Amerikaanse toerist
volgt spoor van Bush
'Bert is hier op z'n plaats'
'We hebben heel veel geluk gehad'
PAGINA 23
Interesse voor Leiden sterk toegenomen na bezoek
Familie Kemper wint gevecht voor speciaal onderwijs
Leidse familie Huschka wil uitgebrande zaak binnenkort heropenen
ZATERDAG 30 DECEMBER 1989
EINDEJAARSBIJLAGE LEIDSCH/ALPHENS DAGBLAD
Twee uur was George Bush dit jaar in Leiden. En in die korte tijd heeft hij voor meer Leiden-promotie gezorgd
dan de plaatselijke VVV vermoedelijk in een eeuw zou kunnen bewerkstelligen. Miljoenen Amerikanen weten
sinds maandag 17 juli 1989 dat ergens tussen 'Emsterdem en Rotterdem' een plaats ligt, die Leiden heet. Dat de
belangstelling voor de stad daadwerkelijk is gestegen blijkt uit de contacten die de VVV afgelopen jaar met
reisorganisaties uit de Verenigde Staten heeft gehad. "Normaal gesproken zijn dat er zo'n 10 per jaar", weet
burgemeester Goekoop, "Dit jaar waren het er al 275".
door Willem Spierdijk
De burgemeester van Leiden was zelf
dè regisseur van het Leidse feestje dat
op 17 juli in en rond de Pieterskerk
plaats had. "Normaal gesproken staat
er voor het regelen van een staatsbe
zoek anderhalf tot twee jaar, wij
moesten het bezoek van Bush in zes
weken regelen. Ik denk dat het een
prestatie is geweest om het die dag zo
te regelen dat het geheel een ontspan
nen indruk gaf', meent Goekoop.
De burgemeester zegt achteraf zich
vooraf niet te hebben gerealiseerd dat
met zo'n bezoek zoveel instanties en
organisaties te maken hebben. "Wij
hebben om de tafel gezeten met vei
ligheidsfunctionarissen, de staf van
het Witte Huis, de Amerikaanse am
bassade, vertegenwoordigers van de
pers, de Rijksvoorlichtingsdienst, het
ministerie van buitenlandse zaken,
het Hof, de politie en de Haagse coör
dinator van het bezoek. Dat zijn in to
taal negen clubs".
"Je overleeft zo'n periode alleen als
je laconiek blijft onder de problemen
die op je afkomen. Ik heb geprobeerd
om de hoofdlijnen in de gaten te hou
den en me niet te verdiepen in allerlei
details", zegt Goekoop. Zijn uitgangs
punten waren de komst van Bush pu
blieksvriendelijk te laten verlopen en
zoveel mogelijk Leidse 'blikvangers'
voor de Nederlandse en buitenlandse
5 te krijgen.
Ijlings werd een reservekrans aan
gevoerd, want zelfs op dit soort cala
miteiten bleek de Amerikaanse orga
nisatie afgestemd. Nader onderzoek
leerde overigens dat de bloemenring
geen springstof, maar een teveel aan
'pokon' bevatte dat voor de beroering
had gezorgd.
Was voor Goekoop bij de organisa
tie van het bezoek een hoofdrol weg
gelegd, ook op 17 juli zelf stond de
Leidse burgemeester in het middel
punt van de belangstelling, toen hij
een toespraak hield. Vanuit de Pieters
kerk mocht hij de wereld vertellen
dat Leiden niet alleen tussen Rotter
dam en Amsterdam, of zelfs tussen
Berlijn en London ligt, maar uiteinde
lijk ook tussen Washington en Mos
kou. En dat als prins Maurits in de 17e
eeuw wat oorlogsschepen naar de
toenmalige Hollandse kolonie aan de
Hudson-rivier had gestuurd, de Ame
rikanen nu waarschijnlijk Neder
lands zouden spreken.
De burgemeester oogstte alom
waardering voor zijn toespraak. Bush
deed hem zelfs een handgeschreven
briefje toekomen, waarin hij onder
meer stelde 'Your speech was first ra-
te' (TJw toespraak was eerste klas).
Goekoop zelf kijkt met plezier te
rug op de bijeenkomst in de Pieters
kerk. "Het geeft toch een kick om ach
ter het spreekgestoelte van de Ameri-
kaansen president te staan. Je zou het
bezoek van Bush een van de hoogte
punten van mijn ambtsperiode kun
nen noemen. Toch is ook dat maar re
latief. Verschillende puur Leidse din
gen heb ik net zo leuk gevonden".
+Bush en Goekoop schudden elkaar de hand. "Your speech was first rate"
Sleutels
Vandaar dat een schild met de Leidse
sleutels midden op het podium van de
Pieterskerk stond en de Amerikaanse
en Nederlandse vlag werden geschei
den door de Leidse; dat Goekoop niet
toestond dat er een helikopter boven
Leiden zou cirkelen tijdens de bijeen
komst in de Pieterskerk; dat er 'ge
woon' publiek mocht staan aan beide
zijden van het Rapenburg bij de aan
komst van de president; dat er geen
tent werd opgebouwd voor de Pieters
kerk om de president veilig het ge
bouw binnen te loodsen en dat er
geen scherpschutters op de daken
van woningen werden geposteerd.
"Over een aantal zaken is natuurlijk
langdurig onderhandeld. Ik heb wel
steeds tegen de betrokkenen gezegd
dat het uiteindelijk een Leidse partij
tje moest blijven. We hebben de Ame
rikanen het vertrouwen gegeven dat
onze aanpak een veilige was", aldus
de burgemeester.
Slechts één keer tijdens het bezoek
brak er paniek uit onder de Ameri
kaanse veiligheidsmensen. Een uur
voor de aankomst van Bush in de Pie
terskerk controleerden zij het ge
bouw nog eenis op springstoffen. Uit
gerekend bij de krans van de Ameri
kaanse ambassade die de president
bij het graf van Pilgrimfather John
Robinson zou leggen, sloegen de me
ters uit.
Een rechtszaak bij de Raad van State was nodig om hun zoon op een
school voor speciaal onderwijs te krijgen. Het bijna persoonlijke gevecht
tegen de toenmalige staatssecretaris Ginjaar-Maas werd gewonnen.
"Het was een zware, zenuwslopende strijd, maar ik ben blij dat we 'm zijn
aangegaan", zegt Margret Kemper achteraf. Hoe twee ouders en de
gemeente Leiden het beleid van een staatssecretaris om zeep hielpen
door Meindert van der Kaaij
Directeur Van Hooff, Margret Kemper en Bert Kemper. "Hij gaat nu
met Sprongen VOOruit". (foto Loek Zuyderduin).
Nu alle stormen zijn gaan liggen en
haar Bert opmerkelijke vooruitgang
boekt met lezen, wil Margret Kemper
het verhaal wel kwijt. Maar nog steeds
kan ze razend worden over het on
recht dat haar werd aangedaan door
'een hooghartige dame die zich staats
secretaris van onderwijs noemde'.
Ginjaar-Maas bepaalde vlak voor de
zomervakantie van 1988 dat scholen
voor speciaal onderwijs geen extra
leerkrachten mochten aannemen. Het
aantal leerlingen voor dit type onder
wijs was de laatste jaren explosief toe
genomen en dat moest maar eens af
gelopen zijn. De kosten per leerling
liggen bij het speciaal onderwijs rela
tief hoog doordat met kleine groepen
en met intensieve lesmethoden wordt
gewerkt.
Deze maatregel leidde voor de Dr.
van Voorthuijsenschool aan de Leid
se Marnixstraat tot een onhoudbare
situatie. Leerkrachten konden het
werk niet meer aan, projecten bleven
liggen. December vorig jaar besloten
de school en de Leidse wethouder
Van Dongen van onderwijs om een
proefproces uit te lokken. Door de
Raad van State te laten verklaren dat
een openbare school geen leerlingen
mag weigeren, moest het bevriezings-
beleid van Ginjaar-Maas worden
opengebroken. Het wachten was op
de eerstvolgende leerling die door een
toelatingscommissie werd goedge
keurd. Dat was de 11-jarige Bert Kern-
per uit Noordwijkerhout.
"Toen we hier werden rondgeleid
wisten we het meteen: dit is de school
voor Bert", zegt Margret Kemper.
"We waren heel enthousiast. Maar di
recteur Van Hooff van de school
waarschuwde ons. Hij legde uit dat
een rechtzaak tegen de gemeente de
enige manier was om Bert op de
school te krijgen". Die zaak werd in
mei aangespannen en gewonnen. De
uitspraak van de Raad van State dat
de maatregel in strijd was met de wet,
leidde tot uitzinnige vreugde bij de fa
milie Kemper. "Ook op het stadhuis
hebben ze staan juichen en dansen.
Dat was een fantastisch gevoel".
Margret Kemper benadrukt dat ze
nooit het idee heeft gekregen mis-
Een foto die, op 15 september van dit
jaar, ieders aandacht trok was die van
een Leidse brandweerman met een
baby, even tevoren gered uit een
brandende woning boven het café
Hus-Pub aan de Beestenmarkt.
Bovenop de ladderwagen overhandigt
de brandweerman het kind aan een
collega, terwijl omstanders ademloos
toezien. Aan dit ogenblik gingen
angstige minuten vooraf en er zouden
nog spannende momenten volgen.
Het tweede kind kon, even later, op
het nippertje worden gered.
door Jan Rijsdam
Het gezin Huschka (man, vrouw en
twee kinderen) werd die vrijdag in al
le vroegte door de vuurhaard verrast.
Toen de brand uitbrak bevonden de
ouders en hun kinderen zich in de
slaapkamers op de tweede verdie
ping. De café-eigenaar en zijn gezin
zaten door de brand in de val omdat
de trap naar beneden al vlam had ge
vat.
De eigenaar en zijn vrouw konden
snel in veiligheid worden gebracht.
Brandweerlieden met zuurstofmas
kers moesten de kinderen uit hun bed
aan de achterzijde van het pand halen.
Ze moesten grotendeels op hun ge
voel te werk gaan omdat de woning
vol stond met giftige rook. Binnen en
kele minuten slaagden de brandweer
lieden er in Jessica (1 jaar) en Amanda
(5) uit het brandende pand te redden.
Eén van de brandweermensen noem
de het 'een Godswonder' dat het zo
snel was gelukt de familie veilig op
straat te zetten.
Ouders en kinderen werden na de
brand met ademhalingsproblemen en
in shocktoestand naar het Acade
misch Ziekenhuis gebracht. Vooral
de toestand van de vijfjarige dochter
was kritisch. Het meisje was bewuste
loos geraakt door de enorme rookont
wikkeling in haar kamertje.
Ruim drie maanden later zit het ge
zin Huschka bijeen in de tijdelijke
woning aan de Agaóthlaan. "We heb
ben wel ontzettend veel geluk ge
had", zegt Jaap Huschka nu over de
gebeurtenissen van toen. "De brand
weer had niet een paar minuten later
moeten komen, dan zou ik mijn kin
deren kwijt zijn geweest". j
Het gezin heeft zich weer helemaal
hersteld van de schade die is ontstaan
door het inademen van de giftige
rook. "Vorige week zijn we voor het
laatst met Amanda naar het zieken
huis geweest voor een longfoto en een
bloedprik", vertelt Carla Huschka.
"Alles was weer helemaal in orde.
Daar zijn we heel blij mee".
Jaap en Carla zijn na drie maanden
ook de schrik weer te boven, al heeft
de brand diepe indruk gemaakt. "Als
je het niet hebt meegemaakt is nau
welijks voor te stellen wat een brand
eigenlijk doet. Je raakt versuft, kunt
niet meer logisch denken en alles
wordt zwart om je heen. Je kunt door
de rook echt geen hand meer voor de
ogen zien. Het is ongelooflijk".
"De dagen na de brand waren we
heel angstig. Ik schrok al als er een tl-
buis flikkerde", zegt Jaap. "Nu gaat
het wel weer. We zijn ook niet over
dreven voorzichtig geworden. Als je
een café hebt ben je altijd al puntje
precies", reageert Carla. "De asbak
ken 's avonds onder y/ater zetten, en
al dat soort dingen deed ik altijd al.
We zijn gewend een hele lijst af te wer
ken voordat we gaan slapen. De brand
is waarschijnlijk in het café ontstaan
door het vastlopen van een koelmo-
tor. Dat is in zekere zin een geruststel
ling omdat het betekent dat de brand
niet aan eigen nalatigheid te wijten is.
Als dat zo zou zijn, zou het je altijd
dwars blijven zitten".
Na de brand hebben Jaap en Carla
veel reacties gehad. "Soms waren
daar ook cynische opmerkingen bij.
Die troefde ik op een gegeven mo
ment af door te zeggen dat ik voortaan
Brandt bier zou verkopen", aldus de
cafébaas. "Maar, de meeste mensen
waren erg met ons begaan en bereid
om te helpen. Alleen het gemeentelijk
bureau huisvesting reageerde wat
traag op het feit dat we plotseling
dakloos waren. We hebben bijna twee
weken in hotels vertoefd", aldus Jaap
Huschka. "Maar nadat er een stuk in
de krant had gestaan hingen ze de vol
gende ochtend meteen aan de tele
foon om een oplossing te zoeken".
"Natuurlijk zijn we blij met de wo
ning die we nu hebben, al hopen we
wel dat het tijdelijk is. We willen weer
graag midden in de stad wonen. Naar
de Beestenmarkt kunnen we niet
meer terug. Het pand ondergaat mo
menteel een opknapbeurt maar is
voor ons te duur geworden. Ik hoop er
binnenkort wel weer mijn zaak te ope
nen", zegt Jaap. "Zeker weten doe ik
dat niet. Ik moet er nog een hoop geld
in steken en de brouwerij doet erg
moeilijk. Misschien maak ik er wel
een broodjeszaak van. Er moet per
slot van rekening wel brood op de
bruikt te zijn door de gemeente. "De
houding van de gemeente was juist
heel integer", zegt ze. "En daarbij
hadden we er in de eerste plaats zelf
belang bij. We wilden Bert per se op
die school hebben. Maar al snel merk
ten we dat we vochten voor heel veel
kinderen die op wachtlijsten ston
den".
Ze merkte het aan de stapels brie
ven en gelukwensen uit het hele land.
Ouders schreven dat zij in afwachting
van een plaats op een school, voor
hun kind kalmerende medicijnen kre
gen om het een beetje in de hand te
houden. "Heel schrijnend. Het is ook
een vreselijke toestand als je zoon niet
het onderwijs kan krijgen dat hem
kan helpen", aldus Margret Kemper.
"Natuurlijk wordt Bert later geen
minister-president, maar hij kan
straks wél een baan krijgen op bij
voorbeeld een kantoor en een nor
maal leven leiden. Hij is anders, maar
niet gek! Als hij maar onderwijs krijgt
in zijn tempo en toegesneden op zijn
persoonlijkheid. Een van de ouders
schreef me: 'Lieve juffies op school
zijn niet genoeg'. Dat is het precies.
Nu Bert op die school zit gaat hij met
lezen met sprongen vooruit. Hij is los
van spanningen, hoeft niet meer op
zijn tenen te lopen, beweegt zich mak
kelijker". En na een stilte, "hij is hier
kortom op zijn plaats".
Na de uitspraak van de Raad van
State op 11 mei was voor Betf de kou
uit de lucht, maar nog niet voor de ge
meente Leiden. Ginjaar-Maas weiger
de halsstarrig de uitspraak te erken
nen en de bevriezing op te heffen. De
gemeente Leiden kreeg pas haar zin
na het winnen van een kort geding te
gen de staat.
Directeur Van Hooff van de Dr. van
Voorthuijsenschool, die na de kerst
vakantie eindelijk een extra leer
kracht krijgt, heeft dan ook bijzonder
weinig begrip voor de 'Thatcheriaan-
se' handelswijze van Ginjaar-Maas,
die volgens insiders haar ambtenaren
de huid vol schold toen haar de uit
spraak ter ore kwam. Van Hooff er
kent dat er iets moest worden gedaan
aan de gigantische groei van het rela
tief dure speciaal onderwijs. In tien
jaar was dat aandeel immers verdub
beld. "Maar zij hanteerde de botte bijl.
Ze ontkende de maatschappelijke re
aliteit dat er nu eenmaal meer kinde
ren zijn die dit soort onderwijs nodig
hebben. Ze had geen weet van het ver
driet dat ze hiermee heel veel ouders
aandeed".
In de Tweede Kamer verweet Gin
jaar-Maas de lagere scholen kinderen
te makkelijk door te schuiven naar
het speciaal onderwijs. Volgens Van
Hooff een grove en tendentieuze aan
tijging. "Alsof ouders het leuk vinden
om hun kind naar het speciaal onder
wijs te laten gaan. Alsof selectiecom
missies hun werk verkeerd doen. Dat
steeds meer kinderen bij het normale
basisonderwijs uit de boot vallen, is
een feit. Het wrange is dat een van de
oorzaken ligt in de maatregelen die
het kabinet de laatste jaren heeft ge
nomen. Door de bezuinigingen wer
den de klassen groter en de facilitei
ten minder. De eersten die daar de du
pe van werden waren de zwakkere
leerlingen".
