a
&PBNA
,0
Wij geven 20% tot 50%
korting op onze mode.
Dat zijn al
feestdagen vóór de
feestdagen.
'Journalisten die fout waren
in de oorlog zijn interessant'
vCTIJKDiPLOMA
Aan u de keuze: schriftelijk of mondeling
wilt halen
zorgen wij voor de opleiding
Als u één van deze diploma's
Ml L
Stuur mij vrijblitwjrvj de groh»
Bezoek de
voorlichtingsavond.
Voor een succesvolle carrière
in een economisch/admi
nistratieve richting, is een
degelijke basis van het
grootste belang. Wat dat
betreft staan het Praktijk
diploma Boekhouden (PDB)
en het diploma Moderne
Bedrijfsadministratie (MBA) hoog aangeschreven bij het be
drijfsleven. PBNA verzorgt voor beide diploma's de opleiding,
maar ook voor de vervolgopleiding SPD.
Door de samenwerking met de Avond-HEAO van de
Bedrijfshogeschool KL te Tilburg kunt u via PBNA nu zelfs het
diploma HEAO-BE halen.
PBNA heeft een goede naam hoog te houden als het om
opleidingen gaat. Al ruim 75 jaar. PBNA loopt niet alleen voorop
door wat ze biedt, maar ook door hóe ze 't biedt.
Schriftelijk is één mogelijkheid.
Maar mondeling kan ook: in cursusgroepen van beperkte
omvang en altijd wel ergens bij u in de buurt.
Vul het "diploma" van uw keuze in en stuur het op aan
PBNA, Antwoordnummer 1500, 6800 WC Arnhem. Of bel:
085-575911. U krijgt dan zo snel mogelijk alle informatie.
Koninklijke PBNA b.v. is erkend door de Minister van Onderwijs en Weten
schappen op grond van de Wet op de erkende onderwijsinstellingen.
^2^ Koninklijke
I AVOND-HEAO I
BEDRIJFS
HOGESCHOOL KL
(°a)
modieuze blazers 149- 7 7,—
corduroy pantalons 79,95 59,-
heerlijke, warme
wollen coats 229,- 179,-
189- 149,-
diverse jurken 179,- 89,-
99,- 69,-
effen en bedrukte
Twill broeken 69,95 39,—
kindermode van voor
fantasie sweatshirts 59,95 .J#,
fantasie pullovers 49,95 29,-
Select streepshirts 39,95 19,-
colberts 279,- 229,-
fijne jacks 149,- 99,-
99,- 59,-
stevige 5-pocket
jeans 59,95 39,-
diversen van voor
(°M E0 (o-a.)
leuke meisjesjacks 85,- 5/,— vrije-tijdspakken 139,- 77,-
79,- 59,- sweaters 59,95 39,-
stoere jongensjacks 119,- 79,-
't Wordt steeds leuker bij V&D.
Aanbiedingen geldig t/m zaterdag 23 december of zolang de voorraad strekt
We zijn bij V&D alvast begonnen met de
feestdagen. Een beetje vroeg misschien.
Maar iedereen, u ook, moet even langs
kunnen komen. Want op onze mode en talloze
accessoires geven we nu 20% tot 50% korting.
Hieronder ziet u een aantal voorbeelden.
Maar er is nog veel meer. Dus kom vóór de
feestdagen nu naar onze feestdagen.
damesmode van voor herenmodevan voor
BINNENLAND
AMSTERDAM (GPD) - Met de
opening van de expositie 'Vrijheid
onder druk. persvrijheid in Neder
land', donderdag door minister
d'Ancona (WVC) wordt ook het
nieuwe onderkomen van het Pers
museum officieel in gebruik geno
men. Het Persmuseum, dat docu
mentatie verzamelt over de Neder
landse persgeschiedenis, beleefde
in 1988 een 'wederopstanding'.
Na jarenlang heen en weer-ge-
praat kreeg het noodlijdende muse
um eindelijk een structurele rijks
subsidie van 200.000 gulden. Bo
vendien kon het intrekken bij het
Internationaal Instituut voor Socia
le Geschiedenis, dat een nieuw riant
pand kreeg in het Oostelijk Haven
gebied van Amsterdam.
door
Weert Schenk
Dankzij de verhuizing ligt de ver
zameling kranten, tijdschriften en
politieke tekeningen niet langer in
een oud, krakkemig pand in de Am
sterdamse binnenstad, waar vocht
en schimmel langzamerhand alles
dreigden aan te tasten. De collectie
wordt nu bewaard in magazijnen
met een moderne klimaatbeheer
sing.
Sedert de oprichting in 1902 heeft
het museum zich toegelegd op het
verzamelen van bijzondere uitga
ven van periodieken, zoals proef-,
feest- en jubileumnummers en ex
tra edities. Volgens de conservator
van het museum, Mariëtte Wolf,
zegt dat soort exemplaren meer
over de ontwikkeling van de pers
dan de alledaagse inhoud.
Het Persmuseum bezit momen
teel ongeveer 17.000 Nederlandse
kranten- en tijdschriftdossiers, vari
ërend van vroeg zeventiende eeuw-
se tot hedendaagse periodieken.
Verder beschikt het museum over
een journalistenbiografie, een bon
te verzameling archieven, foto's, af
fiches, prenten en curiosa. Van gro
te waarde zijn de orginele politieke
prenten van Hahn senior en junior,
Winter, Jordaan, Doeve, Bottema
en Metz.
Conservator Mariëtte Wolf vertelt
dat de voorkeur van het Persmuse
um destijds uitging naar de linkse
pers. "Journalisten die in de oorlog
fout waren, werden niet in de bio
grafie opgenomen, terwijl die juist
heel interessant kunnen zijn. Dat
soort dingen doen we nu anders. We
verzamelen niet meer vanuit een
politiek standpunt. De ontstane hia
ten proberen we op we vullen.'
De collecties van het Persmuse
um liggen niet uitgestald. Met uit
zondering van de alleroudste perio
dieken en politieke tekeningen zijn
ze op aanvraag te raadplegen op de
ruime studiezaal. Volgens Wolf ko
men er niet alleen studenten en we
tenschappers langs, maar ook men
sen die 'zomaar' belangstelling heb
ben voor, bijvoorbeeld, het perswe
zen op Urk, of die wel eens willen
weten wat voor journalist hun over
grootvader was.
Ze vindt het nu evenwel tijd ge
worden dat het Persmuseum zich
actief gaat profileren. Mariëtte Wolf
wil een permanente expositie in
richten met een overzicht van de
collectie. Gezien de educatieve
waarde denkt ze dat daarvoor zeker
interesse bestaat bij scholen en
journalistenopleidingen.
Een keer per jaar hoopt de conser
vator 'te kunnen vlammen' met een
grote thematentoonstelling.
Persvrijheid
De tentoonstelling over de persvrij
heid begint met een algemene inlei
ding over het onderwerp waarbij
aandacht wordt besteed aan de ver
schillende discussies die er in de
loop der eeuwen zijn gevoerd. Dui
delijk wordt gemaakt dat er bij pers
vrijheid nooit sprake is geweest van
een absolute vrijheid. In het grond
wetsartikel over persvrijheid komt
het vage zinnetje 'behoudens de
-verantwoordelijkheid jegens de
wet' voor. Vandaar dat de expositie
ook ingaat op het verschonings
recht voor .journalisten. Daarbij
draait het om de vraag of de pers het
recht moet hebben om haar bron
nen te verzwijgen en ze tegenover
justitie in bescherming te nemen.
Na de algemene inleiding wordt
getoond hoe de pers altijd rekening
heeft moeten houden met diverse
krachten binnen de samenleving.
Volgens Mariëtte Wolf hebben de
overheid, het geld, het buitenland,
de lezers en de heersende taboes en
gevoeligheden elk hun grenzen aan
de vrijheid van de pers gesteld.
De overheid moest in de zeven
tiende eeuw aan uitgevers toestem
ming verlenen voor het uitbrengen
van een krant. De krant mocht niet
schrijven over gevoelige binnen
landse aangelegenheden en er wa
ren vele andere richtlijnen. Latei-
kwam er officieel meer persvrij
heid, maar elk stadsbestuur maakte
zelf toch nog uit tot hoever die reik
te.
Over de zeer gevoelige Greet Hof-
fmans-affaire rondom de toenmali
ge koningin Juliana en de Indone-
sië-kwestie is ook niet volledig be
richt, zegt Mariëtte Wolf. Ook wijst
be
schrijft de ten
toonstelling
Vrijheid onder
de drukde ge
schiedenis van
de persvrijheid
in Nederland.
In de collectie
van het museum
bevinden zich
ook politieke
prenten van Al-
bert Hahn.
ze op het in beslag nemen van Pro
vobladen in de jaren zestig en. meer
recentelijk, het radicale actieblad
Bluf.
Geld
Geld heeft eveneens altijd invloed
uitgeoefend op de persvrijheid. De
overheid legde vroeger zware belas
tingen op papier en op de kranten.
Dat maakte het moeilijk om perio
dieken uit te geven of te kopen. Ook
het reeds uit de jaren twintig date
rende verschijnsel van fuserende
kranten, bladen en uitgevers kan
gevolgen hebben voor de wijze
waarop journalisten hun verhalen
schrijven, aldus Wolf.
Het buitenland heeft ook beper
kingen opgelegd aan de de open
heid van de Nederlandse pers. Ma
riëtte Wolf noemt als voorbeeld de
.tijd voor de Tweede Wereldoorlog,
waarin minister-president Colijn
veel bladen in beslag liet nemen die
te kritisch waren ten opzichte van
het nationaal-socialisme.
Soms is heel duidelijk te merken
dat de lezer toch wel degelijk gezag
heeft over de inhoud van het blad.
Mariëtte Wolf: "Op een gegeven mo
ment ging de verzuiling zo ver datje
in de krant kan lezen wie je bent. De
directies hielden heel erg rekening
met de wensen van de lezers. Er
werd niets gebracht wat hen onwel
gevallig was".
Ze vervolgt: "Als je advertenties
in verschillende bladen naast elkaar
legt, zie je hetzelfde meisje in Pano
rama in een kort rokje en in de Ka
tholieke Illustratie in een lange
rok". De onlangs gehouden acties
van studenten om advertenties van
Shell uit het studentenblad Folia te
scheuren, vindt ze min of meer on
der hetzelfde hoofdstuk vallen.
'Lange tenen' vormen het laatste
perspectief van waaruit de persvrij
heid wordt beschouwd. De tentoon
stelling laat zien hoe verslaggevers
rekening moesten houden met ge
voeligheden van overheid, kerk en
vooral het koningshuis. Bloot en an
dere 'onzedelijkheid' was ook iets
wat niet zonder meer in de kranten
kon. Het blaadje De Lach werd ge
rekend tot de pornografie en moest
in 1971 nog uit de leesportefeuille
worden verwijderd.
