Baker: geen
overhaaste
hereniging
'Gemeente rechtvaardigt
armoede met hulp minima'
Tsjechische partij wil
president later kiezen
SED: 'beperkte' samenwerking
tussen DDR en West-Duitsland
Economische nood drijft
DDR in Westduitse armen
WOENSDAG 13 DECEMBER 1989
BINNENLAND/BUITENLAND/ECONOMIE
PAGINA 11
VS willen blijvende rol in Europa
BERLIJN/BONN - De Amerikanen hebben begrip voor het
Duitse streven naar hereniging, maar waarschuwen voor te
grote haast. Het proces moet vreedzaam en democratisch
verlopen en er dient rekening te worden gehouden met de
legitieme zorgen van alle betrokkenen. De Amerikaanse
minister van buitenlandse zaken Baker zei dit gisteren in
een toespraak in West-Berlijn. Baker had later op de dag in
het Oostduitse Potsdam verrassend een gesprek met minis
ter-president Modrow.
door
Hans Hoogendijk
Daarbij verzekerde Baker, de hoog
ste Amerikaanse politicus die ooit
in de DDR was, Modrow de steun
van Washington bij het hervor
mingsproces. Hij zei te hopen op
een stabiel verloop van de democra
tisering.
Modrow onderstreepte zijn be
reidheid tot dialoog. Het uitstapje
wordt algemeen gezien als een ge
baar van goede wil tegenover de
Oostduitsers. Wel meed Baker
Oost-Berlijn, omdat de VS deze stad
niet als hoofdstad van de DDR aan
vaarden.
In West-Berlijn, waar de minister
optrad voor de internationale pers,
waren onder zijn toehoorders de
ambassadeurs van de vier zegevie
rende machten in de Tweede We
reldoorlog, die met hun aanwezig
heid duidelijk maakten, dat zij zich
nog steeds verantwoordelijk achten
voor de ontwikkelingen in Berlijn.
Baker onderstreepte dat de poli
tieke, economische en militaire-
banden tussen zijn land en Europa
gehandhaafd blijven. Als resultaat
van de veranderingen verwachten
de Amerikanen de vorming van een
nieuw Europa op basis van een ver
anderd Atlantisch denken. Ook riep
hij het Westen op om in het kader
van de Akkoorden van Helsinki de
economische en politieke banden
met het Oosten te versterken om
daar de democratische ontwikke
lingen te bevorderen.
De Amerikaanse bewindsman
presenteerde een concept voor een
nieuwe Europese orde die in de
plaats moet komen van de door te
genstellingen beheerste na-oorlog-
se Oost-Westrelaties. Daarbij moet
de NAVO meer een politiek dan een
militair bondgenootschap worden
en wil Amerika een verdrag tussen
Washington en de EG, om de poli
tieke en economische band te ver-
Lezers schrijven
Decemberzegels
Ofschoon ik erg blij ben met de ze
gels van 50 cent voor de kerst- en
nieuwjaarspost, moet ik er op wij
zen dat de boekjes van de twee
voorgaande jaren beter voldeden.
Men moet haast een diploma han
denarbeid hebben om de zegels on
geschonden af te scheuren. Als de
PTT deze welkome service volgend
jaar weer verleent, stel ik voor terug
te keren tot de boekjes.
L.G, de Graaf
Van Wijckerslootplein 1
2341 BB Oegstgeest
sterken. Over de Duitse vraag zei
Baker dat de overwinning van de
deling zeker het doel blijft van de
Amerikaanse politiek, maar dat dit
streven niet los mag worden gezien
van de Europese eenwording.
Baker, die 's ochtends een werk-
ontbijt had gehad met kanselier Ko
hl, sprak later met Westberlijns bur
gemeester Momper en minister van
buitenlandse zaken Genscher. Gen-
scher verklaarde dat alleen door
verantwoordelijk en bezonnen poli
tiek optreden een gemeenschappe
lijk Europees huis kan ontstaan,
waarin ook de Duitsers in nationale
eenheid hun intrek kunnen nemen.
In Bonn stelde SPD-partijvoorzit-
ter en -fractieleider Hans Jochen
Vogel vast dat de roep om hereni
ging in de DDR steeds luider wordt
en dat deze nieuwe ontwikkeling
ook tot polarisatie binnen de bui
tenparlementaire oppositie leidt.
Hij riep op tot behoedzaam hande
len. CDU-CSU-leider Alfred Dreg-
ger daarentegen stelde vast dat over
een eventuele hereniging in de eer
ste plaats de Duitsers beslissen en
niet de overwinnaars uit de Tweede
Wereldoorlog.
Sovjetparlementariër
bevestigt dreigement
aftreden Gorbatsjov
MOSKOU (Rtr) - Sovjetparlementa
riër Daniil Granin heeft gisteren be
vestigd dat president Michail Gor
batsjov zaterdag, tijdens een zitting
van het Centraal Comité, aangebo
den heeft af te treden. Granin, die
de vergadering van het Comité bij
woonde, schrijft dit in het weekblad
"Weekly News".
Conservatieve topfunctionaris
sen uitten zaterdag zeer scherpe kri
tiek op het hervormingsbeleid van
de Sovjetleider en "beschuldigden
hem er zeer direct van dat zijn op
stelling verkeerd was", aldus Gran
in. "Het is niet verrassend dat Gor
batsjov diep gekwetst was door de
ze toespraken. Zo erg dat hij ver
klaarde dat hij bereid was zijn func
tie neer te leggen als er zo gedacht
werd over het werk dat de afgelo
pen jaren is verzet".
De opmerkingen van Granin in
Weekly News geven voor het eerst
een gedetailleerd beeld van de ge
beurtenissen tijdens de zitting van
het Comité. In een interview zondag
met een Estische krant zei premier
Indrek Toome van Estland dat Gor
batsjov had gedreigd af te treden,
maar dat werd later tegengespro
ken door de hoofdredacteur van de
Pravda.
Granin, lid van het Volkscongres
dat deze week in Moskou vergadert,
was één van de genodigden zater
dag bij het Centraal Comité. Hij ver
klaarde dat wat er daar gebeurd was
hem "grote zorgen baart".
HIJ STEELT DE SHOW.
Winkelcentrum
Leidsenhage
W2SQQ&I in Kerstsfeer.
'hömrmMhm
'^taptunoori'J
wtmijn arrestee
Dat moet je meemaken.
WINKELCENTRUM LEIDSENHAGE*
IN MUZIEKDOOS VOOR F18,-.
DEN HAAG (ANP) Als gemeen
ten zich opwerpen als 'armoedecon-
sulent' en door bezuinigingen ge
troffen minima een handje helpen,
halen zij in feite voor het rijk de de
kastanjes uit het vuur. Het gemeen
telijk beleid, waarbij minima finan
ciële steun krijgen, rechtvaardigt zo
de bestaande armoede en zelfs ver
dere bezuinigingen van de regering
in de sociale zekerheid.
Dat schrijft de Vereniging van
Nederlandse Gemeenten (VNG) in
een eigen uitgave met een overzicht
van het beleid van gemeenten voor
mensen met de laagste inkomens.
Het boekje is vartdaag door VNG-
directeur De Vries aan minister De
Vries (sociale zaken) aangeboden.
Een groot aantal gemeenten heeft,
sinds beginjaren '80 duidelijk werd
dat mensen met een minimum-uit
kering stevig moesten inleveren, op
verschillende manieren armlastige
inwoners ondersteund.
Betoging Bulgarije
SOFIA (AP) - In de Bulgaarse
hoofdstad Sofia hebben gister
avond net als maandag duizenden
mensen een stille wake aan de ach
terzijde van het gebouw gehouden
waar het Centraal Comité voor de
tweede achtereenvolgende dag ver
gaderde. Met de betoging wilden de
ruim 20.000 demonstranten de le
den van het comité er opnieuw aan
herinneren dat het volk op hen let.
Eerder op de dag hielden 3000 men
sen een kleine wake voor het ge
bouw.
MET FEESTKLEDING VAN HIJ
KOM JE MOOI VOOR DE DAG
EN VOOR DE NACHT. DASSEN,
OVERHEMDEN EN KOSTUUMS.
ZELFS EEN KERSTBOXERSHORT
KOLBERT 195,-
GILET 55,-
PANTALON 98,-
BOLERO
KOSTUUM
295,-
KATOENEN
KOSTUUM
195,-
DOUBLE-BREASTED
KOSTUUM
450,-
deMuurbij de Potsdamer Platz
Oost-Berlijn
PRAAG - D,e Tsjechoslowaakse af te leggen aan de Federale Assem-
Communistische partij wil tegen de J^ee> tiet nationale parlement,
wil van de oppositie de nieuwe pre- Daarom staat ook in de grondwet
sident van de republiek per referen- dat hij door het parlement moet
dum laten kiezen. De oppositie wil worden gekozen. Een wijziging van
vasthouden aan grondwettelijke be- de grondwet, zelfs al is het maar een
palingen, die voorschrijven dat het tijdelijke, is tegen onze democrati-
parlement binnen veertien dagen
de president kiest en verwijt de par
tij uitstelmanoeuvres.
door
Hans Geleijnse
sche traditie".
Volgens het Forum leidt een
volksraadpleging tot verdeeldheid
en nieuwe politieke spanningen,
terwijl eenheid is geboden. Dobor-
ovski ontkende dat de oppositie
zich tegen de communistische voor
nemens keert uit angst dat presi-
dentskandidaat Vaclav Havel in de
Praag steeg provincie niet genoeg aanhang
confrontatie gis- heeft- -We zlJn overtuigd van Ha-
••els kansen", aldus Dobrovsky.
Het parlement, dat sinds gisteren
De politieke koorts
door deze
teren tot recordhoogte. Hoewel
woordvoerder Dobrovsky van het
Burgerforum dreigementen wordt voorgezeten door de partijlo-
Kukral, is gisteren begonnen 4
de onvermijdelijke opruiming van
dogmatische politici. Oud-partijlei-
de grondwet te ^er Jakes en de ideologen Lenart,
nieuwe referen- Bilak en Indra werden uit het As-
dumwet af te kondigen is afkomstig semblee-presidium verwijderd. De
1 het 'Communistisch Democra- openbare aanklager in Bratislava
vermeed, is men in oppositionele
kring voorbereid op nieuwe demon'
straties en acties.
Het voorstel oi
wijzigen
tisch Forum'. Dobrovsky zei giste-
heeft al een onderzoek wegens r
Minister James Baker gluurt door
OOST-BERLIJN/BONN
(AP/Rtr/DPA/ANP) - De
tische partij in de DDR is bereid tot
een "gewogen samenwerking" met
de Bondsrepubliek als "een geza
menlijke bijdrage aan de toekomsti
ge bouw van ons Europese huis".
De SED verklaarde dat gisteren in
haar krant Neues Deutschland. De
vooral in rechtse kringen in de
Bondsrepubliek levende gedachte
dat het herenigingsvraagstuk een
nationale kwestie is waar de andere
Europese staten buiten staan, werd
door de krant krachtig van de hand
gewezen.
De SED-top stelt in het artikel,
een discussiestuk voor een nieuw
partijprogramma, in duidelijkere
bewoordingen dan de rechtse CDU-
regering in Bonn dat de naoorlogse
grenzen in Europa moeten worden
gerespecteerd. "Wij zetten ons in
voor de onvoorwaardelijke eerbie
diging van de Europese grenzen,
zoals die als gevolg van de door
Duitsland begonnen Tweede We
reldoorlog ontstaan zijn, in het bij
zonder voor de eerbiediging van de
Poolse westgrens," aldus het dis-
cussievoorstel in de partijkrant.
Premier Lubbers vindt Kohl's
uitspraak na de Europese top in
Straatsburg dat de uiteindelijke
Mogelijk onderzoek
van parlement naar
functioneren raden
kinderbescherming
EPA> DEN HAAG (GPD) - De kans is
groot dat er een parlementair onder
zoek komt naar het functioneren
van de kinderbescherming. De
Tweede-Kamercommissie voor
jeugdhulpverlening bereidt de mo
gelijkheid van zo'n onderzoek voor,
vooral op verzoek van PvdA en
CDA.
Aanleiding is het toenemend aan-
westgrens van Polen slechts' bij een meesten van de circa 2.000 gevange- J®1 klachten tegen de Raden voor de
vredesverdrag kan worden gere- nen zijn politieke gevangenen, Kinderbescherming. Wij hebben
geld overigens "niet zo verschikke- spionnen.
lijk relevant". Hij zei gisteren in de burgers
dat dit "democratisch lijkende gelijke fraude aangekondigd tegen
voorstel in werkelijkheid een ge- Vasil Bilak, die n 1968 het Warschau
vaar voor de democratie is". Pact zou hebben uitgenodigd met
Dobrovski herinnerde eraan dat geweld een eind te maken aan de
de president verantwoording dient Praagse Lentek. Jozef Stanko,
voorzitter van de parlementaire on-
derzoekscommissie, legde de poli
tieke verantwoordelijkheid voor
het politiegeweld tegen de demon
strerende studenten op 17 novem
ber, bij oud-partijleider Milos Jakes
en de voormalige Praagse partijchef
Miroslav Stepan. Hij stelde voor
hen het lidmaatschap van het parle
ment te ontnemen.
Jakes eiste dat voor hem belas
tende passages uit het rapport van
de commissie worden geschrapt.
Hij gaf alle schuld voor het politie
optreden aan ex-minister van bin
nenlandse zaken Kind. Jakes en
Stepan zijn al uit de partij gezet.
Tweede Kamer over Kohl's aanhou
dende weigering de Oder-Neisse
grens te erkennen, dat de bonds
kanselier duidelijkheid had
vluchten.
die hun mede- de afgelopen jaren nogal wat klach-
het Westen hebben ten binnengekregen over het werk
van de raden voor de kinderbe
scherming en ook over kinderrech
ters. We inventariseren nu welke
Presidentskandidaat
Hongaarse oppositie
trekt zich terug
BUDAPEST (DPA/ANP) In
Hongarije heeft een kansrijke kan-
1 de
schaft door op de top zelf te zeggen harde maatregelen
dat de Oder-Neisse grens "niet ter stroom uit de DDR 1
discussie staat", en dat met "het Zo stelde de sociaal-i
Duitse volk" wordt gedoeld op de premier van Saarland, Oskar Lafon-
inwoners van Oost-Duitsland en de S'^ren voor de uitkeringen
Bondsrepubliek, en niet op Russen
klachten er zijn en bekijken daarna didaat voor de presidentsverki
Oostduitsers te beperken
hen zo aan te moedigen in hun eigen
land te blijven.
1 Polen van Duitse origine.
De Oostduitse gevangenissen
hebben gisteren de eersten van
15.000 gevangenen op vrije voeten
gesteld die in aanmerking komen
voor amnestie. De maatregel was af
gedwongen na een reeks protesten
en hongerstakingen in minstens 13
gevangenissen. De eersten die de
strafinrichting Rummelsburg in
Oost-Berlijn verlieten zeiden dat
hun leefomstandigheden de afgelo- OOST-BERLIJN (AP)
reden is een parlementair c
derzoek in te stellen", aldus voorzit
ter van de kamercommissie P.
Lankhorst (Groen Links). Volgens
Lankhorst voelen veel fracties in de
Kamer ervoor een onderzoek in te
stellen naar het functioneren van de
raden voor de kinderbescherming.
pen weken aanzienlijk v
verbe- werkingsprojecten tussen West- e
Hannover in het noorden van de
Bondsrepubliek en West-Berlijn.
terd. Tot begin januari zal tweeder- Oostduitsland komen in hoog tem- Ook wil de DDR snelwegen aanleg-
JJ -1—vijl koortsach- gen tussen Frankfort aan de Oder
leid over uit- (aan de Poolse grens) en West-Ber-
projecten. De lijn en tussen Hof in Beieren en
telecommunicatie Plauen in het zuiden van de DDR.
de ingezetenen uit Rum
melsburg in vrijheid worden ge- tig wordt on
steld. Eenzelfde percentage wordt breiding met
vrijgelaten in Bautzen, de meest no- ministers
toire gevangenis van de DDR. De
'Verdubbeling visum-aanvragen
uit Oostblok voor Nederland'
DEN HAAG (GPD) - De Neder
landse ambassades in de Oost-
europese landen verwachten een
verdubbeling van het aantal visum-
aanvragen voor Nederland. Werden
er vorig jaar zo'n 60.000 aanvragen
van Oosteuropeanen geregistreerd,
aan het eind van dit jaar kunnen dat
er 120.000 tot 130.000 zijn. Vooral
onder Polen en Tsjechoslowaken
Er zijn vooral problemen bij de
aanvragen uit Polen. In zo'n vijftien
procent van de gevallen moesten de
diplomatiek posten in dat land een
aanvraag weigeren. In de meeste ge
vallen gaat het daarbij om Polen die
een Nederlands adres opgeven als
referentie, terwijl de betreffende
Nederlander de Pool niet blijkt te
kennen. Het ministerie heeft de
forse stijging geregistreerd. Het druk dat in Polen ",een driftige han-
ministerie van buitenlandse zaken
wil het personeel van de ambassa
des in Oosteuropese landen op kor
te termijn uitbreiden.
del in Nederlandse telefoonboe
ken" gaande is. Een Pool die naar
Nederland wil, prikt daaruit een
voudig een adres en geeft dat als re
ferentie op bij de visumaanvraag.
beide Duitslanden kwamen gis
teren overeen om binnen een week
188 nieuwe internationale telefoon
lijnen in de DDR aan te leggen in
een akkoord dat de basis kan wor
den voor een algeheel samenwer
kingsproject op dit terrein.
De Oostduitse minister Klaus
Wolf moest toegeven dat 98 procent
van het telefoonnet in zijn land drin
gend aan modernisering toe is. Zijn
De nieuwe lijnen zijn niet meer dan
een druppel op een gloeiende plaat.
De modernisering van het hele tele
foonnet kost naar schatting 12 mil
jard Westduitse mark.
Tussen beide landen wordt intus
sen onderhandeld over tal van an
dere Westduitse ondersteunings
projecten. Oost en West zijn eens
de verbetering van het trein-
gen, de historicus Lajos Für, zich
gisteren teruggetrokken. Dat meldt
het Hongaarse persbureau MTI.
Für, kandidaat voor het oppositio
nele Hongaarse Democratisch Fo
rum (MDF), zei in een verklaring dat
hij van de verkiezingsrace afziet
omdat volgens hem de situatie is
veranderd na de uitslag van het re
ferendum van 26 november.
Bij deze eerste volksraadpleging
in de Hongaarse na-oorlogse ge
schiedenis was een meerderheid
voor indirecte verkiezingen van het
presidentschap. Met een nipte over
winning behaalden de vier opposi
tiepartijen toen een overwinning op
de regering over de vraag of de pre
sidentsverkiezingen volgend jaar
januari moesten worden gehouden
of na de parlementsverkiezingen
van volgend voorjaar. Waarschijn
lijk wordt volgend jaar maart het
nieuwe parlement gekozen,
het MDF volgens Für
presidentskandidaat aanwijst.
T sjechoslowaldje
De economische nood, die sinds
het vertrek van honderdduizenden
jonge en goed opgeleide arbeids
krachten alleen maar verder geste
gen is, lijkt de DDR in snel tempo in 1
de armen van de Bondsrepubliek te SCllOrt VCrROOü
drijven. De SED-top verklaarde gis- A
teren in de partijkrant niet langer af- /vr-fc
kerig te zijn van 'selectieve samen- lvlJJloLIJC/J.L UJJ
werking' met de Bondsrepubliek,
dat zich nog dezelfde dag bereid PRAAG (Rtr) - Tsjechoslowakije
verklaarde te willen bijdragen aan heeft het plan om een deel van het
de modernisering van het verouder- kunstbezit van de staat in het bui
de Oostduitse telefoonnet. tenland te verkopen opgeschort, na
protesten tegen het liquideren van
Volgens de Oostduitse socioloog de nationale culturele erfenis in ruil
Wulfram Speigner is ruim drie- voor de noodzakelijke harde valuta,
kwart van de b(jna 320.000 Oost- Dat verklaarde gisteren Josef Hlou-
duitsers die dit jaar naar de Bonds- Sek. die is betrokken bij de onder-
republiek zijn vertrokken redelijk handelingen. De voorgestelde ver-
w tot goed opgeleid en jonger dan 40 koop, die volgend najaar zou plaats-
verkeer naar West-Berlijn en snel- jaar. Naar zijn zeggen liggen in ste- hebben in de zalen van Christies'
wegverbindingen tussen de twee
landen. De hoogste voorrang heeft
een sneltreinverbinding tussen
den als Dresden, Karl-Marx-Stadt veilinghuis in' Londen, kwam
en Dresden complete sectoren lam ge maand aan het licht in de officié-
door gebrek aan arbeidskrachten. le media.
