TAD LEIDEN
lichte stijging aantal
daklozen in Leiden
«OÊ90
Ik ben na 37 jaar archief nog altijd niet uitgekeken
LEIDSCH DAGBLAD
m vindt U b.j:
Adviesraad voor ouderen
begin 1990 aan het werk
B.N. Leverland van het Gemeente-archief met pensioen
Twee vrouwen
aangerand
Auto botst
tegen woning
Meer uitzettingen wegens overlast
s
WOENSDAG 13 DECEMBER 1989
MEUBELPROMENADE KATWIJK
LEIDEN - De Adviesraad Oude
renbeleid Leiden gaat begin vol
gendjaar van start. Dit orgaan dat
door de overkoepelende ouderen
bonden in het leven is geroepen,
gaat de gemeente op alle terrei
nen waar de belangen van oude
ren betrokken zijn van advies
voorzien. Voorheen was dat in
handen van het Ouderen Beraad
Leiden (OBL).
Begin dit jaar besloot de ge
meenteraad om de OBL, waar
wethouder De la Mar voorzitter
van was, te vervangen door een
onafhankelijke stichting. Dat had
te maken met de onoverzichtelij
ke structuur en de omslachtige
wijze van werken van de OBL. De
Adviesraad is daarentegen zo
klein mogelijk gehouden om zo
efficiënt mogelijk te kunnen wer
ken.
Volgens voorzitter van het
overlegorgaan van ouderenbon
den, H. Pullens, zijn er heel veel
zaken waarbij de belangen van de
ouderen in geding zijn. Zo zijn er
in Leiden nog te weinig senioren-
woningen en is het hard nodig dat
daar in Leiden meer van komen.
Daarnaast zijn er terreinen zoals
de gezondheidszorg, veiligheid
en verkeer waarbij veel meer re
kening moet worden gehouden
met ouderen.
Het overlegorgaan van de oude
renbonden heeft het afgelopen
jaar een plan gemaakt waarin de
oprichting van de Advieraad is
beschreven. Voorgesteld wordt
om niet meer dan 9 leden in deze
raad te benoemen. Deze leden die
afkomstig kunnen zijn van de ou
derenbonden, moeten op per
soonlijke titel in de raad zitting
nemen, om de onafhankelijkheid
te waarborgen.
Een van de taken van de Ad
viesraad is het signaleren van pro
blemen bij ouderen in Leiden.
Daarnaast moet het orgaan over
leg voeren met instanties en zono
dig bij knelpunten zelf het voor
touw in handen nemen om oplos
singen aan te dragen. De Advies
raad moet ouderen stimuleren
om mee te doen in het besturen
van instellingen en zitting te ne
men in commissies. Ten slotte
moet de raad informatie kunnen
verstrekken aan ouderengroepen
en instanties.
D66: pleidooi voor
adviescommissie
LEIDEN - Enkele tientallen
mensen in Leiden zijn
dakloos, of zeggen dat ze het
zijn. Het aantal mensen zon
der eigen woning neemt iets
toe, al is de groei zeker niet
explosief. Toename is te vin
den in de groep mensen die
na het veroorzaken van over
last na tussenkomst van de
rechter uit hup huis moeten.
door
Henny van Egmond
Volgens J. Duivesteijn, voorzitter
van de federatie van de Leidse wo
ningbouwverenigingen, is er sprake
van enige toename van het aantal
gevallen, maar vallen de uitzettin
gen vooral op omdat ze steeds meer
in de openbaarheid komen. Een
woordvoerster van de gemeentelij
ke directie woonruimteverdeling
constateert de lichte toename ook:
"De overlast groeit ook. In het verle
den was het mogelijk dat een ge
sprek tussen woningbouwvereni
ging en huurder de oplossing
bracht. Vroeger konden buren
soms zelfs gewoon met elkaar pra
ten. Nu is het direct ru^ie. Het lijkt
wel of de mensen steeds intoleran-
ter worden".
De hoofdmoot van de daklozen
wordt gevormd door mensen die op
straat komen te staan door echt
scheidingen. Verder raken sommi
gen acuut het dak boven hun hoofd
kwijt, bij voorbeeld door brand. De
laatste groep bestaat-ook uit men
sen die uit huis zijn gezet, of vanwe
ge huurschuld, of na het veroorza
ken van overlast.
Voor allen geldt dat ze zich op
nieuw moeten laten registreren en
120 punten krijgen. "Maar mensen
die acuut op straat staan, die wor
den meestal wel vrij snel geholpen",
aldus Duivesteijn. In het andere ge
val, als er geen reden is om direct te
helpen, staan mensen gewoon op de
wachtlijst. En in het geval van ge
scheiden mensen kan dat jaren du
ren. "Het vergt twee tot vier jaar
voordat een alleenstaande voor een
reguliere toewijzing in aanmerking
komt", aldus de woordvoerster.
Vaak vinden deze mensen onder
dak bij familie.
Het grote probleem vormen de
mensen die op straat komen door
huurschulden of na het veroorza
ken van overlast. "Sporadisch komt
het voor dat zulke mensen nergens
terecht kunnen. Natuurlijk, dat zijn
ook noodgevallen, alleen kunnen
we er niets aan doen. Slechts in heel
uitzonderlijke gevallen als er bij
zondere aspecten aan de orde zijn,
kunnen mensen sneller worden ge
holpen. Maar dat kan echt alleen in
hele extreme gevallen", aldus de di
rectie woonruimteverdeling.
Daarbij wijst de woordvoerster
bovendien op het feit dat zelfs als ie
mand sneller wordt geholpen, het
altijd nog enige tijd duurt voordat er
een woning beschikbaar is. "Men
sen denken dat wij een aantal wo
ningen achter de hand houden voor
dit soort gevallen. Dat is niet zo. El
ke woning die vrijkomt, wordt on
middellijk weer verhuurd. Zelfs als
een gezin door brand uit hun huis
wordt verdreven, moeten ze soms
geruime tijd elders worden onder
gebracht voordat ze een nieuwe wo
ning krijgen of naar hun oude wo
ning kunnen terugkeren".
Bovendien geldt vaak dat bij uit
zetting na een huurschuld of na
overlast dat de huurders eerst weer
door de woningbouwvereniging ac
ceptabel moeten worden gevonden.
Dat betekent dat in het ene geval
eerst de huurschuld moet worden
voldaan en in het andere geval er
een oplossing voor de overlast moet
worden gevonden. Hoewel de
woordvoerster van de gemeente dat
bestrijdt, is het volgens Duivesteijn
zo dat de huurder altijd weer bij de
zelfde woningbouwvereniging
wordt gehuisvest: "De woning
bouwverenigingen hebben de af
spraak dat ze elkaar niet opzadelen
met andermans problemen".
Sommige mensen die op huisves
ting wachten denken dat ze eerder
aan de beurt zijn door zich op een
bepaalde manier te gedragen. De
woordvoerster van woonruimtever
deling: "Woningzoekenden menen
dat als ze zich aardig gedragen, of de
deur plat lopen, of zelfs mensen be
dreigen, ze eerder een woning krij
gen. Dat is niet zo. Mensen worden
ingevoerd in de computer en krij
gen op basis van een aantal criteria
een aantal punten. Op een bepaald
moment komt iemand uit dat sys
teem. Dat is door ons niet te beïn
vloeden".
LEIDEN D66 dringt in een brief
aan het college nogmaals aan op in
stelling van een onafhankelijke
commissie die Leiden en de regio
gemeenten op economisch en soci
aal gebied van advies moet dienen.
Deze commissie dient op deze be
leidsterreinen een aantal 'creatieve
en onorthodoxe ideeën' te formule
ren. Volgens D66-raadslid P. Lan-
genberg moet het advies er snel ko
men, zodat het bij het opstellen van
het nieuwe collegeprogramma na
de verkiezingen van maart '90 kan
worden gebruikt.
Tijdens de algemene beschou
wingen over de begroting voor 1990
lanceerde Langenberg het idee van
de onafhankelijke commissie. Hij
noemde daarbij grote ontwikkelin
gen die Leiden en de regio raken
zoals de plannen voor het Leidse
station en omgeving, de groei van
Schiphol en de regionale plannen
voor bebouwing van polders. Ook
wees hij op de harde kern van lang
durig werklozen, die perspectief
moet worden geboden.
De externe commissie zou moe
ten werken als de commissies Lam-
booy of Albeda en Idenburg uit Rot
terdam. Volgens Langenberg moet
het werkstuk van de commissie
geen studeerkamerproject worden,
maar een resultaat van een rond
gang langs Leidenaars en anderen
die iets te vertellen hebben over
hun stad en de Leidse economie.
LEIDEN - Twee Leidse vrouwen
zijn de afgelopen dagen, op ver
schillende plekken in de stad, aan
gerand. In een geval hield de politie
een snelle zoekactie, die evenwel
zonder resultaat bleef. Van de da
ders ontbreekt elk spoor.
Een 18-jarige Leidse deed giste
ren aangifte van aanranding. Zij
fietste maandagavond op de Heren
gracht, waar ze werd ingehaald door
een andere fietser. Hij pakte de
vrouw beet en betastte haar. Daarna
ging hij er vandoor.
Op de Jan van Goyenkade is gis
teravond een andere vrouw aange
rand. Terwijl ze daar liep werd ze
van achteren beetgepakt door een
onbekende man van een jaar of 20.
Hij betastte haar onzedelijk, waarna
de vrouw zich wist los te rukken. De
man zette het daarna op een lopen.
Het slachtoffer belde het voorval
meteen door aan de politie, die on-
middelijk de buurt afzocht. De da
der werd niet meer aangetroffen.
LEIDEN - Een 41-jarige Alphenaar
is gisteravond met zijn auto tegen
een huis gereden op de hoek van de
Oude Herengracht. Hij wilde de
Zijlsingel op gaan, maar vergat de
bocht te nemen waardoor hij recht
door op een hoekwoning botste.
Daarop reed de man weer door. Ge
tuigen gaven het kentekennummer
aan de politie door. Agenten kon
den de man enkele minuten later op
de Hoge Rijndijk staande houden.
Hij bleek dronken te zijn en geen
geldig rijbewijs te hebben. De auto
zat aan de voorkant flink in elkaar,
de woning was licht beschadigd.
Voorzitter Duivesteijn van de fede
ratie vindt het systeem dat woon
ruimteverdeling toepast te star. De
federatie pleit al langer voor meer
vrijheden voor de woningbouwver
enigingen bij toewijzing van wonin
gen en is daarover met de gemeente
in een moeizame discussie verwik
keld. Volgens Duivesteijn zou de
grotere invloed van de verenigin
gen een vermindering van de pro
bleemgevallen tot gevolg kunnen
hebben.
"Je kunt dan veel meer kijken of
huurders in een buurt passen, waar
door je meer sociale eenheid kriigt.
Mensen komen nu uit de computer
rollen en hup, klaar. Maar wij den
ken dat als je kijkt of mensen in een
buurt passen, je uiteindelijk een
veel beter woonklimaat krijgt. De
gemeente is bang dat we op een hel
lend vlak terecht komen als ze ons
voorstel volgt, dat er sprake is van
willekeur bij toewijzing. Maar het is
de kunst van degenen die het moe
ten beoordelen om door de kroko-
dilletranen heen te prikken", aldus
Duivesteijn.
De federatievoorzitter verwerpt
overigens verwijten dat de vereni
gingen de huurschuld vaak zo hoog
laat oplopen, dat oplossingen
steeds moeilijker worden. "Wij zijn
sociale verhuurders. Wij proberen
de huurders altijd te helpen. Maar
pas als iemand volstrekt onwillig is
en niet reageert op aanmaningen en
uitnodigingen om te komen praten,
dan gaan wij over tot gerechtelijke
procedures. Wij schakelen dan een
deurwaarder in, die ook een sociale
taak heeft. Hij moet, dat is onze op
dracht, een oplossing zien te zoe
ken. Werken mensen daaraan ook
niet mee, dan gaan we naar de rech
ter. Maar tot op het moment van de
rechtelijke uitspraak hebben huur
ders bij ons de gelegenheid om hun
schuld te voldoen".
Duivesteijn: "Maar als je dan nog
niet betaalt, ja dan sta je op straat en
moet je je heil bij familie of vrien
den zoeken en je opnieuw laten re
gistreren. Dat mensen door omstan
digheden hun huur niet kunnen be
talen, wordt vaak zo gemakkelijk
geconcludeerd. Maar niemand kan
mij uitleggen, waarom andere men
sen in precies gelijke omstandighe-
het Gemeente-archief Leverland
nog regelmatig terugzien. "Niet
omdat ik geen afscheid zou kun
nen nemen hoor", zegt hij op
nuchtere toon. "Het is alleen zo
dat ik heel veel materiaal verza
meld heb over de Hooglandse-
kerk, met name over de bouwge
schiedenis. Dat verhaal moet ik
op poten zetten. Als ik het niet
doe dan komt het er nooit. Hoe
langer het blijft liggen, des te
moeilijker wordt het om van de
losse papiertjes nog iets te ma
ken".
Een man op de studiezaal moet
overal iets van weten, in alle ar
chieven zijn weg kunnen vinden.
Dat neemt niet weg dat archiva
rissen in de loop der tijden hun
specialiteiten ontwikelen. Is de
één thuis in de achttiende eeuw,
Leverland weet veel van de Mid
deleeuwen en met name kan hij
makkelijk de weg vinden in de
uitgebreide archieven van de ker
ken.
De vraag die zich onvermijde
lijk opdringt is hoe iemand 37 jaar
lang op dezelfde plaats werkzaam
kan zijn. Er valt een lange stilte
bij Leverland. Nog behoedzamer
dan daarvoor zegt hij dat daar be
paalde persoonlijke redenen voor
waren. Natuurlijk, hij had het
daar ook naar zijn zin. De werk
sfeer was altijd goed, maar boven
al was hij thuis in de Leidse ar
chieven. "Het valt niet mee om in
een nieuw archief weer ingewerkt
te raken".
Typerend voor Leverland is
misschien wel dat hij na al die 37
jaren, zich nog geen echte Leide-
naar voelt. "Natuurlijk ken ik de
stad van haver tot gort. Toch kan
ik echter niet zeggen dat ik met de
stad vergroeid ben. Na een vakan
tie moet ik bij terugkomst in Lei
den toch altijd weer even wen
nen. Ik ben gewoon geen inboor
ling geworden".
LEIDEN - Eigenlijk had hij
geestelijke moeten worden.
Maar het liep anders. In 1953
kwam B.N. Leverland op de
studiezaal van het Leidse Ge
meente-archief terecht. Daar
heeft hij het al die jaren volge
houden. Sterker nog: hij is
daar nog altijd niet uitgeke
ken.
Wegens het bereiken van de pen
sioengerechtigde leeftijd zet Le
verland een punt achter zijn 37-ja-
rige loopbaan in het pand aan de
Boisotkade. Tijdens een receptie
in de Burgerzaal van het stadhuis
werd hem vanmiddag een ko
ninklijke onderscheiding uitge
reikt. Vanwege zijn verdiensten is
Leverland benoemd tot Ridder in
de Orde van Oranje Nassau.
door
Meindert van der Kaaij
Na het Gymnasium doorliep
Leverland het theologisch semi
narium in Amersfoort. Hij was
klaar voor de priesterwijding.
Toch durfde hij deze stap niet
aan, omdat, zoals hij dat zelf zegt:
"De theorie heel anders bleek dan
de praktijk. Die twee kwamen el
kaar tegen en botsten. Om per
soonlijke redenen heb ik van die
geestelijke carrière afgezien".
Wel valt hij nu en dan in bij het
preken voor de oud-katholieke
kerk aan de Zoeterwoudsesingel.
Na twee jaar stage te hebben
gelopen bij het Rijksarchief in
Utrecht, kwam er een plaats vrij
op de studiezaal van het Leidse
Gemeente-archief. Leverland sol
liciteerde en werd aangenomen.
"Ach, dat werk lag toch in de lijn
van mijn wensen. In die tijd had
je natuurlijk niets te willen als je
op zoek was naar werk om zelf
standig je brood te verdienen.
zijn wortels. Zij doen het zoge
naamde genealogisch onderzoek.
Zij zoeken precies uit hoe de
stamboom van hun familie eruit
ziet.
Maar behalve de toename is
volgens Leverland ook de wijze
waarop het familie-onderzoek
wordt verricht veranderd. "Vroe
ger was men tevreden met de drie
belangrijke gegevens: wanneer
was iemand geboren, getrouwd
en overleden. Punt uit. Hierdoor
hadden ze niets meer dan een
kaal geraamte. Nu willen ze veel
meer weten. Ze willen bij wijze
van spreken personen van vlees
en bloed creëren. Ze gaan zoeken
naar de buurt en welke huizen
hun familie heeft gewoond. Hoe
welgesteld was hun familie? Ze
willen kortom weten hoe het hun
voorouders is vergaan. Daarvoor
moet heel wat meer archiefstuk
ken op tafel komen. U begrijpt
wel dat dat heel interessant is".
De studiezaal waarin Lever
land in 1953 te werk werd gesteld
kon drie bezoekers herbergen 'en
dan was het helemaal vol'. Ver
volgens kwam er een zaal die
plaats bood aan acht mensen. En
toch bleef het te klein. Uiteinde
lijk kwam Leverland, die inmid
dels tot hoofd van de studiezaal
was gepromoveerd, terecht in de
zaal waar nu ruim 20 mensen hun
gang kunnen gaan. Leverland
heeft het bezoekersaantal van een
paar honderd per jaar zien stijgen
naar een aantal van 6800 vorig
jaar.
Daarnaast zijn de bezoekers
volgens Leverland minder 'grijs'
en meer gemêleerder geworden.
"De opleidingen van mensen zijn
gevarieerder geworden. Er ko
men nu mensen met mavo, maar
ook academici. De uitersten die je
nu hier door de archieven ziet gra
ven waren er vroeger niet".
Middeleeuwen
Na 1 januari zal het personeel van
Huisuitzettingen komen vaker voor in Leiden en trekken ook meer aandacht dan vroeger.
den hun huur wel kunnen betalen".
Pure terreur
De overlastveroorzakers vormen
eenzelfde categorie in de ogen van
Duivesteijn. Hij betreurt het dat de
klagers vaak zo laat bij de woning
bouwvereniging aankloppen.
"Vaak is er sprake van pure terreur:
ingooien van ramen, bedreigen met
de dood, psychische intimidatie,
zelfs brandstichting komt voor.
Mensen melden zich pas bij de vere
niging als de maat helemaal vol is.
Maar dan begint het circus pas",
zegt Duivesteijn.
"We moeten bewijzen hebben dat
het zo is. Als aanschrijven dan niet
helpt, wordt de wijkagent ingescha
keld. Helpt dat ook niet dan moetje
een uitzettingsprocedure beginnen
die nog maanden vergt. En bij elke
stap moet de slachtoffer van het
overlast zijn verhaal weer vertellen.
Het slachtoffer wordt door die pro
cedure vaak een nog veel groter
slachtoffer, want zolang de proce
dures lopen woont de overlastver
oorzaker wel gewoon in zijn huis".
De voorzitter: "Mensen zouden
veel eerder in actie moeten komen.
Dan is het vaak nog mogelijk iets er
aan te doen, zonder datje tot allerlei
procedures moet overgaan. Dan is
de zaak meestal nog niet geësca
leerd".
Na 37 jaar verlaat drs. B.N. Leverland het Gemeente-archief. Hij is er nog altijd niet uitgekeken en zal er
geregeld nog terugkeren. (foto Loek zuyderduin)
Maar het werken op de studiezaal
kwam me wel goed uit", zegt hij
zeer nauwkeurig formulerend.
Leverland wilde graag met
mensen omgaan, maar aan de an
dere kant toch ook zelf onderzoek
doen. Wat dat betreft is hij altijd
aan zijn trekken gekomen. "In de
eerste plaats moetje nieuwe men
sen wegwijs maken in het archief.
Waar kunnen ze wat opzoeken.
Dat doe je op je routine. Het leuke
komt wanneer mensen met pro
blemen zitten. Ze zijn op een punt
aanbeland waar ze niet verder
kunnen".
Voorouders
"Dan moeten er knopen worden
opgelost", stelt Leverland. "Dat is
dan een kwestie van puzzelen,
lijntjes nalopen. Zoeken naar de
speld in de hooiberg. Dingen lij
ken op een gegeven moment on
oplosbaar, maar toch kom je dan
altijd wel weer verder. Ik wil niet
zeggen elke dag, maar elke week
leer ik hier toch wel weer iets
nieuws", zegt Leverland.
In de loop der jaren is een ding
heel duideljk geworden: de ex
plosieve toename van het gebruik
van de studiezaal. Steeds meer
studenten geschiedenis gaan
weer zelfstandig onderzoek ver
richten en komen in het archief
terecht. Daarnaast is de stijging
toe te schrijven aan het groeiende
aantal mensen dat op zoek is naar
STAD LEIDEN STAD LEIDEN STAD LEIDEN STAD LEIDEN STAD LEIDEN STAD LEIDEN STAD LEIDEN
