Hulp Roemenen barst los
'Het gaat er om of je
ter zake kundig bent'
DETUDi 1'kroniek over
VAN TÖENIMÊMF»
Rode Kruis vraagt alleen voedselpakketten
Energiedrijf krijgt vrouw als directeur
HONDERDJARIGEN IN
GEDICHTEN BEDACHT
WOENSDAG 27 DECEMBER 1989
Artsen in actie
in Roemenië
BUKAREST/LEIDEN - DrieLeid-
se artsen en een verpleegkundige
zijn vanmorgen op het vliegtuig
naar Bukarest gestapt om medische
hulp te verlenen. Het viertal staat
onder leiding van dr. Radu Manou-
lio, een Roemeense arts die in Ne
derland woont. De artsen hebben
medisch materiaal bij zich dat af
komstig is van een inzamelingsactie
onder gezondheidorganisaties in de
Leidse regio.
De Leidse werkgroep Remedi
heeft geld beschikbaar gesteld
de aankoop van medisch materiaal.
De werkgroep zamelt 15.000 in om
een tweede zending te kunnen fi-
Artsen Zonder Grenzen is met
vier Nederlandse vrachtwagens
met medische hulpgoederen en art
sen aan boord naar de steden Cluj,
Timisoara, Brasov en Simiu gere
den. Elke vrachtwagen vervoert
5000 kilo medisch materieel.
De artsen gaan hun Roemeense
collega's in de ziekenhuizen assiste
ren. "Maar het is ook belangrijk dat
er medisch materiaal wordt aange
voerd, met name verband, antibioti
ca en infuusvloeistof', aldus een
woordvoerder.
v. - -
Leiderdorper Ch. Keijser nam vanochtend bij de dorpskerk de eerste voedselpakketten voor Roemenië in ont-
LEIDEN - Het Rode Kruis
heeft vanmorgen in allerlijl
de districtsbureaus in Zuid-
Holland moeten benaderen
met het verzoek de komende
dagen de deur van slot te
doen om voedselpakketten
voor Roemenië in ontvangst
te nemen. De bureaus zou
den aanvankelijk tot 2 janua
ri gesloten zijn.
Maar daarin is verandering geko
men, omdat het Rode Kruis de rol
van coördinator bij de inzameling
van voedselpakketten op zich heeft
genomen. Zo'n pakket moet, aldus
verzoekt het Rode kruis, bevatten:
een pak rijst (niet snelkokend), twee
pakken bonen, een kilo zout, zes re
pen chocolade, een pak lucifers,
twee kuipjes margarine, een kilo
suiker, zes kaarsen en een blik vlees
of vis. Behoefte is er ook aan baby
voeding als liga-koeken en flesjes
en spenen. Kleding is minder ur
gent, wel is er behoefte aan dekens.
De hulpverlening vanuit alle de
len van het land is het kerstweek
einde goed op gang gekomen. Het
Rode Kruis kreeg van het ministe
rie van buitenlandse zaken vijf mil
joen gulden voor hulp aan Roeme
nië. Inmiddels zijn twee vliegtuigen
van Martinair met 19.000 kilo medi
sche goederen, 25.000. dekens en
medische teams naar Roemenië
overgevlogen. Drie toestellen van
de koninklijke luchtmacht zijn van
ochtend met in totaal negen ton
hulpgoederen aan boord vertrok
ken. Vrijdag en dinsdag (2 januari)
zullen er nog eens zes vluchten wor-.
den uitgevoerd. De opbrengst van
spontane giften gaat deze week in
tachtig vrachtwagens naar Roeme
nië. Een convooi van twintig tot der
tig vrachtauto's vertrekt zaterdag
vanuit Arnhem. Morgen gaan 21
Gironummers
voor Roemenië
REGIO - Verschillende hulporga
nisaties hebben de afgelopen da
gen gironummers opengesteld
voor steun aan Roemenië. Het
Nederlandse Rode Kruis, dat sa
menwerkt met Artsen Zonder
Grenzen, Mensen in Nood, Stich
ting Oecomenische Hulp, Novib-
/Gast aan Tafel, Terre des Hom
mes, Unicef, Tearfund en Memisa
hebben het gironummer 797 in
Utrecht opengesteld.
Het Roemenië-comité is haar
eigen inzamelingsactie begonnen
onder gironummer 5965190. Men
sen die Artsen zonder Grenzen
willen steunen, kunnen een bij
drage storten op gironummer
4054 in Amsterdam. In Rijnsburg
heeft de kerkelijke werkgroep De
Ruyter het nummer 356813991
Rabobank Rijnsburg openge
steld, en de werkgroep Remedi in
Leiden het gironummer 4251896.
Op de volgende adressen kun
nen voedselpakketten worden in
geleverd:
Rode Kruis afdeling Leiden,
Apollolaan 1B, geopend van 9 tot
17 uur.
Gemeentewerf Leiderdorp, Si
mon Smitweg 9, geopend van 10
tot 15 uur,
Dorpskerk Leiderdorp, Hoofd
straat, geopend van 10 tot 15 uur.
WV-Katwijk, Vuurbaakplein 11,
geopend van 9 tot 17 uur.
Wassenaar, Schepenstraat 14,
gehele dag geopend.
Lisse', veilinghal CNB aan de
Grachtweg, geopend van 14 tot 17
vrachtwagens met driehonderd ton
goederen vanuit Harderwijk op weg
naar Roemenië.
Regio
Niet alleen landelijk zijn er veel acti
viteiten voor Roemenië, in de Leid
se regio gebeurt ook het één en an
der. Vooruitlopend op het initiatief
van de gereformeerde- en hervorm
de kerken die zaterdag tussen 17 en
20 uur zijn geopend voor het afleve
ren van voedselpakketten en de
kens, is er in Rijnsburg in de kerst
nacht gecollecteerd. Dat gebeurde
in een overvolle zaal van bloemen
veiling Flora waar naar schatting
3500 mensen een kerkdienst bij
woonden. Hoewel het juiste bedrag
vanochtend nog niet bekend was,
schatte men de opbrengst van deze
collecte 'zeer groot'.
Beide kerkgenootschappen, ver
spreid over de Leidse regio, de Bol
lenstreek en Alphen en omgeving,
collecteren zondag voor Roemenië.
Ds. J. Cziria, gereformeerd predi
kant in Rijnsburg, vertelde vanoch
tend dat de gezamenlijke kerken
mikken op een bedrag van rond de
honderdduizend gulden. Van dat
geld wordt voornamelijk eten ge
kocht. Want daaraan bestaat grote
behoefte, zegt ds. Cziria. Hij ver
wacht dat binnen twee tot drie we
ken tenminste drie volle vrachtwa
gens richting Roemenië kunnen
vertrekken.
Cziria stelt uitdrukkelijk dat geld
op dit moment belangrijk is. "Als je
om spullen vraagt krijg je, hoe goed
ook becToeld, van alles watje eigen
lijk niet nodig hebt. Met het geld dat
wij zondag inzamelen kopen we
hoogwaardig voedsel en stellen zelf
de pakketten samen".
Vervoerder
Bij afwezigheid van een Rode
Kruis-post in dat dorp heeft Leider
dorper Ch. Keijser de organisatie
van de inzameling ter hand geno
men. Keijser kreeg toestemming
van burgemeester Bruggeman
daarvoor de garage van de gemeen
tewerf aan de Simon Smitweg te ge
bruiken die vanochtend werd ont
ruimd en schoongemaakt.
Omdat de gemeentewerf vooral
voor ouderen uit de loop ligt, heeft
Keijser weten te bewerkstelligen
dat ook bij de dorpskerk aan de
Hoofdstraat goederen voor Roeme
nië kunnen worden ingeleverd.
Keijser werkt nauw samen met het
Rode Kruis. "Ik werd de kerstdagen
gek gebeld door mensen die vroe
gen of ik wat wilde organiseren. Ie
dereen is begaan met wat er in Roe
menië gebeurt. Maar ik doe niets op
eigen houtje. Alles in nauw overleg
met het Rode Kruis dat mensen
stuurt om te helpen bij de inzame
ling". Keijser zoekt echter nog wel
een vervoerder die zaterdag alles
naar het centrale inzamelpuntpunt
in Vlaardingen wil brengen.
Zo zamelt Keijser alleen voedsel
pakketten in. Vandaag en morgen
kunnen die op beide adressen wor
den ingeleverd tussen 10 en 15 uur.
Bij voldoende belangstelling zet
Keijser zijn actie vrijdag voort.
Zendamateurs
Radio-zendamateurs uit verschil
lende Europese landen hebben in
twee kortegolfbanden radioverbin
dingen met Roemeense steden ge
legd. Via de netwerken worden uit
Roemenië onder meer rapporten
over de situatie in Roemeense ste
den en bestellingen van hulpgoede
ren en medicijnen gedaan. Ook en
kele Nederlandse zendamateurs
zijn met hun apparatuur actief bij
het hulpnet betrokken.
De radioverbindingen zijn zon
dag gelegd in de 20-meter amateur
band (14.275 Megahertz) en in de 80-
meter band (3.657 MHz.). Zendama
teurs treden bij rampen vaker op als
verbindingsschakel met getroffen
gebieden, vooral wanneer de civiele
verbindingen onbruikbaar zijn ge
worden.
ZOETERMEER/LEIDEN - "Het
energiebedrijf Is nog voorna
melijk een mannenwereld, ja.
Zoals dat wel vaker het geval is
in de techniek. Maar ik ken die
wereld, ik heb er al zo'n 20 jaar
mee te maken. En ik heb inmid
dels wel ervaren dat met tech
nische mensen heel goed valt te
werken. Ze zijn eigenlijk heel
nuchter. Het gaat er om of je ter
zake kundig bent en als ze mer
ken dat dat zo is, word je snel
geaccepteerd. Dan hoor je bij de
club en maakt het verder niet
meer uit of je een man of een
vrouw bent".
door
Wim Wegman
De Zoetermeerse ir. Lilian
Hupkens (38) treedt over een
paar dagen - op 1 januari 1990
om precies te zijn - in dienst van
de Energie- en Watervoorzie
ning Rijnland (EWR) als direc
teur van het district Groot-Lei
den. "Het schijnt een redelijk
unieke zaak te zijn", zegt ze,
"dat een energiebedrijf een
vrouw benoemt op zo'n hoge lei
dinggevende post. Dat vertel
den ze me althans. Ik ben het
niet nagegaan, dus hang me niet
op aan die uitspraak. Maar het
zou best kunnen dat ik een van
de weinige, zo niet de enige
vrouwelijke directeur van een
energiebedrijf ben".
Mevrouw Hupkens, opvolger
van interim-directeur ir. J.C.
Volkers, was tot voor kort orga
nisatie-adviseur; eerst bij het
Utrechtse bureau Van der Born
Buningh en later bij De Galan
Voigt uit Amsterdam. In die
banen heeft ze de energiewe
reld al aardig van dichtbij leren
kennen. "Ik ben betrokken ge
weest bij de totstandkoming
van het gefuseerde Elektrici
teitsbedrijf Zuid-Holland en de
reorganisaties van het Noord
hollandse elektriciteitsbedrijf
PEN en het Rotterdamse GEB".
"Ik kan me dus iets voorstel
len bij de situatie waarin de
EWR nu verkeert, die immers
een jaar geleden is ontstaan uit
een fusie, en nu een grote reor
ganisatie voor de boeg heeft.
Dat is denk ik ook een van de re
denen waarom ik in dienst ben
genomen. Ik ken de bedrijven
en hun beleid. Maar ook de tech
niek is me niet helemaal
vreemd. Mensen hoeven me
straks niet voortdurend uit te
leggen wat een joule of een ki
lowattuur is", zegt ze glimla
chend. "Ik heb technische na
tuurkunde gestudeerd, dus dat
hoor ik te weten".
Ir. Lilian
Hupkens: "De
techniek is me
niet helemaal
vreemd. Men
sen hoeven me
straks niet
voortdurend uit
te leggen wat
een joule of een
kilowattuur is".
Als regio-directeur wordt me
vrouw Hupkens verantwoorde
lijk voor het reilen en zeilen van
het grootste district van de
EWR. Een gemakkelijk taak zal
dat niet altijd zijn, gelooft ze.
Het district - een van de vier die
het nutsbedrijf telt - bestaat nu
nog uit het verzorgingsgebied
van het voormalige Energiebe
drijf Rijnland (EBR). Het is de
bedoeling dat dat wordt inge
krompen tot de gemeenten Lei
den, Leiderdorp, Oegstgeest en
Zoeterwoude.
"De komende tijd moeten we
stukken van ons gebied over
dragen aan andere districten.
Dat is natuurlijk nooit leuk.
Geen enkele reorganisatie is
simpel, maar het is gemakkelij
ker om te groeien, zoals in de
andere districten, dan om in te
krimpen. Snijden doet altijd
pijn. Toch verwacht ik geen gro
te problemen. Ik heb inmiddels
al gemerkt dat de medewerkers
van de EWR zeer loyaal zijn. En
er heerst een heel positieve
sfeer. Het is misschien een klein
ding. maar iedereen groet el
kaar daar. Dat vind ik bijzonder
voor een bedrijf van ruim 400
medewerkers. Ik heb dat wel
eens anders meegemaakt. En ik
heb al heel wat bedrijven van
binnen gezien".
Het feit dat ze al zo veel be
drijven heeft leren kennen, was
voor haar trouwens een van de
redenen om op de vacature van
districts-directeur te sollicite
ren. "Als organisatie-adviseur
heb je telkens een vrij opper
vlakkig contact. Je geeft advie
zen, maar wat daar verder mee
wordt gedaan, maken anderen
uit. Dat vluchtige was ik zat. Ik
wil nu zelf wel eens dingen op
de rails zetten".
Niet ondergeschikt
Behalve voor het kleiner maken
van het district, moet mevrouw
Hupkens er ook zorg voor dra
gen dat de 17 afdelingen die nu
nog bij het bedrijf bestaan, wor
den teruggebracht tot 4. "Daar
mee willen we de zaak inzichte
lijker en doorzichtelijker ma
ken. Voor de werknemers, maar
vooral voor de klant. Want dat is
het belangrijkste: de klant moet
snel zijn weg kunnen vinden in
de organisatie. Die boel moet zo
zijn ingericht dat het heel hel
der is wie over wat gaat. Alleen
op die manier voorkom je dat
een verbruiker van het kastje
naar de muur wordt gestuurd".
Hoewel er de afgelopen jaren
al het nodige is verbeterd,
meent mevrouw Hupkens dat
energiebedrijven - de EWR in
begrepen - de klant te vaak uit
het oog verliezen. "De techniek
staat nog veel te veel centraal.
Nu is de techniek ook belang
rijk; een energiebedrijf moet
per slot van rekening 24 uur per
dag onafgebroken gas, water en
elektriciteit leveren. Daar hoeft
de klant echter niet onderge
schikt aan gemaakt te worden".
'Kruip in de huid van een ver
bruiker' wil ze haar medewer
kers voorhouden. "De klant
moet adequaat te woord worden
gestaan, zijn klachten moeten
snel worden behandeld en zijn
wensen moeten als het kan vlot
worden ingewilligd. Mensen
moeten bij één loket terecht
kunnen met al hun vragen en er
moeten niet drie verschillende
diensten bij hen voorrijden
wanneer er thuis wat moet wor
den gedaan. De verbruiker
moet, kortom, meer in de
schijnwerper komen te staan".
ALPHEN AAN DEN RIJN - De
48-jarige Alphenaar J. de Jong is
zaterdagmorgen om het leven ge
komen bij een brand in zijn huis
aan de Hoorn in zijn woonplaats.
Een tweede bewoner (29) wist
zich met een sprong door het
slaapkamerraam in veiligheid te
stellen. De woning werd geheel in
as gelegd. Over de oorzaak van de
brand is nog niets bekend.
Alphenaar omgekomen bij brand
De huisgenoot werd tegen half slaapkamerraam en waarschuw-
vijf 's morgens wakker door ster- de de brandweer,
ke rookontwikkeling. Hij pro- Toen die ter
beerde zijn vriend De Jong wak- plaatse kwam, laaiden de vlam-
ker te schudden en uit het huis te men al zo hoog op dat het onmoge-
slepen maar dat mislukte. De be- lijk was om De Jong uit de vuur-
woner sprong daarop uit het zee te slepen.
In het Teylers Museum te Haar
lem werd begin december een
tentoonstelling geopend met de
titel 'Vereeuwigd, portretten van
honderdjarigen'. Op dit moment
leven in Nederland ongeveer 850
mensen van honderd jaar en ou
der en de kans om die magische
leeftijd te halen wordt steeds gro
ter.
Naar deze tentoonstelling ging
in bruikleen, afkomstig uit het
Sint Anna Aalmoeshuis (het Sint
Annahofje), een schilderij waarop
een zogenoemde 'levenstrap'. Dit
paneeltje werd door de 82-jarige
Leidse Engeltje Rosiers aan het
hofje geschonken. Weergegeven
zijn de verschillende levensfasen,
geïllustreerd door elf personen
van één tot honderd jaar. Links
ziet men achtereenvolgens de ba
by, het kind van tien jaar, de mo
dieuze jongeling van twintig, de
fiere krijgsman van dertig en de
ervaren soldaat van veertig jaar.
In het midden -op de hoogste
trap- zien we de vijftigjarige, op
het toppunt van zijn weten en
kunnen. Daarna gaat het bergaf
waarts: de zestigjarige lijkt nog
redelijk fit, maar de zeventigjari
ge loopt al met een stok, ook al
hoeft hij er nog niet zwaar op te
steunen. De tachtigjarige heeft
zijn stok al hard nodig, terwijl de
negentigjarige zich nog slechts
met twee stokken kan voortbewe
gen. Aan de voet van de trap ligt
zieltogend de honderdjarige, op
korte afstand van de door twee
engelen opengehouden poort
waarachter zich het Laatste Oor
deel voltrekt. De verdeling in op
gang en verval wordt nog extra
geaccentueerd door het bloeien
de groen aan de linkerzijde en de
kale boom aan de rechterkant.
Naar aanleiding van deze ten
toonstelling ben ik op zoek ge
gaan naar voorbeelden van Leid
se honderdjarigen in het verle
den. Vaak werden bij dergelijke
gebeurtenissen speciale gedich
ten geschreven, penningen gesla
gen of portretten van de 'centina-
rissen' geschilderd.
In het Leidse gemeente-archief
vond ik twee aardige gedichten,
een uit 1720, het andere uit 1818,
bijna een eeuw later. Het gedicht
uit 1720 was opgedragen aan
Geertruud van Dorp, die op 18 ja
nuari verjaarde en (slechts) 95 jaar
oud werd. Ter gelegenheid van
haar negentigste verjaardag zag
het volgende gedicht het licht:
So siet men eyndelyk die blyde
tyd naaken,
Waar in Gy zynde op dien hoogen
trap gesteld,
Des swacken ouderdoms 't negen
tig jaaren teld,
Veel meerder doorgebragt met
droevheid, dan vermaaken.
So hebben hier haar loop de men-
schelyke saaken,
Heraclius is met Democritus ver-
seld,
Droevheid staat voor de deur, als
men van vreugde meld,
De dag is dan de nacht heuglyker
om het waaken.
Wat siet gy al veel vreugd in Uwe
oude daagen,
U Soonen soeken U op 't meeste te
behaagen,
U Schoonsoon is op d'Eeren-
throon der Stad gesteld.
U Neeven siet men eer en rykdom-
men bejagen,
U Huis voor desen seer vervolgd,
niet meer beklaagen,
God geev U eens hier naar het Èli-
seesche veld,
Naar de Elyseese velden ging ze
vijfjaar later pas, want Geertruud
van Dorp stierf in september 1725
én werd begraven in de Pieters
kerk.
Het andere voorbeeld is een lan
ger gedicht, geschreven door de
dienstbode van Anna Noé, Wille-
mina Antonia van Geijn. Anna
Noé werd op 2 januari 1718 in Lei
den geboren als dochter van Jo
hannes Noé en Sara Elzevier. Op
24 septefnber 1767 ging zij in on
dertrouw met Thomas Balthazar
Haver, afkomstig uit Pruisen.
Voor haar was dit het tweede hu
welijk, daarvoor was zij getrouwd
met Jacobus Coox, die inmiddels
overleden was. Ook haar tweede
man overleefde zij. Geen wonder,
want zij werd honderd jaar!
Het gedicht verscheen in boek
vorm en besloeg vijf (A5) pagi
na's. In dit bestek kan het niet in
zijn geheel afgedrukt worden,
maar enkele strofen wil ik u niet
onthouden. Ze begint met:
Mevrouw! ontroerd, verheugd,
verlegen
Zag ik deez' Jaardag in 't ver
schiet;
Mijn danktoon galmt der godheid
tegen,
Om 't heil, dat Gij deez' dag ge
niet!
Hoe zoude ik, roekloos, durven
wagen
Mijn' wensch U staamlend op te
dragen?
't Gevoelvol hart, te vol van
vreugd,
Durft zich het spreken naauw ver
meten.
Maar zal zich zelf gelukkig heten,
Als 't geen het deed uw hart ver
heugt.
Reeds mogt ik meer dan veertig
jaren
U dienen, Hooggeschatte Vrouw!
Mijn jeugd vervloog, en grijze ha-
Draag ik bij U, als 't loon van
trouw.
Wat goeds ben ik aan U verschul
digd!
Gij weet, hoe heel mijn ziel U hul
digt:
O lees dan, op uw Eeuwgetij,
De taal der Dienstmaagd, die
haar leven,
Waar 't nood, uw deugd ten loon
zou geven!
Ach! dat ze om 't hart dierbaar
zij!
Willemina van Geijn vergelijkt
haar meesteres met een eik, die
honderd zomers telt en zich toch
fris en groen houdt, terwijl dui
zenden om hen heen wegkwij
nen, door stormen, vorst en wor
men aangetast of door een bijl ge
veld worden. Ook staat ze stil bij
het toch wel schrijnende feit dat
zoveel 'speelgenoten' uit haar
jeugd niet meer in leven zijn.
Haar sterke godsdienstzin wordt
geprezen en ook haar belangstel
ling voor de minder bedeelden.
Stadsbesturen heeft ze zien wis
selen, de noodlottige buskruit
ramp had in haar een ooggetuige.
D^ schrijfster vindt dit eeuwfeest
een zeer bijzonder feit en ze
merkt dan ook op:
Een volle Eeuwkring op het wis-
lend rond te leven,
Is van miljoenen slechts een enkel
mens gegeven,
En wie, wie is er, die dit zeldzaam
lot geniet,
Die zich niet door den last der ja
ren drukken ziet,
Die kreupel, doof en blind, met af
gesleten leden,
Zich naauw herinnert aan 't ge
lukkiger verleden,
Die 't tegenwoordige als een druk
kend kruis beschouwt,
En op 't ontbindingsuur als 't uur
der rust vertrouwt,
Die daaglijks smachtend wen-
scht, dat hem de dood mag na-
dren,
Om bij der vadren asch zijn as-
sche te vergadren,
De ziel te ontkluisteren, die, bene
veld in haar lot,
Haar waarde en kracht herneemt,
ontbonden bij haar' God.
Mevrouw! Gij moogt met regt een
dubbel vooregt roemen,
U honderd jaren oud, en niet ge
brekkig noemen.
Veel ouder is Anne Noé niet ge
worden, ze overleed nog in dat
zelfde jaar op haar buitenplaats
Rhijnhof by Leiden.
INGRID MOERMAN.
De 'Levenstrap' in het Sint Anna Aalmoeshuis uit omstreeks 1640.
