NAVO-verdrag nog
net op tijd gereed
Ex-kolonel Honasan bereidt
nieuwe coup Filipijnen voor
Aylwin: een verzoener, geen vernieuwer
'Regering Zuid-Afrika wist
van werk moordeskaders'
Vietnamees protest tegen
deportatie breidt zich uit
Baafhercjen en Leolux verwachten U
ra
VRIJDAG 15 DECEMBER 1989
BUITENLAND
PAGINA 5
Geschil Turkije en Griekenland over wapenakkoord
BRUSSEL - De NAVO en het Warschaupakt hebben gisteren in Wenen hun ontwerptek
sten ingediend voor een verdrag over de vermindering van de niet-nucleaire bewapening
in Europa. Maar vooral van de kant van de NAVO gebeurde dat op het nippertje en werd
het bondgenootschap een afgang bespaard. Het westelijke voorstel voor de onderhande
lingen over conventionele strijdkrachten in Europa (CFE) had al begin november moeten
worden ingediend, maar tot gisteren kon dat niet unaniem gebeuren omdat Griekenland
en Turkije handnekkig weigerden de ontwerptekst goed te keuren.
door
Hans de Bruijn
Minister van buitenlandse zaken
Van den Broek bemiddelde met als
doel te voorkomen dat het Oortblok
vandaag wel, maar de NAVO door
intern geruzie geen voorstel zou
kunnen indienen. "Het begon gê
nant te worden", zei hij gisteren in
Brussel, waar de NAVO-ministers
van buitenlandse zaken de knoop
doorhakten.
De NAVO-partners waren het im
mers al sinds 8 november eens over
de tekst van het ontwerp-verdrag,
waarin de aantallen soldaten, pant
serwagens, tanks, kanonnen, vlieg
tuigen en helicopters van NAVO en
Warschaupakt in Europa worden
teruggebracht tot tien procent on
der het huidige NAVO-niveau.
De Grieken en Turken ruziën
over de vraag tot welk gebied een
CFE-verdrag zich moet uitstrekken.
Daarbij gaat het erom of de Turkse
garnizoenstad Mersin aan de Mid
dellandse Zee al dan niet onder het
werkingsgebied moet vallen. En
dus of ook het aantal soldaten daar
moet worden beperkt,
bied valt, zodat het Turkse garni
zoen verkleind wordt.
Het probleem is nu vooruit ge
schoven. De NAVO-landen waren
het er volgens Van den Broek over
eens dat hierdoor de onderhande
lingen in Wenen niet mochten
stagneren. Hoge ambtenaren gaan
bekijken hoe de komende maanden
dit vuiltje binnen de NAVO kan
worden weggewerkt.
De ministers lijken er in meerder
heid voorstander van dat de onder
tekening van een eventueel CFE-
akkoord in het najaar van 1990 in
Wenen wordt 'opgetuigd' door mid
del van een top van de regeringslei
ders van alle 35 Europese landen die
deel uitmaken van de Europese vei-
ligheidsconferentie (CVSE).
Gisteren werd ook bekend dat
Sovjet-minister van buitenlandse
zaken Eduard Sjevardnadze vol- Duizenden Filippino s protesteerden gisteren
gende week een historisch bezoek ^ie Aquino heeft afgekondigd.
zal brengen aan het Brusselse
NAVO-hoofdkwartier. Minister
Van den Broek verklaarde dat alle
ministers het erover eens waren dat
het "zinvol" was om in te gaan op
het verzoek van hun Sovjet-collega
om als eerste minister van een War-
schaupaktland NAVO-secretaris-
generaal Manfred Wörner te ont
moeten.
i Manila voor het gebouw van de Senaat tegen de noodtoestand
MANILA (AFP) - De Filipijnse ex-
legerkolonel Gregono "Gringo"
Honasan, die wordt gezien als de lei
der van de jongste coup tegen presi-
"Gringo", schrijft Honasan dat zijn wilde een dag eerder niet verder
groep beschikt over een regerende gaan dan een verlenging van de
raad met een collectieve leiding die noodmaatregel met 90 dagen.
beslissingen neemt op basis
De
JOHANNESBURG (IPS)
Zuidafrikaanse Staatsraad en be
langrijke leden van het kabinet wa
ren gedetailleerd op de hoogte van
het werk van geheime moordeska
ders. Dat zou blijken uit een docu
ment waarvan twee dagbladen in
Zuid-Afrika en Groot-Brittanniè
De Turken - daarin gesteund door gisteren melding maakten,
de rest van de NAVO - betogen dat In het document "Constitutie en
Mersin, dat vlakbij Syrië ligt, een functie van de speciale strijdkrach-
groot garnizoen nodig heeft omdat ten", wordt uiteengezet hoe de es-
dat ook moet zorgen voor de verde- kaders functioneren. Het stuk wijst
diging tegen eventuele dreiging regelrecht naar de Staatsraad, die
vanuit het Midden-Oosten. De Grie- werd voorgezeten door de toenmali-
ken daarentegen stellen dat vanuit ge president Pieter Botha en hoge
Mersin ook het Turkse deel van Cy- leden van het kabinet en waarin ook
prus wordt bevoorraad. Volgens de Het bestaan van het document
Grieken horen de Turken helemaal werd gemeld door het Zuidafri-
niet thuis op Cyprus en willen datr kaanse oppositieblad 'Weekly Mail'
Mersin binnen het CFE-verdragsge- en het Britse ochtendblad 'The Gu-
ardian'. Het stuk werd voor het
eerst negen jaar geleden voor een
de hoogste militairen van het land
soldaat en student werden berecht drukte staatsgreep slechts de eerste
voor het stelen van militaire gehei- fase is van een plan om Aquino ten
men. Het stuk was zo explosief dat val te brengen,
zelfs de advocaten van de verdach- Volgens Honasan zullen "natio-
ten het niet mochten zien. nalistische-reformistische" solda-
De student, Ben Greyling, heeft ten binnenkort de tweede fase lan-
intussen politiek asiel in de VS. Vol- ceren. Hij doelt kennelijk op de
gens hem bevat het document de- RAM, de Beweging voor Hervor-
tails over de financiering van de ming van de Strijdkrachten, die hij
moordeskaders en een overzicht in 1981 hielp oprichten als protest
van de activiteiten waarbij zij be- tegen de corruptie en de vriendjes-
trokken waren: leugencampagnes politiek binnen het leger onder de
tegen de oppositie, aanslagen op later afgezette president Marcos,
verzetsgroepen en andere doelen i
Bij een Amerikaans
dent Aquino, heeft gedreigd met consensus, "op basis van waarheid creatiecomplex en de woning van
?ens Honas- een Amerikaanse diplomaat in Ma-
1 december nila ontploften gisteren enkele gra
naten en een bom, waarb ij een
lichtgewonde vuel. De verantwoor
delijkheid is niet opgeeist, maar
i nieuwe staatsgreep. In een open
brief in de krant Newsday schreeft
Honasan gisteren dat de vorige
week met pijn en moeite onder-
i gerechtigheid". Volgens Honas
an was de putsch
niet bedoeld om een militaire junta
op te richten maar een "vreedzame
preventieve maatregel ter verdedi
ging van de republiek, de grondwet aangenomen wordt dat de explosies
het werk zijn van opstandige mili-
de nieuwe tairen of hun sympathisanten. Die
hebben gedreigd Amerikaanse be-
PLO betuigt spijt
over Palestijnse
aanval op Syriërs
SIDON/TUNIS (AP) - De PLO heeft
in een door haar hoofdkwartier in
Tunis uitgegeven verklaring spijt
betuigd over de aanval van een
groep van 150 Palestijnse guerrilla
strijders op een Syrisch legerhoofd
kwartier in de Zuidlibanese haven
stad Sidon. Daarbij vielen tien tot
vijftien doden en vijftien gewon
den
Volgens de verklaring kan de aan
val "alleen de belangen dienen van
de gemeenschappalijke vijand",
waarmee Israël wordt bedoeld. De
PLO beloofde, in samenwerking
met Libanon en het Syrische leger
een onderzoek te zullen instellen
naar het incident.
In de verklaring zijn de aanvallers
aangeduid als "onbekende strij
ders". Maar de Libanese politie en
andere bronnen zeiden duidelijke
aanwijzingen te hebben dat het om
leden van Arafats Fatah-beweging,
de belangrijkste PLO-groep, gaat.
De guerrillastrijders voerden gis
terochtend in alle vroegte de aanval
uit op het drie verdiepingen hoge
Syrische garnizoensgebouw bij de
Awali-rivier. De naar schatting 150
Meer buitenlands
nieuws op pagina 13
buurlanden en het destabiliseren
van vijandige regeringen door ge
heime steun aan rechtse rebellen in
Mozambique en Angola.
Het document kan dienen als be
langrijk bewijsmateriaal in het
schandaal rond de moordeskaders.
Het zou onweerlegbaar aantonen Mindanao, waar al jaren sterke
dat de terreurgroepen niet zomaar zetsgroepen van moslims en com-
bestonden uit ontevreden politie- munisten actief zijn.
mannen, maar onderdeel waren van In de open brief, die alleen is on-
het regeringsbeleid. dertekend met Honasans bijnaam
De chef van de Filipijnse inlich
tingendienst heeft gisteren voor een
Senaatscommissie ook verklaard
dat er een nieuwe coup op komst is.
De rebellerende militairen zouden HONGKONG (AP) - Ongeveer 8000
zich groeperen op de centrale Vi- Vietnamese vluchtelingen hebben
het zuidelijke gisteren voor de tweede achtereen
volgende dag geprotesteerd tegen
gedwongen repatriëring uit de
vluchtelingenkampen in Hong
kong. De demonstraties breidden
zich uit over vijf opvangkampen. In
het volk".
Mede onder druk
coupdreiging heeft de Senaat
mee ingestemd de noodtoestand langen in de Filipijnen te treffen
die Aquino ruim een week geleden vanwege de steun van de VS aan
instelde, meteen halfjaar te verlen- Aquino bij het onderdrukken van
gen. Het Huis van Afgevaardigden de laatste coup.
SANTIAGO Patricio Aylwin, de
christendemocraat die de Chilenen
gisteren kozen als hun president,
staat voor een moeilijke taak. Chili's
nieuwe leider moet een verdeelde
natie, die het trauma van de bloedi
ge staatsgreep van 1973 nog steeds
niet te boven is, verenigen. En Ayl-
zich dat maar al te
men. Ook voor hen was de staats- gramma verschilt
greep zestien jaar geleden een trau- dan ook niet veel
matische gebeurtenis, ma;
ogen noodzakelijk om eer
maken aan de chaos en de "terreur"
van links.
grote lijnen
dat van zijn
hun voorganger. Pinochet moderniseer-
einde te de Chili hardhandig volgens het
vrije markt model. De nieuwe presi
dent moet de scherpe randjes weg
kwam bovendrijven. Uitge- Het moeilijkste probleem dat de
kandidatuur uit louter verantwoor
delijkheidsgevoel, zeggen zijn
vrienden. Zelf vond de 71-jarige ad
vocaat dat hij toe was aan een rusti
ge oude dag met kinderen en klein
kinderen.
door
Ineke Holtwijk
Aylwin is een goedlachse, harte-
alle vroegte de aanval lijke 'pater familias', die 's avonds
op tijd naar bed gaat en zelfs tijdens
de campagne zijn middagdutje niet
opgaf. Hij heeft de politie tot wan-
sterke strijdmacht viel de Sy- hoop gedreven omdat hij mede op
verzoek van de ganse familie wil
blijven waar hij woont. Dat is een
van de buitenwijken van Santiago.
De christendemocraat is een be
kend gezicht in de Chileense poli
tiek. Hij heeft de afgelopen dertig
jaar alle belangrijke gebeurtenissen
van dichtbij meegemaakt. Hij werd
zeven keer tot voorzitter van zijn ei
gen partij gekozen en was de naaste
adviseur van president Eduardo
Frei, die Chili tot 1970 regeerde.
Aylwin heeft de senaat jaren voor
gezeten en toen de militairen op 11
september 1973 het presidentieel
Moneda-paleis bombardeerden en
daarmee een einde maakten aan de
linkse regering van socialisten en
communisten onder leiding van
Salvador Allende, leidde Patricio
Aylwin de christendemocraten.
In de afgelopen zestien jaar mili
tair bewind trok hij zich aanvanke
lijk terug in zijn advocatenpraktijk,
maar trad begin jaren tachtig uit de
schaduw. Hij was een van de juris
ten die de legitimiteit van de door
militairen gecomponeerde
het ge-
gen van drugshandelaars aan de rechtshof aanvocht. In de jaren die
Verenigde Staten. De laatste vijf volgden was hij een stuwende
jaar zijn volgens El Tiempo in totaal kracht in het overleg tussen politici,
vakbondsmensen en geestelijken
over terugkeer naar de democratie.
Aylwins naam stond bovenaan de
lijst van mogelijke presidentskandi
daten voor de oppositie toen de Chi
lenen vorig jaar oktober in het refe
rendum tegen verlenging van de
ambtstermijn van generaal Augusto
Pinochet hadden gestemd. Maar
het duurde nog maanden voordat
Pas na
vust. Hij heeft toegestemd in de rekend hij had heftig oppositie ge- jurist/president straks op zijn bord
voerd tegen de regering-Allende
was voorstander van het militaire
ingrijpen. Maar de socialisten gin
gen om en wat in de recente Chi-
krijgt, is de vervolging van schen
ders van de mensenrechten tijdens
de militaire dictatuur. Aylwin be
loofde gerechtigheid en met name
coalitie van christendemocraten
socialisten. De
king kreeg de toepasselijke
Concertacion, verzoening.
Aan zijn andere zijde vindt hij ge
neraal Pinochet, chef van de strijd
krachten, die heeft gezegd zich met
hand en tand te zullen verzetten te-
Aylwin zal geen president zijn gen processen tegen militairen. De
van grote veranderingen. Chilenen nieuwe president zal zijn kwalitei-
zijn grote, bruuske veranderingen ten als bemiddelaar
Aylwins economisch pro- nog hard nodig hebben.
Patricio Aylwin.
het kamp Sham Shui Po in Kow-
loon liepen zo'n 20U0 Vietnamese
mannen, vrouwen en kinderen on
der spandoeken met leuzen als
"Redt onze Zielen".
Op het eiland Hei Ling Chau. een
voormalige leprakolonie, werd in
twee kampen gedemonstreerd door
4000 Vietnamezen, en in het White-
head-gevangenkamp in de New
Territories betoogden er nog eens
2000. Een woordvoerder van de Ge-
vangeqisdienst die de kampen ex
ploiteert zei dat de demonstraties
vreedzaam en rustig verliepen.
De demonstranten behoren tot
ongeveer 44.000 Vietnamese boot
vluchtelingen die worden terugge
stuurd als ze niet expliciet kunnen
aantonen in eigen land gevaar te lo
pen. Dinsdagmorgen is een eerste
groep van 51 "economische" boot
vluchtelingen op het vliegtuig naar
Hanoi gezet.
Onder de leuzen die de demon
stranten in Sham Shui Po meedroe
gen waren "Thatcher Geen Hart" en
"Vietnamezen Vandaag. Hongkong
1997?". Daarmee werd werd verwe
zen naar de hardnekkigheid waar
mee de Britse premier Thatcher de
gedwongen repatriëring heeft ver
dedigd, en naar de vrees van de in
woners van de Britse kroonkolonie
dat zij na de overdracht van Hong
kong aan China, ondanks Britse be
loften, aan de genade van de Chine
zen zullen zijn overgeleverd.
Noriega krijgt
absolute macht
over Panama
PANAMA (AFP) - Panama's sterke
man generaal Noriega zou vandaag
tot "hoofd van de regering" van zijn
land worden benoemd. Hij krijgt
hiermee de totale macht over het
land totdat een einde komt aan de
"agressie van de Verenigde Staten",
zei vice-president Carlos Ozores gis
teren.
Noriega werd vorige maand door
de toen opnieuw ingestelde Natio
nale Vergadering van Afgevaardig
den. die 510 leden telt, gekozen als
"nationale coördinator". Deze post
gaf hem de macht om dit lichaam,
dat een belangrijk aantal rechterlij
ke, wetgevende en regerende taken
heeft, bijeen te roepen.
Een hoge functionaris van de in
Panama regerende Democratisch
Revolutionaire Partij (PRD) Luis
Gomez en enkele andere leden
daarvan zeiden in de afgelopen da
gen dat zij Noriega bevoegdheden
willen toekennen die net zo groot,
zo niet groter zijn dan die van gene
raal Omar Torrijos, de charisma
tisch leider van Panama in de jaren
zeventig. Torrijos had de grondwet
telijke macht om de meeste top
functionarissen te benoemen en de
buitenlandse betrekkingen van het
land te behartigen.
PRD-lid Ramon Ashby zei dat de
economische en politieke agressie
van de Verenigde Staten betekenen
dat Noriega "meer bevoegdheden
moet krijgen dan Torrijos had".
Washington heeft een aantal eco
nomische sancties tegen Panama
genomen in een poging hem van het
Panamese politieke toneel te laten
verdwijnen.
Oud-presidenten
Colombia weg na
besluit
referendum
BOGOTA (IPS) - De leiders van
twee belangrijke politieke partijen
in Colombia zijn gisteren afgetre
den na het besluit van de Senaat om
een referendum te houden over het
uitleveren van drugsbaronnen aan
de Verenigde Staten.
De oud-presidenten Julio Turbay
(1978-1982) en Misael Pastrana
(1970-1974) stapten op als leiders
van de regerende Liberale Partij PL
en de oppositionele sociaal-conser
vatieve partij PSC, toen hun senato
ren tegen het advies van de partijlei
ding in vóór het referendum stem
den.
De Colombiaanse president Vir-
gilio Barco begon met het uitleve
ren van cocaïnebaronnen aan de
Verenigde Staten ondanks het feit
dat zij Colombiaanse staatsburgers
zijn op grond van een speciaal presi
dentieel decreet. De betrokken co
caïnehandelaren antwoordden
daarop met een keiharde terreur-
campagne.
Veel parlementariërs betwisten
Barco het recht Colombiaanse bur
gers uit te leveren. Toen de presi
dent bekendmaakte dat hij volgen
de maand een referendum wil hou
den over een aantal grondwetswijzi
gingen die het de guerrillabeweging
M19 mogelijk maakt om als politie
ke partij volgend jaar deel te nemen
aan de verkiezingen, voegde het
parlement daar de kwestie van de
uitleveringen aan toe.
Barco en andere politici vrezen
dat de drugsbaronnen met hun vele
miljarden de stemming in hun voor
deel kunen laten uitvallen. Uitleve
ring aan de VS is zo ongeveer de eni
ge sanctie in Colombia die door de
drugsbaronnen wordt gevreesd. De
VS heeft Colombia om de uitleve
ring van vrijwel alle grote drugs
handelaren gevraagd.
ADVERTENTIE
i met op jeeps gemonteerd
geschut, granaatwerpers en ma
chinepistolen. Zij kwamen uit het
vluchtelingenkamp Ein el-Hilweh
aan de rand van Sidon.
Het was de eerste keer dat Pales-
tijnen de rivier de Awali, even ten
noorden van Sidon, overstaken
voor een aanval op de Syrische troe
penmacht. De rivier, 65 kilometer
ten noorden van de Israëlische
grens, is door Israël bestempeld tot
"rode lijn" die de Syriërs alleen ten
koste van een oorlog kunnen over
schrijden.
De strakke eenvoud van een
kenmerkende zitinnovatie
Buitenland kort
Rechters bedreigd
In Colombia worden ongeveer dui
zend magistraten en gerechtsfunc
tionarissen met de dood bedreigd.
In Medellin, het grootste drugscen
trum in het land, is een groot aantal
rechters vermoord door de de
drugsmafia als reactie op uitwijzin- grondwet tevergeefs
Accolade 893 21/2-zits-
bank niet verstelbare arm-
leggers en komfortroHen
Thatcher op tv
De invoering van tv-uitzendingen
uit het Britse Lagerhuis legt pre
mier Thatcher geen windeieren.
Van de Britten die wel eens naar de
debatten hebben gekeken sinds de
televisie drie weken geleden met
het uitzenden ervan begon, vindt 44 de kogel door de kerk
procent dat zij een beter figuur slaat verhitte discussies, bijna-ruzies
mislukte nominaties werden de
cialisten en de christendemocraten,
dan oppositieleider Neil Kinnock.
Leger naar Comoren
Franse troepen landen op de Como
ren eilanden om de huurlingen te
vervangen die sinds de dood van
president Ahmed Abdallah Abder-
rahmane het land besturen. De on
geveer 30 huurlingen, die beschul
digd worden van de moord op de
president, zullen de Comoren verla
ten.
I
if
f' j
rn
■frwÊi
Fiabo 886 2 l/2-zitsbank
de twee belangrijkste oppositie-
blokken, het erover eens: wilde Chi
li de democratische opening gebrui
ken dan moest de oppositie met één
kandidaat komen.
Die kandidaat mocht geen weer
stand oproepen bij het leger en
evenmin bij rechts. De angst bij
conservatieve Chilenen voor de de
mocratie moest worden weggeno-
Pinaco 8912-zils met arm
leuning rechts en hoekdeel
t aangebouwde poef
KATWIJK
AMBACHTSWEG 11-13
TEL 01718-28151
DONDERDAGAVOND
