelopen jaren op het eiland heb
ben gevestigd. De belasting-vrij
dommen gelden over het algemeen
voor een periode van tien jaar. ATIA
is van mening dat Aruba in een 'on
afhankelijkheids-avontuur' wordt
gestort, indien niet eerst de kosten
bekend zijn die de onafhankelijk
heid met zich meebrengt.
Helft autorijders
tankt loodvrij
ROTTERDAM (ANP) - Ongeveer
de helft van de Nederlandse auto
mobilisten tankt momenteel onge
lode benzine. Bij Shell lag het per
centage deze week rond de vijftig
procent en ook bij Esso wordt nu in
de helft van de gevallen loodvrij ge
tankt. Deze maatschappijen be
slaan samen het grootste deel van
de markt.
Het meest wordt Euroloodvrij ge
tankt (ongeveer 35 procent), het
aandeel van loodvrije superbenzine
is kleiner, 10 tot 15 procent.
Het gebruik van deze benzines is
vorig jaar in een stroomversnelling
gekomen door de introductie van
superbenzine met een hoog octaan
gehalte. Bij veel mensen leefde tot
dan toe het idee dat loodvrije benzi
ne alleen gebruikt kon worden in
een auto met katalysator. Ook ble
ken veel mensen verstokt aan su
perbenzine in verband met het (ver
meende) hogere prestatievermogen
van de motor bij gebruik van super.
Zo'n tachtig procent van de auto's is
echter volgens woordvoerders van
de oliemaatschappijen geschikt
voor het tanken van loodvrije benzi-
Jan Kubajek, directeur van een
staatsgroothandel in Warschau, SCHIPHOL (GPD) Er dreigt e.
regering van premier Mazowiecly, noemde de snelle invoering van de conflict tussen de 4000 stewards
die begonnen is met de invoering
van een markteconomie en de af
schaffing van overheidsmonopolies
en subsidies aan verlies gevende be
drijven. De regeringsplannen zullen
leiden tot scherpe prijsstijgingen
waarna een periode van rust aan het
prijzenfront zal aanbreken waarin
de hoge inflatie naar beneden moe
ten worden gebracht.
klant te maken hebben inclusief
het cabinepersoneel worden on-
stewardessen van de KLM en de di- dergebracht in de divisie passage,
rectie over de komende reorganisa- De vliegers daarentegen gaan naar
w tie bij de luchtvaartmaatschappij, de ondersteunende divisie opera-
aantal groothandels al met leve- De directie wil het cabinepersoneel tions.
ranties gestopt. Kubajek zei dat zijn afscheiden van de vliegdienst. De De VKC, waarbij
Vereniging van Nederlands Cabine
prijsstijgingen onaanvaardbaar.
Veel winkels hebben volgens Ku
bajek geen geld meer en daarom i
groothandel, die de halve stad
suiker en meel voorziet, voorlopig personeel (VKC) zegt zich daarte-
genoeg voorraden heeft, maar dat gen te zullen verzetten.
hij in de toekomst problemen
De KLM lanceerde onlangs het
Vooral winkels die nog voorraden dat bepaalde groepen
ziet. De prijzen zullen zo veel stijgen reorganisatieplan 'Zicht op
'december-prijzen' verkopen
kunnen kopen, het-
De filosofie achter het plan is
de luchtvaartmaatschappij
zijn populair bij het winkelend pu- geen zal leiden tot een daling van de zelfstandige en klantgerichte
bliek. In de coöperatieve winkel omzet
Agricoop nummer 1 in Warschau, tingen.
overvloed aan kazen.
procent
de 4000 stewards en stewardes
sen van de KLM is aangesloten, is
fel tegenstander van een splitsing
van het vliegend personeel. Vol
gens VKC-bestuurder Henri Pope
lier is de eerste taak van het cabine
personeel zorg te dragen voor de
vliegveiligheid. Op de tweede
i ten slotte tot winkelslui- derneming te maken die de hevige plaats heeft het cabinepersoneel
concurrentie het hoofd kan bieden.
Czes- Activiteiten die niet direct met de
De minister van landbou...
fruit en importgoederen zoals Itali- law Janicki, verklaarde dat de prijs- luchtvaart te maken hebben
olijfolie en ingeblikte garna- stijgingen geen voedseltekorten den afgestoten. De KLM zal dit jaar
de zullen veroorzaken en dat de land-
de bouwproduktie volgens plan ver
loopt. De minister gaf wel toe dat
pas
dienstverlenende functie.
len te krijgen is, werd nog
oude prijs verkocht en na
alles mee wat ze konden
Huizenverkoop eind
drie zelfstandige divisies worden
opgesplitst: passage, vracht en ope-
rations. Alle afdelingen die met de yprig JBcir lllgCZclfct
ADVERTENTIE
In Nederland heeft iedereen
recht op een goede gezond
heidszorg. ledereen is 't er ook
niee eens dat die zorg bereikbaar
blijft voor groepen mensen,
zoals bejaarden, die er veelvul
dig gebruik van moeten maken.
Ten behoeve van deze groepen leveren particulier
verzekerden al enkele jaren, naast hun premie, extra
bijdragen aan de financiering van onze gezondheidszorg.
Het gaat om twee wettelijke heffingen: de eerste
is geregeld in de Wet MOOZ, de tweede in de Wet op de
Toegang tot Ziektekostenverzekeringen, WTZ.
In beide gevallen is door de wetgever bepaald dat de
heffingen geïnd moeten worden door de ziektekosten
verzekeraars.
Per 1 januari 1990 wordt de
MOOZ-heffing iets verlaagd
(zie tabel). Omdat voor een
steeds groter aantal bejaarden
moet worden betaald, gaat
de WTZ-heffing per 1 januari
1990 omhoog (zie tabel).
De WTZ schrijft ook voor dat deze extra lasten nu over
alle particulier verzekerden verdeeld moeten worden.
Uw verzekeringsmaatschappij zal u informeren over
de wijze
Dc
bedragen per 1 ja
nuari 1990
Elke particulier verzekerde zal in 1990, naast premie
bedragen moeten betalen:
de volgende
Leeftijdscategorie
Heffing MOÓZ*
Heffing WTZ*
Heffingen totaal*
0 t/m 19 jaar
20 t/m 64 jaar
65 jaar en ouder
f22,20
f 44,40
f 35.52
f 102-
f204,-
f 163,20
f 124,20
f248.40
f 198,72
Hti gaat hierbij om jaarbedragen.
Publiltatie van de particuliere ziektekostenverzekeraars van Nederland, KLOZ, Prins Bernbardweg 65, 3991 DE Houten.
KLOZ
DEN HAAG (GPD) - Het aantal
verkochte woningen is in de laatste
twee maanden van het vorige jaar
fors teruggelopen. Vergeleken met
dezelfde periode in 1988, werden in
november en december 14 procent
minder woningen verkocht. Vol
gens de Nederlandse Vereniging
van Makelaars (NVM) is dat te wij
ten aan de onzekere situatie die er
voor de woningconsument bestaat
over de financiële gevolgen van het
kopen van een huis.
Over het hele jaar werden er ove
rigens 2 procent meer transacties
verricht. Tot oktober werden nog 5
procent meer woningen verkocht
dan in dezelfde periode van 1988.
Maar in november werden, zo zegt
de NVM, de gevolgen van de politie
ke discussie over verhoging van het
huurwaardeforfait zichtbaar. Ook
de voorgenomen verlaging van het
reiskostenforfait speelde een rol.
Zwarte truffels
met een luchtje
AGEN (Rtr) - Op het spoor ge
bracht door een opvallende aan
koop van walnootkleurige verf
heeft de Franse politie een grote
fraude in de handel in truffels
aan het licht gebracht.
De Franse autoriteiten ont
dekten dat een bende oplichters
in Zuidwest-Frankrijk witte
truffels in Italië aankocht voor
ongeveer omgerekend 133 gul
den per kilo, de truffels walnoot-
kleurig verfden en vervolgens
verkochten als zwarte truffels,
die doorgaans tien keer zo veel
kosten.
Truffels vormen één van
Frankrijks duurste culinaire ge
rechten. De zwarte truffel is een
paddestoel, die onder eikebo
men groeit. Volgens de politie is
de zwendel op touw gezet door
lieden, die ook al een ander luxe
culinair produkt fabriceerden,
de bekende 'foie gras'.
Lubber: lagere
btw onmogelijk
DEN HAAG (ANP) - Premier Lub
bers ziet op dit moment geen moge
lijkheid de btw verder te verlagen
dan in het regeerakkoord is voor
zien. Lubbers zei dit gisteren in re
actie op de aanbeveling van top
ambtenaar Rutten van Economi
sche Zaken dat een verdere verla
ging kan helpen bij loonmatiging.
(van c
verslaggever)
LEIDEN Soms heeft een familie
bedrijf een droomachtige uitstra
ling, zoals in slepende televisiese
ries zoals Dallas, waarin welge
bouwde zonen en dochters een rei
dans uitvoeren om het familiekapi
taal dat in de olie-industrie is opge
bouwd. Soms hangt er rond zo'n be
drijf de wat provinciaalse sfeer van
de streekroman waarin de vader in
de optrekkende ochtendmist op het
land verhaalt hoe hij het bedrijf van
zijn vader heeft geërfd. Maar altijd
lijkt een bedrijf dat van vader op
zoon wordt doorgegeven niet meer
te behoren tot het leven van alledag.
Desondanks zijn de meeste be
drijven in Nederland nog familiebe
drijven, blijkt uit het rapport "Op
volging in familiebedrijven" van de
onderzoeker A. Thomassen. Tho
massen werkt bij het adviesbureau
Regiobaak in Noordwijk en deed in
opdracht van de Sociaal Economi
sche Raad onderzoek onder 121 fa
miliebedrijven. Ongeveer 80 tot 90
procent is nog een familiebedrijf,
vond hij uit, en in de regio Leiden
en Alphen aan den Rijn ligt dat per
centage waarschijnlijk nog hoger.
Thomassen: "Er zijn hier veel bol-
lenboeren en aannemers en die heb
ben allemaal een eigen bedrijf'.
In deze bedrijven is het een soort
ongeschreven wet dat de zoon de
vader opvolgt in de leiding van de
zaak. Ongeschreven maar ook on
besproken, want er wordt niet goed
over gepraat. Thomassen: "Er
wordt ontzettend veel nagedacht
over de opvolging maar altijd wei
nig structureel". De oude baas wikt,
de medewerkers denken er het hun
ne van, maar er wordt niet overlegd
en dat geeft veel verwarring. Tho-
"Werknemers zien dat de
zoon in de vakanties komt werken,
dat die naar de HTS gaat bijvoor
beeld wanneer het om een metaal
bedrijf gaat. En iedereen vermoedt
iets en dat geeft onrust".
Het vanzelfsprekende van de op
volging heeft een hoop nadelen.
Goede medewerkers stappen op,
omdat ze geen kans maken op pro
motie. Thomassen: "Ik ben een be
drijf tegengekomen, waarbij twee
prima mensen opstapten toen de
zoon in het bedrijf kwam". Soms
kan een een directie, die goed met
de oude baas overweg kon, in het
geheel niet opschieten met de zoon
in wie ze geen vertrouwen hebben.
De opvolging wordt op deze ma
nier ook niet niet afgestemd op de
toekomst van het bedijf. Belangrij
ke zaken als de samenstelling van
het managementsteam, de financie
ring van de opvolging, de voorberei
ding van de opvolger en de duur
zaamheid van de onderneming wor
den onvoldoende ter hand geno-
Thomassen vindt dat de obver-
heid meer aandacht moet geven aan
familiebedrijven. Hij voelt veel voor
het voorstel van VNO-voorzitter
mr.C.A.van Lede voor de belasting.
De belastingwetgeving zou aan
dacht moeten hebben voor het ver
schil tussen ongebonden en gebon
den vermogen. Bij opvolging moet
bijvoorbeeld successierecht wor-"
den betaald, terwijl het vermogen in
het bedrijf vast zit in de vorm van
gebouwen bijvoorbeeld. Vaak ont
staan bij vererving dan de grootste
moeilijkheden bij het betalen van
die belasting. Het geld wordt uit het
bedrijf losgeweekt door afstoting
en verkoop. Van Lede wil dat de
overheid voor gebonden vermogen
het nul-tarief hanteert.
