'Wim Kan heeft mensen geleerd te relativeren KLASSIEK bijdrage: Paul Korenhof Drama van Muti Meesterschap Speelgoed Welke melodie? ZATERDAG 30 DECEMBER 1989 KUNST PAGINA 39 Impresario Wout van Liempt en de oudejaarsavond Wim Kan is hem altijd 'meneer Van Liempt' blijven noemen, ook toen Wout van Liempt al lang een onmisbaar element in de kleine, gesloten wereld van Kan was geworden. Een onmisbaar element, niet alleen zakelijk, maar ook in de opbouw van zijn conférences, die hij eerst in het theater bracht en waarmee hij uiteindelijk, actueel tot op de laatste dag, via radio en later televisie het oude jaar afsloot. Ministerszoon Kan hield weliswaar niet elk jaar zijn oudejaarsconférence, waarin hij de Nederlandse harten bevrijdde van alles wat daar het afgelopen jaar op was gaan drukken, maar toch... Sinds zijn overlijden in september 1983 hebben die laatste uurtjes van het oude jaar definitief iets leegs. Uit de radio klinkt niet meer die mild spottende, speels samenzweerderige stem waarmee Wim Kan van heel Nederland een knusse huiskamer maakte. De grote boze wereld ver buiten. Wie nu die avond probeert het volk via de televisie wat op te monteren, komt voorlopig niet verder dan een goed bedoelde poging. De oudejaarsavond is, nog steeds, van Kan. AMSTERDAM 'Meneer Van Liempt' was de man die Kan en diens ABC Cabaret sinds 1959 zake lijk en artistiek begeleidde. Hij werd geboren in Harlingen, maar kwam via Wormer in Oudkarspel te recht. Daar begon wat nu zijn in Scheveningen gevestigde Neder lands Theaterbureau is. In de jaren vijftig was hij de uitvinder van het pendelen, het systeem om een ar tiest op één avond op diverse plaat sen in het land te laten optreden. Hij werkte met Lou Bandy, Toon Hermans, Rijk de Gooijer, Johnny Kraaykamp, de Spelbrekers, Mieke Telkamp, Johnny Meyer, Willy Al- berti, Cees de Lange, The Chico's, Willy Vervoort en vele andere ar tiesten. Hij was betrokken bij The Rolling Stones in het Kurhaus, The Beatles in Blokker. Nana Mouskou- ri. brengt Russische balletgezel schappen naar Nederland en orga niseert het traditionele Kerstcircus in Carré en begeleidt de buitenland se optredens van Mini en Maxi. Het is slechts een greep. Maar bij dat alles was de band met Wim Kan toch uniek. Van Liempt was het rustpunt in zijn we reld vol twijfels. Met de herhaling van het oudejaarsavondprogramma 1981 bij de KRO in het vooruitzicht, kijkt 'meneer Van Liempt' terug op zijn jaren met Wim Kan. Toneel "Het begon allemaal in 1943. We woonden in Oudkarspel. Mijn vader had daar een zaal die leeg stond, 't Huis de Brederode. Ik wilde daar to neel brengen, maar mijn vader had daar weinig oren naar: 'Het is oorlog en de mensen hebben wel^wat an ders aan hun hoofd'. Ik antwoordde dat ze daarom misschien juist wél interesse konden hebben. Daarom stelde ik voor het gezelschap van Herman Bouber te laten komen met 'Zeemansvrouwen'. Als het niets werd zou ik het verlies nemen. Maar door Hans Visser de zaal was uitverkocht en alle vol gende avonden ook". "Naderhand liet ik de Kilima Hawaiians komen en Willy Derby. Bouber kwam wel vijf keer per sei zoen. Ze deden dat graag, want ze kregen naast hun gage nog een di ner en een borreltje en dat had je toen in Amsterdam allemaal niet meer. Ik had in die tijd ook al wat contact met Willem Mooij van 't Gulden Vlies, de toneelzaal van Alkmaar in die dagen. De manier waarop hij met de artiesten omging maakte dat ze alleen al voor hem daar graag kwamen spelen. Omdat Mooij me in die begintijd nogal eens hielp, ben ik later nog vaak met Wim Kan naar zijn zaal gekomen, hoewel we toen al hogere eisen aan de zalen stelden. In de jaren daar voor trad hij nog overal op waar maar een toneel was." "In het begin zorgde ik alleen voor het contracteren van de thea ters en de publiciteit, maar al gauw begon ik ook aan de conférences mee te werken. Omdat we graag wat 'couleur locale' in het programma wilden hebben, belde ik altijd een maand tevoren mensen op in een plaats waar we kwamen spelen. Als ik dan vroeg wat er zich de laatste tijd voor bijzonders had voorge daan, kreeg ik steevast als ant woord: 'Hier is niets gebeurd'. Maar als je doorvroeg, bij voorbeeld over een enfant terrible in de gemeente raad, kreeg je toch een beeld. En de grappen die Wim Kan daarop ba seerde, maakten dat de mensen zich dan weer van alles herinnerden. Dat veroorzaakte de nodige wisselwer king en sfeer in de zaal". "Ik vroeg ook altijd: 'Hoe is de burgemeester, houdt hij van een borreltje?' Op zo'n onderwerp had den we dan een vaste 'Witz'. Als de Impresario Wout van Liempt: 'Van Agt is wel eens bij onze repetities geweest. Hij trok zich gewoon terug uit de t Corry Vonk, Wout van Liempt, Dries van Agt en Wim Kan. net burgemeester een geheelonthouder was, zei Kan: 'Hij opent alles, als er maar geen kurk op zit'. En dronk hij wél. dan werd dat: 'Hij opent alles, als er maar een kurk op zit'. Telefoon "Het grootste deel van de conféren ce kwam voort uit de telefoonge sprekken die we elke ochtend had den. We spraken dan over de kran ten en over het Journaal, dat we de avond tevoren hadden opgenomen. En als ik Wim Kan en Corry naar de voorstelling reed, spraken we daar ook over. Want het publiek vond het mooi als je een grap had over iets wat ze de avond ervoor op televisie hadden gezien. En als het kon, speelden we nog in op het nieuws van zes uur van dié avond". "Conférences bedenk je niet ach ter een bureau. Ze ontstaan ook niet tijdens repetities. Ze groeien in de wisselwerking met de zaal. Je ont wikkelt dat vermogen in de loop der jaren. Het knappe daarbij was bij voorbeeld de manier waarop hij speelde dat er een reactie vanuit de zaal kwam, waarop hij dan reageer de. Zoals hij zogenaamd boos kon worden op iemand. Zo was er geen tweede in de wereld. 'Man spöhrt gar kein Technik', zei eens een Duit ser over Wim Kan" "Nog zo'n compliment kwam, on bedoeld, van zijn overbuurman, De Vries. Die ging nooit naar het thea ter en Wim Kan heeft hem daarom eens meegenomen. Dat was nog in de tijd dat de eerste helft van het programma door een ensemble werd verzorgd en hij zelf na de pau ze optrad. Toen later aan hem ge vraagd werd hoe hij het vond, zei de overbuurman: 'Voor de pauze was het wel leuk. Maar Wim Kan zelf doet niks, die lult maar wat"'." "Er waren ook anderen die bijdra gen leverden. Bij voorbeeld meneer Wassenberg, een leraar uit Bergen. Die had prachtige grappen, bijvoor beeld over Piet de Jong. Toen die premier was, vertelde Wim Kan hoe De Jong toekeek als de koningin de troonrede van zijn kabinet voorlas: Piet de Jong zat te luisteren als Klein Duimpje naar zijn eigen sprookje". "Toch waren er ook mensen die Wim Kan te scherp vonden. Zoals bij dat programma waarin hij met een pop van Jan de Quay, die toen premier was, op zijn schouders over het toneel liep te sollen. Dat was een hele stap in die dagen, hij was daar mee een trendsetter. In Diligentia, in Den Haag, stond tijdens de voor stelling eens iemand op die riep: 'U ondermijnt het gezag'. Je had daar natuurlijk van die Verdi: Rigoletto. June Anderson, Shirley Verrett, Luciano Pavarot- ti, Leo Nucci, Nicolai Ghiaurov e.a., koor en orkest van het Teatro Comunale Bologna o.l.v. Ricardo Chailly. Decca 425 864-2 (2 cd's) Verdi: Rigoletto, Daniela Desi, Martha Senn, Vincenzo La Scola, Giorgio Zancanaro, Paata Bur- chuladze e.a., koor en orkest van de Scala te Milaan o.l.v. Ricardo Mutti. EMI CDS 7496052 (2 cd's) Tegelijk verschenen twee com plete Rigoletto's uit twee van de be langrijkste theaters van Italië onder twee van de belangrijkste Italiaanse dirigenten, tevens de muzikale lei ders van die theaters. De solisten zijn niet honderd procent Italiaans, maar de minst Italiaanse bezetting geeft wel de meest Italiaanse uit voering. Om met dat laatste punt te begin nen: Chailly dirigeert een echte tra ditionele uitvoering, weliswaar zon der coupures, maar met alle hoge en waar mogelijk lang aangehouden noten, waar de echte operaliefheb ber (ook buiten Italië) zo gek op is. Hij heeft ook de beste bezetting met June Anderson als een technisch superieure Gilda, die jeugdigheid en dramatiek in haar stem combi neert, en met Leo Nucci als een Ri goletto in de volbloed Verdi-tradi- tie. Minpunt is de hertog van Pa- varotti, schitterend van klank na tuurlijk, maar wel gezongen met een overvloed aan prima-donnama niertjes en maniërisme. Dat een Gilda in een zo uitsloverig gezongen liefdesduet voor hem door de knie ën gaat, is onbegrijpelijk. Dat Chail ly dit alles tolereert, eveneens', maar zijn grootste zorg lijkt uit te gaan naar fraai orkestspel, dat door Dec ca ook heel fraai wordt vastgelegd. Voor het echte drama moeten we naar Muti. die van de eerste tot de laatste maat spanning opbouwt en vasthoudt, karakters en situaties in het orkest gestalte geeft, en een feil loos oor heeft voor Verdiaanse cli maxen. Bovendien horen we bij hem een 'kritische editie': een parti tuur die gezuiverd is van fouten, slordigheden en ongeschreven no ten die er in de loop van ruim een eeuw zijn ingeslopen. Ook dat is te horen, hoewel ik het niet op ieder punt met hem eens ben. Sommige hoge noten zijn dan wel niet door Verdi op papier gezet, ma'ar werden ook door de componist getolereerd en kunnen wel deglijk een drama tisch effect hebben. Mutis soldate zijn echter een klas- Luciano Pavarotti. se minder dan die van Chailly: een doorsnee Italiaanse bezetting (met een enkele gast), niet slecht, maar ook niet uitzonderlijk. Ook op het punt van de orkestklank blijft de laatste uitgave iets achter, maar dat neemt niet weg dat zijn versie verr- weg de interessantste is. Vaughan Williams: A Sea Sym phony. Felicity Lott (sopraan). Jo nathan Summers (bariton), London Philharmonic Choir, London Philharmonic o.l.v. Ber nard Haitink. EMI CDC 7499112. De Britse componist Ralph Vaifg- han Williams (1872-1958) blijft ruim twintig jaar na zijn dood een contro versieel figuur, door sommigen ver guisd, door anderen opgehemeld als een van de grote Engelse roman tici van deze eeuw. Wie luistert naar zijn tachtig jaar oude eerste symfo nie op gedichten van Walt Whitman, begrijpt zowel het een als het ander. Zonder het voorbeeld van Mahler en Wagner zou dit imposante, ruim een uur durende werk voor twee so listen, koor en orkest niet mogelijk zijn geweest. Vanaf de eerste inzet van het koper blijkt echter even eens, dat de jonge Vaughan Willi ams zich ervan bewust was, dat hij in zijn navolging tot het uiterste moest gaan, wilde hij dit muziek werk uiteindelijk op eigen benen la ten staan. Het resultaat is een ook al door zijn omvang gevaarlijk werk, mak kelijk verwordend tot holle effec ten, maar met een dirigent als Hai tink aan het roer is daarop geen kans. Juist zijn ervaring met Mahler en Wagner komt hem uitstekend van pas en hij weet een majestueus geheel van klanken op te bouwen met een constante spanning die een wereld van diepte suggereert, zelfs als men misschien aan de aanwezig heid daarvan kan twijfelen. Met twee uitmuntende solisten en een dito koor en orkest weet hij dit jeugdwerk te laten klinken als een groots meesterwerk, daarmee weer eens een keer zijn eigen meester schap bewijzend. Poulenc: Babar. Debussy: De doos met speelgoed. Monique Copper (piano en verhaal). BVHAAST CD 9807 Het olifantje Babar, een schep ping van Jean de Brunhoff, behoort tot de klassieker uit de kinderlitera tuur, waarbij Poulenc voor zijn neefjes en nichtjes speelse piano- ilustraties schreef. Debussys 'La boit a joujoux (De doos met speel goed) eist ook in de oorspronkelijke pianoversie als balletmuziek iets meer concentratie van een kind. In de opnamen die Monique Copper maakte van deze twee pianocompo sities voor kinderen, worden bij Ba bar tekst en muziek terecht met el kaar vervlochten, maar Debussy's Speelgoeddoos krijgt het verhaaltje (met enkele thematische illutraties) als een $oort proloog om de kleine luistaars wegwijs te maken in de muziek. Haar manier van vertellen lijkt aanvankelijk iets te toonloos, maar dat maakt juist ruimte voor de dynamiek en kleuren in de pia nopartij, die hier met passende een voud wordt gespeeld. Jammer is wel dat het 'lees- en kijkboekje' een voudig moest blijven, omdat bij een cd nu eenmaal maar een heel klein boekje past. De tekeningen, waar van sommige in kleur, blijken ech ter voldoende illutratief en de bege leidende teksten met enkele noten voorbeelden lijken precies goed ge kozen om kinderen èn volwassenen verder wegwijs te maken. (Speciale aanbieding tot en met maart). Clavicenter Test-Case. Hungaro- ton PRCD 2094 (cd met koffertje). Eigenlijk was deze variatie op een oude televisie-quiz als 'Herkent u deze melodie' een uitgave voor on der de kerstboom, maar een lange januari-avond kan er ook door wor den opgevrolijkt. In samenwerking met het Hongaarse label 'Hungaro- ton' heeft importeur Clavicenter een merkwaardige, maar ook wel intrigerende cd op de markt ge bracht: veertien ongedefinieerde muziekfragmenten met hooguit een lichte indicatie van wat het zou kun nen zijn. De cd zit verpakt in een zwart koffertje met o.m. een folder van Hungaroton en dat maakt het een stuk makkelijker. Maar toch blijft het een kwestie van combine ren en deduceren. Wie alle antwoor den weet kan een volledig ingevuld wedstrijdformulier opsturen en zo een reis naar Hongarije winnen (of een van de aandere prijzen). Een leuk cadeau voor iemand die graag zijn muzikale kennis test. Alicia de Larrocha in Scheveningen DEN HAAG (ANP) - De wereldbe roemde Spaanse pianiste Alicia de Larrocha speelt op zaterdag 6 janua ri 1990 in het Circustheater in Sche veningen. De Larrocha, die al op haar twaalfde jaar een Mozart-concert speelde met het Symphonie Orkest van Madrid, komt uit de roemruch te, in de negentiende eeuw door Fe lipe Pedrell gestichte Spaanse school. Ze heeft vooral de Spaanse piano-literatuur diepgaand bestu deerd. De Spaanse pianiste, die jaarlijks een recital geeft voor een uitver kochte Carnegie Hall in New York en nog niet zo lang geleden ook op een concert van het Leidse K&O te beluisteren was, brengt in Scheve ningen werken ten gehore van Schubert (voor de pauze) en Espla, De Falla en Albénez (na de pauze). Concertmeester/dirigent Alexandru Lascae van het Residen tie Kamerorkest zal voorafgaande aan het concert in het Kurhaus een toelichting geven. (foto GPD/TEL/Wil Dekkers) oud-kolonialen die nog niet wisten wat er hier was veranderd, die be grepen dat niet. De politici zelf had den er nooit moeite mee. Neem Schmelzer, die hij vergeleek met een tekkel. Als iemand zich bele digd kon voelen... Maar wat een mooie dingen heeft die later over Kan gezegd. Eigenlijk vonden al leen de politici die niet werden ge noemd het minder leuk". Kamerdienaar "Wim Kan vond het heerlijk om Den Uyl te imiteren. Hij had er lol in te schmieren, zo op de zaal te spe len. Den Uyl is wel eens na de voor stelling bij hem geweest. Samen met Liesbeth. Het zag in de kleed kamer blauw van de rook, waar Wim Kan helemaal niet tegen kon. De kabinetten van Lubbers waren veel minder geschikt voor hem ge weest. Niemand rolde vechtend over straat. Aan dit nieuwe kabinet had hij veel meer gehad." "Zijn principe was dat je nooit iets belachelijk moet maken wat al niet belachelijk is, want dan mis je de aansluiting met het publiek. Cor ry had van de conférence weinig kaas gegeten. Wim Kan vertelde me 's morgens wel eens een grap en zei dan: 'Corry heeft erom gelachen, dus geloof ik er niet in'. Artistiek la gen ze ver uit elkaar. Daarom was het zo knap, dat ze voor hem een stapje terug heeft gedaan, want toen ze met het ABC Cabaret begonnen, was zij top of the bill en stond hij er gens onderaan". "Wim Kan kon zich zo goed ont wikkelen voor een groot radio- en televisiepubliek doordat de politici via de moderne media zo bekend zijn. Heel anders dan vroeger. Wie wist indertijd dat Colijn een vrien dinnetje had? Nu je die mensen da gelijks op televisie ziet, blijft er niets meer van ze over. Napoleon heeft al gezegd: 'Niemand is belang rijk in de ogen van zijn kaïnerdie naar'. Tegenwoordig is toch elke po liticus een kamerdienaar?" "De stijl van Kan had iets huise lijks. In het begin klonk hij soms als een opruier, want met deftige be woordingen kun je niet ergens te genaan schoppen. Hij had toen ook veel meer meningen. De laatste tijd richtte hij zich veel meer op het suc ces. Niet dat hij daar zijn principes voor opgaf. Zo zei hij wel eens het een en ander over kernwapens, maar het grote publiek reageerde daar nauwelijks op. Grote ontwik kelingen konden hem echt diep ra ken. Toen bij voorbeeld in 1961, vlak voor een première, de bouw van de Berlijnse muur begon, was hij compleet van slag. Dat wierp een enorme schaduw over het program ma, waarmee het 25-jarig bestaan van het ABC Cabaret zou worden gevierd". "Wim Kan heeft de mensen ge leerd te relativeren. Maar een politi cus kan daardoor ook de lachers op zijn hand krijgen. Daarom dacht Kan wel eens dat hij Zijlstra aan stemmen heeft geholpen. En hij vond Van Agt wel aardig, maar ab soluut geen staatsman. Toch zou het best kunnen dat Van Agt een groot deel van zijn populariteit aan Wim Kan te danken heeft gehad". "Van Agt is wel eens bij onze repeti ties geweest. Hij trok zich gewoon terug uit de besprekingen over een nieuw kabinet, om anderhalf uur met ons in de Koninklijke Schouw burg te zitten praten. Zelf heeft Wim Kan dat contact met politici nooit gezocht. Hij is nooit op het Binnen hof geweest. Hij ging ook nooit stemmen, zelfs niet toen er nog op komstplicht was. Als kind al had hij iets tegen het gezag". "Als hij een periode niet speelde zat hij in het buitenland en ik deed dan natuurlijk andere dingen. Maar als hij voorstellingen had, was ik daar de hele dag mee bezet. Dat ben je eigenlijk met elke artiest voor wie je werkt, want iemand die 's avonds moet optreden, is een heel ander mens. Maar Wim Kan trok wel een héél erg grote wissel op je. Dat heb je nu eenmaal met mensen die dat ook ten aanzien van zichzelf doen. Als hij in het theater kwam, vergat hij alles, zelfs het eten. En als we re peteerden, wat 's middags om drie uur begon en tot 's avonds tien uur duurde, dronk hij zelfs geen drup pel water. Realiseerde zich niet dat anderen daar wel behoefte aan heb ben". "Hij was een voorstander van eu thanasie. Als Corry eerder was ko men te overlijden, had hij ook dood gewild. Maar het liep anders. In juli 1983 werd hij ziek en hij overleed in september. De uitzending van 1982 was daarmee de laatste. Je kon toen zien dat de ziekte van Corry in de maanden daarvoor hem totaal had uitgeput. Iedereen, ook hijzelf, vond dan ook dat die conférence niet had moeten worden uitgezon den. Maar Corry smeekte hem toch toestemming te geven. 'Want dan heb ik een schuldgevoeld. omdat het door mij is gekomen'. Daarom heeft hij het gedaan." "Toch had hij alweer nieuwe plannen. Met Kees van Kooten en Wim de Bie had hij wat voor de tele visie gedaan en dat vond hij leuk. Toen we ons realiseerden dat Corry niet meer terug zou komen, bedach ten we een programma van tien mi nuten, dat dan vlak na het interview met de minister-president moest worden uitgezonden. Meteen na Lubbers." Jonge mensen "Wim Kan ging graag om met jonge mensen. Je merkte dat ook aan het bezoek. In Diligentia kwam vroeger vooral het oude Haagse publiek, maar na de eerste televisie-uitzen ding in 1973 zag je ook wel losse boordjes en korte mouwen, toen was het voor 'iedereen'. Hij haalde met die eerste uitzending in 1973 een waardering van 8.7, een re cord". "Ondanks dat contact met het pu bliek was Wim Kan wat wereld vreemd. Hij leefde afgesloten, aan de Westeinderplas. Bescheiden in alles. Geen mooie boot of een fijne auto. Hij had zelfs geen pak, bij wij ze van spreken. En als hij wel eens een stukje door de stad had gelopen zei hij wel eens tegen mij: 'Wat is er toch een hoop te koop, dat ik niet nodig heb'. Hij hechtte niet bezit of uiterlijk vertoon. Hij hield van strandwandelingen, dollen met een schoolklas als hij die niet tegenkwam. 'Meneer Kan mo gen we een handtekening?' Dan zei hij: 'Ja, maar dan gaan we eerst even die pier op, over de golven springen. En vraag de meester ook mee'. En dan probeerde hij ze zover te krijgen dat ze de onderwijzer in het water duwden. Daar heb je dat weer, schoppen tegen het gezag. En dat lees je niet in de dagboeken". "Als je dagboeken publiceert, moet je dat compleet doen en niet alleen wat de mensen misschien graag lezen. Zo geven in het dag boek van Richard Burton anderen commentaar op bepaalde fragmen ten. Dat is beter, want als je iemand in de schijnwerpers zet moet er ook altijd wat licht van een andere kant komen. Natuurlijk was Wim Kan een enorme twijfelaar, maar nu komt hij in de boeken nogal droef geestig over. Maar goed, je kunt er in ieder geval van zeggen dat ze de herinnering levend houden". Uitzending Daarom ben ik zo blij dat de KRO op 1 januari die uitzending herhaalt. Ze vroegen hem voor een interview in de 'Alles is anders show'. Wim Kan stelde toen voor dat gesprek in een conférence te laten overgaan, want die vond hij op dat moment zo actueel, dat het zonde zou zijn om die niet uit te zenden, het program ma liep toen enorm uit en de KRO bood daarom na afloop zelfs aan meer te betalen dan was afgespro ken. Natuurlijk ga ik kijken op 1 janua ri. Er komen dan beslist veel herin neringen boven. Maar ik ken een ge bed: 'Geef me de gemoedsrust om te aanvaarden wat ik niet kan veran deren, de kracht om te veranderen wat ik kan veranderen en de wijs heid om het onderscheid te ken nen'. Dat is mijn aard een beetje". Acteurs spelen beroemde redenaars AMSTERDAM (GPD) Nederlandse acteurs kruipen de komende maan den in de huid van beroemde redenaars. Hugo Koolschijn wordt Cicero, Gerardjan Rijnders zet Robespierre neer, Carel Alphenaar doet Kuyper, terwijl boekfanaat Martin Ros zich verplaatst in de persoon van Troelstra. Ook P. Kohnhorst (Van Ommeren), Ton Lutz (Savonarola), Hans Croiset (Chrysostomos), Kitty Courbois (Van Kol) en Huib Drion (Cleveringa) ne men een voordracht voor hun rekening. Met ingang van zondagmorgen 14 januari (aanvang 11 uur) begint in Pa- radiso een serie opvoeringen van beroemde klassieke redevoeringen. Aan leiding tot de reeks voordrachten, waarbij het erom gaat het pathos van het oorspronkelijke moment te herscheppen, is de verschijning van het boek 'Schokkende Redevoeringen' bij Uitgeverij Nijgh en Van Ditmar. J.P. Guépin zet daarin belangrijke speeches op een rij en komt tot de conclusie dat er opvallende overeenkomsten zijn tussen de toneeldiscipli- ne en de kunst der welsprekendheid.

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Leidsch Dagblad | 1989 | | pagina 39