Oost-Europa stimuleert EG-top
Gregor Gysi: van de straat naar de top
NABIJ
Van Cleef
Het Europese denken van Gorbatsjov
Conciliair proces
vooral veel onheil'
i REPORTAGE i
Daarvoor is er
in uw omgeving
een
Bang&Olufsen
Center
MAANDAG 11 DECEMBER 198S
GEESTELIJK LEVEN
STRAATSBURG - 'Eu
ropese eenheid nu, Duitse
eenheid later', stond cr op
het spandoek, waarmee en
kele jeugdige Europa-fans
van verre trachtten de re
geringsleiders in het luxu
euze Palais des Congres
van Straatsburg te bein-
vloeden. Het was de EG-
top in een notedop.
door
Hans de Bruijn
Een vredige top. Een top zonder
verrassingen, zei premier Lubbers.
En dat was wellicht de grootste ver
rassing. Want aan de vooravond van
de EG-topconferentie in de Elzas
waren de verwachtingen eerder
pessimistisch geweest. Maar de re
geringsleiders wisten ook zichzelf
GPAUPE Vim -
te
Niet in het minst Margaret That
cher, die zich duidelijk inhield.
"Vroeger spuwde zij vuur en moes
ten we allemaal een beetje ruimte
om haar heen laten", zei Lubbers.
Misschien komt die veranderde
houding door de groeiende opposi
tie tegen haar in eigen land. Maar
ook omdat zij er net als de anderen
van overtuigd was dat, nu Oost-Eu
ropa verlangend naar het westen
kijkt, dit niet het moment was voor
de Europese regeringsleiders om
ruziënd over straat te rollen.
"De EG moet de drijvende kracht
achter de veranderingen in Oost-
Europa zijn", zo vertolkte Thatcher
ieders mening. De tijd dat Thatcher
de besluitvorming in de EG wist op
te houden, lijkt even voorbij. Na
tuurlijk, ze stemde tegen het bijeen
roepen van een speciale conferen
tie, die de economische en monetai
re unie gaat voorbereiden. Ze stem
de tegen het sociaal handvest. Maar
het deed er niet toe. Ze stond alleen.
Geldverkeer
De twaalf hebben besloten door te
gaan op de weg naar de volledige
eenwording. Eind 1990 begint die
conferentie, maar pas als vooraf (op
de top van Dublin in juni) duidelijk
is waaraan men begint. Het eind
doel moet dan exact vast staan, de
regeringsconferentie mag geen
zwart gat zijn.
Bovendien is dan duidelijk of de
eerste fase van de financiële samen
werking inderdaad, zoals afgespro
ken, op 1 juli volgend jaar van start
kan gaan. Dan moet bijvoorbeeld
het geldverkeer volledig vrij zijn en
moeten alle EG-munten tot het Eu
ropees Monetair Stelsel behoren.
Thatcher heeft steeds gezegd niet
aan de volgende fasen te willen be
ginnen, zolang bijvoorbeeld dat
geldverkeer nog niet overal vrij is,
zoals in Frankrijk. De aankondiging
van president Mitterrand dat dit op
1 januari zal veranderen, was dan
ook een kleine overwinning voor
Thatcher.
Maar ook de verdere weg naar de
economische en monetaire unie is
nog vol obstakels. Alleen grote opti
misten rekenen erop dat de 'EMU'
in 1994 ook een feit zal zijn. Maar
hooguit is er dan een akkoord over
hoe die eruit gaat zien. De realise
ring daarna zal nog jaren kosten.
En daarin zal mevrouw Thatcher
opnieuw een hoofdrol spelen. De
meeste praktische besluiten over de
monetaire unie of het sociaal hand
vest, moeten immers bij
teit worden genomen. Zij heeft dan
nog alle kans om de economische
eenwording via een veto te stagne-
Controle
Om nog een groot probleem te noe
men: hoe wordt die EMU, waarbij
alle macht op economisch en finan
cieel terrein terecht moet komen bij
een onafhankelijke Europese cen
trale bank, straks gecontroleerd?
Vooral die vraag leidde aanvanke
lijk tot aarzelingen aan Westduitse
zijde.
Helmut Kohl benadrukte in
Straatsburg dat het Europees Parle
ment meer macht moet krijgen. Als
de nationale parlementen de greep
op het Europese economische be
leid kwijtraken, moet die controle
ergens anders liggen. De andere re
geringsleiders leken het daar zater-
Volgens Kohl moeten de kiezers
bij de Europese verkiezingen van
1994 een stem kunnen uitbrengen
die er iets toe doet. Een EG die te
recht juicht om het herstel van de
democratie in Oost-Europa, is niet
geloofwaardig als zij de eigen demo
cratische principes verwaarloost.
Met Kohl is sleutelfiguur van de
ze top genoemd. Toezeggingen over
de democratische controle en over
tussentijdse toetsingen van het
EMU-proces trokken hem over de
streep. Hij gaf donderdagavond zijn
reserves op en daardoor leek deze
top toen al niet meer te kunnen mis
lukken.
Volgens sommigen zouden de an
dere landen daarvoor hebben 'be
taald' via hun steunbetuiging aan
de Duitse herenigingsplannen. In
hun slotverklaring staat dat "het
Duitse volk door vrije zelfbeschik
king zijn eenheid moet kunnen vin
den". Zo'n verklaring had Kohl
hard nodig.
Hereniging
Lubbers liever zegt) van de Duits-
landen, is niet overal in Europa
even enthousiast ontvangen. Niet in
Moskou maar, zoals vorige week op
de NAVO-topconferentie in Brussel
al bleek, ook niet in het westen.
De militaire en economische part
ners van de Bondsrepubliek steu
nen de hereniging formeel wel,
maar het gaat niet van ganser harte.
Ook in Straatsburg werd Kohl hard
met de neus op het feit gedrukt dat
de voorwaarden voor de hereniging
niet alleen in Bonn kunnen worden
bepaald.
Volgens insiders was het enige
spannende moment van de top dan
ook toen de Italiaanse premier An-
dreotti, premier Lubbers en presi
dent Mitterrand hun Duitse collega
vroegen nu eens ondubbelzinnig te
verklaren dat de Bondsrepubliek
de Poolse westgrens (de Oder-Neis-
se) erkent.
Heel wat Duitsers vinden dat de
gebieden in Polen en Rusland waar
Duitse minderheden leven bij de
hereniging betrokken moeten wor
den. Vooral de uiterst-rechtse Re-
publikaner maken daar een strijd
punt van, dat bij dë Duitse verkie
zingen van volgend jaar een rol zal
gaan spelen.
Lubbers was tevreden met de ver
zekering die hij van Kohl kreeg,
maar anderen hadden meer twijfels.
Zij hebben die in hun verklaring
verwoord door uitdrukkelijk te stel
len dat hereniging alleen kan ge
beuren als rekening gehouden
wordt met alle bestaande akkoor
den en verdragen.
Vier mogendheden
Daaronder valt niet alleen de Akte
van Helsinki uit 1975, waarin de on
aantastbaarheid van de huidige Eu
ropese grenzen is vastgelegd, maar
ook het vier-mogendhedenverdrag
over de DDR en Berlijn. Zonder ak
koord van de VS, Frankrijk, Enge
land en de Sovjets kan er dus niets
veranderd worden. De vier gealli
eerden kondigden wel aan vandaag
een historische bijeenkomst te be
leggen op ambassadeursniveau in
West-Berlijn. Maar officieel wordt
daar alleen gesproken over verbete
ringen in de luchtverkeer met Ber
lijn.
Volgens Lubbers mag het Duitse
volk zelf uitmaken of herenigd
moet worden, maar kan de uitvoe
ring daarvan alleen gebeuren als de
vier grootmachten, en in feite dus
de rest van de wereld, het daarmee
eens zijn. Met die realiteit zullen Ko
hl en de Duitsers moeten leven.
OOST-BERLIJN (Rtr/DPA/AFP/AP) Aan het-einde van
een 17 uur durende marathonvergadering verklaarde jong
ste partijleider in het Oostblok Gregor Gysi glimlachend,
dat hij van de westerse politici had geleerd dat je nooit ne
gatief mag overkomen. De 41-jarige advocaat zei daarom
"geen pessimistische voorspellingen" te willen doen over
de kansen van de communisten bij de volgend jaar te hou
den vrije verkiezingen.
Dat hij zaterdag geroepen zou wor
den om de Oostduitse SED door
haar grootste crisis tot nu toe te lei
den, had tot voor kort niemand ver
wacht, Gysi zelf nog het minst. De
afgelopen weken heeft, hij echter
het vertrouwen van de bevolking
gewonnen door voorop te lopen in
de strijd voor vernieuwing in de
DDR. Gysi zit op dezelfde politieke
lijn als premier Hans Modrow en de
andere hervormers binnen de SED,
zo bleek vrijdagnacht tijdens het
partijcongres: hij bepleitte een vol
ledige breuk met het stalinistische
verleden, een diepgaande zuivering
van corrupte functionarissen, en te
rughoudendheid tegenover de
ADVERTENTIE
Westduitse roep tot hereniging. "De
DDR moet een derde weg gaan,
voorbij het stalinistische socialisme
en de dominantie van multinationa
le monopolies", zei hij.
Gysi was de enige kandidaat voor
het partijvoorzitterschap, het ambt
dat voortaan de functie van secreta
ris-generaal vervangt. 95 procent
van de 2753 afgevaardigden sprak
zich voor hem uit. Hij is de derde
partijleider in twee weken tijd, en
de zesde sinds het ontstaan van de
SED in 1946. Gysi volgt Egon Krenz
op, die na 47 dagen onder druk van
massale betogingen het veld moest
U wilt nog eens in alle
rust het complete
Bang&Olufsen programma
zien en beluisteren?
met het volledige B&O
programma en heel veel
kennis van zaken.
Bang&Olufsen Center
LEIDEN Botermarkt 25,
Tel 071-122669
Droge humor
Gysi dankt zijn politieke opkomst
juist aan diezelfde massademon
straties. Op straat ontpopte de ka
lende, bebrilde intellectueel zich de
afgelopen weken als een begena
digd spreker: geen moeizaam partij
jargon, maar geïmproviseerde redes
met veel droge humor. Voor de de
monstrerende menigtes verklaarde
hij dat de partij alleen kan overle
ven indien zij de burgers kan over
tuigen van haar toewijding aan de
democratie. "En er zal elke avond
een betoging moeten zijn voordat
we op de juiste weg zijn", zei hij on
langs op een massameeting.
Hij gold reeds als uitgesproken
voorstander van hervorming van de
rigide partijstructuur en het overne
men van een hervormingsbeleid
naar voorbeeld van Gorbatsjov. Zo
Gregor Gysi: workaholic.
zei hij op 4 november bij een de
monstratie voor een menigte van
een miljoen mensen op het Berlijn-
se Alexanderplatz dat de autoritei
ten behalve 'Datsja' (buitenhuis)
nog twee Russische woorden in de
Duitse woordenschat moesten op
nemen: Perestroika en Glasnost.
Binnen en buiten de partij won
hij aan populariteit door zijn jeugd
en het feit dat hij geen banden had
met de verguisde stalinistische eli
te. Na de val van Krenz en het aftre
den van het politburo en het cen
traal comité werd Gysi op 3 decem
ber opgenomen in de werkgroep die
het partijcongres van vrijdag moest
voorbereiden. Tevens werd hij be
noemd tot voorzitter van de specia
le partijcommissie die de corruptie
binnen de partij moet onderzoeken.
In die hoedanigheid heeft hij zijn re
putatie als 'workaholic' kunnen
waarmaken: de afgelopen week
heeft hij voortdurend archieven
doorgespit en bewijslasten verza
meld om het machtsmisbruik van
de SED gedurende de afgelopen
vier decennia aan de kaak te stellen.
Joodse familie
De nieuwe partijleider stamt uit een
joodse communistische familie.
Zijn vader, Klaus Gysi, was minis
ter van cultuur en staatssecretaris
voor kerkelijke zaken. Maar zoon
Gysi ambieerde geen politieke car-
EPA)
rière onder de vorige maand ontsla
gen veteraan-partijleider Erich
Honecker. Na beëindiging van zijn
rechtenstudie in Oost-Berlijn in
1970 koos hij er voor prominente
dissidenten als advocaat te verdedi
gen.
Een van zyn bekendste cliënten
was de schrijver Rudolf Bahro, die
in 1978 wegens zijn boek 'Het Alter
natief de gevangenis inging en later
naar het Westen vertrok. Een ander
was de kunstenares Barbel Bohley,
die later mede de oppositiebewe
ging Neues Forum oprichtte. Gysi
vertegenwoordigde de beweging in
haar strijd om,officiële erkenning
door het bewind van Honecker eind
oktober.
ROME Aan de voorkant een rood kaft met in
zwarte letters de titel 'Het gemeenschappelijke
Europese huis'. Aan de achterkant een grote
kleurenfoto van de auteur, Michail Gorbatsjov.
Het boek gaat over het ideaal een Europa "van
de Oeral tot aan de Atlantische oceaan", waarin
alle staten "geïntegreerd zullen samenleven als
goede buren". Een Europa waarin geen vijand
schap meer is, geen ongelijkheid, geen bewape
ning, en waarin de landen "op vrijwillige basis
de vruchten van hun ideeën en van hun arbeid
met elkaar zullen uitwisselen".
door Marjon van Royen
Anders dan Gorbatsjovs vorige boek over pe
restrojka, is zijn nieuwe pennevrucht niet meer
dan een bundeling van de belangrijkste rede
voeringen tot allerlei fora en interviews met de
internationale pers die de sovjetleider de afgelo
pen vier jaar gehouden heeft. Toch geeft het
boek een goed overzicht van het zogeheten
'Gorby-denken'.
Het vertrekpunt van Gorbatsjov is de ontwa
pening, en de rol die de hervorming in de Sov
jet-Unie speelt bij de wat er nu in de rest van
Oost-Europa gebeurt. "Veel van wat een of twee
jaar geleden in Europa nog onverwezenlijkbaar
leek, is nu werkelijkheid geworden", schrijft
Gorbatsjov in zijn inleiding. "Er zijn goede re
denen om te hopen dat het tijdperk dat gesym
boliseerd werd door het IJzeren Gordijn, nu
vervangen wordt door dat van een gemeen
schappelijk Europees huis".
Uit alle teksten blijkt hoezeer Gorbatsjov de
ontwapening en vooral het "uitbannen van alle
kernwapens vóór het jaar 2000" beschouwt als
een absolute voorwaarde. "Zonder afschaffen
van de kernwapens is er geen vreedzame sa
menleving mogelijk en geen toekomst voor de
mensheid", herhaalt hij steeds opnieuw.
Zijn ideaal van het 'Gemeenschappelijke Eu
ropese Huis' ziet Gorbatsjov niet als een een
wording van Europa, zoals de Westduitse
Bondskanselier Kohl de eenwording van Duits
land wil. In de teksten van de Sovjetleider
wordt een Europa beschreven waarin alle lan
den intensieve economische en culturele uit
wisselingen met elkaar hebben, en waarin geza
menlijk gewerkt wordt aan grote problemen
zoals bijvoorbeeld het milieu "Ons Europese
Huis moet schoon zijn".
Maar de onafhankelijkheid en de zelfbeschik
king van de verschillende staten moet gewaar
borgd blijven. Gorbatsjov verzet zich met name
tegen het idee dat een verenigd Europa moet in
houden dat heel Europa kapitalistisch wordt.
"Met zo'n benadering krijg je nooit een vere
nigd Europa", zo stelt hij. "Het is nu eenmaal
een realiteit dat de verschillende Europese sta
ten tot verschillende sociale systemen beho
ren", zegt hij onder andere in zijn afgedrukte
toespraflk tot de Raad van Europa. "Elk land
moet vrij zijn eigen levensmodel te kiezen".
Zoals ook na de top met president Bush op
Malta is gebleken, is Gorbatsjov er niet op uit is
om NAVO en Warschaupact af te schaffen. Hij
ziet deze organisaties eerder als instrumenten
die en kunnen bijdragen aan een Europa "dat
niet meer verdeeld is in zogenaamde invloed
sferen, maar een Europa waarin elk land na
tuurlijk onderdeel uitmaakt van een democrati
sche internationale structuur".
Prof. Houtepen hekelt 'zondencatalogi'
UTRECHT (ANP) Het conciliair proces heeft tot nu toe voor
namelijk "zondencatalogi en schuldbelijdenissen" opgeleverd.
Tot die conclusie kwam dr. A. Houtepen zaterdag op een stu
diedag over enkele documenten die het resultaat zijn van het
kerkelijk bezinningsproces over gerechtigheid, vrede en be
houd van de schepping.
"Onheil, zonde, crises en krach
ten ten dode" worden volgens de
Rotterdamse hoogleraar theolo
gie in de documenten over het
conciliair proces veel uitvoeriger
en welsprekender uit de doeken
gedaan dan "de tekenen van hoop
en de positieve mogelijkheden
van ommekeer". Veel nadruk ligt
derhalve op onderwerpen als oor
log, honger, ziekte, milieurampen
en schuldenproblematie, en de
daarbij horende belijdenis dat
kerken en christenen in dezen
ook zelf hebben gefaald.
Houtepen gaf op de studiedag
van Pax Christi in Utrecht een
analyse van de Nederlandse ver
klaring 'Leven met het Verbond',
de slotverklaring van de Europe
se assemblee in Basel (mei 1989)
en de ontwerptekst voor de zoge
naamde wereldconvocatie in Se
oul die in maart 1990 het hoogte
punt moet vormen van het we
reldwijde proces.
Dat het ook anders kan, bewij
zen de teksten die de kerken in de
DDR hebben opgesteld. Hierin
wordt volgens Houtepen "niet
masochistisch of exorcistisch ge
sproken over anonieme machten
die bestreden moeten worden",
maar ligt grote nadruk op de posi
tieve rol van de geloofsgemeen
schap en op de solidariteit. "Zou
den de revolutionaire massale be
wegingen van de laatste weken
niet mede vrucht van deze opstel
ling van de DDR-kerken zijn?"
Schuldbelijdenis en zondebe
sef kunnen christenen natuurlijk
sieren, aldus Houtepen. "Maar de
zondencataloog is inmiddels tot
intellectueel cliché geworden".
Bovendien blijft de analyse in de
documenten uiterst oppervlak
kig, worden mogelijke andere in
terpretaties nauwelijks gemeld
en hebben experts de analyse niet
kunnen ijken.
Houtepen merkte op dat in de
documenten de verantwoorde
lijkheid voor de ellende in de we
reld alleen gezocht wordt in de
westerse politiek en economie.
De rol van marxistische econo
mieën en die van Aziatische, Afri
kaanse en Latijnsamerikaanse
elites komt nergens ter sprake.
EN VER
Hij troostte de honderd
gen met de gedachte dat het con
ciliair proces "gelukkig niet af
hankelijk is van slotteksten en
werkdocumenten".
Wonden
Mr. J. van Gennep, directeur-ge
neraal van het ministerie van ont
wikkelingssamenwerking, waar
schuwde de kerken voor het ge
vaar "de nieuwe start met de poli
tiek" mis te lopen. De verwijde
ring tussen kerkelijke organisa
ties en "het politieke midden" is
volgens hem nog steeds een feit.
"De wonden van het kruisraket-
tendebat en het gesprek over de
nieuwe armoede in Nederland
'zijn nog lang niet geheeld".
Spanning tussen kerk en poli
tiek kan heel vruchtbaar zijn,
maar de kloof die nu tussen beide
kampen gaapt, is volgens Van Ge
nnep toch echt te groot. Ook de
afstand tussen de 17.000 bezoe
kers van de eerste Nederlandse
Kerkendag die in september
het Nederlands hoogtepunt van
het conciliair proces vormde en
de kerkgaande politici moet snel
overbrugd worden.
Gij sen ontslaat
Van der Valk
ROERMOND (GPD-ANP) - Ka
nunnik Wim van der Valk (45) van
het bisdom Roermond zal zijn
taak als directeur van het activi
teitencentrum van het bisdom
neerleggen.
Het vertrek van Van der Valk is
een uitvloeisel van de openlijke
kritiek die de kanunnik een paar
weken geleden in Maastricht liet
horen op het beleid van bisschop
Gijsen. Die kritiek was het begin
van de discussie tussen Van der
Valk en Gijsen, die nu tot het ver
trek van de eerste heeft geleid.
Zonder de bisschop met name
te noemen, sprak Van der Valk
van "gezag in de Kerk dat alleen
mogelijk is, wanneer de persoon
die dat gezag uitoefent niet alleen
maar doordrijft wat hij zelf wil".
Van der Valk.krijgt een jaar
vrijaf om zich voor te bereiden op
een nieuwe functie. Een hardnek
kig gerucht wil dat Van der Valk
zich al ziet als opvolger van de
huidige bisschop van Breda, die
over twee jaar 75 wordt.
Volgens de officiële bronnen
heeft Van der Valk zelf ontslag
genomen na "goed overleg" met
de bisschop. Het kapittel van het
bisdom heeft vrijdagavond zijn
goedkeuring gegeven.
De bisschop verleent Van der
Valk ontslag "onder dankzegging
voor het enorme werk dat hij ten
deze in de voorbije dertien jaar
heeft verricht ten bate van bis
dom en wereldkerk".
Houtepen: ...masochistisch...
'Verstarring op
homo-erf kerken'
UTRECHT (ANP) - "Op het ker
kelijk homo-erf' is volgens Gea
Zijlstra van de werkgroep 'Potten
en Theologie' de laatste jaren
sprake van "achteruitgang en ver
starring". Vooral "aan de top van
de kerken" is het slecht gesteld,
zei zij zaterdag op een conferentie
van kerkelijke groepen van ho
mo's en lesbiënnes.
De leiding van de Hervormde
Kerk is vooral geïnteresseerd in
rust. Haar zorgen zijn: hóe hou
den we het boeltje bij elkaar. Dat
is volgens Zijlsta heel begrijpe
lijk, "want het deel van de kerk
dat moeilijk doet over homo
seksualiteit, is wel het deel waar
het meeste geld vandaan komt".
Ook bij de gereformeerden ont
waarde Zijlstra "stilstand en dus
achteruitgang". De kerkelijke lei
ding poogt het vergaande besluit
om homo's toe te laten tot ambt
en avondmaal (1979) nu vooral als
een pastoraal advies uit te leggen.
Van de RK Kerk wist Zijlstra
"niet veel goeds te vertellen".
Sinds de eerste conferentie van
kerkelijke homogroepen in 1983
is het aantal groepen gegroeid tot
dertig.
'Kritische studie
van islam vindt
nergens plaats'
AMSTERDAM (ANP) - De islam
wordt op geen enkele universiteit
kritisch bestudeerd. Prof. dr. Mo
hammed Arkoun moest dat zater
dag met spijt constateren op een
studiedag van het Amsterdams
Centrum Buitenlanders over is
lam en emancipatie.
Volgens de Algerijnse geleerde,
die islamitische taal- en letter
kunde doceert aan de Sorbonne
te Parijs, is er juist nu grote be
hoefte aan een nieuwe kijk op de
islam. Hij wees daarvoor op het
"koloniale debat" over de islami
tische hoofddoekjes in Frankrijk.
Universiteiten in islamitische
landen wag^n zich echter niet aan
een nieuwe benadering van de is
lam, omdat zij daarvoor de "ideo
logische ruimte" niet krijgen.
Maar ook in het westen ontbreekt
de "intellectuele ruimte" voor
kritische studie van de islam.
Bij deze studie zou de islam
niet als apartë godsdienst moeten
worden bekeken, maar moeten
de gemeenschappelijke theologi
sche en culturele achtergronden
van jodendom, christendom en
islam worden bestudeerd.
Het verontrustte Arkoun zeer
dat hij in alle universiteitsbiblio
theken die hij bezocht, slechts
één boek vond over de 'liberale is
lam'.
Beroepingswerk
Hervormde Kerk: aangenomen naar
Sommelsdijk als geestelijke verzor
ging van de diakonale gezondheids
zorg J. Willemsen Klundert, naar Kou
dekerk aan de Rijn J. A. Tielkemeijer
Fivelland, naar Nieuw-Amsterdam W.
J. Hament kand. Boxtel.
Gereformeerde Kerken: beroepen te
Veendam A. J. Verhoog Ruinerwold-
Koekange, te Wolphaartsdijk drs. J. P.
Feddema Goes.
Gcrcf. Kerken vrijgemaakt: bedankt
voor Giessendam en Neder-Hardinx-
veld W. Scherff Spakenburg-Zuid.
Nederlands Gcrcf. Kerken: aangeno
men naar Dronten drs. A. M. van Leeu
wen Deveneter en Langeslag.
Christelijke Gcref. Kerken: aange
nomen naar Naarden J. M. Viergever
kand. Ede; bedankt voor Bussum H.
D. Rietveld Maarssen, voor Emmel-
oord A. Wagenaar M
does P. D. J. Buijs 2
Gereformeerde Gemeenten: beroe
pen te Katwijk aan Zee en te Naald
wijk A. F. Honkoop Zwijndrecht, te
Woerden J. den Hoed te Rock Valley
(USA); bedankt voor Middelburg-C.
G. J. van Aalst Benthuizen, voor Ca-
pelle aan den IJssel Chr. van der Poel
Yerseke, voor Rotterdam-Alexander-
polder J. S. van der Net Dordrecht.
